Một số biện pháp quản lý nâng cao chất lượng hoạt động của tổ chức chuyên môn ở các trường THPT huyện thuận thành, tỉnh bắc ninh luận văn thạc sĩ khoa học giáo dục

1

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

CAO THỊ HẠNH

MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHUYÊN MÔN Ở CÁC TRƯỜNG THPT
HUYỆN THUẬN THÀNH, TỈNH BẮC NINH

LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60 . 14 . 05

VINH, 2011


2

LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành, tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc tới các thầy
giáo, cơ giáo khoa Sau đại học trường Đại học Vinh và các thầy, cô giáo đã
tham gia giảng dạy, giúp đỡ, tạo điều kiện để tơi học tập, nghiên cứu hồn thành
nhiệm vụ đề tài luận văn của mình.
Tơi chân thành cảm ơn bạn bè đồng nghiệp đã quan tâm, động viên, và
tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ trong việc cung cấp tài liệu, số liệu, đóng góp ý
kiến trong q trình nghiên cứu, hồn thành đề tài luận văn.
Đặc biệt, tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc đến Phó giáo sư, Tiến sĩ Hà
Văn Hùng - Người đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn tơi trong suốt q trình

nghiên cứu, hồn thành đề tài luận văn này. Đồng thời tôi xin chân thành cảm
ơn: Lãnh đạo UBND tỉnh, Sở Giáo dục đào tạo tỉnh Bắc Ninh, huyện ủy, UBND
và các phòng ban chức năng huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh, lãnh đạo và
chuyên viên Phòng GDĐT cùng các cán bộ trường THPT huyện Thuận Thành
đã tận tình giúp đỡ tơi thực hiện được mục đích nghiên cứu của mình.
Trong q trình học tập, nghiên cứu, tơi đã có nhiều cố gắng để hồn
thành nhiệm vụ khố học nói chung và hồn thành đề tài luận văn nói riêng. Kết
quả nghiên cứu ban đầu, có thể cịn nhiều thiếu sót. Kính mong các nhà khoa
học, các thầy giáo, cơ giáo và các bạn đóng góp ý kiến để tơi tiếp tục nghiên cứu
sửa chữa và hồn thiện hơn.
Xin Chân thành cảm ơn!
Vinh, tháng 12 năm 2011
Tác giả luận văn
CAO THỊ HẠNH


3

MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU
Chương 1
1.1.
1.2.
1.3.
1.4.

CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI
Tổng quan về nghiên cứu vấn đề
Một số khái niệm cơ bản

Nội dung quản lý hoạt động chuyên mơn trong trường THPT
Các yếu tố quản lý có ảnh hưởng đến chất lượng hoạt

1
5
5
6
20
28

động của tổ
1.5. Cơ sở pháp lý của đề tài
30
1.6 Kết luận chương 1
34
Chương 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN 36
MÔN CỦA HIỆU TRƯỞNG CÁC TRƯỜNG THPT
HUYỆN THUẬN THÀNH, TỈNH BẮC NINH HIỆN NAY
2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, KT - XH, văn hóa, giáo

36

dục của huyện thuận thành, tỉnh bắc ninh
2.2. Tình hình giáo dục bậc THPT ở huyện Thuận Thành
2.3. Hoạt động quản lý và các biện pháp quản lý của Hiệu

40
49

trưởng đối với các tổ chuyên môn

2.4. Kết luận chương 2
Chương 3 MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ NÂNG CAO CHẤT

72
74

LƯỢNG HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN CỦA HIỆU
TRƯỞNG CÁC TRƯỜNG THPT HUYỆN THUẬN
THÀNH, TỈNH BẮC NINH
3.1. Một số căn cứ đề xuất biện pháp
3.2. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp
3.3. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động tổ chun mơn
3.4. Khảo sát tính khả thi của các biện pháp
3.5. Kết luận chương 3
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

74
76
76
104
109
111
114


4

BẢNG CÁC CHỮ CÁI VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN

CĐ
CNH-HĐH
DN
CSVC
ĐH
GV
HS
QLGD
THCS
TCM
THPT
TTCM

Cao đẳng
Công nghiệp hóa – hiện đại hóa
Dạy nghề
Cơ sở vật chất
Đại học
Giáo viên
Học sinh
Quản lý giáo dục
Trung học cơ sở
Tổ chuyên môn
Trung học phổ thông
Tổ trưởng tổ chuyên môn

MỞ ĐẦU
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Thực tiễn lịch sử nhân loại cho thấy, muốn phát triển các lĩnh vực của đời
sống xã hội, trước hết phải phát triển con người, mà một trong những vấn đề

5

quan trọng hàng đầu để phát triển con người là phải phát triển giáo dục đào tạo.
Nhận thức rõ vai trò của giáo dục đào tạo đối với sự nghiệp cách mạng của đất
nước, Đảng ta đã có nhiều chủ trương lớn để phát triển giáo dục đào tạo, cụ thể
như: từ nghị quyết TW 4 khoá VII, nghị quyết TW 2 khoá VIII đến các kỳ Đại
Hội IX, X, XI Đảng ta ln khẳng định vai trị Quốc sách hàng đầu của giáo dục
đào tạo. Nâng cao chất lượng GD nhằm đáp ứng yêu cấu phát triển KT - XH
trong thời kỳ cơng nghiệp hố, hiện đại hố (CNH, HĐH) đất nước, là trách
nhiệm nặng nề của toàn Đảng, tồn dân; trong đó ngành GD góp phần hết sức to
lớn. Lực lượng có vai trị quan trọng quyết định chất lượng GD là đội ngũ nhà
giáo và cán bộ quản lý GD. Chỉ thị số 40/CT - TW ngày 15/6/2004 của Ban bí
thư về việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý
giáo dục (QLGD) là một minh chứng, khẳng định sự quan tâm của Đảng và vai
trò quan trọng của lực lượng này [8] [9] [10].
Ở các trường THPT, tổ chuyên môn (TCM) được thành lập theo quy định
của Điều lệ trường trung học. TCM là một bộ phận quan trọng trong tổ chức nhà
trường, bộ phận này là lực lượng có vai trị quan trọng, góp phần nâng cao chất
lượng GD trong các trường THPT, bởi họ trực tiếp là những giáo viên chủ
nhiệm và giảng dạy đối với các lớp. Vì vậy, hoạt động của tổ chun mơn tốt
hay chưa tốt là một trong những yếu tố tác động trực tiếp đến chất lượng GD của
nhà trường [11].
Hoạt động của các tổ chuyên môn ở các trường THPT huyện Thuận
Thành, tỉnh Bắc Ninh những năm qua về cơ bản đáp ứng được yêu cầu nâng cao
chất lượng giáo dục học sinh THPT, như: tổ trưởng chuyên các tổ đều quán triệt
được nhiệm vụ của tổ, xây dựng kế hoạch, tham mưu cho Hiệu trưởng phân
công giáo viên chủ nhiệm các lớp cũng như giảng dạy đối với các lớp, bồi
dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu… Điều đó chứng tỏ hoạt động của

