Một số giải pháp nâng cao chất lượng mũi nhọn ở trường THCS hoa lộc

1. MỞ ĐẦU
1. 1. Lý do chọn đề tài:
Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện là một vấn đề cấp thiết hiện nay
được cả xã hội và toàn ngành giáo dục đặc biệt quan tâm. Để góp phần nâng cao
chất lượng giáo dục toàn diện thì công tác bồi dưỡng học sinh giỏi có vai trò rất
quan trọng. Bồi dưỡng học sinh giỏi là bước đi đầu tiên để đào tạo nhân tài cho đất
nước và là nhiệm vụ quan trọng của ngành giáo dục nói chung và nhà trường nói
riêng.
Bồi dưỡng học sinh giỏi ở bậc Trung học cơ sở (THCS) là một quá trình
mang tính khoa học, nghiêm túc, không thể chỉ một vài tháng thực hiện có hiệu quả,
mà phải có tính chiến lược dài hơi trong suốt cả bốn năm học. Chỉ có quá trình này
mới cung cấp được tương đối đầy đủ các kiến thức cần thiết cho học sinh và phát
hiện chính xác khả năng học tập của các em, từ đó mới có thể thành lập các đội tuyển
tham dự kỳ thi HSG các cấp đạt kết quả cao.
Về nhận công tác tại trường THCS Hoa Lộc là một ngôi trường có bề dày về
truyền thống chất lượng mũi nhọn. Nhưng trong 8 năm vừa qua chất lượng mũi nhọn
của nhà trường ngày càng đi xuống, niềm tin về giáo dục trong nhân dân giảm dần,
do đó số học sinh khá giỏi phần lớn chuyển sang các trường khác ở xã lân cận để
học. Niềm trăn trở luôn day dứt trong tôi làm thế nào để tăng được chất lượng mũi
nhọn, tạo được niềm tin cho nhân dân về sự nghiệp giáo dục xã nhà, để thu hút các
học sinh khá giỏi mà đang học ở các trường xã ngoài về trường học.
Với ý nghĩ đó, trong những năm qua bản thân tôi đã luôn quan tâm, tìm tòi,
chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi của nhà trường cùng với đội ngũ giáo viên
và đã có những bước chuyển mình rõ nét. Vì vậy tôi mạnh dạn đưa ra “Một số giải
pháp nâng cao chất lượng mũi nhọn ở trường THCS Hoa Lộc”.

1


1.2. Mục đích nghiên cứu.
Nhằm đưa ra một số giải pháp có hiệu quả để nâng cao chất lượng mũi nhọn

ở trường THCS Hoa lộc. Đồng thời nâng cao về chuyên môn nghiệp vụ, kinh
nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi cho đội ngũ giáo viên.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Đội ngũ giáo viên, học sinh khá giỏi ở trường THCS Hoa Lộc.
1.4 Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin.
- Phương pháp thống kê, sử lý số liệu.
- Phương pháp so sánh đối chiếu và tổng hợp.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Như chúng ta đã biết, giáo dục là lĩnh vực rộng lớn, gian nan, đòi hỏi người
cán bộ quản lý không chỉ có kiến thức sâu rộng, nắm được khoa học mà còn phải
có cả nghệ thuật trong điều hành hoạt động thì mới mang lại hiệu quả cao. Trong sự
nghiệp cách mạng Đảng ta đặc biệt coi trọng vị trí giáo dục con người, con người
vừa là mục tiêu vừa là động lực của sự phát triển. Thực hiện nhiệm vụ giáo dục
không ai khác ngoài vai trò của người thầy, người thầy quyết định sự thành bại của
giáo dục đào tạo. Không có thầy giỏi thì khó có trò giỏi. Chính vì thế để nâng cao
chất lượng giảng dạy cho đội ngũ giáo viên thì phải xây dựng đội ngũ giáo viên đủ
về số lượng, có phẩm chất chính trị và đạo đức nghề nghiệp, vững vàng về chuyên
môn tinh thông về nghiệp vụ và chuẩn hóa về trình độ đào tạo. Nhà trường còn phải
tạo ra được môi trường giáo dục thuận lợi để cho họ phát huy năng lực cao nhất của
mình để mỗi thầy giáo cô giáo không ngừng tự bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp

2


vụ, thường xuyên cập nhật những kiến thức mới, nâng cao tầm hiểu biết để đáp ứng
yêu cầu nhiệm vụ giáo dục.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
Kết quả các kỳ thi học sinh giỏi từ năm 2011 đến năm 2013 cụ thể như sau:

