Khóa kuận công tác biên tập xuất bản cuốn sách nuôi con không phải là cuộc chiến của thaihabooks

DANH MỤC HÌNH VẼ
DANH MỤC HÌNH VẼ....................................................................................1
Dạy con kiểu Do Thái: Sự may mắn của điểm B trừ đã được phát hành tại Thaihabooks.............8

1.1.4.1. Sách nuôi dạy con dành cho trẻ từ 0-3 tuổi........................................14
a. Đặc điểm phát triển của trẻ trong giai đoạn từ 0-3 tuổi...............................14
Trong giai đoạn này, 80% não bộ của trẻ đang phát triển một cách toàn diện
nhất. Trẻ cần thức ăn đủ chất để phát triển về thể chất và cần cách chăm sóc,
giáo dục của cha mẹ và người lớn để phát triển về tinh thần, nhận thức thế
giới xung quanh...............................................................................................14
b. Nội dung của sách nuôi dạy con trong giai đoạn từ 0-3 tuổi.......................14
Ở mảng sách này sách chú trọng đưa ra phương pháp nuôi con cả về thể chất
lẫn tinh thần. Những đầu sách như: Phương pháp giáo dục con của người Mỹ;
Dạy con kiểu Pháp; Bách khoa thai giáo; Phương pháp ăn dặm bé chỉ huy;
Dạy trẻ thông minh sớm. Dù đa dạng như vậy nhưng nội dung của những
cuốn sách nuôi dạy con trong giai đoạn này thường đề cập đến hai phần sau:
.........................................................................................................................14
Thứ nhất, sách đề cập đến sự phát triển của trẻ về mặt thể chất: Sách sẽ đề cập
đến những nội dung cách nuôi con rèn con ngủ sao cho trẻ ngủ ngoan, đỡ
quấy khóc. Cách cho trẻ ăn sao cho đủ chất. Nếu trẻ dưới 1 tuổi thì tất cả các
sách đều đưa ra lời khuyên cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn và nếu trẻ từ 1-3 tuổi
thì một số sách đưa ra các thuyết khác nhau về ăn dặm. Bên cạnh đó, cách
ngủ của trẻ cũng được các sách nghiên cứu khá sâu, về việc đưa giấc ngủ của
trẻ sao cho phù hợp với giờ giấc của cha mẹ, tránh việc đảo lộn quá mức gây
mệt mỏi cho phụ huynh. Hầu hết các sách đều đưa ra các dẫn chứng cụ thể về
từng trường hợp khó ăn hay khó ngủ của trẻ để lý thuyết được áp dụng một
cách khoa học nhất..........................................................................................15
1.1.4.2. Sách nuôi dạy con dành cho trẻ từ 3-6 tuổi........................................16
a. Đặc điểm phát triển của trẻ trong giai đoạn từ 3-6 tuổi...............................16

Giai đoạn từ 3-6 tuổi, trẻ phát triển mạnh về chiều cao và cân nặng. Về tâm
sinh lý của trẻ đã có sự nhận thức chủ động hay đã hình thành cảm giác tội
lỗi. Từ 3 tuổi, trẻ bắt đầu phát triển tinh thần trách nhiệm và bắt đầu hình
thành riêng cho mình những ước mơ..............................................................16
b. Nội dung của sách nuôi dạy con trong giai đoạn từ 3-6 tuổi.......................16
Đây là thời kỳ mà trẻ có những thay đổi nhanh nhất mà các bậc phụ huynh
không thể tìm hiểu một cách rõ ràng, các thông tin trên mạng xã hội hay trang
mạng đều không đầy đủ hoặc không đáng tin cậy. Chính vì vậy, phụ huynh
chỉ có thể tìm kiếm các loại sách để giải đáp thắc mắc này. Các loại sách rất
được phụ huynh quan tâm như: Nuôi dạy trẻ từ 3-6 tuổi; Hiểu lòng con trẻ;
Chờ đến mẫu giáo thì đã muộn; Nói sao cho trẻ chịu nghe. Nội dung chính mà
loại sách trong giai đoạn này cũng phân thành hai phần sau:.........................16
Thứ nhất, sách đề cập đến sự phát triển của trẻ về mặt thể chất: Các sách
thường đề cập đến cách mẹ cho bé ăn các loại thức ăn sao cho đầy đủ vitamin
và chất dinh dưỡng cần thiết để phát triển nhanh chóng cả về thể chất và trí
tuệ. Hơn nữa, các sách giờ đây còn đề cập đến chế độ dinh dưỡng cho trẻ
ngay khi đến trường mẫu giáo. Đây cũng là giai đoạn trẻ đã biết ăn cơm. Các
mẹ nên chuẩn bị cho bé những gì? Trẻ hấp thụ các chất đấy ra sao? Hầu hết,
trong mảng sách này, theo thống kê 80% các sách đều nhắc đến việc cung cấp
sữa và chất canxi đầy đủ cho trẻ......................................................................16
c. Hình thức của sách nuôi dạy con trong giai đoạn từ 3-6 tuổi......................17
Hình ảnh đưa ra rất phong phú, những hình ảnh về những đồ đạc trong gia
đình trên để cẩn thận để gây nguy hiểm cho trẻ. Hơn nữa, lúc này sách không
chỉ dành cho mẹ và sách còn dành cho cả trẻ, mẹ dạy trẻ qua hình ảnh trong
sách. Chính vì vậy hình ảnh trong sách thường là những con vật dễ thương
như gà, thỏ, cún để trẻ dễ nhận biết.................................................................17
Bìa sách rất sáng tạo và màu sắc, những màu nổi bật luôn được ưu tiên để sử
dụng như màu vàng, xanh, đỏ, cam. Hình hoạt hình như mèo, những mẫu đồ
chơi luôn được để làm các chi tiết cho bìa sách..............................................17

Font chữ Century là một font lớn, rộng, rất thân thiện và dễ đọc. Gợi nhớ đến
sách trong trường học, thích hợp với những đối tượng trẻ nhỏ. Thích hợp với
những thông tin trình bày cách thẳng thắn......................................................18
1.1.4.3. Sách nuôi dạy con dành cho trẻ từ 6-9 tuổi........................................18
a. Đặc điểm phát triển của trẻ trong giai đoạn từ 6-9 tuổi...............................18
Khác hẳn với lứa tuổi mầm non, ở tuổi này, trẻ đã bắt đầu biết chữ và có thể
tự đọc sách một mình. Đồng thời đây là giai đoạn trẻ bắt đầu học từ mới, các
khái niệm mới do đó các sách nuôi dạy con cái trong giai đoạn này hướng tới
những câu truyện nhập vai, giáo dục nhận thức cho trẻ, không áp đặt mà
thông qua các nhân vật để trẻ có thể hiểu theo cách của trẻ và bậc phụ huynh
không phải quát mắng hay đánh đòn thì trẻ mới có thể "ngoan"....................18
b. Nội dung của sách nuôi dạy con trong giai đoạn từ 6-9 tuổi.......................18
Thứ nhất, sách đề cập đến sự phát triển của trẻ về mặt thể chất: Sách hướng
dẫn cha mẹ giúp con giữ cơ thể khỏe mạnh. Cùng với những nội dung tiêu
biểu như cha mẹ có thể giúp con có chế độ ăn uống lành mạnh tại trường bằng
nhiều cách. Chẳng hạn trao đổi với giáo viên, nhân viên trong trường về việc
hạn chế lượng muối, đường, các chất béo trong chế độ ăn cho trẻ hoặc mang
bữa trưa tới trường. Thực hành thói quen ăn uống lành mạnh và hoạt động thể
chất từ sớm. Khuyến khích các hoạt động vui chơi tích cực và bố mẹ làm
gương cho con bằng cách ăn uống lành mạnh trong các bữa cơm gia đình và
có lối sống năng động. Các sách nuôi con trong khoảng thời gian này tập
trung đưa ra những cách hướng dẫn con đề phòng những tai nạn, giúp con có
được cơ thể khỏe mạnh....................................................................................18
Cuốn sách The Baby Whisperer: Solves All Your Problems do Tracy Hogg một chuyên gia về chăm sóc trẻ em viết. Đây là một trong những sách bán
chạy nhất mọi thời đại trở thành cuốn sách ăn khách nhất và cho đến nay cuốn
sách này vẫn còn giá trị thiết thực trong việc nuôi dạy trẻ. Cuốn sách được tái
bản trên 20 lần và dịch ra hơn 15 ngôn ngữ khác nhau trên toàn thế giới. Tác
giả đã chứng minh về khả năng, kinh nghiệm của mình đã được áp dụng với

