1. Khái niệm quản lý hành chính nhà nước
SO SÁNH
Quản lý nhà nước
Quản lý hành chính nhà nước
Nghĩa rộng
Cơ quan quyền lực NN (QH, HDND)
Cơ quan HCNN
(CP, Bộ, UBND)
Quản lý nhà nước
Cơ quan tư pháp
(Tòa án, VKS)
Nghĩa hẹp
Quản lý hành chính nhà nước
QUẢN LÝ HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC
Là việc tổ chức thực thi
Do các cơ quan hành chính
Nhằm duy trì mọi hoạt
quyền hành pháp
nhà nước thực hiện, trên
động của xã hội, thúc đẩy
cơ sở pháp luật
sự phát triển mọi mặt của
đời sống xã hội.
QUYỀN LỰC NHÀ NƯỚC
Quốc hội
Cơ quan HCNN (CP, Bộ,
Tòa án, viện kiểm sát
UBND)
Quyền lập pháp
Quyền hành pháp
Quyền tư pháp
Xây dựng và ban hành các văn bản
Tổ chức thực hiện pháp luật và quản
Bảo vệ pháp luật (xét xử, giải quyết
quy phạm pháp luật
lý XH
các mâu thuẫn XH)
Quản lý hành chính nhà nước
Mục tiêu
Chủ thể
Quyền hành pháp
Duy trì mọi hoạt động của
Quyền lập quy: ban hành
văn bản pháp quy để cụ
thể hóa luật do CQLP
ban hành.
Quyền hành chính: tổ chức,
Quản lý các lĩnh vực
trong đời sống XH
xã hội
Cơ quan hành chính
Nhà nước:
-
Chính phủ
Thúc đẩy sự phát triển mọi
Bộ, cơ quan ngang bộ
mặt của đời sống xã hội.
Ủy ban nhân dân
Cơ quan chuyên môn
thuộc UBND
Kinh tế
Thể thao….
Văn hóa
Quản lý hành chính
NN
Chính trị
Giáo dục
2. Nguyên tắc hoạt động của nền hành chính nhà nước
Nguyên tắc hoạt động của nền hành chính nhà nước là những quy tắc, tư tưởng chỉ đạo
và tiêu chuẩn hành vi yêu cầu các chủ thể hành chính nhà nước phải tuân thủ trong tổ
chức và hoạt động hành chính nhà nước.
Các nguyên tắc
- Nguyên tắc Đảng lãnh đạo đối với hành chính nhà nước
- Nguyên tắc nhân dân tham gia vào hoạt động hành chính nhà nước
-
Nguyên tắc tập trung dân chủ trong hành chính nhà nước
Nguyên tắc kết hợp phát triển ngành với lãnh thổ
Nguyên tắc phân định giữa quản lý nhà nước về kinh tế và quản trị kinh doanh của doanh
nghiệp
-
Nguyên tắc pháp chế xã hội chủ nghĩa
Nguyên tắc công khai, minh bạch trong hành chính nhà nước
2.1. Nguyên tắc Đảng lãnh đạo đối với hành chính nhà nước
Ở Việt Nam, Đảng cộng sản VN
Hành chính nhà nước là hoạt
là lực lượng lãnh đạo duy nhất
động chấp hành và điều hành
Nhà nước và xã hội
theo quy định pháp luật
Pháp luật là sự cụ thể hóa của
đường lối chính trị, vì vậy hoạt
động HCNN luông được đặt
dưới sự lãnh đạp của Đảng
Sự lãnh đạo của Đảng đối với HCNN thể hiện
Đảng đề ra đường lối, chủ
Đảng lãnh đạo HCNN bằng
trương định hướng cho quá trình
cương lĩnh chính trị, đường lối,
tổ chức và hoạt động của HCNN
chủ trương, chiến lược và giám
từ TW đến ĐP
sát việc thực hiện.
Đảng phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng
những người có phẩm chất, năng lực
và giới thiệu vào đảm nhận các chức
vụ lãnh đạo, quản lý trong bộ máy nhà
nước thông qua con đường bầu cử dân
chủ.
Sự lãnh đạo của Đảng đối với HCNN thể hiện
Đảng kiểm tra hoạt động của các cơ quan
Các cán bộ, Đảng viên và tổ chức đảng cần
nhà nước trong việc thực hiện đường lối,
gương mẫu trong việc thực hiện đường lối,
chủ trương của Đảng thông qua công tác
chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật
tư tưởng, tổ chức, cán bộ.
của nhà nước
2.2. Nguyên tắc nhân dân tham gia vào hoạt động hành chính nhà nước
Hoạt động HCNN phải có sự tham
gia trực tiếp và gián tiếp của người
dân để không ngừng nâng cao
hiệu lực, hiệu quả HCNN
Phải thu hút được sự tham gia
Phải tạo điều kiện cho dân được
của người dân vào việc xây
biết, được bàn bạc và tham gia vào
dựng, ban hành các quyết định
quá trình quản lý nhằm phát triển
hành chính và việc tổ chức thực
kinh tế xã hội và xây dựng nền
thi pháp luật
HCNN trong sạch, vững mạnh
Một số biện pháp để tăng cường sự tham gia của nhân dân vào hoạt động HCNN
Tăng cường và mở rộng sự
tham gia trực tiếp của người
dân vào quá trình giải quyết
các công việc của HCNN
Không ngừng nâng cao chất
lượng của thiết chế dân chủ đại
diện, để các cơ quan này thực sự
đại diện cho ý chí và nguyện
vọng của người dân.
