Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4 5 tuổi b, trường mầm non thị trấn 2

A. MỞ ĐẦU
I. Lý do chọn đề tài:
Âm nhạc đối với trẻ thơ là một thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc, nó như một
bài thuốc giúp cho trí tuệ của trẻ phát triển toàn diện ngay từ buổi đầu đời, đồng
thời Âm nhạc cũng tác động tích cực tới việc xây dựng tình cảm, xúc cảm, chứa
đựng với một tâm hồn trong sáng vui tươi của ở trẻ. Và điều đó có thể khẳng
định chính âm nhạc tác động vào con người từ khi đứa trẻ còn nằm trong bụng
mẹ và người mẹ đã chuẩn bị về tinh thần, thể chất và tâm sinh lí cho con u của
mình bằng việc cho thai nhi tiếp xúc với âm nhạc nhằm kích thích cho trí não
phát triển, hồn thiện về thể chất, giúp cho đứa con của mình thơng minh trong
sáng ngay từ khi trong bụng mẹ và sớm hoàn thiện hơn về mọi mặt.
Trong chương trình giáo dục Mầm non, âm nhạc được xem là một bộ môn
nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là hoạt động được trẻ yêu thích, là nguồn
hứng thú mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ t huật và nó cịn là phương tiện thiết thực
cho các hoạt động giáo dục khác giúp trẻ phát triển về tâm lý bền vững về trí
tuệ, giúp trẻ có một tương lai tươi sáng, bền vững về tình cảm, tình yêu thương
con người, yêu thiên nhiên và đặc biệt là tình yêu quê hương đất nước, từ đó
giúp trẻ phát triển hồn thiện và đầy đủ về nhân cách sau này của trẻ.
Giáo dục âm nhạc trong trường Mầm non là một loại hình nghệ thuật để
khơi nguồn cảm hứng trong tâm hồn của trẻ, qua các hoạt động âm nhạc trong
trường mầm non như: Ca hát, vận động, nghe hát, trò chơi âm nhạc… Đặc biệt
đối với trẻ 4 - 5 tuổi, trẻ đã có một cảm xúc về âm nhạc rất mạnh, ghi lại được
nhiều ấn tượng đẹp và phát triển cao độ thị hiếu âm nhạc cho trẻ. Ở lứa tuổi này
chính là điểm khởi đầu linh hoạt nhất, sáng tạo nhất trong thế giới âm nhạc.
Có thể thấy rằng, thực chất hoạt động âm nhạc trong trường Mầm non Thị
trấn 2 nói chung và lớp 4 - 5 tuổi B do tôi phụ trách nói riêng thì việc giáo dục
âm nhạc đã là một hoạt động được thực hiện thường xuyên liên tục và được lồng
ghép trong các hoạt động của trẻ, nó là chính là trung tâm cầu nối giữa hoạt
động này với hoạt động khác và nó là nguồn hứng thú mạnh mẽ nhất để trẻ tham
gia vào các hoạt động. Khi tôi tổ chức các giờ âm nhạc cho trẻ ở lớp, tơi thấy trẻ
lớp tơi có rất nhiều cháu hứng thú và có khả năng cảm thụ âm nhạc rất tốt, tôi

nhận thấy được sự vui tươi, hồn nhiên nhí nhảnh ngộ nghĩnh và đáng yêu của
các bé khi tiếng nhạc vang lên. Tuy nhiên khi trẻ ca hát tơi thường nhận thấy
một số trẻ đơi lúc có phần khơng chính xác về giai điệu hoặc về lời ca, một số
cháu còn sợ khi đứng trên sân khấu biểu diễn, hoặc cũng có những cháu thờ ơ
với âm nhạc, có những trẻ bịt tai, ngồi ì...Mặt khác kỹ năng ca hát của trẻ còn
hạn chế về giọng, về hơi, về âm vực tiết tấu…vì thế nó làm giảm đi tính nghệ
thuật của bài hát. Ngồi ra cơ quan phát âm của trẻ chưa thực sự hoàn chỉnh, âm
phát ra yếu, hơi, tính nghệ thuật trong âm nhạc mang tính tự do...
Vậy làm thế nào để tạo cho trẻ có cảm hứng trong các hoạt động âm
nhạc? Cũng như tạo ra được những giờ âm nhạc kích thích, lơi cuốn được tất cả
trẻ tham gia? Trẻ có thể hát hay hơn, hát chính xác, sáng tạo trong một tác phẩm
âm nhạc cũng như tham gia các hoạt động âm nhạc một cách tích cực hứng thú
1


và khiến âm nhạc ln đọng lại trong tâm trí của mỗi trẻ là điều mà bản thân tôi
luôn băn khoăn, trăn trở và suy nghĩ.
Chính vì những lý do trên mà năm học này tôi đi sâu nghiên cứu ''Một số
biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu
giáo nhỡ 4 - 5 tuổi B, trường Mầm non Thị Trấn 2''. Với mong muốn góp một
phần nhỏ bé cơng lao của mình vào việc giáo dục trẻ hoạt động âm nhạc một cách
linh hoạt, sáng tạo hơn, vui tươi hơn. đồng thời nâng cao chất lượng nhận thức về
giáo dục thẩm mỹ cho trẻ.
II. Mục đích nghiên cứu:
Nắm vững yêu cầu, nội dung của việc phát huy tính tích cực trong hoạt
động giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4 - 5 tuổi B.
Nghiên cứu tìm kiếm thế giới âm nhạc trẻ thơ nhằm phát huy tính tích cực
tham gia các hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ, từ đó đưa ra một số biện pháp
nhằm giúp trẻ mạnh dạn, tự tin trong hoạt động âm nhạc ở trẻ mẫu giáo 4 - 5
tuổi B, trường Mầm non thị trấn 2.

Làm phong phú thêm nền văn hóa âm nhạc qua các thể loại âm nhạc dân
gian của trẻ thơ.
Là cơ sở hình thành các kỹ năng âm nhạc, tố chất âm nhạc, bên cạnh đó
phát huy, giữ gìn và lưu truyền được bản sắc văn hóa âm nhạc dân gian Việt
Nam cho trẻ.
III. Đối tượng nghiên cứu:
Một số biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc
cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4 - 5 tuổi B trong trường mầm non Thị Trấn 2, năm học:
2016 - 2017.
IV. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp nghiên cứu:
Nghiên cứu tài liệu sách, báo, băng đĩa... để thu thập các cơ sở lý luận, để
phân tích tổng hợp tìm hiểu đặc điểm tâm lý, sở thích, phát hiện tài năng, năng
khiếu của trẻ trong âm nhạc.
- Phương pháp điều tra thực tiễn và thu thập thông tin:
Điều tra, khảo sát tình hình thực tiễn ở trẻ, các yếu tố âm nhạc về chủ
quan, khách quan tác động trên trẻ, những kết quả đạt được, những hạn chế, tồn
tại và nguyên nhân, từ đó sẽ lựa chọn các biện pháp phù hợp phát huy tính tích
cực trong giáo dục âm nhạc cho trẻ.
- Phân tích, thống kê, thực nghiệm và sử lý số liệu
Đánh giá kết quả, phân tích kết quả, sử lý số liệu phù hợp và so sách kết
quả trước và sau khi áp dụng biện pháp.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm thực tiễn
Các biện pháp tích cực trong sáng kiến, phù hợp tâm sinh lý lứa tuổi 4 - 5
tuổi B. Sẽ được áp dụng vào thực tiễn hiệu quả.