những trẻ cáu kỉnh và ngỗ ngược nhất. Các bậc phụ huynh chia sẻ rằng The
baby whisperer như một phép lạ giúp họ "đọc vị" con trẻ ngay cả khi chúng
chưa biết nói....................................................................................................20
Cuốn sách The Wonder Weeks do tác giả Frans X. Plooij - chủ tịch Viện
Nghiên cứu trẻ sơ sinh quốc tế Hà Lan viết. The Wonder Weeks đã trở thành
một cuốn sách bán chạy trên toàn thế giới về phát triển của trẻ và đã bán được
hơn 1,5 triệu bản. Cuốn sách đưa ra các giai đoạn phát triển diệu kỳ của trẻ,
tác giả mô tả các thay đổi đáng kinh ngạc của trẻ về cả tinh thần và thể chất.
Các bậc phụ huynh hiểu được lý do thực sự đằng sau tiếng khóc, sự biếng ăn
và ngắt ngủ của trẻ, cho thấy những gì đang xảy ra bên trong tâm trí của trẻ.
.........................................................................................................................21
MỤC LỤC.......................................................................................................75


1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Xuất hiện từ thế kỷ XX, sách nuôi dạy con đã trở thành một trong
những thương hiệu chưa bao giờ bị bỏ ngỏ trên thị trường sách. Những cuốn
sách nuôi dạy con như một chiếc đùa thần biến việc nuôi dạy trẻ trở nên dễ
dàng hơn, bớt cực nhọc, không còn cảnh đẫm nước mắt của trẻ và của cả các
mẹ. Trong đó, không ít các bậc phụ huynh đã nuôi dạy con trưởng thành nhờ
vào những cuốn sách này, để rồi họ chia sẻ nội dung ý nghĩa trong mảng sách
nuôi dạy con đến với những bậc phụ huynh khác đang gặp những khúc mắc
giống họ trong việc nuôi con mà chưa tìm ra được phương pháp thích hợp.
Ngày nay, sách nuôi dạy con đang phát triển rất mạnh ở nước ta từ sau khi
Việt Nam gia nhập WTO.
Thấy được tiềm năng của mảng sách này, Thaihabooks đã xác định
sách nuôi dạy con là một trong những dòng sách chủ lực của công ty. Sách

nuôi dạy con luôn là một trong những mảng sách quan trọng trong kế hoạch
phát hành hàng năm, thường chiếm 1/3 tổng số đầu sách mới mỗi năm.
Khi nước ta mới ký Công ước BERN, công ty còn gặp một số khó khăn
trong việc ký bản quyền và thương thảo hợp đồng với các nhà xuất bản nước
ngoài. Nhưng sau những khó khăn đó, việc mua bản quyền và phát hành
những cuốn sách nuôi dạy con đã không còn trở ngại như lúc đầu.
Thaihabooks đã trở thành một trong những đối tác quan trong và chiếm được
sự tin tưởng của nhiều đối tác nước ngoài như Nhật, Anh, Đức... khi ký bản
quyền và phát hành các cuốn sách nuôi dạy con, cũng như chiếm được sự tin
tưởng của độc giả và các bậc làm cha mẹ khi tìm đến mảng sách nuôi dạy con
với hàng nghìn đầu sách khác nhau trên thị trường sách Việt Nam hiện nay.
Năm 2014, trên thị trường sách Việt Nam các sách thuộc mảng sách
nuôi dạy con vẫn tiếp tục được xuất bản và phát hành bởi nhiều nhà xuất bản


2
và công ty phát hành sách khác nhau. Nhưng tủ sách Nuôi dạy con của Công
ty Cổ phần Sách Thái Hà vẫn khẳng định được vị trí trên thị trường sách. Mặc
dù ra đời sau những đơn vị đã khá thành công trong mảng sách này như: Nhà
xuất bản Phụ Nữ, Công ty Cổ phần Sách Alpha, Công ty Sách Quảng Văn...
Đặc biệt, cùng trong năm này, Thaihabooks đã cho ra đời cuốn sách
Nuôi con không phải là cuộc chiến, cuốn sách đã trở thành một trong những
cuốn sách bán chạy nhất của Thaihabooks. Đây cũng là cuốn sách được nhiều
bậc cha mẹ tin tưởng tìm mua và đọc, nhận được rất nhiều phản hồi tích cực
từ phía độc giả. Chính vì vậy, chúng tôi quyết định chọn nghiên cứu đề tài
"Công tác biên tập - xuất bản cuốn sách Nuôi con không phải là cuộc
chiến của Thaihabooks".
2. Tình hình nghiên cứu
Ở nước ta có rất nhiều nhà xuất bản, công ty phát hành sách, các nhà
sách đã và đang phát hành sách nuôi dạy con như: Nhà xuất bản Trẻ, Nhà xuất

bản Thanh Niên, nhà xuất bản Thời Đại, Công ty Cổ phần Sách Alpha, Công
ty Cổ phần Sách Sky, Công ty Cổ phần Sách Thái Hà... Tuy nhiên, hiện nay
chưa có đề tài nào nghiên cứu về mảng sách nuôi dạy con của các nhà xuất bản,
công ty phát hành sách.
Hơn nữa, cuốn sách Nuôi con không phải là cuộc chiến ở Thaihabooks
là cuốn sách mới được xuất bản năm 2014 nên cũng chưa có đề tài nào nghiên
cứu sâu và tìm hiểu kỹ về vấn đề này.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Từ những bài học trong việc tìm hiểu về công tác biên tập, truyền
thông, phát hành cuốn sách Nuôi con không phải là cuộc chiến, khóa luận sẽ
đưa ra cái nhìn toàn diện hơn về hoạt động thực tế của công ty. Từ đó, đề ra
một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tủ sách Nuôi dạy con của
Thaihabooks.