Bảng thống kê học sinh giỏi các cấp.
Số lớp toàn

HSG cấp

HSG cấp

HSG cấp

Thứ tự thi đua/

trường

trường

huyện

tỉnh

toàn huyện

2011 - 2012

8

27

20

1

20/28

2012 - 2013

7

25

15

0

22/28

Năm học

Qua số liệu trên cho ta thấy công tác bồi dưỡng HSG ở trường hiệu quả còn thấp.
Số học sinh đạt giải ít và chất lượng giải chưa cao.
Một số vấn đề còn tồn tại:
Biện pháp thực hiện ở trường chưa hợp lý, chưa đồng đều. Việc bồi dưỡng học
sinh giỏi chưa thực hiện theo một kế hoạch nhất định. Mới chỉ dừng ở lại mức độ
lựa chọn học sinh khá, giỏi ôn tập từ một đến hai tháng rồi đi thi. Sau khi thi xong
là kết thúc bồi dưỡng. Năm học sau lại chọn học sinh giỏi bồi dưỡng lại. Do đó có
những học sinh mỗi năm thi một môn khác nhau chưa mang tính chất lũy kế liên
tục từ lớp 6 đến lớp 9.
Vẫn có những đồng chí khi lên lớp dạy bồi dưỡng không có giáo án, chỉ mang
một số các cuốn sách lên lớp rồi sau đó mỗi cuốn sách lấy một vài bài tập cho học
sinh làm và kiểm tra cách giải. Vì thế hệ thống câu hỏi và các bài tập không được
chọn lọc, sắp xếp một cách hợp lý logic dẫn đến chất lượng qua các đợt thi học sinh

giỏi các cấp không cao.

3


Kinh phí bồi dưỡng cho việc bồi dưỡng học sinh giỏi còn hạn chế. Kinh phí
khen thưởng của các tổ chức tại địa phương chưa thực sự khích lệ việc dạy và học
của giáo viên và học sinh.
Phần lớn số học sinh học lực khá giỏi ở xã nhà lại đăng ký học tại các trường ở
các xã lân cận. Chính vì vậy chất lượng chung của toàn trường thấp, do đó số học
sinh để lựa chọn đội tuyển ít và chất lượng không cao.
Với tình hình thực tế như vậy, để nâng cao hiệu quả trong công tác bồi dưỡng
học sinh giỏi tôi mạnh dạn đề ra một số giải pháp như sau:
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề:
Trước hết theo quan điểm của tôi, mục tiêu bồi dưỡng học sinh giỏi là cho
các em: Có kiến thức khoa học cơ bản, hiện đại, tiến tiến; Có tính tự lập và khả
năng nhận thức ở mức độ cao và có kỹ năng vận dụng kiến thức cơ bản vào thực tế;
trong đó việc rèn luyện cho học sinh có tính tự lập và khả năng nhận thức ở mức độ
cao là quan trọng và khó khăn nhất. Để đạt được mục tiêu trên thì quan điểm chỉ
đạo dạy học sinh giỏi phải là:
Dạy bồi dưỡng theo hướng phân hóa đối tượng học sinh: Dạy những kiến
thức học sinh “Cần”, phù hợp theo từng đối tượng, nhằm bổ sung những thiếu sót
trong kiến thức cơ bản cho học sinh, đồng thời phát huy được tính sáng tạo, năng
lực, khả năng tư duy của từng đối tượng học sinh, chứ không phải dạy cái Thầy
“Có”.
2.3.1.Làm tốt công tác chỉ đạo của Hiệu trưởng.
Phân công giáo viên phụ trách các đội tuyển: Từ đầu mỗi năm học Ban giám
hiệu nhà trường lên kế hoạch phân công, bố trí giáo viên giảng dạy hợp lý các khối
lớp. Việc phân công giáo viên phải dựa trên năng lực, kinh nghiệm và khả năng
hoàn thành nhiệm vụ được giao. Đối với trường THCS Hoa Lộc khi phân công các

đồng chí phụ trách bồi dưỡng đội tuyển, do trình độ chuyên môn, kinh nghiệm của
4


