Bài 21. Chuyển động tịnh tiến của vật rắn. Chuyển động quay của vật rắn quanh một trục cố định

Câu 1: Em hãy kể tên các dạng cân
bằng, nguyên nhân nào gây nên các dạng
cân bằng đó?

Câu 2: Em hãy chỉ rõ dạng cân bằng
của 3 quả cầu đồng chất trên một mặt có
dạng sau?

1

2

3


Các em hãy quan các video dưới đây và cho
biết quỹ đạo chuyển động của chúng và
chuyển động đó là chuyển động gì?
Video 1

Video 2

Video 3

Video 4


Bài 21


Tiết 34

CHUYỂN ĐỘNG TỊNH TIẾN CỦA VẬT RẮN. CHUYỂN ĐỘNG
QUAY CỦA VẬT RẮN QUANH MỘT TRỤC CỐ ĐỊNH

I. CHUYỂN ĐỘNG
TỊNH TIẾN CỦA
MỘT VẬT RẮN

1. Định nghĩa
2. Gia tốc của
vật chuyển
động tịnh tiến


Tiết 34

CHUYỂN ĐỘNG TỊNH TIẾN CỦA VẬT RẮN. CHUYỂN ĐỘNG
QUAY CỦA VẬT RẮN QUANH MỘT TRỤC CỐ ĐỊNH

I. CHUYỂN ĐỘNG
TỊNH TIẾN CỦA
MỘT VẬT RẮN

1. Định nghĩa
2. Gia tốc của
vật chuyển
động tịnh tiến

I. CHUYỂN ĐỘNG TỊNH TIẾN CỦA MỘT VẬT RẮN

1. Định nghĩa

Các em hãy quan sát chuyển động của
một bè nứa trên một đoạn sông phẳng.
t1
A’
A

t2
A’’

t3
A’’’

B’
B

B’’

B’’’

Em có nhận xét gì về các đoạn A’B’, A’’B’’
và A’’’B’’’ ?


Tiết 34

CHUYỂN ĐỘNG TỊNH TIẾN CỦA VẬT RẮN. CHUYỂN ĐỘNG
QUAY CỦA VẬT RẮN QUANH MỘT TRỤC CỐ ĐỊNH

I. CHUYỂN ĐỘNG
TỊNH TIẾN CỦA
MỘT VẬT RẮN

A’
’
AA’
B’
’

1. Định nghĩa
B
B’

2. Gia tốc của
vật chuyển
động tịnh tiến

Em hãy
quan sát
chuyển
động của
chiếc đu
quay sau.

Khi đu quay chuyển động, các đoạn thẳng AB, A’B’
và A’’B’’ có luôn song song với nhau không?


Tiết 34

CHUYỂN ĐỘNG TỊNH TIẾN CỦA VẬT RẮN. CHUYỂN ĐỘNG
QUAY CỦA VẬT RẮN QUANH MỘT TRỤC CỐ ĐỊNH

I. CHUYỂN ĐỘNG
TỊNH TIẾN CỦA
MỘT VẬT RẮN

1. Định nghĩa
2. Gia tốc của
vật chuyển
động tịnh tiến

I. CHUYỂN ĐỘNG TỊNH TIẾN CỦA MỘT VẬT RẮN

1. Định nghĩa
 Chuyển động tịnh tiến của vật rắn là chuyển
 Vậy chuyển động tịnh tiến của vật rắn
là chuyển
như thế
động
trong động
đó đường
nốinào?
hai điểm bất kì của
vật luôn song song với chính nó.
 Chuyển động tịnh tiến của vật rắn có quỹ
Theođạo
cáclàem
thì thẳng

chuyển
động
của
bèđường
đường
( hoặc
đường
tròn,
) thìvà
đóchuyển
là chuyển
độngcủa
tịnhngười
tiến thẳng
nứa cong
ở trên
động
Lưu ý: hoặc chuyển động tịnh tiến tròn hoặc cong.
ngồi trong chiếc đua đang quay có phải là
 Trong chuyển động tịnh tiến của vật rắn
chuyển
động tịnh tiến không? Từ đó, em
thì quỹ đạo chuyển động của mọi điểm trên
có nhận
gì về
quỹ đạo chuyển của
vật làxét
giống
nhau.
 Em

chongười.
một vài ví dụ về chuyển
bè nứa
vàhãy
của
động tịnh tiến?


