Một số biện pháp giúp trẻ 3 5 tuổi hoạt động góc đạt hiệu quả cao ở lớp mẫu giáo ghép 3 5 tuổi thôn 13 trường mầm non xuân bình năm học 2015 2016

MỤC LỤC
Thứ tự
1
2

3

4

Nội dung
Mục lục

Số trang
1

Mở đầu
Lý do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
Nội dung sáng kiến

2
2
3
3
3
3

Cơ sở lý luận
Thực trạng vấn đề HĐ góc

3
4

Hiệu quả
Kết luận

13
15

Ghi chú

1


MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 3-5 TUỔI HOẠT ĐỘNG GÓC ĐẠT HIỆU
QUẢ CAO Ở LỚP MẪU GIÁO GHÉP 3-5 TUỔI THƠN 13 TRƯỜNG MẦM
NON XN BÌNH NĂM HỌC 2015-2016
I. MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài:
Sinh thời Bác Hồ kính u đã nói:
"Vì lợi ích mười năm trồng cây
Vì lợi ích trăm năm trồng người".
"Dạy trẻ cũng như trồng cây non, trồng cây non được tốt thì sau này các
cháu trở thành người tốt". (Hồ Chí Minh)
Như chúng ta đã biết: Giáo dục mầm non là mắt xích đầu tiên trong hệ
thống giáo dục quốc dân. Mục đích của giáo dục mầm non là phát triển tất cả
các khả năng của trẻ, hình thành cho trẻ những cơ sở ban đầu của nhân cách
con người, tạo điều kiện cho trẻ có nhiều cơ hội phát triển, thắng lợi trên con

đường học hành cũng như trong cuộc sống. Trẻ em ở độ tuổi mẫu giáo thì vui
chơi là hoạt động chủ đạo “ Trẻ học bằng chơi, chơi mà học”. Vì vui chơi có ý
nghĩa quan trọng trong việc hình thành ở trẻ những cơ sở đầu tiên của con
người. Chính vì vậy mà một trong những hình thức đổi mới đó là cho trẻ hoạt
động ở các góc.
Hình thức hoạt động góc tạo cơ hội cho trẻ lựa chọn hoạt động mà trẻ ưa
thích trong phạm vi có thể, trẻ được hoạt động theo trình độ và khả năng của
mình, có điều kiện để trẻ thao tác, thử nghiệm, tìm tịi và phát hiện, từ đó trẻ
tiếp thu tri thức một cách sâu sắc hơn. Ở các góc hoạt động trẻ được tự do giao
tiếp, tự do kết bạn, tự do chọn trị chơi, vì vậy, trẻ được sống trong khơng khí
thoải mái vui vẻ, được hợp tác, chia sẻ cùng nhau trong các hoạt động.
Qua hoạt động ở các góc, giáo viên có điều kiện tìm hiểu trình độ, năng
lực của từng trẻ và cơ hội nắm bắt trẻ ở các trình độ khác nhau theo cá nhân
hoặc nhóm trẻ.
Tuy nhiên trên thực tế cho thấy những năm đầu khi tiếp cận với chương
trình giáo dục mầm non, bản thân tơi và nhà trường cũng cịn nhiều lúng túng
dẫn đến giờ hoạt động cịn mang tính áp đặt nặng nề dẫn đến hiệu qủa hoạt
động chưa cao, chưa thực sự phát huy được tính tích cực sáng tạo ở trẻ. Qua
nhiều năm thực hiện tôi đã trăn trở để tìm ra những phương pháp hay nhất
hướng dẫn trẻ đi vào hoạt động có hiệu quả và tơi đã chọn đề tài: "Một số biện
pháp giúp trẻ mẫu giáo ghép 3-5 tuổi hoạt động góc đạt hiệu quả cao ở lớp
mẫu giáo thơn 13- trường Mầm non xn Bình – Năm học 2015 – 2016 để
nghiên cứu ".
2. Mục đích nghiên cứu:
2


Để tài nghiên cứu nhằm tìm ra những giải pháp và biện pháp hữu hiệu
để hướng dẫn trẻ cho phù hợp, hấp dẫn giúp trẻ lĩnh hội và trải nghiệm tri thức
một cách tốt hơn, nhằm nâng cao chất lượng hoạt động góc của trẻ năm sau cao

hơn năm trước.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
Đối tượng: Trẻ mẫu giáo ghép 3-5 tuổi thơn 13 trường Mầm non Xn
Bình.
Phạm vi: 20/20 Trẻ 3-5 tuổi ở lớp mẫu giáo ghép 3-5 tuổi thơn 13, trường
Mầm non Xn Bình năm học 2015-2016.
4. Phương pháp nghiên cứu:
Đề tài có sử dụng các phương pháp sau:
- Phương pháp khảo sát điều tra.
- Phương pháp quan sát
- Phương pháp dùng lời.
- Phương pháp so sánh.
- Phương pháp thống kê toán học.
- Phương pháp nghiên cứu lí luận.
- Phương pháp thực hành.
- Phương pháp kiểm chứng, minh họa.
II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
1. Cơ sở lý luận của vấn đề
Lứa tuổi mẫu giáo là lứa tuổi kỳ diệu. Trẻ rất hiếu động, tò mò, ham muốn
học hỏi, tìm hiểu thế giới tự nhiên và xã hội. Trong các hoạt động của trẻ tuổi
mẫu giáo, chơi giữ vai trò là hoạt động chủ đạo. Bên cạnh đó, các yếu tố của
hoạt động học tập đã xuất hiện tuy mới ở dạng sơ khai, đặc biệt đối với trẻ 3- 5
tuổi giữa hoạt động vui chơi và hoạt động học tập chưa có ranh giới thật rõ
ràng. Khác với người lớn, trẻ em được học trong khi chơi, thông qua chơi để
mà học. Trẻ lĩnh hội các tri thức tiền khoa học trong trường mầm non qua vui
chơi theo phương châm: "Học bằng chơi, chơi mà học". Những hoạt động tổ
chức cho trẻ là các hoạt động vui chơi, thơng qua đó trẻ khám phá các hoạt
động mà trẻ yêu thích như hát, múa, kể chuyện, vẽ, nặn, đọc thơ và được thể
hiện mình qua các hoạt động hàng ngày. Tổ chức các hoạt động cho trẻ phải
đảm bảo được sự phát triển tối đa. Muốn vậy phải xem xét trẻ như một nhân

