Bài 12. Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ năm 1919 đến năm 1925

PHẦN 2: LỊCH SỬ VIỆT NAM
TỪ NĂM 1919 ĐẾN NĂM 2000
CÁC GIAI ĐOẠN
Từ 1919 đến 1930
Từ 1930 đến 1945
Từ 1945 đến 1954
Từ 1954 đến 1975
Từ 1975 đến 2000


CHƯƠNG I: VIỆT NAM TỪ 1919 ĐẾN 1930
BÀI 12: PHONG TRÀO DÂN TỘC DÂN CHỦ Ở VIỆT NAM
TỪ NĂM 1919 ĐẾN 1925 (Tiết 16 theo PPCT)
I. Những chuyển biến mới về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội ở
Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất:
NỘI DUNG CHÍNH
- Chương trình khai thác thuộc địa lần thứ hai của thực
dân Pháp ở Việt Nam.
- Những chuyển biến mới về kinh tế và giai cấp xã hội ở
Việt Nam.


BÀI 12: PHONG TRÀO DÂN TỘC DÂN CHỦ Ở VIỆT NAM
TỪ NĂM 1919 ĐẾN 1925 (Tiết 16 theo PPCT)
I. Những chuyển biến mới về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội ở
Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất:
1. Chính sách khai thác thuộc địa lần thứ hai của thực dân Pháp:
* Nguyên nhân, mục đích:
- Bù đắp thiệt hại sau chiến tranh thế giới thứ nhất.
- Củng cố địa vị của Pháp trong thế giới tư bản chủ nghĩa

BÀI 12: PHONG TRÀO DÂN TỘC DÂN CHỦ Ở VIỆT NAM
TỪ NĂM 1919 ĐẾN 1925 (Tiết 16 theo PPCT)
I. Những chuyển biến mới về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội ở
Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất:
1. Chính sách khai thác thuộc địa lần thứ hai của thực dân Pháp:
* Thời gian: Từ 1919 đến 1929


BÀI 12: PHONG TRÀO DÂN TỘC DÂN CHỦ Ở VIỆT NAM
TỪ NĂM 1919 ĐẾN 1925 (Tiết 16 theo PPCT)
I. Những chuyển biến mới về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội ở
Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất:
1. Chính sách khai thác thuộc địa lần thứ hai của thực dân Pháp:
* Chương trình khai thác:
- Đầu tư vốn với tốc độ nhanh (từ năm 1924 đến 1929 là 4 tỉ phơrăng)


BÀI 12: PHONG TRÀO DÂN TỘC DÂN CHỦ Ở VIỆT NAM
TỪ NĂM 1919 ĐẾN 1925 (Tiết 16 theo PPCT)
I. Những chuyển biến mới về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội ở
Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất:
1. Chính sách khai thác thuộc địa lần thứ hai của thực dân Pháp:
* Chương trình khai thác:
- Nông nghiệp: Đồn điền (chủ yếu trồng cao su).

Đồn điền cao su.

BÀI 12: PHONG TRÀO DÂN TỘC DÂN CHỦ Ở VIỆT NAM
TỪ NĂM 1919 ĐẾN 1925 (Tiết 16 theo PPCT)
I. Những chuyển biến mới về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội ở
Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất:
1. Chính sách khai thác thuộc địa lần thứ hai của thực dân Pháp:
* Chương trình khai thác:
- Công nghiệp: Khai mỏ (than), ngoài ra còn một số ngành khác
như dệt, muối, …


BÀI 12: PHONG TRÀO DÂN TỘC DÂN CHỦ Ở VIỆT NAM
TỪ NĂM 1919 ĐẾN 1925 (Tiết 16 theo PPCT)
I. Những chuyển biến mới về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội ở
Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất:
1. Chính sách khai thác thuộc địa lần thứ hai của thực dân Pháp:
* Chương trình khai thác:
- Thương nghiệp: Ngoại thương phát triển, buôn bán nội địa
được đẩy mạnh.


