Bài 10. Ý nghĩa của bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học

Tiết 16 - Bài 10
Ý NGHĨA
CỦA BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC


NỘI DUNG

Quan hệ giữa vị trí nguyên tố và cấu tạo nguyên tử của nó
I

II

Quan hệ giữa vị trí và tính chất nguyên tố

So sánh tính chất hóa học của một nguyên tố với các nguyên
III

tố lân cận


Câu 1: Nguyên tố X có số thứ tự là 11 thuộc chu kì 3, nhóm IA. Số
electron của nguyên tử nguyên tố X là?

A 11
A.
B. 3
C. 1
D. 14

5
4

3
2
1
0


Câu 2: Nguyên tố X có số thứ tự là 11 thuộc chu kì 3, nhóm IA. Số lớp
electron của nguyên tử nguyên tố X là?

A. 11
B. 2
C.
C3
D. 1

5
4
3
2
1
0


Câu 3: Nguyên tố X có số thứ tự là 11 thuộc chu kì 3, nhóm IA. Số
electron lớp ngoài cùng của nguyên tử nguyên tố X là?

A. 3
B.B 1
C. 2
D. 4

5
4
3
2
1
0


Vị trí của một nguyên tố trong bảng tuần hoàn

- Số thứ tự của nguyên tố

Cấu tạo nguyên tử

- Số proton, số electron

- Số thứ tự của chu kì

- Số lớp electron

- Số thứ tự của nhóm A

- Số electron lớp ngoài cùng


2 2 5
Câu 4: Nguyên tử Y có cấu hình electron là 1s 2s 2p , Y ở ô thứ mấy
trong bảng HTTH?

A. 6
B. 7
C. 8
D.
D 9

5
4
3
2
1
0


2 2 5
Câu 5: Nguyên tử Y có cấu hình electron là 1s 2s 2p , Y ở chu kì mấy
trong bảng HTTH?

A. 1
B. 3
C2
C.
D. 4

5
4
3
2
1
0

2 2 5
Câu 6: Nguyên tử Y có cấu hình electron là 1s 2s 2p , Y ở nhóm mấy
trong bảng HTTH?

A. VI A
B.B VII A
C. VIII A
D. I B

5
4
3
2
1
0


Vị trí của một nguyên tố trong bảng tuần hoàn

- Số thứ tự của nguyên tố

Cấu tạo nguyên tử

- Số proton, số electron

- Số thứ tự của chu kì

- Số lớp electron

- Số thứ tự của nhóm A

- Số electron lớp ngoài cùng


I. Quan hệ giữa vị trí nguyên tố và cấu tạo nguyên tử của nó

Vị trí của một nguyên tố trong bảng tuần hoàn

- Số thứ tự của nguyên tố

Cấu tạo nguyên tử

- Số proton, số electron

- Số thứ tự của chu kì

- Số lớp electron

- Số thứ tự của nhóm A

- Số electron lớp ngoài cùng


11Na

16S

15P

12Mg

2 2 6 1
1s 2s 2p 3s

2 2 6 2 4
1s 2s 2p 3s 3p

2 2 6 2 3
1s 2s 2p 3s 3p

2 2 6 2
1s 2s 2p 3s

Số e lớp ngoài cùng

1

6

5

2

Kim loại

+

II. Quan hệ giữa vị trí và tính chất của nguyên tố

Cấu hình e

+

+

Na2O

SO3

P2O5

MgO

NaOH

H2SO4

H3PO4

Mg(OH)2

Phi kim

Oxit cao nhất

+

Hidroxit

Hợp chất khí với

H2S

PH3

hidro

Nếu biết Vị Trí của một nguyên tố trong bảng tuần hoàn, có thể suy ra những Tính Chất hóa học cơ
bản nào của nó?


II.