cách trọn vẹn, có đặc điểm chung của độ tuổi nhưng cũng có nét riêng biệt tuỳ
thuộc vào điều kiện, hồn cảnh, mơi trường sống.
Muốn trẻ phát triển tốt thì cơ giáo phải là người thể hiện tốt nhiệm vụ của
mình, ln linh hoạt, sáng tạo, giúp trẻ thơng qua trị chơi mà học, bằng cách
thơng qua hoạt động góc
Hình thức hoạt động này tạo cơ hội cho trẻ lựa chọn hoạt động mà trẻ ưa
thích trong phạm vi có thể, trẻ được hoạt động theo trình độ và khả năng của
mình, có điều kiện để trẻ thao tác, thử nghiệm, tìm tịi và phát hiện, từ đó trẻ
3


tiếp thu tri thức một cách sâu sắc hơn. Ở các góc hoạt động trẻ được tự do giao
tiếp, tự do kết bạn, tự do chọn trị chơi, vì vậy, trẻ được sống trong khơng khí
thoải mái vui vẻ, được hợp tác, chia sẻ cùng nhau trong các hoạt động.
2. Thực trạng vấn đề hoạt động góc trẻ 3-5 tuổi .
2.1.Thuận lợi:
Trường MN Xn Bình có cơ sở vật chất ở khu trung tâm rất khang
trang đảm bảo để chăm sóc, giáo dục trẻ tốt, hơn nữa trường có bề dày trong
việc chăm sóc và giáo dục trẻ. BGH nhà trường và đội ngũ giáo viên thường
xuyên được tiếp cận về xu hướng đổi mới trong giáo dục mầm non. Nhà trường
tạo điều kiện, thời gian cho các tổ chuyên môn sinh hoạt đều đặn để cho giáo
viên đưa ra ý kiến mới trong các hoạt động vui chơi, học hỏi để sưu tầm thêm
nhiều đồ chơi tự tạo cho trẻ.
Được sự quan tâm sát sao của chính quyền địa phương, phịng giáo dục.
100% giáo viên có trình độ đạt chuẩn trở lên, luôn giúp đỡ lẫn nhau tạo
điều kiện cho việc học hỏi kinh nghiệm.
Cảnh quan nhà trường thoáng mát, có cây che bóng mát, cây cảnh góp
phần rất lớn cho trẻ quan sát, từ đó cung cấp cho trẻ những biểu tượng thể hiện
sự hiểu biết của mình về thế giới xung quanh. Đồ dùng, đồ chơi cho các hoạt
động được nhà trường trang bị tương đối đầy đủ.

Các lớp mẫu giáo xây dựng kế hoạch hoạt động góc đầy đủ và thực hiện
nghiêm túc theo kế hoạch đã xây dựng.
2.2. Khó khăn:
Bên cạnh những thuận lợi trên song vẫn cịn khơng ít khó khăn:
Lớp Mẫu giáo ghép 3-5 tuổi thơn 13 đang cịn là phịng học mượn.
Khn viên chật chội nên mọi sinh hoạt vẫn chung vào một phịng. Đồ
dùng phục vụ cho hoạt động góc cịn hạn chế, chưa phong phú.
Có 3 độ tuổi trong lớp nên việc hướng dẫn và rèn luyện các cháu không
đồng nhất.
Một số ít phụ huynh nhận thức về ngành học mầm non còn thấp, chưa coi
trọng việc học của con cái khi đến trường. Chưa tạo điều kiện nhiều để giúp đỡ
giáo viên trong việc dạy dỗ các cháu.
Các cháu một phần bị ảnh hưởng bởi môi trường sống tại gia đình.
Bên cạnh đó trong q trình học tập, trẻ khơng tích cực trong các hoạt
động. Q trình thực hiện các cháu chỉ thích chơi một trị chơi, kỹ năng hoạt
động, sử dụng đồ chơi, nguyên vật liệu còn chưa thành thạo. Trẻ chưa biết
cùng nhau phối hợp để tạo ra sản phẩm chung như: Bộ sưu tập, tranh (xé, vẽ,
cắt) chung…

4


Quan hệ giao tiếp của trẻ trong khi hoạt động chưa đúng mức, có trẻ dân
tộc, nói to, chạy lung tung, chưa sử dụng tốt ngôn ngữ của vai chơi.
Đứng trước những khó khăn và thực trạng trên tơi ln trăn trở, suy
nghĩ và tìm ra có những ngun nhân sau:
Khách quan: Do diện tích lớp học khơng đủ để sắp xếp các góc chơi,
phong trào hoạt động của nhà trường tương đối nhiều, có phần ảnh hưởng đến
thời gian tổ chức hoạt động cho trẻ, đồ dùng đồ chơi chưa phong phú và đa
dạng về chủng loại.

