Nghiên cứu nhân nuôi và sử dụng vi khuẩn rhodobacteria để xử lý chất hữu cơ và sulfide trong nước ô nhiễm trên quy mô phòng thí nghiệm

U BAN NHÂN DÂN
THÀNH PH H CHÍ MINH
TR

NG

I H C SẨI GọN

BỄO CỄO T NG K T

KH

TẨI NGHIểN C U KHOA H C SINH VIểN

NGHIểN C U NHỂN NUỌI VẨ S
X

RHODOBACTERIA

Lụ CH T H U C

VẨ SULFIDE

C Ọ NHI M TRÊN QUY MÔ PHÒNG THÍ

C

TRONG N

D NG VI KHU N

NGHI M

N

Mư s đ tƠi: SV2014-33

SV

Thu c nhóm ngành khoa h c: Khoa h c ng d ng.
Ch nhi m đ tài: Hu nh Th M Hu
Thành viên tham gia:

Gi ng viên h

1. Nguy n Th H ng Nhung
2. Nguy n Minh Hoàng

ng d n: ThS. D

ng Th Giáng H

Tp. H Chí Minh, Tháng 8/2015

ng


U BAN NHÂN DÂN
THÀNH PH H CHÍ MINH
TR
NG

I H C SẨI GọN

KH

BỄO CỄO T NG K T
TẨI NGHIểN C U KHOA H C SINH VIểN

NGHIểN C U NHỂN NUỌI VẨ S
TRONG N

X

Lụ CH T H U C

C

RHODOBACTERIA

D NG VI KHU N
VẨ SULFIDE

C Ọ NHI M TRÊN QUY MÔ PHÒNG THÍ

SV

N

NGHI M

Xác nh n c a Khoa

(ký, h tên)

Mư s đ tƠi: SV2014-33

Giáo viên h ng d n
(ký, h tên)

Tp. H Chí Minh, 8/2015

Ch nhi m đ tƠi
(ký, h tên)


L I CAM OAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên c u mang
tính m i, các s li u và k t qu nghiên c u trong đ tài là
trung th c và ch a t ng đ c công b trong b t k m t công
trình nào khác.

SV

N

C

KH

TP.ả Chí Minh, tháng 8 n m 2015
Sinh viên

ảu nh Th M ảu
Nguy n Minh ảoàng
Nguy n Th ả ng Nhung


L IC M

N

SV

N

C

KH

L i đ u tiên, chúng em xin chân thành g i l i c m n đ n qúy th y cô trong khoa
Khoa h c Môi tr ng tr ng i h c Sài Ảòn đã d y d , ch b o, truy n đ t nh ng ki n
th c chuyên môn cho em trong su t nh ng n m h c qua. Trong nh ng n m qua, các th y
cô đã t n tình giúp đ chúng em đ chúng em n m v ng các ki n th c chuyên ngành. Và
h n n a, th y cô đã t o đi u ki n cho chúng em v n d ng ki n th c chuyên ngành vào
th c t trong đ tài nghiên c u này.
Các th y cô trong phòng thí nghi m khoa Khoa h c Môi tr ng đã giúp đ và t o
đi u ki n cho chúng em th c hi n đ tài nghiên c u và đ c bi t là các ki n th c c n thi t
trong phòng thí nghi m.
c bi t chúng em xin g i l i c m n sâu s t đ n cô D ng Th Ảiáng ả ng đã
tr c ti p h ng d n, giúp đ ch b o t n tình và cung c p cho em nh ng thông tin c n
thi t trong su t th i gian th c hi n đ tài nghiên c u.
Cu i cùng, xin đ c c m n đ n b n bứ đ c bi t là các b n cùng làm nghiên c u

trong phòng thí nghi m đã trao đ i giúp đ chúng tôi trong th i gian th c hi n đ tài
nghiên c u.
TP. ả Chí Minh, tháng 8 n m 2015
Sinh viên
ảu nh Th M ảu
Nguy n Minh ảoàng
Nguy n Th ả ng Nhung


B N TịM T T
TẨI NGHIểN C U KHOA H C SINH VIểN
NGHIểN C U NHỂN NUỌI VẨ S
PHOTOTROPHIC BACTERIA

X

N

D NG VI KHU N QUANG H P
Lụ CH T H U C

VẨ H2S TRONG

C Ọ NHI M

1.V n đ nghiên c u

KH

Mư s : SV2014-33

Nhân nuôi và s d ng vi khu n quang h p Phototrophic Bacteria đ x lý ch t
h u c và H2S trong n

c nuôi th y s n

2. M c đích nghiên c u/m c tiêu nghiên c u
Nhân nuôi đ c vi khu n Phototrophic Bacteria trong đi u ki n s c khí có ánh
sáng và che t i.

c kh n ng x lý H2S, ch t h u c trong n

C

ánh giá đ

c th i c a vi khu n

Phototrophic Bacteria trong đi u ki n s c khí có ánh sáng và che t i.

N

3. Nhi m v /n i dung nghiên c u/câu h i nghiên c u
Nghiên c u nhân nuôi vi khu n Phototrophic Bacteria trên quy mô phòng thí
nghi m và xác đ nh kh n ng x lý H2S, ch t h u c trong n

c th i c a vi khu n

SV

Phototrophic Bacteria trong đi u ki n s c khí.
4. Ph

ng pháp nghiên c u

Ph

ng pháp k th a: s d ng ch n l c các k t qu nghiên c u đã có.

Ph

ng pháp phân tích th ng kê và t ng h p s li u b ng excel.

Ph

ng pháp th c nghi m trên mô hình th c t .

5. K t qu nghiên c u (ý ngh a c a các k t qu ) và các s n ph m (Bài báo khoa h c,
ph n m m máy tính, quy trình công ngh , m u, sáng ch , …)(n u có)
ây là m t trong nh ng h ng nghiên c u khá m i Vi t Nam nh m ti n t i phát
tri n và hoàn thi n công ngh vi sinh trong x lý n
canh, các nhà máy x lý n

c cho các ao nuôi th y s n thâm

c th i, các h t nhiên, h th ng kênh r ch đang b ô nhi m

nghiêm tr ng do ch t h u c và mùi hôi th i, … K t qu c a đ tài không ch có ý ngh a
v m t khoa h c mà còn có kh n ng phát tri n đ

ng d ng vào trong th c ti n.