Hành chính nhà nước có trách nhiệm tạo môi
trường pháp lý phù hợp, điều kiện về nguồn
lực cho các tổ chức xã hội hoạt động. Định ra
những hình thức để thu hút sự tham gia của
các tổ chức xã hội, người dân tham gia vào
hoạt động HCNN.
2.3. Nguyên tắc tập trung dân chủ trong hành chính nhà nước
Mỗi cán bộ, công chức và cơ quan hành chính có
thẩm quyền phải tự chủ, tự chịu trách nhiệm về
những quyết định của mình, chủ động giám sát
nhiệm vụ của nhân viên cấp dưới.
Đồng thời, các CQHCNN, cán bộ, công chức phải có
trách nhiệm tôn trọng và thực hiện các quyết định của
cơ quan nhà nước cấp trên, kịp thời phát hiện các sai
sót, thiếu hụt trong quyết định tổ chức thực hiện để báo
cáo cấp có thẩm quyền.
Tập trung trong HCNN thể hiện
Thực hiện chế độ một
Tổ chức bộ máy
Thống nhất chủ
HCNN, cơ quan
trương, chính sách,
Thống nhất các quy
HCNN theo hệ
chiến lược, quy hoạch,
chế, quy tắc quản lý
thống thứ bậc
kế hoạch phát triển
thủ trưởng, hoặc trách
nhiệm cá nhân người
đứng đầu ở tất cả các
cấp chính quyền, cơ
quan, đơn vị.
Dân chủ trong HCNN thể hiện
Cấp dưới được tham gia thảo luận,
góp ý kiến về nội dung quá trình
quản lý
Cấp dưới được chủ động, linh
hoạt trong việc tìm kiếm các
biện pháp và nguồn lực để hoàn
thành nhiệm vụ được giao.
Yêu cầu:
Hành chính nhà nước phải thực hiện tập trung trên nền dân chủ, dân chủ trong khuôn
khổ tập trung.
2.4. Nguyên tắc kết hợp phát triển ngành với lãnh thổ
Trong xã hội xuất hiện hai hoạt động mang tính
khách quan có quan hệ mật thiết với nhau và làm
thúc đẩy sản xuất xã hội phát triển là chuyên môn
hóa theo ngành và phân bổ sản xuất theo vùng
lãnh thổ.
Yêu cầu:
Hoạt động HCNN phải kết hợp giữa phát triển ngành
với theo lãnh thổ một cách hợp lý để đạt hiệu quả
KTXH
Biện pháp
Xây dựng những định hướng phát
triển trung hạn và dài hạn cho
Phải tạo dựng khung pháp lý
ngành, lĩnh vực phù hợp với quy
phù hợp với yêu cầu thực hiện
hoạch và chiến lược phát triển
mục tiêu phát triển theo không
kinh tế trên phạm vi cả nước hay
gian và thời gian
vùng lãnh thổ
Phải khuyến khích và hỗ trợ sự phát
triển các ngành, lĩnh vực thông qua
những chính sách, chương trình, dự
án đầu tư phù hợp với từng vùng,
đối tượng.
Biện pháp
Kịp thời phát hiện, ngăn ngừa và khắc
Kết hợp việc lãnh đạo, điều hành, kiểm tra,
phục những hoạt động tiêu cực phát sinh
giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước TW
trong phạm vi ngành, lĩnh vực.
với ĐP.
2.5. Nguyên tắc phân định giữa quản lý nhà nước về kinh tế và quản trị kinh doanh của doanh
nghiệp
Các đơn vị kinh doanh trong nền kinh tế hàng hóa nhiều
thành phần vận động theo cơ chế thị trường định hướng
XHCN phải biết chấp nhận cạnh tranh, phải tuân theo
các quy định pháp luật và chịu sự điều chỉnh bằng hệ
thống công cụ vĩ mô của cơ quan HCNN.
Nhà nước không can thiệp vào hoạt động của
doanh nghiệp, làm thay doanh nghiệp mà chỉ
định hướng cho hoạt động sản xuất kinh
doanh.
Vai trò của nguyên tắc
- Giúp cho nền kinh tế phát triển lành mạnh theo cơ chế thị trường
- Tăng cường vai trò điều tiết vĩ mô của nhà nước đối với nền kinh tế có định hướng.
2.6. Nguyên tắc pháp chế xã hội chủ nghĩa
Yêu cầu:
Các cơ quan và chủ thể HC phải được tổ chức và hoạt động theo
Toàn bộ hoạt động HCNN phải tự
quy định PL, lấy PL làm thước đo, chuẩn mực trong công tác của
giác, tôn trọng thực hiện các quy
mình, đồng thời tích cực vận động, thuyết phục các tổ chức, cá
định pháp luật
nhân trong xã hội tự giác thực hiện pháp luật.