Chủ quan : Cô chưa khơi gợi hứng thú cho trẻ, chưa động viên khuyến
khích kịp thời để giúp trẻ tìm thấy niềm vui trong hoạt động. Kỹ năng của trẻ
còn yếu. Trong quá trình hoạt động, chưa bao quát hết tình hình, khả năng hoạt
động của trẻ để có sự đổi mới giúp trẻ hoạt động có kết quả. Chưa tìm được
các hoạt động phong phú cho các góc để phát huy tính tích cực sáng tạo của
trẻ, chưa thực sự đầu tư nguyên vật liệu cho hoạt động góc, chưa quan tâm đến
việc hướng dẫn trẻ cùng nhau hợp tác tạo nên những sản phẩm chung. Bên
cạnh đó việc rèn nề nếp để trẻ biết thực hiện những quy định chung vẫn chưa
tốt. Công tác tuyên truyền phối hợp với phụ huynh sưu tầm các nguyên vật liệu
còn hạn chế.
Xuất phát từ tình hình thực tế trên, qua nghiên cứu tìm tịi tơi đã tìm ra
được những biện pháp tối ưu để có hướng phát triển cho trẻ trong hoạt động
góc. Trước khi áp dụng các biện pháp mới tôi đã lập một bảng khảo sát chất
lượng đầu năm đối với trẻ và đã có kết quả như sau:
Bảng khảo sát chất lượng tháng 9 năm 2015
Kết quả
Tỷ lệ

Chưa đạt

(Số cháu)

(%)

(Số cháu)

Mức độ hứng thú, tích cực chủ động
sáng tạo. Có khả năng giao tiếp tốt

10/20

50

10/20

50

2

Biết phân vai, đổi vai, đổi nhóm

8/20

40

12/20

60

3

Biết thể hiện vai chơi hợp lý
12/20

60

8/20

40

55

9

45

TT

Mức độ - khả năng

1

4

Đạt

Tỷ lệ %

Sự giao tiếp tích cực giữa trẻ và trẻ
11

Nhìn vào bảng số liệu ta thấy:

5


Một là, các cháu đã có khả năng chủ động lựa chọn góc chơi, vai chơi theo ý
thích mà khơng bị chi phối bởi một điều kiện nào khác. Quá trình chơi trẻ thể
hiện ngơn ngữ giao tiếp tích cực nhập vai chơi một cách sáng tạo, mức độ hứng
thú được duy trì đến cuối buổi chơi.

Hai là, chưa có sự chủ động trong việc lựa chọn vai chơi, những trẻ này
khi chọn vai chơi thường theo bạn, bạn chơi nhóm nào, trẻ theo về nhóm đấy
hoặc cơ phải hướng dẫn nhóm chơi.
Ba là, q trình chơi trẻ thể hiện vai chơi một cách thụ động, ngơn ngữ
cịn nhiều hạn chế.
Tỷ lệ trẻ đạt thấp, tỷ lệ trẻ chưa đạt cịn chiếm tỷ lệ cao.
Tuỳ theo từng độ tuổi, trình độ phát triển hoạt động vui chơi và qua thời
gian nghiên cứu, tôi đã mạnh dạn cải tiến một số nội dung, phương pháp, biện
pháp giúp trẻ mẫu giáo 3-5 tuổi hoạt động góc đạt hiệu quả.
2.3. Các sáng kiến kinh nghiệm hoặc giải pháp đã sử dụng để giải
quyết vấn đề.
* Biện pháp 1: Khảo sát chất lượng, xây dựng kế hoạch.
Trước những trăn trở tôi đã tiến hành tổ chức khảo sát chất lượng về
hoạt động góc tại lớp mẫu giáo thơn 13 tơi đã tiến hành tìm hiểu các nguyên
nhân dẫn đến chất lượng của trẻ đưa kết quả vào phiếu.
Sau đó tơi đã xây dựng kế hoạch hoạt động góc phù hợp với thực tế của
trẻ và tình hình thực tế của địa phương, trình lên Ban giám hiệu nhà trường
thống nhất kế hoach thực hiện.
Tham mưu để bổ sung một số CSVC còn thiếu ở lớp.
*Biện pháp 2: Bố trí và sắp xếp góc:
Thiết kế xây dựng góc hoạt động phải đạt được mục đích tạo ra cho trẻ
một môi trường học tập tự do thoải mái, thỏa mãn những nhu cầu phát triển về
nhiều mặt của trẻ: Nhận thức tình cảm, ngơn ngữ, tính xã hội, kỹ năng thao tác.
Dựa vào số lượng trẻ và diện tích của lớp, tơi quyết định bố trí và sắp xếp
các góc hoạt động trong lớp như sau:
- Ngay gần cửa vào lớp tơi bố trí góc học tập với mục đích đảm bảo độ
sáng cho trẻ khi hoạt động, vì hoạt động ở góc học tập trẻ chủ yếu hoạt động
với sách vở, truyện tranh, đọc…
- Bên cạnh góc học tập là góc nghệ thuật, góc nghệ thuật lui vào phía bên
trong.

- Nửa lớp phía dưới, tơi bố trí góc xây dựng lắp ghép và góc phân vai, vì
đây là hai góc chơi động trẻ có sự giao lưu đi lại.
- Góc thiên nhiên được bố trí bên ngồi lớp.
Sau khi lựa chọn được các góc, tơi bố trí góc chơi động và góc chơi tĩnh
cách xa nhau, để tránh ảnh hưởng lẫn nhau. Giữa góc này với góc kia cần có sự
6