M CL C
B NG TịM T T

TẨI

DANH M C CỄC B NG BI U

............................................................................ iv

DANH M C CỄC HỊNH ........................................................................................ v
DANH M C T

VI T T T ...................................................................................... vi

M

KH

THỌNG TIN K T QU NGHIểN C U
U

I. Lụ DO CH N

TẨI .......................................................................................... 1

II. M C TIểU VẨ NHI M V NGHIểN C U ...................................................... 2

C

I.1. M c tiêu nghiên c u .................................................................................. 2
I.2. Nhi m v nghiên c u ................................................................................. 3
IT

NG VẨ PH M VI NGHIểN C U ..................................................... 3

III.1.

it

N

III.

ng nghiên c u ............................................................................. 3

SV

III.2. Ph m vi nghiên c u ................................................................................ 3

IV. N I DUNG VẨ PH

NG PHỄP NGHIểN C U ............................................. 4

IV.1. N i dung nghiên c u ............................................................................... 4

IV.2. Ph

CH

ng pháp nghiên c u ........................................................................ 6

NG 1. T NG QUAN TỊNH HỊNH NGHIểN C U

1.1. T ng quan v tình hình nuôi tr ng th y s n

Vi t Nam ............................. 7

1.1.1. Tình hình nuôi tr ng th y s n ...................................................................... 7
1.1.2. Các tác đ ng c a n

c th i nuôi tr ng th y s n đ n môi tr

ng .................... 9

1.2.Vi khu n quang h p ...................................................................................... 14
1.2.1. Gi i thi u chung v vi khu n quang h p ...................................................... 14


1.2.2. Gi i thi u chung v vi khu n quang h p tía .................................................. 15
1.2.3.Vi khu n quang h p tía không l u hu nh ( Nonsulfure purple bacteria ) ....... 18
1.2.4. nh h

ng c a các nhân t lý hóa đ n sinh tr

ng c a vi khu n quang h p tía

không l u hu nh ..................................................................................................... 23

1.2.5.
CH

ng d ng c a vi khu n quang h p tía............................................................ 24

NG 2. V T LI U, MỌ HỊNH VẨ PH

NG PHỄP NGHIểN C U

2.1. V t li u vƠ mô hình ........................................................................................ 28
2.1.1. Vi khu n quang h p tía ................................................................................ 28
ng nhân nuôi vi khu n ..................................................................... 28

2.1.3. Môi tr

ng n

KH

2.1.2. Môi tr

c th i gi đ nh ..................................................................... 30

2.1.4. Thi t b ......................................................................................................... 31
2.1.5. V t li u đ làm mô hình thí nghi m .............................................................. 31

2.2. Ph

ng pháp phân tích .......................................................... 32

C

2.1.6. Các ch tiêu và ph

ng pháp nghiên c u ............................................................................... 32

N

2.2.1. Thí nghi m 1: Nhân nuôi vi khu n quang h p tía không l u hu nh chi
Rhodobacter ............................................................................................................ 32

SV

2.2.2. Thí nghi m 2: Xác đ nh kh n ng sinh tr

ng c a vi khu n quang h p tía

không l u hu nh chi Rhodobacter trong các môi tr
khác nhau trong đi u ki n s c khí d

ng n

c th i gi đ nh có đ m n

i ánh sáng t nhiên và che t i ....................... 33

2.2.3. Thí nghi m 3: Xác đ nh kh n ng sinh tr

ng và hi u qu x lý ch t h u c c a

vi khu n quang h p tía không l u hu nh chi Rhodobacter trong các môi tr
th i gi đ nh có hàm l

ng n

ng ch t h u c khác nhau trong đi u ki n s c khí d

c

i ánh

sáng t nhiên và che t i .......................................................................................... 35
2.2.4. Thí nghi m 4: Xác kh n ng sinh tr

ng và hi u qu x lý sulfide c a vi khu n

quang h p tía không l u hu nh chi Rhodobacter trong các môi tr
đ nh có hàm l

ng sulfide khác nhau trong đi u ki n s c khí d

ng n

c th i gi

i ánh sáng t nhiên

và che t i ................................................................................................................ 36
CH

NG 3. K T QU VẨ TH O LU N


3.1. K t qu nhơn nuôi vi khu n quang h p tía không l u hu nh chi
Rhodobacter ......................................................................................................... 38
3.1.1. M i liên h gi a đ h p th và m t đ vi khu n ............................................ 40
3.1.2. Di n bi n quá trình sinh tr

ng phát tri n c a vi khu n quang h p tía không

l u hu nh chi Rhodobacter trong môi tr
3.2. Kh n ng sinh tr
Rhodobacter
d

ng SA .................................................... 41

ng c a vi khu n quang h p tía không l u hu nh chi

các đ m n 0, 5, 10, 15, 20, 25, 30, 35ề trong đi u ki n s c khí

i ánh sáng t nhiên vƠ che t i ......................................................................... 41

3.3. Kh n ng sinh tr

ng vƠ x lý ch t h u c c a vi khu n quang h p tía
i ánh sáng t

KH

không l u hu nh chi Rhodobacter trong đi u ki n s c khí d

nhiên vƠ che t i ...................................................................................................... 43
3.4. Kh n ng sinh tr

ng vƠ kh sulfide c a vi khu n quang h p tía không l u

hu nh chi Rhodobacter trong đi u ki n s c khí d

i ánh sáng t nhiên vƠ che t i

C

........................................................................................................................... 48
K T LU N VẨ KI N NGH

N

K T LU N............................................................................................................ 53
KI N NGH ........................................................................................................... 54

SV

TẨI LI U THAM KH O ......................................................................................... 55
PH L C .................................................................................................................... 57
B N SAO THUY T MINH

TẨI ẩ

C PHể DUY T

DANH M C VI T T T

: đ h p th (Absorptance)

Bchl

: s c t di p l c vi khu n (Bacteriochlorophyll)

CPSH

: Ch ph m sinh h c

OD

: Optical Density (M t đ quang)

Môi tr

ng SA : Môi tr

KH

Abs

ng Sodium Acetate

: Nuôi tr ng th y s n.