2


B. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

I. Cở sở lý luận.
Âm nhạc có một ý nghĩa rất quan trọng trong đời sống con người, đặc biệt
là đối với trẻ em. Các nghiên cứu khoa học cho thấy âm nhạc giúp trẻ em thơng
minh hơn, tự tin hơn và có cuộc sống tươi đẹp hơn. Đây là kết luận rút ra từ
cuộc nghiên cứu do bộ giáo dục Mỹ thực hiện trong 10 năm với khoảng 25000
trẻ em với các môn nghệ thuật, đặc biệt là âm nhạc giúp cho trẻ em tiến bộ rõ rệt
trong các môn học...Tạo điều kiện để cho bé tiếp xúc với âm nhạc, học âm nhạc
nghĩa là chúng ta đã tạo cho cơn cơ hội để có một nền học vấn tồn diện khơng
chỉ về khoa học mà còn cả về nghệ thuật, về cái đẹp và tâm hồn trẻ thơ vì thế sẽ
phong phú, đằm thắm và sâu sắc hơn
Một nhà soạn nhạc người Đức Robers Schumann đã từng nói rằng
“Nhiệm vụ cao quí nhất của âm nhạc là chiếu sáng vào những cõi sâu thẳm
trong trái tim mỗi con người” Thật vậy, như chúng ta đã biết âm nhạc đã tác
động vào trái tim của mỗi chúng ta ngay từ khi còn nằm trong nôi qua tiếng à ơi,
lời ru ngọt ngào của bà của mẹ...Chính cái bắt đầu ấy đã vơ hình chung đưa tâm
hồn trẻ thơ hịa vào âm nhạc, mà dường như là một thế giới kỳ diệu đầy cảm
xúc. Hay nói một cách khác, tâm hồn trẻ thơ ln trong sáng và ln ln vui vẻ
chính vì vậy việc tiếp xúc với âm nhạc là điều không thể thiếu đối với trẻ.
Giáo dục âm nhạc trong trường Mầm non khi trẻ bước vào tuổi mẫu giáo,
đặc biệt là trẻ từ 4 tuổi trở lên thì trẻ đã cảm nhận được những bài hát và những
điệu nhạc, giúp cho trí tưởng tượng, sáng tạo của trẻ bay xa, sự tập trung chú ý,
khả năng biểu diễn và hứng thú của trẻ được nâng lên. Tuy nhiên lịng u thích
âm nhạc ở mỗi trẻ lại ở nhiều mức độ khác nhau. Có trẻ yêu đến độ say mê dù ở
đâu hay bất cứ hồn cảnh nào chỉ cần có tiếng nhạc vang lên là trẻ dường như
quên tất cả để hịa mình vào âm nhạc, nhưng cũng có những cháu lại rất thờ ơ, tỏ
ra vô cảm với âm nhạc. Và mức độ yêu âm nhạc phần lớn do hoàn cảnh cuộc
sống, giáo dục của người lớn xung quanh. Nhận thức điều đó tơi, chúng ta cần
làm gì? Tổ chức ra sao? Để đưa âm nhạc vào các hoạt động giáo dục như thế
nào có hiệu quả? Cần giúp gì cho âm nhạc đi vào cuộc sống trẻ thơ như món ăn
tinh thần?... Chính vì vậy, để ứng dụng âm nhạc trẻ thơ vào thực tiễn hiệu quả,

đối với bản thân cùng với đồng nghiệp cần hiểu sâu sắc nền giáo dục âm nhạc là
phương tiện giáo dục thẩm mỹ, giáo dục đạo đức, phát triển trí tuệ và có sự tác
động lớn đến sự phát triển tâm sinh lí của trẻ góp phần giáo dục nhân cách cho
đứa trẻ lớn lên sau này được toàn diện hơn và cũng chính là cơ sở để tơi lựa
chọn nhằm phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo
nhỡ 4 - 5 tuổi B trong trường mầm non Thị trấn 2.
II. Thực trạng của vấn đề
1. Thuận lợi:
Năm học 2016 - 2017 tôi được phân công dạy lớp mẫu giáo nhỡ 4 - 5 tuổi
B, tổng số trẻ của lớp là 34 cháu và có tới 85 % số trẻ trong lớp là dân tộc kinh,
hầu hết trẻ lớp tôi là con em cán bộ công chức sống quanh khu vực thị trấn nên
phần lớn các cháu rất nhanh nhẹn, thông minh và hiếu động.
3


Trường tuy mới thành lập được gần 3 năm, song Ban giám hiệu nhà
trường luôn tạo điều kiện cho giáo viên học tập và nâng cao trình độ chun
mơn nghiệp vụ. Đồng thời tham mưu cho các cấp xây dựng, sửa chữa, mua sắm
đồ dùng, đồ chơi, tạo mọi điều kiện thuận lợi về cơ sở vật chất cho hoạt động
giáo dục âm nhạc như ti vi, đầu đĩa...
Giáo viên trong nhóm lớp tơi phụ trách đều có trình độ, nghiệp vụ sư
phạm, tâm huyết, yêu nghề, mến trẻ tận tuỵ với cơng việc được giao, có tố chất
âm nhạc tốt và đặc biệt là luôn chú trọng đến hoạt động giáo dục âm nhạc cho
trẻ.
Các bậc phụ huynh rất quan tâm đến việc học của con em mình, trong đó
cơng tác phối kết hợp chặt chẽ giữa giáo viên và phụ huynh luôn là cầu nối tốt
nhất trong việc phát triển toàn diện cho trẻ tại trường và ở gia đình.
2. Khó khăn:
Tuy có nhiều thuận lợi song khó khăn cũng khơng ít trong q trình tổ
chức thực hiện các hoạt động giáo dục đặc biệt là tổ chức giáo dục âm nhạc cho

trẻ, cụ thể như sau:
Một số giáo viên năng khiếu âm nhạc còn hạn chế bên cạnh đó việc phối
kết hợp giữa giáo viên và phụ huynh đơi khi cịn chưa được thường xun.
Cơ sở vật chất phục vụ cho các hoạt động âm nhạc còn gặp khó khăn
trong việc tổ chức cho trẻ: Chưa có phịng giáo dục âm nhạc cho trẻ, nhà trường
đã có đàn nhưng lại chưa biết sử dụng, còn thiếu về giáo viên thanh nhạc, các
loại dụng cụ âm nhạc thì cịn thiếu và đơn điệu...
Lớp có 2 giáo viên nhưng có 1 giáo viên là giáo viên cấp 2 chuyển xuống,
tuy đã có nghiệp vụ sư phạm, song chưa có nghiệp vụ sư phạm Mầm non. Trong
các buổi tổ chức hoạt động âm nhạc thì việc hỗ trợ của giáo viên cấp II hầu như
chỉ có cơ chính, bên cạnh đó khả năng âm nhạc cịn hạn chế. Bởi các kỹ năng,
kỹ sảo của âm nhạc yêu cầu ngày càng cao, cho nên giáo viên khơng có năng
khiếu âm nhạc cũng có phần hạn chế hay mất tự nhiên khi dạy môn học này. Do
vậy, việc nắm được đặc trưng cụ thể của từng tiết học là rất khó, việc chọn
phương pháp thủ thuật như thế nào cho phù hợp lại càng khó hơn nên rất khó
khăn trong việc tổ chức các hoạt động giáo dục, đặc biệt là trong việc tổ chức
hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ hiện nay.
Là khu vực phát triển các hoạt động văn hóa âm nhạc cho trẻ được tham
gia ở vùng miền núi chưa có như khu văn hóa thiếu nhi, các lớp năng khiếu....
Một số trẻ trong lớp tơi cịn rụt rè, lúng túng, chưa mạnh dạn, tự tin hát,
thể hiện lời ca còn chưa rõ ràng, lắng nghe tiết tấu hay giai điệu còn chậm...
3. Kết quả khảo sát thực trạng vấn đề phát huy tính tích cực trong hoạt
động giáo dục âm nhạc cho trẻ 4 - 5 tuổi B, tại trường Mầm non Thị trấn 2.
Với những thuận lợi và khó khăn đã nêu trên để sáng kiến đạt được hiệu
quả cao bản thân tự nhận thức vấn đề này như sau
Dù là đối tượng nhỏ nhưng trẻ Mầm non rất thích âm nhạc vì âm nhạc là
món ăn tinh thần trong cuộc sống hàng ngày của trẻ. Tuy nhiên trong khi thể
hiện qua các giai điệu âm nhạc một số trẻ còn rụt rè, lúng túng, chưa mạnh dạn,
4

tự tin để thể hiện, có những trẻ khi thể hiện âm nhạc cịn mang tính tự do, cịn
xun tạc, thích thì hát khơng thích thì thơi, khi phát âm khẩu miệng qua những
lời ca còn chưa rõ ràng, kỹ năng nghe tiết tấu hay giai điệu chưa chuẩn và cịn
chậm. Bởi vì trong nhận thức của các trẻ đây là một mơn nghệ thuật khó, vừa
phức tạp, vừa logic, phải tư duy, phải kết hợp cử chỉ, điệu bộ, ánh mắt kết hợp
lời ca nên chưa đạt theo yêu cầu.
Qua tiến hành khảo sát chất lượng đầu năm ở lớp mẫu giáo nhỡ lứa tuổi 4
- 5 tuổi B. Kết quả cho thấy:
TT

