SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
PHÒNG GIÁO DỤCVÀ ĐÀO TẠO HUYỆN HOẰNG HÓA
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
BIỆN PHÁP QUẢN LÝ NÂNG CAO CHẤT
LƯỢNG HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN Ở
TRƯỜNG THCS HOẰNG ĐÔNG
Họ và tên tác giả: Phạm Thị Hoa
Chức vụ: Hiệu trưởng
Đơn vị: Trung học cơ sở Hoằng Đông
SKKNthuộc lĩnh vực : Quản lý
THANH HÓA NĂM 2016
MỤC LỤC
1
I.MỞ ĐẦU
1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI ……………………………………………………...1
2.MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:………………………………………………….2
3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:……………………………………………..…3
4.PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:…………………………………………….4
II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
A.Cơ sở lí luận:………………………………………………………………… 4
1.Thực trạng quản lí hoạt động tổ chuyên môn của hiệu trưởng………………...5
1.1. Khái quát tình hình kinh tế - xã hôi………………………………………...5
1.2.Quy mô mạng lưới và cơ sở vật chất………………………………………...5
1.3.Chất lượng đội ngũ giáo viên………………………………………………..5
1.4.Chất lượng đội ngũ hiệu trưởng – hiệu phó …………………………………5
1.5.Hoạt động quản lí của tổ trưởng chuyên môn……………………………….5
2.Thực trạng về các tổ chuyên môn ở trường…………………………………....6
2.1. Cơ cấu ……………………………………………………….……………..6
2.2.Các hoạt động của các tổ chuyên môn……………………………………...7
3.Thực trạng về biện pháp quản lí của hiệu trưởng………………………….…..8
3.1.Quản lí việc thực hiện nề nếp………………………………………………..8
3.2.Quản lí việc thực hiện đổi mới phương pháp ……………………………….8
3.3.Quản lí công tác bồi dưỡng giáo viên………………………………………..9
4. Đánh giá chung về hiệu quả…………………………………………………10
4.1. Những biện pháp hiệu trưởng đã thực hiện có hiệu quả…………………...10
4.2.Kết quả chung về thực trạng………………………………………………..10
B.BIỆN PHÁP QUẢN LÍ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG……………………..11
1.Biện pháp chỉ đạo quản lí…………………………………………………….11
a. Biện pháp chỉ đạo tổ…………………………………………………………11
b.Biện pháp kiểm tra đánh giá………………………………………………….11
2
c.Biện pháp tổ chức……………………………………………………….……11
d.Biện pháp quy định…………………………………………………………...11
e. Biện pháp chỉ đạo……………………………………………………………11
2. Cải tiến những biện pháp mà hiệu trưởng đã………………………………..11
2.1.Cải tiến biện pháp tổ chức rút kinh nghiệm………………………………...11
2.2.Cải tiến biện pháp tổ chức…..……………………………………………...12
2.3.Cải tiến biện pháp chỉ đạo………………………………………………….12
2.4. 2.Cải tiến biện pháp kiểm tra đánh giá…………………………………….12
3.Bổ sung biện pháp mới ………………………………………………………13
3.1.Đổi mới về nội dung hoạt động của tổ chuyên môn……………………….13
3.2.Đổi mới về hình thức hoạt động …………………………………………...14
3.3.Tăng cường công tác kiểm tra nội bộ……………………………………....15
3.4.Tích cực xây dựng……………………………………………………….…16
4. Kết quả đạt được……………………………………………………….…….16
III. KẾT LUẬT VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận chung……………………………………………………………….17
2.Kiến nghị…………………………………………………………………….17
a.Với phòng giáo dục……………………………………………………….….18
b.Với hiệu trưởng các trường…………………………………………………..18
3
I. MỞ ĐẦU
1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI.
Quản lý hoạt động tổ chuyên môn của hiệu trưởng các trường THCS sao
cho có hiệu quả thiết thực nhằm từng bước nâng cao chất lượng giảng dạy và
học tập là vấn đề quan trọng và cấp thiết trong giai đoạn hiện nay. Ðây là một
hoạt động quản lý của hiệu trưởng vô cùng khó khăn, phức tạp và diễn ra trong
một thời gian dài. Thế nhưng về mặt chuyên môn, nguời hiệu trưởng quản lý
hoạt động này chỉ được đào tạo một hoặc hai môn. Do đó, để có thể quản lý tốt
các hoạt động của tổ chuyên môn, nguời hiệu trưởng phải biết dựa vào những
cánh tay đắc lực của mình về chuyên môn ở nhà trường như: các phó hiệu
trưởng, các tổ trưởng tổ chuyên môn và các giáo viên giỏi có nhiều kinh nghiệm.
Hoạt động tổ chuyên môn ở truờng THCS là một yêu cầu bắt buộc và hết
sức cần thiết, là một qui định trong điều lệ trường trung học do Bộ GD&ÐT ban
hành, cũng như sự chỉ đạo của Sở Giáo dục và Phòng Giáo dục nói riêng. Hiệu
trưởng quản lý hoạt động này còn nhằm quản lý giáo viên, nhất là về chuyên
môn nghiệp vụ, thực hiện kế hoạch giảng dạy, năng lực sư phạm của giáo viên
trong phạm vi từng tổ chuyên môn. Cũng từ đây, nó sẽ phản ánh được các mặt
hoạt động chuyên môn của nhà trường, về chất lượng giáo dục và các mặt hoạt
động khác.
Nâng cao chất lượng hoạt động tổ chuyên môn trong các trường THCS sẽ
phát huy được tinh thần nổ lực sáng tạo của giáo viên trong tập thể sư phạm,
tính đoàn kết nội bộ, năng lực điều hành hoạt động của tổ trưởng tổ chuyên môn
cũng được phát huy, đồng thời tạo một động lực thôi thúc giáo viên trong các tổ
chuyên môn phát huy nhiều sáng kiến, kinh nghiệm của mình trong lĩnh vực
giảng dạy và giáo dục. Mặt khác, tổ chuyên môn có vai trò quan trọng trong việc
góp phần bồi dưỡng đội ngũ giáo viên tại chỗ, thông qua hoạt động dự giờ, trao
đổi, rút kinh nghiệm các tiết dạy, sinh hoạt chuyên đề, thao giảng, hội giảng để
nâng cao chất lượng dạy và học. Trong những năm học trước đây hoạt động của
các tổ chuyên môn của các trường THCS chưa được đồng bộ, các nội dung hoạt
động của các tổ chuyên môn chưa đi vào chiều sâu, còn hạn chế trên nhiều lĩnh
vực, đặc biệt là đổi mới phương pháp dạy học, phát huy sáng kiến kinh nghiệm
trong giảng dạy và giáo dục của từng thành viên trong tổ chuyên môn. Hoạt
động tổ chuyên môn có nề nếp và có chất lượng sẽ giúp hiệu trưởng nhà trường
lập lại trật tự, kỷ cương nề nếp trong lĩnh vực giảng dạy - giáo dục và nâng cao
hiệu quả quản lý, phát triển giáo dục phù hợp với đường lối chủ trương của
Ðảng và chính sách pháp luật của nhà nuớc.
Xuất phát từ lý luận và thực tiễn công tác quản lý trường THCS tôi mạnh
dạn nghiên cứu và đề xuất “biện pháp quản lý nâng cao chất lượng hoạt tổ
chuyên môn trường THCS Hoằng Đông” nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ
giáo viên, đóng góp một phần thiết thực vào sự nghiệp phát triển giáo dục THCS
của xã .
4
Chính từ thực tế trên, tôi mong muốn rằng qua nghiên cứu đề tài này sẽ
giúp hiệu trưởng các trường THCS trong cụm nói riêng và hiệu trưởng các
trường THCS huyện nói chung có được những biện pháp quản lý khoa học, thiết
thực, làm thay đổi một số mặt hoạt động của tổ chuyên môn, nhằm nâng cao
chất lượng giáo dục toàn diện của các trường THCS trong giai đoạn hiện nay.
2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU.
