skkn một số biêện pháp tạo môi trường hoạt động trong lớp để phát huy tính tích cực sáng tạo cho trẻ mầm non 5 6 tuổi

1 . MỞ ĐẦU
1.1 Lý do chọn đề tài
“ Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai, đó là vần thơ, cũng là câu hát. Trẻ em
hôm nay thế giới ngày mai xin được nhắc ngàn lần như thế ....’’
(Trích bài hát Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai: Sáng tác Lê Mây). Đó là
câu hát chắc hẳn không ít người là không biết đến. Bởi trẻ là niềm hạnh phúc
của mỗi gia đình, là tương lai tươi sáng của đất nước.
Mỗi đứa trẻ sinh ra đều có quyền được yêu thương được chăm sóc một
cách tốt nhất và môi trường hoạt động là một yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển
toàn diện của con người đặc biệt là đối với trẻ thơ, nếu trẻ được sống và học tập
trong một môi trường tốt, sẽ là tiền đề cho sự phát triển ở lứa tuổi này. Vì “Trẻ
học bằng chơi, chơi mà học” thông qua chơi mà trẻ có thể lĩnh hội được những
kiến thức những kinh nghiệm sống, nên việc tạo môi trường hoạt động trong lớp
cho trẻ chính là đổi mới cách tổ chức các hoạt động học tập, vui chơi cho trẻ,
nhằm tạo điều kiện cho trẻ được chơi theo ý thích, thúc đẩy trẻ tự học và sáng
tạo theo cá nhân hoặc theo nhóm trẻ. Hơn nữa môi trường cho trẻ hoạt động còn
là nơi cung cấp những thông tin đầy đủ về thế giới xung quanh trẻ, mở rộng
những hiểu biết về nền văn hoá khác nhau, ngoài ra các góc hoạt động còn làm
cho chế độ sinh hoạt mềm dẻo hơn, bớt cảm giác căng thẳng, trẻ được chơi ở các
góc theo ý thích của mình.
Bởi vậy chúng ta tạo được môi trường học tập hấp dẫn thân thiện, an toàn
thì sẽ thu hút trẻ tham gia hoạt động tích cực, đây sẽ là một tiền đề vững chắc
cho trẻ phát triển toàn diện, hình thành ở trẻ tính độc lập linh hoạt sáng tạo, chủ
động tự tin trong giao tiếp hàng ngày ở mọi lúc mọi nơi, tôi không chỉ cho trẻ
hoạt động tích cực trong giờ học mà còn phải cho trẻ hoạt động tích cực ở giờ
chơi Cho nên việc tạo môi trường học tập xung quanh lớp cho trẻ là rất cần thiết,
nhằm tạo điều kiện cho trẻ hoạt động cá nhân nhiều hơn, được tự do khám phá
theo ý thích, theo khả năng của mình giúp trẻ phát hiện nhiều điều mới lạ, hấp
dẫn trong cuộc sống, các kiến thức kỹ năng của trẻ được củng cố và bổ sung.
Chính vì vậy tôi đã chọn đề tài “Tạo môi trường hoạt động trong lớp để phát huy
tính tích cực sáng tạo cho trẻ 5 tuổi tại trường MN Lam sơn ” góp phần thực

hiện tốt phương pháp đổi mới giáo dục mầm non của trường nói riêng và ngành
học nói chung.
1.2 Mục đích nghiên cứu
- Nghiên cứu để tìm ra giải pháp tốt nhất để phát huy được tính tích cực
sáng tạo cho trẻ trong mọi hoạt động.
- Tạo môi trường phong phú và đa dạng .
1.3 Đối tượng nghiên cứu
- Trẻ lớp Hoa Huệ 5 - 6 tuổi trường mầm non lam sơn.

1


- Một số biện pháp tạo môi trường mở trong lớp giúp trẻ 5-6 tuổi hoạt động
tích cực sáng tạo tại trường mầm non Lam Sơn
1.4 Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp thống kê, tổng hợp số liệu.
- Phương pháp quan sát.
- Phương pháp thực hành thử nghiệm.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN
2.1 Cơ sở lý luận:
- Các nhà giáo dục đều phải thừa nhận một điều rằng cách tiếp cận tốt nhất để
giáo dục trẻ 0-11 tuổi đó là lấy trẻ làm trung tâm và ứng dụng các phương pháp
dạy học tích cực để thúc đẩy sự phát triển tính chủ động, khả năng tư duy phản
biện và giải quyết vấn đề cho trẻ.
- Trong Mô đun MN1 – D xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm đã đề
cập rất rõ việc xây dựng môi trường học tập cho trẻ, môi trường giáo dục trẻ
trong trường mầm non là những tổ hợp những điều kiện tự nhiên và xã hội cần
thiết và trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ. Bởi mỗi đứa
trẻ là một cá thể riêng biệt, chúng khác nhau về thể chất, tình cảm, xã hội, trí tuệ,
hoàn cảnh gia đình, văn hóa và tâm lý. Do đó, mỗi trẻ em có hứng thú, cách học