các giáo viên không đồng đều. Để có được chất lượng trong công tác bồi dưỡng
học sinh giỏi, chúng tôi trong Ban giám hiệu bàn bạc thống nhất ở tổ tự nhiên, các
đồng chí được phân công phụ trách theo từng khóa học sinh từ khối 6 đến khối 9.
Còn đối với tổ xã hội, ở bộ môn Ngữ văn và Lịch sử chúng tôi phân công một đồng
chí luôn phụ trách đội tuyển khối 9, 8; Còn hai đồng chí luôn phụ trách đội tuyển
khối 6,7 và 8. Các môn còn lại phân công tương tự như tổ tự nhiên.
Phát hiện nhân tố, tổ chức lựa chọn đội tuyển: Hiệu trưởng phân công giáo viên
kiểm tra, theo dõi rà soát để không bỏ xót những học sinh có tiềm năng tham ra các
đội tuyển. Công việc lựa chọn học sinh phải được tiến hành ngay từ lớp 6. Căn cứ
để lựa chọn là xem xét kết quả học tập ở lớp 5, qua theo dõi trên lớp và qua các bài
kiểm tra. Khi ra đề kiểm tra cần có những câu hỏi nâng cao, mang tính sáng tạo để
phát hiện học sinh có năng khiếu, chú trọng các năng lực tiềm ẩn của các em,
không nặng về kiến thức mà chủ yếu là những tố chất của các em cho bộ môn đó.
Sau khi có được những đánh giá sơ bộ ban đầu, giáo viên tiến hành kiểm tra riêng
để tiến hành thành lập đội dự tuyển. Ngay từ đầu công tác theo dõi lực học của học
sinh là rất quan trọng, đặc biệt là đối với số học sinh tuyển mới. Để chuẩn bị một
bộ đề kiểm tra trên lớp đảm bảo phân loại được đối tượng học sinh: Ở những tiết
học chính khóa, những buổi bồi dưỡng riêng biệt đối với học sinh khá giỏi. Thì yêu
cầu các đồng chí có chuyên môn, tổ chuyên môn, Ban giám hiệu nhà trường phải
nghiên cứu, duyệt, đi đến thống nhất mới được in đề kiểm tra cho học sinh làm và
chọn ra danh sách đội tuyển học sinh giỏi của trường. Công tác này được thực hiện
sau mỗi đợt thi học sinh giỏi cấp huyện để chuẩn bị cho việc bồi dưỡng học sinh
giỏi trong hè và trong năm học tiếp theo.
Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng: Dựa theo kế hoạch chuyên môn của nhà
trường: Hiệu trưởng chỉ đạo giáo viên phụ trách đội tuyển nghiên cứu cấu trúc
chương trình cùng tổ chuyên môn lập kế hoạch bồi dưỡng học sinh giỏi, kế hoạch

thể hiện số chuyên đề mà giáo viên sẽ thực hiện, thời gian, thời lượng thực hiện
5


mỗi chuyên đề, các tài liệu tham khảo, kế hoạch kiểm tra đánh giá chất lượng học
sinh qua mỗi chuyên đề. Với giáo viên mới dạy đội tuyển, nhà trường hỗ trợ về
phương pháp, tài liệu. Bằng cách phân công các giáo viên có kinh nghiệm tư vấn,
giúp đỡ. Cụ thể: Đối với tổ tự nhiên ở các môn Toán, Lý các đồng chí trao đổi lẫn
nhau về kinh nghiệm bồi dưỡng, các loại sách tham khảo, các bộ đề lưu cho phù
hợp với từng đối tượng học sinh, để mang lại kết quả cao hơn trong công tác bồi
dưỡng học sinh giỏi ở môn mình phụ trách. Còn đối với tổ xã hội chúng tôi phải
phân công giáo viên có kinh nghiệm bồi dưỡng môn Ngữ văn, Lịch sử khối 9, 8 tư
vấn giúp đỡ cho 2 đồng chí giáo viên phụ trách các môn đó ở khối 6, 7 từng bước
cụ thể cách bồi dưỡng, cách soạn giáo án, xây dựng bộ đề kiểm tra, bộ đề lưu với
hình thức cầm tay chỉ việc.
Tổ chức thực hiện và kiểm tra đánh giá chất lượng đội tuyển: Nhà trường
thường xuyên bám sát, kiểm tra đánh giá chất lượng đội tuyển, việc thực hiện kế
hoạch bồi dưỡng của giáo viên, kịp thời có những biện pháp giúp đỡ và điều chỉnh
để từng bước nâng cao chất lượng dạy của giáo viên. Việc kiểm tra đánh giá cần
được tiến hành thường xuyên qua mỗi chuyên đề. Trong năm học ít nhất nhà trường
cũng phải kiểm tra chung tất cả các đội tuyển từ 2 đến 3 lần, theo hình thức và nội
dung bám sát như yêu cầu của kỳ thi học sinh giỏi. Từ kết quả đó Hiệu trưởng có
được đánh giá chính xác về kết quả dạy và học của mỗi đội tuyển để có những điều
chỉnh trong việc chỉ đạo hoạt động dạy học của giáo viên, học sinh. Sau khi Ban
giám hiệu nhà trường làm tốt công tác duyệt hồ sơ giáo án bồi dưỡng học sinh giỏi
của từng đồng chí giáo viên phụ trách đội tuyển. Thì công tác kiểm tra giám sát của
Ban giám hiệu ở từng buổi là rất quan trọng. Nhà trường quy định các buổi bồi
dưỡng bắt đầu vào từ 13h45'- 16h15', ngoài thời gian trên đồng chí nào cần bồi
dưỡng thêm ở nhà với điều kiện phải được sự đồng ý của phụ huynh và đảm bảo an
toàn trong đi lại cho các em. Đến giờ bắt đầu đánh trống đồng thời cũng là lúc đóng

