Một số biện pháp chỉ đạo thực hiện các cuộc thi tìm hiểu trong trường THCS phạm văn hinh huyện thạch thành đạt hiệu quả

I. MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài:
Trong sự hội nhập với nền văn hóa thế giới, sự phát triển như vũ bão của
khoa học công nghệ, nền giáo dục Việt Nam cũng từng bước chuyển mình để
đáp ứng sự phát triển của đất nước và thời đại. Đảng và nhà nước ta luôn khẳng
định:“ Giáo dục là quốc sách hàng đầu” đồng thời xác định mục tiêu của giáo
dục là: “Đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức,
sức khỏe thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và
chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực
công dân, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”, “ Mục tiêu của giáo
dục phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể
chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng
động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam XHCN...”( Luật
Giáo dục 2005, sửa đổi bổ sung 2009). Như vậy, mục tiêu chung hết sức quan
trọng của giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có
năng lực, kỹ năng sống, có khả năng thực hành. Giáo dục phải đào tạo được
nguồn nhân lực có trình độ cao đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế tri thức ở Việt
Nam trong giai đoạn tiếp theo .
Tuy nhiên, thực tiễn hiện nay cho thấy, đại đa số học sinh thiếu kiến thức
cơ bản toàn diện về nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, nặng kiến thức sách vở,
vốn sống hạn chế, kỹ năng sống không có nhiều, khả năng thực hành yếu. Để
đạt được các mục tiêu trên, nếu trong nhà trường chỉ đơn thuần tổ chức hoạt
động dạy- học thì khó có thể phát triền con người Việt Nam toàn diện. Việc tổ
chức các cuộc thi tìm hiểu trong nhà trường có ý nghĩa lớn lao nhằm hỗ trợ và
nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường, góp phần quan trọng trong việc
bổ sung kiến thức thực tiễn, rèn luyện kỹ năng sống, hoàn thiện nhân cách toàn
diện... cho con người Việt Nam.
Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu là cần thiết nhưng việc thực hiện các cuộc
thi này tại trường THCS trong tinht Thanh Hóa nói chung, tại các trường THCS
trong huyện Thạch Thành và trường THCS Phạm Văn Hinh nói riêng hiện nay

nói riêng đôi khi còn bị xem nhẹ hoặc không được chú trọng đúng mức nên kết
quả còn hạn chế.
Xuất phát từ những yêu cầu cấp thiết trên, bản thân tôi là một nhà quản lý
giáo dục luôn cảm thấy trăn trở nghĩ suy: Làm thế nào để tổ chức có hiệu quả
các cuộc thi tìm hiểu trong nhà trường THCS nói chung, trong trường THCS
Phạm Văn Hinh nói riêng? Bản thân đã tìm đọc một số tài liệu về quản lý giáo
dục có liên quan đến đề tài để tìm câu trả lời, tuy nhiên chưa có tài liệu nào bàn
sâu về vấn đề trên. Góp một số ý kiến nhỏ xung quanh nội dung:“ Chỉ đạo thực
hiện các cuộc thi tìm hiểu trong nhà trường THCS Phạm Văn Hinh đạt hiệu
quả” là vấn đề mà người viết muốn trình bày, chia sẻ cùng đồng nghiệp nhằm
nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường.
2. Mục đích nghiên cứu: Người viết nghiên cứu đề tài trên nhằm trả lời cho câu
hỏi: Nhà quản lý giáo dục phải chỉ đạo thực hiện các cuộc thi tìm hiểu trong nhà
1