3
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Tìm hiểu những vấn đề lý luận chung về các khái niệm, đặc điểm, vai
trò của sách nuôi dạy con.
- Tìm hiểu từng khâu trong công tác biên tập - xuất bản cuốn sách
Nuôi con không phải là cuộc chiến.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của khóa luận là cuốn sách Nuôi con không phải là
cuộc chiến.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Tập trung nghiên cứu công tác biên tập - xuất bản cuốn sách Nuôi con
không phải là cuộc chiến.
5. Phương pháp nghiên cứu

Để thực hiện được mục tiêu và nhiệm vụ của đề tài, trong quá trình
thực hiện đề tài này chúng tôi đã sử dụng một số phương pháp như phương
pháp tra cứu, phương pháp phân tích tổng hợp, phương pháp so sánh, phương
pháp phỏng vấn trên cơ sở vận dụng những kiến thức tích lũy được trong nhà
trường và tham khảo những ý kiến đóng góp của những người có kinh nghiệm
để làm rõ luận điểm, những ý kiến đánh giá, nhận xét có tính khách quan nhất
làm cơ sở khoa học cho khóa luận.
6. Kết cấu khóa luận
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục
minh họa, nội dung khóa luận gồm 2 chương:
Chương 1: Những vấn đề chung về mảng sách nuôi dạy con
Chương 2: Thaihabooks đưa cuốn sách Nuôi con không phải là
cuộc chiến trở thành cuốn sách bán chạy trên thị trường sách Việt Nam


4
CHƯƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ MẢNG SÁCH NUÔI DẠY CON
1.1. Khái quát về sách nuôi dạy con
1.1.1. Khái niệm sách nuôi dạy con
Khi mới ra đời, sách nuôi dạy con xuất hiện dưới hình dạng là những
bài báo về các cách chăm sóc con đơn thuần, với nội dung sao cho trẻ không
bị bệnh, những lời khuyên khi trẻ biếng ăn và hoàn toàn chưa có một nội dung
hoàn chỉnh cho phương pháp nuôi dạy con. Theo như quan niệm của nước
ngoài và trong nước thì nuôi con phụ thuộc vào các thế hệ trong gia đình, sự
truyền đời từ thế hệ này sang thế hệ khác, khi chưa có những cuộc nghiên cứu
chính thức thì bậc phụ huynh hầu hết đều cho rằng những đứa trẻ đều có sự
phát triển gần giống như nhau và sự phát triển ảnh hưởng rất lớn từ người mẹ.
Xuất hiện từ đầu thế kỉ XIX, sách nuôi dạy con đã bắt đầu xuất hiện,
qua từng năm thì lại có những chuyển biến rõ rệt. Với những tên sách đầu tiên

là "Feeding children" hoặc "Careing children" dịch sang tiếng Việt có nghĩa là
"Nuôi dạy con" và "Chăm sóc trẻ". Để làm bạn cùng con và việc dạy trẻ thuận
lợi hơn, sách nuôi dạy con hướng dẫn các bậc làm cha mẹ một số kỹ năng đặc
biệt. Với những kỹ năng này, việc dạy dỗ con cái không chỉ trở nên nhẹ nhàng
hơn mà người lớn sẽ được tận hưởng niềm vui, niềm hạnh phúc khi được làm
cha mẹ.
Đến thế kỉ XX, sách nuôi dạy con trở thành một mảng sách quan trọng
trên thị trường sách. Các bác sĩ nhi khoa và các nhà tâm lí học đã chia ra các
giai đoạn phát triển rõ rệt của trẻ, các mảng sách nuôi dạy con đã hướng và
phân theo từng giai đoạn phát triển của trẻ từ 0-3 tuổi; 3-6 tuổi và từ 6-12 tuổi
là độ tuổi trẻ bắt đầu trưởng thành. Hơn nữa, trong độ tuổi phân chia đó thì
mảng sách nuôi dạy con cũng nhấm mạnh về các tháng phát triển quan trọng
của trẻ. Các sách nuôi dạy con của nước Anh và Mỹ trong giai đoạn này đã


5
nhắc đến các điều kiện của địa lý, xã hội và môi trường sống ảnh hưởng rất
lớn đến sự phát triển của trẻ.
Khác với những lời khuyên mang tính truyền thống thì mảng sách nuôi
dạy con đánh dấu bước ngoặt mới về khái niệm sách nuôi dạy con. Nhà tâm
lý học người Mỹ, John Broadus Watson (1878-1958) đã đưa ra khái niệm đầu
tiên về mảng sách nuôi dạy con rằng: "Sách nuôi dạy con phải có sự khác biệt
rõ ràng về chất giữa trẻ em và người lớn. Nội dung sách cần phân tích sâu về
việc chăm sóc tâm lý và phân tích được yêu cầu cho trẻ sơ sinh và trẻ em."
Ông đã đề ra các quan niệm mới rằng việc yêu thương hay an ủi trẻ quá mức
sẽ dẫn đến sự không phù hợp trong thực tế của trẻ và cần phải học điều này để
cân bằng chúng.
Bác sĩ nhi khoa Benjamin McLane Spock (1903-1998), người đầu tiên
nghiên cứu về tâm lý học trẻ em lại đưa vào sách nuôi dạy con những phương
thức mới về nhu cầu của trẻ em với động lực trong gia đình. Sự ảnh hưởng tới

việc chăm sóc trẻ ngày càng trở nên được chú trọng và linh hoạt hơn qua sự
từng thời kỳ phát triển của trẻ.
Thạc sĩ Phạm Thị Thúy - chuyên viên tham vấn tâm lý trẻ em cho biết
sách nuôi dạy con cung cấp những kỹ năng cần thiết, giúp cha mẹ có thể yêu
thương con cái mình đúng cách, hiểu hơn những phát triển tâm lý của con trẻ,
đặc biệt là khi trẻ bước đầu phát triển trí não.
Theo như tác giả Đỗ Thị Hương - tác giả cuốn sách Nuôi con không
phải là cuộc chiến lại gói gọn khái niệm sách nuôi dạy con, tác giả cho rằng:
"Sách nuôi dạy con là sách đưa ra những phương pháp, những hướng giải
quyết để hỗ trợ cha mẹ trong việc nuôi dạy con trẻ."
Chính với tên gọi đơn giản ấy đã toát lên được khái niệm về sách nuôi
dạy con là sách cung cấp cho các bậc cha mẹ những kỹ năng cần thiết
trong quá trình nuôi dạy trẻ, qua đó giúp cha mẹ có thể yêu thương con
mình đúng cách, hiểu hơn về sự phát triển tâm lý của con trẻ qua từng độ


6
tuổi để có những phương pháp giảng dạy thích hợp với trẻ. Cha mẹ vừa có
thể sắp xếp thời gian giữa công việc, vừa có thời gian hợp lý để quan tâm
chăm sóc trẻ, để trẻ có thể phát triển một cách toàn diện và hợp lý ngay từ
khi còn nhỏ.
1.1.2. Đặc điểm của sách nuôi dạy con
1.1.2.1. Nội dung
a. Trẻ em là đối tượng ảnh hưởng trực tiếp
Xét về đối tượng sách nuôi dạy con không chỉ ảnh hưởng đến cha mẹ
mà đối tượng chịu ảnh hưởng lớn nhất là trẻ em. Đối tượng đầu tiên tiếp nhận
cuốn sách đó chính là cha mẹ, những người đang có những thắc mắc hay
những khó khăn trong việc nuôi dạy con hay muốn nuôi dạy con khoa học
hơn. Chính những đòi hỏi đó đã tạo nên thôi thúc để bậc làm cha mẹ tìm hiểu
về những cuốn sách nuôi dạy con. Qua sự tìm, đọc và hiểu về những cuốn

