Bài 5. Một số công trình tiêu biểu của mĩ thuật thời Lê

PHÒNG GD&ĐT PHÚC THỌ
TRƯỜNG THCS PHƯƠNG ĐỘ

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ
GIÁO VỀ DỰ GIỜ!
MỸ THUẬT LỚP 8

Giáo viên: Lê Kim Quyền


TIẾT 12: THƯỜNG THỨC MỸ THUẬT

MỘT SỐ CÔNG TRÌNH TIÊU BIỂU CỦA MỸ THUẬT
THỜI LÊ


Gác Chuông
Chùa Keo

Phật Bà Quan Âm

Hình Tượng Rồng


I. Kiến Trúc
Theo tư liệu lịch sử, năm Tân Sửu, niên hiệu Chương Thánh Gia Khánh thứ 3 (1061) đời Lý Thánh Tông dựng chùa Nghiêm Quang trên đất Giao
Thuỷ (làng Keo/ấp Keo), thuộc Nam Định ngày nay. Tháng 3 năm Đinh Hợi, niên hiệu Chính Long Bảo Ứng thứ 5 (1167) đời Lý Anh Tông, chùa này
Gác chuông chùa Keo được làm theo kiểu chồng diêm cổ các nhưng có tới ba tầng, 12 mái, kiến trúc mặt bằng theo hình vuông, có chiều cạnh 8,53 x
được đổi tên thành chùa Thần Quang. Năm Tân Hợi (1611), một trận lụt lớn làm chùa bị trôi dạt, dân ấp Keo phải di dời đi 2 nơi: một bộ phận định cư
8,92m (diện tích 72m2), độ cao từ nền tới bờ nóc là 12m. Gác chuông làm hoàn toàn bằng gỗ, chạm khắc trang trí mỹ thuật tôn vẻ đẹp lộng lẫy được
ở phía Đông Nam - hữu ngạn sông Hồng (nay thuộc làng Hành Thiện, xã Xuân Hồng, huyện Xuân Trường, Nam Định); một bộ định cư ở phía Đông

đánh giá là công trình gác chuông to đẹp vào hàng bậc nhất các gác chuông của ngôi chùa cổ Việt Nam.
Bắc - tả ngạn sông Hồng (nay thuộc thôn Hành Dũng Nghĩa, xã Duy Nhất, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình). Như vậy, sau năm 1611, làng Keo (gốc
Ở mỗi tầng của gác chuông đều được làm 4 mái, mỗi mái đều có đầu đao cong mềm mại. Ngoại trừ tầng dưới cùng người ta dựng một chiếc kẻ, một
ở Nam Định) được chia thành hai làng. Sau đó, hai làng dựng lại chùa, tên Nôm đều gọi là “chùa Keo”. Để phân biệt, dân gian thường gọi chùa Keo ở
đầu của nó ăn sâu vào cột cái, còn đầu kia chạy qua đầu cột hiên đưa ra đỡ mái và ở hai hàng mái trên người ta sử dụng một hệ thống chồng đấu, chạy
Thái Bình là Keo Thái Bình hoặc Keo trên; chùa Keo ở Nam Định là Keo Nam Định hoặc Keo dưới. Chùa Keo Thái Bình được dựng năm 1632, tên
suốt theo chiều dài của mái ngoài. Hệ thống “rui” có chức năng hữu ích chạy sát rìa mái hai tầng mái trên, còn thấy “rui bay” nửa đặt ở trên đầu các
chữ là Thần Quang tự.
hàng đấu, chồng nhau nhô hẳn ra phía ngoài và càng xa tầng mái tạo thành yếu tố trang trí cho Gác chuông. Điều đặc biệt là hệ thống “chồng đấu tiếp
Ngoài chức năng thờ Phật, chùa Keo Thái Bình cũng như chùa Keo Nam Định còn là nơi thờ Thánh Dương Không Lộ và những người có có công lớn
rui” ở gác chuông chùa Keo chưa hề gặp trong kiến trúc gỗ Việt Nam truyền thống.
trong việc dựng chùa (Trịnh Thị Ngọc Lễ, Hoàng Nhân Dũng, Trần Thị Ngọc Duyên, Lê Hồng Quốc, Nguyễn Văn Trụ).