trường THCS như thế nào để đạt hiệu quả? Tức là người viết phải trình bày các
giải pháp cụ thể, các biện pháp tổ chức mà bản thân đã thực hiện, được thực tiễn
kiểm nghiệm và đạt kết quả nhất định tại trường THCS Phạm Văn Hinh, huyện
Thạch Thành.
3. Đối tượng nghiên cứu: Sáng kiến kinh nghiệm(SKKN) này sẽ nghiên cứu,
tổng kết về vấn đề:
“ Một số biện pháp chỉ đạo thực hiện các cuộc thi tìm hiểu trong
trường THCS Phạm Văn Hinh, huyện Thạch Thành đạt hiệu quả.”
4. Phương pháp nghiên cứu:
Phương pháp phân tích tổng hợp, phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ
sở lý thuyết, phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin, phương
pháp thống kê, xử lý số liệu, chứng minh, so sánh đối chiếu...
II NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Trong SKKN này, người viết xin dẫn một số khái niệm lý luận từ cuốn
sách “ Đại cương về quản lý giáo dục” của thạc sĩ Bùi Văn Hùng, Đại học Vinh
làm cơ sở cho bài viết:
“Quản lý giáo dục được hiểu là hệ thống những tác động tự giác ( có ý
thức, có mục đích, có kế hoạch, có hệ thống, hợp quy luật) của chủ thể quản lý
đến tập thể cán bộ giáo viên, nhân viên, tập thể học sinh, cha mẹ học sinh, các
lực lượng xã hội trong và ngoài nhà trường nhằm thực hiện có chất lượng và
hiệu quả mục tiêu giáo dục của nhà trường”.
“Chỉ đạo /lãnh đạo là khả năng tác động, thúc đẩy, hướng dẫn chỉ đạo
người khác để đạt được những mục tiêu đề ra, là khái niệm gắn bó với quản lý,
là hình thức quản lý cao nhất, chung nhất, là hạt nhân, ngọn đèn của quản lý,
lãnh đạo là gây ảnh hưởng, lôi cuốn quần chúng nỗ lực tự giác hăng hái thực
hiện có kết quả các kế hoạch nhiệm vụ đề ra. Đây là chức năng thể hiện năng
lực của người lãnh đạo quản lý. Sau khi hoạch định kế hoạch và sắp xếp tổ
chức, người cán bộ quản lý phải điều khiển cho hệ thống hoạt động nhằm thực
hiện mục tiêu đã đề ra”. Chỉ đạo /lãnh đạo là một trong 4 chức năng cơ bản
trong quản lý giáo dục( Gồm có: Xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện, chỉ đạo
và kiểm tra đánh giá). Nhà tâm thần học Guy Ferguson đã nói: “ Biết cách làm
một việc là thành công của người lao động. Có khả năng diễn đạt với người
khác là thành công của người giáo viên. Biết khích lệ người khác làm việc hiệu
quả hơn là thành công của nhà quản lý. Có khả năng thực hiện cả ba công việc
trên là thành công của nhà lãnh đạo thực thụ”. Trong việc tổ chức thực hiện các
cuộc thi tim hiểu trong nhà trường THCS, chỉ đạo /lãnh đạo giữ vai trò then
chốt, quyết định sự thành công.
“Biện pháp trong quản lý giáo dục được hiểu là những cách thức,
phương pháp, là con đường để đạt được những mục tiêu đề ra của tổ chức.
Trong quản lý giáo dục có thể kể đến một số phương pháp chính: Phương pháp
Hành chính- pháp luật, phương pháp Giáo dục- tâm lý, phương pháp kích thích
tác động đến con người thông qua lợi ích vật chất và lợi ích tinh thần”. Trong