Quản lý hoạt động tổ chuyên môn là những tác động có tổ chức, có định
hướng của chủ thể quản lý (hiệu truởng) đến đối tượng quản lý (tổ chuyên môn)
nhằm đảm bảo cho hoạt động của tổ chuyên môn đi vào nề nếp đạt hiệu quả và
phù hợp với điều kiện thực tế của trường, trong đó sử dụng và khai thác có hiệu
quả nhất các tiềm năng, các cơ hội để nâng cao chất lượng giảng dạy - giáo dục
trong nhà trường theo ý chí của chủ thể quản lý (hiệu trưởng).
Quản lý hoạt động tổ chuyên môn chủ yếu là tác động đến tổ trưởng
chuyên môn và tập thể giáo viên trong tổ chuyên môn để tổ chức và phối hợp
hoạt động của họ trong quá trình giáo dục học sinh theo mục tiêu đào tạo.
Dạy học - giáo dục là hoạt động trung tâm của nhà trường. Mọi hoạt động
đa dạng và phức tạp trong nhà trường đều hướng vào tiêu điểm này. Vì vậy quản
lý hoạt động tổ chuyên môn của hiệu trưởng thực chất là quản lý quá trình dạy
học giáo dục trong nhà trường.
Trong nhà trường THCS hiệu trưởng là con chim đầu đàn, vai trò của hiệu
trưởng vô cùng quan trọng. Ngày nay, trong trào lưu đổi mới, cải tiến phương
pháp quản lý, nhằm phát huy cao độ tính tích cực của đội ngũ giáo viên thì vai
trò của người hiệu trưởng trường THCS càng nổi bật lên hơn bao giờ hết.
Trong nhà trường THCS, tổ chuyên môn là tổ chức cơ sở của bộ máy
chính quyền nhà trường giúp hiệu trưởng quản lý giáo viên một cách toàn diện
về tư tưởng, chuyên môn nghiệp vụ, kế hoạch giáo dục và giảng dạy về hiệu quả
đào tạo thể hiện ở số lượng và chất lượng học sinh trong phạm vi tổ chuyên môn
phụ trách.
Tổ chuyên môn là nơi triển khai toàn bộ các hoạt động giáo dục chung
của nhà trường đến học sinh các lớp, tổ chức thực hiện toàn bộ chương trình học
theo nội dung và phương pháp đã được huớng dẫn theo biên chế năm học đã quy
định.
Tổ chuyên môn là tập thể sư phạm gần nhất của giáo viên có tác dụng
giúp đỡ nhau bồi dưỡng, nâng cao tay nghề, phát huy những sáng kiến kinh
nghiệm chuyên môn, đánh giá, phân loại giáo viên về nghiệp vụ, là cơ sở đề
nghị khen thưởng, kỷ luật và nâng bậc lương hàng năm đối với giáo viên.
3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Các tổ trưởng chuyên môn các trường đã xây dựng duợc các mục tiêu
quản lý hoạt động của tổ. Từ đó, định hướng được những hoạt động quản lý thiết
thực, phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý các hoạt động theo kế hoạch của
tổ chuyên môn đã đề ra.
- Tổ chuyên môn có chức năng quản lý giáo viên trong tổ: thực hiện tốt kế
hoạch giảng dạy và giáo dục một cách đồng bộ đó là chức năng chuyên môn
nghiệp vụ. Ðể làm tròn chức năng này, tổ trưởng chuyên môn cần phối hợp với
5
Công đoàn để chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho giáo viên trong tổ, ổn
định tư tưởng cho Ðoàn viên và động viên thi đua dạy tốt.
- Tổ chuyên môn là bộ phận trong cơ cấu bộ máy nhà trường vì vậy hoạt
động của tổ không thể tách rời các hoạt động chung của nhà trường. Tổ chuyên
môn có nhiệm vụ phải chăm lo về nhiều mặt, chủ yếu là việc dạy tốt học tốt theo
đúng nội dung, phương pháp và các quy chế chuyên môn, các nề nếp, phong
cách thầy và trò, các điều kiện về cơ sở vật chất và trang thiết bị cần thiết để dạy
tốt và học tốt.
- Trong nhà truờng THCS tổ chuyên môn là một tổ chức cơ sở, là bộ máy
của chính quyền nhà trường, không những quản lý giáo viên về chuyên môn
nghiệp vụ, kế hoạch giảng dạy, chất lượng giáo dục mà còn quản lý hiệu quả đào
tạo, được thể hiện trong các hoạt động của nhà trường và phạm vi ngoài nhà
trường, nó biểu hiện ở số lượng lẫn chất lượng học sinh trong phạm vi tổ chuyên
môn phụ trách. Việc nâng cao chất lượng giờ dạy trên lớp là nhiệm vụ của mỗi
giáo viên không ai thay thế được. Tuy nhiên tổ chuyên môn cần tập hợp những
cố gắng của từng cá nhân để phát huy những kinh nghiệm, sáng kiến tốt để trở
thành trí tuệ của tập thể giúp cho giáo viên nâng cao chất lượng giờ dạy trên lớp
mà nâng dần trình độ chuyên môn nghiệp vụ của các giáo viên trong tổ.
3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.
- Phương pháp quản lý hoạt động của các tổ chuyên môn là tổ hợp những
cách thức tiến hành hoạt động quản lý của hiệu trưởng để thực hiện những
nhiệm vụ quản lý nhằm đạt được mục tiêu quản lý.
- Thực chất của phương pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn của hiệu
trưởng đó là phương thức tác động của nguời hiệu trưởng tới nhận thức, tình
cảm và hành vi của tổ trưởng chuyên môn, các giáo viên trong tổ chuyên môn
nhằm thực hiện mục tiêu nâng cao chất lượng giảng dạy - giáo dục trong nhà
trường.
II: NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM .
A. Cơ sở lí luận .
1.Thực trạng quản lý hoạt động tổ chuyên môn của hiệu trưởng ở
trường THCS Hoằng Đông
1.1 Khái quát tình hình kinh tế – xã hội của xã Hoằng Đông.
Là xã nghèo công việc chính chủ yếu là nông nghiệp nên đời sống nhân
dân gặp rất nhiều khó khăn nên nhìn chung trình độ dân trí, trình độ, sản xuất
còn thấp, phụ thuộc nhiều vào tự nhiên, mức thu nhập tương đối thấp, đời sống
dân cư rất khó khăn, nhiều gia đình còn hiện tượng đứt bữa, ăn ở tạm bợ.Tất cả
những điều đó tác động không ít tiêu cực đến công tác giáo dục của xã, và hạn
chế các nhà trường trong quá trình thực hiện kế hoạch, nhiệm vụ giáo dục, đặc
biệt với trường THCS, dẫn tới nhiều học sinh phải tham gia lao động nuôi sống
bản thân và phụ giúp gia đình, đã bỏ học giữa chừng, gây khó khăn cho việc
duy trì sĩ số học sinh, và ảnh hưởng đến tỉ lệ phổ cập THCS.
Từ kinh tế khó khăn, trình độ dân trí thấp, việc nhận thức về tầm quan
trọng của giáo dục bị hạn chế nhiều, khả năng và ý thức đầu tư vào việc học của
con cái chưa được đúng mức. Vì vậy, khả năng chuyên cần và năng lực tiếp thu
6
bài của các em ỏ nhà cũng như ở lớp rất nhiều hạn chế. Chất lượng giáo dục
chuyển biến chậm.
Trong những năm gần đây dưới sự lãnh đạo của Đảng và nhà nước, trực
tiếp là sự lãnh đạo của Phòng GD& ĐT Hoằng Hóa, Đảng uỷ và UBND xã
Hoằng Đông ,cùng với sự quan tâm giúp đỡ cấp trên, nhân dân trong toàn xã đã
luôn luôn đoàn kết khắc phục khó khăn, phát huy ý trí tự lực, tự cường thực hiện
tốt chủ chương chính sách của Đảng và nhà nước. Từng bước vươn lên đạt nhiều
kết quả trong các lĩnh vực kinh tế xã hội – an ninh – quốc phòng. đời sống nhân
dân được cải thiện. đây là điều kiện cơ bản để thúc đẩy sự nghiệp giáo dục và
đào tạo của xã phát triển phù hợp với thời kỳ đổi mới của đất nước trong giai
đoạn hiện nay.