sách nuôi dạy con, bậc làm cha mẹ đã có thể lĩnh hội được phần nào những
kiến thức, phương pháp về nội dung của sách. Hay nói cách khác, sách nuôi
dạy con đã ảnh hưởng đến bậc làm cha mẹ qua việc đọc và áp dụng những lý
thuyết, dẫn chứng có trong sách.
Từ những kiến thức mà cha mẹ đã đọc và thẩm thấu được qua những cuốn
sách nuôi dạy con, sẽ được áp dụng trực tiếp qua cách nuôi dạy con trẻ. Trẻ em
chính là đối tượng tiếp theo chịu sự ảnh hưởng của sách nuôi dạy con qua cách
nuôi dạy của cha mẹ, những người đã đọc hiểu những cuốn sách nuôi dạy con.
Bởi mỗi cuốn sách nuôi dạy con đều có những lý thuyết hay phương pháp dạy
con khác nhau. Ở Việt Nam, trước đây hầu hết các bậc làm cha mẹ đều hạn chế
trong việc tìm, đọc các cuốn sách nuôi dạy con. Không chỉ vì công nghệ tin học
chưa phát triển mà còn bởi quan niệm nuôi con theo "truyền thống", gửi ông bà
chăm sóc hộ, áp dụng những cách thức dân gian như trẻ khóc thì cho bú ngay
hay khi ăn thì đi dạo ngoài đường. Nhưng hiện nay, khi đời sống dân trí đã được
nâng cao thì việc chăm con như vậy không còn phù hợp đối với những gia đình


7
trẻ, không có ông bà chăm sóc thay, họ không có thời gian để cho trẻ ăn hàng giờ
liền như vậy. Chính vì vậy, bậc làm cha mẹ tìm đến với những cuốn sách nuôi
dạy con. Giống như cuốn sách dạy kỹ năng, sách nuôi dạy con một khi đã tìm và
đọc thì nhất định bạn đọc sẽ bị ảnh hưởng bởi nội dung của cuốn sách qua cách
họ tác động lên chính sự vật, sự việc. Trong sách nuôi dạy con, người đọc chính
là bậc làm cha mẹ và đối tượng mà họ tác động lên chính là trẻ em. Cách trẻ lớn,
trẻ tiếp nhận thế giới là kết quả của sự kiên nhẫn áp dụng các phương pháp trong
sách nuôi dạy con đó.
Chính bởi đối tượng ảnh hưởng là trẻ em, người chưa có bất kỳ một sự
phản kháng nào ngoài tiếng khóc, cho nên bậc phụ huynh cần tìm những cuốn
sách nuôi dạy con đã được khẳng định nội dung và phù hợp nhất với tính cách
của từng trẻ để áp dụng cho thích hợp.

b. Đa dạng các thuyết nuôi dạy con
Lý giải cho điều này, mỗi nước đều có những sự phát triển và cách nuôi
dạy trẻ khác nhau. Như các phương Tây như Anh, Mỹ, Pháp, Canada nghiêng
về sự phát triển mà trẻ được tự lập ngay từ nhỏ điển hình là cho trẻ ngủ riêng,
cho trẻ tự ăn. Nhưng các nước phương Đông mà điển hình là Việt Nam thì
cách chăm sóc con là bế ẵm trẻ "vô điều kiện" và thường cho ngủ cùng cha
mẹ. Chính bởi những nét khác biệt trong cách chăm sóc con, cùng với sự khác
biệt về văn hóa, đã tạo nên những thuyết nghiên cứu khác nhau phù hợp với
trẻ ở các nước và từng hoàn cảnh khác nhau đó. Từ những nghiên cứu thực
tiễn, các nhà khoa học, tâm lý học nghiên cứu về sự phát triển của trẻ ở các
nước đã đưa ra những thuyết nuôi con khác nhau, tạo ra bước ngoặt to lớn về
tâm sinh lý trẻ, để trẻ được lớn lên khoa học và yêu thương đúng cách nhất.
Yếu tố quan trọng hơn trong sự đa dạng các thuyết là chính bản thân cơ
địa và tâm sinh lý của từng trẻ. Có những trẻ phát triển sớm và có giai đoạn
quy hồi khác nhau chính vì vậy bé phù hợp với thuyết Tuần lễ vàng (Wonder
weeks), có những trẻ lại bốc nhón sớm thì mẹ có thể hướng dẫn trẻ bằng


8
thuyết Ăn dặm bé chỉ huy (Baby led weaning), hay như thuyết dạy con của
người Nhật1, dạy con kiểu Đức2, hay của người Do Thái3.
Nhiều thuyết nuôi dạy con và những cách tiếp cận khác nhau hướng tới
từng đối tượng khác nhau tùy thuộc vào quan điểm và kỳ vọng của từng cha
mẹ mà tìm những sách nuôi dạy con phù hợp. Cha mẹ muốn tìm sách phát
triển trí tuệ cho con có thể tìm đến hoặc dòng sách Glenn Domann hoặc dòng
sách Montessori. Cha mẹ muốn rèn luyện con tự ngủ có thể tìm đến dòng sách
Giúp bé ngủ ngon (với phương pháp luyện ngủ Không khóc hoặc dòng sách
Để bé khóc).
c. Dẫn chứng thực tế từ kinh nghiệm nuôi dạy con
Hầu hết trong các sách nuôi dạy con, đặc biệt là sách nói về việc dạy

con đều đưa ra các dẫn chứng về các tình huống mà các bậc phụ huynh đã và
đang gặp khó khăn trong việc nuôi dạy con. Trong cuốn sách Dạy trẻ làm việc
nhà, do Công ty Cổ phần Sách Thái Hà phát hành, có hơn 20% số trang trong
nội dung đưa ra dẫn chứng về các tình huống về việc trẻ không muốn là việc
nhà và những tình huống của cha mẹ động viên để hướng dẫn trẻ làm việc
nhà, từ những việc đơn giản như nấu cơm, chuẩn bị bữa ăn cùng cha mẹ, cho
đến khi trẻ có thể tự làm việc một mình như rửa bát, nhặt rau. Hay như cuốn
sách Chờ đến mẫu giáo thì đã muộn do Công ty Sách Quảng Văn phát hành,
đã đưa ra rất nhiều dẫn chứng về việc nuôi dạy con từ sớm (0-3 tuổi). Đó là
các ví dụ thực tiễn của các gia đình trong việc dạy con học bơi từ sớm, hay ví
dụ thực tiễn của cuốn sách, Nagata Masuo là một người cha nổi tiếng với việc
nuôi dạy con cái từ ấu thơ. Ông từ bỏ nghề làm giáo viên để dành tâm huyết
nuôi dạy con, áp dụng phương pháp giáo dục sớm, kết quả là hai người con
được gọi là thần đồng vì nhỏ tuổi mà đã nói được 5 ngoại ngữ.
1

Dạy con kiểu Nhật: vừa là phương pháp đồng thời là tên sách của tác giả Kubota Kisou, đã được
Thaihabooks phát hành.
2
Dạy con kiểu Đức: điển hình là bộ 3 cuốn: Mỗi đứa trẻ đều có thể - ăn ngon- quy tắc- kiểm soát bản thân
đã được Thaihabooks phát hành.
3

Dạy con kiểu Do Thái: Sự may mắn của điểm B trừ đã được phát hành tại Thaihabooks.