các thành viên trong tổ, từ tổ trưởng đến các giáo viên các trong tổ ở các trường
THPT huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh về cơ bản đã phát huy được vai trò


6

của mình trong các hoạt động của nhà trường, góp phần quan trọng vào nâng cao
chất lượng giáo dục của nhà trường.
Tuy vậy, xét một cách tồn diện thì kết quả hoạt động của tổ chuyên môn
ở các trường THPT trong huyện vẫn chưa tương xứng với tiềm năng và thế
mạnh của các trường. Tổ trưởng ở các tổ chuyên môn làm công tác quản lý chủ
yếu dựa vào kinh nghiệm, đa số còn lúng túng trong việc lập kế hoạch chung của
tổ, gặp khó khăn khi tổ chức sinh hoạt chun mơn. Có những thầy, cơ ở các tổ
chưa thật sự gắn bó với cơng việc, tinh thần trách nhiệm, lịng nhiệt tình với
cơng việc chưa cao, hiện tượng muộn giờ, nhầm lớp của giáo viên vẫn còn; việc
tự học, tự rèn để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp giáo dục ở một
số giáo viên chưa thực sự tích cực... Để khắc phục những hạn chế này, phải tiến
hành đồng bộ nhiều biện pháp và phải được kết hợp từ nhiều phía: từ Giám hiệu
đến các tổ trưởng và ý thức, tinh thần trách nhiệm của từng giáo viên… Bởi vậy,
tìm ra một số biện pháp quản lý nâng cao chất lượng hoạt động tổ chuyên môn
của hiệu trưởng các trường THPT huyện Thuận Thành tỉnh Bắc Ninh vừa là
vấn đề cơ bản lâu dài, vừa là vấn đề cấp bách nhằm đáp ứng yêu cầu nâng cao
chất lượng giáo dục nói chung, nâng cao chất lượng giáo dục THPT ở huyện
Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh hiện nay nói riêng. Đó là lý do tác giả lựa chọn
nghiên cứu đề tài luận văn của mình.
2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Đề xuất một số biện pháp quản lý nâng cao chất lượng hoạt động của tổ
chuyên môn ở các trường THPT huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh hiện nay.

3. KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU

3.1. Khách thể nghiên cứu: Quản lý hoạt động của tổ chuyên môn ở các
trường THPT.


7

3.2. Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng
hoạt động của tổ chuyên môn ở các trường THPT huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc
Ninh.
4. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC
Bằng việc đề xuất và vận dụng tốt một số biện pháp quản lý khoa học, có
tính khả thi, thì sẽ nâng cao được chất lượng hoạt động của tổ chuyên môn ở
trường THPT huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh.
5. NHIỆM VỤ VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
5.1. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về biện pháp quản lý hoạt động của tổ
chuyên môn ở các trường THPT.
5.1.2. Nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động của tổ chuyên môn ở các
trường THPT huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh.
5.1.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý nâng cao chất lượng hoạt động
của tổ chuyên môn ở các trường THPT huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh hiện
nay.
5.2. Giới hạn phạm vi nghiên cứu của đề tài
5.2.1. Về nội dung: Đề tài nghiên cứu một số biện pháp quản lý của hiệu
trưởng, nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của tổ chuyên môn, gắn với đặc
điểm các trường THPT huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh hiện nay.
5.2.2. Về địa bàn: Đề tài được triển khai nghiên cứu tại 3 trường THPT
công lập trong huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh; số lượng người khảo sát
gồm: 15 cán bộ quản lý giáo dục (kể cả tổ trưởng các tổ chuyên môn) và 135
giáo viên giảng dạy ở các bộ môn.

5.2.3. Thời gian: Đề tài nghiên cứu và khảo sát thực tế tại các trường
THPT công lập huyện Thuận Thành từ năm 2008 đến nay.
6. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU


8

6.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Phương pháp tổng hợp, phân tích, hệ thống hố các vấn đề lý luận liên
quan đến đề tài.
6.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp quan sát
Phương pháp điều tra
Phương pháp chuyên gia
Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
6.3. Nhóm phương pháp bổ trợ
Phương pháp sử dụng thống kê toán học trong việc xử lý các kết quả
nghiên cứu.
7. Cẩu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, luận văn được chia
làm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận của đề tài
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động của tổ chuyên môn ở các trường
THPT huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh hiện nay
Chương 3: Một số biện pháp quản lý nâng cao chất lượng hoạt động tổ
chuyên môn của hiệu trưởng các trường THPT huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc
Ninh

