Bài 25. Tình hình chính trị kinh tế văn hóa dưới triều Nguyễn (Nửa đầu thế kỷ XIX)

TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HÓA DƯỚI
TRIỀU NGUYỄN ( NỬA ĐẦU TK XIX )


1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước - chính sách ngoại giao

- Sau khi đánh bại triều Tây Sơn, 1802 Nguyễn Ánh lên ngôi Hoàng đế (Gia Long)  Nhà Nguyễn thành lập (đóng đô ở Phú
Xuân)

- Năm1804, đặt tên nước là Việt Nam sau đổi thành Đại Nam


1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước - chính sách ngoại giao

a. Xây dựng củng cố bộ máy nhà nước

- Thời vua Gia Long
+ Chính quyền TW: tổ chức theo mô hình thời Lê sơ.

VUA

NGỰ SỬ ĐÀI

LẠI

LỄ

6 BỘ

HÌNH

HÀN LÂM VIỆN

BINH

CÔNG

HỘ


+ Đơn vị
hành chính
địa phương
Bắc Thành
(Tổng trấn)

Các Trực Doanh
(Triều đình)

Gia Định Thành
(Tổng trấn)


1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước - chính sách ngoại giao

a. Xây dựng củng cố bộ máy nhà nước

- Thời Minh Mạng : Năm 1831- 1832 vua thực hiện cải cách

Ấn vàng Minh Mạng
Vua Minh Mạng

+ Chia cả nước thành 30 tỉnh và 1 phủ Thừa
Thiên. (Tổng đốc và Tuần phủ đứng đầu).

+ Dưới tỉnh là phủ, huyện (châu), tổng, xã.

Ý nghĩa cải cách hành chính của vua Minh
Mạng?


1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước - chính sách ngoại giao

a. Xây dựng củng cố bộ máy nhà nước

- Tuyển chọn quan lại bằng thi cử.

- Ban hành bộ Luật Gia Long gần 400 điều.


•

Điều luật 223 ghi rõ: Phàm kẻ mưu phản và đại
nghòch và những kẻ cùng mưu đều lăng trì xử
tử.

•

Điều luật 225 quy đònh: Những người nói hay viết
xúc phạm đến vua quan và nhà nước phong kiến

đều bò xử chém.


1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước - chính sách ngoại giao

a. Xây dựng củng cố bộ máy nhà nước

+ Quân đội được trang bị vũ khí đầy đủ.


1. Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước - chính sách ngoại giao

b. Chính sách ngoại giao

- Thần phục nhà Thanh,

- Bắt Lào và Chân Lạp thần phục.
- “Đóng cửa” với phương Tây.

Nhận xét về chính sách đối ngoại của nhà Nguyễn?


Cờ long tinh
Hiệu kỳ nhà Nguyễn từ 1802 đến
1863, và tiếp tục được dùng là
quốc kỳ Việt Nam sau này khi
Pháp xâm chiếm Việt Nam từ năm
1802 cho đến năm 1885

Hình một số vị vua của triều Nguyễn

Vua Hàm Nghi (1884-1885)


Hình một số vị vua của triều Nguyễn

Vua Ðồng Khánh (1885-1889)


Hình một số vị vua của triều Nguyễn

Vua Thành Thái (1889-1907)

Hoàng hậu Từ Minh - Thân mẫu vua Thà


Hình một số vị vua của triều Nguyễn

Vua Duy Tân (1907 - 1916)

Bà Nguyễn Thị Định- Thứ phi của cựu hoàng Thành Thái , Mẹ vua Duy Tân


Hình một số vị vua của triều Nguyễn

Vua Khải Ðịnh (1916-1925)


Hình một số vị vua của triều Nguyễn

Vua Bảo Đại (1926 - 1945 )

Hoàng hậu Nam Phuơng - Vợ của vua Bảo Đại


2. Tình hình kinh tế và chính sách của nhà Nguyễn

a. Nông nghiệp

Nhận xét về nông
nghiệp?

- Ban hành chính sách quân điền ( ruộng đất công chỉ còn 20% )
- Khuyến khích khai hoang, cấp vốn, huy động nhân dân làm thủy lợi….
- Tuy nhiên, nông dân không có hoặc có ít ruộng, chịu bóc lột nặng nề.


2. Tình hình kinh tế và chính sách của nhà Nguyễn

b. Thủ công nghiệp

-

Truyền thống
+ Nghề cũ tiếp tục phát triển

Triều phục

2. Tình hình kinh tế và chính sách của nhà Nguyễn

b. Thủ công nghiệp

-

Truyền thống
+ Nghề cũ tiếp tục phát triển

+ Nghề mới: In tranh dân gian.


2. Tình hình kinh tế và chính sách của nhà Nguyễn

c. Thương nghiệp
- Nội thương: Phát triển chậm do thuế nặng

Nhận xét về thương
nghiệp?

- Ngoại thương:
+ Nhà nước nắm độc quyền buôn bán với các nước láng giềng
+ Đóng cửa với phương Tây
=> Đô thị tàn lụi dần

Phố Hiến


2. Tình hình kinh tế và chính sách của nhà Nguyễn

b. Thủ công nghiệp

-

Truyền thống

-

Nhà nước

Nhận xét về thủ công
nghiệp?

+ Qui mô lớn hơn, đúc tiền, vũ khí, máy móc đơn giản.

Năm 1820 sĩ quan người Mỹ, John White đã
nhận xét: " Người Việt Nam quả là những
người đóng tàu thành thạo. Họ hoàn thành
công trình của họ với một kỹ thuật hết sức
chính xác."


3. Tình hình văn hóa – giáo dục

- Tôn giáo: độc tôn Nho giáo, hạn chế Thiên Chúa giáo. Tín ngưỡng dân gian tiếp tục phát triển

- Giáo dục: Chủ yếu là Nho học. Tổ chức đều đặn các kỳ thi, nhưng số người đi thi và đỗ đạt không nhiều.


3. Tình hình văn hóa – giáo dục

- Tôn giáo
- Giáo dục

- Văn học chữ Nôm: ngày càng phong phú và hoàn thiện (Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương…)


3. Tình hình văn hóa – giáo dục

- Tôn giáo
- Giáo dục

- Văn học

- Sử học: Thành lập Quốc sử quán để lưu trữ và biên soạn các bộ lịch sử lớn.