Q10

: Ubiquinone 10

VKQH

: Vi khu n quang h p

COD

: Nhu c u oxy hóa h c c n thi t (mgO2/L)

SV

N

C

NTTS


DANH M C CỄC B NG BI U
B ng 1.1. S n l

ng th y s n Vi t Nam n m 2012 ............................................... 8

B ng 1.2. M t s đ c đi m c a vi khu n tía ........................................................... 15
B ng 1.3. M t s đ c tính đ c tr ng

ng SA ................................................................... 28

B ng 2.2. ThƠnh ph n dung d ch vi l

ng ............................................................. 29

KH

B ng 2.1. ThƠnh ph n môi tr

vi khu n quang h p tía không l u hu nh19

B ng 2.3. ThƠnh ph n h n h p vitamin ................................................................. 30
B ng 2.4. Các ch tiêu vƠ ph
B ng 3.1. Bi n đ i hƠm l

ng ch t h u c trong các bình thí nghi m vƠ hi u qu
i ánh sáng t nhiên sau 14 ngƠy th nghi m ... 46

C

x lý trong đi u ki n s c khí d
B ng 3.2. Bi n đ i hƠm l

ng pháp phơn tích ................................................. 32

ng ch t h u c trong các bình thí nghi m vƠ hi u qu

N

x lý trong đi u ki n s c khí che t i sau 10 ngƠy th nghi m. .............................. 47

B ng 3.3. Kh n ng s d ng sulfide c a các vi khu n quang h p tía không l u

SV

hu nh chi Rhodobacter trong đi u ki n s c khí d

i ánh sáng t nhiên sau 7 ngƠy

................................................................................................................................ 51

B ng 3.4. Kh n ng s d ng sulfide c a các vi khu n quang h p tía không l u
hu nh chi Rhodobacter trong đi u ki n s c khí che t i sau 7 ngƠy ...................... 52


DANH M C HỊNH
Hình 1.1. Di n tích vƠ s n l

ng thu s n nuôi tr ng t 1991-2012 ..................... 9

Hình 1.2. nh t bƠo c a vi khu n quang h p tía không l u hu nh .................... 22
Hình 2.1. Mô hình bình nh c trong phòng thí nghi m .......................................... 31
Hình 2.2. S đ b trí thí nghi m ........................................................................... 34

KH

Hình 2.3. S đ b trí thí nghi m ........................................................................... 36
Hình 2.4. S đ b trí thí nghi m ........................................................................... 37
Hình 3.1. Ph h p th c a d ch t bƠo vi khu n quang h p tía không l u hu nh
chi Rhodobacter ...................................................................................................... 38

C

Hình 3.2. Hình ch p SEM t bƠo vi khu n quang h p tía không l u hu nh chi
Rhodobacter ............................................................................................................ 39

N

Hình 3.3. Hình ch p SEM t bƠo vi khu n quang h p tía không l u hu nh chi
Rhodobacter trong môi tr

ng SA......................................................................... 39

SV

Hình 3.4. K t qu nhơn nuôi vi khu n quang h p tía không l u hu nh chi
Rhodobacter t i phòng thí nghi m khoa Khoa h c Môi tr

ng tr

ng

i h c SƠi

Gòn........................................................................................................................... 40

Hình 3.5.

ng t

ng quan tuy n tính gi a m t đ vi khu n vƠ đ h p th

(Abs)40

Hình 3.6. Kh n ng sinh tr

ng c a VKQH tía chi Rhodobacter trong 14 ngƠy

nhân nuôi ................................................................................................................. 41
Hình 3.7: Kh n ng sinh tr

ng vi khu n quang h p tía không l u hu nh chi

Rhodobacter trong đó NaCl đ

c b sung đ có n ng đ xác đ nh: 0, 5, 10, 15, 20,

25, 30, 35ề, nhi t đ 28 ậ 320C, DO 5 ậ 7, s c khí d

i ánh sáng t nhiên ......... 42


Hình 3.8: Kh n ng sinh tr

ng vi khu n quang h p tía không l u hu nh chi

Rhodobacter trong đó NaCl đ

c b sung đ có n ng đ xác đ nh: 0, 5, 10, 15, 20,

25, 30, 35ề, DO 5 ậ 7, nhi t đ 28 ậ 320C, s c khí che t i .................................... 42

Hình 3.9. Kh n ng sinh tr

ng c a vi khu n quang h p tía không l u hu nh chi

Rhodobacter v i các hƠm l

ng cacbon 20, 50, 100, 300, 400mgC/L , nhi t đ 28 ậ

320C, s c khí d

i ánh sáng t nhiên ..................................................................... 44

Hình 3.10. Kh n ng sinh tr
chi Rhodobacter v i các hƠm l

ng c a vi khu n quang h p tía không l u hu nh
ng cacbon 20, 50, 100, 300, 400mgC/L , nhi t đ

28 ậ 320C, DO 5 ậ 7, s c khí che t i ........................................................................ 44

các hƠm l

ng h u c

KH

Hình 3.11. Kh n ng x lý c a VKQH tía không l u hu nh chi Rhodobacter v i
20, 50, 100, 300, 400mgC/L,

đi u ki n s c khí d

i ánh

sáng t nhiên. .......................................................................................................... 45
Hình 3.12. Kh n ng x lý c a VKQH tía không l u hu nh chi Rhodobacter v i
ng h u c 20, 50, 100, 300, 400mgC/L,

Hình 3.13. Kh n ng sinh tr
l

đi u ki n s c khí che t i. ........ 46

C

hƠm l

ng c a VKQH tía chi Rhodobacter v i các hƠm

ng S2- 0.2, 0.5, 1, 2, 5mg/L , nhi t đ 28 ậ 320C, DO 5 ậ 7, s c khí d

i ánh sáng

N

t nhiên. ................................................................................................................... 48
Hình 3.14. Kh n ng sinh tr

ng S2- 0.2, 0.5, 1, 2, 5mg/L , nhi t đ 28 ậ 320C, không s c khí che t i. ........... 49

SV

l

ng c a VKQH tía chi Rhodobacter v i các hƠm

ng S2- 0.2, 0.5, 1, 2, 5mg/L,

Rhodobacter v i hƠm l

ng S2- 0.2, 0.5, 1, 2, 5mg/L,

Hình 3.15. Kh n ng kh sulfide c a vi khu n quang h p tía không l u hu nh chi
Rhodobacter v i hƠm l

đi u ki n s c khí d

i ánh

sáng t nhiên ........................................................................................................... 50
Hình 3.16. Kh n ng kh sulfide c a vi khu n quang h p tía không l u hu nh chi
đi u ki n s c khí che t i. 50


M
I. Lụ DO CH N

TẨI

Ô nhi m môi tr

ng đang là m i quan ng i c a toàn xã h i nói chung. V n đ x lý

các ch t ô nhi m d ng h u c đã đ
lý th

U

c nghiên c u nhi u tuy nhiên đ ng sau quá trình x

ng xu t hi n ch t đ c h i đ c bi t là H2S. H2S là k thù s m t gây ch t đ i v i

đ ng v t trong nuôi tr ng th y s n c ng nh là ch t gây mùi hôi th i. X lý mùi hôi th i
v i các nhà máy x lý n

c th i k khí đang là v n đ vô cùng khó kh n đ i

c th i.