Quan hệ giữa vị trí và tính chất nguyên tố

Vị trí của một nguyên tố
trong bảng tuần hoàn

Tính

Hóa trị

Công

Hóa trị

Công thức

Công thức của

kim loại,

cao nhất

thức oxit

trong hợp

hợp chất khí

hiđroxit và tính

phi kim

với oxi

cao nhất

chất khí với

với hiđro

axit hay bazơ của

hiđro

chúng

III. So sánh tính chất hóa học của một nguyên tố với các nguyên tố lân cận

VD: So sánh tính chất hóa học của P(Z=15) với các nguyên tố: Si (Z=14); S (Z=16); N (Z=7) và As
(Z=33)
Tính phi kim:

<

P

<

S

As

<

P

<

N

Nhóm VA

.....

N

Si

P

S

As

....

CK3

 P có tính phi kim yếu hơn N và S, hiđroxit
tương ứng H3PO4 có tính axit yếu hơn HNO3
và H2SO4

Tính PK giảm

Si

....

Tính PK tăng

....


III. So sánh tính chất hóa học của một nguyên tố với các nguyên tố lân cận

Dựa vào quy luật biến đổi tính chất của một nguyên tố trong bảng tuần hoàn có

thể so sánh tính chất hóa học của một nguyên tố với các nguyên tố lân cận

Dựa trên cơ sở nào để so sánh tính chất của một
nguyên tố

với các nguyên tố lân cận?


BÀI TẬP TRẢ LỜI NHANH

Bài tập 1

Bài tập 2

5

Bài tập 4

Bài tập 3


2
5
1
0
4
3
Bài tập 1

Câu 1: Nguyên tố X thuộc chu kì 3 nhóm VA. Công thức hợp chất khí với hiđro có

dạng như thế nào?
Đáp án:

XH3


5
4
3
2
1
0
Bài tập 1
Câu 2: Trong 1 chu kì, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân, tính phi kim của các
nguyên tố ................, đồng thời tính kim loại của chúng ..............
mạnh dần
Từ trong dấu “...” lần lượt là:
yếu dần

Đáp án:
mạnh dần, yếu dần


5
4
3
2
1
0
Bài tập 1

Câu 3: A và B là hai nguyên tố thuộc nhóm VIIA (ZAB?
Đáp án:
Tính phi kim của A mạnh hơn B


2
5
1
0
4
3
Bài tập 2
Câu 1:
2
Phân lớp electron ngoài cùng của nguyên tử nguyên tố X là 3p . X thuộc nhóm nào trong
bảng tuần hoàn?

Đáp án:

IVA


2
5
1
0
4
3
Bài tập 2

Câu 2: Nguyên tố X thuộc nhóm IIA.
Công thức oxit cao nhất của X có dạng như thế nào?

Đáp án:
XO


2
5
1
0
4
3
Bài tập 2
Câu 3:
X và Y là hai nguyên tố thuộc cùng chu kì (ZXvà Y?

Đáp án:
Tính kim loại của X mạnh hơn Y


5
4
3
2
1
0
Bài tập 3

Câu 1: Trong 1 nhóm A, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân, tính phi kim của
các nguyên tố ............., đồng thời tính kim loại của chúng ..................
yếu dần

Từ trong dấu “...” lần lượt là:
mạnh dần

Đáp án:
yếu dần, mạnh dần


5
4
3
2
1
0
Bài tập 3
Câu 2:
2 2 6 2 6 6 2
Nguyên tử của nguyên tố Y có cấu hình electron là 1s 2s 2p 3s 3p 3d 4s . Xác
định vị trí của Y (ô, chu kì, nhóm) trong bảng tuần hoàn?

Đáp án:
Ô 26, chu kì 4, nhóm VIIIB


5
4
3

2
1
0
Bài tập 3

Câu 3:
Nguyên tử của nguyên tố M có 12 electron ở lớp vỏ. Công thức hiđroxit của M có dạng
như thế nào?

Đáp án:
M(OH)2