và tốc độ học tập khác nhau và chúng đều có thể thành công. Trẻ học bằng chơi
tốt nhất khi có người lớn hỗ trợ và mở rộng những gì chúng đang hứng thú và
đang thực hiện. Song song với việc lập kế hoạch giáo dục lấy trẻ làm trung tâm,
mỗi nhà trường cũng cần phải xây dựng môi trường hoạt động cho trẻ được trải
nghiệm. Môi trường giáo dục trong trường mầm non là tổ hợp những điều kiện
tự nhiên - xã hội cần thiết, trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động chăm sóc, giáo
dục trẻ ở trường mầm non. Hiệu quả của những hoạt động này nhằm góp phần
thực hiện tốt mục tiêu, nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ. Có nhiều cách phân loại
môi trường giáo dục: Có quan điểm cho rằng, môi trường giáo dục mầm non bao
gồm môi trường tự nhiên (như các điều kiện không khí, ánh sáng, nguồn nước,
cây xanh, địa điểm trường) và môi trường xã hội (bao gồm: bầu không khí giao
tiếp trong trường mầm non, phong cách làm việc, mối quan hệ giữa con người
với con người, giữa trường mầm non với các tổ chức kinh tế, xã hội, văn hóa
khác...). Một quan điểm khác lại phân chia môi trường giáo dục thành môi
trương vật chất và môi trường xã hội. Môi trường vật chất trong trường mầm
non bao gồm các trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi, không gian phục vụ cho việc
tổ chức các hoạt động sinh hoạt hằng ngày của trẻ. Môi trường vật chất tạo cho

2


trẻ những cơ hội tốt để trẻ thỏa mãn nhu cầu hoạt động và phát triển toàn diện về
mặt thể chất, trí tuệ thẩm mĩ, đạo đức, xã hội.
Có thể nói việc xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non là thực sự
cần thiết và quan trọng. Nó được ví như người giáo viên thứ hai trong công tác
tổ chức, hướng dẫn cho trẻ nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của
trẻ, thông qua đó, nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển toàn diện. Một
môi trường sạch sẽ, an toàn, có sự bố trí khu vực chơi và học trong lớp và ngoài
trời phù hợp, thuận tiện có ý nghĩa to lớn không chỉ đối với sự phát triển thể chất
của trẻ, mà còn thỏa mãn nhu cầu nhận thức, mở rộng hiểu biết của trẻ, kích

thích trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo. Môi trường giao tiếp cởi mở, thân thiện
giữa cô với trẻ, giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với môi trường xung quanh sẽ tạo cơ
hội cho trẻ được chia sẻ, giãi bày tâm sự, nguyện vọng, mong ước của trẻ với cô,
với bạn bè, nhờ vậy mà cô hiểu trẻ hơn, trẻ hiểu nhau hơn, hoạt động phối hợp
nhịp nhàng hơn nên hiệu quả hoạt động cũng cao hơn, trẻ yêu trường, yêu lớp,
yêu cô giáo và bạn bè hơn. Môi trường phản ánh màu sắc văn hóa dân tộc bởi
những đồ dùng, trang phục, các phong tục tập quán... cung cấp cho trẻ những
hiểu biết về nền văn hóa địa phương và của các dân tộc khác nhau.
Trường mầm non là môi trường thuận lợi để hình thành các kỹ năng xã hội cho
trẻ: Đảm bảo môi trường giao tiếp thân thiện, hòa đồng, ấm cúng, cởi mở giữa
cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ, giữa trẻ với môi trường xung quanh. Quan hệ giữa cô
và trẻ, người lớn với trẻ phải thể hiện tình cảm yêu thương, thái độ tôn trọng, tin
tưởng trẻ, tạo cơ hội cho trẻ bộc lộ những suy nghĩ, tâm tư nguyện vọng của
mình. Tạo điều kiện cho trẻ giao tiếp và thể hiện sự quan tâm của mình đối với
mọi người, đối với sự vật hiện tượng gần gũi xung quanh.
Căn cứ vào nhu cầu và khả năng phát triển của trẻ: Tuổi 5 - 6, đây là lứa
tuổi kỳ diệu, trẻ rất hiếu động tò mò, muốn học hỏi, tìm hiểu thế giới tự nhiên và
xã hội. Trong các hoạt động của tuổi mẫu giáo: chơi giữ vai trò hoạt động chủ
đạo. Khác với người lớn trẻ em thật sự học trong khi chơi, trẻ lĩnh hội các tri
thức tiền khoa học trong trường mầm non theo phương châm “chơi mà học, học
mà chơi”. Trẻ là chủ thể tích cực, giáo viên là người tạo cơ hội, hướng dẫn, gợi
mở các hoạt động tìm tòi khám phá của trẻ. Trẻ chủ động tham gia các hoạt
động đó để phát triển khả năng, năng lực của mình.
2.2 Thực trạng của việc tạo môi trường hoạt động trong lớp để phát
huy tính tích cực sáng tạo cho trẻ mầm non 5 tuổi ở trường mầm non Lam
Sơn