phân định ranh giới. Giữa các góc có lối đi thuận tiện, bố trí góc để cơ có thể
bao qt được cả lớp.
Khi đã hình thành được các góc chính, từ góc chính tơi chia ra nhiều góc
nhỏ phù hợp với chủ đề để hoạt động của trẻ thêm phong phú và đạt nhiều yêu
cầu giáo dục (VD : Trong chủ đề "Gia đình" góc phân vai chia ra các góc nhỏ:
cửa hàng mua bán, gia đình, bác sỹ - Góc học tập được chia thành: lớp học, thư
viện)..
Biện pháp 3: Chuẩn bị phương tiện, đồ dùng đồ chơi phục vụ góc
hoạt động:
Như chúng ta đã biết trên địa bàn Huyện Như Xuân các trường Mầm non
đều sử dụng các đồ dùng, đồ cơi có sẵn mà ít để ý đến việc sử dụng đồ dùng
nguyên vật liệu từ thiên nhiên hoặc đồ phế thải. Chính vì thế căn cứ vào nội
dung của góc chơi, nhu cầu chơi của trẻ và chủ điểm, tôi đã chọn lựa nguyên
liệu thiên nhiên sẵn có của địa phương; đồ dùng, đồ chơi, tài liệu cho thích
hợp. Tận dụng các nguồn nguyên vật liệu sẵn có trong thiên nhiên, của địa
phương, đặc biệt là nguồn đóng góp từ phía phụ huynh. Đồ dùng, đồ chơi đơn
giản dễ tìm kiếm nhưng lại được trẻ yêu thích và đồng thời đồ dùng đồ chơi
phải phù hợp với nội dung của góc hoạt động và được thường xuyên bổ xung
thay đổi theo chủ điểm. Đồ dùng đồ chơi nguyên vật liệu phải đảm bảo an toàn
vệ sinh đối với trẻ.
VD: Tại góc phân vai ở chủ đề: "thế giới thực vật" ngoài đồ dùng đồ chơi
của nhà trường tôi đã bổ sung sử dụng các nguyên vật liệu như: các loại rau,

củ, quả thật, các loại lá cây khác nhau, các loại hột hạt… Từ rau, củ, quả thật
trẻ chế biến được nhiều các món ăn khác nhau mà trẻ biết.
Hoặc: tại góc tạo hình tối lựa chọn những cái hôp, giấy báo, len, vải vụn,
lá khô, rơm, rạ … đặc biệt là các nguyên vật liệu từ thiên nhiên.
- Từ những nguyên vật liệu đó trẻ lựa chọn đồ dùng đồ chơi mà trẻ được
thao tác, khi được thao tác sẽ giúp trẻ phát triển khả năng tạo hình, đồng thời
tạo cho trẻ hứng thú hoạt động tích cực khơng bị nhàm chán.
- Hoạt động góc (hoạt động vui chơi) có thể nói là bước đầu cho trẻ được
làm quen, tiếp cận với xã hội bên ngoài nên việc lựa chọn đồ dùng, đồ chơi cho
các hoạt động tại góc rất quan trọng do đó chúng ta nên hạn chế đồ dùng đồ
chơi có sẵn vì nếu lạm dụng thì sẽ làm giảm đi khả năng tư duy sáng tạo của
trẻ.
Ví dụ: Ở chủ đề "gia đình" tại góc chơi xây dựng lắp ghép. Trẻ muốn xây
ngơi nhà có vườn cây ăn quả, có hàng rào bao bọc xung quanh… nếu sử dụng
đồ dùng đồ chơi có sẵn: Như hình ngơi nhà, cây bằng nhựa, hàng rào được lắp
sẵn… trẻ chỉ việc xếp vào thì khả năng sáng tạo bị hạn chế. Nhưng nếu chúng
ta sử dụng nguyên vật liệu phế thải, từ thiên nhiên: như bìa các tơng, hình
người từ hoạ báo, cành khơ, khối gỗ thừa…vv… với những nguyên vật liệu
7


này trẻ tích cực hoạt động, bản thân trẻ phải suy nghĩ làm thế nào để có được
ngơi nhà? Làm sao để tạo ra được những cây ăn quả? ….
Việc trẻ tự tạo ra sản phẩm từ nguyên vật liệu phục vụ cho trò chơi, trẻ sẽ
tự cảm thấy tự tin và hào hứng hơn...
Biện pháp 4: Khơi gợi tính tự chủ hứng thú và sáng tạo khi chơi, mở
rộng mối quan hệ cho trẻ về con người với thế giới xung quanh thông qua
các hoạt động.
Muốn trẻ tham gia hoạt động góc một cách có hiệu quả, cơ giáo phải là
người biết khơi gợi hứng thú cho trẻ, phải làm cho trẻ mang những kiến thức

hiểu biết đã được học từ những môn học, tiết dạy vận dụng vào quá trình thực
tiễn của buổi chơi:
VD: Khi cho trẻ hoạt động vui chơi ở chủ đề "trường mầm non" từ hoạt
động tạo hình "vẽ trường mẫu giáo của cháu" tơi đã trò chuyện và hỏi trẻ: các
con đã vẽ trường mẫu giáo của mình như thế nào? Ai sẽ xây dựng được ngôi
trường giống như ngôi trường các bạn đã vẽ để mọi người đến tham quan.
Trẻ vốn hiếu động và rất thích được khen nên hàng ngày tơi ln quan sát
và theo dõi xem trẻ thường hoạt động ở góc chơi nào, động hay tĩnh rồi khơi
gợi hứng thú, mong muốn của trẻ để trẻ được lựa chọn góc chơi một cách hào
hứng qua đó sẽ dẫn đến kết quả của góc chơi đạt hiệu quả cao.
VD : Với chủ đề "ngành nghề" thông qua giờ MTXQ "một số ngành nghề
phổ biến trong xã hội" tôi sẽ hỏi trẻ: ước mơ của các con sau này sẽ làm nghề
gì? Cơng việc của bác sỹ là gì? Bạn Hải Yến đang bị ốm, bác sỹ nào sẽ khám
cho bệnh nhân xem bị bệnh gì, có nguy hiểm khơng?
Tuy nhiên chúng ta cần chú ý: Không nên để trẻ ngày nào cũng chỉ lựa
chọn một góc chơi như vậy sẽ khơng mở rộng tầm nhận thức, mối quan hệ của
trẻ với bạn chơi, với vai chơi trong nhiều nhóm.
VD : Trẻ chỉ lựa chọn góc xây dựng với những cơng việc là tạo dựng nên
các cơng trình mà sẽ khơng biết được góc phân vai các bạn chơi những gì? các
bạn làm gì?
Để trẻ chơi say mê khơng có sự nhàm chán, tích cực với hoạt động trẻ lựa
chọn, tạo tình huống bất ngờ trong khi chơi. Cô giáo phải là người có nhận
thức, hiểu biết về thế giới xung quanh, xã hội, tự nhiên, con người thì mới dẫn
dắt được trẻ trong q trình đóng vai chơi. Bởi vì hoạt động góc (hoạt động vui
chơi) là hoạt động mà qua đó trẻ phản ánh lại những hoạt động sinh hoạt của
người lớn, thông qua trẻ tái tạo lại, phản ánh lại, thu nhỏ lại…
VD : vai chơi bác thợ cả của góc xây dựng: cơ giáo phải có sự hiểu biết để
gợi ý cho trẻ biết công việc của người thợ cả là làm những gì? Chỉ đạo cơng
nhân của mình ra sao? … Qua đó trẻ sẽ tiếp nhận để tái tạo lại và thể hiện bằng
vai chơi của mình.