KH

do H2S gây ra t công ngh x lý n

Nhóm vi khu n quang h p Phototrophic Bacteria đã đ
đ

c nghiên c u t r t lâu và

c ng d ng đ đ a vào các ao nuôi tr ng th y s n. Vi c đ a chúng vào ao nuôi th y

s n có hai tác d ng: th nh t là tham gia vào phân h y ch t h u c , th 2 là chúng có

C

nhi m v chuy n hóa H2S thành SO42- không đ c v i đ ng v t.

Vi khu n quang h p Phototrophic Bacteria là nhóm vi khu n k khí và s d ng ánh
có th sinh tr

N

sáng đ quang h p tuy nhiên chúng c ng r t phù h p v i môi tr
ng và phát tri n trong môi tr
ng l n, có th sinh tr

SV

ph s ng môi tr

ng hi u khí ho c c ng

ng không có ánh sáng.

i u này cho th y

ng và phát tri n trong môi tr

ng có đ pH

r ng, nhi t đ thay đ i, đ m n thay đ i.
X lý ch t h u c b ng công ngh vi sinh đã đ

trong các công trình x lý n

c nghiên c u và khá hoàn thi n

c th i t p trung c ng nh x lý môi tr

ng trong nuôi th y

s n b ng các vi sinh v t có ch c n ng x lý ch t h u c .
ng sau quá trình x lý th

ng xu t hi n ch t đ c h i đ c bi t là khí H2S, NH3…

đây là k thù s m t gây ch t đ i v i đ ng v t trong nuôi tr ng th y s n c ng nh là ch t
gây mùi hôi th i.
X lý mùi hôi th i do H2S gây ra t công ngh x lý n
vô cùng khó kh n đ i v i các nhà máy x lý n

c th i.

c th i k khí đang là v n đ


các n
đ

c

c, M , Nh t B n nhóm vi khu n quang h p Phototrophic Bacteria đã

c nghiên c u t r t lâu và đ

c ng d ng đ đ a vào các ao nuôi tr ng th y s n. Vi c

đ a chúng vào ao nuôi th y s n có nhi u tác d ng:


Chuy n hóa các ch t đ c H2S, NH4+ thành ch t không đ c hay ít đ c h n đ i v i
đ ng v t.



Tham gia vào phân h y ch t h u c .



Là th c n c a nhi u đ ng v t hình thành chu i th c n cho ao nuôi.

n

c ta c ng đã có nh ng nghiên c u và ng d ng v nhóm vi khu n quang h p

Phototrophic Bacteria nh ng ch y u v s n xu t ch ph m sinh h c và s d ng chúng

KH

làm th c n cho th y h i s n nh ng nghiên c u v s d ng vi khu n quang h p tía không
l u hu nh chi Rhodobacter còn h n ch vì v y đ tài “Nghiên Ế u nhân nuôi và s
ế ng vi khu n quang h ị PhỊtỊtrỊịhiẾ BaẾteria đ x lý Ếh t h u Ế và ả2S trong

n

Ế ô nhi m” đ

c th c hi n nh m:

C

- Nhân nuôi thành công vi khu n quang h p tía không l u hu nh chi Rhodobacter.
- Xác đ nh kh n ng sinh tr

ng và x lý ch t h u c và H2S c a ch ng vi khu n

quang h p tía không l u hu nh chi Rhodobacter trong các môi tr

ng n

c th i th y s n

N

gi đ nh có n ng đ ch t ô nhi m khác nhau trong đi u ki n không s c khí, s c khí d
ánh sáng t nhiên và che t i. T đó đ a ra các gi i pháp phù h p đ x lý n
c trong nuôi tr ng th y s n thân thi n v i môi tr

SV

nhi m h u c đ c bi t n

i

c th i ô

ng.

II. M C TIểU VẨ NHI M V NGHIểN C U
1. M Ế tiêu nghiên Ế u
 Nhân nuôi đ

c vi khu n Phototrophic Bacteria trong đi u ki n s c khí có ánh

sáng và che t i.

 Kh o sát s phát tri n c a vi khu n Phototrophic Bacteria
nhau trong đi u ki n s c khí d


ánh gía đ

i ánh sáng t nhiên và che t i.

c kh n ng x lý H2S, ch t h u c trong n

Phototrophic Bacteria trong đi u ki n s c khí d
2. Nhi m v nghiên Ế u

các đ m n khác

c th i c a vi khu n

i ánh sáng t nhiên và che t i.


 Nghiên c u nhân nuôi vi khu n quang h p tía không l u hu nh chi Rhodobacter
trên quy mô phòng thí nghi m.
 Nghiên c u kh n ng sinh tr

ng và x lý H2S, ch t h u c trong n

c th i c a vi

khu n quang h p tía không l u hu nh chi Rhodobacter trong đi u ki n s c khí d

i

ánh sáng t nhiên và che t i.
III.
1.

IT
it

NG VẨ PH M VI NGHIểN C U

ng nghiên Ế u

 Môi tr

ng nghiên c u: n

c th i nuôi tr ng th y s n gi đ nh ch a H2S, ch t h u



i t

ng s

KH

c .
d ng nghiên c u: vi khu n quang h p tía không l u hu nh chi

Rhodobacter đ

c cung c p t Vi n Vi sinh v t h c

ng d ng – Tr

ng đ i h c

Qu c Gia Hà N i đã phân l p và tuy n ch n t i các khu đ m nuôi th y s n
Gi thành ph H Chí Minh.

C

2. Ph m vi nghiên Ế u

C n

 Nghiên c u kh n ng nhân nuôi vi khu n quang h p tía không l u hu nh chi

N

Rhodobacter và th nghi m s d ng chúng trong x lý n

c th i gi đ nh nuôi

tr ng th y s n ô nhi m ch t h u c và H2S trên quy mô phòng thí nghi m.
c th c hi n t i phòng thí nghi m khoa Khoa h c Môi tr

ng tr

ng

SV

ü Nghiên c u đ

i h c Sài Gòn.

IV. N I DUNG VẨ PH

NG PHỄP NGHIểN C U

1. N i ếung nghiên Ế u
N i dung 1: Nhân nuôi vi khu n quang h p tía không l u hu nh chi Rhodobacter,

xây d ng m i liên h gi a m t đ vi khu n và đ h p th (Abs).
B trí thí nghi m: theo dõi trong 14 ngày

Nhân nuôi vi khu n quang h p tía không l u hu nh chi Rhodobacter trong môi
tr

ng dinh d

ng thích h p.

Ti n hành đ m vi khu n và đo đ h p th c a d ch t bào t đó xây d ng m i liên
h gi a m t đ vi khu n và đ h p th (Abs).


