SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ TRUNG
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC CỦA TRẺ
TRONG GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN VẬN ĐỘNG
CHO TRẺ MẪU GIÁO 5 – 6 TUỔI
Người thực hiện: Phạm Thị Nguyên
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Mầm Non Hà Đông
SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn
HÀ TRUNG - NĂM 2016
TT
1
2
MỤC LỤC
NỘI DUNG
PHẦN I: MỞ ĐẦU
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
III. ĐỐI TƯỢNG PHẠM VI NGHIÊN CỨU
IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
PHẦN II: NHỮNG NỘI DUNG SKKN
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
II.THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU.
1.Thực trạng chung.
2.Thực trạng giáo viên:
3. Thực trạng của trẻ.
4.Kết quả của thực trạng.
III. CÁC BIỆN PHÁP TỔ CHỨC THỰC HIỆN.
Biện pháp 1: Xây dựng môi trường kích thích tính tích cực vận
động của trẻ.
Biện pháp 2: Xây dựng bài tập vận động đảm bảo tính khoa
học và hệ thống, đảm bảo tính vừa sức và coi trọng đặc điểm cá
TRANG
1
2
2
2
2
3
3
3
4
4
4
5
5
5
8
3
4
nhân của trẻ.
Biện pháp 3: Tập luyện thường xuyên liên tục đúng giờ (Đối
với thể dục sáng).
Biện pháp 4: Khuyến khích tính tự giác và tích cực ở trẻ.
Biện pháp 5: Lựa chọn hình thức tổ chức phong phú đa dạng
Biện pháp 6: Sử dụng các trò chơi phát triển vận động.
Biện pháp 7: Tổ chức tuần lễ sức khỏe tại nhóp lớp và tham
gia ngày hội thể dục thể thao trong trường mầm non.
Biện pháp 8: Tuyên truyền và phối kết hợp với cha mẹ và cộng
đồng cùng phối hợp thống nhất để chăm lo giáo dục phát triển
vận động cho trẻ.
IV. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN.
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1.Kết luận
2. Kiến nghị
Tài liệu tham khảo - Phụ lục
8
9
10
11
11
15
16
18
18
19
PHẦN I
4
MỞ ĐẦU
I. LÝ DO CHỌ ĐỀ TÀI.
Giáo dục phát triển thể chất là nền tảng ban đầu để thực hiện mục tiêu
giáo dục và phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ mầm non. Sự phát triển thể
chất của trẻ trong độ tuổi mầm non đặt cơ sở cho sự phát triển thể lực suốt cuộc
đời sau này của trẻ, đồng thời ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển tâm lý và
nhân cách của trẻ.
Vận động là nhu cầu tự nhiên của con người và được phát triển tương đối
sớm, do vậy cần được luyện tập, phát triển và hoàn thiện. Vai trò đầu tiên của
các hoạt động phát triển thể chất là giúp trẻ phát triển các kỹ năng vận động,
nâng cao sức khỏe, cơ thể phát triển cân đối, hài hòa...Các kỹ năng vận động cơ
bản đối với trẻ mầm non gồm: Bò, trườn, trèo, đi, chạy, nhảy, tung, ném,
bắt...Trong quá trình vận động, trẻ được tập các bài thể dục phù hợp với lứa tuổi
và chơi các trò chơi vận động, từ đó giúp trẻ hình thành các phẩm chất vận
động: nhanh, mạnh, bền, khéo, dẻo dai, linh hoạt...
Vận động dù ở mức độ đơn giản hay phức tạp đều là điều kiện cho sự phát
triển của cơ thể con người ở nhiều mặt khác nhau. Dưới tác động của giáo dục,
các hoạt động nhằm phát triển vận động cho trẻ được nghiên cứu, lựa chọn và tổ
chức một cách khoa học để đạt được mục tiêu giáo dục đề ra.
Về mặt thể chất, giáo dục phát triển vận động góp phần bảo vệ và tăng
cường sức khỏe cho trẻ. Các bài tập vừa sức giúp cơ thể trẻ thoải mái, kích thích
hoạt động của các hệ cơ quan bên trong như hệ tuần hoàn, hệ thần kinh, hệ tiêu
hóa....Đặc biệt khi trẻ luyện tập với các yếu tố tự nhiên như ánh nắng mặt trời,
nước, không khí... không chỉ tăng cường hiệu quả luyện tập mà còn giúp trẻ
thích nghi tốt hơn với môi sống bên ngoài tăng cường sức đề kháng của cơ thể
trẻ. Thực hiện các bài tập vận động một cách khoa học giúp phát triển hệ cơ, hệ
xương tạo khả năng phát triển đúng tỉ lệ giữa các bộ phận trên cơ thể của trẻ.
Về các kỹ năng vận động và các tố chất vận động, giáo dục phát triển vận
động giúp hình thành và rèn luyện các kỹ năng vận động, đồng thời phát triển
các tố chất vận động. Nhờ đặc điểm hoạt động của hệ thần kinh theo cơ chế
phản xạ nên những bài tập được lặp đi, lặp lại sẽ tạo ra các kỹ năng vận động và
dần dần hình thành thói quen vận động cho trẻ. Những thói quen này giúp trẻ
thực hiện các bài tập trong cuộc sống hàng ngày nhanh, chính xác, tiết kiệm
được sức di chuyển trong không gian: Ví dụ: đứng trước một vũng nước, trẻ biết
bật nhảy qua chứ không giẫm vào để bị ướt; để đến được đích nhanh hơn, (trẻ
chạy chứ không đi...). Các tố chất vận động như nhanh, mạnh, khéo léo, bền bỉ
được chú trọng rèn luyện một cách đồng đều thông qua nhiều bài tập vận động
khác nhau tạo nên sự hài hòa, cân bằng tương đối về tố chất cho mỗi cá nhân trẻ
Giáo dục phát triển vận động góp phần giáo dục toàn diện cho trẻ mầm
non. Việc thực hiện các bài tập vận động góp phần tích cực vào giáo dục phát
triển nhân thức cho trẻ, thông qua các bài tập giúp trẻ tăng cường vốn hiểu biết
làm phong phú biểu tượng về bài tập vận động, các bộ phận trên cơ thể và tác
5
dụng của bài tập vận động đến chúng; yêu cầu luyện tập, giáo dục phát triển tình
cảm và kỹ năng xã hội (tình cảm, thái độ phù hợp với việc luyện tập vận động;
có kỹ năng thực hiện các yêu cầu vệ sinh cá nhân, môi trường và dụng cụ luyện
tập; hình thành các phẩm chất nhân cách cần thiết của con người lao động...)
giáo dục phát triển thẩm mĩ (nhận thức đúng đắn về cái đẹp trong trang phục
luyện tập, các động tác vận động; có mong ước tạo ra cái đẹp trong luyện tập
vận động...) và giáo dục lao động cho trẻ mầm non (tham gia chuẩn bị địa bàn,
các dụng cụ luyện tập; cất, đặt đồ dùng, dụng cụ luyện tập đúng nơi quy định;
quý trọng sức lao động của con người....)
Tính tích cực vận động của trẻ ở trường mầm non là một trong những nội
dung cần thiết và rất quan trọng đối với lứa tuổi mầm non. Cùng với giờ học thể
dục, trò chơi vận động và các hoạt động vui chơi bổ ích phù hợp lứa tuổi có tác
dụng kích thích, giải phóng nhiều năng lượng, ngăn ngừa sự tích tụ hoặc tiêu
hao lượng mỡ dư thừa trong cơ thể trẻ, tạo cơ bắp săn chắc, giúp trẻ có cơ thể
cân đối, khỏe mạnh.
Trong những năm gần đây, cùng với tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế,
sự dồi dào thực phẩm, sự chăm sóc ăn uống quá mức yêu cầu về năng lượng
cũng như việc xem tivi, video, chơi trò chơi điện tử nhiều, đã tạo nên tình trạng
thừa cân, béo phì ở trẻ em. Ngoài ra, việc ít hoạt động còn hạn chế sự hình thành
và phát triển các vận động cơ bản và các tố chất cần thiết cho trẻ.