3

Trong năm học 2015- 2016 tôi được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp
Hoa Huệ 5-6 tuổi với số cháu là 40. Là giáo viên trực tiếp chăm sóc giáo dục trẻ
ở độ tuổi này tôi nhận thấy có những thuận lợi và khó khăn sau:
* Thuận lợi:
- Trong những năm gần đây trường mầm non Lam Sơn được sự quan tâm
của phòng giáo dục và sự quan tâm của BGH nhà trường tạo điều kiện đầu tư về
cơ sở vật chất trường lớp khang trang.
- Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, ban ngành đoàn thể và hội cha
mẹ học sinh nên 100% trẻ MG trong độ tuổi đã đến trường, các cháu đi học
chuyên cần.
Bản thân tôi đã tốt nghiệp đại học sư phạm mầm non và cũng học hỏi
được nhiều kinh nghiệm giảng dạy, tạo môi trường học tập của các chị đi trước
nên cũng từ đó học tập được một số kinh nghiệm tạo môi trường mở cho trẻ hoc
tập .
* Khó khăn
Bên cạnh những thuận lợi trên thì trường mầm non Lam Sơn còn gặp rất
nhiều khó khăn
- Đồ dùng đồ chơi trong lớp còn hạn chế, kinh phí của nhà trường còn hạn
hẹp nên việc mua sắm nguyên vật liệu trang trí còn rất ít.
- Công việc của giáo viên bận rộn nên thời gian dành cho trang trí gặp rất
nhiều khó khăn.
- Mặc dù trẻ ở cùng một độ tuổi nhưng nhận thức của trẻ không đồng
đều,một số trẻ kỹ năng giao tiếp chưa mạnh dạn, tự tin trước đám đông và trong
các hội thi kết quả còn thấp. Trẻ chưa chủ động tham gia các hoạt động.
- Công tác phối hợp với phụ huynh thu thập nguyên vật liệu trang trí lớp
nhưng thu hút được sự ủng hộ của phụ huynh rất ít.
- Việc trang trí lớp, tạo môi trường hoạt động cho trẻ chủ yếu là giáo viên
làm mà chưa lôi cuốn được trẻ tham gia bên cạnh đó các hình ảnh trang trí mới
chỉ là hình thức, mà chưa đưa trẻ vào hoạt động một cách thường xuyên và tích
cực.

- Quá trình hướng dẫn trẻ hoạt động và các góc đã trang trí chưa rõ ràng vì
hoạt động học có chủ định đang còn tách rời trang trí và hoạt động vui chơi chưa
phân biệt được giữa góc đóng và góc mở.
* Kết quả thực trạng
- Thực trạng qua khảo sát trên trẻ 5 tuổi ở học kỳ 2 năm 2014-2015 tại
trường MN Lam Sơn đạt kết quả như sau: Tổng số trẻ khảo sát là 40 cháu.

4


TT

Nội dung

1

- Trẻ hoạt động tích cực
vào môi trường đã tạo
trong lớp (Kiến thức
được bổ sung và củng
cố phong phú)

Tổng
Tốt
số trẻ Số
%
trẻ

40

7

17,5

Kết quả trên trẻ
Khá
TB
Số
Số
%
%
trẻ
trẻ

8

20

10

25

Chưa Đạt
Số
%
trẻ

15

37,5

- Trẻ có kỹ năng sử
2 dụng môi trường trong
40
6
15
5 12,5 8
20 21 52,5
lớp thành thạo.
- Trẻ hứng thú tham gia
3
40
5
12,5 5 12,5 6
15 24 60
hoạt động .
Từ những thực trạng trên bản thân tôi hiểu rõ việc “Tạo môi trường hoạt
động trong lớp để phát huy tính tích cực cho trẻ MG 5 tuổi” là vô cùng quan
trọng.Bởi đó là nơi giúp trẻ lĩnh hội những nguồn thông tin phong phú. Tôi đã
băn khoăn trăn trở suy nghĩ về vấn đề này để tìm ra những giải pháp sau:
2.3 Một số biện pháp tạo môi trường học tập mở trong lớp cho trẻ 5-6
tuổi
2.3.1 Mỗi giáo viên cần phải tự học tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ
chuyên môn nghiệp vụ cho chính mình.
- Phải nói rằng việc tự học hỏi, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ
cho bản thân là điều đặt lên hàng đầu đối với mỗi giáo viên MN. Muốn thực
hiện được điều đó mỗi giáo viên phải tự tìm tòi sách báo và các phương tiện
thông tin đại chúng để trau dồi bản thân.
- Luôn nắm vững tâm sinh lý của trẻ để có phương pháp cách thức trang trí
lớp tạo môi trường hoạt động cho trẻ, không để trẻ nhàm chán im lặng, phải giúp