8


Biện pháp 5: Cách tổ chức hướng dẫn hoạt động của trẻ tại các góc
Phải hiểu rõ đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi, nắm vững tình hình nhận thức
của trẻ để đề ra mục đích yêu cầu cho phù hợp với từng giai đoạn.
Việc tổ chức hướng dẫn trẻ hoạt động ở các góc, tơi đã tiến hành theo các
giai đoạn:
-Giai đoạn đầu : Trẻ chưa có khả năng chủ động, hoạt động ở các góc, tơi
giúp trẻ nắm được nguyên tắc hoạt động ở các góc và nhanh chóng thích nghi
với mơi trường hoạt động mới. Đầu tiên giới thiệu cho trẻ biết các góc có ở
trong lớp, nội dung hoạt động ở từng góc. Đặc biệt là trẻ lớp ghép nên khả
năng nhận thức, sự hứng thú khác nhau nên giáo viên cần định hướng cho trẻ
lớn được chơi cùng trẻ bé hoặc khi trẻ đã hết khả năng tập trung chú ý thì cần
gợi ý cho trẻ đổi vai hoặc đổi nhóm (tránh sự nhàm chán)
Ví dụ : Lớp ta có 5 góc, trong góc phân vai các con sẽ đóng vai những
người trong gia đình, mỗi người một cơng việc (chủ đề gia đình) người đi làm,
người đi chợ, người bế em… hoặc ở góc xây dựng các con sẽ là các bác thợ
xây, xây nhà có vườn cây, ao cá…
Sau đó tơi gợi ý số trẻ trong mỗi góc hoạt động theo nội dung chơi: trẻ
theo ký hiệu đã định sẵn của mình ở góc chơi mà vẽ góc đó.
Giúp trẻ nhanh chóng nắm bắt được nguyên tắc hoạt động ở các góc, quy
định ở từng góc chơi.
Ví dụ: Cơ trao đổi với trẻ: Các con khơng nên vào góc chơi với số lượng
q đông, lấy đồ dùng ra chơi và nhẹ nhàng, mỗi bạn một công việc không
tranh giành đồ chơi với bạn, khơng nói to ồn ào ảnh hưởng đến các góc khác.
Khi kết thúc phải biết cất đồ chơi gọn gàng vào đúng nơi quy định.
- Giai đoạn tiếp theo: Trẻ tự chủ động ở các góc. Cơ quan sát hoạt động
của trẻ tìm hiểu khả năng, trình độ của trẻ, từ đó có định hướng giáo dục gợi ý
thích hợp với trẻ.

Ví dụ: Khi trẻ đã vào các góc chơi, cơ bao qt, quan sát trẻ, nếu thấy trẻ
ở góc bán hàng mà chưa biết cách nhập vai chơi,, cô có thể gợi hỏi "Bác ơi,
bác đang làm gì đấy? bác bán gì đấy?, mấy nghìn gói kẹo này…. Thế cịn bao
nhiêu tiền một gói bánh này?… hoặc cơ đến góc nghệ thuật, trẻ làm sách tranh
cịn lúng túng thì cô gợi ý động viên, hướng dẫn và cùng làm với trẻ.
Trong giai đoạn này phải chú ý phát triển sự hứng thú hoạt động của trẻ,
kịp thời điều chỉnh nội dung để thoả mãn yêu cầu hoạt động của trẻ. Cho trẻ
tìm tịi, phát hiện, suy nghĩ tự giải quyết vấn đề. Kiên trì dạy trẻ có thói quen
thu dọn sắp xếp đồ dùng, đồ chơi nguyên vật liệu vào đúng nơi quy định.
Ví dụ: Đến góc xây dựng cơ trị chuyện với trẻ: Bác thợ cả ơi, bác đang
xây dựng cơng trình gì đấy? Chưa hồn thành nhưng tôi thấy rất đẹp, các bác

