Bài 38. Hiện tượng cảm ứng điện từ. Suất điện động cảm ứng

TRƯỜNG THPT NGUYỄN CHÍ THANH_NINH HÒA_KHÁNH HÒA

11B10

GVHD:THẦY HÀ VĂN THỌ
GSTT: TRỊNH THỊ ÚT NHUNG

1


Dòng điện tạo ra
từ trường liệu từ
trường có tạo ra
dòng điện không?

2


TRƯỜNG THPT NGUYỄN CHÍ THANH_NINH HÒA_KHÁNH HÒA

GVHD: THẦY HÀ VĂN THỌ
3

GSTT: TRỊNH THỊ ÚT NHUNG


1. Thí nghiệm:
a.Thí nghiệm 1:
*Dụng cụ :

mA

Muốn kiểm tra xem
từ trường có sinh ra
dòng điện không thì
cần phải có dụng cụ
gì?

4


Từ
Khi
Khi
trường
NC
chovà
Nam
không
vòng
châm
dây
sinh
đứng
chuyển
rayên
dòng
động
thìđiện.
có
sodòng

với
điện
vòngkhông
dây ??

Lại gần

Ra xa
*Cực Bắc của NC lại gần (ra xa)
vòng dây => có dòng điện
mA

5


-Khi nam châmHãy
lại gần
thì số đường
quanống
sát dây
số đường
sức qua
ống
dây
tăng
Khi nam châm
ra
xa
sốlên
đường sức

sức
từống
quadây,
vòng
dây?
từ qua ống dây giảm dần

Lại gần

Ra xa
*Khi số đường sức từ qua vòng dây
thay đổi => xuất hiện dòng điện
mA

6


*Cực Nam của NC lại gần (ra xa) vòng
dây => có dòng điện chiều ngược với lúc
đưa cực Bắc lại gần (ra xa) vòng dây.

mA

*Khi số đường sức từ qua vòng dây
thay đổi => xuất hiện dòng điện
7


Có phương án thí nghiệm
nào khác mà không cần

dịch chuyển nam châm và
ống dây mà vẫn có dòng
điện không?

8


b. Thí nghiệm 2 :

mA

DiKhi
chuyển
condichạy
không
KhiKhi
không
di
chuyển
con
chạy
Hiệnditượng
gì xảy
ra
chuyển
con
chạy
Khi conChuyển
chạy
dicon

chuyển
thì
từ trường
có
tác
dụng
gì?
chạy
thì
thìdi
trong
ống
dây
khi
chuyển
con
thì
có
Kếtthay
luậnđổi→số đường
Trong ống
dây
Trong
vòng
dây
có dây
không
có
dòng
điện

.
chạy?
dòng
điện
trong
vòng
Khi
số
đường
sức
từ
xuyên
quađổi
Sức từ xuyên
qua
vòng
dây
thay
dòng điện không?
vòng dây
biến đổi thì trong vòng dây
xuất hiện dòng điện

9


2. Khái niệm từ thông
a.Định nghĩa từ thông
Xét một mặt phẳng diện tích S đặt trong từ
trường đều B .

Vẽ vectơ pháp tuyến n
α là góc hợp bởi n và B

Φ = BScosα
Φ là cảm ứng từ thông qua
diện tích S (từ thông qua
diện tích S )

B

n
α

S

10


Chú ý :
n

B

n

α là góc nhọn
⇒Φ > 0

B
α

α

S

B

S

n
S

α là góc tù

α=0

⇒Φ < 0

⇒ Φ = BS

Thông thường : Chọn α nhọn ⇒ Φ > 0

11


b) Ý nghĩa của từ thông

Φ = BScosα

B

Chọn S = 1 m2, α = 0

n

⇒Φ = B
Ý nghĩa

S

Từ thông Φ đặc trưng cho số đường sức
xuyên qua diện tích S đặt vuông góc với
đường sức.
12


c) Đơn vị của từ thông

Φ = BScosα
Trong hệ SI: Đơn vị từ thông là Vêbe, kí hiệu Wb
Nếu α = 0, S = 1 (m2), B = 1 (T)
⇒ Φ = 1 (Wb)
Vậy 1 Wb = 1T.1m2 = 1T.m2

13


3. Hiện tượng cảm ứng điện từ

mA

*Từ thông qua vòng dây thay đổi thì
Khi xét
NCvề
chuyển
động
thìvòng
số
Nhận
từ thông
qua
trongđường
vòng dây
xuất
hiệndây
dòng
cảm kín
ứng
qua vòng
có
dây?
điện
thaythíđổi
?
Và kếtgìquả
nghiệm?

14

Thí nghiệm 2 : Cường độ dòng điện biến thiên
Trong
=>Từvòng
trường
dâytrong
có dòng
vòng
điện
dây,
chứng
thay đổi=>
tỏ điều
thìgìtrong
?
vòng dây
mA
kín xuất hiện dòng điện
=>dòng
điện
cảm ứng
Có suất
điện
động xuất hiện
trong vòng dây
a. Dòng điện cảm ứng :
Dòng điện xuất hiện khi có sự
biến đổi từ thông qua mạch
điện kín gọi là dđ cảm ứng .
15

b. Suất điện động cảm ứng
Suất điện động sinh ra dòng điện cảm ứng gọi
là SĐĐ cảm ứng
*Khi có sự biến đổi từ thông qua mạch kín thì
trong mạch xuất hiện Suất điện động cảm ứng
*Hiện tượng từ thông biến thiên qua mạch kín,
trong mạch xuất hiện Suất điện động cảm ứng
=> hiện tượng cảm ứng điện từ
16


VẬN DỤNG, CỦNG CỐ
Bài 1: biểu thức nào dưới đây biểu diễn 1 đại lượng có
đơn vị là Wb? ( B là cảm ứng từ, I là cường độ dòng
điện, R là bán kính hình tròn)

A

B
2
πR

SAI

B

I
π R2

SAI

C
D

πR
B
2
πR B
2

SAI
ĐÚNG
17


Bài 2: một khung dây dẫn hình chữ nhật kích thước
3cm x 4cm đặt trong từ trường đều có cảm ứng từ
B= 5.10-4 T. Vecto cảm ứng từ hợp với mặt phẳng
khung một góc 300.Từ thông qua khung dây đó là:

A

đúng

3.10-7Wb

B

3.10-3Wb

C

SAI

5,19.10-3Wb

D

5,19.10-7Wb

SAI

SAI
18


Bài 3: Một hình vuông cạnh 5cm đặt trong từ trường
đều có cảm ứng từ B = 4.10-4T. Từ thông qua hình
vuông đó bằng 10-6 Wb. Góc hợp bởi cảm ứng từ và
vecto pháp tuyến với hình vuông đó là:

A

00

đúng

B

300

SAI

C

450

SAI

D

600

SAI
19


-Trả lời câu hỏi và làm tất
cả các bài tập SGK và SBT
-Xem trước bài mới.

20


21