trẻ hoạt động tích cực vào các góc và các hoạt động một ngày của bé, gây hứng
thú và sự chú ý cho trẻ.
Thực hiện đầy đủ các đợt chuyên đề. Ngoài ra tôi còn tranh thủ nghiên cứu
sách báo, sưu tầm các loaị tranh ảnh, xem các kênh truyền hình, truy cập mạng
để có vốn kiến thức được đầy đủ và phong phú hơn.
- Luôn có ý thức học hỏi những người đi trước, dự giờ, tham quan các lớp,
trường bạn nhằm trau dồi kiến thức, học những điều hay, điều mới lạ để thực
hiện dạy trẻ có hiệu quả nhất.
- Luôn có sự chuyển biến về mặt nhận thức, coi việc tự bồi dưỡng và học
tập là giải pháp có ý nghĩa quyết định đến việc nâng cao trình độ chuyên môn.

5


- Luôn có kế hoạch xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động phù hợp với độ
tuổi và mục tiêu giáo dục của chủ đề.
- Luôn sử dụng sản phẩm của trẻ vào việc thiết kế tạo lập môi trường hoạt
động trong lớp.
- Thường xuyên cung cấp vốn kinh nghiệm cho trẻ qua các buổi trò chuyện, thảo
luận, các buổi tham quan dã ngoại nhằm lôi cuốn trẻ tạo cho trẻ niềm say mê
khám phá và hứng thú hoạt động. Ví dụ: để thay đổi sự tập trung của góc hoạt
động đóng vai từ trò chơi gia đình sang trò chơi bệnh viện, hoặc tạo ra không
gian cho giờ ngủ trưa bằng cách di chuyển một số giá để đồ.
- Đặc biệt phải trang bị cho mình những kiến thức cơ bản như khi thiết kế các
góc hoạt động này giáo viên cần cần chú ý:
• Sắp xếp: những hoạt động tương đồng thì ở gần nhau (hoạt động tĩnh xa
hoạt động động);
• Giới hạn không gian: chiếu, giá, đồ dùng;
• Nhiều góc sẽ ở trong phòng, nhiều góc sẽ ở ngoài trời;
• Kiểu lưu chuyển: chắc chắn rằng sự di chuyển qua lại trong phòng hay

ngoài trời đều phải hạn chế tối đa sự cản trở. Đảm bảo rằng trẻ có thể di
chuyển dễ dàng giữa các góc mà không va chạm vào nhau hoặc vấp ngã
hay va chạm vào đồ vật;
• Có đồ chơi, học liệu và phương tiện đặc chủng cho từng góc;
• Các góc phải được bày biện hấp dẫn;
• Không gian để chơi và di chuyển xung quanh: cần giới hạn số trẻ trong
những không gian nhỏ.
2.3.2 Phối hợp với phụ huynh để sưu tầm, thu thập nguyên vật liệu giúp
cho việc trang trí lớp của cô và trẻ
* Để phụ huynh hỗ trợ, giúp đỡ hợp tác một cách tự giác và có hiệu quả.
Tôi thông báo với phụ huynh về thời gian biểu của lớp, tuyên truyền nội dung
giảng dạy đến phụ huynh, mời phụ huynh thăm quan lớp, dự giờ một số tiết dạy,
thăm quan triển lãm đồ dùng để phụ huynh hiểu rõ những khó khăn hạn chế về
cơ sở vật chất trang thiết bị để đáp ứng kịp thời cho nhu cầu dạy và học hiện
nay. Qua đó vận động phụ huynh tham gia đóng góp ủng hộ thêm các nguyên
vật liệu sẵn có cho lớp để có nhiều các góc trang trí phong phú, đa dạng thu hút
trẻ hơn nhằm thực hiện chăm sóc giáo dục cho trẻ.
* Trước khi bước vào năm học tôi đã trang trí góc phối hợp với phụ huynh
và tuyên truyền để họ biết được kế hoạch 1 ngày ở trường của trẻ cách chăm sóc
giáo dục trẻ, rèn các kỹ năng sống cho trẻ...thông qua tranh ảnh và nội dung của
các chuyên đề: Bảo vệ môi trường, rèn kỹ năng sống, chuyên đề an toàn giao
thông, ứng phó phòng ngừa thảm hoạ thiên tai...và cách làm đồ chơi cùng trẻ từ

6


các nguyên vật liệu thiên nhiên, cách làm bạn với con qua tranh ảnh và lời giới
thiệu treo ở góc phối hợp với phụ huynh, qua cuộc họp phụ huynh đầu năm học.
Giúp họ hiểu rõ về bậc học MN và tâm sinh lý của trẻ 5 tuổi, để từ đó phối hợp
giáo dục trẻ giữa gia đình và nhà trường ngày một tốt hơn.