Nguồn lợi của
thực dân Pháp
ở Việt Nam


BÀI 12: PHONG TRÀO DÂN TỘC DÂN CHỦ Ở VIỆT NAM
TỪ NĂM 1919 ĐẾN 1925 (Tiết 16 theo PPCT)
I. Những chuyển biến mới về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội ở
Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất:
1. Chính sách khai thác thuộc địa lần thứ hai của thực dân Pháp:

* Chương trình khai thác:
- Giao thông vận tải được phát triển


Tuyến đường sắt xuyên Việt


Ngày 20 tháng 7 năm 1885 chuyến tàu đầu tiên xuất phát từ Ga 
Sài Gòn, vượt Sông Vàm Cỏ Đông bằng phà tại Bến Lức, đến Ga
cuối cùng tại Trung tâm Thành phố Mỹ Tho đánh dấu sự ra đời của
Ngành Đường sắt Việt Nam. Đến tháng 5 năm 1886 toàn bộ các cầu
trên tuyến đường sắt Sài Gòn – Mỹ Tho đã hoàn thành cho phép tàu
chạy một mạch tới Mỹ Tho.
Năm 1902, Pháp xây dựng xong Đường sắt Hà Nội – Đồng Đăng;
Năm 1902, Pháp xây dựng xong Đường sắt Hà Nội – Hải Phòng;
Năm 1906, Pháp xây dựng xong Đường sắt Hà Nội – Lào Cai;
Năm 1931, Pháp xây dựng xong Đường sắt Tháp Chàm – Đà Lạt;
Năm 1933, Pháp xây dựng xong Đường sắt Sài Gòn – Lộc Ninh;
Năm 1899 - 1936, Pháp xây dựng xong tuyến Đường sắt Bắc Nam
Ba mươi năm đầu tiên của Thế kỷ XX, để thực hiện chính sách khai
thác triệt để thuộc địa, Pháp đã xây dựng một Hệ thống Đường sắt từ
Bắc vào Nam, nhưng chủ yếu nhằm phục vụ công cuộc cai trị và
khai thác.


BÀI 12: PHONG TRÀO DÂN TỘC DÂN CHỦ Ở VIỆT NAM
TỪ NĂM 1919 ĐẾN 1925 (Tiết 16 theo PPCT)
I. Những chuyển biến mới về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội ở
Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất:
1. Chính sách khai thác thuộc địa lần thứ hai của thực dân Pháp:

* Chương trình khai thác:
- Ngân hàng Đông Dương độc quyền phát hành giấy bạc,
nắm quyền chỉ huy nền kinh tế


BÀI 12: PHONG TRÀO DÂN TỘC DÂN CHỦ Ở VIỆT NAM
TỪ NĂM 1919 ĐẾN 1925 (Tiết 16 theo PPCT)
I. Những chuyển biến mới về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội ở
Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất:
1. Chính sách khai thác thuộc địa lần thứ hai của thực dân Pháp:
* Chương trình khai thác:
- Bóc lột siêu lợi nhuận bằng các thứ thuế


“Thuế chó cũi, thuế lợn bò, 
Thuế diêm, thuế tửu, thuế đò, thuế xe. 
Thuế các chợ, thuế trà, thuế thuốc, 
Thuế môn bài, thuế nước, thuế đèn. 
Thuế nhà cửa, thuế chùa chiền, 
Thuế rừng tre gỗ, thuế thuyền bán buôn. 
Thuế gò, thuế bãi, thuế cồn, 
Thuế người chức sắc, thuế con hát đàn. 
Thuế dầu mật, thuế đàn đĩ thoã, 
Thuế gạo rau, thuế lúa, thuế bông. 
Thuế tơ, thuế sắt, thuế đồng, 
Thuế chim, thuế cá, khắp trong lưỡng kì. 
Các thức thuế kể chi cho xiết, 
Thuế xia kia mới thật lạ lùng, 
Làm cho thập thất cửu không, 
Làm cho xơ xác, khốn cùng chưa thôi.” 