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI

9

1.1. Tổng quan về nghiên cứu vấn đề
Trong hệ thống giáo dục (GD) quốc dân nước ta, trung học cơ sở và trung
học phổ thông (THPT) là 2 bậc học của giáo dục phổ thông. Giáo dục bậc học
trung học góp phần quan trọng vào việc hình thành nhân cách học sinh (HS),
đồng thời tạo cơ sở cho việc đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu phát triển
kinh tế - xã hội (KT - XH) của đất nước. Cấp học THPT là cấp học có nhiệm vụ:
giúp HS củng cố và phát triển những kết quả của trung học cơ sở, hồn thiện học
vấn phổ thơng và có những hiểu biết thông thường về kỹ thuật và hướng nghiệp,
có điều kiện phát huy năng lực cá nhân để lựa chọn hướng phát triển, tiếp tục
học đại học, cao đẳng, trung cấp hoặc đi vào cuộc sống lao động [11].
Đảng ta đã khẳng định: phát triển giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng
đầu. Nâng cao chất lượng GD nhằm đáp ứng yêu cấu phát triển KT - XH trong
thời kỳ cơng nghiệp hố, hiện đại hố (CNH,HĐH) đất nước là trách nhiệm
nặng nề của toàn Đảng, toàn dân; trong đó ngành GD góp phần hết sức to lớn.
Lực lượng có vai trị quan trọng quyết định chất lượng GD là đội ngũ nhà giáo
và cán bộ quản lý GD. Chỉ thị số 40/CT - TW ngày 15/6/2004 của Ban bí thư về
việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục
(QLGD) là một minh chứng, khẳng định sự quan tâm của Đảng và vai trò quan
trọng của lực lượng này [5] [10].
Ở các trường THPT, tổ chuyên môn (TCM) được thành lập theo quy định
của Điều lệ trường trung học. TCM là một bộ phận quan trọng trong tổ chức nhà
trường. Hoạt động của tổ chuyên môn ở trường THPT là nội dung được đề cập
rất sơ lược trong các chuyên đề bồi dưỡng cho hiệu trưởng. Vấn đề quản lý hoạt
động tổ chuyên môn của hiệu trưởng các trường THPT huyện Thuận Thành tỉnh
Bắc Ninh, trong những năm học qua đã được hiệu trưởng các trường và Sở Giáo
dục đào tạo đặc biệt quan tâm và là một trong những nhiệm vụ hàng đầu trong

nhiệm vụ quản lý của hiệu trưởng nhà trường, trong giai đoạn toàn ngành giáo


10

dục thực hiện đổi mới nội dung chương trình giáo dục phổ thông, sách giáo khoa
mới, đổi mới phương pháp giảng dạy hiện nay [7].
Tuy nhiên ở ngành giáo dục tỉnh Bắc Ninh đến nay chưa có ai nghiên cứu,
tổng kết rút kinh nghiệm đi sâu đến việc quản lý hoạt động tổ chuyên môn của
hiệu trưởng các trường THPT. Từ thực tế trên, tác giả luận văn mong muốn rằng
qua nghiên cứu đề tài: “Một số biện pháp quản lý nâng cao chất lượng hoạt
động tổ chuyên môn của hiệu trưởng các trường THPT huyện Thuận thành,
tỉnh Bắc Ninh hiện nay” sẽ giúp hiệu trưởng các trường THPT trong huyện có
được những biện pháp quản lý khoa học, có hiệu quả thiết thực và làm thay đổi
một số mặt hoạt động các tổ chun mơn ở các trường; có những giải pháp quản
lý hữu hiệu, khả thi nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của các trường
THPT huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh hiện nay.
1.2. Một số khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài.
1.2.1. Quản lý
1.2.1.1. Khái niệm
Từ khi xã hội lồi người được hình thành, hoạt động tổ chức, quản lý đã
được quan tâm. Hoạt động quản lý bắt nguồn từ sự phân công lao động nhằm
đạt được hiệu quả cao hơn. Đó là hoạt động giúp cho người đứng đầu tổ chức
phối hợp sự nổ lực của các thành viên trong nhóm, trong cộng đồng nhằm đạt
được mục tiêu đề ra. K.Marx đã viết: “Bất cứ lao động xã hội hay cộng đồng
trực tiếp nào được thực hiện ở qui mô tương đối lớn đều cần đến một chừng mực
nhất định của sự quản lý. Quản lý là sự xác lập sự tương hợp giữa các cơng việc
cá thể và hồn thành những chức năng chung xuất hiện trong sự vận động đối
với các bộ phận riêng lẽ của nó” [8].
Trong nghiên cứu khoa học, có rất nhiều quan niệm về quản lý theo

những cách tiếp cận khác nhau. Chính vì sự đa dạng về cách tiếp cận, dẫn đến sự
phong phú về quan niệm. Sau đây là một số khái niệm thường gặp:


11

- Khi nói đến quản lý, K.Marx ví hoạt động này như là công việc của
người nhạc trưởng, ông viết: “Một nghệ sĩ vĩ cầm thì tự điều khiển mình, cịn
dàn nhạc thì cần nhạc trưởng”[21].
- Theo từ điển giáo dục học, quản lý là hoạt động tác động có định hướng,
có chủ đích của chủ thể quản lý (người quản lý) đến khách thể quản lý (người bị
quản lý) trong một tổ chức làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của
tổ chức [38].
- Theo GS.TS Nguyễn Ngọc Quang: “Quản lý là tác động có mục đích, có
kế hoạch của chủ thể quản lý đến tập thể của những người lao động (nói chung
là khách thể quản lý ) nhằm thực hiện được những mục tiêu dự kiến” [29].
- Quản lý là sự tác động chỉ huy, điều chỉnh các quá trình xã hội và hành
vi hoạt động của con người để chúng phát triển phù hợp với qui luật, đạt tới mục
đích đề ra và đúng ý chí của người quản lý.
- Quản lý là sự tác động của cơ quan quản lý vào đối tượng quản lý để tạo
ra một sự chuyển biến toàn bộ hệ thống nhằm đạt đến một mục đích nhất định
[29].
- Theo PGS.TS Đặng Quốc Bảo: Công tác quản lý lãnh đạo một tổ chức
xét cho cùng là thực hiện hai quá trình liên hệ chặt chẽ với nhau: Quản và Lý.
Q trình “Quản” gồm sự coi sóc, giữ gìn, duy trì hệ ở trạng thái ổn định, quá
trình “Lý” gồm việc sửa sang sắp xếp, đổi mới đưa vào thế “phát triển” [1].
Qua các khái niệm về quản lý, chúng ta có thể quan niệm: "Quản lý là
những tác động có tổ chức, có định hướng của chủ thể quản lý đến đối tượng
quản lý nhằm đảm bảo sự vận động, phát triển của hệ thống phù hợp với qui luật
khách quan, trong đó sử dụng và khai thác có hiệu quả nhất các tiềm năng, các

cơ hội để đạt được mục tiêu đã xác định theo ý chí của chủ thể quản lý". Như
vậy, rõ ràng “Quản lý khơng chỉ là một khoa học mà cịn là nghệ thuật” và
“Hoạt động quản lý vừa có tính chất khách quan, vừa có tính chất chủ quan, vừa