* Sau đó tôi đã phối hợp với phụ huynh thu thập các nguyên vật liệu như: Tranh
ảnh, bìa lịch, quần áo cũ, vãi vụn của thợ may,các loại quần áo len, bì sác rắn,
tấm trải bàn bi A. Tôi đã tiến hành trang trí các góc trong lớp bằng những hình
ảnh con vật ngộ ngĩnh, có màu sắc đẹp mắt và những nguyên vật liệu do phụ
huynh đóng góp. Từ những việc làm thực tế trên phụ huynh thấy rõ, mặc dù
những chiếc quần áo cũ cứ tưởng trừng như là bỏ đi, nhưng với bàn tay khéo léo
sự cần mẫn,khả năng kết hợp hài hoà của những cô giáo MN nó đã trở thành
những sản phẩm vô cùng đẹp và có ích đối với trẻ thơ.Từ đó họ đã nhiệt tình
trong việc quyên góp cho lớp và nhà trường rất nhiều quần áo vãi cũ, khăn len,
tấm trải bàn bi A... để giáo viên có có được những nguyên vật liệu dễ làm nhiều
màu sắc mà hiệu quả sử dụng lại cao, phù hợp với tâm sinh lý và nhận thức của
trẻ.
Muốn tạo môi trường hoạt động trong lớp có hiệu quả thì bên cạnh việc chuẩn bị
của nhà trường của cô giáo cũng rất cần sự giúp đỡ tích cực của phụ huynh học
sinh. Chính vì vậy tôi đã xác định đây là một biện pháp vô cùng quan trọng ngay
từ đầu năm học tôi đã chú ý đến khâu tuyên truyền đối với phụ huynh về việc
tạo môi trường hoạt động cho trẻ.
Biết được trẻ lớp mình cần có kỹ năng chơi hơn nữa nên tôi đã tuyên truyền với
phụ huynh và nhờ phụ huynh kết hợp cùng với mình để giúp đỡ phát huy trí tích
cực cũng như khả năng sáng tạo trong hoạt động vui chơi.
Để làm được điều này tôi đã sử dụng bảng ghi rõ nội dung yêu cầu của chủ điểm
đối với trẻ, yêu cầu đối với phụ huynh cần giúp đỡ và đóng góp những gì mà ở
chủ điểm này cần có để hoạt động.;
VD: Với chủ điểm thế giới thực vật ở bảng tuyên truyền tôi đã ghi rõ trẻ đang
học chủ điểm ''thế giới thực vật'' chủ điểm này gồm có các góc chơi nghệ thuật,
học tập, thư viện, xây dựng, bán hàng, thiên nhiên. Yêu cầu phụ huynh giúp đỡ
đóng góp các nguyên vật liệu phục vụ cho chủ điểm sách báo cũ, vải vụn, len
vụn, bìa cứng. Thời gian để thực hiện chủ điểm là 3 tuần.
Khi thấy tôi viết bảng tuyên truyền như vậy phụ huynh đã sẵn sàng đóng góp
các nguyên vật liệu để giúp đỡ cô giáo, có nhiều phụ huynh khéo tay đã làm đồ

chơi phù hợp với chủ điểm trẻ hoạt động.

7


Hình ảnh góc phối hợp với phụ huynh
2.3.3 Cô và trẻ cùng tham gia trang trí lớp, tạo môi trường cho trẻ hoạt
động.
Trước khi chuẩn bị bước và chủ điểm mới, giáo viên nên phối hợp với trẻ
để trang trí lớp:
* Cô và trẻ cùng tham gia tạo môi trường cho trẻ hoạt động.
- Trang trí hình ảnh phù hợp với chủ đề.
Ví dụ : Chủ đề : “Gia đình - tết trung thu - ngày 20-10” thì phải dán hình
ảnh về gia đình và người thân trong gia đình, đồ dùng gia đình....

8


- Phải trang trí theo hình thức cuốn chiếu theo các chủ đề nhánh của từng
tuần
Ví dụ : Chủ đề : “Gia đình-tết trung thu-ngày 20-10” thì có các chủ đề
nhánh là:
+ Nhánh1: Gia đình ngày tết trung thu
+ Nhánh 2: Nhu cầu gia đình và ngày 20/10
Mỗi tuần phải trang trí 1 nhánh với hình ảnh phù hợp ( Có thể là sản phẩm
của trẻ). Khi trang trí 2 nhánh xong qua chủ đề khác thì cất dần từng nhánh một
và dán chủ đề mới vào.
- Hình ảnh sưu tầm phải rõ ràng, màu sắc đẹp, có thể dán tên gọi ở mỗi
bức tranh để tích hợp chữ viết vào. Khuyến khích sản phẩm của trẻ tự làm.
- Hình ảnh dán phải vừa tầm mắt của trẻ : Không quá cao, không quá thấp.