N i dung 2: Kh o sát t c đ phát tri n c a vi khu n quang h p tía không l u hu nh
chi Rhodobacter trên môi tr
khí d

ng có đ m n khác nhau t 0 - 35‰ trong đi u ki n s c

i ánh sáng t nhiên và che t i.
B trí thí nghi m:
Nuôi vi khu n trong đi u ki n môi tr

ng có đ m n 0, 5, 10, 15, 20, 25, 30, 35‰

(T TN1 đ n TN8) trên 2 đi u ki n:
 D

i ánh sáng t nhiên s c khí

 Che t i s c khí

KH

Các y u t theo dõi: theo dõi trong 14 ngày
M t đ vi khu n hình thành theo ngày
Xác đ nh đ

c đ m n mà vi khu n quang h p tía không l u hu nh chi

Rhodobacter phát tri n t t

c l p l i 3 l n.

C

l p: thí nghi m đ
N i dung 3:

N

Th nghi m đánh giá kh n ng x lý ch t ô nhi m h u c khi b sung vi khu n
quang h p tía không l u hu nh chi Rhodobacter trong đi u ki n s c khí d

i ánh

SV

sáng t nhiên.

Th nghi m đánh giá kh n ng x lý ch t ô nhi m h u c khi b sung vi khu n
quang h p tía không l u hu nh chi Rhodobacter trong đi u ki n s c khí che t i.

B trí thí nghi m :

S d ng đ m n thích h p ti n hành nghiên c u và đánh giá kh n ng x lý ch t h u

c trên đ m n thích h p bao g m:
Ngu n n

c có ch t h u c b ng cách b sung glucose t

500mgC/L trên 2 đi u ki n thí nghi m:
D

i ánh sáng t nhiên s c khí

 Che t i s c khí
Các y u t theo dõi: theo dõi trong 14 ngày

ng đ

ng 20, 50, 100, 400,


M t đ vi khu n hình thành theo ngày
Hàm l

ng ch t h u c còn trong môi tr

Xác đ nh đ

c hàm l

chi Rhodobacter sinh tr
l p: thí nghi m đ

ng theo ngày

ng ch t h u c mà vi khu n quang h p tía không l u hu nh
ng và x lý t t.
c l p l i 3 l n.

N i dung 4:
 Th nghi m, đánh giá kh n ng x lý H2S khi b sung vi khu n quang h p tía
i ánh sáng t nhiên.

KH

không l u hu nh chi Rhodobacter trong đi u ki n s c khí d

 Th nghi m, đánh giá kh n ng x lý H2S khi b sung vi khu n quang h p tía
không l u hu nh chi Rhodobacter trong đi u ki n s c khí che t i.
B trí thí nghi m

cho sinh tr

C

S d ng đi u ki n đ m n thích h p và hàm l



ng ch t h u c thích h p

ng c a vi khu n quang h p tía không l u hu nh chi Rhodobacter đ

N

ti n hành nghiên c u đánh giá kh n ng x lý S2- bao g m:
Ngu n n


l

c có đ m n thích h p, hàm l

n S2- b ng cách b sung Na2S t

ng đ

ng ch t h u c thích h p và hàm

ng 0.2, 0.5, 1, 2, 5 mgS2-/L trên 2 đi u

SV

ki n thí nghi m:


D

i ánh sáng t nhiên s c khí



Che t i s c khí

Các y u t theo dõi: theo dõi trong 14 ngày.
M t đ vi khu n hình thành theo ngày
Hàm l

ng S2- còn l i trong môi tr

l p: thí nghi m đ
2. Ph

ng theo ngày

c l p l i 3 l n.

ng ịháị nghiên Ế u
 Ph

ng pháp k th a: s d ng ch n l c các k t qu nghiên c u đã có.


 Ph

ng pháp so sánh: trên c s k t qu kh o sát, đo đ t,… th c hi n vi c

so sánh gi a các đi u ki n thí nghi m khác nhau, so sánh v i các nghiên
c u khác…

 Ph

ng pháp đ m m t đ vi khu n trên kính hi n vi quang h c: đ m vi

khu n b ng bu ng đ m h ng c u ( 16 ô ), đ m theo đ
ph i và t tên xu ng d
 Ph

i, đ m 5 khu : 4 khu

ng zizac t trái qua

4 góc và 1 khu

trung tâm

ng pháp phân tích th ng kê và t ng h p s li u b ng ph n m m th ng

kê và excel.
ng pháp th c nghi m trên mô hình th c t .

CH

KH

 Ph

NG 1. T NG QUAN TỊNH HỊNH NGHIểN C U

1.1. T ng quan v tình hình nuôi tr ng th y s n

N

C

1.1.1. Tình hình nuôi tr ng th y s n

Vi t Nam

c ta có h th ng sông ngòi dày đ c và đ

ng bi n dài h n 3,260 km nên r t

N

thu n l i cho phát tri n ho t đ ng khai thác và nuôi tr ng th y s n. Ho t đ ng nuôi tr ng
th y s n cu n

c ta th c s có b

c phát tri n kh i s c t nh ng n m 1990 và đ n n m

SV

2000 – 2002 thì bùng phát c v di n tích l n đ i t

ng nuôi. Vi c m r ng di n tích

nuôi tr ng th y s n đ

c tri n khai,ti n hành ch y u

các vùng đ t ng p n

trong các th y v c n

c m n ven b , trên các vùng cát tr ng th p ven bi n mi n Trung

và m t ph n di n tích t canh tác nông nghi p kém hi u qu đã đ

c ven bi n,

c chuy n sang nuôi

tr ng th y s n.
S nl

ng th y s n c a Vi t Nam n m 2008 đ t trên 4.5 tri u t n, g p trên 6 l n so

v i n m 1980, trong đó nuôi tr ng th y s n là 2.45 tri u t n, g p h n 12 l n so v i 1980
và g p 4.8 l n so v i n m 1999. T c đ t ng tr

ng trung bình s n l

ng nuôi tr ng th y

s n trong 10 n m qua đ t 19.83%/n m. Giá tr kim ng ch xu t kh u th y s n n m 2008
đ t trên 4.5 t USD, đ ng th t trong nh ng ngành hàng có xu t kh u cao nh t c a c
n

c. Trong t ng giá tr kim ng ch xu t kh u th y s n thì giá tr xu t kh u th y s n nuôi