Nội dung khảo sát

1 Tính tích cực, khả năng sáng tạo ở trẻ
Trẻ hiểu về các thể loại nhạc dân
2
tộc của các vùng miền
Trẻ hứng thú, tự tin khi tham gia
3
các hoạt động âm nhạc
Trẻ đạt được các kỹ năng ca hát,
4
vận động, nghe nhạc

Tổng
số trẻ
KS

Đạt
Số

Tỷ lệ
cháu
(%)

Chưa đạt
Số
Tỷ lệ
cháu
(%)

34

25

73,5

9

26,5

34

25

73,5

9

26,5

34

24

70,5

10

29,5

34

25

73,5

9

26,5

Nhìn vào bảng đánh giá trên từ số liệu thực tế cho thấy khả năng hứng
thú, tự tin, tính tích cực tự hát đúng nhạc chính xác và rõ lời của trẻ là rất thấp.
Việc trẻ vận động đúng đẹp theo đội hình, diễn cảm các động tác, phối hợp
nhịp nhàng toàn thân với động tác tay và chân ở trẻ đang còn ở mức độ đơn
giản. Khả năng nghe, phân biệt âm nhạc và khả năng cảm thụ các tác phẩm âm
nhạc của trẻ chưa cao. Hơn nữa đó là hiện nay rất nhiều trẻ khơng hứng thú và
biết đến dòng nhạc dân ca, nhạc cổ truyền của các dân tộc trên khắp các vùng
miền của đất nước, một số trẻ cịn thờ ơ và tỏ ra khơng hứng thú với âm
nhạc...Chính vì vậy, đây chính là điều mà tơi cần quan tâm để giúp trẻ có một
tâm hồn trong sáng, vui tươi, một tương lai tốt, đồng thời giúp trẻ giữ gìn và

phát huy các làn điệu dân ca của dân tộc. Hay nói cách khác giúp trẻ phát triển
toàn diện về mọi mặt.
III. Các biện pháp phát huy tính tích cực trong hoạt động giáo dục âm
nhạc cho trẻ 4 -5 tuổi B tại trường Mầm non Thị trấn 2
1. Biện pháp 1: Tạo môi trường hoạt động giáo dục âm nhạc phong
phú đa dạng, tích cực cho trẻ 4 - 5 tuổi B trường Mầm non Thị Trấn 2
Có thể nói rằng! Mơi trường hoạt động giáo dục âm nhạc đóng vai trị cốt
lõi để giúp cô và trẻ tổ chức tốt các các hoạt động trong trường Mầm non, đặc
biệt để thu hút trẻ tích cực tham gia các hoạt động âm nhạc, mơi trường âm nhạc
còn là điều kiện để truyền tải thế giới âm nhạc đến với trẻ và giúp trẻ được trải
nghiệm thể giới âm nhạc đầy đủ và bi ẩn. Chính vì vậy, mơi trường giáo dục âm
nhạc cần được chú trọng và đây chính là mơi trường để ni dưỡng ước mơ,
niềm đam mê để phát triển tài năng trí tuệ âm nhạc cho trẻ.

5


Do đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi mẫu giáo nhỡ, các cháu tuy cịn nhỏ tuổi
nhưng rất thích cái đẹp, mầu sắc sặc sỡ, mới lạ. Vì vậy tơi chú trọng sáng tạo
các loại đồ dùng đồ dùng, đồ chơi, tranh ảnh… đẹp, hấp dẫn ở nhiều thể loại và
ở các vùng miền mang bản chất văn hóa âm nhạc Việt Nam để thu hút trẻ vào
các hoạt động âm nhạc.
Ở trong lớp, tôi rất quan tâm đến cách trang trí, bố trí và sắp xếp đồ dùng,
đồ chơi phù hợp với diện tích phịng học làm sao để tạo được không gian học tập
của trẻ được gần gũi, thoải mái đẹp, thật bắt mắt, ngộ nghĩnh đáng yêu nhằm
kích thích, khơi gợi niềm hứng thú hoạt động âm nhạc cho trẻ. Mặt khác sẽ tạo
được ấn tượng thực sự khi nghe nhạc qua đài, xem băng, đĩa...
Trong các góc hoạt động âm nhạc để giúp trẻ tự tin, hứng thú thể hiện
những tác phẩm âm nhạc như hát, vận động... qua các nhạc cụ, trang phục... tôi
luôn chú trọng làm mới góc nghệ thuật bằng nhiều hình thức để kích thích hứng

thú của trẻ tham gia hoạt động âm nhạc.
Ví dụ: Khi thực hiện các hoạt động âm nhạc mà trọng tâm là dạy múa
minh hoạ bằng mọi cách tơi bố trí trong lớp khơng gian rộng rãi, đơi khi tơi cũng
có thể trang trí thành một sân khấu thể hiện rõ nét âm nhạc tùy thuộc vào giờ
dạy để kích thích trẻ thực hiện các động tác thoải mái, giúp trẻ hoạt động tích
cực hơn.
Ngồi ra tơi ln thay đổi cách bày trí góc âm nhạc thật sinh động theo
chủ điểm để gây được điểm nhấn tạo được sự chú ý thu hút tới trẻ.
Ví dụ 1: Trong chủ đề “Thế giới động vật”: Tơi trang trí bằng những hình
ảnh các con vật sống động, có con vật cầm đàn đánh, con vật thì thổi kèn, con
thì đánh trống, con thì cầm micrơ hát…Từ những hình ảnh vui nhộn ngộ nghĩnh,
đáng yêu và tuyệt đẹp do cô và trẻ cùng trang trí mà trẻ rất muốn mình có thể
làm được như các bạn, được thể hiện tài năng của bản thân mình.
Ví dụ 2: Cung cấp cho trẻ nhiều nguồn âm thanh: Các loại lon, giấy thiếc,
thùng giấy, hột hạt, gạo, các loại đá, các dụng cụ nhà bếp, khối gỗ, chén bằng sành,
các loại giấy, báo hay những loại giấy phế liệu có kích cỡ lớn, tạo điều kiện cho
trẻ sáng tạo ra các kiểu áo váy... theo ý tưởng các nhân, phục vụ chơi vũ hội hóa
trang, nhảy múa tự do.
Bên cạnh việc tạo mơi trường cho trẻ hoạt động âm nhạc trong lớp ở góc
nghệ thuật thì mơi trường ngồi lớp học cũng rất quan trọng đối với trẻ.
Ví dụ: Như góc thiên nhiên được trồng các loại hoa, loại cây phù hợp với
những bài hát mang chủ đề khác nhau như bài: “ Hoa trong vườn”, “Em yêu cây
xanh”…
Có thể nói một điều rằng, việc chuẩn bị về môi trường hoạt động giáo dục
âm nhạc đa dạng, phong phú, hấp dẫn sẽ gây được hứng thú cho trẻ và tạo ra được
hiệu quả hoạt động cao nhất trong thế giới âm nhạc của trẻ. Từ đó góp phần hình
thành và nâng cao mối quan hệ thân thiện giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ.
2. Biện pháp 2: Giúp trẻ sáng tạo và sử dụng đa dạng các loại đồ
dùng, dụng cụ âm nhạc và trang phục biểu diễn gây hứng thú cho trẻ