cổng trường, vài buổi đầu vẫn có học sinh, giáo viên đi muộn bị đứng ngoài nhưng
6


sau đó không còn tái phạm nữa. Để giáo viên thực sự nhiệt tình có tâm huyết trong
công tác bồi dưỡng học sinh giỏi thì: Thứ nhất phải tạo cho các đồng chí thực sự
cảm thấy mỗi ngày đến trường là một ngày vui. Muốn vậy trước hết tập thể của nhà
trường phải là một tập thể đoàn kết, không bè phái. Ngay từ những ngày đầu về
trường công tác tôi đã quán triệt tinh thần này, sau đó Ban giám hiệu chúng tôi theo
dõi vẫn có một vài đồng chí thực hiện chưa tốt, tôi đã gọi riêng vào phòng làm việc,
tìm hiểu nguyên nhân, trao đổi và thống nhất cách giải quyết, vài lần như thế hiện
tượng đó chấm dứt. Thứ hai đầu năm chúng tôi phải xây dựng tốt tiêu chí đánh giá
thi đua, xuất phát từ cái cũ có những gì bất cập sẽ bổ sung lấy ý kiến từ các thành
viên trong tổ, tổ tổng hợp gửi biên bản lên cho hội đồng xét thi đua. Hội đồng xét
thi đua họp đi đến thống nhất tiêu chí đánh giá thi đua của năm học. Cuối cùng đưa
ra hội đồng nếu không còn ai ý kiến thì đi đến thống nhất kết luận. Về qui chế chi
tiêu nội bộ Hiệu trưởng thông báo trước hội đồng, cũng phải nói rõ sự khó khăn
trong kinh phí của nhà trường đồng thời phân tích rõ sự cố gắng của nhà trường
nâng cao mức giải thưởng có thể để giáo viên hiểu được. Đặc biệt các mức thưởng
phải tương đối công bằng giữa các môn tránh để lại băn khoăn trong giáo viên là
phân biệt giữa môn này và môn kia. Thứ ba bắt tay vào dạy bồi dưỡng học sinh giỏi
chúng tôi phân mỗi đội tuyển học một phòng (Tránh tình trạng đội tuyển nào thích
vào phòng nào thì vào vì thế ở các năm trước có những hôm một phòng có tới hai
đến ba đội tuyển. Do đó mà chất lượng các buổi dạy bồi dưỡng không đảm bảo).
Nếu thiếu phòng thì sử dụng các phòng tổ, phòng bộ môn hoặc có thể là văn phòng
(nếu cần).
Để rèn luyện nền nếp: Mỗi buổi bồi dưỡng bình thường Ban giám hiệu lên thăm
lớp một đến hai lần, có thể lên dự giờ (nếu cần) để đánh giá xem đội tuyển nào thực
hiện nghiêm túc hay không nghiêm túc. Có những hôm đang làm việc chợt tôi
nghe tiếng ồn trên phòng học. Tôi bắt đầu lên thăm các lớp, đúng vậy có những

phòng học các đồng chí giáo viên chấp hành không nghiêm túc. Thấy tôi, giáo viên
7