12

có tính chất pháp luật nhà nước, vừa có tính chất xã hội rộng rãi… chúng là
những mặt đối lập trong một thể thống nhất” [1].
- Quản lý có hai chức năng cơ bản: duy trì và phát triển. Để đảm bảo được
hai chức năng này, hoạt động quản lý phải bao gồm 4 chức năng cụ thể [12]:
+ Lập kế hoạch.
+ Tổ chức thực hiện kế hoạch.
+ Chỉ đạo điều hành thực hiện kế hoạch.
+ Kiểm tra, đánh giá.
1.2.1.2. chức năng quản lý
Theo lý luận quản lý hiện đại, quản lý có 4 chức năng sau đây:
+ Chức năng kế hoạch: Là chức năng đầu tiên quan trọng nhất của quá
trình quản lý. Kế hoạch được hiểu là việc xác định và thực hiện hệ thống mục
tiêu ,chỉ tiêu bằng các biện pháp cụ thể trong các điều kiên xác định.
+ Chức năng tổ chức: Là sắp xếp, bố trí một cách khoa học và phù hợp
những nguồn lực (nhân lực, vật lực và tài lực)của hệ thống thành một hệ toàn
vẹn nhằm đảm bảo cho chúng tương tác với nhau để đạt được mục tiêu của hệ
thống một cách tối ưu nhất, hiệu quả nhất [13].
Đây là một chức năng quan trọng, đảm bảo tạo thành sức mạnh của tổ
chức để thực hiện thành công kế hoạch. Như V.I. Lênin nói: “Tổ chức là nhân tố
sinh ra hệ toàn vẹn, biến một tập hợp các thành tố rời rạc thành một thể thống
nhất” [17].
+ Chức năng chỉ đạo: có tính chất tác nghiệp, điều chỉnh, điều hành hoạt
động của hệ thống nhằm thực hiện đúng kế hoạch đã định để biến mục tiêu dự

kiến thành kết quả hiện thực. Trong quá trình chỉ đạo phải thường xuyên bám sát
các hoạt động, các trạng thái vận hành của hệ thống đúng tiến trình, đúng kế
hoạch đã định. Đồng thời phát hiện ra những sai sót để kịp thời sửa chữa, điều


13

chỉnh không làm thay đổi mục tiêu, hướng vận hành của hệ thống nhàm giữ
vững mục tiêu chiến lược mà kế hoạch đã đề ra.
+ Chức năng kiểm tra, đánh giá: Thu thập những thông tin ngược từ đối
tượng quản lý trong quá trình vận hành của hệ thống để đánh giá mục tiêu dự
kiến ban đầu và toàn bộ kế hoạch đã đạt đến mức độ nào? Trong quá trình kiểm
tra kịp thời phát hiện những sai sót trong quá trình hoạt động để kịp thời điều
chỉnh, sửa chữa mục tiêu, địng thời tìm ra ngun nhân thành cơng, thất bại
giúp cho chủ thể quản lý rút ra được kinh nghiệm để thực hiện cho quá trình
quản lý tiếp theo [12].
Tổng hợp tất cả các chức năng quản lý tạo nên nội dung của quá trình
quản lý. Điều đáng chú ý là trong quá trình quản lý, người quản lý thực hiện một
dẫy các chức năng liên tiếp một cách lơgíc, bắt buộc. Bắt đầu từ việc xác định
mục tiêu và nhiệm vụ quản lý, cho đến khi kiểm tra kết quả đạt được và tổng kết
quá trình quản lý. Mỗi quá trình quản lý xẩy ra trong một thời gian cụ thể của
một chu trình quản lý nhất định. Trong một chu trình quản lý các chức năng kế
tiếp nhau và độc lập với nhau chỉ mang tính tương đối, bởi vì một số chức năng
có thể diễn ra đồng thời hoặc kết hợp với việc thực hiện các chức năng khác.
Ngoài bốn chức năng nêu trên trong chu trình quản lý, chủ thể quản lý
phải sử dụng thông tin như là một công cụ hay chức năng đặc biệt để thực hiện
các chức năng trên.
Chúng ta có thể biểu diễn chu trình quản lý theo sơ đồ sau:

14

Hình 1.2. mối quan hệ của các chức năng trong chu trình quản lý
Kế hoạch

Kiểm tra

Thơng tin
quản lý

Tổ chức

Chỉ đạo

Mơi trường quản lý
1.2.2.Quản lý giáo dục; quản lý trường học
1.2.2.1.Quản lý giáo dục
Từ điển giáo dục định nghĩa khái niệm quản lý giáo dục:
- (Nghĩa rộng) Quản lý giáo dục là thực hiện việc quản lý trong lĩnh vực
giáo dục. Ngày nay lĩnh vực giáo dục mở rộng nhiều hơn so với trước, do chỗ
mở rộng đối tượng giáo dục từ thế hệ trẻ sang người lớn và toàn xã hội. Tuy
nhiên, giáo dục thế hệ trẻ vẫn là bộ phận nịng cốt của lĩnh vực giáo dục cho
tồn xã hội [29].
- (Nghĩa hẹp) Quản lý giáo dục chủ yếu là quản lý giáo dục thế hệ trẻ,
giáo dục nhà trường, giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân.
- Quản lý giáo dục gồm hai mặt lớn là quản lý nhà nước về giáo dục, quản
lý nhà trường và các cơ sở giáo dục khác. Quản lý giáo dục là việc thực hiện và
giám sát những chính sách giáo dục đào tạo trên cấp độ quốc gia, vùng, địa
phương và cơ sở.

