Bài 5. Sự cân bằng lực - Quán tính

Nêu cách biểu diễn một véc tơ lực

1, Nêu cách biểu diễn một véc tơ lực?


2, Hãy kể tên và biểu diễn các lực tác dụng
lên : Quyển sách, quả cầu, quả bóng có
trọng lượng lần lượt là : 3N; 0,5N; 5N,
bằng các véc tơ lực. Nhận xét về : điểm
đặt, cường độ, phương chiều của hai lực
cân bằng


Chúng ta đã tìm hiểu về hai lực cân bằng trong
Vật lí 6.Dưới tác dụng của 2 lực cân bằng, vật
đang đứng yên sẽ ở trạng thái gì?


TIẾT 5


I/ Lực cân bằng
1- Hai

Q
1N

lực cân bằng là gì?

C1: Hãy kể tên và biểu diễn các

lực tác dụng lên : Quyển sách,
quả cầu, quả bóng có trọng
lượng lần lượt là : 3N; 0,5N; 5N,
bằng các véc tơ lực. Nhận xét về
: điểm đặt, cường độ, phương
chiều của hai lực cân bằng

P
T

0,5
N

P
Q
5N

P


Q
1N

- Các cặp lực trên có cân bằng không ? nhận xét về
điểm đặt, phương, chiều, độ lớn của các cặp lực
trong các ví dụ trên ?
* Nhận xét : Mỗi cặp lực là 2 lực cân bằng, chúng
có cùng điểm đặt, cùng phương, cùng độ lớn
nhưng ngược chiều

- Vậy thế nào là hai lực cân bằng ?

P
T

0,5
N

P

- Dưới tác dụng của 2 lực cân bằng thì những vật trên
đang đứng yên sẽ như thế nào ?

Q
5N

P


Một vật đang chuyển động nếu chịu tác dụng của hai
lực cân bằng sẽ ở trạng thái thế nào?


I.Hai lực cân bằng
- Đặt lên cùng một vật.
- Có cường độ bằng nhau.
Hai lực cân bằng là hai lực:
- Phương nằm trên một đường
thẳng, chiều ngược nhau.
2. Tác dụng của hai lực cân bằng lên một vật đang chuyển động

a/ Dự đoán
1.Hai lực cân bằng là gì?

b/ Thí nghiệm kiểm tra:


A
K

B

Thí nghiệm của nhà bác học A-tút
Mô tả các dụng cụ thí nghiệm?
C2.Tại sao quả cân A ban đầu đứng
yên?
C3.
C5.
Khi
Đo quãng
đặt thêm
đường
lên
đi quả
được
cân
củaqua
A.quả
Tại
C4.Khi
quả

cân
AÁchuyển
động
lỗ
sao
cân
quả
A (vật
khi
cân
chuyển
A cùng
với
phía
sẽ Lúc
chuyển
dưới
lỗ K)
K thì
nặng
Á bịđộng
giữÁlại.
này
động
sau
nhanh
khoảng
dần?
thờitác
gian

2s, ta
quảmỗi
cân
A còn
chịu
dụng
củacó kết
quả
trong
những
lựcbảng
nào?sau:


Tính
vận
tốc
trường
hợpnếu
và
Như
Như
vậy
vậy
một
mộtlà
vật
vật
đang
(trong

vật
chuyển
A) mỗi
đangđộng,
chuyển
nếu
động,
chịu
tác
Đây
loại
chuyển
động
gì?
dụng
chịu của
tácđiền
dụng
hai lực
của
cân
các
bằng
lựcvào
cân
sẽ ởbảng
bằng
trạngsẽthái
ở trạng
chuyển

thái
kết
quả
sau:
động
gì? thẳng đều.
Thời gian(s)

Quãng đường đi Vận tốc v(cm/s)
được S(cm)

Trong 2 giây đầu
t1= 2s

S1 = 14cm

v1 = 7cm/s

Trong 2 giây tiếp
t2= 2s

S2 = 14cm

v2 = 7cm/s

Trong 2 giây cuối
t3= 2s

S3 = 14cm

v3 = 7cm/s


Nếu một vật chịu tác dụng của hai lực cân bằng thì vật
có thể ở các trạng thái nào?
Kết luận: Một vật chịu tác dụng của hai lực cân bằng
thì:
- Nếu vật đang đứng yên sẽ tiếp tục đứng yên.
- Nếu vật đang chuyển động sẽ tiếp tục chuyển động
thẳng đều.