tr ng luôn có xu h

ng t ng lên. N m 2000, giá tr kim ng ch xu t kh u c a nuôi tr ng

th y s n ch chi m 41.51%, đ n n m 2007-2008, đã t ng lên 57.78% trong t ng kim


ng ch xu t kh u th y s n c a c n

c.( Ngu n : B Nông nghi p và Phát tri n Nông

thôn).
Trong n m 2012, s n l
do s n l

ng khai thác t ng m nh 10,6% so v i n m 2011, ch y u

ng đánh b t cá ng t ng m nh

các t nh mi n Trung nh th i ti t thu n l i và

vi c ng dân s d ng công ngh đánh b t cá ng đ i d

ng b ng đèn cao áp, nâng công

su t lên g p đôi và gi m th i gian đi bi n 15-30%. Trong khi đó, s n l

ng nuôi tr ng

n m 2012 ch t ng 6,8% khi ho t đ ng nuôi tôm g n nh không t ng tr
ch ng tôm ch t s m EMS hoành hành trên di n r ng. S n l

ng do h i

ng cá tra ch t ng nh 3,4%

trong n m 2012, nh ng đã đ t m c cao k l c 1.190 nghìn t n. T ng tr

ng s n l

ng

KH

nuôi tr ng đ n ch y u t ho t đ ng nuôi tr ng các loài th y s n khác, v i m c t ng khá
cao 10,6% trong n m 2012. (Ngu n: Trung tâm thông tin th y s n, C c Th y s n)
B ng 1.1. S n l
N m

ng th y s n Vi t Nam

2012

Kim ng ch t ng

5,876

8.5%

2,676

10.6%

2,226

2,483

9.6%

Khai thác n i đ a

154

193

25.3%

Trong đó: Tôm

496

500

0.9%

Các tra

1,151

1,190

3.4%

Khác

1,350

1,510

10.6%

ng

5,417

C

T ng s n l

2011

th y s n ( nghìn

N

t n)
Khai thác th y

SV

s n

2,420

Trong đó: Khai
thác h i s n


Di n tích nuôi

1,200,000

1,200,000

0.0%

Trong đó: Tôm

656,000

658,000

0.3%

Các tra

5,500

5,600

1.8%

Khác

538,500

536,400

0.4%

tr ng (ha)

(Ngu n: Báo cáo t ng k t hàng n m c a B Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn)
S nl

ng th y s n Vi t Nam đã duy trì t ng tr

ng liên t c qua các n m v i ch

ng thúc đ y phát tri n c a chính ph , ho t đ ng nuôi tr ng th y s n đã có nh ng

b

c phát tri n m nh, s n l

vào t ng tr
khi đó, tr

ng t ng s n l

KH

tr

ng liên t c t ng cao trong các n m qua, đóng góp đáng k
ng th y s n c a c n

c c ng nh ngân sách qu c gia.Trong

c s c n ki t d n c a ngu n th y s n t nhiên và trình đ c a ho t đ ng khai

thác đánh b t ch a đ

c c i thi n, s n l

ng th y s n t ho t đ ng khai thác t ng khá

SV

N

C

th p trong các n m qua.(Ngu n: Trung tâm thông tin th y s n, C c Th y s n)

Hình 1.1. Di n tích và s n l

ng thu s n nuôi tr ng t 1991-2012

(Ngu n: Báo cáo t ng k t hàng n m c a B Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn)
1.1.2. Các tác đ ng c a n

c th i nuôi tr ng th y s n đ n môi tr

ng.

Th y s n là m t trong nh ng m t hàng xu t kh u ch l c c a Vi t Nam và thu c
nhóm các m t hàng xu t kh u. Bên c nh nh ng l i ích to l n c a vi c nuôi tr ng th y s n


nói chung và nuôi tôm xu t kh u nói riêng, ho t đ ng này c ng gây nh ng tác đ ng tiêu
c c đ i v i các v n đ môi tr

ng và xã h i.

S phát tri n nhanh chóng c a ngh nuôi tôm đã nh h
r ng đ

ng nghiêm tr ng đ n

c Vi t Nam. M t trong nh ng nguyên nhân ch y u do phá r ng làm đ m nuôi

tôm. Nh ng h u qu c a vi c đánh m t r ng đ
làm thay đ i mô th c t
làm thay đ i môi tr

c là làm b bi n b xói mòn và ng p l t,

i tiêu t nhiên, làm cho n

c m n ti n sâu vào các dòng sông và

ng s ng c a nhi u loài th y sinh, đe d a nghiêm tr ng đ n b o t n

đa d ng sinh h c và an ninh l

ng th c. M t r ng đ

tr ng th y s n, gi m n ng su t và ch t l

c còn làm x u đi môi tr

ng nuôi

ng th y s n, làm m t đi c h i ki m s ng c a

c dân nghèo do m t n i c sinh c a cua con, cá m ng, cá phèn, sao bi n.
tr ng các lo i cây khác và ngu n n
l i nh h

nl

ng đ n nuôi

t nó, ô nhi m n

c ng m

ng tôm. Kh o sát g n đây c a B Nông

Th a Thiên Hu cho th y vi c kh c ph c s c môi

ng do vi c m r ng di n tích nuôi tôm là khó kh n và t n kém. Nuôi tôm trên cát

hi n nay làm cho hi n t

ng cát bay, cát l p bùng phát tr l i.

C

tr

c ng t cho dân c .

ng đ n n ng su t tôm và ch t l

nghi p và Phát tri n Nông thôn

c ng m, gây nh h

KH

Nuôi tôm trên cát làm ô nhi m và c n ki t ngu n n

ó là ch a k di n tích

r ng phi lao phòng h ít i đang b m t s ch tr i phá đi đ t ng đ thông thoáng cho h .
l

c bi n t 35% xu ng 25% thích h p cho nuôi tôm, c n

N

gi m đ m n c a n
ng n

c ng t r t l n đ hòa v i n

này là n

c bi n. Ngu n n

c ng t duy nh t cho m c đích

c ng m t i ch ho c hãn h u là l y t các h ch a th y l i đã làm ngu n n

SV

ng t h n ch c a vùng cát b nhi m m n nhanh chóng. S nhi m m n n
h

ng tr c ti p đ n cu c s ng c a c ng đ ng đ a ph

nh ng ng

c

c ng m đã nh

ng và mâu thu n đã phát sinh gi a

i nuôi tôm và không nuôi tôm. Ngh nuôi tôm trên cát đã b c l nhi u nguy

c không b n v ng

Nh ng v n đ môi tr

ch t b th t thoát vào môi tr
h c, s l

ng khác g n v i nuôi tôm bao g m các hóa ch t và d
ng, đ t và n

c b ô nhi m, nhi m m n, b ô nhi m sinh

ng tôm cá trong t nhiên gi m. Th c n cho tôm không đ

ki m d ch tr

ng

c tr c nghi m hay

c khi s d ng s không tránh kh i là ngu n lan truy n d ch b nh.

Ô nhi m do ch bi n th y s n
Theo báo cáo “ ánh giá tác đ ng môi tr
t ng l

ng ch t th i r n (đ u, x

ng trong l nh v c th y s n n m 2002”,

ng, da, vây, v y...)