9
Chính những thực tiễn có thật trong việc nuôi dạy con như vậy, đã đưa
vào nội dung trong sách nuôi dạy con, làm cho những lý thuyết và phương
pháp của tác giả không phải là sáo rỗng, xa rời thực tế. Những ví dụ thực tiễn

đó, còn làm cho bậc làm cha mẹ có thể dễ dàng hơn trong việc tìm ra hoàn
cảnh, điều kiện đời sống nào phù hợp với gia đình và con cái nhất, để từ đó áp
dụng cho trẻ.
1.1.2.2. Hình thức
Ngoài việc chú ý đến nội dung là điều kiện cần của cuốn sách thì hình
thức của cuốn sách nuôi dạy con là điều kiện đủ để khiến bậc làm cha mẹ,
cũng như bạn đọc có thể quyết định để chọn mua sách.
a. Hình minh họa ở bìa sách biểu trưng rõ nét cho sách nuôi dạy con
Khác với những thể loại sách khác như sách văn học, sách kinh tế, sách
dạy kỹ năng có thể sử dụng các hình vẽ trừu tượng. Nhưng những cuốn sách
nuôi dạy con lại có bìa sách cụ thể, rất dễ nhận biết ra thể loại sách. Những
cuốn sách nuôi dạy con trong nước và ngoài nước đều sử dụng những hình
ảnh minh họa như hình mẹ và trẻ em, hay hình trẻ đang ngồi chơi, trẻ đang
ăn, hay đang được bú. Qua những hình minh họa trên bạn đọc có thể dễ dàng
nhận biết loại sách nuôi dạy con.

Hình 1.1 (trái) và 1.2 (phải): Hình minh họa cụ thể mẹ và trẻ ở bìa sách


10
Ngoài ra, người thiết kế có thể sáng tạo ra những hình vẽ hoạt hình mô
phỏng lại hình và mẹ, hay trẻ với nét vẽ ngộ nghĩnh, dễ thương và rất bắt mắt
nhưng vẫn dễ dàng nhận ra đây là những sách nuôi dạy con và không thể
nhầm lẫn với những loại sách khác.

Hình 1.3 (trái) và 1.4 (phải): Hình minh họa hoạt hình mẹ và trẻ ở bìa sách
b. Trình bày đa dạng biểu bảng và hình họa trong nội dung của sách
Những sách nuôi dạy con giờ đây không chỉ là những cuốn sách chỉ ra
cách khắc phục khi trẻ ốm hay cách dạy trẻ vào nếp sinh hoạt với dung lượng
chữ lớn. Những sách nuôi dạy con được xuất bản và phát hành hiện nay đã

mở rộng trong phần nội dung bao gồm các biểu bảng như: bảng thời gian biểu
cho con ăn vào những giờ nào; bảng chế biến món ăn theo ngày, bảng theo
dõi quá trình con phát triển về tâm sinh lý. Các bảng biểu, biểu đồ được đưa
ra để cụ thể hóa cho các bậc làm cha mẹ và để cho cha mẹ dễ hình dung ra
quá trình phát triển của trẻ qua từng thời kỳ.


11

Hình 1.5: Các bảng biểu được trích từ sách nuôi dạy con
Những bảng biểu này đã giúp ích rất nhiều cho bậc làm cha mẹ sắp xếp
lượng thức ăn phù hợp cho trẻ, đúng thời gian và quá trình phát triển khoa học
của trẻ.
Ngoài những biểu đồ, bảng biểu thời gian biểu được trình bày chi tiết hơn
thì những hình họa được vẽ trong nội dung cuốn sách ngày càng đa dạng và bắt
mắt hơn. Những hình họa đôi khi còn được đầu tư công phu bằng giấy in màu
chứ không chỉ là đen trắng như trước. Các hình họa không những biểu thị cho
những thao tác nhưng việc giới thiệu, chuẩn bị đồ dùng sinh hoạt cho trẻ mà còn
là những hình họa miêu tả các món ăn, cách thức trình bày món ăn sao cho bắt
mắt, những hình vẽ giúp trẻ tránh được những tai nạn trong gia đình.

Hình 1.6: Hình minh họa cách làm và chế biến món ăn cho trẻ có trong
nội dung sách Ăn dặm kiểu Nhật


12
Những hình họa được trình bày với số lượng lớn, giảm về dung lượng
chữ đến nay đã không còn là điều xa lạ đối với sách nuôi dạy con ở Việt Nam.
Cách trình bày như vậy cũng nhận được rất nhiều sự ủng hộ của bậc làm cha
mẹ cũng như bạn đọc.

c. Thiết kế tiêu đề cho bìa sách to, rõ ràng
Các loại font chữ dùng trong sách nuôi dạy con được trình bày ở bìa
sách hiện nay đang đòi hỏi phải có sự sáng tạo riêng, người họa sĩ cần có sự
sáng tạo trong việc thiết kế những font chữ độc đáo và bắt mắt nhưng bên
cạnh sự đòi hỏi về sự sáng tạo như vậy việc thì font chữ phải rõ ràng. Đây là
một trong những đặc trưng của sách nuôi dạy con. Theo nghiên cứu về những
lý do chọn mua sách nuôi dạy con của một nhóm nhà khoa học người Mỹ đã
thống kê rằng: 80% các bậc phụ huynh khi chọn sách yêu cầu tiêu đề của sách
nuôi dạy con phải rõ ràng và dễ đọc; 74% bậc cha mẹ không chấp nhận việc
trình bày tiêu đề theo kiểu lồng chữ trong chữ. Ngay từ khi xuất bản và phát
hành những cuốn sách nuôi dạy con đầu tiên thì tiêu đề bìa sách đã được thiết
kế font chữ rất to và rõ, thu hút sự chú ý của độc giả ngay từ lần xem đầu tiên.
Trên thị trường sách, có rất nhiều các cuốn nhiều sách nuôi dạy con được thiết
kế tiêu đề bìa sách với font chữ lớn, có cỡ chữ từ 70-80 pt, và nếu tiêu đề sách
không thiết kế với font chữ to thì tiêu đề phải được trình bày rõ ràng, tác động
trực tiếp đến bạn đọc.
1.1.3. Vai trò của sách nuôi dạy con
Thứ nhất, giúp trẻ tự giác, phát huy tiềm năng về IQ và EQ. Khác hẳn
với quan niệm truyền thống của nước ta rằng “trẻ em bé biết gì mà dạy”.
Khoa học đã chứng minh Cửa sổ cơ hội (Window of opportunity) là cụm từ
mà các chuyên gia nghiên cứu về bộ não - hành vi - sự phát triển của trẻ sử
dụng để chỉ những năm đầu đời, khoảng từ 0-6 tuổi. Đây là giai đoạn cung
cấp những kích thích để tạo thành nhiều kết nối thần kinh trên não bộ giúp trẻ
đạt được tiềm năng tối đa, đóng vai trò vô cùng quan trọng cho sự phát triển