Nhận thấy vai trò và tầm quan trọng của vận động đối với trẻ, đặc biệt là
sự phát triển toàn diện cho trẻ độ tuổi mầm non, bản thân tôi là một giáo viên
trực tiếp đứng lớp mẫu giáo 5 - 6 tuổi đã băn khoăn, trăn trở, làm thế nào để phát
huy được tính tích cực của trẻ trong hoạt động giáo dục phát triển vận động cho
trẻ. Chính vì vậy tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp phát huy tính tích cực
của trẻ trong giáo dục phát triển vận động cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi”
nhằm góp phần phát huy tính tích cực vận động của trẻ một cách có hiệu quả
hơn.
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU.
Với đề tài này mục đích là đánh giá thực chất việc giáo dục phát triển vận
động cho trẻ ở trường Mầm non Hà Đông nói chung và lớp mẫu giáo lớn 5 - 6
tuổi nói riêng. Tìm ra nhiều biện pháp sáng tạo trong việc giúp trẻ nâng cao tính
tích cực vận động và hứng thú tham gia các hoạt động GDPTVĐ.
Giúp cho trẻ tự giác, tích cực tập luyện, trẻ phát triển toàn diện, hài hòa về
các mặt thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm, kĩ năng xã hội và thẩm mỹ,
chuẩn bị cho trẻ vào học tiểu học. Trẻ khỏe mạnh, cân nặng và chiều cao phát
triển bình thường theo lứa tuổi; thực hiện được các vận động cơ bản một cách
vững vàng, đúng tư thế; có khả năng phối hợp các giác quan và vận động; vận
động nhịp nhàng, biết định hướng trong không gian.
III. ĐÔI TƯỢNG NGHIÊN CỨU.
Nghiên cứu trong phạm vi phát huy tính tích cực vận động đối với trẻ mẫu
giáo 5 - 6 tuổi.
IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.
6
Phương pháp nghiên cứu lý luận
Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp điều tra thực trạng
Phương pháp quan sát sư phạm
Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
Phương pháp thực nghiệm sư phạm
PHẦN II
NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
Trong chương trình giáo dục mầm non (ban hành kèm theo Thông tư số
17/2009/TT-BGD&ĐT ngày 25 tháng 7 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục
và Đào tạo), giáo dục phát triển vận động là một nội dung thuộc lĩnh vực giáo
dục Phát triển Thể chất, có vai trò quan trọng và cần thiết trong việc rèn luyện
thể lực cho trẻ Mầm non.
Mục tiêu chương trình giáo dục mầm non nhằm giúp trẻ phát triển toàn
diện, hài hòa về các mặt thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm, kĩ năng xã hội
và thẩm mỹ, chuẩn bị cho trẻ vào học tiểu học. Trong đó giáo dục thể chất là
mục tiêu quan trọng, yêu cầu cuối cấp mầm non trẻ phải đạt các mục tiêu của
chương trình: Trẻ khỏe mạnh, cân nặng và chiều cao phát triển bình thường theo
lứa tuổi; thực hiện được các vận động cơ bản một cách vững vàng, đúng tư thế;
có khả năng phối hợp các giác quan và vận động; vận động nhịp nhàng, biết
định hướng trong không gian, có kĩ năng trong một số hoạt động cần sự khéo léo
của đôi tay.
Giáo dục phát triển vận động là hoạt động nhằm rèn luyện phát triển thể
lực, tăng cường khả năng vận động ở trẻ. Ở trường Mầm non việc giáo dục phát
triển vận động cho trẻ có ý nghĩa vô cùng quan trọng bởi cơ thể trẻ đang trên đà
phát triển mạnh mẽ, hệ thần kinh, cơ xương hình thành nhanh, bộ máy hô hấp
đang hoàn thiện, cơ thể trẻ còn non yếu dễ bị phát triển lệnh lạc, mất cân đối.
Nếu không được chăm sóc giáo dục đúng đắn thì có thể gây nên những thiếu sót
trong sự phát triển cơ thể trẻ mà không thể khắc phục được.
Bên cạnh đó, hoạt động của trẻ mầm non " Học bằng chơi - chơi mà học".
Hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo của lứa tuổi mầm non. Nếu bạn quan
tâm lo lắng đến sức khỏe của trẻ, muốn trẻ lớn lên một cách mạnh mẽ, hãy chú ý
đến sự tích cực vận động của trẻ. Sự trì trệ, ít vận động kéo dài sẽ nhanh chóng
làm suy yếu cơ thể trẻ.
Trẻ hoạt động rất tích cực, luôn ở trong trạng thái vận động, luôn chân,
luôn tay không ngồi yên. Điều này làm cho trẻ phát triển nhanh, tốt về thể lực,
trí tuệ…Vì vậy, người lớn không nên bắt trẻ ngồi yên, cũng như không hạn chế,
cấm đoán trẻ vận động, hoạt động.
Nhu cầu vận động của trẻ là rất lớn. Các nhà khoa học đã ước tính rằng,
một đứa trẻ tuổi mầm non có khả năng di chuyển, chạy và nhảy khoảng 23km
trong ngày. Do đó, nhiệm vụ của người lớn là phải tạo ra các điều kiện cần thiết
7
để trẻ được vận động, tự giác vận động tạo sự phát triển cơ thể cân đối, hài hòa
cho trẻ.
II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ.
1. Thực trạng chung.
Năm học 2015 - 2016 tôi được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp mẫu
giáo 5 - 6 tuổi. Lớp có 35 cháu trong đó có 18 cháu nam.
Lớp có phòng học đủ diện tích cho trẻ hoạt động, thoáng mát về mùa hè,
ấm áp về mùa đông.
Lớp có đủ đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho nhu cầu hoạt động của cô và trẻ.
Đặc biệt được sự quan tâm chỉ đạo của BGH nhà trường, tổ chuyên môn
để nâng cao các biện pháp và hình thức tổ chức nhằm phát huy tính tích cực vận
động cho trẻ.
Các bậc phụ huynh luôn quan tâm tạo điều kiện hỗ trợ kinh phí mua đồ
dùng, đồ chơi tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động dạy và học của cô và trẻ.
2. Thực trạng đối với giáo viên.
Bản thân có trình độ trên chuẩn, yêu nghề, yêu trẻ. Tiếp thu đầy đủ các chỉ
thị nghị quyết cũng như tiếp thu nhiệm vụ năm học và tham gia đầy đủ các lớp
chuyên đề do phòng Giáo dục và nhà trường tổ chức.
Luôn tìm tòi đổi mới phương pháp trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ
nói chung và giáo dục phát triển vận động cho trẻ nói riêng.
Tuy nhiên do thiếu kinh nghiệm nên khi tổ chức các hoạt động cho trẻ vận
động còn hạn chế, hoặc có tổ chức nhưng qua loa, thiếu hiệu quả.
Đối với thể dục sáng: Tập các động tác trong chương trình với bài hát
quen thuộc theo chủ đề.
Đối với giờ phát triển vận động cơ bản: Hình thức tổ chức của giáo viên
chưa linh hoạt, đồ dùng chưa sáng tạo, chưa phong phú.
Các hoạt động tự phục vụ, tham quan dã ngoại, ngày hội ngày lễ cũng
chưa thực sự hấp dẫn.
Hoạt động giao lưu thể thao chưa được thực hiện.
3. Thực trạng đối với học sinh.
Năm học 2015 - 2016 nhà trường chọn lớp 5 tuổi của tôi để xây dựng
điểm chuyên đề giáo dục phát triển vận động cho trẻ trong trường mầm non.
Trẻ đi học chuyên cần cao, tuy nhiên nhận thức và khả năng vận động của
trẻ không đồng đều. Khi tổ chức các hoạt động giáo dục phát triển vận động, trẻ
tham gia nhưng chưa phát huy được tính tích cực, trẻ chưa tự lực, tự tin trong
vận động thường có biểu hiện mệt mỏi khi tham gia vận động. Trẻ chưa tích lũy
được nhiều thói quen vận động và sự phối hợp nhịp nhàng của cơ thể khi tham
gia vận động còn nhiều hạn chế.
Bên cạnh đó góc vận động còn chật hẹp, không có khu tập riêng biệt. Một
số dụng cụ thể dục tuy đã được đầu tư song qua nhiều năm sử dụng nên đã hỏng.