6


Có thể cho rằng, giúp trẻ sáng tạo đa dạng các loại nhạc cụ âm nhạc và
trang phục biểu diễn cho trẻ thực hiện các hoạt động giáo dục âm nhạc là điều
kiện thiết yếu mà trong các hoạt động âm nhạc nào cũng đều phải có. Nó là yếu
tố đầu tiên để các khả năng phát triển trí tuệ âm nhạc của trẻ bay xa hơn trong
thế giới âm nhạc của trẻ thơ. Các loại dụng cụ âm nhạc nó cũng chính là những
thần tượng để thu hút trẻ tham gia các hoạt động học tập một cách bền vững và
tồn diện hơn.
Để làm được điều này, tơi đã nghiên cứu sưu tầm các nguyên vật liệu cần
thiết sẵn có ở địa phương, cùng với sự trợ giúp của phụ huynh như: Lõi giấy vệ
sinh, các hộp bánh kẹo, các túi, lon, hũ đựng đồ, đựng thức ăn, báo cũ, tạp chí,
vỏ hộp sữa, đặc biệt là một số nguyên vật liệu của các dân tộc vùng miền núi
như…Muỗng dừa, nứa, luồng, tre, đá, sỏi to nhỏ….Đây chính là một kho
nguyên liệu vô cùng phong phú tiết kiệm, hiệu quả, khơng mất tiền mua, để cơ
và trẻ có thể làm, tạo ra các loại dụng cụ âm nhạc phong phú, đa dạng, đặc biệt
mang đến cho trẻ được tiếp cận với nhiều dụng cụ âm nhạc mang bản sắc văn
hóa dân tộc.
Ví dụ như: Lon bia có thể làm thành cái “Đàn lắc”, phát ra những âm
thanh sinh động lôi cuốn trẻ.
Ống nứa để làm “Đàn nước” tôi đã nghiên cứu tạo ra cây đàn, cùng trẻ
cắt dán trang trí thật đẹp thành bộ đàn nước và đưa ra thử nghiệm được đồng
nghiệp đánh giá cao, đặc biệt khi sử dụng các cháu đã rất thích thú, hào hứng đó
là: Tơi bỏ nước vào các ống nứa, với độ nước tăng dần từ ít đến nhiều và dùng
que gõ vào từng ống nứa và đã tạo ra những âm thanh khác nhau thực sự đã tạo
được cảm xúc mới lạ đến với trẻ.
Rồi các loại “Đá to, nhỏ” có màu sắc tự nhiên khác nhau tôi đã gắn kết
thành bộ “Đàn đá” khi gõ vào đã tạo thành những âm thanh to nhỏ kết hợp hài
hòa cùng với lời ca của cô và trẻ một cách tự nhiên và khơng bị gị bó khi tổ

chức thực hiện…
Bên cạnh đó những đồ dùng thực sự mang bản sắn văn hóa dân tộc vừa có
ý nghĩa giáo dục trẻ giữ gìn bản sắc văn hóa âm nhạc dân tộc vừa tạo nguồn cảm
hứng âm nhạc đến với trẻ.
Ví dụ: Tơi đã dùng các ống nứa nhỏ cắt tròn 2 đầu, sau đó dùng dây thắt
các ống lại với nhau để tạo thành chiếc đàn t'rưng của dân tộc Tây Nguyên, tôi
cho trẻ sử dụng gõ đệm cho bài cho bài hát "Múa với bạn Tây Nguyên" ngoài
việc trẻ hứng thú khi hát bài hát này tơi cịn cung cấp kiến thức cho trẻ hiểu
thêm các loại nhạc cụ của các dân tộc khác nhau và đồng thời giáo dục trẻ biết
giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc đất nước mình.
Ngồi việc tạo ra các loại đồ dùng có tính chất đặc trưng riêng của dân
tộc, thì những đồ dùng thông dụng, quen thuộc, gần gủi hàng ngày để giúp trẻ
cùng tạo ra các sản phẩm âm nhạc.
Ví dụ: Tôi đã tận dụng những vỏ hộp sữa bột để làm trống cơm, những
mảnh xốp màu và giấy gói quà sinh nhật làm những chiếc quạt múa, vỏ thạch
làm sắc xơ cho trẻ gõ, giấy báo cũ, giấy gói hoa, gói quà bản rộng cắt thành
7


những trang phục với nhiều màu sắc bắt mắt và nhiều dân tộc khác nhau để trẻ
biểu diễn. Từ những đồ dùng tự tạo của cô và trẻ, trẻ sẽ cảm thấy rất hứng thú
khi những dụng cụ âm nhạc tự tay mình cùng làm thì việc cảm nhận âm nhạc
của trẻ được nhân lên và mong muốn tham gia hoạt động âm nhạc cao hơn.
Thật sự hoạt động âm nhạc bao gồm các thể loại: Ca hát, vận động theo
nhạc, nghe nhạc, trò chơi âm nhạc. Mỗi thể loại hay hoạt động đều có những
dụng cụ riêng mà tơi cần chú trọng để tổ chức các hoạt động âm nhạc được
thành cơng.
Ví dụ: Tơi cho trẻ phối hợp với các nhóm tạo hình trang trí váy áo, làm
mặt nạ hóa trang…để tổ chức buổi biểu diễn...Trẻ vơ cùng sung sướng và thích
thú khi được tham gia làm đồ dùng do chính trẻ tạo ra để thực hiện các hoạt

động âm nhạc. Khi có được những đồ dùng âm nhạc do cô và trẻ hoặc tự làm ra,
các cháu sẽ cảm thấy yêu quí trân trọng và hứng thú hơn rất nhiều so với các đồ
chơi mua sẵn. Đây cũng là một hình thức dạy cho trẻ biết u q sức lao động
ngay khi cịn bé.
Bên cạnh đó đĨ kích thích tính tị mị, ham hiểu biết về thế giới âm nhạc,
tơi đã lơi cuốn trẻ vào góc chơi âm nhạc, tôi chú ý thay đổi chất liệu, những thiết
bị tạo âm thanh khác nhau, tạo điều kiện cho trẻ được thể hiện những ý tưởng,
mong muốn của trẻ, đặc biệt phát huy tác dụng của trẻ hỗ trợ nhau, liên kết với
nhau. Khuyến khích trẻ tự làm hay cùng trẻ trang trí một số đồ dùng đồ chơi để
để các sản phẩm của âm nhạc của trẻ thơ ngày thêm hấp dẫn và phong phú.
Ví dụ: Trong giờ dạy bài hát "Quả" của nhạc sĩ Xanh Xanh những bộ thiết
kế từ những loại giấy báo cũ, giấy hoa, xốp màu... thành những chiếc áo có 6
loại quả như trong bài hát, khi sử dụng những đồ dùng này tôi dạy trẻ hát nối
tiếp nếu hát đến loại quả nào thì trẻ mặc áo hình quả đấy sẽ hát và làm động tác
minh họa theo bài hát. Bằng hình thức này trẻ khơng những hứng thú u thích
đam mê hoạt động mà còn giúp trẻ khắc sâu hơn kiến thức của bài học chính xác
và hiệu quả.
Ví dụ: Dạy trẻ vận động minh hoạ bài “Em thích làm chú bộ đội”. Tơi đã
sử dụng giấy bìa, giấy màu để làm thành những chiếu mũ bộ đội, sau đó tơi cho
cả lớp đội mũ chú bộ đội, khi cho trẻ lên biểu diễn cho trẻ mặc trang phục của
chú bộ đội. Tôi nhận thấy trên nét mặt vui tươi, hồ hởi trên mỗi trẻ. Trẻ vui
sướng ngỡ mình là chú bộ đội vác súng bước đi hùng tráng. Trẻ được thể hiện
tình cảm của mình đối với chú bộ đội. Kết quả tơi thấy trẻ rất hứng thú, có ý
thức, tích cực tham gia hoạt động, đạt được những yêu cầu của bài soạn
Có thể khẳng định rằng, việc giúp trẻ sáng tạo và sử dung đa dạng các loại
đồ dùng, dụng cụ âm nhạc và trang phục biểu diễn trẻ đã được trải nghiệm thông
qua các dụng cụ âm nhạc, mỗi dụng cụ trẻ đã được khắc sâu về tính chất, ý
nghĩa khi sử dụng hiệu quả đã nâng lên rõ rệt.
3. Biện pháp 3: Luôn thay đổi nội dung hình thức tổ chức hoạt động
giáo dục âm nhạc nhẹ nhàng, linh hoạt gây hứng thú cho trẻ.