13
của trẻ cả về thể chất lẫn tinh thần, cũng như văn hóa và nhận thức trong
tương lai của trẻ. Chính vì vậy, những cuốn sách nuôi dạy con có vai trò phát
huy “Cửa sổ cơ hội” cho trẻ chính là giúp trẻ tiếp thu, học hỏi, phát huy hết

tiềm năng của mình ngay từ bước khởi đầu quan trọng này. Những cuốn sách
nuôi dạy con hướng dẫn cho các bà mẹ rèn nếp ngủ, rèn sinh hoạt, rèn ăn, rèn
kỷ luật, dinh dưỡng, hướng dẫn cha mẹ dạy con các kĩ năng trong cuộc sống
và cách giao tiếp nói chuyện với con, phát triển ngôn ngữ, trí tuệ IQ, EQ cho
con, các kiến thức về sức khỏe, y tế, sự phát triển của trẻ. Những bài học đầu
tiên này là chìa khóa để mở ra khả năng học hỏi và sự phát triển của trẻ trong
tương lai, khi trẻ bắt đầu tiếp xúc và làm quen với thế giới bên ngoài. Lúc
này, trẻ sẽ sử dụng những gì mình đã tìm hiểu và ghi nhớ xử lý những tình
huống xảy ra xung quanh mình.
Thứ hai, cha mẹ nuôi dạy con khoa học - cha mẹ nhàn hơn - trẻ ít nước
mắt. Sách nuôi dạy con hỗ trợ cha mẹ tiếp cận với những thông tin khoa học giúp cha mẹ nhàn và tự tin trong việc nuôi dạy con - giải đáp những thắc mắc
và đưa ra những kế hoạch, những tình huống thực tế để giúp đỡ cho những
cha mẹ đang gặp khó khăn trong việc nuôi dạy con hàng ngày. Đưa ra những
phương pháp, những cách tiếp cận mới cho cha mẹ trong việc nuôi dạy, phát
triển trí tuệ, điều chỉnh cảm xúc của con. Các phương pháp trong nội dung mà
sách đề cập đến áp dụng nuôi con từ sớm có thể dành cho mọi gia đình dù dư
giả hay hạn hẹp về kinh tế. Bởi vì sao? Để có thể nuôi dạy con tốt thì dù có
phương pháp tốt, có nhiều tiền thế nào đi nữa mà các bậc cha mẹ thiếu đi bốn
yếu tố sau thì không thể nào thành công được đó là: yêu thương, kiên nhẫn,
trò chuyện, khen ngợi. Những điều đó cha mẹ nào cũng có thể cho con cái
mình, điều này phụ thuộc vào cách mà cha mẹ áp dụng. Qua các thuyết dạy
con được áp dụng sớm sợi dây gắn kết được hình thành giữa cha mẹ và trẻ trở
nên gần gũi và khăng khít nhất. Vì thế việc đọc và áp dụng sách nuôi dạy con
sớm và đúng cách sẽ giúp cha mẹ tìm ra những phương pháp thích hợp cho sự
phát triển tốt nhất của trẻ.


14
Thứ ba, sách nuôi con góp phần giúp cha mẹ trở thành bạn của con.
Mỗi trẻ em đều có một tính cách khác nhau. Những lúc trẻ vui, buồn hay cáu

gắt thì trẻ đều biểu hiện ra thành hành động, nhưng hầu hết các bậc làm cha
mẹ thường không hiểu những cảm xúc đó của trẻ diễn đạt cảm xúc gì. Nhiều
phụ huynh sẽ nghĩ rằng con nghịch ngợm hay hiếu động và sẽ vô tình bỏ qua
những cảm xúc đó của trẻ mà không chia sẻ hay hướng dẫn trẻ vượt qua
những cảm xúc đó. Chính vì vậy, những sách nuôi dạy con đã và đang phân
tích những trạng thái cảm xúc này của trẻ bằng những kinh nghiệm thực tế
của những trẻ khác đã có những biểu hiện như vậy. Từ đó, tác giả sẽ đưa ra
những lời tư vấn mà cha mẹ có thể áp dụng. Hơn nữa, những kinh nghiệm
thực tế có trong sách đều đã được đọc và kiểm định kỹ lưỡng, chứ không phải
là những lời chia sẻ không có căn cứ.
1.1.4. Phân loại sách nuôi dạy con
Chính vì giai đoạn phát triển của trẻ được chia thành những giai đoạn
khác nhau nên sách nuôi dạy con cũng dựa trên sự phân chia khoa học đó.
Dựa theo độ tuổi của trẻ mà sách nuôi dạy con được phân chia thành những
loại mảng sách nhỏ theo những giai đoạn phát triển theo độ tuổi của trẻ.
1.1.4.1. Sách nuôi dạy con dành cho trẻ từ 0-3 tuổi
a. Đặc điểm phát triển của trẻ trong giai đoạn từ 0-3 tuổi
Trong giai đoạn này, 80% não bộ của trẻ đang phát triển một cách toàn
diện nhất. Trẻ cần thức ăn đủ chất để phát triển về thể chất và cần cách chăm
sóc, giáo dục của cha mẹ và người lớn để phát triển về tinh thần, nhận thức
thế giới xung quanh.
b. Nội dung của sách nuôi dạy con trong giai đoạn từ 0-3 tuổi
Ở mảng sách này sách chú trọng đưa ra phương pháp nuôi con cả về thể
chất lẫn tinh thần. Những đầu sách như: Phương pháp giáo dục con của
người Mỹ; Dạy con kiểu Pháp; Bách khoa thai giáo; Phương pháp ăn dặm bé
chỉ huy; Dạy trẻ thông minh sớm. Dù đa dạng như vậy nhưng nội dung của


15
những cuốn sách nuôi dạy con trong giai đoạn này thường đề cập đến hai

phần sau:
Thứ nhất, sách đề cập đến sự phát triển của trẻ về mặt thể chất: Sách
sẽ đề cập đến những nội dung cách nuôi con rèn con ngủ sao cho trẻ ngủ
ngoan, đỡ quấy khóc. Cách cho trẻ ăn sao cho đủ chất. Nếu trẻ dưới 1 tuổi thì
tất cả các sách đều đưa ra lời khuyên cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn và nếu trẻ
từ 1-3 tuổi thì một số sách đưa ra các thuyết khác nhau về ăn dặm. Bên cạnh
đó, cách ngủ của trẻ cũng được các sách nghiên cứu khá sâu, về việc đưa giấc
ngủ của trẻ sao cho phù hợp với giờ giấc của cha mẹ, tránh việc đảo lộn quá
mức gây mệt mỏi cho phụ huynh. Hầu hết các sách đều đưa ra các dẫn chứng
cụ thể về từng trường hợp khó ăn hay khó ngủ của trẻ để lý thuyết được áp
dụng một cách khoa học nhất.
Thứ hai, sách đề cập đến sự phát triển của trẻ về mặt tinh thần: Các
sách nuôi con hướng đến nội dung giáo dục sớm từ 0-3 tuổi giúp kích hoạt và
khai mở những khả năng tiềm ẩn của trẻ trong giai đoạn não bộ phát triển
mạnh nhất. Các sách có nội dung nuôi dạy con trong khoảng 0-3 tuổi có
những điểm đổi mới đáng kể và ngày càng áp dụng theo những phương pháp
khoa học của thế giới. Giống như việc ươm hạt giống tài năng, việc giáo dục
sớm bồi dưỡng nền tảng tính cách mỗi trẻ, phát triển đồng bộ ngôn ngữ thị
giác (nhận biết mặt chữ và đọc hiểu) và ngôn ngữ thính giác (nghe và nói
chuyện). Ngoài ra, sách còn có phần riêng dành cho trẻ để trẻ được tiếp xúc
với việc học phản xạ từ sớm và khám phá cuộc sống qua các hành động đơn
giản. Không chỉ có nền tảng thể lực tốt, trẻ còn sở hữu sự phản xạ vượt trội,
tính cách hài hoà và phát triển đồng bộ.
c. Hình thức của sách nuôi dạy con trong giai đoạn từ 0-3 tuổi
Bìa sách được trình bày rất bắt mắt, thường là ảnh mẹ và trẻ em hay là
ảnh của trẻ sinh hoạt. Đôi khi có ảnh hoạt hình và màu sắc rất thu hút các bậc
phụ huynh, những hình của bé như chiếc nôi, bình sữa, đồ chơi của bé được
vẽ hoạt hình hóm hỉnh.