Chính vì vậy trẻ chưa hứng thú tham gia các họat động phát triển vận động.
Nhận thức của phụ huynh về môn giáo dục thể chất không quan trọng mà chỉ là
một môn phụ không cần quan tâm. Đa số phụ huynh không quan tâm việc đến
8
trường các cháu được học những gì? mà chỉ thích cho trẻ viêt chữ, làm toán như
lớp 1 phổ thông.
4. Kết quả thực trạng.
Từ thực tế trên tôi đã khảo sát đối với giáo dục phát triển vận động cho trẻ
và có kết quả như sau:
Chất lượng khảo sát
Tốt
Khá
TB
Nội dung
TS
SL
Tỷ lệ
%
SL
Tỷ lệ
%
SL
Tỷ lệ
%
Trẻ khỏe mạnh, cân nặng chiều cao 35 12 34,3 19 54,2
4
11,5
phát triển bình thường theo lứa tuổi
Thực hiện được các vận động cơ 35 10 28,6 19 54,2
6
17,1
bản một cách vững vàng đúng tư
thế.
Có khả năng phối hợp các giác 35 10 28,6 18 51,4
7
20
quan và vận động.
Vận động nhịp nhàng, biết định 35
9
25,8 19 54,2
7
20
hướng trong không gian.
Kết quả thực trạng cho thấy tỉ lệ trung bình đối với giáo dục phát triển vận
động còn khá cao. Chính vì vậy tôi đã tìm tòi nghiên cứu và đưa ra các giải pháp
và biện pháp thực hiện sau đây.
III. GIẢI PHÁP VÀ BIỆN PHÁP TỔ CHỨC THỰC HIỆN
1. CÁC GIẢI PHÁP.
Giải pháp 1: Xây dựng môi trường kích thích tính tích cực vận động của
trẻ.
Giải pháp 2: Xây dựng bài tập vận động đảm bảo tính khoa học và hệ thống,
đảm bảo tính vừa sức và coi trọng đặc điểm cá nhân của trẻ.
Giải pháp 3: Tập luyện thường xuyên liên tục đúng giờ (Đối với thể dục
sáng).
Giải pháp 4: Khuyến khích tính tự giác và tích cực ở trẻ.
Giải pháp 5: Lựa chọn hình thức tổ chức phong phú đa dạng
Giải pháp 6: Sử dụng các trò chơi phát triển vận động.
Giải pháp 7: Tổ chức tuần lễ sức khỏe tại nhóm lớp và tham gia ngày hội thể
dục thể thao trong trường mầm non.
Giải pháp 8: Tuyên truyền và phối kết hợp với cha mẹ và cộng đồng cùng
phối hợp thống nhất để chăm lo giáo dục phát triển vận động cho trẻ.
2. CÁC BIỆN PHÁP TỔ CHỨC THỰC HIỆN.
Biện pháp 1: Xây dựng môi trường kích thích tính tích cực vận động của trẻ.
Xây dựng môi trường GDPTVĐ cho trẻ mầm non gắn với việc lựa chọn
trang thiết bị, đồ dùng, dụng cụ luyện tập. Việc sử dụng các thiết bị, dụng cụ
luyện tập có thể tạo ra các tình huống, phương án, phức tạp hóa điều kiện thực
hiện các bài tập thể dục khác nhau, giúp trẻ có sự nhận thức rõ ràng về vận
động, về phương pháp thực hiện với các đồ dùng, dụng cụ luyện tập. Các dụng
9
cụ luyện tập thể dục giúp nâng cao hứng thú thực hiện các nhiệm vụ vận động
trong những điều kiện khác nhau, giúp thỏa mãn nhu cầu vận động, ảnh hưởng
tốt đến sức khỏe, thể chất và tinh thần của trẻ, hình thành cho trẻ thói quen rèn
luyện thân thể thường xuyên. Các dụng cụ luyện tập thể dục kích thích sự lĩnh
hội kĩ năng vận động nhanh, chính xác. Việc trẻ tích cực tham gia chuẩn bị đồ
dùng, dụng cụ luyện tập giúp hình thành cho trẻ các thói quen cẩn thận, chu đáo
trong hoạt động.
Môi trường vận động sắp xếp hợp lý, gọn gàng, đẹp đẽ, màu sắc hài hòa, các
trang thiết bị, dụng cụ luyện tập khác nhau tạo cảm xúc tích cực cho trẻ. Các loại
môi trường giáo dục phát triển vận động cho trẻ trong trường mầm non bao
gồm:
1.1. Môi trường vật chất.
* Môi trường cho trẻ hoạt động trong phòng nhóm/lớp.
Tôi sắp xếp thiết bị, đồ chơi đảm bảo an toàn, tận dụng mọi điều kiện phù
hợp, tạo cơ hội cho trẻ được vận động ở mọi lúc, mọi nơi, tăng cường vận động
trong thời gian trẻ ở trường mầm non.
Để giúp trẻ 5 tuổi thuần thục trong các kỹ năng vận động tinh nên tôi sử dụng
nhiều loại đồ vật, đồ dùng, đồ chơi khác nhau như:
Giấy: Trẻ chơi với giấy như xé, dán, gấp giấy, cuộn giấy thành quả bóng,
bông hoa,con vật; Các loại hột hạt như các loại hạt đậu, sỏi, ... trẻ thực hiện công
việc với các loại hột hạt to, nhỏ khác nhau như chuyển hột, hạt từ chỗ này sang
chỗ khác, phân loại, chia hột, hạt ra thành nhiều phần khác nhau; Các dụng cụ
gia đình tập cho trẻ sử dụng xay tiêu, cốc đo nguyên liệu, dụng cụ vét bột hoặc
thìa canh; Kéo: trẻ sử dụng để tạo ra sản phẩm; Nước: Trẻ thực hiện hoạt động
với nước như đổ nước vào chai hay dùng gáo múc nước nhỏ, mức nước từ thùng
to sang các loại thùng, thau, xô, chậu, bình, chai nhỏ hơn; Rối tay trẻ sử dụng rối
tay chơi, kể chuyện.....Với cách xây dựng môi trường vật chất như trên tôi thấy
trẻ rất tích cực, hứng thú tham gia các họat động vận động một cách tích cực có
hiệu quả.
Sau khi tiếp thu chuyên đề: Giáo dục phát triển vận động cho trẻ trong
trường mầm non, tôi đã xây dựng góc vận động có nhiều đồ dùng, đồ chơi, hình
ảnh cho trẻ vận động. Từ đó tôi luôn tìm tòi đổi mới phương pháp chăm sóc,
giáo dục trẻ nói chung và đặc biệt là giáo dục phát triển vận động nói riêng.
Xây dựng góc vận động, để thuận tiện cho trẻ sử dụng và tuyên truyền
đến tất cả các bậc phụ huynh, tôi chọn vị trí trước cửa lớp. Tôi sắp xếp các đồ
dùng dụng cụ để cho trẻ dễ lấy, dễ sử dụng đến mỗi hoạt động như thể dục sáng,
giờ học thể dục, hoạt động ngoài trời trẻ có thể tự lấy đồ dùng đồ chơi phù hợp
với vận động mà cô yêu cầu. Ngoài ra khi xây dựng góc vận động trẻ có thể tự
tham gia vận động khi trẻ được bố mẹ đón và cho chơi ở sân trường, trẻ có thể
rủ bạn cùng tập lại bài tập mà buổi sáng đã học cho bố mẹ xem. Khi xây dựng
góc vận động tôi nhận thấy trẻ lớp tôi tiến bộ nhiều hơn, trẻ tham gia vận động
tự nhiên và tích cực hơn, đồng thời phụ huynh lớp tôi thấy được rõ hơn tầm
quan trọng của giáo dục thể chất, họ quan tâm hơn đến sự vận động của con
10
mình, xem với vận động này, vận động kia con mình thực hiện được đến đâu, có
thực hiện tốt bài tập không, có mạnh dạn tự tin khi trèo thang hay đi trên cầu
thăng bằng không,…
Hình ảnh 2: Góc vận động
* Môi trường cho trẻ hoạt động ngoài trời.