9


có thể giới thiệu chút ít cho tơi biết được khơng?… Cơ có thể gợi ý để trẻ bổ
sung đồng thời tạo hứng thú để trẻ hoạt động tiếp tại góc chơi.
* Quan sát hoạt động của trẻ:
Cơ chú ý xem trẻ tự chọn góc hoạt động nào?
Ví dụ : Trẻ gái thường chọn góc phân vai, trẻ trai chọn góc xây dựng.
Loại đồ chơi, đồ dùng nào trẻ thích chơi?
Ví dụ : Bút vẽ, màu, đồ dùng phế thải của người lớn như túi xách, giày,
dép, đồ dùng trang điểm (đồ dùng này con gái thường hay lựa chọn), đồ chơi
động dành cho trẻ trai chơi như ôtô, tàu hoả…
Vào góc chơi trẻ thường bắt đầu ở việc đi chợ, nấu ăn… hay ở góc nghệ
thuật thường bắt đầu từ vẽ, cắt dán … góc học tập thường bắt đầu từ việc xem
tranh ảnh, đọc sách (đọc mị) ...
Tìm hiểu xem tình hình hoạt động của trẻ ra sao, từ đó khuyến khích trẻ
chủ động trong hoạt động của mình, khơng nên thu mình lại mà nên tham gia
chơi cùng với các bạn, chia sẻ cùng với bạn.

Củng cố và khuyến khích hoạt động của trẻ:
Đặt câu hỏi để khơi gợi, dẫn dắt, làm sáng tỏ cũng như giúp trẻ bày tỏ suy
nghĩ và chọn lựa.
Ví dụ: Hơm nay gia đình bác tổ chức sinh nhật cho búp bê, mọi người sẽ
làm gì? Cuốn anbum này các bác sẽ trang trí như thế nào cho đẹp? Vì sao em
thích vào thư viện?…
Cơ có thể miêu tả việc trẻ làm cho trẻ nghe:
Ví dụ: Góc phân vai, nơi chuẩn bị một số đồ thật như rau, củ, quả… để trẻ
được thao tác, chế biến như thật. Mời khách đến thăm và hướng dẫn một số
hoạt động cụ thể. Đưa trẻ đi tham quan phòng tranh thư viện, phòng khám
bệnh.
Mặt khác can thiệp kịp thời và khách quan khi cần thiết.
Ví dụ : Giữa trẻ xảy ra tranh giành, nghịch, nói năng chưa phù hợp, đi lại
lộn xộn… Trẻ có biểu hiên khơng hứng thú hoặc chỉ lựa chọn một góc trong
nhiều ngày thì cơ phải lập tức hướng lái trẻ sang hoạt động cả ở các góc khác,
sử dụng đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn, phong phú, cô gợi ý khéo léo giúp trẻ tạo
các tình huống chơi khác nhau để duy trì hứng thú cho trẻ trong quá trình hoạt
động.
Biện pháp 6: Phát triển ngôn ngữ giao tiếp cho trẻ khi chơi
Trong quá trình chơi, trẻ cũng đã thể hiện được tính tích cực của ngơn
ngữ vai chơi. Nhưng thường đa số trẻ rất thụ động trong việc thể hiện ngôn

10


ngữ vai chơi, hạn chế việc giao tiếp giữa bạn chơi này với bạn chơi khác... Vì
vậy, cơ giáo phải là người khơi gợi, chủ động nhập vai cùng trẻ.
Ví dụ: ở góc phân vai nhóm chơi "bác sỹ" cơ có thể nhập vai là bệnh nhân
đến xin khám bệnh. Trẻ làm bác sỹ sẽ phải trao đổi với bệnh nhân kiểm tra sức
khoẻ, hỏi bệnh nhân đau chỗ nào...

Hay trong q trình chơi, một vài trẻ nói năng thơ tục, cục cằn, cộc lốc với
nhau, cô phải đến bên nhẹ nhàng uốn nắn.
Ví dụ : Bác sỹ ơi, bệnh nhân đang bị ốm đấy, bác phải động viên bệnh
nhân đi chứ sao bác lại gắt gỏng thế, bác phải hỏi bệnh nhân: "Thế bác đau ở
chỗ nào để tôi khám lại xem sao?
Hoặc: Cô bán hàng phải niềm nở chào mời khách đi chứ, sao cứ đứng như
thế, cô phải mời thế này: "Mời bác mua hàng đi, vâng để tơi lấy cho..."
Để có sự liên hồn giữa vai nọ với vai kia trong nhóm chơi, trẻ phải thể
hiện được tính tích cực của ngơn ngữ giao tiếp.
Ví dụ: Tại góc chơi xây dựng: là một thợ cả phải phân cơng cơng việc cho
cơng nhân của mình như: (phải có sự bàn bạc) sắp xếp cơng việc cho mỗi
người: bác xây nhà, bác phụ trách cho tôi khu vui chơi giải trí của cơng viên
Phải thể hiện được tính biểu cảm của ngơn ngữ vai chơi.
Ví dụ: Thể hiện giọng nói của cơ bán hàng như thế nào? trong gia đình
người bố xưng hơ với con ra sao?...
Phải thể hiện được ngôn ngữ nhập vai (xưng hô)
Thường ngôn ngữ của trẻ vẫn là ngôn ngữ đời thường giữa vai nọ và vai
kia xưng hơ : "bạn - tơi". Vì vậy ở cô giáo cần hoạt động gợi mở cho trẻ sử
dụng ngôn ngữ xưng hô của vai một cách phù hợp.
Ví dụ: Trong nhóm bán hàng: Cơ bán hàng xưng hô "bác - tôi" ... làm cho
vai chơi thể hiện như thật.
Tóm lại khi những vai chơi được phát triển ở mức độ cao nhất, sẽ tạo điều
kiện cho hành động, thao tác vai của trẻ đạt tới mức hiệu quả, làm cho buổi
chơi của trẻ phản ánh đúng cuộc sống hiện thực.
Biện pháp 7: Để hoạt động góc đạt hiệu quả cao, một yếu tố không
thể thiếu được là vai trò của người lớn trong việc hướng dẫn trẻ chơi - đó
chính là cơ giáo Mầm non
Hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ em lứa tuổi mẫu giáo. Để
phát huy tối đa tác dụng giáo dục của hoạt động vui chơi đối với sự phát triển
tồn diện của trẻ, những người làm cơng tác giáo dục, các bậc cha mẹ, đặc biệt

là giáo viên mầm non cần nhận thức đúng vai trò quan trọng của người lớn
trong sự phát triển hoạt động vui chơi của trẻ. Vai trò này được thể hiện ở ba
phương diện:
11