* Trang trí các góc hoạt động trong lớp phù hợp với tâm sinh lý của trẻ:
Xây dựng các góc hoạt động khác nhau trong lớp nhằm tạo điều kiện cho
trẻ hoạt động cá nhân hoặc theo nhóm nhỏ được nhiều hơn, hình thức hoạt động
phong phú, đa dạng hơn. Giúp trẻ tìm hiểu và khám phá cái mới, hoạt động với
đồ vật và rèn luyện kỹ năng.
- Trong lớp tôi đã bố trí các góc như sau: Góc yên tĩnh xa góc hoạt động ồn
ào
Ví dụ: Góc xây dựng và góc phân vai ở gần nhau và xa góc sách, góc xây

9


dựng tránh lối đi lại., góc thiên nhiên ở ngoài hiên…
- Các góc có khoảng rộng, cách nhau hợp lý để bảo đảm an toàn và vận
động của trẻ.
- Tạo ranh giới giữa các góc hoạt động
Ví dụ : Sử dụng giá dựng đồ chơi quay lại tạo thành ranh giới cho góc
chơi. Ranh giới ở các góc không che tầm nhìn của trẻ và không cản việc quan
sát của giáo viên.
- Thay đổi vị trí các góc sau mỗi chủ đề để tạo cảm giác mới lạ, kích thích
hứng thú của trẻ.
- Đặt tên các góc phải đơn giản, dễ hiểu và phù hợp với nội dung từng chủ
đề đang thực hiện
Ví dụ Khi thực hiện chủ đề “Gia đình” góc sách có thể đặt“ Thư viện của
gia đình bé” nhưng khi sang chủ đề “ thế giới thực vật” góc sách có thể đặt“
Thư viện của các loại cây”..
* Trang trí các góc mở:
- Trang trí phải linh hoạt, hấp dẫn và thay đổi nội dung theo từng chủ đề,
không dán cố định.
Ví dụ: Góc tạo hình dán những khung tranh vừa với tầm tay của trẻ đồng

thời khung tranh phải dắt được nhiều sản phẩm của trẻ và quy định theo tổ.
- Không dán khít các mảng tường mà phải để dành khoảng trống để trẻ dán
sản phẩm của mình theo chủ đề.

10


Tranh trang trí góc góc tạo hình
2.3.4 Phát huy tối đa vai trò của góc mở trong mọi hoạt động của trẻ.
Khi cô và trẻ đã cùng tham gia tạo được môi trường cho trẻ hoạt động,tôi
tiến hành tổ chức hướng dẫn trẻ hoạt động.
* Trong giờ hoạt động học có chủ định:
- Cô giới thiệu về bài học và các góc có liên quan đến giờ học hôm đó, tổ
chức cho trẻ chơi các trò chơi học tập qua các góc đã trang trí để trẻ cảm thấy
môi trường trang trí trong lớp và giờ học gần gũi với nhau, giúp trẻ tích cực
tham gia hoạt động và phát huy tính năng động sáng tạo của trẻ.
Ví dụ: Khi dạy môn làm quen với chữ cái cô có thể tổ chức cho trẻ chơi ở
góc học tập các trò chơi: Tìm nhanh gắn đúng.
Cách chơi: yêu cầu 2 đội lên xếp hàng và lần lượt trẻ bật qua 3 vòng thể
dục lên góc học tập tìm thẻ chữ p,q trong hộp thẻ chữ rời gắn và ô mang chữ cái
p,q như đã quy định,trong thời gian là 1 bài hát nếu đội nào gắn đúng theo yêu
cầu và số lượng được nhiều thì sẽ được cắm 1 lá cờ thi đua và tổ của mình.

* Trong giờ hoạt động góc:
- Muốn trẻ được chơi tích cực, chơi sáng tạo, nghĩ ra nhiều cách chơi trong
các góc hoạt động ngay từ đầu tôi phải biết cách giới thiệu các góc chơi và
quản lý tốt qua trình trẻ chơi trong các góc. Biện pháp này giúp trẻ chủ động
11

tìm kiếm đồ chơi khi cần, triển khai trò chơi, thu dọn và cất đồ chơi đúng quy
định.
- Việc giới thiệu cho trẻ làm quen với các góc chơi tiến hành chủ yếu vào
đầu năm học, khi trẻ còn bỡ ngỡ, chưa quen với đồ dùng đồ chơi quanh lớp,
chưa biết tên đồ chơi, vị trí đồ chơi và các chỗ để chơi vì vậy tôi phải giúp trẻ
biết nơi để các đồ chơi, các góc chơi bắt đầu từ đâu, kết thúc ở đâu.
- Giới thiệu góc chơi nên tiến hành ngay đầu giờ chơi hoặc vào giờ sinh
hoạt chiều
- Khi trẻ đã quen dần với các góc chơi và vị trí các đồ chơi thì cứ mỗi đầu
chủ đề nên giới thiệu nội dung chơi của từng chủ đề ( từng chủ đề nhánh )
- Khi trẻ chơi cô phải bao quát trẻ, động viên, hướng dẫn những trẻ còn
nhút nhát. Cô có thể nhập vai chơi cùng trẻ để hướng dẫn trẻ chơi sáng tạo hơn
Ví dụ: Cô nhập vai cùng chơi với trẻ: “ Các bác ơi ! hôm nay chúng ta
xây công trình gì nhỉ ? theo tôi thì…… ” Từ đó cô hướng trẻ vào các hoạt động
có ý nghĩa và nội dung chủ đề phù hợp ….
- Trong giờ chơi luôn giáo dục trẻ chơi ngoan vui chơi đoàn kết, cùng
nhau sáng tạo, cất dọn đồ chơi gọn gàng ngăn nắp đúng nơi quy định.
- Ngoài giờ hoạt động góc cô nên khuyến khích trẻ hoạt động ơ mọi lúc
mọi nơi để trẻ khám phá hết những điều mới lạ xung quanh trẻ.
- Phải làm kí hiệu ở các góc để cho trẻ chơi tất cả các góc. Kí hiệu của trẻ
bằng số hoặc bằng chữ cái, bằng các hình ảnh phù hợp với từng góc chơi.