Với thuận lợi về diện tích sân vườn, trước đây nhà trường cũng đã quan tâm
đến việc sắp xếp các đồ chơi phát triển vận động cho trẻ nhưng chưa được đồng
bộ, còn hạn chế trong phạm vi một số bộ đồ chơi liên hoàn mua sẵn. Đến nay
các khu vui chơi đều đảm bảo sạch sẽ, có bóng mát, có nhiều chủng loại đồ chơi
phong phú, đa dạng đáp ứng được yêu cầu cho trẻ vận động ngoài trời theo các
độ tuổi. Đặc biệt tôi đã giành cho trẻ một khu chơi với cát, sỏi ở góc thiên nhiên
thành khu khám phá khoa học với các trò chơi phát triển vận động tinh, cơ
ngón tay, sự khéo léo, tính sáng tạo của trẻ như : Đóng khuôn, sàng cát, xây lâu
dài, chơi sỏi, pha và thổi màu, thả chìm nổi, câu cá, đong đo nước…..
Hình ảnh 1: Trẻ đang chơi với nước
11
Nhà trường quan tâm thường xuyên đảm bảo an toàn cho trẻ khi tham gia
vận động. Đồ dùng, đồ chơi được kiểm tra theo định kì và sửa chữa ngay khi có
dấu hiệu mất an toàn, các khu vực vui chơi có hướng dẫn cách chơi, đu quay,
cầu trượt được lót đế xốp.
1.2. Môi trường xã hội.
Xây dựng môi trường thân thiện, trẻ tích cực, hứng thú với các hoạt động
PTVĐ. Môi trường chăm sóc, giáo dục trong trường mầm non đảm bảo an toàn
về mặt tâm lí, tạo thuận lợi giáo dục các kĩ năng xã hội cho trẻ. Muốn đạt được
điều đó thì mọi hành vi, cử chỉ, lời nói, thái độ của giáo viên đối với trẻ và
những người khác luôn mẫu mực để trẻ noi theo.
Biện pháp 2: Xây dựng bài tập vận động đảm bảo tính khoa học và hệ
thống, đảm bảo tính vừa sức và coi trọng đặc điểm cá nhân của trẻ.
Xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi, giới tính, sức khỏe, trình độ,
khả năng tiếp thu của trẻ mầm non, giáo viên cần phải xây dựng bài tập sao cho
phù hợp, cân đối vận động giữa chân và tay, giữa cơ quan vận động và cơ quan
nội tạng, giữa các tố chất nhanh, mạnh, bền, khéo của cơ thể…Việc giảng dạy
giáo dục thể chất cần phải có hệ thống cụ thể và toàn diện như vậy, và cần nâng
dần độ khó của các bài tập để cơ thể trẻ quen dần với vận động, các cơ quan và
hệ thống trong cơ thể tăng dần khả năng thích ứng. Trong khi đưa vào giảng dạy
cũng cần lưu ý dạy từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, khối lượng vận
động từ ít đến nhiều, và phải thường xuyên luyện tập, thường xuyên theo dõi,
cập nhật tình trạng phát triển của trẻ để làm cơ sở xây dựng các hệ thống tập
luyện về sau. Khi giảng dạy giáo dục thể chất, cần phải hiểu rõ đặc điểm cá nhân
của trẻ để từ đó xây dựng chương trình vận động, nội dung, phương pháp và
khối lượng vận động sao cho phù hợp với khả năng tiếp thu của trẻ. Nếu bài dạy
có nội dung quá đơn giản, khối lượng vận động quá ít sẽ khiến tác dụng rèn
luyện cơ thể không cao và cũng khiến cho người tập không hứng thú. Ngược
lại, nếu nội dung và lượng vận động quá cao có thể sẽ khiến người tập sợ hãi và
không tiếp thu được bài tập. Bên cạnh đó, trong một lớp học, trình độ và sức
khỏe của học sinh là không đồng đều, giáo viên ngoài việc quan tâm đến sức
khỏe chung của toàn lớp còn cần phải tìm cách hướng dẫn riêng và giúp đỡ từng
trẻ cá biệt trong lớp. Biện pháp này cần được thực hiện dựa trên sự quan tâm và
thấu hiếu đặc điểm cá nhân từng trẻ của giáo viên.
Biện pháp 3: Tập luyện thường xuyên liên tục đúng giờ (đối với thể dục
sáng).
Thể dục sáng được tiến hành vào sáng sớm sau giờ đón trẻ.Tập thể dục
thường xuyên giúp trẻ hít thở sâu, điều hoàn nhịp thở, tăng cường quá trình trao
đổi chất và tuần hoàn trong cơ thể; giúp các khớp, dây chằng được mềm dẻo,
linh hoạt; đồng thời hỗ trợ cho những hoạt động trong ngày của trẻ thêm nhịp
nhàng, nhanh nhẹn, giảm động tác thừa và tạo cho trẻ tâm trạng sảng khoái, vui
tươi đón ngày hoạt động mới.
Buổi sáng ngay sau khi ngủ dậy tập thể dục đơn giản, trẻ tích lũy được sự
sảng khoái cho cả ngày. Tập luyện thường xuyên như vậy, cơ thể của trẻ nâng
12
cao hoạt động của các cơ quan của cơ thể, thúc đẩy sự phát triển những kỹ năng
vận động cần thiết, củng cố các nhóm cơ, hình thành tư thế đúng đắn. Vì vậy tôi
cho trẻ tập thể dục sáng hàng ngày vào một thời gian nhất định sau giờ đón trẻ.
Thời gian tập khoảng 8 – 9 phút., Trang bị dụng cụ như: gậy, nơ, vòng thể dục
phù hợp với động tác để tạo hứng thú cho trẻ tập, khi trẻ tập tôi quan sát cách
đứng của trẻ, tư thế đầu, vai, mông và đặc biệt là cột sống của trẻ. Trẻ cần đứng
thẳng, vai thả đều, không lên gân, tay cử động thoải mái, không cúi đầu. Giữ cho
trẻ tư thế đứng ngay cả khi nghỉ, khi đi bộ, chạy và làm các cử động khác. Số lần
lặp lại mỗi bài tập phụ thuộc vào tính chất mỗi động tác, cũng như trình độ thể
lực của trẻ. Những bài tập khó, có khối lượng vận động lớn chỉ nên lặp lại 2 - 3
lần, còn động tác phát triển chung đối với tay, chân thì nên từ 4 - 6 lần. Chọn
động tác và sắp xếp bài tập cho trẻ cần theo một số quy định. Trước hết động tác
phải phù hợp và hấp dẫn đối với trẻ. Bài tập phải có tác động hoàn thiện kĩ năng
đi, chạy, trèo, ném, thúc đẩy sự hình thành tư thế đúng, gây sự hoạt động tích
cực của các cơ quan hô hấp, tuần hoàn, các nhóm cơ…
Hình ảnh 3: Trẻ đang tập thể dục sáng
Biện pháp 4: Khuyến khích tính tự giác và tích cực ở trẻ.
Bởi giáo dục thể chất cho trẻ là một quá trình sư phạm cho nên giáo
viên không những phải dạy cho trẻ biết bắt chước, mô phỏng, làm đúng được
các động tác vận động mà còn phải thực hiện nhiệm vụ bồi dưỡng cho trẻ những
phẩm chất đạo đức, mà tiêu biểu trong đó là ý thức tự giác, tích cực, khả năng
chịu đựng và tập trung ý chí trong hoạt động thể dục thể thao. Những giờ học
giáo dục thể chất thường đòi hỏi trẻ phải vận động tích cực, (đôi khi điều đó quá
dồn dập so với những hoạt động thường ngày của trẻ), bên cạnh đó, cơ thể trẻ
còn non nớt, khả năng tập trung kém, khiến trẻ khó mà theo kịp được nội dung
bài học. Nhiệm vụ của cô là phải thường xuyên bồi dưỡng cho trẻ có thói quen
lắng nghe những lời chỉ bảo trong quá trình tập luyện, đồng thời cũng khuyến
khích trẻ tự giác tích cực trong hoạt động. Kèm theo đó cô cũng cần không
ngừng cải tiến phương pháp dạy, lựa chọn nội dung và hình thức tổ chức sao cho
13
phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của trẻ, để trẻ có thể theo kịp bài học
một cách tự nhiên nhất. Trẻ tích cực tham gia hoạt động một cách say mê hứng
thú nhất.