Một là: Tạo điều kiện về địa điểm, thời gian, đồ chơi, trang thiết bị chơi và
kiến thức, kinh nghiệm cho trẻ.
Hai là: Quan sát đánh giá hoạt động vui chơi của trẻ.
Ba là: Trực tiếp hướng dẫn hoạt động vui chơi cho trẻ.
Giáo viên hướng dẫn trẻ chơi, cần tn thủ ngun tắc, một mặt vẫn tơn
trọng tính chủ động, tự lực, tích cực của trẻ, khơng làm ngắt qng trị chơi của
trẻ và khơng làm mất hứng thú vui chơi của trẻ, mặt khác giáo viên có thể tác
động tích cực lên trị chơi của trẻ, hướng dẫn trẻ chơi một cách có mục đích,
có phương hướng và kế hoạch nhằm mở rộng và làm phong phú thêm các trò
chơi của trẻ. Hướng dẫn (can thiệp vào) trò chơi của trẻ phải đúng lúc, đúng
tình huống và đúng cách.
Giáo viên cần hướng dẫn trẻ trong buổi chơi khi xảy ra các tình huống
sau:
Một là: Khi trẻ khơng tự tham gia vào một hoạt động chơi nào cả.
Hai là: Khi trẻ thiếu kỹ năng giao tiếp, hoặc gặp khó khăn trong việc thoả
thuận, hợp tác, chơi cùng với các bạn khác.
Ba là: Khi trò chơi của trẻ trở nên đơn điệu, lặp lại, có chiều hướng bị phá
vỡ.
Bốn là: Khi trẻ thiếu hụt các kỹ năng chơi: mở rộng nội dung chơi, kỹ
năng sử dụng vật thay thế, kỹ năng thực hiện hành động chơi, kỹ năng đóng
vai...
Năm là: Khi trẻ yêu cầu.
Sáu là: Khi xảy ra xung đột, vi phạm các luật lệ đã quy định trong lớp, làm
bạn đau.

Bảy là: Khi trẻ chơi các trò chơi thiếu tính giáo dục.
Tám là: Khi giáo viên thấy trẻ bị cơ lập.
Tuỳ theo từng độ tuổi, trình độ phát triển hoạt động vui chơi và từng tình
huống xảy ra khi trẻ chơi, giáo viên có thể vận dụng các cách hướng dẫn sau:
Một là: Chơi cạnh trẻ:
VD : Quan sát thấy một trẻ trong góc học tập, cầm một cuốn sách lật đi lật
lại. Giáo viên đến cạnh trẻ, nói : "Cơ cũng rất thích đọc chuyện. Đây cơ thích
đọc truyện này. Cô cầm sách đúng chiều, giở lần lượt từng trang, đọc từ trái
sang phải, từ trên xuống dưới và chỉ vào từng chữ ..." và làm mẫu các hành vi
đọc cho trẻ xem.
Hai là: Chơi cùng trẻ:
Sau minh hoạ cách hướng dẫn trẻ chơi thông qua biện pháp "chơi cùng
trẻ"
12


Quan sát hai trẻ chơi trong góc chơi đóng vai, giáo viên thấy trẻ giả vờ
làm bánh từ bột nặn, hành động chơi của trẻ đơn điệu, lặp lại. Cô đến, tham gia
vào trị chơi của trẻ bằng cách đóng vai người mua hàng.
Cô : Bác bán cho tôi một cái bánh rán.
Trẻ : Đây, bánh rán của bác đây
Cô : Cám ơn bác, bánh ngon quá. Thế bác có bán nem rán khơng.
Trẻ : Có, Bác Linh ơi, bán cho bác này nem rán.
Cô : Cảm ơn bác, thế các bác làm nem rán như thế nào?
Trẻ : Tôi chỉ cho bác xem. Tôi làm như thế này này (giả vờ cuốn nem)
Cô : Bác khéo quá, cám ơn bác.
Ba là: Dạy trẻ chơi :
Dạy trẻ chơi trò chơi "bán hàng"
Cơ : Bác Yến Nhi ơi, bác có nhiều hàng hố thế. Bác đã bán đựoc gì chưa?
Trẻ : Chưa, tơi chưa bán được gì.

Cơ : Sao bác khơng xếp hàng hố lên giá hàng để mọi người nhìn thấy và
đến mua. Bác bày hàng đi, tôi sẽ đến mua hàng của bác.
Chúng ta có thể khẳng định Hoạt động vui chơi thực sự trở thành phương
tiện giáo dục và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ mẫu giáo khi và chỉ khi
giáo viên nhận thức rõ được vai trị của mình trong việc tổ chức hoạt động vui
chơi cho trẻ và biết vận dụng các biện pháp hướng dẫn trẻ chơi một cách linh
hoạt, đúng lúc, đúng cách ở từng tình huống chơi cụ thể khác nhau của trẻ.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục,
với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
Sau khi áp dụng các biện pháp thực hiện và được sự hướng dẫn bổ sung
của BGH nhà trường, tôi đã thu được tỷ lệ % mức độ hứng thú, tích cực chủ
động sáng tạo của trẻ với kết quả như sau:

13


Kết quả khảo sát tháng 4 năm 2016
Kết quả trước khi
thực hiện
TT

Mức độ khả năng

Đạt
(Số
cháu)