1.2. Quy mô mạng luới và cơ sở vật chất trườnghọc.
Giáo dục THCS xã Hoằng Đông đã tiến hành quy hoạch mạng lưới trường
lớp phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế xã hội của xã, tạo điều kiện thuận
lợi cho học sinh trong độ tuổi đi học. Hiện nay trên địa bàn xã Hoằng Đông có
01 trường THCS với 08 lớp và 272 học sinh,có 08 phòng học kiên cố Hiện nay,
nhà trường đã có phòng thí nghiệm thực hành lý, hóa, sinh và các phòng chức
năng riêng. Trường lớp, phòng học, trang thiết bị dạy học hiện có đáp ứng đuợc
nhu cầu tối thiểu cho công tác dạy và học của nhà trường.
1.3. Chất luợng đội ngũ giáo viên Trường THCS xã Hoằng Đông.
Vào thời điểm tháng 8/2015 các trường THCS xã Hoằng Đông có tổng
cộng 15 giáo viên THCS trên tổng số 08 lớp. Tỷ lệ giáo viên trên lớp đạt 1,9
GV/ lớp với 272 học sinh. Trong đó giáo viên đạt chuẩn đào tạo là 15 GV chiếm
tỷ lệ 100%. Ðội ngũ giáo viên đa số trẻ, khỏe, nhiệt tình, năng động trong công
tác.
1.4. Chất luợng dội ngũ hiệu trưởng , phó hiệu trường THCS Hoằng
Đông.
+ Xét về số lượng: Hiệu trưởng : 01đ/c. Phó hiệu trưởng : 01đ/c
+ Có 2/2đ/c là Ðảng viên, tỷ lệ 100%. Trong đó có 1/2 đ/c có trình độ
trung cấp lý luận chính trị đạt tỷ lệ 100%. Được qua đào tạo bồi duỡng về
nghiệp vụ quản lý trường học, quản lý giáo dục.
+ Có 2/2 đ/c có trình độ đào tạo Ðại học Sư phạm,
1.5. Hoạt dộng quản lý của tổ trưởng tổ chuyên môn.
Các tổ trưởng chuyên môn các trường đã xây dựng được các mục tiêu
quản lý hoạt động của tổ. Từ đó, định hướng được những hoạt động quản lý thiết
thực, phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý các hoạt động theo kế hoạch của
tổ chuyên môn đã đề ra.
Ða số các tổ trưởng chuyên môn nhận thức và hiểu được các hoạt động cơ
bản của tổ chuyên môn đó là: thực hiện kế hoạch giảng dạy, tổ chức các hoạt
động sư phạm: dự giờ, thăm lớp, thao giảng, hội giảng, thống nhất mục đích yêu
cầu, phương pháp giảng dạy từng tiết, từng chương, sử dụng dồ dùng dạy học,
thực hành thí nghiệm, quản lý các thành viên trong tổ.
Các tổ trưởng tổ chuyên môn có nhiều cố gắng trong việc điều hành hoạt
động chung của tổ chuyên môn ở trạng thái ổn định, có kế hoạch triển khai
7
nhiệm vụ chuyên môn đến các giáo viên; năng nổ nhiệt tình và có nhiều đóng
góp cho giáo viên trên lĩnh vực chuyên môn để thực hiện kế hoạch của nhà
trường đề ra.
Tuy các tổ trưởng chuyên môn đề ra được những hoạt động quản lý tổ
chuyên môn phù hợp nhưng việc đề ra các biện pháp quản lý nhằm nâng cao
hiệu quả của các hoạt động của tổ chuyên môn còn nhiều yếu kém.
* Nguyên nhân:
- Do năng lực tổ chức thực hiện các hoạt động quản lý của tổ trưởng
chuyên môn còn nhiều hạn chế, hiệu quả quản lý hoạt động của tổ chưa cao.
- Các tổ trưởng tổ chuyên môn chưa được bồi dưỡng về kỹ năng quản lý
và điều hành hoạt động tổ chuyên môn một cách có hệ thống.
2. Thực trạng về các tổ chuyên môn của ở trường THCS xã Hoằng
Đông
2.1. Về cơ cấu
Trường THCS xã Hoằng Đông có 02 tổ chuyên môn.
- Tổ tự nhiên: 01; Tổ xã hội: 01
- Cơ cấu các tổ chuyên môn của nhà trường đa số là tổ chuyên môn
ghép.
- Hai tổ trưởng chuyên môn đều có tuổi đời còn trẻ nên việc điều hành,
quản lý tổ đôi khi còn gặp khó khăn.
- Về trình độ chuyên môn và cơ cấu giáo viên theo bộ môn đào tạo của
các giáo viên trong các tổ chuyên môn.
+ Có 15 giáo viên đang giảng dạy và tham gia vào các hoạt động trong 2
tổ chuyên môn .
+ Cơ cấu giáo viên theo bộ môn ở trường hiện có như sau:
Toán: 03; Lý: 01; Hóa: 01; Sinh: 01; Tin học: 0; Công nghệ: 01; Văn: 03; Sử:
01; Ðịa: 01; Tiếng anh: 01; Thể dục: 01; Mỹ thuật: 0; Âm nhạc: 01; GDCD: 0.
+ Ða số giáo viên trẻ, khỏe, nhiệt tình, năng nổ trong công tác giảng dạy;
giáo viên có tuổi đời thấp nhất là 26 tuổi, cao nhất là 39 tuổi. Ðặc biệt là tỉ lệ nữ
giáo viên THCS chiếm trên 65%.
+ Cơ cấu giáo viên bộ môn của các trường THCS thừa thiếu không đồng
bộ, đảm bảo tỉ lệ giáo viên trên lớp theo quy định nhưng không đồng bộ về cơ
cấu bộ môn.
2.2. Các hoạt dộng của các tổ chuyên môn.
- Thực hiện kế hoạch giảng dạy đồng bộ theo phân phối chương trình; các
hoạt động ngoại khóa nhằm giáo dục đạo đức cho học sinh.
- Tổ chức các hoạt động sư phạm: dự giờ, thăm lớp, thao giảng, hội giảng;
thảo luận thống nhất mục đích yêu cầu từng tiết dạy, từng chương; đổi mới
phương pháp giảng dạy; sử dụng đồ dùng dạy học, huớng dẫn học sinh thực
hành thí nghiệm…
- Tổ chức cho giáo viên học tập và thảo luận theo các chuyên đề: Những
điểm chưa hợp lý về nội dung sách giáo khoa, sử dụng và phát huy hết hiệu quả
của việc sử dụng các trang thiết bị dạy học; đổi mới cách kiểm tra và đánh giá
học sinh; đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực học
8
tập của học sinh. Đặc biêt là phương pháp dạy học theo“ Mô hình trường học
mới ’’ đối với học sinh khối 6.
- Bồi duỡng giáo viên thông qua các hoạt động của tổ chuyên môn.
- Quản lý lao động các thành viên trong tổ, nhận xét đánh giá việc thực
hiện nhiệm vụ và kết quả giảng dạy của giáo viên.
- Hoạt động của các tổ chuyên môn chưa đồng bộ về nội dung sinh hoạt
chuyên môn, thời gian sinh hoạt chuyên môn, hình thức tổ chức các hoạt động
chuyên môn chưa lôi cuốn tổ viên phát biểu thảo luận đóng góp ý kiến … Do đó
các tổ chuyên môn thực hiện nhiệm vụ của nhà trường giao chỉ đạt thành tích ở
một vài tổ. Vì thế, còn những tồn tại mà các tổ chuyên môn cần khắc phục đó là:
* Về phía các tổ chuyên môn: Các tổ chuyên môn họp định kỳ 2
lần/1tháng nhưng nội dung họp còn sơ sài, chưa đi sâu phân tích vào việc thực
hiện chuyên môn, nhất là bàn về đổi mới phương pháp giảng dạy, thống nhất nội
dung kế hoạch dạy học, sử dụng thiết bị dạy học, làm thí nghiệm thực hành ….
Mặc dù các tổ chuyên môn hoạt động đều, đúng qui định nhưng nội dung
các hoạt động còn sơ sài thuờng chỉ triển khai lại các kế hoạch của nhà truờng,
qui định của Phòng Giáo dục, Qua các hoạt động về chuyên môn, tổ chuyên
môn chưa có kết luận hiệu quả về một vấn đề chuyên môn nào để áp dụng cho
cả tổ.