Tiết 34

CHUYỂN ĐỘNG TỊNH TIẾN CỦA VẬT RẮN. CHUYỂN ĐỘNG
QUAY CỦA VẬT RẮN QUANH MỘT TRỤC CỐ ĐỊNH

I. CHUYỂN ĐỘNG
TỊNH TIẾN CỦA
MỘT VẬT RẮN

1. Định nghĩa
2. Gia tốc của
vật chuyển
động tịnh tiến

Theo các em thì 1 vật trượt trên mặt phẳng
nghiêng có phải là chuyển động tịnh tiến không?
Vật trượt trên mặt phẳng nghiêng
là chuyển động tịnh tiến


Tiết 34

CHUYỂN ĐỘNG TỊNH TIẾN CỦA VẬT RẮN. CHUYỂN ĐỘNG
QUAY CỦA VẬT RẮN QUANH MỘT TRỤC CỐ ĐỊNH

I. CHUYỂN ĐỘNG
TỊNH TIẾN CỦA
MỘT VẬT RẮN

1. Định nghĩa
2. Gia tốc của
vật chuyển
động tịnh tiến

m

g

Theo các em chuyển
động rơi tự do có phải
P là chuyển động tịnh
tiến không?

Chuyển động rơi
tự do là chuyển
động tịnh tiến


Tiết 34

CHUYỂN ĐỘNG TỊNH TIẾN CỦA VẬT RẮN. CHUYỂN ĐỘNG
QUAY CỦA VẬT RẮN QUANH MỘT TRỤC CỐ ĐỊNH

I. CHUYỂN ĐỘNG
TỊNH TIẾN CỦA
MỘT VẬT RẮN

1. Định nghĩa
2. Gia tốc của
vật chuyển
động tịnh tiến

I. CHUYỂN ĐỘNG TỊNH TIẾN CỦA MỘT VẬT RẮN

1. Định nghĩa
2. Gia tốc của vật chuyển động tịnh tiến


Tiết 34

CHUYỂN
CHUYỂN
ĐỘNGĐỘNG
TỊNH TỊNH
TIẾN TIẾN
CỦA CỦA
VẬT VẬT
RẮN.RẮN.
CHUYỂN
CHUYỂN
ĐỘNG
ĐỘNG

QUAY
CỦAQUANH
VẬT RẮNMỘT
QUANH
MỘTCỐ
TRỤC
CỐ ĐỊNH
QUAY CỦA
VẬT
RẮN
TRỤC
ĐỊNH

I.
ĐỘNG
I. CHUYỂN
CHUYỂN
ĐỘNG
TỊNH
CỦA
TỊNHTIẾN
TIẾN
CỦA
MỘT
MỘTVẬT
VẬTRẮN
RẮN

1.
1. Định

Địnhnghĩa
nghĩa
2.
2. Gia
Giatốc
tốccủa
của
vật
vật chuyển
chuyển
động tịnh tiến

động tịnh tiến
3. Bài tập áp
dụng

I. CHUYỂN ĐỘNG TỊNH TIẾN CỦA MỘT VẬT RẮN

1. Định nghĩa
2. Gia tốc của vật chuyển động tịnh tiến
Em có nhận xét gì về chuyển động
của hai điểm bất kỳ của ô tô?


Tiết 34

CHUYỂN ĐỘNG TỊNH TIẾN CỦA VẬT RẮN. CHUYỂN ĐỘNG
QUAY CỦA VẬT RẮN QUANH MỘT TRỤC CỐ ĐỊNH

I. CHUYỂN ĐỘNG

TỊNH TIẾN CỦA
MỘT VẬT RẮN

1. Định nghĩa
2. Gia tốc của
vật chuyển
động tịnh tiến

I. CHUYỂN ĐỘNG TỊNH TIẾN CỦA MỘT VẬT RẮN

1. Định nghĩa
2. Gia tốc của vật chuyển động tịnh tiến
• Vì mọi điểm trên vật chuyển động như
nhau nên có thể coi vật như một chất điểm

=> áp dụng định luật II Niu-tơn cho vật
a =

F
m

hay

F = ma

Trong đó F = F1 + F2 + …là hợp lực của các
lực tác dụng vào vật.