2


nhà trường THCS nói chung, trong việc tổ chức thực hiện các cuộc thi tim hiểu
nói riêng, người lãnh đạo/ quản lý cần vận dụng linh hoạt cả 3 phương pháp
trên.
Các cuộc thi tìm hiểu trong nhà trường THCS thực chất là những hoạt
động giáo dục tự tìm tòi nghiên cứu của người tham gia trên cơ sơ những định
hướng cơ bản về nội dung, thể lệ, yêu cầu... mỗi cuộc thi. Điều này đòi hỏi
người tham gia phải trình bày những hiểu biết của bản thân từ kiến thức lý
thuyết sách vở, từ những trải nghiệm thực tiễn...thể hiện qua nội dung bài thi.
Có thể kể đến một số loại cuộc thi trong nhà trường THCS như sau: Nếu
căn cứ vào hình thức tổ chức, ta thấy có các kỳ thi tổ chức qua mạng (Chinh
phục vũ môn, Sáng tạo trên nền tảng công nghệ thông tin....) và các cuộc thi tổ
chức viết bài (Viết thư Quốc tế UPU, Em yêu lịch sử Việt Nam, Vận dụng kiến
thức liên môn để giải quyết các vấn đề thực tiễn...); Nếu căn cứ vào đối tượng
có thể chia thành: các cuộc thi dành cho học sinh (Vận dụng kiến thức liên môn
để giải quyết các vấn đề thực tiễn, Sáng tạo khoa học kỹ thuật..) các cuộc thi
dành cho giáo viên (Dạy học tích hợp, Sáng tạo trên nền tảng công nghệ thông
tin); Nếu căn cứ vào tính chất có thể chia ra: Những cuộc thi có tính chất lặp lại
trong nhiều năm đã trở thành quen thuộc (Viết thư Quốc tế UPU), có những cuộc
thi chỉ tổ chức trong một năm hoặc một số năm do mục đích tuyên truyền hoặc
do yêu cầu tại thời điểm lịch sử (Em yêu lịch sử Việt Nam, Tìm hiểu Pháp luật
nước CHXHCNVN, Tìm hiểu luật Phòng chống tham nhũng (PCTN), Cuộc thi
Sáng tạo Xanh, Vẽ tranh về mái trường không có ma túy). ..
Mục đích chung của tất cả các cuộc thi này đều hướng đến việc phát triển
toàn diện nhân cách cho người học, gắn kiến thức nhà trường với thực tiễn cuộc
sống, mở rộng tầm nhìn, tầm hiểu biết, rèn luyện năng lực trình bày, năng lực
diễn đạt ...của người tham gia. Trong phạm vi SKKN này, người viết chỉ bàn
đến một số cuộc thi viết cơ bản, phổ biến, có tính chất thường xuyên, lặp lại

ở một số năm đối với cả GV và HS.
Hiệu quả được hiểu là kết quả tốt đã đạt được trong quá trình thực hiện
một hoặc một số hoạt động trong nhiều lĩnh vực. “Trong quản lý giáo dục, hiệu
quả là thước đo quan trọng của quá trình thực hiện các nhiệm vụ, chỉ tiêu giáo
dục đã đề ra trong một thời kỳ hoặc trong một năm học”. Khi tổ chức thực hiện
các cuộc thi tìm hiểu trong nhà trường, hiệu quả không chỉ được tính bằng kết
quả của các bài thi giải cấp Huyện, cấp Tỉnh, cấp Quốc gia được đánh giá trong
mỗi cuộc thi mà điều quan trọng là trong mỗi cuộc thi ấy, nhà trường đã tổ chức
và động viên được bao nhiêu người tham gia, mỗi cuộc thi ấy tác động như thế
nào đến nhận thức, tư tưởng, tình cảm của mọi người để từ đó họ có thêm nhận
thức mới, thay đổi tư duy, hành động góp phần làm thay đổi bản thân và xã hội.
2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
Về mặt tích cực, có thể nhận thấy rõ chúng ta đã tổ chức triển khai được
nhiều cuộc thi trong nhà trường, đại đa số các nhà trường đã thực hiện mọi cuộc
thi tìm hiểu theo quy định của các cấp, một số trường đã chú ý đến chất lượng
bài dự thi. Tại trường THCS Phạm Văn Hinh, mọi cuộc thi tìm hiểu đều được
3