Việc kết hợp các bộ phận thư viện, thiết bị để phục vụ cho việc dạy và học
chưa tốt. Kết quả thực hiện nhiệm vụ chuyên môn giữa các tổ chuyên môn chưa
đồng đều nhau.
* Về phía tổ truởng chuyên môn.
Trong những năm học qua, tổ trưởng chuyên môn điều hành hoạt động tổ
chuyên môn đôi lúc còn gặp khó khăn. Khó khăn mà tổ trưởng chuyên môn
thường gặp là năng lực của các thành viên trong tổ (năng lực đóng góp ý kiến,
bàn biện pháp thực hiện kế hoạch, năng lực về nghiệp vụ sư phạm…). Theo
nhận định của các tổ trưởng tổ chuyên môn của các trường là hoạt động tổ
chuyên môn chỉ đạt kết quả ở mức độ trung bình.
* Về phía giáo viên:
Một số giáo viên chưa nhận thức sâu sắc, chưa nắm bắt nội dung chương
trình sách giáo khoa, chưa kịp thời thay đổi nội dung phương pháp dạy học theo
huớng phát huy tính tích cực học tập của học sinh.
Trong hoạt động chuyên môn, các ý kiến của giáo viên chưa xoáy sâu vào
bàn biện pháp thực hiện mà chỉ nêu những khó khăn riêng. Số ít giáo viên còn tự
ái, mặc cảm khi đồng nghiệp góp ý về tiết dạy của mình và chưa sắp xếp thời
gian để dự thao giảng cùng đồng nghiệp cũng như tham gia các hoạt động của tổ
chuyên môn.
Giáo viên còn ngại đăng kí dự thi giáo viên giỏi các cấp, đăng kí đề tài
viết sáng kiến kinh nghiệm…
Tinh thần làm việc của các thành viên trong tổ chưa cao(do sinh hoạt tổ
chuyên môn ghép, giáo viên nhiều bộ môn khác nhau sinh hoạt cùng một tổ
chuyên môn nên ít có trao đổi đóng góp về chuyên môn cho nhau).
9
Theo các giáo viên đánh giá hoạt động của tổ chuyên môn ở các trường
hiện nay là đạt yêu cầu ở mức thấp, họ mong muốn hiệu trưởng phải thường
xuyên tham gia họp tổ chuyên môn để giải quyết các vấn đề khó khăn, vướng
mắc như: việc sử dụng dồ dùng dạy học, làm thí nghiệm thực hành….
* Nguyên nhân:
Tổ trưởng chuyên môn chưa được bồi dưỡng về kỹ năng quản lý và điều
hành hoạt động tổ chuyên môn một cách có hệ thống.
Ða số các tổ chuyên môn ở các trường còn sinh hoạt ghép nhiều bộ môn
khác nhau nên trong họp tổ chuyên môn giáo viên chưa thật sự tập trung sinh
hoạt theo yêu cầu của tổ trưởng, thường chỉ nêu những khó khăn riêng.
Cơ sở vật chất hiện có chưa đủ đáp ứng cho hoạt động dạy và học.
3. Thực trạng về biện pháp quản lý của hiệu truởng đối với tổ chuyên
môn.
3.1. Quản lý việc thực hiện nề nếp dạy học của giáo viên.
Hiệu trưởng thuờng xuyên quy định cụ thể về hồ sơ chuyên môn của giáo
viên và kiểm tra đánh giá rút kinh nghiệm việc thực hiện hồ sơ chuyên môn. Dù
vậy, trong thực tế, có những giáo viện thực hiện hồ sơ chuyên môn một cách đối
phó vẫn chưa được hiệu trưởng kịp thời điều chỉnh. Do đó, kết quả thực hiện
biện pháp này chưa được đánh giá cao.
3.2. Quản lý việc thực hiện dổi mới phương pháp dạy học của các tổ
chuyên môn
Hiệu trưởng thường xuyên thực hiện biện pháp tổ chức cho tổ trưởng
chuyên môn và giáo viên nghiên cứu quán triệt yêu cầu đổi mới phương pháp
dạy học chỉ đạo tổ chuyên môn tổ chức cho giáo viên thực hiện đổi mới phương
pháp dạy học, đổi mới cách kiểm tra đánh giá học sinh. Các biện pháp còn lại
hiệu trưởng thực hiện thường xuyên.
Qua việc tham gia dự giờ cho thấy: khâu giáo viên huớng dẫn học sinh
phương pháp tự học còn quá mờ nhạt. Việc đổi mới phương pháp dạy học gắn
với thực chất hoạt động của tổ chuyên môn hướng hoạt động dạy học của các tổ
chuyên môn đến việc hình thành bồi duỡng phương pháp tự học cho học sinh
chưa cao.
Quản lý đổi mới phương pháp dạy học phải song hành với việc chỉ đạo
giáo viên huớng dẫn học sinh phương pháp tự học; đổi mới cách kiểm tra đánh
giá của giáo viên đối với học sinh .
Thường xuyên tổ chức kiểm tra đánh giá, rút kinh nghiệm việc thực hiện
đổi mới phương pháp dạy học.
Tổ chức thao giảng nhân điển hình các tiết dạy tốt theo hướng đổi mới
phương pháp dạy học.
3.3. Quản lý công tác bồi duỡng giáo viên thông qua các hoạt động của
Tổ chuyên môn.
Hiệu trưởng thường xuyên thực hiện biện pháp tạo điều kiện để tổ trưởng
chuyên môn, giáo viên thực hiện tự bồi dưỡng, tham gia công tác bồi dưỡng.
Hiệu trưởng thường xuyên xây dựng kế hoạch bồi dưỡng giáo viên theo
học kỳ, năm học, chu kỳ.
10
Việc điều tra trình độ chuyên môn nghiệp vụ giáo viên để xây dựng kế
hoạch bồi duỡng đã được tiến hành ,thường xuyên đánh giá, rút kinh nghiệm
việc giáo viên thực hiện bồi duỡng, tự bồi duỡng.
*Nguyên nhân:
Một số giáo viên chưa nhận thức về công tác tự bồi dưỡng và bồi dưỡng
để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, đáp ứng yêu cầu mới của giai đoạn
toàn ngành giáo dục thực hiện đổi mới phương pháp giảng dạy
Hiệu trưởng chủ động xây dựng kế hoạch bồi dưỡng cho giáo viên thông
qua các hoạt động của tổ chuyên môn.
Hiệu trưởng đã nhận thức đầy đủ tầm quan trọng của công tác bồi dưỡng
giáo viên và thường xuyên tổ chức cho tập thể sư phạm quán triệt yêu cầu về
công tác này.
Thực trạng này xuất phát từ sự thụ động, thiếu năng lực điều hành tổ chức
các hoạt động thực hiện đổi mới phương pháp dạy học. Một số hiệu truởng còn
chỉ đạo chung chung, chưa thể hiện vai trò xung kích, tiên phong trong việc đổi
mới phương pháp dạy học tại các đơn vị, chưa phát huy vai trò của các tổ
chuyên môn, chỉ thực hiện đổi mới phương pháp dạy học trong các tiết dự giờ
của thanh tra và thao giảng.
4. Ðánh giá chung về tính hiệu quả của các biện pháp quản lý của
hiệu trưởng đối với các tổ chuyên môn.
4.1. Những biện pháp hiệu trưởng dã thực hiện có hiệu quả.
- Biện pháp chỉ đạo tổ chuyên môn tổ chức thảo luận cách thực hiện
chương trình.
- Biện pháp kiểm tra tổ chuyên môn, giáo viên thực hiện đúng, đủ chương
trình.
- Biện pháp tổ chức cho tổ trưởng chuyên môn và giáo viên nắm vững các
quy định về soạn giáo án, về thực hiện giờ lên lớp và phương pháp phân tích sư
phạm tiết dạy.
- Biện pháp quy định cụ thể về hồ sơ chuyên môn giáo viên phải thực
hiện.
- Biện pháp chỉ đạo tổ chuyên môn tổ chức cho giáo viên thực hiện đổi
mới phương pháp dạy học.
- Biện pháp tổ chức cho tổ trưởng tổ chuyên môn, giáo viên nghiên cứu
nắm vững mục tiêu dạy học, phân phối chương trình.