đây là ch t th i d lên men th i r a. L

c tính kho ng 200 nghìn t n/n m,

ng ch t th i này c ng ph thu c vào mùa v khai


thác h i s n, ch t l

ng và s l

ng nguyên li u s d ng d n đ n lúc quá nhi u ch t th i,

lúc l i r t ít, là khó kh n cho các nhà qu n lý xí nghi p mu n xây d ng cho riêng mình
m t h th ng x lý n
L

c th i có công su t phù h p.

ng ch t th i l ng trong ch bi n th y s n đ

máy ch bi n đông l nh th

ng có l

c coi là quan tr ng nh t, các nhà

ng ch t th i l n h n so v i các c s ch bi n hàng

khô, bình quân kho ng 50 nghìn m3/ngày. N

c th i t các nhà máy ch bi n th y s n có

các ch s ô nhi m cao h n r t nhi u so v i tiêu chu n n
cho nuôi tr ng th y h i s n. M c ô nhi m c a n

c th i công nghi p lo i B dùng

c th i ch bi n th y s n v m t vi sinh

hi n v n ch a có s li u th ng kê, nh ng có th kh ng đ nh là ch s vi sinh v t nh
Clorom s v

t qua tiêu chu n cho phép b i vì các ch t th i t ch bi n th y s n ph n

l n có hàm l

ng protein, lipit cao là môi tr
Vi t Nam

i v i các nhà máy ch bi n n

KH

trong đi u ki n nóng m nh

ng t t cho vi sinh v t phát tri n đ c bi t là

c m m, các ch t khí phát tán vào khí quy n ch

y u là SO2, NO2, H2S. Ngoài nh ng ch t khí nêu trên, còn m t s ch t gây mùi khó ch u,
làm gi m ch t l

ng môi tr

ng không khí. L

c x lý, s làm t ng m c đ ô nhi m môi tr

C

th y s n gây ra là r t l n n u không đ

ng ô nhi m do các xí nghi p ch bi n

trên sông r ch và xung quanh khu ch bi n. ô nhi m n
Nh ng v i l

ng th i tích t ngày càng nhi u thì d n d n chúng làm x u đi ngu n n

m t sông, r ch, ao, h và nh h

ng đ n môi tr

ng s ng c a khu dân c xung quanh.

th y s n b ch t, th i r a.... và đi u đáng quan tâm n a là gây nh h
ng

c

c th i c a ngành ch bi n còn ti m n nguy c lan truy n d ch b nh t xác

SV

Ngòai ra n

c th i ch bi n th y s n nhi u

c nh n ra ngày do lúc đ u kênh r ch còn kh n ng pha loãng và t làm s ch.

N

khi ch a đ

ng

i lao đ ng, đ n môi tr

ng tr c ti p đ n

ng nuôi tr ng th y s n và đ n s phát tri n b n v ng c a

ngành.

Cùng v i s t ng tr

ng c a nuôi tr ng th y s n là nh ng c nh báo ngày càng gia

t ng v các tác đ ng x u đ n môi tr

ng do s phát tri n quá nhanh, thi u quy ho ch,

c ng nh thi u s b n v ng c a nuôi tr ng th y s n.

 M t s v n đ môi tr

ng n y sinh trong ho t đ ng NTTS

n

c ta:

+ Do thi u quy ho ch, nuôi tr ng th y s n (NTTS) ven bi n phát tri n khá t phát
và m t cách
c

t v c quy mô l n ph

ng th c nuôi, ch y u v n là qu ng canh, t ng

ng m r ng di n tích. Vì th làm gi m vai trò đi u hòa và t đi u ch nh môi tr

ng


c a t nhiên d n đ n s phá h y ph n l n các n i c trú c a các loài
h p không gian vùng ven bi n và đ y môi tr

vùng ven bi n, thu

ng vào tình tr ng kh c nghi t h n v m t

sinh thái, t ng r i ro b nh d ch.
+ Nuôi tr ng th y s n ven bi n t ng nhanh và m nh d n đ n ngu n gi ng t nhiên
c a m t s loài cá gi ng kinh t c trú

các r n san hô b đ i t

thác m t cách c n ki t. i u này làm nh h
c a các h sinh thái đ c h u và nh h

ng nuôi l ng bè khai

ng đ n ch c n ng duy trì ngu n l i t nhiên

ng t i kh n ng khai thác h i s n t nhiên c a

vùng bi n. Vi c thi t k , xây d ng đ m ao NTTS

vùng c a sông ven bi n d n đ n

nh ng thay đ i v n i sinh s ng c a qu n xã sinh v t, đ mu i, l ng đ ng tr m tích và

KH

sói l b bi n. M t s ho t đ ng c a ngh NTTS không d a trên các c n c khoa h c đã
tác đ ng x u đ n ngu n gi ng thiên nhiên (cá, tôm hùm, cua), làm gi m s c s n xu t t
nhiên và m t tính đa d ng sinh h c.

+ T i m t s khu v c nuôi tôm, cá t p trung (trong đó có nuôi trên cát), do vi c x
th i các ch t h u c phú d

ng suy thoái, bùng n d ch b nh (b nh tôm n m 1993 – 1994)

C

b a bãi làm cho môi tr

ng, ch t đ c vi sinh v t (c m m b nh) và các ch t sinh ho t

và gây thi t h i đáng k v kinh t c ng nh v đi u ki n môi tr

đang là hi n t

ng khá ph bi n

c n ki t ngu n n

c ng t và n

Hai v n đ môi tr

khai thác n
n

c

vùng cát ven bi n mi n Trung. H u qu lâu dài s làm

c ng m, ô nhi m bi n và n

c ng m, gây m n hóa đ t

c ng m, thu h p di n tích r ng phòng h , làm t ng ho t đ ng cát bay và bão cát.

SV

và n

c ng m đ nuôi tôm trên cát, không tuân th lu t tài nguyên n

N

+ L m d ng n

ng sinh thái.

ng đáng lo ng i nh t hi n t i cho vùng nuôi tr ng th y s n là

c ng m quá m c (do nhu c u n

c nuôi r t l n) và n

c ng t dùng đ pha v i n

c th i gây ô nhi m cho môi tr

c bi n làm

ng xung quanh.