15

- Quản lý giáo dục còn là một ngành, một bộ phận khoa học có tính chất
liên ngành nhằm vận dụng những khoa học quản lý sao cho phù hợp với nhu cầu
và đặc điểm của hệ thống giáo dục. Trong quá trình nghiên cứu về lĩnh vực quản
lý giáo dục có nhiều khái niệm như sau:
- Theo Trần Kiểm: “Quản lý giáo dục là tác động có hệ thống, có kế
hoạch, có ý thức và hướng đích của chủ thể quản lý ở các cấp khác nhau nhằm
mục đích đảm bảo cho sự hình thành nhân cách thế hệ trẻ trên cơ sở nhận thức
và vận dụng những qui luật chung của xã hội cũng như các qui luật của quản lý
giáo dục, của sự phát triển tâm lý và thể lực của trẻ em” [20].
- Theo Nguyễn Ngọc Quang: “Quản lý giáo dục là hệ thống những tác
động có mục đích, có kế hoạch, phù hợp qui luật của chủ thể quản lý (hệ giáo
dục) nhằm làm cho hệ vận hành theo đường lối nguyên lý giáo dục của Đảng,
thực hiện được các tính chất của nhà trường Xã hội chủ nghĩa Việt Nam, mà tiêu
điểm hội tụ là quá trình dạy học giáo dục thế hệ trẻ, đưa hệ giáo dục tới mục tiêu
dự kiến, tiến lên trạng thái mới về chất” [15]. Những khái niệm trên tuy có diễn
đạt khác nhau nhưng tựu trung quản lý giáo dục được hiểu là sự tác động có tổ
chức, có định hướng phù hợp với qui luật khách quan của chủ thể quản lý đến
đối tượng quản lý nhằm đưa hoạt động giáo dục ở từng cơ sở và của toàn bộ hệ
thống giáo dục đạt tới mục tiêu đã định [29].
Chủ thể quản lý chính là bộ máy quản lý các cấp.
Đối tượng quản lý chính là nguồn nhân lực, cơ sở vật chất kỹ thuật và
hoạt động thực hiện chức năng của giáo dục đào tạo.
Nội dung của quản lý giáo dục bao gồm một số vấn đề cơ bản:
- Xây dựng, chỉ đạo thực hiện chính sách, chiến lược, qui hoạch, kế hoạch
phát triển giáo dục.
- Ban hành, tổ chức thực hiện các văn bản qui phạm pháp luật về giáo
dục, cơ sở vật chất, trang thiết bị trường học.

16

- Tổ chức bộ máy quản lý giáo dục.
- Tổ chức, chỉ đạo việc đào tạo, bồi dưỡng CBQL, giáo viên .
- Huy động, quản lý sử dụng các nguồn lực…
Quản lý giáo dục được phân công theo nguyên tắc khác nhau: Theo địa
bàn lãnh thổ, theo chuyên môn, kỹ thuật, theo mục tiêu quản lý.
1.2.2.2. Quản lý trường học
Nhà trường là một thiết chế xã hội trong đó diễn ra quá trình đào tạo giáo
dục dưới sự tương tác của hai nhân tố: Thầy – trò. Trường học là tổ chức giáo
dục cơ sở, nơi trực tiếp làm công tác giáo dục và đào tạo học sinh. Nó là tế bào
cơ sở, chủ chốt của bất cứ hệ thống giáo dục ở cấp nào.
Tác giả Phạm Minh Hạc viết: “Quản lý nhà trường là thực hiện đường lối
giáo dục của Đảng trong phạm vi và trách nhiệm của mình, tức là đưa nhà
trường vận hành theo nguyên lý giáo dục, với thế hệ trẻ và từng học sinh”[14].
Tác giả Trần Kiểm cho rằng: “Quản lý trường học được hiểu là một hệ
thống những tác động sư phạm hợp lý và có hướng đích của chủ thể quản lý đến
tập thể giáo viên, học sinh và các phối hợp sức lực và trí tuệ của họ vào mọi mặt
hoạt động của nhà trường hướng vào hồn thành có chất lượng và hiệu quả mục
tiêu dự kiến” [20].
Như vậy, quản lý nhà trường về bản chất là quản lý con người (tập thể cán
bộ, giáo viên và học sinh). Do đó có thể khẳng định: Quản lý nhà trường là hệ
thống những tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể quản
lý nhà trường đến khách thể quản lý nhà trường (giáo viên, nhân viên, học
sinh…) nhằm làm cho các hoạt động giáo dục và dạy học của nhà trường đạt tới
mục tiêu giáo dục, ngày càng phát triển bền vững.
Căn cứ nhiệm vụ và quyền hạn của nhà trường được qui định trong mục 2
điều 58, chương III của Luật Giáo dục nước Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Việt

Nam năm 2005 thì quản lý trường học trước hết là quản lý dạy và học, quản lý


17

các hoạt động bên trong của nhà trường, đồng thời phải bao gồm việc quản lý
các quan hệ giữa nhà trường và xã hội bên ngoài [30].
Quản lý trường học về bản chất là quản lý con người. Trong nhà trường,
hệ bị quản lý là tập thể giáo viên và tập thể học sinh, hệ quản lý là lãnh đạo nhà
trường (Hiệu trưởng). Có thể nói rằng: quản lý nhà trường chủ yếu là tác động
đến tập thể giáo viên để tổ chức và phối hợp hoạt động của họ trong quá trình
giáo dục học sinh theo mục tiêu đào tạo.
1.2.2.3. Quản lý nhà trường THPT
Giáo dục THPT là cấp học cuối cùng của bậc học phổ thông. Nhà trường
THPT là một tổ chức sư phạm – xã hội. Nó vừa là đơn vị cơ sở của hệ thống
giáo dục Quốc dân, vừa là một tổ chức xã hội, có mối quan hệ đặc biệt mật thiết
với cộng đồng và xã hội. Trường THPT được coi là trung tâm giáo dục, văn hố,
khoa học kỹ thuật tại cộng động, góp phần tích cực vào q trình phát triển kinh
tế - xã hội.
Điều 26 Luật Giáo dục (2005) ghi rõ: “Giáo dục THPT được thực hiện
trong ba năm học, từ lớp 10 đến lớp 12. Học sinh vào lớp 10 phải có bằng tốt
nghiệp THCS, có tuổi là 15 tuổi” [7, 31 TTCM]. Mục tiêu của giáo dục THPT
là: “Giáo dục THPT nhằm giúp học sinh củng cố và phát triển những kết quả
của giáo dục THCS, hoàn thiện học vấn phổ thơng và có những hiểu biết thơng
thường về kỹ thuật và hướng nghiệp, có điều kiện phát triển phát huy năng lực
cá nhân, để lựa chọn hướng phát triển, tiếp tục học Đại học, Cao đẳng, Trung
cấp, học nghề hoặc đi vào cuộc sống”[7, 32 TTCM].
Giáo dục THPT nhằm góp phần thực hiện mục tiêu nâng cao dân trí, đào
tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, hình thành đội ngũ lao động có tri thức, có
tay nghề, có năng lực thực hành, tự chủ, năng động và sáng tạo, có đạo đức

cách mạng, có tinh thần yêu nước, yêu CNXH. Nhà trường đào tạo thế hệ trẻ
theo hướng toàn diện và năng lực chun mơn sâu, có ý thức và khả năng tự