- Biện pháp quy dịnh chế độ thông tin báo cáo việc dạy bù, dạy thay khi
giáo viên không lên lớp theo kế hoạch.
- Biện pháp kiểm tra việc soạn giáo án, chuẩn bị giờ lên lớp của giáo
viên.
- Chỉ đạo giáo viên thực hiện đổi mới cách kiểm tra, đánh giá học sinh.
- Tổ chức cho tổ trưởng chuyên môn và giáo viên nghiên cứu quán triệt
yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học.
- Kiểm tra và đánh giá rút kinh nghiệm việc thực hiện công tác tự bồi
dưỡng, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.
11
4.2. Kết luận chung về thực trạng quản lý của hiệu trưởng THCS dối
với hoạt động của tổ chuyên môn.
* Ưu điểm
Thực trạng hoạt động của các tổ chuyên môn trong các trường THCS xã
Hoằng Đông trong các năm học qua đạt nhiều kết quả khả quan, có nhiều
chuyển biến tích cực. Hiệu trưởng đã tác động bằng nhiều biện pháp thiết thực
để có được các tổ trưởng chuyên môn giỏi, các thành viên trong tổ chuyên môn
tích cực hoạt dộng, có năng lực sư phạm để thực hiện tốt kế hoạch của nhà
trường đề ra. Ðó là những việc làm rất quan trọng, vì nhiệm vụ trung tâm của
nhà trường là hoạt động dạy và học. Các biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên
môn của các hiệu trưởng đề ra là hợp tình hợp lý, được tập thể giáo viên đồng
thuận, bước đầu có nhiều kết quả, giải quyết được nhiều vấn đề về chuyên môn,
từng bước nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường.
* Hạn chế
Nhìn chung hoạt động tổ chuyên môn của các trường THCS trong huyện
còn nhiều hạn chế, giáo viên chưa nắm bắt kịp thời tinh thần đổi mới phương
pháp dạy học nên trong quá trình vận dụng giảng dạy còn nhiều khiếm khuyết.
Các biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn của hiệu trưởng đạt hiệu
quả chưa cao, các hoạt động chưa đi sâu vào một vấn đề chuyên môn cụ thể để
áp dụng có hiệu quả trong thực tế giảng dạy.
Về bồi dưỡng đội ngũ giáo viên thông qua hoạt động tổ chuyên môn các
hiệu trưởng có quan tâm song kết quả thực hiện hiệu quả chưa cao.
Năng lực hoạt động thực tiễn của hiệu trưởng các trường cũng còn gặp
nhiều khó khăn trong quản lý hoạt động của các tổ chuyên môn; kết quả thực
hiện các biện pháp quản lý của các hiệu trưởng chưa cao, công tác kiểm tra của
hiệu trưởng chưa thường xuyên; hiệu trưởng ít tham dự các buổi họp của các tổ
chuyên môn.
* Nguyên nhân
Nội dung chỉ đạo hoạt động tổ chuyên môn của một số hiệu trưởng còn
chung chung chưa đem lại điều gì mới mẻ cho giáo viên.
Công tác kiểm tra của hiệu trưởng còn chưa làm tròn nhiệm vụ tư vấn,
thúc đẩy các hoạt động của tổ chuyên môn; việc xử lý các giáo viên vi phạm
chưa kiên quyết, còn cả nể.
Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học các trường hiện có chưa đủ đáp ứng
cho hoạt động dạy và học.
Năng lực của các tổ trưởng chuyên môn còn hạn chế do chưa được bồi
dưỡng về các kỹ năng quản lý tổ chuyên môn một cách có hệ thống.
Bản thân một số giáo viên còn coi thường, ít tham gia vào các hoạt động
của các tổ chuyên môn.
Nhà trường còn thiếu thốn về cơ sở vật chất, điều kiện làm việc, trang
thiết bị dạy học, sách tham khảo cho giáo viên....
II. Biện pháp quản lý nâng cao chất lượng hoạt động tổ chuyên môn
của hiệu trưởng trường THCS Hoằng Đông.
12
1. Những biện pháp quản lý cần được tiếp tục thực hiện (05 biện
pháp).
a. Biện pháp chỉ đạo tổ chuyên môn tổ chức thảo luận cách thực hiện
chương trình.
b. Biện pháp kiểm tra tổ chuyên môn, giáo viên thực hiện đúng, đủ
chương trình.
c. Biện pháp tổ chức cho tổ trưởng chuyên môn và giáo viên nắm vững
các quy định về soạn giáo án, về thực hiện giờ lên lớp và phương pháp phân tích
sư phạm tiết dạy.
d. Biện pháp quy định cụ thể về hồ sơ chuyên môn mà tổ chuyên môn,
giáo viên phải thực hiện.
e. Biện pháp chỉ đạo tổ chuyên môn tổ chức cho giáo viên đẩy mạnh thực
hiện đổi mới phương pháp dạy học.
2. Cải tiến những biện pháp mà hiệu trưởng đã thực hiện để quản lý
hoạt động của các tổ chuyên môn.
2.1. Cải tiến biện pháp tổ chức rút kinh nghiệm dánh giá việc thực hiện
chương trình dạy.
- Mỗi học kỳ hiệu trưởng tổ chức cho giáo viên, tổ chuyên môn thảo luận
rút kinh nghiệm đánh giá việc thực hiện chương trình dạy( 2 lần/năm). Nêu và
giải quyết những vấn đề phát sinh trong thực tiễn giảng dạy sao cho phù hợp.
- Chương trình dạy học quy định nội dung, phương pháp, hình thức dạy
học các môn, thời gian dạy học từng môn thể hiện qua số tiết giảng, ôn tập, kiểm
tra, thực hành…để thực hiện mục tiêu cấp học. Do đó cần thực hiện đúng và đủ
chương trình.
- Tổ chức cho giáo viên thảo luận những vấn đề nảy sinh trong thực tiễn
giảng dạy năm học trước và những vấn đề mới của chương trình dạy học để thực
hiện thống nhất trong tổ chuyên môn.
- Yêu cầu giáo viên lập kế hoạch dạy học các môn học, kế hoạch này được
trao đổi thống nhất trong tổ chuyên môn.
- Tôn trọng thời gian thực hiện chương trình dạy học.
- Theo dõi việc kiểm tra thực hiện chương trình. Phân tích tình hình thực
hiện chương trình trong mỗi giai đoạn.
- Sử dụng phiếu báo giảng, sổ ghi đầu bài, lịch kiểm tra, sổ dự giờ … để
nắm tình hình thực hiện chương trình, chỉ đạo điều chỉnh nếu có sự so le, thiếu
giờ, thiếu bài.
2.2. Cải tiến biện pháp tổ chức cho tổ truởng chuyên môn và giáo viên
nghiên cứu quán triệt yêu cầu dổi mới phương pháp dạy học và đẩy mạnh
thực hiện dổi mới phương pháp dạy học trong các tổ chuyên môn, giáo viên.
Về quan điểm nói chung, hiệu trưởng phải đẩy mạnh công tác quản lý, đi
sâu quản lý hoạt động của tổ chuyên môn. Ðổi mới phương pháp giảng dạy học
tập trong nhà trường có ý nghĩa đảm bảo và quyết định chất lượng giáo dục. Vì
vậy hiệu trưởng cần phải:
13
- Tổ chức cho tổ trưởng chuyên môn và giáo viên nghiên cứu quán triệt
yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học và đẩy mạnh thực hiện đổi mới phương
pháp dạy học trong các tổ chuyên môn.
- Hiệu trưởng tăng cường dự giờ để nắm tình hình giảng dạy của giáo
viên.
- Xây dựng nề nếp chuyên môn, nội dung sinh hoạt chuyên môn.
- Kiểm tra giáo viên thực hiện các yêu cầu về soạn soạn, chấm, chữa bài
và chuẩn bị giờ lên lớp.
- Quản lý việc soạn bài, chuẩn bị thiết bị dạy học, hiệu trưởng, tổ trưởng
chuyên môn cần phải:
+ Thống nhất (tương đối) về nội dung, hình thức để thể hiện các loại bài
mang tính chất chỉ dẫn chứ không phải là khuôn mẫu.
+ Hướng dẫn sử dụng sách giáo khoa, sách hướng dẫn giảng dạy trong
soạn bài.
