Bài 48. Thấu kính mỏng
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (536.35 KB, 60 trang )
Baøi 49
1. ĐỊNH NGHĨA
a. Đònh nghóa
Thấu kính là một khối trong suốt,
được giới hạn bởi hai mặt cầu hoặc
một mặt phẳng và một mặt cầu.
O
1. ĐỊNH NGHĨA
b) Phân loại
Thấu kính mép mỏng gọi là thấu
kính hội tụ.
O
Thấu kính mép dày gọi là thấu kính
phân kì.
O
1. ĐỊNH NGHĨA
c. Các yếu tố thấu kính
R1, R2 : Bán kính các mặt cầu (mặt phẳng
được coi là có bán kính vô cực)
C1C2 : Trục chính, là đường thẳng nối các tâm
của hai mặt cầu (hoặc đi qua tâm của mặt câu
và vuông góc với mặt phẳng)
R1
C1
R2
C2
1. ĐỊNH NGHĨA
c. Các yếu tố thấu kính
O : Quang tâm thấu kính (O là điểm mà trục
chính cắt thấu kính).
Δ : Trục phụ : Đường thẳng bất kì đi qua quang
tâm O
∆
trục chính
O
tru
ph ïc
ụ
1. ĐỊNH NGHĨA
c. Các yếu tố thấu kính
δ : Đường kính mở hay đường kính khẩu độ.
Ta chỉ xét các thấu kính mỏng và trong không
khí .
R1
C1
R2
δ
C2
1. ĐỊNH NGHĨA
d) Tính chất quang tâm
Một tia sáng bất kì qua quang tâm thì
truyền thẳng.
1. ĐỊNH NGHĨA
e) Điều kiện để có ảnh rõ nét
(Điều
kiện tương điểm )
Các tia sáng tới thấu kính phải lập
một góc nhỏ với trục chính. Trong điều
kiện này ứng với một điểm vật chỉ
có một điểm ảnh rõ nét.
I
2. TIÊU ĐIỂM.TIÊU DIỆN.TIÊU CỰ
a) Tiêu điểm ảnh chính (Tiêu điể
- Đònh nghóa
Giao điểm của các tia ló (hay đường
kéo dài của các tia ló ) khi chùm tia
tới song song với trục chính. Kí hiệu : F’
O
F’
E
F’
O
2. TIÊU ĐIỂM.TIÊU DIỆN.TIÊU CỰ
a) Tiêu điểm ảnh chính (Tiêu điể
- Vò Trí
Nằm trên trục chính
Thấu kính hội tụ
Thấu kính phân kì
Nằm phía tia ló.
Nằm phía tia tới
O
F’
E
F’
O
2. TIÊU ĐIỂM.TIÊU DIỆN.TIÊU CỰ
b) Tiêu điểm vật chính (Tiêu điể
- Đònh nghóa
Giao điểm của các tia tới (hay đường
kéo dài của các tia tới) khi chùm tia ló
song song với trục chính
Kí hiệu : F
S
F
F
O
O
E
2. TIÊU ĐIỂM.TIÊU DIỆN.TIÊU CỰ
b) Tiêu điểm vật chính (Tiêu điể
- Vò trí
Tiêu điểm vật chính nằm trên trục chính
Thấu kính hội tụ
Thấu kính phân kì
Nằm phía tia tới
Nằm phía tia ló
S
F
F
O
O
E
2. TIÊU ĐIỂM.TIÊU DIỆN.TIÊU CỰ
b) Tiêu điểm vật chính (Tiêu điể
Chú ý :
•Tiêu
điểm F và F’ đối xứng với nhau qua
quang tâm
F
F’
O
F’
F
O
2. TIÊU ĐIỂM.TIÊU DIỆN.TIÊU CỰ
c) Tiêu diện – Tiêu điểm phụ
Tiêu diện vật : Mặt phẳng vuông góc
với trục chính tại tiêu điểm vật F
F
F’
O
F’
F
O
2. TIÊU ĐIỂM.TIÊU DIỆN.TIÊU CỰ
c) Tiêu diện – Tiêu điểm phụ
Tiêu diện ảnh : Mặt phẳng vuông
góc với trục chính tại tiêu điểm ảnh
chính F’
F
F’
O
F’
F
O
2. TIÊU ĐIỂM.TIÊU DIỆN.TIÊU CỰ
c) Tiêu diện – Tiêu điểm phụ
Tiêu điểm vật phụ : Điểm cắt của
một trục phụ bất kì với tiêu diện vật
∆
F1
F
O
O
F1
∆
F
2. TIÊU ĐIỂM.TIÊU DIỆN.TIÊU CỰ
c) Tiêu diện – Tiêu điểm phụ
Tiêu điểm ảnh phụ : Điểm cắt của
một trục phụ bất kì với tiêu diện ảnh
∆
F’1
O
∆
F’
F’
F’1
O
2. TIÊU ĐIỂM.TIÊU DIỆN.TIÊU CỰ
c) Tiêu diện – Tiêu điểm phụ
Tính chất tạo ảnh ứng với trục phụ ∆
+ Chùm tia tới song song với một trục phụ
∆ thì các tia ló sẽ cắt nhau tại điểm F’1
( Tiêu điểm ảnh phụ)
∆
F’1
O
∆
F’
F’
F’1
O
2. TIÊU ĐIỂM.TIÊU DIỆN.TIÊU CỰ
c) Tiêu diện – Tiêu điểm phụ
Tính chất tạo ảnh ứng với trục phụ ∆
+ Chùm tia tới (Nguồn sáng điểm hay một
điểm sáng ảo) phát ra tại một tiêu điểm
vật phụ F1 thì chùm tia sáng ló là một
chùm tia song song với trục phụ ï∆
∆
F’1
O
∆
F’
F’
F’1
O
2. TIÊU ĐIỂM.TIÊU DIỆN.TIÊU CỰ
d) Tiêu cự
a) Đònh nghóa
Tiêu cự là độ dài đại số ,được kí hiệu
f, có trò số tuyệt đối bằng khoảng cách
từ các tiêu điểm tới quang tâm thấu
kính.
O
F
f
F’
f
F’
F
O
f
f
2. TIÊU ĐIỂM.TIÊU DIỆN.TIÊU CỰ
d) Tiêu cự
Công thức
|
f | = OF = OF’
Qui ước
f > dấu
0 với thấu kính hội
tụ.
f < 0 với thấu kính phân
kì
3. ĐƯỜNG ĐI CỦA TIA SÁNG QUA
THẤU KÍNH
a) Các tia đặc biệt
Tia tới song song với trục chính, tia ló
tương ứng (hoặc đường kéo dài) đi qua
tiêu điểm ảnh chính F’.
F
F’
O
F’
F
O
3. ĐƯỜNG ĐI CỦA TIA SÁNG QUA
THẤU KÍNH
a) Các tia đặc biệt
Tia tới (hoặc đường kéo dài) qua tiêu
điểm vật chính F, tia ló tương ứng song
song với trục chính.
F
F’
O
F’
F
O
3. ĐƯỜNG ĐI CỦA TIA SÁNG QUA
THẤU KÍNH
a) Các tia đặc biệt
Tia tới qua tâm O thì đi thẳng
F
O
F’
F’
O
F