I.Hai lực cân bằng
- Đặt lên cùng một vật.
Hai lực cân bằng là hai lực: - Có cường độ bằng nhau.
- Phương nằm trên một đường
thẳng, chiều ngược nhau.
2. Tác dụng của hai lực cân bằng lên một vật đang chuyển động
a/ Dự đoán
1.Hai lực cân bằng là gì?

b/ Thí nghiệm kiểm tra:
c/ Kết luận:

II. Quán tính:
1. Nhận xét:


Nhận xét các hiện tượng sau:
- Xe cộ bắt đầu chuyển động có thể đạt ngay

vận tốc lớn được không?
-Xe cộ đang chạy nhanh, nếu ta phanh gấp
liệu xe có dừng ngay không?
Quán
là tính
giữmọi
nguyên
vậnkhông
tốc của
các
vậtđổi
Khi
có tính
lực tác
dụng,
vật đều
thể
thay
( về tốc
cả hướng
vàđược
độ lớn).
vận
đột ngột
vì mọi vật đều có quán tính.


2.Vận dụng:
C6. Búp bê đang đứng yên trên xe. Bất chợt đẩy xe
chuyển động về phía trước. Hỏi búp bê sẽ ngã về phía

nào? Tại sao?
Búp bê sẽ ngã về phía sau vì chân búp bê tiếp xúc
với xe nên đã chuyển động còn thân và đầu của búp
bê chưa kịp chuyển động do có quán tính nên vẫn
đứng yên vì vậy búp bê ngã về phía sau.


Búp bê sẽ ngã về phía trước vì chân búp bê đã
C7.Xe và búp bê đang chuyển động, nếu xe bất
dừng lại nhưng thân và đầu búp bê vẫn tiếp tục
chợt dừng lại, búp bê sẽ ngã về phía nào? Tại
chuyển động (búp bê có quán tính )
sao?


số tainhanh,
nạn giao
thông
do quán
Ô Một
tô phóng
phanh
không
kịp, tính.
đã va vào
xe công- tơ- nơ.


C8.hãy dùng khái niệm quán tính để giải
thích các hiện tượng sau đây:

a/ Khi ô tô đột ngột rẽ phải, hành khách bị nghiêng về
bên trái.
b/ Khi nhảy từ bậc cao xuống, chân ta bị gập lại.
c/ Bút tắc mực, ta vẩy mạnh,
bút lại có thể viết
tiếp.
d/ Khi cán búa lỏng, có thể làm
chặt lại bằng cách gõ mạnh đuôi cán xuống đất.
d/ Đặt một cốc nước trên tờ giấy mỏng. Giật nhanh tờ
giấy ra khỏi đáy cốc thì cốc vẫn đứng yên.


Ghi nhớ:
*Hai lực cân bằng là 2 lực cùng đặt lên một vật, có
cường độ bằng nhau, phương nằm trên một đường
thẳng, chiều ngược nhau.
*Dưới tác dụng của các lực cân bằng,một vật đang
đứng yên sẽ tiếp tục đứng yên; đang chuyển động
sẽ tiếp tục chuyển động thẳng đều. Chuyển động
này được gọi là chuyển động theo quán tính.
*Khi có lực tác dụng, mọi vật không thể thay đổi vận
tốc đột ngột được vì có quán tính.


Hướng dẫn về nhà:
• Thuộc ghi nhớ.
Làm các bài tập 5.1, 5.2, 5.3. 5.4 (SBT)
• N/C trước bài : Lực ma sát
+ ĐK xuất hiện lực ma sát
+ Các loại lực ma sát

+ Tác hại của lực ma sát
+ Ích lợi của lực ma sát