- Sinh hoạt chuyên môn cần có nội dung sau:
+ Tình hình thực hiện chương trình, tình hình học tập của học sinh.
+ Kiểm điểm sự thực hiện nề nếp.
+ Thống nhất nội dung, phương pháp dạy học các bài tuần sau, lịch giảng
dạy cá nhân, đăng ký tiết dạy cho tổ dự.
- Hiệu trưởng quản lý và tổ chức cho tổ chuyên môn thao giảng một số bài
khó dạy trong sách giáo khoa để rút kinh nghiệm giảng dạy và cải tiến đổi mới
phương pháp giảng dạy, đề ra những biện pháp khắc phục thiếu sót, hạn chế.
2.3. Cải tiến biện pháp chỉ dạo giáo viên thực hiện dổi mới cách kiểm
tra, dánh giá học sinh; hướng dẫn học sinh phương pháp tự học.
Hiệu trưởng quản lý đổi mới phương pháp dạy học phải song hành với
việc chỉ đạo giáo viên hướng dẫn học sinh phương pháp tự học; đổi mới cách
kiểm tra đánh giá học sinh. Vì vậy, hiệu trưởng cần phải:
- Triển khai đầy đủ đến giáo viên các quy định về hướng dẫn kiểm tra
đánh giá học sinh THCS cho giáo viên thông hiểu và thực hiện nghiêm túc.
- Chỉ đạo giáo viên thực hiện đổi mới cách kiểm tra bằng tự luận, trắc
nghiệm khách quan, kiểm tra qua làm thí nghiệm thực hành, học tập nhóm và
phát biểu của học sinh về vấn đề giáo viên cần kiểm tra.
- Hiệu trưởng yêu cầu giáo viên hướng dẫn học sinh phương pháp tự học
ở lớp, ở nhà; đổi mới cách học tập tránh lối học vẹt, học tủ. Chủ động phát biểu
ý kiến trong học tập, tăng cường thực hành tránh lối học suông.
- Kiểm tra việc soạn đề kiểm tra, đề kiểm tra học kỳ của giáo viên, kiểm
tra các bài làm kiểm tra 1 tiết, bài kiểm tra học kỳ của học sinh để rút kinh
nghiệm với giáo viên về cách đánh giá cho điểm, qua đó kiểm tra cách học tập
của học sinh để có những biện pháp chấn chỉnh kịp thời.
2.4. Cải tiến biện pháp kiểm tra và dánh giá rút kinh nghiệm việc thực
hiện công tác tự bồi dưỡng, bồi dưỡng nâng cao trình dộ chuyên môn nghiệp
vụ cho giáo viên tại cơ sở.
14
Bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ thường xuyên theo kế hoạch cho giáo
viên để đáp ứng yêu cầu công tác giảng dạy - giáo dục trong giai đoạn hiện nay
là một đòi hỏi mang tính cấp thiết. Vì vậy hiệu trưởng cần phải:
- Tổ chức khảo sát, đánh giá lại thực trạng trình độ chuyên môn nghiệp vụ
của giáo viên để lập kế hoạch bồi dưỡng cho giáo viên hàng năm.
- Kiểm tra đôn đốc, động viên giáo viên phấn đấu thực hiện tốt công tác tự
bồi dưỡng và bồi dưỡng thường xuyên, đánh giá rút kinh nghiệm việc thực hiện
công tác tự bồi dưỡng, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho
giáo viên theo từng học kỳ, năm học.
- Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên trong tổ, hàng
năm tập trung giải quyết ít nhất một nội dung chuyên môn có tác dụng nâng cao
chất lượng và hiệu quả dạy học.
- Hiệu trưởng tạo điều kiện cho giáo viên trong tổ chuyên môn hổ trợ giúp
đỡ các giáo viên đăng ký giáo viên giỏi, tổ trưởng chuyên môn giỏi viết sáng
kiến kinh nghiệm, làm đồ dùng dạy học.
- Hiệu trưởng kiểm tra, dự giờ các tiết dạy của giáo viên đăng ký giáo
viên giỏi để đóng góp rút kinh nghiệm. Phổ biến học tập các sáng kiến kinh
nghiệm hay để áp dụng có hiệu quả trong giảng dạy.
3. Bổ sung những biện pháp mới.
Qua điều tra thực trạng và qua khảo sát kế hoạch hoạt động của các tổ
chuyên môn, biên bản sinh hoạt tổ chuyên môn của trường THCS trong những
năm gần đây, cho thấy: Nội dung hoạt động của các tổ chuyên môn thường chỉ
để triển khai lại kế hoạch của nhà trường, các văn bản chỉ đạo của ngành chiếm
thời gian nhiều, phần lớn chưa có chuẩn bị nội dung cụ thể về một vấn đề
chuyên môn mà giáo viên đang quan tâm. Từ thực trạng hoạt động của các tổ
chuyên môn đã nêu trên. So với quy định của các văn bản chỉ đạo về chuyên
môn của Bộ GD&ĐT, Sở GD&ÐT và của phòng Giáo dục, hiệu trưởng các
trường cần phải chỉ đạo các tổ chuyên môn cần phải đổi mới về nội dung và hình
thức hoạt động, tiếp tục củng cố, chấn chỉnh các hoạt động của tổ chuyên môn
để hoạt động của tổ chuyên môn đi vào chiều sâu và có hiệu quả hơn.
3.1. Ðổi mới về nội dung hoạt dộng của tổ chuyên môn.
Hiệu trưởng cần tập trung hướng dẫn, chỉ đạo các tổ chuyên môn có kế
hoạch hoạt động thiết thực tập trung vào các nội dung sau:
- Tổ chức cho giáo viên rút kinh nghiệm về việc thực hiện nội dung
chương trình sách giáo khoa, cách sử dụng đồ dùng dạy học, trang thiết bị dạy
học:
+ Chú ý cách sử dụng trang thiết bị dạy học, tổ chức tự làm thêm đồ dùng
dạy học ở các bộ môn mà tổ phụ trách.
+ Góp ý những điểm chưa kịp thời đổi mới, chưa hợp lý về nội dung
chương trình sách giáo khoa.
+ Nêu và giải quyết những vấn đề phát sinh trong thực tiễn giảng dạy như
điều chỉnh chương trình nội dung sao cho phù hợp.
- Về chuyên môn nghiệp vụ:
15
+ Căn cứ vào số liệu thống kê, kiểm tra chất lượng học sinh theo định kỳ
để tìm nguyên nhân và biện pháp nâng cao chất lượng, bồi dưỡng học sinh giỏi,
phụ đạo học sinh yếu, kém.
+ Tổ chức cho giáo viên học tập nghiên cứu, tham khảo tài liệu thông qua
sách, báo, sách bồi dưỡng giáo viên, sách nghiệp vụ, sách tham khảo, tập san
giáo dục, công văn chỉ đạo về chuyên môn.... Trong quá trình nghiên cứu, cần
nắm chắc vấn đề và sau khi thảo luận thống nhất các vấn đề mới đưa ra hội thảo
chuyên đề và rút kinh nghiệm ở lớp điểm.
+ Tổ chức cho tổ chuyên môn trao đổi thống nhất về mục đích yêu cầu
từng bài dạy, từng đối tượng học, chọn kiến thức cơ bản cần khắc sâu cho học
sinh, lựa chọn phương pháp nào, sử dụng đồ dùng dạy học nào để đạt hiệu quả
tiết dạy. Rút kinh nghiệm qua dự chuyên đề, thao giảng, hội giảng. Ðộng viên
giáo viên phát huy năng lực sáng tạo, báo cáo những sáng kiến hay để phổ biến
và áp dụng trong tổ.
* Biện pháp thực hiện.
+ Hiệu trưởng giao chỉ tiêu cho mỗi tổ chuyên môn hàng năm tập trung
giải quyết một nội dung chuyên môn có tác dụng nâng cao chất lượng và hiệu
quả dạy học.
- Hàng tháng, hiệu trưởng duyệt các nội dung hoạt động của tổ chuyên
môn do tổ trưởng chuyên môn đề xuất để theo dõi tổ chuyên môn thực hiện và
hiệu trưởng phải trực tiếp tham dự các buổi họp tổ chuyên môn để nắm tình
hình.