liền ra báo cáo có lý do, tôi không nói gì mà chỉ nhắc nhở giáo viên về đúng vị trí
của mình đội tuyển đang đợi. Một vài lần như vậy công tác bồi dưỡng học sinh giỏi
đi vào nền nếp. Hoặc có những đội tuyển học sinh mang quà bánh đi ăn. Ban giám
hiệu trao đổi với giáo viên phụ trách quán triệt tới các em nếu còn tái phạm nhà
trường sẽ thu và hạ hạnh kiểm trong tháng. Đặc biệt những buổi giao ban: Hiệu
trưởng phải nhận xét cho đúng những đội tuyển nào thực hiện tốt những đội tuyển
nào thực hiện chưa tốt về vấn đề gì, vào thời gian nào, địa điểm nào phải nhận xét
đúng người đúng việc. Có như vậy trường lớp mới đi vào nền nếp được. Không báo
trước thời gian mà Ban giám hiệu chúng tôi kiểm tra bất chợt bằng cách thu vở xác
suất của một vài đội tuyển mà chúng ta cảm thấy chưa yên tâm, để biết được thực
tế học sinh học được những gì, có hệ thống, logic theo kế hoạch không. Có khi có
những học sinh không muốn đi học bồi dưỡng nữa ở các bộ môn như: GDCD, Địa,
sau khi nắm bắt được thông tin từ giáo viên. Ban giám hiệu gặp học sinh tâm sự,
tìm hiểu nguyên nhân vì sao lại có quyết định như vậy. Để từ đó có những cách
động viên học sinh đồng thời cũng có những mệnh lệnh kết hợp trao đổi cùng với
giáo viên phụ trách đội tuyển tìm ra phương pháp dạy phù hợp. Sau đó học sinh đã
quay về học bình thường không có vấn đề gì xảy ra. Nhiều khi có những giáo viên
có những lúc cảm thấy mệt mỏi, chán nản vì sợ không có kết quả sau đợt thi học
sinh giỏi. Khi đó Ban giám hiệu là người động viên, chỉ ra những gì làm được,
những gì chưa làm được. Đánh giá một cách khách quan, chỉ ra những con đường
mà giáo viên đang bế tắc, khẳng định cố gắng sẽ có kết quả. Nếu chúng ta tìm ra
cách đi đúng mà giáo viên dạy thống nhất cao thì chắc chắn những giáo viên ấy
cảm thấy tự tin hơn và tiếp tục đi vào nền nếp.
Như vậy trong quá trình dạy học Hiệu trưởng phải nắm bắt đầy đủ thông tin
về việc thực hiện chương trình bồi dưỡng, qua các hình thức dự giờ, thăm lớp, kiểm
tra hồ sơ bồi dưỡng, từ đó có những tư vấn về nội dung, phương pháp bồi dưỡng

8


cho giáo viên, kịp thời điều chỉnh và giúp đỡ để tháo gỡ những khó khăn, vướng
mắc mà giáo viên, học sinh đang gặp phải.
2.3.2. Nâng cao chất lượng dạy bồi dưỡng của giáo viên.
Giáo viên là nhân tố chủ đạo trong quá trình dạy học nói chung và trong quá
trình bồi dưỡng học sinh giỏi nói riêng, sự chủ đạo thể hiện ở chổ: Giáo viên là
người xây dựng, tổ chức thực hiện chương trình bồi dưỡng, là người trực tiếp thực
hiện các bài giảng trên lớp. Giáo viên phải là người hướng dẫn tư vấn và khơi dậy
hứng thú học tập cho học sinh.
Mỗi giáo viên dạy đội tuyển phải xác định được mục tiêu, kế hoạch dạy bồi
dưỡng phù hợp với thực tế và năng lực học sinh. Giáo viên nghiên cứu kỹ cấu trúc
đề thi học sinh giỏi cấp huyện, tỉnh các năm gần đây để thấy được cách ra đề như
thế nào, cần huy động những kiến thức, những kỹ năng gì vào cách làm bài cho học
sinh. Cấu trúc đề thi giúp giáo viên biết điều chỉnh cách dạy và học sinh biết cách
tự học, tự bồi dưỡng. Việc ra đề thi phải nghiên cứu kỹ về cấu trúc của đề thi theo
công văn hướng dẫn của Phòng giáo dục. Trước khi cho học sinh kiểm tra phải
được kiểm duyệt qua tổ chuyên môn và Ban giám hiệu nhà trường.
Trong giai đoạn đầu, giáo viên chú trọng hình thành kỹ năng, phương pháp học
tập không quá nặng về dạy kiến thức. Vì thế học sinh có thể làm quen và chủ động
bắt nhịp với yêu cầu ngày càng cao của chương trình bồi dưỡng do giáo viên đề ra.
Tùy theo mức độ nhận biết của từng học sinh để giáo viên có hệ thống câu hỏi, bài
tập cho phù hợp. Xây dựng kế hoạch , đặt mục tiêu cụ thể cho từng học sinh: Ví dụ
đối với những học sinh còn tiếp thu yếu hơn các bạn trong đội tuyển bồi dưỡng,
giáo viên cần soạn hệ thống câu hỏi, bài tập ôn tập ở mức độ thấp, nhưng vẫn phải
đảm bảo sau quá trình ôn tập mục tiêu cuối cùng là đạt giải khuyến khích. Còn
những học sinh tiếp thu tốt hơn thì đề ra mục tiêu phấn đấu cao hơn, ở các mức:
giải nhất, giải nhì, giải ba. Từ đó giáo viên nghiên cứu, xây dựng cho từng em có