Như chúng ta đã biết, đặc điểm tâm lý lứa tuổi của trẻ tuổi mẫu giáo nhỡ
(4 - 5 tuổi) thì khả năng chú ý, ghi nhớ có chủ định chưa cao. Trẻ chỉ có thể tập
8


trung tối đa 25 đến 30 phút, trẻ thường dễ chịu ảnh hưởng tác động từ bên ngồi,
(ngồi khơng ngay ngắn trong khi học, mất trật tự, không kiềm chế các hoạt động
cá nhân…). Trong khi đó việc trẻ tập trung, ghi nhớ có chủ địch và gây hứng thú
trong giờ hoạt động học tập là rất quan trọng. Vì vậy tôi nhận thấy rằng nếu
không thay đổi các biện pháp và làm mới hình thức tổ chức các hoạt động giáo
dục âm nhạc để tăng cường niềm đam mê hứng thú ở trẻ, trẻ sẽ không hứng thú
trong giờ học dẫn đến trẻ dễ nhàm chán và hiệu quả cao trong giờ học không
cao. Tôi suy nghĩ cần phải thay đổi các hình thức vào bài sao cho sinh động, hấp
dẫn bằng những câu nói nhẹ nhàng, nét mặt vui tươi, sử dụng các trị chơi tạo
tình huống gây hứng thú để thu hút sự chú ý của trẻ vào hoạt động giáo dục âm
nhạc nhẹ nhàng sinh động.
Ngoài việc chuẩn bị môi trường, đồ dùng, dụng cụ, mô hình cho một hoạt
động âm nhạc thành cơng, qua tiết tôi đã dạy mẫu được đồng nghiệp đánh giá
cao về hình thức tổ chức.
Ví dụ: Ở chủ đề thực vật với bài hát “Màu hoa” tôi gây hứng thú cho trẻ
bằng cách mỗi trẻ sẽ là 1 bông hoa nhiều màu sắc mà trẻ đã được làm cùng tơi
trước đó, khi vào bài trẻ sẽ được giới thiệu mình là lồi hoa gì, mầu sắc gì và
mang một thơng điệp cho mỗi lồi hoa như: “Tơi là hoa hồng, tơi là biểu của
một lồi hoa mang tình cảm u thương đến đây tham gia cùng các bạn và xin
chào các bạn thân u”. Cịn trẻ khác lại là một lồi hoa hướng dương: “Tôi đem
đến cho các bạn sự ấm áp mặn mà, đằm thắm tượng trưng cho một ngày mai
tươi sáng…”
Ví dụ với: Chủ đề “Thế giới động vật” khi dạy hát qua bài hát “Chị ong
nâu và em bé”, tơi và trẻ đã hóa trang, đóng vai chị ong nâu và những em bé
cùng với lời dẫn dắt gây ấn tượng đẹp cho trẻ khi vào hoạt động như: “Tôi là

chị ong, mầu nâu của đất, mang đậm tình thương, cùng với bé xinh, dung dinh
cành lá, che bé vào lịng, ơi sao ấm thế…” Vừa giới thiệu tôi vừa thể hiện cử chỉ
âu yếm cánh ong như một chiếc lá che cho bé và đã gây được sự hứng thú, gắn
bó cùng trẻ với cơ và trẻ đã cảm nhận thực sự khi bắt đầu tổ chức hoạt âm nhạc.
Hoặc với chủ đề “Nghề nghiệp”
NDTT: Nghe hát: Đường cày đảm đang
NDKH: Ôn vận động: Lớn lên cháu lái máy cày
TC:
Tai ai tinh
Tôi sử dụng các đạo cụ, mỗi đạo cụ này đều có những tên gọi đáng yêu
như: Bác “quang gánh”, Chị “cày bừa”, em “liềm”,…cùng với lời dẫn dắt nhẹ
nhàng, gần gủi của cô, sự ngây thơ ngộ nghĩnh đã mang lại sự mới mẻ và thu hút
chú ý, hứng thú của trẻ vào hoạt động một cách tự tin.
Hay khi dạy bài hát "Anh tý sún" trong chủ đề bản thân tôi cho trẻ xem một
đoạn video anh tý sún lười đánh răng đến thăm các bạn nhỏ và kể cho các bạn nghe
câu chuyện "Gấu con bị đau răng" trẻ rất thích thú và tích cực tham gia hoạt động
đồng thời cịn giáo dục trẻ biết giữ gìn và vệ sinh răng miệng hàng ngày..
Có thể thấy rằng, việc tổ chức các hoạt động học nhẹ nhàng linh hoạt
không chỉ gây được hứng thú và khuyến khích trẻ tham gia động mà chúng ta
9


cịn có thể kết hợp rèn các kỹ năng âm nhạc cho trẻ được tốt hơn, trẻ có thể hát
chính xác, đúng giai điệu, kích thích trẻ say mê hơn với âm nhạc. Hơn thế nữa
trong hoạt động giáo dục âm nhạc dành cho trẻ mẫu giáo không chỉ dạy trẻ biết
ca hát mà còn dạy trẻ biết lắng nghe và cảm nhận được các tác phẩm âm nhạc
khác nhau qua việc nghe cô hát các bài hát. Tuy nhiên khi tôi đã truyền tải đến
trẻ một tác phẩm âm nhạc hay một bài hát nào đó mà cơ giáo khơng gây được
hứng thú hoặc ấn tượng cho trẻ thì vơ hình dung chúng ta lại gây cho trẻ sự
nhàm chám và thờ ơ trước một tác phẩm nghệ thuật. Chính vì vậy việc vận dụng

sáng tạo và linh hoạt khi cho trẻ nghe hát cũng rất quan trọng, không những trẻ
hứng thú mà khả năng ghi nhớ ở trẻ sẽ khắc sâu hơn về các tác phẩm âm nhạc.
Ví dụ: Cô hát cho trẻ nghe bài: “Hoa thơm bướm lượn”
Tôi dẫn dắt cho trẻ tưởng tượng ra một chuyến đi du lịch tới miền quê
quan họ Bắc Ninh bằng những hình ảnh đẹp trên máy chiếu đồng thời cơ mặc
trang phục của các cô gái quan học Bắc Ninh để gây ấn tượng cho trẻ. Tơi
hướng tới những hình ảnh đẹp về quê hương quan họ Bắc Ninh và những làn
điệu dân ca được ca sĩ thể hiện về các liền anh liền chị trong hội lim, kết hợp mở
băng hình cho trẻ nghe…Trẻ sẽ cảm nhận giai điệu, ý nghĩa đời sống văn hoá
vùng miền qua bài hát và đã khắc sâu vào tâm hồn trẻ những nét đẹp truyền
thống của quê hương quan họ Bắc Ninh.
Không những thế việc lựa chọn các bài hát cho trẻ nghe phù hợp với nội
dung, chủ đề cũng rất quan trọng vì nó giúp cho chúng ta có thể dẫn dắt tới nội
dung trọng tâm của giờ dạy một cách logic, đồng thời giúp trẻ khắc sâu kiến
thức và cảm nhận nội dung tinh tế hơn.
Ví dụ: Dạy hát bài "Làm chú bộ đội" thì tơi chọn bài hát nghe: "Màu áo
chú bộ đội" nhằm hướng trẻ vào nội dung bài học một cách dễ dàng, cảm nhận
của trẻ đi vào trọng tâm hơn.
Với việc luôn làm mới các nội dung, hình thức tổ chức cùng với việc thay
đổi, lựa chọn cái hay, hấp dẫn các hoạt động giáo dục âm nhạc âm nhạc nhẹ
nhàng linh hoạt tôi thấy trẻ thực sự hứng thú, các kỹ năng âm nhạc của trẻ được
nâng lên, bên cạnh đó cịn tạo cho trẻ sự gần gũi, thân thiện, tính sáng tạo, tự tin
khi biểu diễn các bài hát và hương ứng theo cô rất tích cực đồng thời cảm nhận
về thế giới âm nhạc linh hoạt, góp phần rất lớn để phát triển thị hiếu âm nhạc và
thẩm mĩ cho trẻ.
4. Biện pháp 4: Giúp trẻ tham gia tốt các hoạt động giáo dục âm nhạc
nhằm mở rộng kiến thức và phát huy, giữ gìn bản sắc văn hóa âm nhạc dân
tộc qua các vùng miền và thơng qua các ngày hộị, ngày lễ.
Có thể nhận định rằng, việc giúp trẻ tham gia tốt các hoạt động giáo dục
âm nhạc nhằm mở rộng kiến thức và phát huy bản sắc văn hóa âm nhạc dân tộc

qua các vùng miền là một hoạt động bổ ích và thiết thực nhất, nếu chúng ta làm
được điều này sẽ tạo nhiều cơ hội cho trẻ được khám phá trải nghiệm một thế
giới âm nhạc đầy bí ẩn. Bên cạch đó sẽ gieo cái chất âm nhạc vào tâm hồn trẻ
thơ niềm đam mê và biết trân trọng, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Mặt khác