Biện pháp 5: Lựa chọn hình thức tổ chức phong phú đa dạng.
Để thực hiện nhiệm vụ giáo dục thể chất cho trẻ, giáo viên tiến hành
thông qua nhiều hình thức giáo dục như trong tiết học và ngoài tiết học, bao gồm
thể dục sáng, thể dục chống mệt mỏi, trò chơi vận động, dạo chơi, thăm quan,
hội khỏe, giáo dục cá biệt, nhưng hình thức tiết học là cơ bản vì trên tiết học thể
dục các tri thức, kỹ năng, kỹ xảo vận động được truyền thụ một cách có mục
đích, hệ thống, tổ chức và có kế hoạch. Toàn bộ nội dung giáo dục thể chất được
diễn ra trên tiết học, còn các hình thức khác chỉ rèn luyện một khía cạnh nào đó
của giáo dục thể chất. Hiệu quả của việc phát huy tính tích cực vận động không
chỉ phụ thuộc vào cánh lựa chọn các phương pháp dạy học, mà còn phụ thuộc
đáng kể vào các hình thức dạy học. Vì vậy trong tiết học giáo dục thể chất tôi đã
sử dụng các hình thức sau:
Hình thức tập cả lớp đồng loạt: Khi áp dụng hình thức này có nghĩa là tôi
cho tất cả trẻ cùng thực hiện một bài tập vận động giống nhau. Hình thức dạy
học này cho phép giáo viên cùng một lúc chỉ đạo toàn bộ trẻ, tăng lượng vận
động, tạo điều kiện củng cố kỹ năng vận động, phát triển tố chất thể lực, tính tập
thể, khả năng phối hợp vận động khi thực hiện bài tập. Ví dụ: Khi dạy trẻ bài
tập: “nhảy lò cò” tôi cho trẻ tập đồng loạt tại chỗ. Sau đó cho trẻ tập theo nhóm.
Hình thức tập cả lớp - nối tiếp: Khi áp dụng hình thức này, tôi cho trẻ
cùng thực hiện một bài tập, liên tiếp trẻ nọ nối tiếp trẻ kia. Có thể một nhóm có
từ 3 - 5 trẻ tập xong bài tập rồi tiếp theo đến nhóm khác, giống như tập quay
vòng. Tập theo nhóm nối tiếp trẻ rất hứng thú và thi đua nhau tập.
Hình thức tập theo nhóm: Khi áp dụng hình thức này, trong thời gian cho
trẻ thực hiện tôi chia lớp thành 2 hoặc 3 nhóm, mỗi nhóm tập bài tập ở các vị trí
khác nhau và có trẻ có năng lực tổ chức phụ trách. Trong khi thực hiện bài tập
theo nhóm, nếu vận động mới có một bài tập vận động cơ bản thì tập theo kiểu
nhóm không chuyển đổi, các nhóm tập xong bài tập đã cho thì cả lớp chuyển
sang phần tiếp theo của buổi tập. Nếu bài tập vận động mới có 2 vận động cơ
bản thì tôi cho trẻ tập theo kiểu nhóm chuyển đổi, chia lớp thành 2 nhóm: Nhóm
1 tập xong vận động thứ nhất, cùng lúc nhóm 2 tập xong vận động thứ hai. Sau
đó nhóm 1 tập vận động 2 đồng thời nhóm 2 tập vận động 1. Cuối cùng cả lớp
chuyển sang phần tiếp theo của buổi tập. Tôi đưa hình thức tập theo nhóm này
vào buổi tập giúp cho trẻ phát triển khả năng tự lực và tự tổ chức theo tốp nhỏ,
tăng lượng vận động và rèn luyện kỹ năng vận động cho trẻ. Trẻ tập theo nhóm.
Hình thức tập cá nhân: Khi tiến hành hình thức này, trẻ tập lần lượt một
bài tập, cô hướng dẫn, kiểm tra chất lượng bài tập các trẻ còn lại quan sát và
nhận xét ưu, nhược điểm của trẻ khi thực hiện bài tập.
Biện pháp 6: Sử dụng các trò chơi phát triển vận động.
Hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ tuổi mẫu giáo, trong đó
14
trò chơi vận động có vai trò to lớn trong việc hình thành và phát triển nhân cách
trẻ. Giáo viên mầm non phải tạo cho trẻ bầu không khí thật sự hứng thú, tích cực
để trẻ bộc lộ khả năng, hạn chế trong khi thực hiện kĩ năng vận động của mình,
từ đó giáo viên sẽ có những điều chỉnh kịp thời nhằm giúp cho việc rèn luyện kĩ
năng vận động của trẻ được hiệu quả hơn.
Biện pháp trò chơi có tác dụng nhằm gây hứng thú cho trẻ đến bài tập vận
động, giúp trẻ thực hiện nhiều lần mà không nhàm chán, đánh giá được tương
đối khách quan kết quả vận động của trẻ. Khi tham gia vào trò chơi, trẻ vận
động tích cực hơn, tự nhiên, thoải mái, có tác dụng củng cố và rèn luyện kĩ
năng, kĩ xảo vận động phát triển tố chất vận động. Khi chơi trò chơi vận động,
hệ vận động được củng cố, các hệ cơ bắp của cơ thể trở nên rắn chắc hơn, các
khớp xương và dây chằng trở nên linh hoạt, có tác dụng củng cố, tăng cường sức
khỏe cho trẻ, tạo điều kiện cho việc rèn luyện thể lực, củng cố kĩ năng vận động
trong điều kiện thay đổi. Hoạt động trò chơi mang tính tổng hợp và được xây
dựng kết hợp với những kĩ năng vận động khác nhau như chạy, nhảy, bò…trong
khi chơi trẻ có khả năng giải quyết bài tập mới xuất hiện một cách sáng tạo, thể
hiện tính độc lập, nhanh trí trong việc lựa chọn cách thức vận động, những tình
huống biến đổi bất ngờ trong quá trình chơi, sẽ kích thích thực hiện nhanh hơn,
khéo léo hơn.
Biện pháp này tiến hành dưới hai dạng:
Dạng 1: Đưa yếu tố chơi vào bài tập. Ví dụ: “Trườn sấp” giống như các
chú bộ đội; “vươn thở” cho trẻ bắt chước gà gáy, thổi bóng, ngửi hoa; “bò” như
chuột; nhảy qua rảnh nước, nhảy như thỏ.
Dạng 2: Sử dụng trò chơi vận động để tiến hành bài tập. Ví dụ trò chơi
“đuổi bắt” vận động chạy, “chuông reo ở đâu?” rèn luyện khả năng định hướng
âm thanh, không gian cho trẻ.
Biện pháp 7: Tổ chức tuần lễ sức khỏe tại nhóm lớp và tham gia ngày hội
thể dục thể thao trong trường mầm non.
7.1. Tổ chức “tuần lễ sức khỏe” tại nhóm lớp. Tổ chức vào tuần 4 tháng 1
năm 2016.
“Tuần lễ sức khỏe” là hình thức nghỉ ngơi tích cực dành cho trẻ trong suốt
một tuần. Tổ chức “Tuần lễ sức khỏe” đã tạo điều kiện cho trẻ được vui chơi
thoải mái ngoài trời. Bổ xung thêm nhiều trò chơi, bài tập vận động khác nhau
trong các hoạt động của trẻ. Hình thành cho trẻ những hiểu biết cơ bản về đặc
điểm cấu tạo và chức năng của cơ thể mình. Từ đó có sự chuẩn bị tâm lý cần
thiết cho hoạt động bảo vệ sức khỏe.
Để phát huy được tính tích cực vận động của trẻ tôi đã xây dựng nội dung
“tuần lễ sức khỏe” của lớp như sau:
Nội dung tuần lễ sức khỏe
Thời
Buổi sáng
Buổi chiều
gian
Thứ 2
+ Tuyên truyền với phụ huynh về ý + Cho trẻ xem video về các đồ
nghĩa của “Tuần lễ sức khỏe” của dùng, dụng cụ về các môn thể
15
Thứ 3
Thứ 4
Thứ 5
Thứ 6
trẻ.