Tiết 34

CHUYỂN ĐỘNG TỊNH TIẾN CỦA VẬT RẮN. CHUYỂN ĐỘNG
QUAY CỦA VẬT RẮN QUANH MỘT TRỤC CỐ ĐỊNH

I. CHUYỂN ĐỘNG
TỊNH TIẾN CỦA
MỘT VẬT RẮN

1. Định nghĩa

Trong trường hợp vật chuyển động tịnh tiến
thẳng ta nên chọn hệ trục toạ độ Oxy, trong
đó Ox cùng hướng với chuyển động. Rồi

2. Gia tốc của chiếu biểu thức định luật II Niu-tơn lên các
vật chuyển
động tịnh tiến trục toạ độ:
Ox: F1x + F2x + …= ma
Oy: F1y + F2y + …= 0


Em
hãy điền
từ còn động
thiếu vào
trống để được
Trong
các các
chuyển
sauchỗchuyển

các kếtnào
luận không
đúng. phải là chuyển động
động
Chuyển
động tịnh tiến của vật rắn là chuyển động trong đó
tịnh
tiến:

song song
đường nối hai điểm bất kỳ của vật luôn ………………….
A. nó.
Chuyển động của người ngồi trong
với chính

chiếc
đuđộng
đang
Gia tốc của
chuyển
tịnhquay.
tiến được xác định bằng định
luật II Niu-ton:F……………………
= ma => a = F /m.., trong đó
F = B.
F1 + Chuyển
F2 + … là hợp
…………………
lực tác
dụng

lên vật,
m làbàn
khối học.
lượng
động
của
ngăn
kéo
của nó.
C. Chuyển động rơi tự do của một vật.

D. Chuyển động của Mặt Trăng quanh
Trái Đất.


Tiết 34

CHUYỂN ĐỘNG TỊNH TIẾN CỦA VẬT RẮN. CHUYỂN ĐỘNG
QUAY CỦA VẬT RẮN QUANH MỘT TRỤC CỐ ĐỊNH

II. CHUYỂN ĐỘNG
QUAY CỦA VẬT RẮN
QUANH MỘT TRỤC
CỐ ĐỊNH

1. ĐẶC ĐIỂM CỦA
CHUYỂN ĐỘNG
QUAY. TỐC ĐỘ GÓC

II. CHUYỂN ĐỘNG QUAY CỦA VẬT RẮN QUANH

MỘT TRỤC CỐ ĐỊNH
1. ĐẶC ĐIỂM CỦA CHUYỂN ĐỘNG QUAY. TỐC ĐỘ GÓC

Mọi điểm của vật có cùng tốc độ
góc ω, gọi là tốc độ góc của vật.

ω=

Δα
Δt

rad/s

Em có nhận xét gì về chuyển
động của vật khi ω tăng
(hoặc giảm) đều và không
đổi?


Tiết 34

CHUYỂN ĐỘNG TỊNH TIẾN CỦA VẬT RẮN. CHUYỂN ĐỘNG
QUAY CỦA VẬT RẮN QUANH MỘT TRỤC CỐ ĐỊNH

II. CHUYỂN ĐỘNG
QUAY CỦA VẬT RẮN
QUANH MỘT TRỤC
CỐ ĐỊNH

1. ĐẶC ĐIỂM CỦA

CHUYỂN ĐỘNG
QUAY. TỐC ĐỘ GÓC

II. CHUYỂN ĐỘNG QUAY CỦA VẬT RẮN QUANH
MỘT TRỤC CỐ ĐỊNH
1. ĐẶC ĐIỂM CỦA CHUYỂN ĐỘNG QUAY. TỐC ĐỘ GÓC

Vật quay đều thì ω = const
Vật quay nhanh dần thì ω
tăng dần
Vật quay chậm dần thì ω
giảm dần.