- Hiệu trưởng giao cho tổ trưởng chuyên môn chuẩn bị nội dung họp tổ
chuyên môn. Mỗi tháng tổ chuyên môn sinh hoạt 2 lần.
+ Lần 1: nội dung sinh hoạt bàn sâu về chuyên môn, thực hiện kế hoạch
giảng dạy, soạn giảng, làm đồ dùng dạy học, thực hiện các quy định về chuyên
môn.
+ Lần 2: nội dung tập trung vào các vấn đề bức thiết cần phải giải quyết
về nội dung chương trình sách giáo khoa, đổi mới phương pháp giảng dạy, mở
chuyên đề, hội thảo, thao giảng, dự giờ rút kinh nghiệm tiết dạy....
3.2. Ðổi mới về hình thức hoạt dộng của các tổ chuyên môn.
Tổ chức các hình thức hoạt động chuyên môn có hiệu quả như:
- Hiệu trưởng tổ chức cho các tổ chuyên môn thao giảng một số bài trong
sách giáo khoa để rút kinh nghiệm giảng dạy và cải tiến phương pháp giảng dạy;
những biện pháp khắc phục thiếu sót, hạn chế.
- Thường xuyên tổ chức hội thảo chuyên đề: tổ chức hình thức dạy học
sao cho nhẹ nhàng, sinh động, hiệu quả để phát huy tính tích cực học tập của học
sinh.
- Trong các buổi họp sinh hoạt chuyên đề, hiệu trưởng phải có kết luận
các vấn đề cụ thể, hợp lý phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường.
- Ðộng viên giáo viên tự giác đăng ký thực hiện các tiết thao giảng, giáo
viên giỏi dạy minh họa các tiết thao giảng để giáo viên khác học hỏi kinh
nghiệm lẫn nhau.
16
- Tổ chức tọa đàm trao đổi kinh nghiệm về đổi mới phương pháp giảng
dạy, nhân điển hình lớp đạt chất lượng tốt nhiều năm liền.
- Tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo cụm trường: Đa số là tổ ghép giáo
viên nhiều bộ môn khác nhau nên rất khó khăn trong sinh hoạt chuyên môn và
học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau. Đề xuất với tổ nghiệp vụ chuyên môn của phòng
giáo dục tổ chức các buổi sinh hoạt giáo viên cùng bộ môn ở các trường để các
giáo viên bộ môn này trao đổi thống nhất về kế hoạch bộ môn, việc thực hiện
chương trình, soạn giảng thống nhất trong toàn huyện. Qua sinh hoạt chuyên
môn theo cụm trường sẽ quy tụ được nhiều giáo viên cùng một bộ môn bàn bạc
trao đổi sâu sắc về các vấn đề chuyên môn, nội dung chương trình sách giáo
khoa, phương pháp giảng dạy bộ môn từng tiết, từng chương, thống nhất để vận
dung có hiệu quả ở đơn vị mình.
* Biện pháp thực hiện.
- Hiệu trưởng các trường tạo điều kiện để giáo viên trường mình được đi
sinh hoạt chuyên môn theo cụm trường.
- Hàng tháng phòng Giáo dục có kế hoạch tổ chức sinh hoạt chuyên môn
các giáo viên bộ môn ở các cụm trường một cách cụ thể về thời gian và nội dung
sinh hoạt gửi đến hiệu trưởng các trường để thực hiện.
- Mỗi tháng giáo viên bộ môn ở các trường dự sinh hoạt chuyên môn theo
cụm trường 1 lần.
- Tuỳ theo điều kiện thực tế của từng trường, hiệu trưởng và tổ trưởng
chuyên môn hàng tháng sau khi họp hội đồng sư phạm, tổ chức các hoạt động
chuyên môn theo chuyên đề cho giáo viên trong giai đoạn hiện nay như:
+ Ðổi mới phương pháp dạy học.
+ Ðổi mới hình thức kiểm tra đánh giá học sinh bậc THCS.
+ Biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục bộ môn vùng khó khăn.
+ Ðổi mới phương pháp học tập của học sinh.
+ Sử dụng trang thiết bị dạy học, làm thực hành, thí nghiệm.
+ Những nội dung hợp lý và chưa hợp lý của sách giáo khoa.
- Hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn phân công giáo viên giỏi, giáo viên
có nhiều kinh nghiệm, tổ trưởng chuyên môn... nghiên cứu về một nội dung
chuyên đề, đối chiếu với các quy định về chuyên môn, tình hình thực tế của
trường viết tham luận đi sâu phân tích nội dung, nguyên nhân, kết quả thực
hiện.... để tham luận trước hội đồng sư phạm hoặc tổ chuyên môn (mỗi chuyên
đề có ít nhất 3 tham luận). Sau đó hội đồng sư phạm hoặc tổ chuyên môn đóng
góp ý kiến đi đến thống nhất và hiệu trưởng sẽ kết luận về chuyên đề, phổ biến
thực hiện trong toàn trường.
3.3. Tăng cường công tác kiểm tra nội bộ, dổi mới công tác kiểm tra
của hiệu trưởng.
Tự kiểm tra nội bộ trường học là một nhiệm vụ cơ bản của hiệu trưởng,
hoạt động này cần đạt yêu cầu sau:
- Ðánh giá được việc thực hiện nhiệm vụ của tổ chuyên môn, giáo viên,
phát hiện kịp thời những yếu kém, sai sót để chấn chỉnh, đảm bảo các hoạt động
của tổ chuyên môn đi vào nề nếp, đúng qui định.
17
- Kết quả kiểm tra là căn cứ chủ yếu để đánh giá khen thuởng, kỉ luật, xét
nâng bậc lương hàng năm, bố trí phân công tổ trưởng chuyên môn, giáo viên
hợp lý.
* Biện pháp thực hiện.
Kế hoạch thanh tra nội bộ, hiệu trưởng phải đề ra ngay từ đầu năm học và
thông báo cho toàn thể hội đồng sư phạm biết. Thanh tra sư phạm 1đến 2 giáo
viên, số còn lại được thanh tra chuyên đề. Ðặc biệt hiệu trưởng kiểm tra tổ
trưởng chuyên môn, hiệu trưởng, phó hiệu trưởng cùng tổ trưởng chuyên và giáo
viên giỏi theo từng bộ môn thanh tra các giáo viên trong nhà trường theo kế
hoạch hoặc đột xuất.
- Hoạt động sư phạm của giáo viên: hiệu trưởng thường xuyên tổ chức
kiểm tra công tác này. Cần phân công lãnh đạo dự giờ dạy của 100% giáo
viên(mỗi giáo viên ít nhất được dự 2 tiết) để trao đổi rút kinh nghiệm giảng dạy,
phương pháp sư phạm với từng giáo viên.
- Hoạt động của các tổ chuyên môn: Hiệu trưởng cần thường xuyên tham
dự họp tổ chuyên môn để kiểm tra tình hình hoạt động của tổ trưởng chuyên
môn, giải quyết nhanh nhạy những vấn đề phát sinh, đề nghị của các tổ chuyên
môn, tư vấn giúp đỡ cho tổ trưởng chuyên môn hoàn thành nhiệm vụ do hiệu
trưởng giao, kiểm tra các báo cáo của tổ chuyên môn, kiểm tra tổ trưởng chuyên
môn về việc tổ trưởng kiểm tra thực hiện quy chế chuyên môn của giáo viên,
soạn bài của giáo viên.
- Qua công tác kiểm tra, hiệu trưởng đánh giá phát hiện những ưu diểm,
kinh nghiệm tốt cũng như những thiếu sót hạn chế trong công tác chỉ đạo của
hiệu trưởng, để từ đó có hướng tư vấn giúp đỡ cho tổ chuyên môn hoạt động tốt
hơn đồng thời có những giải pháp chỉ đạo nhằm phát huy ưu điểm, phổ biến
kinh nghiệm tốt, nhân điển hình tiên tiến, đồng thời khắc phục hạn chế để hoạt
động của các tổ chuyên môn đi vào nề nếp theo kế hoạch của hiệu trưởng đề ra.