Tranh góc chơi xây dựng
2.4 Hiệu quả của việc tạo môi trường hoạt động học tập cho trẻ
* Kết quả đạt được sau khi đã áp dụng các biện pháp “tạo môi trường hoạt
động trong lớp, để phát huy tính tích cực cho trẻ MG 5” tuổi ở trường mầm non
12


Lam Sơn năm học 2015-2016 giữa học kỳ 2, đạt kết qủa như sau: Với

khảo sát là 40.
Kết quả trên trẻ
Tổng
Tốt
Khá
TB
TT
Nội dung
Số
Số
số trẻ
Số trẻ %
%
%
trẻ
trẻ

1

- Trẻ hoạt động tích cực
vào môi trường đã tạo
trong lớp (Kiến thức
được bổ sung và củng cố
phong phú)

40

20

50

10

25

7

17,5

số trẻ

Chưa Đạt
Số
%
trẻ

3

7,5

- Trẻ có kỹ năng sử
2 dụng môi trường trong
40
28
70 6 15 5 12,5 1
2,5
lớp thành thạo.
- Trẻ hứng thú tham gia
3
40

30
75 8 20 2
5
0
0
hoạt động .
- Những môi trường hoạt động mà tôi đã cùng trẻ trang trí và đưa vào sử
dụng trong thời gian qua, áp dụng vào các chủ điểm, đã thu hút trẻ tham gia hoạt
động tích cực đồng thời“ Đã phát huy tính tích cực sáng tạo của trẻ MG 5 tuổi”
Trẻ đã lĩnh hội được những kiến thức mới và củng cố được những kiến thức cũ
một cách có hiệu quả, khi chơi trẻ rất thích thú lôi cuốn được nhiều trẻ tham gia.
Trẻ không còn e dè chán nản khi tham gia học và chơi, đặc biệt là trẻ cảm thấy
tự hào về sản phẩm của mình đã làm ra và những hình ảnh ở trong lớp do cô và
trẻ trang trí từ đó trẻ yêu trường mến lớp hơn và luôn có ý thức tự bảo vệ đồ
dùng đồ chơi tranh ảnh trong lớp, các sản phẩm của mình.
- Sau khi áp dụng việc “Tạo môi trường hoạt động trong lớp để phát huy
tính tích cực của trẻ mầm non 5 tuổi” cho thấy: Phòng nhóm lớp khang trang, có
tính thẩm mỹ và khả năng sử dụng đạt kết quả cao.
- Kinh nghiệm trang trí lớp bằng vải sợi cùng trẻ trang trí đã kích thích khả
năng sáng tạo và phát huy tính tích cực của trẻ mầm non 5 tuổi.
- Qua thực tế trên đã được các lớp trong trường và các trường bạn đến
thăm quan học tập đặc biệt là đã thu hút được sự tham gia của các bậc phụ
huynh học sinh đã thấy được sự say mê yêu nghề của cô giáo mầm non. Từ đó
tạo mối thân thiện giữa nhà trường với phụ huynh ngày một tốt hơn, phụ huynh
đã đồng lòng giúp đỡ nhà trường trên mọi lĩnh vực và thu hút được trẻ ra lớp
đầy đủ 100%.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận

13

Từ những việc làm trên bản thân tôi tự rút ra cho mình bài học kinh
nghiệm sau:
- Muốn tạo môi trường xung quanh lớp phong phú và có hiệu quả cao,
Giáo viên cần phải: tự học tự bồi dưỡng cho mình có một chuyên môn nghiệp vụ
và sự hiểu biết tâm sinh lý lứa tuổi của trẻ.
- Cần phải phối hợp với phụ huynh học sinh quyên góp các đồ dùng
nguyên vật liệu trang trí lớp, đồng thời phồi hợp chặt chẽ cách giáo dục trẻ giữa
gia đình và nhà trường.
- Trong quá trình trang trí lớp giáo viên nên phối hợp cùng trẻ để tìm tòi
các phương pháp thích hợp, có khoa học, sáng tạo linh hoạt qua các chủ đề.
- Nắm vững đặc điểm tâm sinh lý và khả năng nhận thức và kỹ năng hoạt
động của trẻ để lựa chọn phương pháp thích hợp.
- Đồ chơi, hình ảnh cách bố trí trong lớp phải phù hợp với độ tuổi và khả
năng phát triển của trẻ.
- Cải tiến đồ dùng, đồ chơi phải đẹp hấp dẫn, sáng tạo có tác dụng thu hút,
lôi cuốn trẻ, tạo cho trẻ niềm say mê, hứng thú học và hoạt động. Đồ dùng nhiều
loại, đa dạng và thay đổi thường xuyên.
- Cô hướng dẫn trẻ, tổ chức cho trẻ phải nhẹ nhàng, thoải mái, tránh gò ép.
Mặt khác có sự phối hợp với phụ huynh sưu tầm thêm các nguyên vật liệu để cô
và trò có nguồn vật liệu phong phú hơn trong quá trình trang trí lớp và cùng
nhau dạy trẻ. Tiếp tục thực hiện áp dụng những biện pháp trên, phát huy những
thành tích đã đạt được vào trong hoạt động thực tiễn, khắc phục những thiếu sót
trong quá trình thực hiện.
Dự giờ tham quan các lớp, trường bạn để tích luỹ kinh nghiệm cho bản thân
Tổ chức tốt các, hoạt động trong lớp, tạo môi trường học tập trong lớp
thân thiện, phù hợp, có khoa học.
- Thực hiện đúng đủ kế hoạch một ngày ở trường của bé, làm đồ dùng, đồ
chơi chu đáo.

Cố gắng khắc phục những mặt hạn chế của bản thân.
3.2 Kiến nghị
* Đối với phòng giáo dục.
- Cần tăng cường hơn nữa các lớp tập huấn trang trí lớp và kỹ năng làm đồ
dùng đồ chơi từ các nguyên vật liệu thiên nhiên.
- Cung cấp thêm tập san, tranh ảnh về trang trí lớp theo chủ đề chủ điểm.
* Đối với nhà trường:
- Nhà trường cần đầu tư thêm kinh phí để giáo viên mua sắm đồ dùng
nguyên vật liệu trang trí lớp.
- Mua sắm thêm lô tô về các chủ điểm.

14


Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân tôi đã đúc rút được trong
những năm qua về việc “Tạo môi trường hoạt động trong lớp để phát huy khả
năng sáng tạo cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi”. Tôi rất mong được sự đóng góp ý kiến
chân tình của đồng nghiệp và các cấp lãnh đạo để sáng kiến kinh nghiệm của tôi
được hoàn thiện hơn.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 20 tháng 03 năm 2016

Tôi xin cam đoan đây là SKKN
của mình viết, không sao chép nội dung
của người khác.
Người thực hiện

Bùi Thị Hường

15


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo trình tâm lý học trẻ em lứa tuổi mầm non – Mai Thị Nguyệt Nga
(NXB Giáo dục 2009)
2. Tạp chí giáo dục mầm non.
3. Tài liệu hướng dẫn trang trí lớp học thân thiện của Bộ GD&ĐT.
4. Các thông tin sưu tầm từ các trang web, báo trí.
5. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên, xây dựng môi trường giáo dục “Lấy trẻ
làm trung tâm”.

16


MỤC LỤC
Trang
1. MỞ ĐẦU

1

1.1 Lý do chọn đề tài

1

1.2. Mục đích nghiên cứu

1

1.3. Đối tượng nghiên cứu

1

1.4. Phương pháp nghiên cứu

2

2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN
2.1. Cơ sở lý luận

2
2

2.2. Thực trạng của việc tạo môi trường hoạt động trong lớp để
phát huy tính tích cực sáng tạo cho trẻ mầm non 5 tuổi ở trường mầm
non Lam Sơn
2.3. Một số biện pháp tạo môi trường học tập mở trong lớp trẻ 5 –
6 tuổi
2.3.1 Mỗi giáo viên cần phải tự học tự bồi dưỡng để nâng cao trình
độ chuyên môn nghiệp vụ cho chính mình.
2.3.2 Phối hợp với phụ huynh để sưu tầm, thu thập nguyên vật liệu
giúp cho việc trang trí lớp của cô và trẻ
2.3.3 Cô và trẻ cùng tham gia trang trí lớp, tạo môi trường cho trẻ
hoạt động.
2.3.4 Phát huy tối đa vai trò của góc mở trong mọi hoạt động của
trẻ
2.4. Hiệu quả của việc tạo môi trường hoạt động học tập của trẻ.

3

3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ

14

5
7
9
10
11
12

3.1. Kết luận

15

3.2 Kiến nghị

15

17


SỞ GD&ĐT TỈNH THANH HÓA
PHÒNG GD&ĐT TP THANH HÓA

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP TẠO MÔI TRƯỜNG HOẠT ĐỘNG
TRONG LỚP ĐỂ PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC SÁNG TẠO
CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI TẠI TRƯỜNG MẦM NON LAM

SƠN

Người thực hiện: Bùi Thị Hường
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường mầm non Lam Sơn
SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn

THANH HÓA NĂM 2016

18