triển khai đến toàn thể cán bộ giáo viên, nhân viên( CBGVNV) và học sinh
(HS), có những cuộc thi đã được chú trọng phát động, đầu tư, bước đầu thu được
những kết quả nhất định.
Về tồn tại hạn chế, cũng xin mạnh dạn chỉ ra: Tại huyện Thạch Thành nói
chung, tại trường THCS Phạm Văn Hinh nói riêng, nhiều cuộc thi còn tổ chức
nặng về hình thức, theo kiểu đối phó, tổ chức thực hiện cốt để khỏi bị cấp trên
phê bình nhắc nhở. Người quản lý chưa xây dựng được những kế hoạch phù hợp
khả thi, chưa cùng GV thật sự “vào cuộc”, công tác kiểm tra đôn đốc nhắc nhở
đôi khi còn bị sao nhãng.
Nhiều GV trong Hội đồng sư phạm nhà trường chưa tích cực tham gia và
chưa hướng dẫn HS tham gia, chưa đầu tư sửa bài cho HS; nhiều GV khi được

phân công phụ trách cuộc thi tìm hiểu nào đó thì tìm cách thoái thác hoặc xin
chọn làm công việc khác. Có một thực tế mà ai cũng phải thừa nhận là nếu được
lựa chọn hướng dẫn HS thực hiện các bài thi tìm hiểu và bồi dưỡng HS ôn thi
học sinh giỏi văn hóa các cấp, đại đa số GV sẽ lựa chọn công việc thứ 2- dù khó
khăn và nhiều áp lực hơn.
Đại đa số HS trong nhà trường thực sự say mê học tập văn hóa, tích cực
tham gia các đội tuyển học sinh giỏi nhưng rất ngại làm bài thi tìm hiểu mặc dù
các em có đủ năng lực làm bài. Bởi vậy, nhiều năm qua ( từ trước năm 2014), tại
trường THCS Phạm Văn Hinh, các cuộc thi tìm hiểu chỉ đạt được những kết quả
thật khiêm tốn, số lượng giải ít, chưa toàn diện, sự tác động của các cuộc thi đến
người tham gia chưa có nhiều. Bạn bè trong huyện, trong tỉnh chỉ biết đến THCS
Phạm Văn Hinh, Thạch Thành là các nôi giáo dục chất lượng mũi nhọn về văn
hóa, đặc biệt là chất lượng học sinh giỏi văn hóa lớp 9 chứ chưa biết đến năng
lực sáng tạo, trải nghiệm thực tiễn của thầy và trò trong các cuộc thi tìm hiểu.
Có thể xem xét một số minh chứng cụ thể qua bảng số liệu sau đây:
( Được theo dõi từ năm học 2010-2011 đến năm học 2013-2014)
Số lượng,
Kết quả cụ thể
Tên các cuộc thi
tỉ lệ tham Đạt giải cấp
Dự thi,
Dự thi, đạt
gia
Huyện
đạt giải
giải
cấp
cấp Tỉnh Quốc gia
Viết thư quốc tế 100% HS
Gửi bài dự

Không
Không
UPU
tham gia
thi
Cuộc thi sáng tạo Không
Không
Không
Không
khoa học kỹ thuật
Cuộc thi sáng tạo Không
Không
Không
Không
thanh thiếu niên
nhi đồng
Thanh Hóa với 423
01 giải Nhất
Gửi dự thi
chiến thắng Điện (100%)HS cá nhân, giải
01 bài
Biên Phủ... (Năm tham gia
Nhất đồng
học 2013-2014)
đội
Dạy học tích hợp 01 bài thi Đạt 01 giải
Đạt 01 giải gửi 01 bài
4

(Năm
2014)

học

2013- xếp loại Nhì
cấp
trường
Vận dụng kiến thức 05 bài thi Đạt 05 giải
liên môn...(Năm học xếp loại (01 Nhì, 02
2013-2014)
cấp
Ba, 02 KK)
trường

Ba

dự thi

Đạt 03 giải
( 01 Nhì, 02
Ba)

Đạt 02 giải
( 01 Ba, 01
KK)