18

tạo việc làm trong nền kinh tế nhiều thành phần, có khả năng làm việc hợp tác
theo nhóm [23].
Quản lý nhà trường nói chung, quản lý nhà trường THPT nói riêng thực
chất là quản lý quá trình hình thành, tự hình thành nhân cách – nhân cách của
những cơng dân nước Việt tương lai, các mối quan hệ quản lý trong trường học,
đặc biệt trong quá trình dạy học – giáo dục, mang bản chất tính dân chủ và tự
quản hết sức sâu sắc. Q trình: thầy dạy – trị học là quá trình hoạt động cộng
đồng và hợp tác trên nền tảng dân chủ. Còn việc học phải mang tính tự quản ( tự
giác, tích cực, tự lực, sáng tạo) cao độ. Tất cả những điều này được thể hiện
trong nhà trường THPT.
1.2.3. Tổ chuyên môn trong nhà trường phổ thông
1.2.3.1. Tổ chuyên môn
- Theo quy định của điều lệ trường trung học, Giáo viên trong một trường
THPT được tổ chức thành các tổ chuyên môn theo môn học hoặc nhóm mơn
học.
- Về số lượng: mỗi tổ chun mơn có ít nhất 5 thành viên trở lên. Nếu
khơng đủ 05 giáo viên cùng bộ môn, Hiệu trưởng thành lập tổ chun mơn ghép
gồm những giáo viên bộ mơn có chuyên môn được đào tạo gần nhau (thường
chia ra tổ như: tổ tốn tin, tổ lý hố cơng nghệ, tổ văn, tổ sử địa, giáo dục công
dân…). Mỗi tổ chuyên mơn có 01 tổ trưởng, 01 hoặc 02 tổ phó do hiệu trưởng
bổ nhiệm và giao nhiệm vụ.
- Về lề lối làm việc của các tổ chuyên môn: Tổ chuyên môn sinh hoạt 2
lần /1tháng . Mỗi lần từ 3 đến 4 tiết.
- Nhiệm vụ của tổ chuyên môn trong trường THPT:

+ Xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ, hướng dẫn xây dựng và
quản lý kế hoạch của tổ viên theo kế hoạch giáo dục, phân phối chương trình, các
quy định khác của Bộ GD & ĐT và kế hoạch năm học của nhà trường [2] [3].


19

+ Chịu trách nhiệm giảng dạy cho học sinh theo nội dung chương trình đã
được quy định, đồng thời chịu trách nhiệm trước nhà trường về chất lượng dạy
học bộ môn.
+ Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, tổ chức kiểm tra đánh giá
kiểm tra chất lượng thực hiện nhiệm vụ của giáo viên theo kế hoạch của nhà
trường.
+ Đề xuất khen thưởng, kỷ luật đối với giáo viên.
1.2.3.2. Hoạt động tổ chuyên môn
Hoạt động của tổ chuyên môn mơn chính là quản lý hoạt động giảng dạy
trên phân mơn chính của tổ mà các thành viên đã được đào tạo.
Hoạt động của tổ chun mơn có vai trị quyết định đến chất lượng giáo
dục của nhà trường. Hoạt động của tổ chuyên môn phải bám sát nội dung
chương trình dạy học theo quy định của Bộ GD, Sở GD và Nhà trường.
Tổ chuyên môn là nơi thực hiện đường lối chính sách của Đảng, Nhà
nước, Bộ GD & ĐT, Sở GD & ĐT, địa phương và Nhà trường về GD.
Tổ chuyên môn là đơn vị thực hiện mọi quá trình chỉ đạo đổi mới phương
pháp để nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường. Chính vì vậy mà hiệu
trưởng quản lý hoạt động của tổ chuyên mơn tốt thì sẽ góp phần nâng cao chất
lượng dạy và học trong nhà trêng.
Quản lý hoạt động tổ chuyên mơn là những tác động có tổ chức, có định
hướng của chủ thể quản lý (Hiệu trưởng) đến đối tượng quản lý (tổ chuyên môn)
nhằm đảm bảo cho hoạt động của tổ chuyên môn đi vào nề nếp đạt hiệu quả và
phù hợp với điều kiện thực tế của trường, trong đó sử dụng và khai thác có hiệu

quả nhất các tiềm năng, các cơ hội để nâng cao chất lượng giảng dạy - giáo dục
trong nhà trường theo ý chí của chủ thể quản lý (Hiệu trưởng) [2] [30].
Quản lý hoạt động tổ chuyên môn là hoạt động của chủ thể quản lý (Hiệu
trưởng) nhằm tập hợp vào tổ chức các hoạt động của tổ chuyên môn, giáo viên,


20

học sinh các lực lượng giáo dục khác cũng như huy động tối đa các nguồn lực
giáo dục để nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo trong nhà trường.
Quản lý hoạt động tổ chuyên môn chủ yếu là tác động đến tổ trưởng
chuyên môn và tập thể giáo viên trong tổ chuyên môn để tổ chức và phối hợp
hoạt động của họ trong quá trình giáo dục học sinh theo mục tiêu đào tạo. Dạy
học - giáo dục là hoạt động trung tâm của nhà trường. Mọi hoạt động đa dạng và
phức tạp trong nhà trường đều hướng vào tiêu điểm này. Vì vậy quản lý hoạt
động tổ chuyên môn của Hiệu trưởng thực chất là quản lý quá trình dạy học giáo dục trong nhà trường.
Quản lý hoạt động của tổ chuyên môn trong nhà trường gồm có:
- Quản lý hoạt động của giáo viên ở trên lớp theo phân phối chương trình
quy định của Bộ GD & ĐT.
- Quản lý hoạt động bồi dưỡng nâng cao năng lực học tập cho học sinh
(như ôn thi học sinh giỏi, Đại học và phù đoạ học sinh yếu kém…) theo quy
định của Bộ GD & ĐT, Sở GD & ĐT và nhà trường.
- Quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học để nâng cao chất lượng
dạy và học trong nhà trường.
- Quản lý hoạt động tự học, tự bồi dưỡng theo chuyên đề bồi dưỡng giáo
viên định kỳ theo chương trình của Bộ GD & ĐT, viết sáng kiến kinh nghiệm
giảng dạy hàng năm, tổ chức hoạt động ngoại khố…
- Ngồi ra, các thành viên trong tổ cịn tham gia các cơng tác khác như:
Cơng tác đồn thể, cơng tác chủ nhiệm… khi được hiệu trưởng hoặc đoàn thể
giao nhiệm vụ.

