Bài 52. Phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện

GV: TRƯƠNG THỊ DiỆU HiỀN


Câu hỏi kiểm tra bài cũ
Kể tên những việc làm của con người làm
ảnh hưởng xấu đến môi trường tự nhiện mà
em biết ? Tác hại của những việc làm đó ?


Em hãy giải ô ch sau:

Phản ứng của cơ thể
trả lời kích thích môi
trờng thông qua hệ
thần kinh gọi là gỡ?


Bài 52:
Phản xạ không điều
kiện và phản xạ có điều
kiện


BÀI 52: PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN VÀ
PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN
I. Phân biệt phản xạ có điều kiện và phản xạ không
điều kiện


? Một em bé mới sinh có những phản xạ nào?

biết khóc, biết bú, biết nuốt
 Phản xạ không điều kiện


? Mét người cha bao giê ăn tr¸i xoài (chanh) khi
tr«ng thÊy tr¸i xoài (chanh) cã ph¶n øng gì không?


? Nếu đã vài lần được ăn xoài (chanh) thì khi nhìn
thấy trái xoài (chanh) thì người đó sẽ có phản ứng gì?
tiết nước bọt

 Phản xạ có điều kiện


 Thảo luận nhóm: Hãy xác định xem trong các ví dụ nêu dưới
Các
ví dụ:
1, 2,xạ4,không
8 có điều
điểmkiện
gì (PXKĐK)
chung? Còn
cáclàví
dụ:xạ3,có
đây, đâu
là phản
và đâu
phản
5,

6, kiện
7, 9,(PXCĐK)
10 có điểm
gì chung?
điều
và đánh
dấu  vào cột tương ứng ở bảng sau:
STT

Ví dụ

1

Tay chạm phải vật nóng, rụt tay lại.

2

Đi nắng, mặt đỏ gay, mồ hôi vã ra.

3

Qua ngã tư thấy đèn đỏ vội dừng xe trước vạch
kẻ.
Trời rét, môi tím tái, người run cầm cập và sởn
gai ốc.
Gió mùa đông bắc về, nghe tiếng gió rít qua khe
cửa chắc trời lạnh lắm, tôi vội mặc áo len đi học.
Chẳng dại gì mà chơi / đùa với lửa.

4

5
6
7
8

Nghe tiếng gọi “bập bập”, đàn gà biết sẽ được ăn
thóc liền chạy về
Trẻ mới sinh ra đã biết bú mẹ

9

Ngửi thấy mùi thức ăn thơm phức, tiết nước bọt

10

Nghe thấy tiếng tôi ngoài cổng, con Míc vội chạy
ra mừng

PXKĐK

PXCĐK















BÀI 52: PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN VÀ
PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN
I. Phân biệt phản xạ có điều kiện và phản xạ không
điều kiện

- Phản xạ không điều kiện là phản xạ
sinh ra đã có, không cần phải học tập.
- Phản xạ có điều kiện là phản xạ được hình
thành trong đời sống cá thể, là kết quả của
quá trình học tập rèn luyện.


PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN
VÀ PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN
II/ Sự hình thành PXCĐK
1. Hình thành PXCĐK:
Tiết 56:

12


Đây là ai?
Nhà sinh lý học người Nga,
ông Ivan Petrovich Paplop:

Ivan Petrovich Paplop (18491936) - Nhà sinh vật học kiệt
xuất nhất thế giới.


Thí nghiệm của Paplop
Vùng thị giác ở
thùy chẩm.

Phản xạ định hướng với ánh đèn.

Khi bật đèn, tín
hiệu sáng qua
mắt kích thích
lên vùng thị
giác ở thùy
chẩm và chó
cảm nhận
được ánh
sáng.


Thí nghiệm của Paplop
Vùng ăn uống
ở vỏ não
Trung khu
tiết nước bọt

Tuyến nước bọt

Phản xạ tiết nước bọt đối với thức ăn

Khi có thức ăn
vào miệng, tín
hiệu được truyền
theo dây thần
kinh đến trung
khu điều khiển ở
hành tủy hưng
phấn, làm tiết
nước bọt đồng
thời trung khu ăn
uống ở vỏ não
cũng hưng phấn.


Thí nghiệm của Paplop
Đang hình thành
đường liên hệ
tạm thời
- bật đèn trước, rồi cho
ăn. Lặp đi lặp lại quá
trình này nhiều lần, khi
đó cả vùng thị giác và
vùng ăn uống đều hoạt
động, đường liên hệ
tạm thời đang được
hình thành.

Bật đèn rồi cho ăn nhiều lần, ánh đèn sẽ trở thành tín hiệu của ăn uống.

Thí nghiệm của Paplop
Đường liên hệ
tạm thời đã được
hình thành.

- khi đường
kiên hệ tạm thời
được hình
thành thì phản
xạ có điều kiện
được hình
thành.

Phản xạ có điều kiện tiết nước bọt với ánh đèn đã được thiết lập


Hình 52.1 Phản xạ định
hướng với ánh đèn

Hình 52.2 Phản xạ tiết nước
bọt đối với thức ăn


Hình 52.3 Thành lập phản xạ có điều kiện tiết
nước bọt khi có ánh đèn
Đường liên hệ đang
được hình thành
Đường liên hệ tạm th

Hình 52.3.A Bật đèn rồi cho ăn
nhiều lần, ánh đèn sẽ trở thành tín
hiệu của ăn uống

Hình 52.3.B Phản xạ có điều kiện
tiết nước bọt với ánh đèn đã được
thiết lập



 Nhà trường đã hình thành cho Học sinh những PXCĐK nào?
Ra vào lớp theo tiếng trống
Quàng khăn đỏ, sơ vin, đi dép quai hậu, mặc áo đồng
phục khi đến trường
Không quay cóp trong kiểm tra, thi cử
Làm bài tập về nhà và học bài trước khi đến lớp
Truy bài 15 phút đầu giờ
Chào cờ, hát quốc ca, đội ca vào sáng thứ 2
………



Tiết 54:

PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN
VÀ PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN

Trong thí nghiệm trên nếu ta chỉ bật đèn
mà không cho chó ăn nhiều lần thì hiện
tượng gì sẽ xảy ra?

 Chó sẽ không tiết nước bọt khi có ánh đèn nữa.

Nếu PXCĐK không được thường xuyên
củng cố hiện tượng gì sẽ xảy ra?
 PXCĐK đã hình thành sẽ mất dần do ức chế tắt
dần.
23


PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN
VÀ PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN
II/ Sự hình thành PXCĐK
1. Hình thành PXCĐK:
Tiết 56:

2. Ức chế PXCĐK:

24


BÀI 52: PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN VÀ
PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN
I. Phân biệt phản xạ có điều kiện và phản xạ không
điều kiện
II. Sự hình thành phản xạ có điều kiện :
III. So sánh tính chất của phản xạ không điều
kiện với phản xạ có điều kiện: