Bài 38. Hiện tượng cảm ứng điện từ. Suất điện động cảm ứng

TRƯỜNG THPT BÁN CÔNG LÊ LI

Bài 59

GIÁO VIÊN DẠY:
TỔ: VẬT LÍ


KIỂM TRA
CÂU1:

Lực Lorenxơ tác dụng lên điện tích
chuyển động trong từ trường có
phương chiều như thế nào?
CÂU2
:
Hạt mang điện tự do trong kim loại là
hạt gì? Mang điện gì?


Bài 59

•
•
•
•
•
•
•

1. Thí nghiệm
a) Dụng cụ:
C
Thanh kim
loại CD, hai thanh ray
bằng kim loại CE,
G
D
DG; điện kế, dây nối.
mắc thành mạch kín như hình vẽ.

E


•
•
•
•
•
•
•
•

b) Thực hiện:
Khi cho thanh kim loại
CD trượt trên hai thanh
ray
thì kim điện
kế lệch khỏi vạch
số 0.Vậy trong mạch

có dòng điện cảm ứng.


c) Giải thích nguyên
C
nhân gây ra dòng
điện
• Khi thanh CD
cảm
ứng
• chuyển động
•
•
•
•
•
•
•

thì các êlectrôn
tự do trong thanh
cũng bò kéo theo
⊕
ur
với cùng vận tốc
B
của thanh. Vì vậy
có lực Lorenxơ tác
dụng lên chúng.

r
v

•

D


C

Dưới tác
dụng của
lực Lorenxơ
các
⊕
ur
êlectrôn tự B
do chuyển
động dọc
thanh theo
chiều CD. Khi
đó có
dòng điện

•

r
v

uur

fL

D


2. Chiều của dòng điện
C
cảm ứng trong thanh.
Dòng
điện
trong
thanh
có
chiều
DC

⊕
ur
B

•

r
v

uur
fL

D

2. CHIỀU CỦA DÒNG ĐIỆN TRONG
THANH
Tuân theo quy tắc bàn tay
phải
Nội dung quy
tắc bàn tay phải
Đặt
hứng các đường
ngónứng
cáitừ,
choãi ra 900
cảm
trùng
với
chiều
chuyển
của thanh
thì
chiềộng
từ cổ
tay
đến
các
ngón tay còn lại
chỉ chiều dòng
diện cảm ứng
trong thanh.

D

C

I

V


VẬN DỤNG QUY TẮC BÀN TAY
PHẢI
Xác đònh chiều dòng
Đặt bàn tay
phải hứng các
đường cảm ứng
từ,
ngón
cái
choãi ra 900 trùng
với chiều chuyển
động của thanh thì
chiều từ cổ tay
đến các ngón tay
còn lại chỉ chiều
dòng diện cảm
ứng trong thanh.

ur
⊕B

điện cảm ứng trong thanh

CD
C

⊕

⊕

⊕

r
v

⊕
⊕

D


Chieu
doứng
ủieọn tửứ
C ủeỏn D

C

ur
B

I

r
v




D


r
v

D

C

ur
B


r
v

D

C
I

ur
B

Chieu doứng ủieọn tửứ C ủeỏn D


Hãy xác đònh chiều dòng
điện cảm ứng trong thanh?



3. SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG TRONG
MẠCH

a) Xác đònh bằng
công thức chung
t1

∆Φ
ξ =
∆t

∆Φ

C’
C

t2

D
D’

Là từ thông bò quét bởi thanh CD trong thời gian thanh chuye

∆Φ = B∆S

∆S

Trong đó

∆S

Là diện tích hình chữ nhật C’D’DC.Ta thấy

Là diện tích bò quét bởi thanh CD khi thanh chuyển động.


C’
C

t1
D
D’

t2

b) Công thức thứ hai:

∆S = l.∆a

• Gọi: l là chiều dài của thanh CD

Da là quảng đường
thanh đã đi

t1

t2

C’

C
DØ

l

được trong khoảng
D
D’ Da
thời gian
Vì vậy DΦ =
DB.tl.=Dta2 – t1
nênE =DΦ = B.l.Da NhưngDa = v (vận
Dt
Dt
Dt tốc chuyển

động của
thanh)
Do đó
E

=Bvl


4 . SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNGTRONG MỘT
ĐOẠN DÂY DẪN CHUYỂN ĐỘNG
• Nếu thanh kim loại chuyển động trong từ trường
đều với vận tốc không đổi và cắt các đường
cảm ứng tư øthì trong thanh vẫn xuất hiện suất
điện động cảm ứng.

Suất điện động trong thanh được tính theo hai
công thức sau
B
D
Φ
 Công thức
E=
Dt
D
1:
θ

 Công
thức 2:

E = B.v.l.sinθ

Với θ là góc hợp bởi B và v

c

v


Baứi taọp 4- trang 185-SGK
Toựm taột:
l = 25cm = 25.102cm
r ur
-3T
0
B
=
8.10
v B = 90

=?

Giaỷi

= Bvl sin = 6.10 V
3


BÀI TẬP
VỀ NHÀ

Học sinh về nhà làm các
bài tập:
Bài5, bài6 (trang185 sgk- VL11)