Nguyên nhân nào dẫn đến những tồn tại, hạn chế trên?
Xét nguyên nhân khách quan, ta thấy rất rõ là trong một năm học cả
thầy và trò đều phải gồng mình lên để gánh trên vai quá nhiều hoạt động giáo

dục: Từ dạy và học trên lớp, hoạt động lao động vệ sinh, hoạt động ngoài giờ lên
lớp, hoạt động ngoại khóa, dạy thêm, kèm cặp HS yếu, bồi dưỡng học sinh giỏi,
tham gia tuyên truyền cùng địa phương trong các ngày lễ..., một năm học, nhà
trường phải tham gia thực hiện nhiều cuộc thi tìm hiểu (Theo thống kê chưa đầy
đủ, trong 3 năm liên tục, trung bình mỗi năm nhà trường phải thực hiện trên 10
cuộc thi tìm hiểu ). Điều này thực sự là quá tải với cả thầy và trò! Mặt khác, với
yêu cầu của một Trung tâm chất lượng cao của giáo dục THCS huyện Thạch
Thành, nhiệm vụ trọng tâm của nhà trường bên cạnh việc nâng dần chất lượng
đại trà là nâng cao chất lượng giáo dục mũi nhọn nên CBGVNV cũng không có
nhiều thời gian dành cho các cuộc thi tìm hiểu.
Về nguyên nhân chủ quan, đại đa số CBGVNV và phụ huỵnh HS chưa
nhận thức đầy đủ và sâu sắc về vai trò ý nghĩa của các cuộc thi tìm hiểu, nhiều
người cho rằng tham gia các cuộc thi này không có ý nghĩa gì, không giúp ích
được nhiều cho việc học tập, lại mất thời gian nên dành thời gian cho việc học
văn hóa là hơn. Bên cạnh đó, tất cả các cuộc thi tìm hiểu đều chỉ có định hướng
chung chung về nội dung, yêu cầu, về thể thức trình bày, thể lệ cuộc thi... chứ
không có hướng dẫn cụ thể hoặc đáp án rõ ràng như các cuộc thi văn hóa, một
số cuộc thi còn đòi hỏi năng khiếu về một số lĩnh vực... trong khi đó năng lực
của CBQL, GV còn hạn chế nên việc tổ chức thực hiện, hướng dẫn HS tham gia
còn nhiều lúng túng.
3. Các giải pháp đã thực hiện:
3.1 Tổ chức tốt công tác tuyên truyền vận động giáo dục, triển khai đến toàn
thể CBGVNVHS về nội dung, vai trò, ý nghĩa của các cuộc thi tìm hiểu trong
năm học.
Tại sao phải làm tốt công tác tuyên truyền vận động, giáo dục, triển khai
đến toàn thể cán bộ giáo viên học sinh về nội dung, vai trò, ý nghĩa của các
cuộc thi tìm hiểu trong năm học? Bởi lẽ, để tiến hành bất kỳ hoạt động giáo dục
nào trong nhà trường, mọi người cần hiểu và xác định được vai trò ý nghĩa của
việc làm đó trong việc nâng cao chất lượng giáo dục, cần nắm được yêu cầu
cách thức nội dung tiến hành để công việc đạt hiệu quả. Trong việc tổ chức thực

hiện các cuộc thi tìm hiểu, người cán bộ quản lý phải triển khai đến toàn thể
CBGVNV và HS nội dung, yêu cầu, thể lệ các cuộc thi, đặc biệt là vai trò ý
5