Á TẾ Á CA
 Tác giả : PHAN BỘI CHÂU


BÀI 12: PHONG TRÀO DÂN TỘC DÂN CHỦ Ở VIỆT NAM
TỪ NĂM 1919 ĐẾN 1925 (Tiết 16 theo PPCT)
I. Những chuyển biến mới về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội ở
Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất:
2. Chính sách chính trị, văn hóa, giáo dục:


BÀI 12: PHONG TRÀO DÂN TỘC DÂN CHỦ Ở VIỆT NAM
TỪ NĂM 1919 ĐẾN 1925 (Tiết 16 theo PPCT)
I. Những chuyển biến mới về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội ở
Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất:
3. Những chuyển biến mới về kinh tế và giai cấp xã hội ở Việt Nam
a. Kinh tế:
- Phát triển hơn.
- Mất cân đối. Kinh tế Việt Nam vẫn lạc hậu, nghèo nàn, phụ thuộc
Pháp. Việt Nam vẫn là thị trường độc chiếm của tư bản Pháp.


BÀI 12: PHONG TRÀO DÂN TỘC DÂN CHỦ Ở VIỆT NAM
TỪ NĂM 1919 ĐẾN 1925 (Tiết 16 theo PPCT)
I. Những chuyển biến mới về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội ở
Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất:
3. Những chuyển biến mới về kinh tế và giai cấp xã hội ở Việt Nam
b. Giai cấp xã hội Việt Nam:

Giai cấp

Địa chủ

Phân hóa
Địa chủ lớn
Địa chủ vừa và nhỏ

Nông dân

Tá điền,

nhiều

Bị chèn ép.

Tay sai của Pháp.
Có tinh thần chống Pháp
Là lực lượng chính của cách
mạng

Tư sản mại bản

Quyền lợi gắn liền
với Pháp

Là tay sai của Pháp

Tư sản dân tộc.

Bị chèn ép

Có khuynh hướng dân tộc dân
chủ

công nhân.

Gồm nhiều thành phần: Học
sinh, sinh viên, trí thức, …
-Phát triển nhanh.

Công nhân

Pháp cho
quyền lợi

Thái độ chính trị và
năng lực cách mạng

Bị bóc lột cùng cực

Tư sản

Tiểu tư sản

Địa vị xã hội

Bị bóc lột,
khinh rẻ

Là lực lượng quan trọng của
cách mạng

Có năng lực lãnh đạo cách
Bị
bóc
lột
cùng
cực
-Có đầy đủ đặc điểm chung
mạng
của công nhân thế giới và
đặc điểm riêng.


BÀI 12: PHONG TRÀO DÂN TỘC DÂN CHỦ Ở VIỆT NAM
TỪ NĂM 1919 ĐẾN 1925 (Tiết 16 theo PPCT)
I. Những chuyển biến mới về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội ở
Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất:
3. Những chuyển biến mới về kinh tế và giai cấp xã hội ở Việt Nam
b. Giai cấp xã hội Việt Nam:
=> Mâu thuẫn xã hội Việt Nam:
+ Nhân dân Việt Nam > < Thực dân Pháp (Dân tộc)
+ Nông dân > < Địa chủ phong kiến (Giai cấp)
=> Nhiệm vụ cách mạng:
+ Đánh đuổi thực dân Pháp giành độc lập dân tộc (Dân tộc)
+ Đánh đổ địa chủ mang lại ruộng đất cho nông dân (Dân chủ).

Bài tập:
Cho biết mâu thuẫn trong xã hội Việt Nam sau chương
trình khai thác thuộc địa lần hai của Pháp?
A

Dân tộc Việt Nam >< Thực dân Pháp.

B

Nông dân >< Địa chủ phong kiến.

C

Phong kiến Việt Nam >< Thực dân Pháp

D

Cả a, b đều đúng.


Bài tập:
Điền vào chỗ trống sau để được đáp án đúng?
1. Nhiệm vụ hàng đầu của cách mạng Việt Nam là
Đánh đuổi đế quốc Pháp giành độc lập dân tộc
……………….......
2. Chương trình khai thác thuộc địa lần thứ hai của thực dân Pháp
ở Việt Nam bắt đầu từ ……….
1919 đến …………
1929
3. Nguồn thu siêu lợi nhuận của Pháp ở Việt Nam trong chương

trình khai thác thuộc địa lần thứ hai của thực dân Pháp là
…………………………………………………….
Bóc lột các loại tô thuế


BÀI TẬP VỀ NHÀ
So sánh chương trình khai thác thuộc địa lần thứ nhất và lần thứ
hai của thực dân Pháp để tìm ra điểm giống và khác nhau?