+ Trang trí lớp học theo chủ đề
nhánh: Tết và mùa xuân đẹp
+ Tổ chức tiết học theo chủ đề:
“Ngày tết và sức khỏe”: Trò chuyện
về các trò chơi ngày tết.
+ Dạo chơi buổi sáng: Tổ chức cho
trẻ vệ sinh các khu GDTC để chơi
các trò chơi ngoài trời: “Rồng rắn
lên mây” “ Bịt mắt bắt dê”, “Nhảy
bao bố”
+ Trưng bày sách tranh về: “Ngày
tết và sức khỏe”
+ Tiết học theo chủ đề: “Các món
ăn ngày tết”. Trò chuyện về các
món ăn và cách vệ sinh, bảo vệ sức
khỏe trong ngày tết. Tổ chức cho
trẻ tập các bài tập thể lực và các trò
chơi khác nhau.
+ Dạo chơi buổi sáng: Cho trẻ vận
động tự do và sáng tạo. Chơi các
trò chơi vận động: “ Nước chảy”,
“cướp cờ”
+ Trò chuyện với trẻ về phòng
chống bệnh tật và cách chăm sóc
sức khỏe trong ngày tết. Tổ chức
cho trẻ tập vận động và các trò chơi
khác nhau.
+ Dạo chơi buổi sáng: Cho trẻ chơi
các trò chơi tự do, chơi trò chơi vận
động: “Nhảy tiếp sức”, “ kéo co”.
+ Cho trẻ xây dựng sân bóng đá.
+Tổ chức cho trẻ tham gia lao động
chăm sóc cây, dọn nhặt rác, dọn vệ
sinh trường lớp.
+ Tổ chức cho trẻ chơi những trò
chơi vận động, dân gian theo ý
thích của trẻ
+Trò chuyện về những quy tắc, luật
khi tham gia thi đấu của các vận
động, trò chơi.
thao
+ Trò chuyện về các môn thể
thao, xem tranh ảnh, album hình
ảnh các vận động viên.
+ Làm sách tranh về các trò chơi
dân gian, hoạt động trong ngày
tết.
+ Tổ chức cho trẻ chơi các trò
chơi vận động ở khu GDTC.
“Đập bóng”,“cử tạ”, “Ném xa”,
“Chơi cát - nước”.
+ Hát và vận động các bài hát sôi
động kết hợp dụng cụ.
+ Cho trẻ xem phim về các tiết
mục thi thể dục thể thao dành
cho bé.
+ Làm đồ dùng đồ chơi vận động
tinh cùng cô.
+ Chơi tự do, trò chơi vận động
theo ý thích của trẻ
+ Kể chuyện bé nghe: Các câu
truyện có nội dung: Ăn uống, vệ
sinh, luyện tập thể thao đối với
sức khỏe.
+ Tiếp tục làm các đồ dùng vận
động tinh cùng cô.
+ Tổ chức cho trẻ chơi trò chơi
dân gian ngày tết: “Tập tầm
vông”, “rồng rắn lên mây”
+Chơi trò chơi lựa chọn các hành
vi đúng sai trong vận động.
+ Cho trẻ xem trên máy vi tính
về những bộ trang phục của các
vận động viên, các tiết mục nhào
lộn của các diễn viên.
+ Ôn toán, ôn thơ dưới hình các
trò chơi học tập.
+Tổ chức cho trẻ vẽ tranh theo ý
thích về tuần lê sức khỏe.
+ Làm quen các vận động mới
16
+ Dạo chơi buổi sáng: Tổ chức các cho chủ đề nhánh sắp tới.
trò chơi; “ném vòng cổ chai”, +Tổ chức cho trẻ các trò chơi
“chuyền trứng”, “cài cởi cúc áo”, vận động ở khu GDTC.
“buộc dây”.
+ Tổ chức ca múa hát tập thể
Với việc xây nội dung cụ thể, hệ thống và khoa học tôi đã thu hút được
trẻ, trẻ tham gia vận động một cách hứng thú, tích cực, tự tin, không mệt mỏi
trong suốt một tuần. Bên cạnh đó tham gia “Tuần lễ sức khỏe” đã khích thích trẻ
sáng tạo khi thực hiện những bài tập vận động khác nhau.
7.2. Tham gia ngày hội thể dục thể thao trong trường mầm non. Tổ chức
vào tuần 5 tháng 2 năm 2016.
Ngoài việc tổ chức tuần lễ sức khỏe cho trẻ, tôi đã luyện tập cho trẻ để
tham gia ngày hội thể dục thể thao trong trường mầm non. “Ngày hội thể dục thể
thao” chiếm một vị trí đặc biệt quan trọng trong trường mầm non nói chung và
trong lĩnh vực giáo dục phát triển vận động nói riêng. Nhà trường đã tổ chức
ngày hội thể thục thể thao thông qua hội thi “Hội khỏe bé mầm non” nhằm rèn
luyện cơ thể trẻ, khích lệ lòng yêu thích thể dục, thể thao, góp phần củng cố và
hoàn thiện kỹ năng vận động ở trẻ, tạo ra không khí thi đua, rèn luyện thể dục
giữa các lớp trong trường.
Hội thi “Hội khỏe bé mầm non” là dịp để nhà trường tuyên truyền tới các
bậc phụ huynh và cộng đồng cùng phối hợp tạo sự thống nhất để chăm lo giáo
dục phát triển vận động cho trẻ.
Kết quả hội thi nhận được sự quan tâm đặc biệt từ lãnh đạo, chuyên viên
của Phòng GD&ĐT Hà Trung, Đảng ủy, UBND xã và các tổ chức đoàn thể
trong xã cũng như sự đồng tình ủng hộ từ phía các bậc phụ huynh (Phụ huynh
lớp tôi đã tài trợ cho nhà trường rạp, phông màn, loa đài; Mua đồng phục cho trẻ
tham gia hội thi) đã tạo điều kiện tốt nhất để nhà trường tổ chức tốt hội thi. Và
đây là những hình ảnh của hội thi: “Hội khỏe bé mầm non” cấp trường năm học
2015 - 2016.
17
Hình ảnh 4: Bà Hoàng Thị Tho Hiệu trưởng nhà trường khai mạc hội thi
Trong ngày hội, tất cả trẻ đều được tham gia trực tiếp vào hoạt động thể
dục, thể thao; thi đua, thi đấu thể thao một cách tích cực, hào hứng, sôi nổi. Qua
đó, thúc đẩy các hoạt động tập thể, tạo không khí náo nức cho trẻ được tham gia
“Biểu diễn”, “Thi tài” cùng tập thể lớp mình cho các bạn xem. Qúa trình hoạt
động tập thể như vậy đã phát triển ở trẻ tính linh hoạt, mạnh dạn, tinh thần tập
thể và để lại cho trẻ những cảm xúc vui tươi, phấn khởi, óc thẩm mĩ về “Những
vận động viên tí hon” khi biểu diễn.
Hình ảnh 5 Trẻ lớp tôi đang thể hiện phần thi tự chọn
Hình ảnh 6: Bà Vũ Thị Viên chuyên viên Phòng GD&ĐT trao phần thưởng cho
lớp tôi đạt giải nhất trong hội thi.
18
Sau khi tham gia hội thi và đạt kết quả cao nhất trẻ trong lớp tôi mạnh
dạn, tự tin, khéo léo, tinh thần phấn chấn. Trẻ yêu thích vận động, tích cực tự
giác tham gia vận động cùng cô và các bạn.
Giải pháp 8: Tuyên truyền và phối kết hợp với cha mẹ và cộng đồng
cùng phối hợp thống nhất để chăm lo giáo dục phát triển vận động cho trẻ.
Công tác tuyên truyền đến phụ huynh cũng vô cùng quan trọng. Tôi tham
gia hướng dẫn nội dung giáo dục phát triển vận động tới toàn thể các bậc phụ
huynh trong lớp thông qua trao đổi hàng ngày, qua các góc tuyên truyền.
Tuyên truyền sâu rộng tới cộng đồng để phối hợp với nhà trường trong
việc hình thành một số thói quen tốt trong ăn uống, vệ sinh cá nhân, giữ gìn sức
khỏe và an toàn, những thói quen vận động cần thiết cho trẻ ngay từ khi còn
nhỏ.