Gác chuông

Khu Tam bảo thờ Phật

Tam quan nội
Hồ nước

Tam quan ngoại

Hồ nước

Hồ nước

Điện thờ Thánh

II. Điêu khắc và Chạm khắc
1, Điêu khắc
- Tượng
vàorằng
nămQuan
1656,Âm
chấtnghìn
liệu gỗ,
được là
đặt“lục
tại chùa
Bút
Kinh
Phậtđược
giải tạc
thích
tay hiện
nghìntượng
mắt chính
căn diệu
Tháp – Bắccòn
Ninh. có
dụng”,

ý

nghĩa

là

tri

và

hành

hợp

nhất.

- Toànmột
bộ cách
tượngđơn
caogiản,
3.7mPhật
(Bệ bà
caocó1.7m).
Tượng
cótay
42 là
taycólớn,
taycon
nhỏ.mắt;
Trong
Hiểu
bao nhiêu
bàn
bấy952
nhiêu
có

Thảo luận (5p)

mỗi là
lòng
bàn tay
có một
tạochỉthành
vầng
hàotayquang
xungmắt
quanh
biết
có làm,
có làm
là cócon
biết.mắt
Nếu
có một
trăm
nhưngtỏa
cósáng
tới nghìn
thì
tượng.
chỉ
là biểu hiện cho việc biết nhiều làm ít, không lợi ích gì cho chúng sinh
- Tượnglại,
được
kĩ thuật

điêu luyện,
tinhmắt
xảothì
diễn
được vẻ
đẹp
tự cách
nhiên,nhiệt
hài
Ngược
nếutạc
cóvới
nghìn
tay nhưng
chỉ trăm
làmtả nhiều,
làm
một

1. đẹp
Tượng
tạc vào biết
thời gian
Chấtđem
liệu?lạiHiện
hòa,
mắt.được
tình,
nhưng
do không

đầy nào?
đủ nên
tổnđược
hại đặt
choở đâu?
chúng sinh.
2. Miêu
tảPhật
đặcnên
điểm
củalàtượng?
Giáo
* Tác
lýgiảnhà
tạo
tác
đã
thể
tượng
hiện
một
Nghệ
cách
nhân
sinhTrương
động và
Thọ
đầyNam
hiện thực con đường tu hành
3. Tượng

được
tạoNam
tác với
kĩ thuật
thế
nào?
thông
qua
hình
tượng
Phật
bà
Quan
Âmnhư
nghìn
mắt
tay.tiên
Nếusinh
đi đúng
con đường
(Trên
bệ tượng
ghi:
Đông
Giao,
Thọ
Nam
-nghìn
Trương
- phụng

khắc.
ấy
*thìCho
khảbiết
năng
tác
làm
giảlợitạo
íchtác
anlànên
lạc
bức
tượng?
sinh làlàrất
Tạm
hiểu:
Nam
Đông
Giao
địacho
chỉ,chúng
Thọ Nam
tênlớn.
hiệu, Trương là họ, tiên sinh

là bậc trí giả, phụng khắc là phụng mệnh trời đất dựng tượng để thờ)


II. Điêu khắc và Chạm khắc
2, Chạm khắc trang trí

Rồng Thời Lý

Rồng Thời Trần

Rồng Thời Lê



DẶN DÒ

- Học bài
- Chuẩn bị Tiết 13. VTT - Trình bày khẩu hiệu


Kính chúc các thầy cô
Mạnh khỏe – hạnh phúc
Công tác tốt!

Chúc các em chăm ngoan
Học giỏi!