nghĩa của từng cuộc thi để tìm đến sự ủng hộ, nhất trí, đồng thuận cao của Hội
đồng sư phạm nhà trường và đây sẽ là yếu tố quan trọng đầu tiên dẫn đến thành
công.
Bản thân tôi đã thực hiện nội dung trên với một số biện pháp cụ thể sau
đây:
Về việc triển khai nội dung các cuộc thi: Trước hết, chúng ta phải gửi
công văn hướng dẫn cuộc thi đến từng tổ chuyên môn, đến Tổng phụ trách Đội,
Tổ trưởng chuyên môn phối hợp cùng Tổng phụ trách Đội phô tô tài liệu, yêu
cầu mọi người đọc và nghiên cứu trước một tuần, sau đó triển khai trong các
cuộc họp giao ban hoặc các buổi sinh hoạt chuyên môn. Khi nhà trường triển
khai cuộc thi, bản thân các thành viên tham gia đã nắm được nội dung yêu cầu
cơ bản các cuộc thi, đã hình thành sẵn trong đầu những thắc mắc băn khoăn cần
được chia sẻ và định hướng. Khi đó, người cán bộ quản lý sẽ là người triển khai
nội dung thể lệ và nhấn mạnh vai trò ý nghĩa của các cuộc thi đến mọi thành
viên tham gia.
Chúng ta phải làm gì để vận động tuyên truyền mọi người cùng đồng lòng
nhất trí tham gia? Thực chất đây là công tác dân vận của người cán bộ quản lý,
không phải bất cứ hoạt động giáo dục nào cũng dùng luật định là đủ, điều quan
trọng là phải biết kích thích khả năng làm việc, khơi gợi tiềm năng sáng tạo của
mỗi người, tinh thần sẵn sàng nhận nhiệm vụ của các thành viên tham gia.
Muốn làm được điều đó, bản thân nhà quản lý cũng phải sẵn lòng với
công việc, phải là tấm gương trong việc tham gia các cuộc thi, sẵn sàng chia sẻ
cùng anh em những khó khăn trở ngại trong việc thực hiện, thực sự là chỗ dựa
cho anh em. Bản thân phải là người hiểu hơn ai hết vai trò ý nghĩa, nội dung, thể
lệ của các cuộc thi, đủ khả năng vận động giải thích giúp mọi người nhận thức

đầy đủ đúng đắn về ích lợi của người tham gia.
Không chỉ tuyên truyền, giải thích, vận động trong các cuộc họp mà tùy
điều kiện hoàn cảnh, có thể thông qua giao việc cho tổ chuyên môn, cho từng cá
nhân, thông qua đề nghị giúp đỡ, thông qua đề nghị cộng tác...người cán bộ
quản lý cũng phải làm tốt công tác phối kết hợp với các tổ chức đoàn thể trong
và ngoài nhà trường đặc biệt là tổ chức Đội và Công đoàn trong việc vận động
mọi người tham gia. Một biện pháp quan trọng có thể áp dụng vào công tác vận
động đó là khi giao việc cho GV phụ trách cuộc thi nào đó cần giảm bớt những
việc khác cho anh em, luôn biểu dương họ và động viên kịp thời trong các cuộc
họp hoặc phải lưu tâm khi thực hiện thi đua khen thưởng trong năm học.
Đối với HS và phụ huynh, người cán bộ quản lý cần sát thực tế, hiểu năng
lực thật sự của HS, nắm vững hoàn cảnh của các em để có những tác động phù
hợp, phải nói rõ những lợi ích của cuộc thi với HS và phụ huynh để mọi người
đồng thuận, ủng hộ. Ví dụ, khi tổ chức thực hiện cuộc thi Viết thư Quốc tế UPU,
nhà quản lý cần tuyên truyền để GV và HS cũng như phụ huynh hiểu được ý
nghĩa cũng như lợi ích thiết thực của cuộc thi: Nếu đạt giải ở cấp nào được công
nhận là học sinh Giỏi môn Ngữ văn ở cấp đó.

6


3.2 Căn cứ tình hình thực tiễn, căn cứ năng lực sở trường của đơn vị chọn
đầu tư cho những cuộc thi trọng tâm, trọng điểm.
Như trên đã trình bày và phân tích, một trong những nguyên nhân khách
quan dẫn đến thực trạng các cuộc thi không được như mong muốn là do trong
một năm học, nhà trường phải tham gia quá nhiều cuộc thi mà theo quy định thì
không được bỏ cuộc thi nào. Vậy, điều tất yếu là chúng ta không thể đầu tư vào
mọi cuộc thi như nhau, nếu đầu tư dàn trải thì kết quả không thể cao được,
chúng ta vẫn tham gia tất cả các cuộc thi theo quy định nhưng cần biết lựa chọn
trọng tâm, trọng điểm để đầu tư và thực hiện tốt.