10


sẽ làm cho tâm hồn của trẻ tươi sáng, hồn nhiên và tự tin trong cuốc sống sau
này của trẻ.
Ví dụ: Trong các bài hát, điệu múa tôi đã linh hoạt nghiên cứu, siêu tầm
vận dụng phù hợp để đưa vào các hoạt động giáo dục hàng ngày như: Điệu “hát
ru”, “hát xường”, “hát múa bồn pông” của dân tộc mường; “Xèo hoa” của dân
tộc thái; “Múa dậm thuông”, “Hội lồng tồng”, “Múa then” của dân tộc tày; Múa
hội cồng chiêng của các dân tộc…Đây chính là cả một kho tàng văn hóa âm
nhạc của các dân tộc mà hầu như chúng ta đã dần lãng quên ít đưa vào các hoạt
động giáo dục âm nhạc trong trường Mầm non. Cụ thể hơn: Bài “Xịe hoa” của
dân tộc thái, tơi đã lựa chọn vào chủ đề: Các hoại hoa mùa xuân, kết hợp với
việc trang trí khung cảnh của mùa xuân với nhiều loại hoa đẹp cùng với những
bộ quần áo dân tộc thái, tạo nên một không gian tôn nên một bản sắc văn hóa âm
nhạc của dân tộc thái. Khi cùng trẻ biểu diễn, kết hợp với lời dẫn dắt mượt mà
tình cảm đã tơn được vẽ đẹp đậm đà bản sắc của ngừơi Thái và tôi cảm thấy rất
rõ cảm nhận thật sự đẹp ở trẻ về văn hóa của dân tộc thái.
Hoặc với “Múa hội cồng chiêng” của các dân tộc, tôi đã tổ chức cho trẻ ở
lớp, tôi kết hợp vào giờ biểu diễn, các loại cồng chiêng tôi đã tự tạo võ hộp to,
nhỏ khác nhau, được trang trí bắt mắt, các cháu mặc quần áo của các dân tộc tự
tạo bằng các loại giấy hoa, thiếc…trông rất ngộ nghĩnh đáng yêu. Khi tổ chức
tôi mời cô giáo Thúy người dân tộc mường hát và chọn một số bạn đánh cồng
chiêng cùng với cô và trẻ múa, với hoạt động này hầu như tất cả trẻ đã hòa
quyện, thân thiện, ngây thơ, đầm ấm, tạo cho trẻ niềm phấn khởi, vui vẻ và cảm

xúc mới mẻ khi biểu diễn, điều quan trọng là nhận thức ở trẻ và tính tự tin được
nhân lên rõ rệt.
Việc tổ chức các lễ hội trong trường Mầm non, đây là một hoạt động ngoại
khóa và được coi là một phương tiện giáo dục ở nhiều mặt, hiệu quả và sinh động
nhất. Bởi vì tổ chức cho trẻ tham gia vào các hoạt động này sẽ phát huy được tiềm
năng, sở trường và thế mạnh toàn diện, đem lại cho trẻ những niềm vui, giúp trẻ trở
nên thân thiện, gần gũi, cởi mở hơn trong cuộc sống sau này của trẻ. Điều đáng
phải ghi nhận đó là Ấn tượng của trẻ về ngày hội, ngày lễ đó có ý nghĩa gì?, phải
trân trọng như thế nào? Khắc ghi vào tâm hồn của trẻ những tình cảm u thương
tơn kính đối với bố mẹ, ông bà, cô giáo, người thân, bạn bè…
Ví dụ: Qua những lời ca, tiếng hát, những điệu múa hay những bông hoa,
lá thiệp chúc mừng, những món q có gía trị rất nhỏ thơi nhưng đã len lỏi rung
cảm vào trong từng đoạn bài hát được các tác giả mưu tả, rồi những lời giới
thiệu mượt mà dễ thương của cơ giáo có ý nghĩa gi dục có thể đem đến cho trẻ
cảm xúc ấn tượng khó quên. Từ những cảm xúc đó góp phần thúc đẩy trẻ thật sự
tham gia vào lễ hội bằng chính khả năng của mình, đồng thời giúp trẻ phát huy
được năng khiếu âm nhạc một cách tốt nhất.
Ví dụ: Thực tế thấy rằng, việc tổ chức các lễ hội trong trường Mầm non,
điển hình như “Ngày hội đến trường của bé”, “Đêm hội trăng rằm”, “Ngày
20/10”...Vào những ngày này tôi thường tổ chức tập và dàn dựng các tiết mục

11


văn nghệ vô cùng đặc sắc, sinh động và công phu cho trẻ tham gia, hầu hết trẻ
đều hưởng ứng và tham gia rất nhiệt tình.
Hiểu được ý nghĩa hoạt động âm nhạc trong ngày hội, ngày lễ. Hàng ngày,
tôi luôn chú ý thường xuyên rèn những kỹ năng hát, vận động theo nhạc, có kế
hoạch lựa chọn các nội dung phù hợp để luyện tập, chuẩn bị
trang phục phù hợp. Để tổ chức tốt các hoạt động âm nhạc trong các ngày hội

ngày lễ cho trẻ, thì ngồi việc dạy các giờ hoạt động trên lớp tơi cịn thường
xun tằng cường nội dung giáo dục âm nhạc cho trẻ: Đa dạng các hoạt động ca
hát, bổ sung thêm các bài hát ngồi chương trình học, các bài hát nói về chủ để
của Lễ hội.
Ví dụ: Bài hát “Bơng hồng tặng cô” “Cô giáo em” Trong Lễ hội 20/11…;
Bài hát “Lên thăm chị Hằng!”, "Chú cuội chơi trăng” cho lễ hội Trăng rằm…
Tôi dạy trẻ những kỹ năng để trẻ có thể tham gia vào các hoạt động âm
nhạc tổng hợp. Tôi tập trung dạy trẻ luyện các âm điệu, giai điệu bài hát, biết hát
diễn cảm cảm xúc nội dung mà chương trình đã đưa ra, tập cho trẻ thói quen, kỹ
năng nghe nhạc và hưởng ứng theo nhịp điệu âm nhạc...
Ví dụ: Để chuẩn bị cho ngày “Hội đến trường của bé” lớp tôi được phân
công tập 2 tiết mục văn nghệ, tôi đã dàn dựng một tiết mục múa cho khoảng 10
trẻ tham gia và một tiết mục nhảy dân vũ cho 15 trẻ tham gia. Tôi nhận thấy trẻ
rất hào hứng, mạnh dạn, tự tin và kỹ năng biểu diễn của trẻ lớp tôi được đồng
nghiệp đánh giá rất cao.
Có thể thấy rằng, việc giúp trẻ tham gia tốt các hoạt động giáo dục âm
nhạc nhằm mở rộng kiến thức và phát huy về bản sắc văn hóa âm nhạc dân tộc
qua các vùng miền và thông qua các ngày hộị, ngày lễ, các tác phẩm âm nhạc
như đồng ca, đơn ca, hát kết hợp múa, hát kết hợp trò chơi, vận động theo nhạc
đệm…, đều đem đến cho trẻ nhiều thành công, giá trị giáo dục sâu sắc, hồn mỹ
hơn. Vì giáo dục nghệ thuật âm nhạc được coi là hoàn thiện nhất, linh hoạt nhất,
ấn tượng nhất khi mỗi tác phẩm âm nhạc được trẻ thể hiện và sau này trẻ sẽ là
những tài năng của nền văn hóa âm nhạc. Qua việc áp dụng biện pháp này tôi
nhận thấy lớp tôi chất lượng về hoạt động dục âm nhạc tăng lên, trẻ rất mạnh
dạn, tự tin, sáng tạo trong mỗi giờ hoạt đông giáo dục âm nhạc.
5. Biện pháp 5: Ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động giáo
dục âm nhạc nhằm nhằm phát huy tài năng, trí tuệ cho trẻ.
Trong thời đại công nghệ thông tin hiện nay, việc vận dụng công nghệ
thông tin giáo án điện tử vào các hoạt động giáo dục trong trường Mầm non là
hết sức cần thiết và bổ ích trong sự hình thành nhận thức và phát triển toàn diện

