Bài 17. Sự nhiễm điện do cọ xát

BÀI 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT


CHƯƠNG 3: ĐIỆN HỌC
Có mấy loại điện tích ? Những điện tích loại nào thì đẩy nhau,
hút nhau ?
Dòng điện là gì ? Dòng điện có những tác dụng gì ?

Đo cường độ dòng điện và hiệu điện thế như thế nào ?

Cường độ dòng điện và hiệu điện thế có đặc điểm gì trong
đoạn mạch nối tiếp và trong đoạn mạch song song ?
Sử dụng điện như thế nào để đảm bảo an toàn ?


BÀI 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
Đây là hiện
tượng gì ?
Giải thích ?


BÀI 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
I. Vật nhiễm điện.
1. Thí nghiệm 1.
a. Dụng cụ thí nghiệm:
+ Thước nhựa, thanh thủy tinh.
+ Mảnh vải khô, vụn giấy, vụn nilông.
+ Quả cầu nhựa xốp có dây treo.
+ Mảnh phim nhựa.
b. Tiến hành thí nghiệm:

Vải khô


Vải khô


BÀI 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
c. Kết quả thí nghiệm:

Vật bị cọ xát

Các vật

Vụn giấy viết Vụn giấy nilông

Quả cầu
nhựa xốp

Thước nhựa

Hút

Hút

Hút

Thanh thủy tinh

Hút

Hút

Hút

Mảnh nilông

Hút

Hút

Hút

Mảnh phim nhựa

Hút

Hút

Hút


BÀI 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
I. Vật nhiễm điện.

 Kết luận 1:
- Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng hút các vật khác.


BÀI 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT

Tại sao nhiều vật sau
khi cọ xát lại có thể hút
các vật khác ?

Vì sau khi cọ xát các vật đã trở
thành các vật nhiễm điện hay các
vật mang điện tích.


BÀI 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
I. Vật nhiễm điện.
1. Thí nghiệm 1.

2. Thí nghiệm 2.
- Bước 1:
+ Khi mảnh phim nhựa chưa bị cọ xát, chạm bút thử điện vào mảnh
tôn phẳng đã được áp sát vào mảnh phim nhựa.
+ Bóng đèn bút thử điện không sáng.
- Bước 2:
+ Dùng mảnh len cọ xát mảnh phim nhựa nhiều lần.
+ Quan sát đèn của bút thử điện khi chạm bút vào mảnh tôn ?


BÀI 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
Hãy dự đoán xem hiện
tượng gì xảy ra với bóng
đèn của bút thử điện ?


BÀI 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT

2. Thí nghiệm 2:

Mảnh phim nhựa

Tấm tôn phẳng

Hình 17.2


BÀI 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
I. Vật nhiễm điện.

 Kết luận 2:
- Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng làm sáng
bóng đèn bút thử điện.
- Vật bị nhiễm điện (vật mang điện tích) có khả năng hút
các vật khác.


BÀI 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
II. Vận dụng.
C1

Giải thích tại sao vào những ngày
thời tiết khô ráo, đặc biệt những
ngày hanh khô, khi ta chải đầu
bằng lược nhựa, nhiều sợi tóc bị
lược nhựa hút kéo thẳng ra.
Trả lời:
Khi ta chải đầu, lược nhựa cọ xát nhiều lần với tóc khô,

nên cả lược nhựa và tóc đều bị nhiễm điện.
Do đó lược nhựa hút tóc ta kéo thẳng ra.


BÀI 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
II. Vận dụng.
C2
Khi ta thổi vào mặt bàn, bụi
bay đi. Tại sao cánh quạt điện
thổi gió mạnh, sau một thời
gian lại có nhiều bụi bám vào
cánh quạt, đặc biệt ở mép cánh
quạt chém vào không khí ?

- Khi thổi vào mặt bàn bụi bay đi vì khi đó mặt
bàn chưa bị nhiễm điện nên không hút được bụi.
- Cách quạt khi quay cọ xát mạnh với không khí
nên bị nhiễm điện, vì thế cánh quạt hút bụi có
trong không khí ở gần nó.
Mép cánh quạt cọ xát với không khí mạnh nhất
nên nhiễm điện nhiều nhất. Do đó chỗ mép cánh
quạt hút bụi mạnh nhất và bụi bám nhiều nhất.


BÀI 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
II. Vận dụng.
C3

Vào những ngày thời tiết khô ráo, khi lau chùi
gương soi, kính cửa sổ hay màn hình tivi bằng

khăn bông khô, ta vẫn thấy có bụi vải bám vào
chúng. Giải thích tại sao ?

Trả lời:
Gương, kính, màn hình ti vi cọ xát với khăn
bông khô và bị nhiễm điện.
Vì thế chúng hút các bụi vải ở gần.


Có thể em chưa biết ?
Hiện tượng sấm - sét


Có thể em chưa biết ?
Công nghệ sơn tĩnh điện.

Ứng dụng sự
nhiễm điện do
cọ xát

Text
Text

Trong các phân xưởng
dệt vải người ta treo các
Text
tấm kim loại nhiễm điện.

Text
Text

Trên các ô tô chở xăng, chất nổ, người ta phải treo
một dây xích sắt và cho nó chạm xuống mặt đường.


BÀI TẬP
Bài tập 1:
- Dùng mảnh vải khô cọ xát lần lượt các vật:
+ bút bi vỏ nhựa.
+ lưỡi kéo cắt giấy.
+ bút chì vỏ gỗ.
+ lược nhựa.
- Rồi đưa từng vật đó lại gần các vụn giấy. Hãy cho biết vật nào bị
nhiễm điện, vật nào không ?

Trả lời:
- Vật bị nhiễm điện: bút bi vỏ nhựa, lược nhựa
- Vật bị không bị nhiễm điện: bút chì vỏ gỗ, lưỡi kéo cắt giấy.


BÀI TẬP
Bài tập 2:
Có thể làm thước nhựa nhiễm điện bàng cách nào sau đây ?
A. Áp sát thước nhựa vào một đầu của thanh nam châm.
B. Áp sát thước nhựa vào một cực của pin.
C. Hơ nóng thước nhựa.
D. Cọ xát thước nhựa bằng mảnh vải khô.

Đáp án: D

BÀI TẬP
Bài tập 3:
Hiện tượng nào sau đây liên quan đến sự nhiễm điện ?
A. Thanh nam châm hút một vật bằng sắt.
B. Trái đất hút các vật ở gần nó.
C. Hiện tượng sấm sét.
D. Giấy thấm hút mực.

Đáp án: C