1.2.4. Quản lý hoạt động tổ chuyên môn
a/ khái niệm
Quản lý hoạt động tổ chuyên môn là những tác động có tổ chức, có định
hướng của chủ thể quản lý (Hiệu trưởng) đến đối tượng quản lý (tổ chuyên môn)


21

nhằm đảm bảo cho hoạt động của tổ chuyên môn đi vào nề nếp đạt hiệu quả và
phù hợp với điều kiện thực tế của trường, trong đó sử dụng và khai thác có hiệu
quả nhất các tiềm năng, các cơ hội để nâng cao chất lượng giảng dạy-giáo dục
trong nhà trường theo ý chí của chủ thể quản lý (Hiệu trưởng) [12].
Quản lý hoạt động tổ chuyên môn là hoạt động của chủ thể quản lý (Hiệu
trưởng) nhằm tập hợp vào tổ chức các hoạt động của tổ chuyên môn, giáo viên,
học sinh các lực lượng giáo dục khác cũng như huy động tối đa các nguồn lực
giáo dục để nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo trong nhà trường.
Quản lý hoạt động tổ chuyên môn chủ yếu là tác động đến tổ trưởng
chuyên môn và tập thể giáo viên trong tổ chuyên môn để tổ chức và phối hợp
hoạt động của họ trong quá trình giáo dục học sinh theo mục tiêu đào tạo. Dạy
học - giáo dục là hoạt động trung tâm của nhà trường. Mọi hoạt động đa dạng và
phức tạp trong nhà trường đều hướng vào tiêu điểm này. Vì vậy quản lý hoạt
động tổ chuyên môn của Hiệu trưởng thực chất là quản lý quá trình dạy học giáo dục trong nhà trường.
Như vậy, theo chúng tơi thì quản lý hoạt động tổ chuyên môn trong tường
THPT là một loại lao động để điều khiển lao động. Đó là q trình tác động có
định hướng của hiệu trưởng đến các tổ chuyên môn và các yếu tố khác nhằm giúp
tổ chuyên môn đạt được mục tiêu, kế hoạch đề ra.
b/ Nội dung quản lý hoạt động tổ chuyên môn trong trường THPT
b.1/ Theo chức năng quản lý
Nội dung quản lý hoạt động tổ chun mơn có thể là:
- Quản lý cơng tác kế hoạch và thực hiện kế hoạch dạy học của các tổ

chuyên môn và giáo viên.
- Quản lý công tác nhân sự và bồi dưỡng giáo viên theo yêu cầu của hoạt
động chuyên môn.


22

- Quản lý công tác kiểm tra, đánh giá và việc thực hiện kế hoạch dạy học
của tổ chuyên môn, kế hoạch dạy học của giáo viên.
- Quản lý công tác đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động dạy học của tổ
chuyên môn và của giáo viên.
b.2/ Theo nội dung hoạt động của tổ chuyên môn
Nội dung quản lý hoạt động tổ chuyên môn của hiệu trưởng là:
- Quản lý việc xây dựng kế hoạch dạy học môn học và các hoạt động giáo
dục thông qua dạy học do tổ chuyên môn phụ trách.
- Quản lý việc thực hiện chương trình, kế hoạch dạy học của giáo viên.
- Quản lý hoạt động bổi dưỡng nâng cao chất lượng học sinh.
- Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên và tổ chức sinh hoạt chuyên đề
theo yêu cầu giáo dục và các hoạt động giáo dục ngồi mơn học.
- Quản lý việc kiểm tra đánh giá kết quả dạy học của giáo viên.
Trong đề tài này chúng tôi sử dụng phối hợp các cách tiếp cận nói trên để
nghiên cứu về nội dung quản lý hoạt động của tổ chuyên môn.
1.2.5. Chất lượng, chất lượng giáo dục
Chất lượng là một khái niệm khá trừu tượng, đa chiều, đa nghĩa và có thể
được xem xét dưới nhiều góc độ khác nhau. Sau đây là một số định nghĩa tương
đối phổ biến [38]:
- Chất lượng “ là cái tạo nên phẩm chất, giá trị của một con người, sự vật,
sự việc” [20].
- Chất lượng “là sự phù hợp với mục tiêu” [34].
- Chất lượng “ là tập hợp các đặc tính của một thực thể (đối tượng) tạo

cho đối tượng (thực thể) đó khả năng thoả mãn những nhu cầu đã nêu ra hoặc
nhu cầu tiềm ẩn” [39].
Như vậy, nói đến chất lượng là nói đến cái làm nên giá trị của con người,
sự vật; cái phù hợp với mục tiêu được đặt ra từ trước. Chất lượng giáo dục vừa là