ở trẻ. Điều cần đặc biệt quan tâm đó là sử dụng giáo án điện tử vào tổ chức các
hoạt động cho trẻ sẽ phát huy tiềm năng về trí tuệ, giúp trẻ linh hoạt hơn, nhạy
bén hơn, thông minh hơn trong nhiều lĩnh vực, trẻ sẽ được khám phá những điều
mới lạ, kích thích sự tò mò sáng tạo của trẻ. Mặt khác việc sử dụng giáo án điện
tử vào tổ chức các hoạt động cho trẻ sẽ làm tăng thêm sự phong phú, hấp dẫn,
thu hút trẻ tích cực tham gia các hoạt động mà khơng phải gị bó, trẻ rất dễ tiếp
thu dễ nhớ, khắc sâu hơn, chủ động hơn. Đây có thể coi là một phương pháp ưu
12


việt vừa phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, vừa thực hiện được nguyên lý
giáo dục "Dạy học lấy trẻ làm trung tâm" một cách có hiệu quả nhất.
Hay nói một cách thực tế khi tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ như: Cô hát
cho trẻ nghe, trẻ bắt chước cô… Đã trở nên quá quen thuộc, đơn điệu đối với trẻ,
trẻ rất dễ nhàm chán nên hiệu quả giờ học khơng cao. Cịn khi tơi đưa vào vận dụng
cơng nghệ thơng tin gi án điện tử vào các hoạt động âm nhạc tôi cảm nhận rõ nét
nhất khi bắt đầu tổ chức đó là sự hứng thú, tính tích cực, tự tin ở trẻ.
Ví dụ: Khi gây hứng thú cho trẻ qua hát bài "Sắp đến tết rồi" của nhạc sĩ
Hoàng Vân. Trước đây, để tạo hứng thú cho trẻ khi vào bài tôi thường chuẩn bị
tranh vẽ về ngày tết, rồi cho trẻ quan sát và trị chuyện tơi thấy trẻ cũng chưa tập
chú ý và cũng không gây được hứng thú cho trẻ. Tuy nhiên khi ứng dụng CNTT
vào giảng dạy tôi đã nghiên cứu các hình ảnh, video sống động, phù hợp chủ đề
cho trẻ được quan sát, được nghe thực tế đang diễn ra các hoạt động chuẩn bị
cho ngày tết như: Gói bánh chưng, mua sắm, trưng bày hoa và các hoạt động
khác... Tơi cảm nhận được ở trẻ có một cảm giác phấn chấn, tinh thần thoải mái,
hào hứng rất thích thú và tham gia vào hoạt động một cách tích cực sơi nổi.
Hay khi dạy hát cần truyền tải đến trẻ đúng kỹ năng về âm thanh và giai
điệu của bài hát, với việc sử dụng công nghệ thông tin tôi đã lựa chọn tải nhạc,
lời bài hát để dạy trẻ, và khi âm thanh giai điệu của bài hát được cất lên thì sự
hào hứng ở trẻ đã hịa quện vào trẻ từ bao giờ khơng biết. Đây chính là cái cần

thiết nhất để ni dưỡng ước mơ âm nhạc của trẻ.
Hay ví dụ về: Bài hát "Múa với bạn tây nguyên" của nhạc sĩ Phạm Tuyên
đây là một bài hát vừa có nhịp điệu vui tươi, hồn nhiên, vừa mang tính chất của
bản sắc văn hóa của vùng dân tộc Tây nguyên. Để cảm nhận thực tế của vùng
đất Tây nguyên xa xôi này, nếu chỉ nghe và nói thì cảm nhận ghi nhớ của trẻ chỉ
dừng ở một mức độ đơn điệu từ một phía, nhưng khi tơi kết hợp truyền tải
những đoạn video, hình ảnh kết hợp với lời ca để diễn tả cho trẻ thấy thực tế của
vùng đất Tây nguyên qua nội dung của bài thì cảm nhận ở trẻ với giai điệu của
bài hát chính xác hơn về trường độ và cao độ. Khi biểu diễn cái hồn của trẻ sẽ
du dương theo bản chất văn hóa dân tộc Tây Nguyên, đều này tôi thấy rất rõ chất
lượng hiệu quả cao khi tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ.
Như vậy có thể khẳng định rằng, việc áp dụng cơng nghệ thông tin và sử
dụng các bài giảng điện tử, không những từ những lời ca hay hình ảnh đẹp, hành
vi tốt, những kỹ năng sống được chuyển tải tới trẻ một cách nhẹ nhàng và sống
động giúp trẻ phát huy tối đa tính tích cực của mình trong các hoạt động âm
nhạc mà đồng thời góp phần hình thành ở trẻ nhận thức về cái đẹp, biết yêu cái
đẹp, mong muốn tạo ra cái đẹp trong cuộc sống và hình thành những kỹ năng
sống cần thiết đối với cuộc sống sau này của trẻ.
6. Biện pháp 6: Phối hợp giữa nhà trường, gia đình và cơ giáo trong
việc tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc trong trường Mầm non Thị Trấn 2
Có thể hiểu, gia đình là gốc rễ của sự sống, nhà trường và cô giáo, bạn bè
và xã hội chính là thân ngọn của sự phát triển lớn lên của trẻ và âm nhạc cũng
chính là món ăn tinh thần mà bất cứ nơi nào có âm nhạc là nơi đó sẽ có sự
13


trưởng thành đối với con người và đặc biệt đối với trẻ thơ. Chính vì vậy, việc
phối hợp giữa nhà trường, gia đình và cơ giáo trong việc tổ chức các hoạt động
giáo âm nhạc cho trẻ đóng vai trị cực kỳ quan trọng trong sự hình thành phát
triển tồn diện của trẻ. Hiểu rõ được ý nghĩa và tầm quan trọng của việc làm thế

nào để âm nhạc trẻ thơ sống động và bay xa.
Bằng việc tuyên truyền đến với phụ huynh qua các buổi đưa đón, trẻ, họp
phụ huynh, các hội thi…bằng những hình ảnh của trẻ đang biểu diễn những tác
phẩm âm nhạc, các điệu múa lời ca qua các buổi hoạt động học tập trên lớp rồi
những bộ trang phục mà tôi đã cùng các bé đã tự tạo, tôi đã chụp và quay video
đã gửi cho phụ huynh và được rất nhiều phụ huynh đặc biệt quan tâm.
Được sự quan tâm của phụ huynh đã giúp tơi sưu tầm thêm ngun vật
liệu sẵn có ở gia đình để tạo ra các loại dụng cụ âm nhạc. Đặc biệt là một số
nguyên vật liệu của các dân tộc vùng miền núi như: Gáo dừa, nứa, luồng, tre, đá,
sỏi to nhỏ…Có những phụ huynh đã giúp tơi làm một số đồ dùng âm nhạc như:
Đàn nhị bằng gáo dừa và ơng sạy. Có phụ huynh sưu tầm các loại giấy von, giấy
thiếc ánh, giấy nhăn…để tạo ra một số bộ quần áo, váy áo, mũ, dép hài…
Không những thế trong các buổi tổ chức các hoạt động giao lưu văn nghệ
lớp tôi đã được nhiều phụ huynh tham gia chuẩn bị cho các bé biểu diễn bằng
việc tạo ra những mẫu trang phục đẹp phù hợp với bài biểu diễn như bài: “Cô
giáo miền xuôi”, đây là bài hát được đồng nghiệp đánh giá về kỹ năng biểu diễn
và trang phục đẹp nhất.
Ngồi việc giúp tơi chuẩn bị trang phục, dụng cụ cho trẻ hoạt động ở
trường tôi đã trao đổi với phụ huynh ở tại gia đình nên dành thời gian quan tâm
sưu tầm các bài hát, điệu múa để cho trẻ có cơ hội thể hiện năng khiếu của mình,
rồi khi nấu cơm bố mẹ có thể gợi ý cùng hát với trẻ, mở các băng đĩa của trẻ thơ
cho trẻ xem, những lúc đi dạo chơi…Qua đó bố mẹ có thế phát hiện tài năng của
con mình và phối hợp cùng cơ giáo bồi dưỡng rèn luyện năng khiếu cho trẻ từ
đó giúp trẻ phát huy tích tích cực, tự tin trong lĩnh vực âm nhạc sau này của trẻ.
Ví dụ: Cháu Quốc Bảo dù mới 4 tuổi cháu đã có khả năng thể hiện rất tốt
các tác phẩm âm nhạc, những động tác múa đạt kỹ năng, kỷ sảo cao như: Múa
nhảy điệu “Zumba”, các bài múa dân vũ và đã đạt giải nhất giao lưu văn nghệ
của nhà trường.
Qua việc phối hợp với phụ huynh tôi nhận thấy rằng khi được bố mẹ quan
tâm các kỹ năng về âm nhạc của trẻ được phát huy, tính tích cực của trẻ được