Tuyên truyền các nội dung về sự phát triển toàn diện của trẻ, sức khỏe thể
chất và tinh thần, vai trò và nội dung của phát triển thể chất, nhu cầu dinh
dưỡng, thói quen vệ sinh, mốc phát triển thể chất, các bài tập cần dạy trẻ hàng
ngày. Trong đó tập trung vào nội dung phát triển vận động cho trẻ như các trò
chơi vận động, một số môn thể thao phù hợp, các trò chơi dân gian. Tại các khu
vực có hình ảnh minh họa, chỉ dẫn cách chơi trò chơi vận động để phụ huynh có
thể hướng dẫn và chơi cùng con.
Hình thức tuyên truyền:
+ Thông qua cuộc họp phụ huynh đầu năm và trao đổi thường xuyên với
Ban Liên lạc Hội phụ huynh về nội dung giáo dục phát triển vận động cho trẻ.
+ Trao đổi trực tiếp với BGH nhà trường. Phụ huynh có thể chủ động gặp
gỡ nhà trường, giáo viên để nắm bắt tình hình và kết quả giáo dục phát triển vận
động của trẻ.
+ Tổ chức hội thảo về dinh dưỡng: Tham mưu với BGH nhà trường phối
hợp với trạm y tế vào ngày 15 hàng tháng. Tại đây phụ huynh được bác sỹ
hướng dẫn cách chăm sóc trẻ theo khoa học để có thể lực tốt tham gia được các
trò chơi vận động. Ngoài ra bác sỹ còn tư vấn, khuyên cha mẹ nên cho trẻ tham
gia một số trò chơi vận động, một số môn thể thao phù hợp với từng độ tuổi để
giúp trẻ tăng chiều cao và phát triển thể chất.
+ Tài liệu phát tay: Tuyên truyền các nội dung về dinh dưỡng, vệ sinh,
thói quen tốt cho sức khỏe, mốc phát triển thể chất của trẻ. Phát tại các giờ đón,
trả trẻ, tại cuộc họp phụ huynh, hoặc qua góc trao đổi với phụ huynh.
+ Phối hợp với đài truyền thanh của xã để tuyên truyền các nội dung giáo
dục phát triển vận động cho trẻ.
+ Thăm hỏi của giáo viên đến từng gia đình trẻ.
+ Thông qua hoạt động tập thể, hội, lễ của nhà trường: Cha mẹ trực tiếp
tham gia tổ chức các ngày hội khỏe, tuần lễ sức khỏe, hoạt động ngoại khóa về
giáo dục phát triển vận động do lớp hoặc nhà trường tổ chức.
Với hình thức tuyên truyền như trên tôi thấy phụ huynh lớp tôi đã nhận thức
được tầm quan trọng của giáo dục phát triển vận động đối với trẻ.
19
Hình ảnh 7: Phụ huynh lớp tôi đang tham gia trò chơi cùng con mình
IV. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM.
Qua một năm nghiên cứu và thực nghiệm sư phạm cũng như tiến hành sửa
đổi theo nhiều cách khác nhau để tìm ra những hướng tốt nhất để phát huy tính
tích cực vận động của trẻ tôi đã đạt được một số kết quả khả quan.
* Về cở sở vật chất, trang thiết bị đồ dùng.
Ngoài đồ dùng đồ chơi sẵn có tôi đã tự làm một số đồ dùng như: Sử dụng
từ lốp ô tô cũ làm 2 bập bênh, 2 nhún, cổng chui, xích đu, ném; 10 bộ tập tạ, 40
bơm tay, 50 que múa dải lụa, 30 bộ kéo tay, 3 bộ chơi đánh gôn…Và các đồ
dùng phục vụ cho các tiết dạy vận động.
Môi trường trong lớp được sắp xếp theo hướng mở, làm thêm nhiều đồ
chơi kích thích trẻ hoạt động và phát triển toàn diện các nhóm cơ.
Môi trường bên ngoài, sân vườn được quy hoạch lại bố trí khoa học, có
các khu chuyên biệt cho từng vận động như khu vực ném, khu vực bò, khu vực
phát triển vận động tinh khéo léo, có khu vực chơi liên hoàn kết hợp các vận
động bố trí từ dễ đến khó tăng dần yêu cầu chơi.
* Về chất lượng tổ chức giáo dục phát triển vận động.
Thể dục sáng: Sưu tầm được các bài hát thiếu nhi vui nhộn, lựa chọn động
tác phát triển các nhóm cơ phù hợp tạo hứng thú cho trẻ trong giờ thể dục sáng.
Giờ dạy phát triển vận động: Đạt kết quả cao hơn vì tôi đã tìm tòi đổi mới
phương pháp và tiến hành nhiều hình thức linh hoạt sáng tạo.
Hoạt động tham quan dã ngoại, ngày hội ngày lễ được tổ chức đổi mới cả
nội dung và hình thức, các trò chơi vận động trẻ được tham gia cùng bố mẹ đã
tạo mối gắn kết giữa nhà trường và gia đình.
*Về nhận thức:
Đối với giáo viên: Nhận thức được nâng lên, giáo viên không còn lúng
túng khi lựa chọn bài tập, biện pháp tác động, hình thức tổ chức hoạt động phát
20
triển thể chất cho trẻ sáng tạo, chủ động khai thác các khu vực vui chơi của nhà
trường vào tổ chức vui chơi cho trẻ hiệu quả hơn.
Nắm được mục đích, yêu cầu phát triển vận động cho trẻ trong trường
mầm non. Khai thác sâu nội dung phát triển vận động cho trẻ, xây dựng kế
hoạch giáo dục thể chất cho trẻ theo chương trình GDMN phù hợp với trẻ. Nắm
vững các phương pháp giáo dục thể chất. Đổi mới phương pháp giảng dạy, sáng
tạo trong việc tổ chức các hoạt động vận động cho trẻ.
Xây dựng nội dung, cách thức tuyên truyền với các bậc phụ huynh về
triển khai thực hiện phù hợp, làm chuyển biến nhận thức của phụ huynh trong
việc phát triển vận động cho trẻ ngay từ khi còn nhỏ. Thu hút được sự quan tâm
của phụ huynh đối với nhà trường, hợp tác cùng với phụ huynh trong việc phát
triển vận động cho trẻ.
Đối với Phụ huynh: Có sự chuyển biến rõ nét về nhận thức, không chỉ
hiểu hơn về việc cần thiết tổ chức cho trẻ PTVĐ, nhiều phụ huynh tích cực ủng
hộ đóng góp công sức, kinh phí đầu tư mua sắm thêm thiết bị, dụng cụ, đồ chơi
cho trẻ vui chơi, các nguyên vật liệu, ngày công để cùng giáo viên làm đồ chơi
vận động cho trẻ. Trong các ngày hội ngày lễ khi được mời tham gia chơi cùng
trẻ phụ huynh rất hào hứng không còn e ngại như trước.
*Kết quả trên trẻ:
Kết quả thể hiện rất rõ qua bảng khảo sát sau đây.
Chất lượng khảo sát
Tốt
Khá
TB
Nội dung
TS
SL
Tỷ lệ
%
SL
Tỷ lệ
%
SL
Tỷ lệ
%
Trẻ khỏe mạnh, cân nặng chiều cao 35
15 42,9 18 51,4 2
5,7
phát triển bình thường theo lứa tuổi
Thực hiện được các vận động cơ 35
12 34,3 19 54,3 4 11,4
bản một cách vững vàng đúng tư
thế.
Có khả năng phối hợp các giác 35
12 34,3 18 51,4 5 14,2
quan và vận động.
Vận động nhịp nhàng, biết định 35
12 34,3 19 54,3 4 11,4
hướng trong không gian.