23

thước đo, vừa là điều kiện của sự phát triển giáo dục. Khái niệm chất lượng giáo
dục không phải là tĩnh tại mà luôn phải nhận thức lại, bổ sung và cần cụ thể hoá.
- Quan niệm truyền thống coi chất lượng giáo dục là chất lượng của các
mặt trí, đức, thể, mỹ, lao động; được thể hiện trong mục tiêu kế hoạch đào tạo
của nhà trường, phản ánh mô hình nhân cách phát triển tồn diện.
- Theo giáo sư Hà Thế Ngữ quan niệm: “Chất lượng giáo dục là chất
lượng của nhân cách được đào tạo và cũng là chất lượng của quá trình đào tạo
nhân cách. Tiền đề và cốt lõi của mọi sự tạo thành và nâng cao chất lượng là sự
hình thành, củng cố và phát triển những năng lực và những nhu cầu mới.
1.2.6. Biện pháp; biện pháp quản lý nâng cao chất lượng hoạt động tổ
chuyên môn
1.2.6.1. Biện pháp
Theo định nghĩa của từ điển tiếng việt: Biện pháp là cách làm, cách giải
quyết một vấn đề cụ thể. Như vậy: biện pháp mang tính cụ thể ở diện hẹp, nó
nghiêng về cách làm của một cá nhân hoặc một cơ sở [38].
Biện pháp được hiểu là cách làm, cách giải quyết một công việc, một vấn
đề cụ thể. Trong hoạt động, biện pháp là yếu tố hợp thành phương pháp, phụ
thuộc vào phương pháp. Trong nhiều tình huống cụ thể, biện pháp là phương
pháp có thể chuyển hố lẫn nhau. Lúc này biện pháp được sử dụng tương ứng
với khái niệm thủ thuật thực hiện phương pháp [29].
Biện pháp với tư cách là cách thức tiến hành công việc hay giải quyết vấn
đề sẽ có quan hệ với phương pháp theo kiểu quan hệ giữa các hoạt động tác

nghiệp với các yếu tố định hướng các hoạt động ấy [37].
1.2.6.2. Biện pháp quản lý
Biện pháp quản lý là những cách thức cụ thể để thực hiện phương pháp quản lý.
Vì đối tượng quản lý phức tạp nên đòi hỏi các biện pháp quản lý phải đa dạng,
phong phú, linh hoạt phù hợp với đối tượng quản lý.


24

Các biện pháp quản lý có liên quan chặc chẽ với nhau tạo thành một hệ
thống các biện pháp. Các biện pháp quản lý này sẽ giúp cho nhà quản lý thực
hiện tốt các phương pháp quản lý của mình, mang lại hiệu quả hoạt động tối ưu
của bộ máy.
1.2.6.3. Biện pháp quản lý nâng cao chất lượng tổ chuyên môn
Biện pháp quản lý nâng cao chất lượng hoạt động tổ chuyên môn là cách
vận dụng sáng tạo chức năng quản lý của hiệu trưởng nhằm tác động đến các tổ
chun mơn và các yếu tố khác có liên quan để nâng cao chất lượng hoạt động
chuyên môn trong nhà trường. hực tế cho thấy, đối tượng quản lý càng đa dạng,
phức tạp đòi hỏi các biện pháp quản lý phải phong phú, đa dạng ninh hoạt.
1.3. Nội dung quản lý hoạt động chuyên môn trong trường THPT
1.3.1. Quản lý công tác kế hoạch của tổ chuyên môn và của giáo viên
a/ Vai trị của cơng tác kế hoạch đối với tổ chun mơn
Đây là q trình xác định mục tiêu hoạt động của tổ chuyên môn và quy
định những biện pháp tốt nhất để thực hiện mục tiêu. Nó có vai trị định hướng
cho tồn bộ các hoạt động, là cơ sở để huy động tối đa các nguồn lực cho việc
thực hiện các mục tiêu và là căn cứ cho việc kiểm tra đánh giá quá trình thực
hiện mục tiêu, nhiệm vụ của nhà trường, của tổ cũng như của từng cá nhân.
b/ Các loại kế hoạch của hiệu trưởng cần quản lý đối với tổ chuyên môn
và đối với giáo viên
Thời gian

Năm
Kế hoạch
Tổ
Kế hoạch dạy
Chuyên học; kế hoạch
môn
chủ nhiệm; kế
hoạch công tác
Kế hoạch dạy
học; kế hoạch
Giáo viên chủ nhiệm; kế
hoạch công tác

Học kỳ
Kế hoạch dạy
học; kế hoạch
chủ nhiệm; kế
hoạch công tác
Kế hoạch dạy
học; kế hoạch
chủ nhiệm; kế
hoạch cơng tác

Tháng
Chương trình
cơng tác hàng
tháng

Tuần
Lịch sinh

hoạt tổ, nhóm
chun mơn

Kế hoạch tự học,
tự bồi dưỡng và Sổ báo giảng
viết sáng kiến
kinh nghiệm

c/ Biện pháp quản lý kế hoạch của hiệu trưởng đối với tổ chuyên môn


25

c.1/ Quản lý việc lập kế hoạch
Để lập được kế hoạch đáp ứng với mục tiêu, sát với tình hình thực tế và
có tính khả thi thì hiệu trưởng tiến hành các bước sau:
- Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và giáo viên: Công việc này yêu
cầu hiệu trưởng cần làm cho cán bộ quản lý và giáo viên hiểu rõ vai trò, đặc
điểm và cách thức làm kế hoạch.
- Thành lập tổ, nhóm để xây dựng kế hoạch: Sau khi cán bộ quản lý, giáo
viên được nâng cao nhận thức hiệu trưởng tiến hành thành lập tổ, nhóm gồm các
tổ trưởng, nhóm trưởng chun mơn xây dựng kế hoạch, đội ngũ này có trách
nhiệm:
+ Xác định mục tiêu, chương trình cơng tác của tổ, nhóm trên tinh thần
mục tiêu của nhà trường.
+ Tiến hành thu thập các thông tin, tổ chức đánh giá thông tin, dự báo sự
phát triển từ đó xác định các mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể, các phương pháp, biện
pháp thực hiện trong kỳ kế hoạch.
- Lập kế hoạch sơ bộ.
- Lập kế hoạch chính thức.

c.2/ Quản lý việc thực hiện kế hoạch
+ Quản lý việc triển khai và tổ chức việc thực hiện kế hoạch: Sau khi kế
hoạch chính thức thức được xây dựng, hiệu trưởng phê duyệt kế hoạch và bố trí
thời gian để tổ, nhóm chun mơn sinh hoạt triển khai kế hoạch đã đề ra.
+ Theo dõi, giám sát điều chỉnh và sửa chữa (nếu có).
c.3/ Quản lý kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kế hoạch
Chỉ đạo việc kiểm tra, đánh giá quá trình thực hiện kế hoạch để rút ra bài
học kinh nghiệm để điều chỉnh kế hoạch cho kỳ sau.
1.3.2. Quản lý hoạt động dạy học