những bộ đề tương ứng phù hợp hơn.
9


Việc dạy bồi dưỡng học sinh giỏi không chỉ thực hiện ở các buổi bồi dưỡng
riêng cho các đội tuyển mà phải được chú trọng trong mỗi lớp học đặc biệt ở các
lớp có nhiều học sinh khá giỏi. Muốn vậy trong mỗi tiết chính khóa, giáo viên phải
yêu cầu học sinh cần nắm chắc kiến thức cơ bản của chương trình, vì nó là gốc của
mọi kiến thức, ngoài ra tùy theo trình độ tiếp thu của học sinh mà giáo viên có
những câu hỏi gợi mở để học sinh phát huy năng lực, vận dụng kiến thức, có những
yêu cầu riêng thích hợp cho những cá nhân học sinh của đội tuyển.
Với việc thực hiện bồi dưỡng học sinh giỏi, tổ chuyên môn phân công giáo viên
bồi dưỡng các chuyên đề cụ thể. Giáo viên nghiên cứu chuẩn bị các tài liệu và giáo
án đầy đủ trước khi lên lớp, thường xuyên tham khảo các đề thi từ các năm trước và
khai thác từ internet một cách có chọn lọc phù hợp với năng lực học sinh. Việc dạy
của giáo viên phải luôn bám sát năng lực học sinh. Đối với việc giáo viên nghiên
cứu các tài liệu soạn giáo án, tùy vào từng môn các đồng chí phụ trách mà nghiên
cứu theo đặc thù của môn đó. Nhưng nhất thiết các đồng chí phải nghiên cứu chọn
lọc phân ra các dạng và phương pháp giải từng dạng tương ứng (nếu có) phù hợp
theo từng bộ môn. Còn đối với nhóm các bài tập tổng hợp không có phương pháp
giải chung, giáo viên hướng dẫn học sinh suy luận một cách lôgic dẫn dắt từ các
vấn đề có liên quan kết hợp lại với nhau để tìm ra cách giải. Ví dụ đối với bộ môn
Toán các tài liệu giáo viên cần sử dụng để soạn ra chương trình bồi dưỡng cho học
sinh từ dễ đến khó như sau:
Sách giáo khoa – Sách bài tập – Các chuyên đề - Nâng cao và phát triển – Một số
sách chọn lọc khác. Khi dạy chúng ta dạy cho các em nắm chắc kiến thức cơ bản
trước, sau đó dạy theo chuyên đề và cuối cùng cho học sinh làm đề tổng hợp. Đặc
biệt giáo viên dạy đội tuyển chúng ta lưu ý: Sau mỗi chuyên đề chúng ta để lại một
phần giấy trắng nhất định, để trong quá trình bồi dưỡng nhiều khi có những bài
toán học sinh có những cách giải rất hay. Chúng ta nên lưu lại cách giải ấy vào

phần giấy trắng mà chúng ta để lại sau mỗi chuyên đề. Đó chính là những tài liệu
10


quý giá cho công tác bồi dưỡng sau này của các đồng chí, mà không dễ gì ai cũng
có được. Với cách chuẩn bị hồ sơ giáo án bồi dưỡng học sinh giỏi như vậy đến nay
các giáo viên phụ trách các đội tuyển trong trường thừa nhận: Chỉ vất vả năm đầu
còn các năm sau cảm thấy áp lực bồi dưỡng học sinh giỏi giảm đi rất nhiều vì chỉ
cần bổ sung thêm vào giáo án những kiến thức mới mà mình cho là cần thiết, phù
hợp hơn.
Quá trình bồi dưỡng học sinh giỏi sẽ thành công hơn nếu giáo viên xem công
tác bồi dưỡng không chỉ là nhiệm vụ mà còn là niềm đam mê và sáng tạo. Đây là
động lực để làm tốt công tác tự học, tự bồi dưỡng nhằm nâng cao năng lực chuyên
môn nghiệp vụ của giáo viên.
2.3.3.Tổ chức có hiệu quả hoạt động học tập của học sinh.
Việc dạy của thầy sẽ không hiệu quả nếu không có sự chăm chỉ, nỗ lực và say mê
học tập của học sinh. Tuy đầu vào thấp nhưng với bản chất cần cù, chịu khó, hiếu
học, các em đã vượt qua mọi khó khăn để vươn lên học khá, học giỏi. Các em đã
xác định động cơ học tập, tận dụng thời gian để học, học ở thầy, ở bạn và tự đặt cho
mình mục tiêu phấn đấu. Có những môn các em xác định mưa dầm thấm lâu, học
một lần chưa nhớ, chưa hiểu thì học nhiều lần.
Giáo viên dạy phân hóa theo từng đối tượng học sinh, hệ thống bài tập và yêu
cầu đưa ra phải phù hợp với năng lực và trình độ mỗi em. Sau mỗi buổi học, học
sinh có một hệ thống bài tập về nhà để củng cố kiến thức đồng thời cũng phải có
những bài khó nhằm kích thích sự sáng tạo phát huy cao độ tính tích cực chủ động
cho các em.
Giáo viên là người truyền cho học sinh ngọn lửa đam mê vào môn học, không
ngừng đổi mới phương pháp dạy học tạo cảm giác hứng khởi say mê trong học tập.
Việc để cho mỗi học sinh tự suy nghĩ, giải bài độc lập và trình bày ý tưởng của
mình sẽ giúp các em phát triển năng lực tư duy sáng tạo. Ngoài ra giáo viên phải