nhân lên rõ rệt và cũng là điều kiện thuận lợi nhất để ni dưỡng văn hóa âm
nhạc cũng như sự phát triển toàn diện của trẻ trong tương lai.
IV. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm qua việc phát huy tính tích
cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc của 4 - 5 tuổi B trẻ, trường Mầm non
Thị Trấn 2.
Qua quá trình tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ với các biện
pháp tôi đã sử dụng từ những kinh nghiệm trong q trình giảng dạy mà tơi đã
thành công, khi tổ chức cho trẻ lớp tôi trẻ đã rất hứng thú, mạnh dạn, tự tin tích
cực trong tất cả các hoạt động, ở bất cứ nội dung nào, trong từng lời ca tiếng hát
14


hay vận động nào hầu như sự nhút nhát của trẻ đều tan biến, trẻ đã hòa nhập vào
các nội dung hoạt động một cách tự tin năng động, sáng tạo. Dù những bài hát,
điệu múa khó thì nhiều trẻ có thể thực hiện hiện tốt…trẻ rất nhạy bén và thông
minh phát huy được thế mạnh của trẻ. Trẻ nắm chắc kỹ năng và kiến thức cơ bản
cô đã truyền thụ, qua các ngày hội ngày lễ, các bài hát, điệu múa có tính tập thể
đã khơi dậy ở trẻ tính kỷ luật, đồn kết, thân thiện, gần gủi.
Đều đó cho thấy, sau một năm tôi áp dụng các biện pháp trên qua bảng
đánh giá sau khi đưa ra sáng kiến, cụ thể như sau:
Bảng đánh kết quả qua việc phát huy tính tích cực trong hoạt động
giáo dục âm nhạc cho trẻ sau khi đưa ra sáng kiến như sau:
T
T

Nội dung khảo sát

1 Tính tích cực, khả năng
sáng tạo ở trẻ
Trẻ hiểu về các thể loại

2
nhạc dân tộc của các
2
vùng miền
Trẻ hứng thú, tự tin khi
3
tham gia các hoạt động
3
âm nhạc
Trẻ đạt được các kỹ năng
4
ca hát, vận động, nghe
4
nhạc
1

Tổn
g số
trẻ
KS

Trước khi áp dụng biện
pháp
Đạt
Chưa đạt
Số
Số
Tỷ lệ
Tỷ lệ
chá

ch
%
%
u
áu

Sau khi áp dụng biện
pháp
Đạt
Chưa đạt
Số
Tỷ
Tỷ
Số
ch
lệ
lệ % cháu
áu
%

34

25

79,4

9

26,5

34

100

0

0

34

25

73,5

9

26,5

33

97

1

3

34

24

70,5

10

29,5

33

97

11

3

34

25

73,5

9

26,5

33
`

97

11

3

Như vậy, qua kết quả khảo sát so với đầu năm học 2016 - 2017 cho thấy
tính tích cực và khả năng sáng tạo của trẻ đã đạt rất cao, bên cạnh đó khả tự tin,
hứng thú của trẻ được nâng lên rõ rệt. Các kỹ năng ca hát và vận động của trẻ
chính xác, nhiều trẻ khi vận động những động tác khó trẻ có sự tinh tế hơn, cơ
thể của trẻ được dẻo dai hơn, bền bỉ hơn, mặt khác các thể loại âm nhạc của dân
tộc đã được gieo vào tâm hồn của trẻ những bản sắc âm nhạc của dân tộc. Đây
cũng chính là biện pháp mà tơi đã áp dụng vào thực tiễn có tính khả thi và được
nhà trường, đồng nghiệp đánh giá cao.

15


C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
I. Kết luận
Có thể khẳng định rằng! Việc phát huy tích tích cực trong hoạt động giáo dục
âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi là một hoạt động vô cùng quan trọng mà không
thể thiếu được ở bất cứ hoạt động nào nó là tiền đề cho sự phát triển trí tuệ và thẩm
mĩ và cũng giúp cho trẻ tự tin hơn, mạnh dạn hơn, sáng tạo hơn khi tham gia hoạt
động âm nhạc. Đây chính là phương tiện góp phần nâng cao nhận thức, thỏa mãn
nhu cầu năng khiếu âm nhạc giúp trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt. Qua q trình
vận dụng các biện pháp nêu trên tơi đã rút ra một số kết luận như sau:
- Cần phải nhận thức sâu sắc về giá trị âm nhạc và nội dung giáo dục âm
nhạc trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là văn hóa âm nhạc của các dân tộc để
lựa chọn nội dung phù hợp trong quá trình tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ.
- Cần nắm vững đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, biết tổ chức linh hoạt và
vận dụng nhiều biện pháp, phân tích, giải thích khích lệ, quan tâm chú trọng về
đặc điểm tâm sinh lý của trẻ trước khi tổ chức các hoạt động âm nhạc.

- Tích cực nghiên cứu, sáng tạo, vận dụng giáo án điện tử vào tổ chức các
hoạt động âm nhac cho trẻ linh hoạt hiệu quả. Bên cạnh đó cần phải tìm tịi, học
hỏi để nâng cao trình độ hiểu biết về mọi mặt nhằm trang bị cho mình những
kiến thức âm nhạc trong quá trình tổ chức thực hiện.
- Mạnh dạn dám nghĩ, dám làm, khắc phục mọi khó khăn, trong mọi tình
huống để thực hiện thành cơng ý tưởng của mình trong việc phát huy kỹ năng
âm nhạc cho trẻ.
- Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động phối hợp với phụ huynh
trong quá trình rèn kỹ năng âm nhạc và tổ chức các hoạt động giáo dục âm nhạc
cho trẻ.
- Tích cực tham gia các hoạt động tập thể, ngày hội ngày lễ để phát huy
tiềm năng âm nhạc cho trẻ, đồng thời hình thành các kỹ năng âm nhạc
- Làm tốt công tác tham mưu tích cực với BGH và phối kết hợp với các
đoàn thể trong nhà trường để cùng xây dựng kế hoạch, thống nhất các nội dung
phù hợp là biện pháp tốt nhất để phát huy tính tích cực, sáng tạo trong việc giáo
dục âm nhạc của trẻ
II. Kiến nghị
Từ những biện pháp và kết quả đạt được qua việc phát huy tích tích cực
trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ, trong quá trình nghiên cứu đề tài và
tổ chức thực hiện, bản thân xin kiến nghị một số ý kiến như sau:
- Quan tâm tạo điều kiện thuận lợi về cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ
dùng, đồ chơi trong lớp và môi trường hoạt động ngoài trời. Đảm bảo việc tổ
chức các hoạt động giáo dục âm nhạc của trẻ đạt kết quả cao.
- Ban giám hiệu cần tổ chức các buổi hội thảo về chuyên đề trong lĩnh vực
âm nhạc để giáo viên được trao đổi kinh nghiệm, rèn kỹ năng âm nhạc để tổ
chức thực hiện.
- Cần tạo điều kiện cho giáo viên đi thăm quan, dự giờ của đồng nghiệp
nhằm học hỏi, đúc rút kinh nghiệm cho bản thân trong quá trình giảng dạy.
16

- Tăng cường khuyến khích, động viên, khen thưởng kịp thời nhằm
khuyến lệ giáo viên tích cực nghiên cứu, sáng tạo có hiệu quả để phục vụ cho
cơng tác giảng dạy, đặc biệt là hoạt động âm nhạc của trẻ
- Đề nghị nhà trường tham mưu, đề xuất với các cấp đặc biệt quan tâm số
giáo viên cấp II chuyển về trường được bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ để hỗ
trợ phục vụ các hoạt động giáo dục nhằm nang cao hiệu quả và chất lượng giáo
dục của nhà trường nói chung và lớp 4 - 5 tuồi B nói riêng.
- Đề xuất bổ sung thêm một số tài liệu, sách vở cho giáo viên tham khảo
nhằm nâng cao kiến thức, kỹ năng để tổ chức các hoạt động giáo dục âm nhạc
hiệu quả.
Trên đây là một số kinh nghiệm tơi đã áp dụng thành cơng trong q trình
tổ chức các hoạt động giáo dục âm nhạc. Kính mong được sự quan tâm góp ý
của hội đồng khoa học, đồng nghiệp, các cấp và những người quan tâm đến sáng
kiến này, để trong quá trình tổ chức thực hiện các hoạt động giáo dục âm nhạc
ngày càng đạt hiệu quả tốt hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn./.
XÁC NHẬN
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
.............................................................
.............................................................
.............................................................
.............................................................
.............................................................
.............................................................

Thị trấn, ngày 04 tháng 03 năm 2017
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của tôi
viết, không sao chép của người khác.
Người viết

Ngô Thị Chi

NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC

17