Qua một một năm thực hiện chuyên đề: Giáo dục phát triển vận động cho
trẻ trong trường mầm non và phối hợp nhiều biện pháp để phát huy tính tích cực
vận động của trẻ, kết quả đã thể hiện qua bảng khảo sát đó là: Tố chất của trẻ
phát triển tốt hơn, kênh sức khỏe chuyển biến rõ rệt (Trẻ phát triển bình thường
theo độ tuổi tính đến tháng 2/2016 đạt 94,3%, tỉ lệ trẻ suy dinh dưỡng giảm
5,8%), tỉ lệ trẻ nghỉ ốm mỗi khi thời tiết thay đổi giảm hẳn. Khi tổ chức các hoạt
động cho trẻ vận động trẻ tham gia rất tích cực, trẻ tự lực, tự tin trong vận động
không có biểu hiện mệt mỏi khi tham gia vận động. Trẻ đã tích lũy được nhiều
thói quen vận động và có sự phối hợp nhịp nhàng của cơ thể khéo léo, dẻo dai,
linh hoạt, bền bỉ khi tham gia vận động, có nhiều khả năng sáng tạo khi thực
21
hiện các bài tập vận động, trò chơi vận động. Các cháu tự tin khi hoạt động
nhóm, có tinh thần đoàn kết, tự lập cao. Trẻ nhanh nhẹn, hoạt bát trong tất cả
hoạt động, kỹ năng chơi được nâng lên, hình thành kĩ năng làm một số việc từ
dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, giúp trẻ có kĩ năng tự bảo vệ và chăm sóc
bản thân, hiểu biết ích lợi của việc luyện tập vận động đối với sự phát triển toàn
diện của cơ thể. Phát triển các cử động khéo léo của bàn tay, ngón tay và khả
năng phối hợp thị giác, thính giác với vận động; khả năng làm một số công việc
đơn giản tự phục vụ trong ăn ngủ và vệ sinh cá nhân. Hình thành và phát triển ở
trẻ khả năng thích nghi với chế độ sinh hoạt; một số thói quen tốt trong ăn uống,
vệ sinh cá nhân, giữ gìn sức khỏe và an toàn. Trong các hoạt động hàng ngày, trẻ
có ý thức tự giác trong lao động tự phục vụ, cùng cô vệ sinh lớp, thu dọn đồ
dùng sau khi chơi….Qua đó ta thấy, sau khi áp dụng các biện pháp trong đề tài
nghiên cứu, Kết qủa đối với việc phát huy tính tích cực cho trẻ trong giáo dục
phát triển vận động được nâng lên rõ rệt không chỉ đối với trẻ mà còn nâng cao
phương pháp giảng dạy cho giáo viên. Làm chuyển biến nhận thức của cha mẹ
và cộng đồng về giáo dục phát triển vận động cho trẻ trong trường mầm non.
PHẦN III
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận:
Qua một năm tổ chức tăng cường phát huy tính tích cực vận động cho trẻ,
trường tôi đạt kết quả tốt trẻ khỏe mạnh, trẻ tăng cân đều, trẻ mắc các bệnh
truyền nhiễm không có, trẻ đến trường chuyên cần hơn. Tôi nhận thấy trẻ trở
nên thông minh, nhanh nhẹn rõ rệt, tích cực và chủ động trong mọi hoạt động
tìm tòi và khám phá thế giới xung quanh. Trẻ biết suy nghĩ và đặt ra nhiều câu
hỏi suy luận lý thú cho cả cô và trẻ khác cũng suy nghĩ trả lời. Bên cạnh đó,
ngôn ngữ của trẻ trở nên mạch lạc hơn, trẻ mạnh dạn và tự tin hơn trong giao
tiếp rất nhiều, thói quen lao động tự phục vụ ở trẻ tốt hơn. Không những thế ở
trẻ cũng hình thành những phẩm chất tốt như khả năng phối hợp hoạt động tốt
với các bạn, khả năng tự kềm chế, nhường nhịn bạn, biết chơi cùng bạn và giúp
đỡ bạn. Đó là niềm vui kông chỉ dành cho các bậc cha mẹ mà cũng là niềm vui
lớn của cô giáo mầm non, của những người làm công tác giáo dục.
Vì vậy mỗi giáo viên luôn luôn học hỏi đổi mới phương pháp, hình thức
tổ chức giáo dục trẻ nói chung và giáo dục phát triển vận động nói riêng, xây
dựng kế hoạch tổ chức phát triển vận động cho trẻ phù hợp với tình hình của lớp
và yêu cầu của độ tuổi.
Để trẻ thực hiện tốt bài vận động cần xây dựng bài tập vận động đảm bảo
tính khoa học và hệ thống, đảm bảo tính vừa sức và coi trọng đặc điểm cá nhân
của trẻ.
Để phát huy được tính tích cực vận động của trẻ cần xây dựng môi trường
kích thích trẻ vận động.
Khi tổ chức các hoạt động giáo dục phát triển vận động cần có những hình
thức phong phú, đa dạng và sáng tạo để lôi cuốn trẻ tham gia hoạt động và
22
sử dụng nhiều trò chơi để trẻ vận động.
Căn cứ vào đặc điểm tâm sinh lí trẻ khi tổ chức các hoạt động vận động
cần khuyến khích tính tích cực, tự giác ở trẻ.
Tổ chức thể dục sáng cho trẻ tổ chức thường xuyên liên tục, đều đặn và đúng giờ
kết hợp dụng cụ như: Qậy thể dục, nơ, vòng ,.. để trẻ tập tích cực hơn.
Vận động mang yếu tố thi đua để từ đó trẻ cố gắng vì vậy giáo viên cần tổ
chức cho trẻ giao lưu với các trẻ ở lớp khác trong khối. Đặc biệt luôn luôn duy
trì tuần lễ sức khỏe của lớp và tham gia ngày hội thể thao do nhà trường, phòng
Giáo dục tổ chức.
Giáo viên cần tuyên truyền và phối kết hợp với cha mẹ và cộng đồng cùng
phối hợp thống nhất để chăm lo giáo dục phát triển vận động cho trẻ
Tăng cường học tập kinh nghiệm của đồng nghiệp trong trường, và kinh
nghiệm của các trường thực hiện chuyên đề giáo dục phát triển vận động điểm
của huyện như: Trường mầm non Thị Trấn, trường mầm non Hà Tiến.
Đề tài của tôi đã được thực hành, trải nghiệm tại đơn vị rất có hiệu quả
và tôi tin rằng đề tài này có thể ứng dụng rộng rãi trong trường mầm non khi
tổ chức các hoạt động giáo dục phát triển vận động cho trẻ.
2.
Kiến nghị: Không
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ của bản thân tôi trong việc tổ chức
các hoạt động nhằm phát huy tính tích cực vận động cho trẻ. Rất mong tiểu ban
khoa học cấp trường và hội đồng khoa học ngành góp ý kiến để tôi có thêm
nhiều kinh nghiệm tổ chức các hoạt động giáo dục phát triển vận động cho trẻ
đạt hiệu quả cao hơn nữa.
Hà Đông, ngày 17 tháng 2 năm 2016
Tôi xin cam đoan sáng kiến kinh
nghiệm không sao chép, coppy
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
TÁC GIẢ
ĐƠN VỊ
Phạm Thị Nguyên
XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP HUYỆN
23
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo trình: Hướng dẫn tổ chức các hoạt động Giáo dục phát triển vận
động cho trẻ trong trường Mầm non - Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam
2. Giáo trình: Chương trình giáo dục mầm non - Nhà Xuất bản giáo dục
Việt Nam.
3. Giáo trình: Lý luận và phương pháp giáo dục thể chất cho trẻ mầm non
- Đặng Hồng Phương - Nhà xuất bản Đại học Sư phạm.
4. Phương pháp giáo dục thể chất cho trẻ em - Đặng Hồng Phương - Nhà
xuất bản Đại học Sư phạm.
5. Phát triển tính tích cực vận động cho trẻ mầm non - Đặng Hồng
Phương - Nhà xuất bản Đại học Sư phạm.
6. Tài liệu tập huấn chuyên đề: Giáo dục phát triển vận động cho trẻ trong
trường Mầm non tháng 8 năm 2014 do phòng GD&ĐT Hà Trung tổ chức.
24
PHỤ LỤC
NỘI DUNG
TT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
PHẦN I: MỞ ĐẦU
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI.
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
PHẦN II: NHỮNG NỘI DUNG SKKN
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU.
III. CÁC BIỆN PHÁP TỔ CHỨC THỰC HIỆN.
IV. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN.
PHẦN III: . KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
TRANG
1
1
2
2
2
3
3
4
5
16
18
25