Tỷ
lệ

Chưa
đạt

%

(Số
cháu)

Tỷ
lệ
%

KQ Sau khi thực hiện
Đạt
Số
cháu

Tỷ
lệ
(%)

Tăn
g
(+);
Giả
m

Chưa
đạt
(Số

cháu)

Tỷ
lệ
%

Tăng
(+);
Giảm
(-)

(-)
1

2

3

4

Mức độ hứng
thú, tích cực
chủ động sáng
tạo. Có khả
năng giao tiếp
tốt

10/20

50

10/20

50

18

90

Biết phân
vai, đổi vai,
đổi nhóm

8/20

40

12/20

60

17

85

Biết thể hiện
vai chơi hợp
lý

12/20

60

8/20

40

18

90

55

9

45

18

90

Sự giao tiếp
tích cực giữa 11
trẻ và trẻ

(+)
40

(+)
45

(+)
30
(+)
35

(-)
2

10

3

15

2

10

2

10

40

(-)
45
(-)
30
(-)
35

Nhìn vào bảng khảo sát trên, chúng ta nhận thấy mức độ hứng thú, tích
cực chủ động sáng tạo của trẻ đã tăng lên rõ rệt.
Đầu năm trẻ chưa có sự chủ động trong việc lựa chọn vai chơi, nhưng sau
khi áp dụng các biện pháp trẻ đã có khả năng chủ động lựa chọn góc chơi, vai
chơi theo ý thích mà khơng bị chi phối bởi một điều kiện nào khác. Quá trình
chơi trẻ thể hiện ngơn ngữ giao tiếp tích cực, nhập vai chơi một cách sáng tạo,
mức độ hứng thú được duy trì đến cuối buổi chơi.
Trẻ tự lựa chọn cho mình vai chơi phù hợp, cơ khơng cần phải giới thiệu
từng góc chơi, hướng dẫn cho trẻ mà chỉ cần đóng vai là một người bạn lớn
chơi cùng trẻ.
Mặt khác, ở góc phân vai ngôn ngữ của trẻ tự nhiên hơn, so với đầu năm
một số trẻ còn nhút nhát, nhưng đến nay đã hứng thú tích cực hoạt động tại góc
chơi.

14


III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận.
Vui chơi đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của trẻ vì thơng qua
đó trẻ học được rất nhiều thứ về mơi trường xung quanh, phát triển các giác
quan, tìm hiểu sở thích của bản thân v.v.. Giáo viên cần hiểu về việc chơi đùa
của trẻ cũng như vai trò của mình trong việc này: “ Vui chơi đóng vai trị là cơ
chế tiếp sức cho những suy nghĩ mang tính can đảm, sáng tạo và nghiêm túc ở
tuổi trưởng thành".
Trong khi việc mua đồ chơi hoặc trò chơi cho trẻ là quan trọng, khơng gì
tốt hơn việc chính chúng ta chơi với trẻ. Việc vui chơi cho phép trẻ hiểu được
tương tác xã hội là thế nào, để tìm ra cách giải quyết vấn đề, để tưởng tượng,
để khám phá và tìm ra những gì là an tồn và những gì thì khơng. Nói một cách

khác, trẻ em học thơng qua việc chơi.
Nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động vui chơi đố với sự phát
triển của trẻ bản thân tôi cùng các đồng nghiệp trong trường đã và đang cố
gắng hết mình để tìm ra được các phương pháp tổ chức cho trẻ được tham gia
vào các hoạt động vui chơi một cách có hiệu quả nhất. Vì vậy trẻ rất vui vẻ khi
tới lớp, thích được đi học, tích cực tham gia vào các hoạt động học tập vui
chơi, hòa đồng cùng các bạn, trẻ biết phối hợp cùng nhau khi chơi, trẻ lớn giúp
trẻ bé để được trải nghiệm kinh nghiệm lẫn nhau theo hướng đồng tâm phát
triển, qua chơi trẻ được phát triển một cách tồn diện.
Tổ chức tốt các hoạt động góc cho trẻ tạo cho trẻ một tâm thế thoải mái,
gần gũi, mạnh dạn, tự tin. Qua hoạt động góc trẻ được phát triển tồn diện,
phát huy được vai trị tích cực của trẻ. Trẻ biết quan tâm và giúp đở bạn bè
giúp cho trẻ phát triển nhân cách một cách toàn diện.
Phụ huynh phấn khởi tích cực phố hợp tốt với giáo viên chủ nhiệm trong
các hoạt động giáo dục và chăm sóc trẻ.
2. Ý kiến đề xuất
Nhà trường rất cần có sự quan tâm từ phía các cấp lãnh đạo về Cơ sở vật
chất ở khu thôn 12 để dồn khu như: phòng học, các phòng chức năng, nhà
bếp…các trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi trong lớp, ngoài trời để nhà trường
xây dựng thành cơng trường Mầm non Xn Bình đạt chuẩn quốc gi mức độ II.
Trên đây là những kinh nghiệm của tôi về việc dạy trẻ""Một số biện pháp
giúp trẻ mẫu giáo ghép 3-5 tuổi hoạt động góc đạt hiệu quả cao ở lớp mẫu
giáo thôn 13". Rất mong được sự giúp đỡ, góp ý kiến của HĐKH các cấp để
tơi có những kinh nghiệm hay hơn nhằm nâng cao chất lượng trong khi hoạt
động góc của trẻ mẫu giáo nói chung và của trẻ 3-5 tuổi nói riêng góp phần vào
việc thực hiện mục tiêu giáo dục Mầm non hiện nay.

15

XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Xuân Bình, ngày 04 tháng 4 năm 2016
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, khơng sao chép nội dung của người
khác.
Người viết

Trịnh Thị Phúc

16