Hi n nay, có r t nhi u lo i s n ph m thu c, hoá ch t và ch ph m sinh h c (CPSH)

đ

c dùng r ng rãi trong nuôi tr ng thu s n trên th gi i. Hoá ch t đ

NTTS trên th gi i th

ng

c dùng trong

các d ng sau: thu c di t n m (antifoulants), thu c kh trùng

(disinfectants), thu c di t t o (algicides), thu c tr

c

(herbicides), thu c tr

sâu

(pesticides), thu c di t ký sinh trùng (parasiticides) và thu c di t khu n (antibacterials)
và ch t kháng sinh đ
ho c phòng b nh.

c s d ng đáng k trong NTTS ho c đ ch a các b nh lây nhi m


Nh ng hoá ch t trên có vai trò quan tr ng trong vi c b o v s c kho đ ng v t
thu s n n u nh s d ng đúng, nh ng khi l m d ng d n đ n nh ng h u qu khôn l
gây r i ro cho ng
ng

ng,

i lao đ ng, t n d các ch t đ c trong s n ph m thu s n gây h i cho

i tiêu dùng, làm gi m giá tr th

ng ph m và còn t o các ch ng vi khu n kháng

thu c làm gi m hi u qu trong đi u tr b nh.
Thành ph n l p bùn trong các đ m, ao NTTS ch y u là các ch t h u c nh
protein, lipids, axit béo v i công th c chung CH3(CH2)nCOOH , photpholipid, Sterol vitamin D3, các hoocmon, carbohydrate, ch t khoáng và vitamin, v tôm l t xác,... L p
bùn này luôn

trong tình tr ng ng p n

c, y m khí, các vi sinh v t y m khí phát tri n

KH

m nh, phân hu các h p ch t trên t o thành các s n ph m là hydrosulphua (H 2S),
Amonia (NH3), khí metan (CH4),... r t có h i cho thu sinh v t.

Ví d n ng đ 1,3 ppm c a H2S có th gây s c, tê li t và th m chí gây ch t tôm.
Khí amonia (NH3) c ng đ

c sinh ra t quá trình phân hu y m khí th c n t n d gây

đ c tr c ti p cho tôm, làm nh h

ng đ n đ pH c a n

c và kìm hãm s phát tri n c a

N

C

th c v t phù du (Hassanai Kongkeo,1990).

c th i t ho t đ ng nuôi tr ng th y s n
ng, ít qua x lý. N

c ta ch y u đ

c th i th ng ra

c th i ch a th c n th a, ch t bài ti t, phân, vi khu n

N

ngoài môi tr

n

gây b nh, kháng sinh...làm suy gi m ch t l

ng n

c, gây t n h i sinh c nh, làm suy

gi m đa d ng sinh h c, nhi m m n đ t, lan truy n b nh, bi n đ i gien c a vi sinh do

SV

kháng sinh và đôi khi gây hi n t

ng phú d

ng cho v c n

c nh n [Woolard, Irvine.,

1995; Dahl và ctv., 1997; Furumai và ctv., 1998; Dincer AR và ctv., 2001]. Trong quá
trình nuôi th y s n m t l

ng r t l n th c n, phân vô c , phân h u c đ

c đ a vào ao

nuôi nh m t ng n ng su t s n ph m. Hi u qu s d ng các thành ph n b sung này
th

ng khá th p, ví d l

ng th c n đ a vào ch đ

c h p thu kho ng 25 - 30%. Do v y

n

c th i t các ao nuôi r t giàu các ch t h u c (t th c n, phân bón), nit , ph tpho (t

phân h y các prôtêin) và ch t r n l l ng. Gây ô nhi m môi tr
thi t h i cho ng

ng và quay ng

i nuôi tr ng do th y s n b nhi m b nh t n

nhi m đã th i ra.
1.2. Vi khu n quang h p.
1.2.1. Ải i thi u chung v vi khu n quang h p (VKQả)

c l i gây

c th i nuôi tr ng b ô

Nhóm vi khu n có kh n ng quang h p nh có s c t l c. Ch t di p l c vi khu n
khác v i ch t di p l c c a th c v t. VKQH không s d ng n

c làm ngu n hidro nh

th c v t và không t o ra s n ph m cu i cùng là oxi. Chúng s d ng ngu n hidro là sunfit
tiosunfat, hidro t do, ch t h u c và s n sinh ra nhi u s n ph m ph d ng oxi hóa.
Ð c đi m c a lo i vi khu n này là tính thích ng m nh, b t k là trong n
hay trong n

c ng t, trong nh ng đi u ki n khác nhau có ánh sáng mà không có ôxy

ho c t i t m mà có ôxy đ u có th l
đ

c bi n

d ng ch t h u c (axit béo c p th p amino axít,

ng) đ phát tri n. Trong đi u ki n không có ôxy, có ánh sáng, có th l i d ng các

sunfit, phân t H ho c v t h u c khác làm thành dioxide carbon CO2 c đ nh ti n hành

KH

tác d ng quang h p; trong đi u ki n có ôxy và t i t m, chúng có th l i d ng v t h u c
nh axit béo c p th p t o ngu n carbon đ ti n hành tác d ng quang h p
Bao g m: vi khu n l u hu nh l c, vi khu n tía l u hu nh và vi khu n tía không
l u hu nh. Trong ph m vi nghiên c u c a đ tài ch s d ng vi khu n quang h p tía

không l u hu nh chi Rhodobacter.

C

1.2.2. Ải i thi u chung v vi khu n quang h p tía

Vi khu n quang h p tía là nh ng d ng s ng đ u tiên trên Trái đ t. Chúng là nh ng

N

sinh v t vi sinh v t đ n bào có vai trò quan tr ng trong vi c duy trì s s ng.
Vi khu n quang h p tía thu c nhóm prokaryote, là các t bào gram âm, đ n bào,

SV

có các d ng c u, xo n, hình que ng n, hình ph y… đ ng riêng r ho c thành chu i. Các
loài vi khu n quang h p tía đ u sinh s n b ng cách nhân đôi, m t s loài sinh s n b ng
cách n y ch i.

Chúng có kh n ng chuy n hóa n ng l

quá trình quang h p k khí. VKQH tía th

ng m t tr i thành n ng l

ng hóa h c b i

ng có màu h ng đ n màu đ tía, s c t quang

h p chính là bacteriochlorophyll a ho c b. C quan quang h p là màng quang h p đ

c

g n v i màng t bào.
N m 1907, Molisch là ng

i đ u tiên phát hi n ra các vi khu n có s c t màu đ

và có kh n ng quang h p, nên ông g i chung vi khu n quang h p này là Rhodobacteria
Molisch 1907. Nhóm này g m hai h là Thiorhodaceae (nh ng vi khu n tía có kh n ng
hình thành gi t “S” bên trong t bào) và Athiorhodaceae (là nh ng vi khu n tía không có
kh n ng hình thành gi t “S” bên trong t bào). Nhóm vi khu n tía bao g m hai h này