11


bồi dưỡng phương pháp tự học, tự nghiên cứu tài liệu cho học sinh, thường xuyên
trao đổi với các em về những khó khăn vướng mắc trong quá trình tự học.
2.3.4 Tạo điều kiện hổ trợ cho giáo viên và học sinh.
Nhà trường luôn xem việc nâng cao chất lượng đội tuyển là một việc làm có
tính chiến lược, việc phát hiện bồi dưỡng học sinh giỏi được tiến hành thường
xuyên, liên tục và là nhiệm vụ của tập thể, từ Ban giám hiệu, tổ chuyên môn đến tất
cả các giáo viên. Chính vì vậy quá trình bồi dưỡng học sinh giỏi của nhà trường
không chỉ nhất thiết trong một thời gian thi xong là thôi. Mà đó là cả một quá trình
dòng rã trong một năm với nhiều nội dung và hình thức khác nhau.
Trong điều kiện vô vàn khó khăn, ban giám hiệu và các tổ chức trong trường
đã huy động mọi nguồn lực để động viên khuyến khích giáo viên học sinh. Cụ thể
hằng năm nhà trường cũng đã huy động được thêm các nguồn lực từ các tổ chức:
Hội khuyến học xã, nhà thầu Tiếp Nam Giang, nhà thầu Hải Tâm… Ngoài ra nhà
trường cũng đã sử dụng hợp lý, có hiệu quả các kinh phí khác cho việc khuyến dạy,
khuyến học. Giới thiệu để các học sinh có hoàn cảnh khó khăn được tiếp cận với sự
giúp đỡ của các nhà hảo tâm, các nguồn tài trợ của các tổ chức nhân đạo, từ thiện
và các chương trình học bổng khác.
Với đội ngũ trẻ, nhiệt tình với tinh thần trách nhiệm hầu hết các giáo viên đã
cố gắng phấn đấu để đạt được thành tích cao nhất, tự đặt ra chỉ tiêu phấn đấu, việc
được tham gia các đội tuyển là vinh dự của mỗi học sinh. Nhà trường cũng đã
thường xuyên gặp gỡ động viên các học sinh tham gia bồi dưỡng học sinh giỏi có
hoàn cảnh khó khăn, kịp thời biểu dương những giáo viên và học sinh có nhiều cố
gắng để có thành tích cao. Trong các năm học vừa qua tuy số học sinh của nhà
trường rất ít nhưng nhà trường vẫn cố gắng tạo điều kiện cho những học sinh nghèo
vượt khó cụ thể: Ngoài những đối tượng miễn, giảm theo quy định. Nhà trường còn
miễn tất cả các khoản đóng góp trong cả năm cho 5 học sinh trong đó khối 6: 2 em,

khối 7: 2 em, khối 9: 1 em.
12


Trên đây là những kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy nói
chung cũng như chất lượng mũi nhọn nói riêng mà trường THCS Hoa Lộc đang
làm trong thời gian qua và năm học này. Mặc dù những kết quả bước đầu còn
khiêm tốn, nhưng đó là nguồn động viên khích lệ để thầy và trò cố gắng vượt qua
những khó khăn, thử thách để vươn lên đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự
nghiệp trồng người trong giai đoạn mới.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với
bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
Sau khi áp dụng các giải pháp trên, kết quả chất lượng mũi nhọn của nhà
trường có những chuyển biến cụ thể như sau:
Số lớp toàn

HSG cấp

HSG cấp

HSG cấp

Thứ tự thi đua/

trường

trường

huyện

tỉnh

toàn huyện

2013 - 2014

6

16

22

1

15/28

2014 - 2015

5

24

25

0

12/28

2015-2016

5

26

26

1

11/28

Năm học

2/28( Sau
2016-2017

5

29

33

1

trường chuyên
Lê Hữu Lập)