Người cán bộ quản lý phải căn cứ nội dung yêu cầu cụ thể của từng cuộc
thi, căn cứ nhiệm vụ chỉ tiêu đề ra trong năm học để xác định những cuộc thi
quan trọng cơ bản có khả năng góp phần lớn trong việc phát triển năng lực, rèn
luyện kỹ năng sống cho người tham gia, nâng chất lượng giáo dục toàn diện
trong nhà trường. Bên cạnh đó, người quản lý cũng cần phải căn cứ vào năng lực
sở trường của đơn vị, của từng tổ chuyên môn, vào năng lực của tùng cá nhân
tham gia để chọn lựa những nội dung thi phù hợp, đạt hiệu quả. Theo quan điểm
của người viết, một năm học, mỗi nhà trường nên nghiên cứu và đầu tư đạt hiệu
quả khoảng từ 5-7 cuộc thi trọng tâm đã là một thành tích đáng ghi nhận.
Tại trường THCS Phạm Văn Hinh, bản thân tôi là một cán bộ quản lý
được phân công chuyên chỉ đạo mảng các cuộc thi tìm hiểu. Việc tham gia thực
hiện các cuộc thi phần lớn giao cho Tổ Khoa học Xã hội phụ trách vì các cuộc
thi trọng tâm chủ yếu là viết bài, điều này phù hợp với khả năng của giáo viên
thuộc các môn xã hội (Như cuộc thi Viết thư quốc tế UPU, Vận dụng kiến thức
liên môn để giải quyết các vấn đề thực tiễn dành cho HS THCS, Em yêu lịch sử
Việt Nam, Tìm hiểu Hiến pháp Nước CHXH CN Việt Nam, Tìm hiểu Luật phòng
chống tham nhũng...); Các cuộc thi đòi hỏi khả năng tính toán thực hành vận
dụng thường được lựa chọn và giao cho Tổ Khoa học Tự nhiên (Cuộc thi Sáng
tạo dựa trên nền tảng công nghệ thông tin, Cuộc thi Sáng tạo khoa học kỹ thuật
dành cho HS THCS...) Một số cuộc thi mà nhà trường không thể đầu tư nhiều
song vẫn tổ chức triển khai phát động tới tất cả CBGV NVHS nhằm thực hiện
nhiệm vụ tuyên truyền vận động là chủ yếu (Như cuộc thi Vẽ chiếc ô tô mơ
ước, Vẽ tranh về một mái trường không có ma túy, Cuộc thi Chăm sóc sức khoẻ
nữ sinh ...)
3.3 Xây dựng kế hoạch cụ thể, chi tiết phù hợp, khả thi cho từng cuộc thi đã
chọn lựa
Xây dựng kế hoạch là chức năng quan trọng đầu tiên trong 4 chức năng
cơ bản của nhà quản lý. Nếu trong mọi hoạt động giáo dục nói chung và hoạt
động chỉ đạo các cuộc thi nói riêng, nhà quản lý không xây dựng được kế hoạch
thì không định ra được con đường cần đi, không xác định được những công việc

cụ thể, thời gian cụ thể cần hoàn thành. Vì vậy không thể đạt kết quả như mong
muốn.
Có những kế hoạch mang tầm chiến lược lâu dài, có những kế hoach cụ
thể chi tiết cho từng công việc. Trong bài viết này, xin đề cập đến loại kế hoạch
7