16
Hình ảnh của sách trình bày hầu hết là các tranh và ảnh chụp thực tế về
việc chăm sóc con. Hình ảnh về những người mẹ cách học ẵm bế con như thế
nào, cách pha sữa và các đồ dùng cho con ăn ra sao, bảo quản như thế nào.
Font chữ được để theo truyền thống là để chữ Palatino là font chữ để
thẳng cao có chân dẹt. Đây là một font đẹp vì có thể hiện nét cọ làm cho font
quyến rũ. Thường được dùng cho những thiết kế mang tính sang trọng và cao
cấp hoặc để font Garamond là một font thanh lịch và duyên dáng, có nét chân
chữ rõ ràng. Là một font nhỏ nên tiết kiệm được giấy, nhưng vẫn là một font
khá dễ đọc. Thích hợp cho những thiết kế mang tính cổ điển.
1.1.4.2. Sách nuôi dạy con dành cho trẻ từ 3-6 tuổi
a. Đặc điểm phát triển của trẻ trong giai đoạn từ 3-6 tuổi
Giai đoạn từ 3-6 tuổi, trẻ phát triển mạnh về chiều cao và cân nặng. Về
tâm sinh lý của trẻ đã có sự nhận thức chủ động hay đã hình thành cảm giác
tội lỗi. Từ 3 tuổi, trẻ bắt đầu phát triển tinh thần trách nhiệm và bắt đầu hình
thành riêng cho mình những ước mơ.
b. Nội dung của sách nuôi dạy con trong giai đoạn từ 3-6 tuổi
Đây là thời kỳ mà trẻ có những thay đổi nhanh nhất mà các bậc phụ
huynh không thể tìm hiểu một cách rõ ràng, các thông tin trên mạng xã hội
hay trang mạng đều không đầy đủ hoặc không đáng tin cậy. Chính vì vậy, phụ
huynh chỉ có thể tìm kiếm các loại sách để giải đáp thắc mắc này. Các loại
sách rất được phụ huynh quan tâm như: Nuôi dạy trẻ từ 3-6 tuổi; Hiểu lòng
con trẻ; Chờ đến mẫu giáo thì đã muộn; Nói sao cho trẻ chịu nghe. Nội dung
chính mà loại sách trong giai đoạn này cũng phân thành hai phần sau:
Thứ nhất, sách đề cập đến sự phát triển của trẻ về mặt thể chất: Các
sách thường đề cập đến cách mẹ cho bé ăn các loại thức ăn sao cho đầy đủ
vitamin và chất dinh dưỡng cần thiết để phát triển nhanh chóng cả về thể chất
và trí tuệ. Hơn nữa, các sách giờ đây còn đề cập đến chế độ dinh dưỡng cho
trẻ ngay khi đến trường mẫu giáo. Đây cũng là giai đoạn trẻ đã biết ăn cơm.

17
Các mẹ nên chuẩn bị cho bé những gì? Trẻ hấp thụ các chất đấy ra sao? Hầu
hết, trong mảng sách này, theo thống kê 80% các sách đều nhắc đến việc cung
cấp sữa và chất canxi đầy đủ cho trẻ.
Thứ hai, sách đề cập đến sự phát triển của trẻ về mặt tinh thần: Nội
dung sách hướng dẫn các bậc phụ huynh giúp trẻ có nhiều ý tưởng, chủ động
thực hiện các ý tưởng của trẻ, thử làm cái mới, trải nghiệm cái mới và phải
được cảm thấy thoải mái khi sai. Nếu không, trẻ sẽ có cảm giác tội lỗi mỗi khi
các cố gắng không thành công. Chính vì vậy, các sách trong độ tuổi 3-6 tuổi
hầu hết đều phân tích rất sâu về sự phát triển trí tuệ và cảm xúc của trẻ. Làm
sao cho bậc làm cha mẹ hiểu và áp dụng khoa học vào con cái. Các sách
hướng dẫn trẻ về sự chủ động trong học tập và kích thích để trẻ thể hiện sự
sáng tạo: Giúp trẻ chủ động khám phá bằng các giác quan, tự chọn đồ chơi,
chơi độc lập tự chủ với sự lựa chọn của mình trong một môi trường mở và có
nhiều sự lựa chọn. Trẻ chủ động tham gia vào các hoạt động, tích cực tham
gia thảo luận, đưa ra được sự lựa chọn, đưa ra được các phương án của mình,
không sợ sai. Trẻ thực hiện các công việc, bài tập được giao một cách sáng
tạo và linh hoạt. Hướng tới sự tập trung, tuần tự từng bước của chu trình, biết
lập và làm theo các kế hoạch và cố gắng hoàn thành công việc từ khởi đầu
cho đến kết thúc trong mọi hoạt động chơi và học.
c. Hình thức của sách nuôi dạy con trong giai đoạn từ 3-6 tuổi
Hình ảnh đưa ra rất phong phú, những hình ảnh về những đồ đạc trong
gia đình trên để cẩn thận để gây nguy hiểm cho trẻ. Hơn nữa, lúc này sách
không chỉ dành cho mẹ và sách còn dành cho cả trẻ, mẹ dạy trẻ qua hình ảnh
trong sách. Chính vì vậy hình ảnh trong sách thường là những con vật dễ
thương như gà, thỏ, cún để trẻ dễ nhận biết.
Bìa sách rất sáng tạo và màu sắc, những màu nổi bật luôn được ưu tiên
để sử dụng như màu vàng, xanh, đỏ, cam. Hình hoạt hình như mèo, những
mẫu đồ chơi luôn được để làm các chi tiết cho bìa sách.

18
Font chữ Century là một font lớn, rộng, rất thân thiện và dễ đọc. Gợi
nhớ đến sách trong trường học, thích hợp với những đối tượng trẻ nhỏ. Thích
hợp với những thông tin trình bày cách thẳng thắn.
1.1.4.3. Sách nuôi dạy con dành cho trẻ từ 6-9 tuổi
a. Đặc điểm phát triển của trẻ trong giai đoạn từ 6-9 tuổi
Khác hẳn với lứa tuổi mầm non, ở tuổi này, trẻ đã bắt đầu biết chữ và
có thể tự đọc sách một mình. Đồng thời đây là giai đoạn trẻ bắt đầu học từ
mới, các khái niệm mới do đó các sách nuôi dạy con cái trong giai đoạn này
hướng tới những câu truyện nhập vai, giáo dục nhận thức cho trẻ, không áp
đặt mà thông qua các nhân vật để trẻ có thể hiểu theo cách của trẻ và bậc phụ
huynh không phải quát mắng hay đánh đòn thì trẻ mới có thể "ngoan".
b. Nội dung của sách nuôi dạy con trong giai đoạn từ 6-9 tuổi
Thứ nhất, sách đề cập đến sự phát triển của trẻ về mặt thể chất: Sách
hướng dẫn cha mẹ giúp con giữ cơ thể khỏe mạnh. Cùng với những nội dung
tiêu biểu như cha mẹ có thể giúp con có chế độ ăn uống lành mạnh tại trường
bằng nhiều cách. Chẳng hạn trao đổi với giáo viên, nhân viên trong trường về
việc hạn chế lượng muối, đường, các chất béo trong chế độ ăn cho trẻ hoặc
mang bữa trưa tới trường. Thực hành thói quen ăn uống lành mạnh và hoạt
động thể chất từ sớm. Khuyến khích các hoạt động vui chơi tích cực và bố mẹ
làm gương cho con bằng cách ăn uống lành mạnh trong các bữa cơm gia đình
và có lối sống năng động. Các sách nuôi con trong khoảng thời gian này tập
trung đưa ra những cách hướng dẫn con đề phòng những tai nạn, giúp con có
được cơ thể khỏe mạnh.
Thứ hai, sách đề cập đến sự phát triển của trẻ về mặt tinh thần: Các sách
thường đưa ra những thay đổi chung về mặt tâm lý cho trẻ để phụ huynh dễ dàng
nắm bắt được tâm lý, suy nghĩ tại sao con thay đổi về tính cách, tình bạn ngày
càng quan trọng với trẻ. Đây cũng là thời điểm quan trọng để trẻ phát triển sự tự