* Với bản thân:
Qua quá trình nghiên cứu và viết sáng kiến kinh nghiệm bản thân tôi đã có
thêm những kinh nghiệm quản lý để nâng cao chất lượng mũi nhọn của nhà trường,
góp một phần công sức nhỏ vào sự phát triển giáo dục xã Hoa Lộc. Bước đầu cũng

đã mang lại niềm tin cho nhân dân vào sự nghiệp giáo dục xã nhà. Đó là nguồn
động viên khích lệ để bản thân phải cố gắng hơn nữa để tìm ra những giải pháp mới
trong công tác quản lý phù hợp hơn, hiệu quả hơn để đưa chất lượng mũi nhọn của

13


trường THCS Hoa Lộc ngày càng khẳng định được vị trí của mình trong sự nghiệp
giáo dục toàn huyện.
* Với đồng nghiệp:
Giúp cho đồng nghiệp nâng cao về chuyên môn nghiệp vụ, kinh nghiệm
trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi của đội ngũ giáo viên. Tạo hứng thú và say
mê hơn trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi hằng năm.
* Đối với nhà trường:
Đã góp phần nâng cao chất lượng mũi nhọn của trường THCS Hoa Lộc có
những bước chuyển mình rõ rệt so với các năm trước đây. Phần nào đó đã tạo niềm
tin cho nhân dân vào sự nghiệp giáo dục của xã nhà. Thể hiện trong hai năm gần
đây tỉ lệ tuyển mới học tại trường đạt từ 90% trở lên (trong khi các năm về trước tỉ
lệ tuyển mới chỉ đạt 66%). Và đã có học sinh hộ khẩu ở xã ngoài xin về trường học.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ.
- Kết luận:
Để đạt được mục tiêu, chất lượng của công tác bồi dưỡng học sinh giỏi
yếu tố quyết định là đội ngũ giáo viên bồi dưỡng. Người cán bộ quản lí đóng vai
trò quan trọng là người định hướng, là người bạn đồng hành thực sự cùng giáo
viên, luôn thắp sáng ngọn lửa mê say nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên; động
viên kịp thời giáo viên và học sinh. Tạo điều kiện để giáo viên tiếp cận được
phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi một cách tích cực, chủ động. Đồng thời
tạo cơ hội để các em học sinh biến ước mơ thành hiện thực, biết chấp nhận khó
khăn để cố gắng vượt qua, biết rút kinh nghiệm sau những thất bại hay thành
công trong từng giai đoạn mà các em phấn đấu.

Với những giải pháp chỉ đạo thực hiện như đã nêu trên, bước đầu mang
lại những hiệu quả tích cực, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện,

14


khẳng định được vị thế của nhà trường trong những năm học qua. Kết quả đạt
được quan trọng nhất là sự chuyển biến về nhận thức trách nhiệm của đội ngũ
cán bộ giáo viên, định hướng cụ thể cho công tác bồi dưỡng học sinh giỏi của
nhà trường, giáo dục được ý thức học tập cho học sinh, củng cố lòng tin của
phụ huynh, nhân dân đối với nhà trường.
Một điều không thể phủ nhận là tất cả những em học sinh giỏi sau khi rời
ghế nhà trường đều được học tập ở môi trường cao hơn và học giỏi. Nhiều em
trưởng thành đã có học vị xứng đáng và đang giữ những vị trí chủ chốt ở trong
các cơ quan Đảng, nhà nước và địa phương. Điều đó đã chứng minh hùng hồn
rằng: Công tác bồi dưỡng học sinh giỏi là cần thiết, cần phát huy và duy trì lâu
dài, có kế hoạch chỉ đạo cụ thể, khoa học của nhà trường là nhiệm vụ quan trọng
không thể thiếu ở trường THCS.
- Kiến nghị:
Để nhiệm vụ nâng cao chất lượng mũi nhọn của nhà trường thuận lợi và đạt
kết quả tốt đề nghị lãnh đạo ngành:
Cần tổ chức những đợt báo cáo chuyên đề về công tác bồi dưỡng đối tượng
học sinh khá giỏi của các đơn vị và của những giáo viên có kinh nghiệm, có bề dày
về kiến thức, có thành tích trong lĩnh vực nâng cao chất lượng mũi nhọn.
Trên đây là một số giải pháp nâng cao chất lượng mũi nhọn ở trường
THCS Hoa Lộc. Với điều kiện thời gian và năng lực còn nhiều hạn chế chắc chắn
những suy nghĩ của tôi không sao tránh được những sai xót về nội dung cũng như
câu chữ…Bản thân rất mong được sự góp ý của các đồng nghiệp.
Xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG

ĐƠN VỊ

Hậu Lộc, ngày 10 tháng 3 năm 2017
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung của
15


người khác

Lường Thị Ngân

16