Tiết 34

CHUYỂN ĐỘNG TỊNH TIẾN CỦA VẬT RẮN. CHUYỂN ĐỘNG
QUAY CỦA VẬT RẮN QUANH MỘT TRỤC CỐ ĐỊNH

II. CHUYỂN ĐỘNG
QUAY CỦA VẬT RẮN
QUANH MỘT TRỤC
CỐ ĐỊNH

1. ĐẶC ĐIỂM CỦA
CHUYỂN ĐỘNG
QUAY. TỐC ĐỘ GÓC
2. TÁC DỤNG CỦA
MOMEN LỰC ĐỐI VỚI
MỘT VẬT QUAY

QUANH MỘT TRỤC

II. CHUYỂN ĐỘNG QUAY CỦA VẬT RẮN QUANH
MỘT TRỤC CỐ ĐỊNH
1. ĐẶC ĐIỂM CỦA CHUYỂN ĐỘNG QUAY. TỐC ĐỘ GÓC
2. TÁC DỤNG CỦA MOMEN LỰC ĐỐI VỚI MỘT VẬT
QUAY QUANH MỘT TRỤC

Đại lượng vật lý nào đặc
trưng cho tác dụng làm
quay của lực?

Momen lực


Tiết 34

CHUYỂN ĐỘNG TỊNH TIẾN CỦA VẬT RẮN. CHUYỂN ĐỘNG
QUAY CỦA VẬT RẮN QUANH MỘT TRỤC CỐ ĐỊNH

II. CHUYỂN ĐỘNG
QUAY CỦA VẬT RẮN
QUANH MỘT TRỤC
CỐ ĐỊNH

1. ĐẶC ĐIỂM CỦA
CHUYỂN ĐỘNG
QUAY. TỐC ĐỘ GÓC
2. TÁC DỤNG CỦA
MOMEN LỰC ĐỐI VỚI

MỘT VẬT QUAY
QUANH MỘT TRỤC

a.Thí nghiệm
b. Kết luận

II. CHUYỂN ĐỘNG QUAY CỦA VẬT RẮN QUANH
MỘT TRỤC CỐ ĐỊNH
1. ĐẶC ĐIỂM CỦA CHUYỂN ĐỘNG QUAY. TỐC ĐỘ GÓC
2. TÁC DỤNG CỦA MOMEN LỰC ĐỐI VỚI MỘT VẬT
QUAY QUANH MỘT TRỤC

a) Thí nghiệm
Em hãy quan sát thí nghiệm sau và hãy

Như
tácsgkdụng
của
trả lờivậy:
câu hỏi C2
trang 112
Video 1

momen lực đối với một vật
quay quanh một trục là gì?


Tiết 34

CHUYỂN ĐỘNG TỊNH TIẾN CỦA VẬT RẮN. CHUYỂN ĐỘNG

QUAY CỦA VẬT RẮN QUANH MỘT TRỤC CỐ ĐỊNH

II. CHUYỂN ĐỘNG
QUAY CỦA VẬT RẮN
QUANH MỘT TRỤC
CỐ ĐỊNH

1. ĐẶC ĐIỂM CỦA
CHUYỂN ĐỘNG
QUAY. TỐC ĐỘ GÓC
2. TÁC DỤNG CỦA
MOMEN LỰC ĐỐI VỚI
MỘT VẬT QUAY
QUANH MỘT TRỤC

a.Thí nghiệm
b. Kết luận

II. CHUYỂN ĐỘNG QUAY CỦA VẬT RẮN QUANH
MỘT TRỤC CỐ ĐỊNH
1. ĐẶC ĐIỂM CỦA CHUYỂN ĐỘNG QUAY. TỐC ĐỘ GÓC
2. TÁC DỤNG CỦA MOMEN LỰC ĐỐI VỚI MỘT VẬT
QUAY QUANH MỘT TRỤC

Kết luận: Momen lực tác dụng
vào một vật quay quanh một
trục cố định làm thay đổi tốc
độ góc của vật.

CỦNG CỐ VÀ VẬN DỤNG

Câu 1


GOOD LUCK
TO YOU!