3.4. Tích cực xây dựng bầu không khí tâm lý tập thể sư phạm tốt dẹp.
Bầu không khí tâm lý tập thể sư phạm của một nhà trường là trạng thái
tâm lý có tính tổng hợp của nhiều yếu tố kể cả cơ sở vật chất, môi trường và
điều kiện làm việc, đặc điểm tâm lý của người hiệu trưởng và từng giáo viên.
Người hiệu trưởng phải chú ý tạo mọi điều kiện thuận lợi và biết xây dựng, duy
trì bầu không khí lành mạnh, tin cậy lẫn nhau, hoà thuận gắn bó trong đơn vị
mình.
* Biện pháp thực hiện:
- Tổ chức các điều kiện làm việc tốt cho giáo viên.
- Tôn trọng ý kiến của giáo viên.
- Thưởng phạt công minh, rõ ràng kịp thời.
- Xây dựng tốt mối quan hệ tốt đẹp giữa các thành viên trong tổ chuyên
môn, giữa các tổ chuyên môn với nhau.
4. Kết quả đạt được:
Trong năm học 2015 - 2016 hiệu quả giáo dục của nhà trường có chiều
hướng chuyển biến tích cực, chất lượng đội ngũ, chất lượng giáo dục học sinh
tăng lên rõ rệt. Cụ thể như sau:
18
*Giáo viên
Năm học
XLCM khá, tốt
GV giỏi cấp huyện
GV giỏi cấp tỉnh
SKKN cấp huyện
SKKN cấp tỉnh
*Học sinh
Năm học
Hạnh kiểm khá, tốt
Học lực khá, giỏi
Học sinh giỏi cấp
huyện
Học sinh giỏi cấp tỉnh
2014 - 2015
14/16 tỉ lệ 100%
4/16 tỉ lệ 25%
6/16 tỉ lệ 375%
1/16 tỉ lệ 1,4%
2015 - 2016
15/15 tỉ lệ 100%
4/15 tỉ lệ 26,6%
2/15 tỉ lệ 13,3%
7/15 tỉ lệ 46,7%
Đánh giá
Tăng 4,5%
Tăng 1,6%
Tăng13,3%
Tăng 9,2%
Tăng 1,4%
2014 - 2015
2015 - 2016
Đánh giá
258/272 tỉ lệ 94,8% 261/271 tỉ lệ 96,3% Tăng 1,5%
212/272 tỉ lệ 77,9% 219/271 tỉ lệ 80,1% Tăng 2,2%
56/272 tỉ lệ 20,5% 59/271tỉ lệ 21,7%
Tăng 1,1%
3/272 tỉ lệ 1,10%
III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận chung.
Trong nhà trường, tổ chuyên môn là tổ chức cơ sở của bộ máy chính
quyền nhà trường nhằm quản lý giáo viên một cách toàn diện về tư tưởng,
chuyên môn nghiệp vụ, kế hoạch giảng dạy và giáo dục, về kết quả đào tạo biểu
hiện ở số luợng và chất lượng học sinh trong phạm vi tổ chuyên môn phụ trách.
Tổ chuyên môn là nơi triển khai toàn bộ các hoạt động giáo dục chung của nhà
trường đến học sinh các lớp, tổ chức thực hiện toàn bộ chương trình học theo nội
dung, phuong pháp đã được hướng dẫn theo biên chế năm học quy định.
Người hiệu trưởng quản lý điều hành các hoạt động của tổ chuyên môn
phải tạo điều kiện cho tổ trưởng chuyên môn và các giáo viên làm việc cá nhân
với tinh thần trách nhiệm cao để nâng cao chất lượng giảng dạy giáo dục, nâng
cao chất lượng giờ lên lớp. Bởi vì: chất lượng đào tạo học sinh về các mặt giáo
dục toàn diện về cơ bản tùy thuộc ở chất lượng giờ lên lớp hàng ngày một cách
có hệ thống theo dúng nội dung và phương pháp giảng dạy mới. Vì vậy, người
hiệu trưởng quản lý các mặt hoạt động của tổ chuyên môn là một tất yếu khách
quan để đảm bảo nâng cao chất lượng giảng dạy, giáo dục trong nhà trường hiện
nay. Do đó hiệu trưởng cần phải quản lý tốt các hoạt động của tổ chuyên môn và
hiệu trưởng phải thường xuyên củng cố hoạt động của các tổ chuyên môn là điều
kiện cần để nâng cao chất lượng giảng dạy học tập trong nhà trường.
Chất lượng hoạt động của các tổ chuyên môn có ảnh hưởng rất lớn đến
chất lượng dạy và học của nhà trường. Hoạt động của các tổ chuyên môn có
mạnh thì nhà trường mới mạnh, ngược lại hoạt động của các tổ chuyên môn
không có nội dung hoạt động thiết thực, kém hiệu quả thì hoạt động chuyên môn
của nhà trường và chất lượng giảng dạy giáo dục trong nhà trường cũng sẽ
không đạt được theo mục tiêu để ra.
19
Hiệu trưởng quản lý các hoạt động và nề nếp sinh hoạt của các tổ chuyên
môn trong nhà trường là một yêu cầu tất yếu cần thiết nhằm thực hiện chủ
trương lớn của Ðảng và nhà nước, ngành giáo dục để nâng cao chất lượng giảng
dạy, học tập, nâng cao hiệu quả đào tạo trong các nhà trường, góp phần làm cho
sự nghiệp giáo dục phát triển, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất
nước trong thời kỳ công nghiệp hóa - hiện đại hóa.
2. Kiến nghị:
2.1. Với Phòng Giáo dục huyện Hoằng Hóa.
- Tạo điều kiện cho hiệu trưởng các trường có điều kiện giao lưu học hỏi
kinh nghiệm quản lý lẫn nhau và tổ chức tham quan học tập các mô hình quản lý
tốt trong tỉnh.
- Ðối với những bộ môn trường có 1 - 2 giáo viên, Phòng giáo dục nên
duy trì thường xuyên các hoạt động sinh hoạt chuyên môn cho giáo viên cùng
một bộ môn theo cụm trường theo định kỳ hàng tháng để giáo viên có điều kiện
để học tập trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau.
- Hàng năm trong hè, Phòng giáo dục cần mở lớp tập huấn bồi dưỡng các
kỹ năng quản lý tổ chuyên môn cho tổ trưởng chuyên môn các trường.
2.2.Với hiệu trưởng các trường THCS .
- Ðẩy mạnh việc tự học, tự rèn, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên
môn, nghiệp vụ quản lý.
- Mạnh dạn đổi mới, phát huy sự chủ động, sáng tạo trong công tác điều
hành tập thể sư phạm nhà trường.
- Dân chủ hóa trong các hoạt động quản lý.
- Lựa chọn cân nhắc thận trọng trong việc chỉ định bố trí tổ trưởng chuyên
môn.
- Tăng cường kiểm tra hoạt động tổ chuyên môn một cách thường xuyên.
Kết hợp kết quả của việc nghiên cứu lý luận với kết quả khảo sát thực
trạng quản lý hoạt động tổ chuyên môn của hiệu trưởng các truờng THCS trong
Huyện tôi mạnh dạn đưa ra các giải pháp để hiệu trưởng quản lý tốt hoạt động tổ
chuyên môn của các trường THCS góp phần nâng cao chất lượng giáo dục bậc
THCS của huyện Hoằng Hóa.
Hoằng Đông, ngày 18 tháng 5 năm 2016
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VI
Tôi xin cam đoan đây là SKKN
của mình viết, không sao chép nội
dung của người khác.
Người viết
Phạm Thị Hoa
20
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1- Nguyễn Ðức Minh. Về dổi mới quản lý giáo dục, một số vấn dề lý luận và
thực tiển. Viện Khoa học giáo dục, Hà Nội, 1990.
2- Hà Thế Ngữ. Chức năng quản lý và nội dung công tác quản lý của hiệu
trưởng trường phổ thông cơ sở. Viện Khoa học giáo dục, Hà Nội, 1987.
2- Bộ Giáo dục và Ðào tạo. Ðiều lệ trường Trung học. Nhà xuất bản giáo dục,
Hà Nội, 2000.
3- Ðiều lệ trường Trung học (Ban hành kèm theo quyết định số
23/2000/QÐ.BGD&ÐT ngày 11/7/2000 của Bộ trưởng Bộ GD&ÐT.
21