tin trong mọi lĩnh vực của cuộc sống, chẳng hạn kết bạn, học tập tại trường và


19
chơi thể thao. Chính vì vậy các sách thường đưa ra các cách áp dụng của các
chuyên gia với những lời khuyên hay bài học khác nhau. Tựu trung nội dung đề
cập đến những vấn đề như sau: Trò chuyện với con về thái độ tôn trọng người
khác; Khuyến khích trẻ giúp đỡ người khác khi họ cần; Giúp con thiết lập các
mục tiêu có thể đạt được, trẻ sẽ học cách biết tự hào về bản thân và ít phụ thuộc
vào những khen chê của người khác; Giúp trẻ học tính kiên nhẫn bằng cách
nhường người khác được đi/làm trước hoặc yêu cầu trẻ phải hoàn thành một
nhiệm vụ nào đó trước khi được đi chơi. Khuyến khích trẻ nghĩ về hậu quả có
thể đến trước khi hành động; Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động ở trường
lớp và các nhóm cộng đồng, chẳng hạn ra nhập đội thể thao hay trở thành tình
nguyện viên cho các chương trình thiết thực.
c. Hình thức của sách nuôi dạy con trong giai đoạn từ 6-9 tuổi
Hình ảnh lúc này dành cho cha mẹ thì đã ít đi mà thay vào đó là những
mẩu chuyện ý nghĩa để phụ huynh giáo dục con cái. Nhưng hình ảnh trong
sách của bé vẫn ở mức đa dạng: về những người bạn trong tranh, những chiếc
xe ô tô các loại quả, các loại động vật để dạy trẻ về đời sống.
Bìa sách có hình ảnh và màu sắc vẫn đa dạng và phong phú tùy thuộc
vào nội dung bên trong của cuốn sách. Qua bìa sách phụ huynh có thể đoán
được nội dung sẽ khái quát về vấn đề gì.
Font chữ Helvetica là dạng font rất dễ đọc, thích hợp cho những thiết
kế mang tính hiện đại.Có thể sử dụng tốt cho cả tiêu đề và nội dung, nếu được
làm đậm lên sẽ làm cho tiêu đề sống động và mạnh mẽ. Bodoni là một font
dùng cho tiêu đề, chữ trang trí. Bodoni có kết cấu hẹp, phẳng với chân gãy
ngang vuông góc. Mặt chữ tương phản nét dày mỏng và tổng thể nhìn rất
thẩm mỹ.
1.1.4.4. Sách nuôi dạy con dành cho trẻ từ 9-12 tuổi

Lúc này trẻ đã lớn và đã bắt đầu đi học ở trường. Chính vì vậy, các trẻ
được tiếp cận tri thức rất nhiều và đa phần là từ sách giáo khoa và những kỹ
năng được giảng giải qua giáo viên. Trẻ đã có một mảng sách riêng hay được


20
gọi là mảng sách Tuổi mới lớn (hay còn gọi mảng sách tuổi Teen). Mảng sách
này đi sâu vào tâm sinh lý của trẻ, sự khác biệt về giới tính, lứa tuổi, hay
những điều thầm kín khó nói của bạn trai và bạn gái.
1.2. Một số cuốn sách tiêu biểu trong mảng sách nuôi dạy con
Cuốn sách The Common Sense Book of Baby
and Child Care do tác giả Benjamin Spock
McLane - một bác sĩ nhi khoa người Hoa Kỳ viết
và được xuất bản vào năm 1946. Cuốn sách trở
thành một hiện tượng và được bán với số lượng lớn
lúc bấy giờ. Thông điệp của tác giả gửi đến các bà
mẹ là "bạn biết nhiều hơn bạn nghĩ, bạn làm". Năm
1998, cuốn sách bán được hơn 50 triệu bản, đã
được dịch sang 39 ngôn ngữ. Nghiên cứu của tác giả về việc chăm sóc trẻ em
bị ảnh hưởng bởi nhiều thế hệ trong gia đình và phụ huynh nên tôn trọng sự
phát triển độc lập của trẻ em. Hơn 50 năm kể từ ngày xuất bản, cuốn sách trở
thành cuốn thứ hai bán chạy nhất sau Kinh Thánh.
Cuốn sách The Baby Whisperer: Solves
All Your Problems do Tracy Hogg - một chuyên
gia về chăm sóc trẻ em viết. Đây là một trong
những sách bán chạy nhất mọi thời đại trở thành
cuốn sách ăn khách nhất và cho đến nay cuốn
sách này vẫn còn giá trị thiết thực trong việc
nuôi dạy trẻ. Cuốn sách được tái bản trên 20
lần và dịch ra hơn 15 ngôn ngữ khác nhau trên toàn thế giới. Tác giả đã

chứng minh về khả năng, kinh nghiệm của mình đã được áp dụng với những
trẻ cáu kỉnh và ngỗ ngược nhất. Các bậc phụ huynh chia sẻ rằng The baby


21
whisperer như một phép lạ giúp họ "đọc vị" con trẻ ngay cả khi chúng chưa
biết nói.

Cuốn sách The Wonder Weeks do tác giả
Frans X. Plooij - chủ tịch Viện Nghiên cứu trẻ sơ
sinh quốc tế Hà Lan viết. The Wonder Weeks đã
trở thành một cuốn sách bán chạy trên toàn thế
giới về phát triển của trẻ và đã bán được hơn 1,5
triệu bản. Cuốn sách đưa ra các giai đoạn phát
triển diệu kỳ của trẻ, tác giả mô tả các thay đổi
đáng kinh ngạc của trẻ về cả tinh thần và thể
chất. Các bậc phụ huynh hiểu được lý do thực sự
đằng sau tiếng khóc, sự biếng ăn và ngắt ngủ của trẻ, cho thấy những gì đang
xảy ra bên trong tâm trí của trẻ.
Cuốn sách Phát triển trí lực và tài năng
ở trẻ nhỏ do Shichida Makoto - tổng giám đốc
Viện Giáo dục trẻ em Shichida viết. Cuốn sách
giới thiệu về phương pháp nuôi con phát triển
về mọi mặt. Với triết lý "yêu thương, khen
ngợi, nhìn nhận" và phương châm "nghiêm
khắc và tin tưởng", phương pháp Shichida sẽ
giúp cho mọi trẻ em khắp mọi nơi phát triển
toàn diện về tâm hồn, trí tuệ và thể chất thông qua các hoạt động kích thích
não phải, phát triển não trái và nuôi dưỡng tâm hồn. Theo đó, Shichida cho
rằng: Giai đoạn từ 0-3 tuổi là thời kì mà khả năng hấp thu của trẻ là cao nhất,