thứ hai: Kế hoạch ngắn hạn (Hoặc kế hoạch tác nghiệp). Việc xây dựng kế hoạch
cho từng cuộc thi thực chất là xác định nhiệm vụ mục tiêu, định ra yêu cầu nội
dung công việc, phân công những con người cụ thể vào từng công việc cụ thể
ứng với thời gian hoàn thành của các phần công việc.
Để có kế hoạch phù hợp mang tính khả thi, người quản lý cần căn cứ vào
đặc điểm của tình hình đội ngũ, vào chất lượng học sinh, vào yêu cầu cụ thể của
từng cuộc thi tìm hiểu. Kế hoạch phải chỉ rõ: Nội dung yêu cầu cần đạt ở tùng
cuộc thi, công việc phải thực hiện của từng CBGV, từng lớp học cụ thể trong
từng thời kỳ hoặc trong suốt năm học, thời gian hoàn thành, chỉ tiêu cần đạt, một
số giải pháp cụ thể. Người quản lý cần đọc kỹ công văn hướng dẫn các cuộc thi
và ngay từ đầu năm học phải xây dựng được kế hoạch chỉ đạo để bản thân mỗi
CBGV NV bố trí sắp xếp công việc, dành thời gian thích đáng cho việc tham gia
các cuộc thi tìm hiểu.
Sau đây người viết xin trình bày sơ lược một bản kế hoạch về các cuộc thi
trọng tâm áp dụng trong năm học 2015-2016 làm ví dụ minh họa:
KẾ HOẠCH TỔ CHỨC THỰC HIỆN CÁC CUỘC THI TÌM HIỂU

Năm học 2015- 2016
A. Đặc điểm tình hình:
1. Đặc điểm tình hình chung
- Tình hình đội ngũ: Tổng số: 33 CBGV NV, trong đó: QL: 03; Giáo viên: 26.
01 GV biệt phái; Nhân viên: 03.; 100% CBGV, nhân viên có trình độ chuẩn,
trong đó có 21/33 = 63,6 % CBGV NV có trình độ trên chuẩn.

- Tình hình HS: Toàn trường có 12 lớp với 420 HS, mỗi khối có 2 lớp chất lượng
cao được thi chọn lớp 2 lần / năm học số còn lại là HS có khẩu tại Thị trấn Kim
Tân.
2. Những thuận lợi, khó khăn
2.1 Thuận lợi :
- Nhà trường có truyền thống dạy học, đã nhiều năm dẫn đầu giáo dục bậc
THCS huyện Thạch Thành về phong trào dạy- học.
- Đội ngũ GV đa số có tay nghề vững vàng; nhiều GV là cốt cán chuyên môn
của Phòng GD&ĐT Thạch Thành, có 17 CBGV đã từng đạt danh hiệu GV Giỏi
cấp Tinh, đội ngũ tương đối đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu.
- Nhu cầu của thực tiễn giáo dục nhà trường và địa phương đặt ra nhiều tình
huống bức thiết cần giải quyết là tình huống cho các cuộc thi.
- Các cuộc thi tìm hiểu có sự chỉ đạo sát sao của Phòng GD&ĐT Thạch Thành
của Tổ chuyên môn THCS.
2.2 Khó khăn:
- Trong năm học, nhà trường phải thực hiện nhiều nhiệm vụ chuyên môn nên có
ít thời gian đầu tư cho các cuộc thi tìm hiểu.
- Năm học 2015-2016 có sự xáo trộn về đội ngũ GV( 02 GV nghỉ hưu, 03 GV
chuyển trường), đội ngũ GVNV chưa thực sự đồng đều về trình độ và năng lực,
một số CBGV chưa thực sự nhiệt tình hướng dẫn HS thực hiện các cuộc thi tìm
hiểu.
8


- Kinh phí khen thưởng dành cho các cuộc thi tìm hiểu còn hạn chế nên chưa
thật sự động viên được phong trào.
- Một số phụ huynh HS chưa thật sự ủng hộ nhà trường trong các cuộc thi tìm
hiểu.
B. Kế hoạch cụ thể tổ chức các cuộc thi tìm hiểu
I. Cuộc thi “ Sáng tạo khoa học kỹ thuật”:

1. Nhiệm vụ, chỉ tiêu, giải pháp:
1.1 Nhiệm vụ:
Người phụ trách hướng dẫn HS chọn đề tài, vấn đề nghiên cứu, hướng
dẫn HS thực hiện tạo ra sản phẩm; có trách nhiệm hỗ trợ HS hoàn thiện sản
phẩm; hướng dẫn HS trình bày, giới thiệu sản phẩm.
HS đọc kỹ các đề tài làm bài thi, dưới sự hướng dẫn của GV tạo ra sản
phẩm dự thi.
1.2 Chỉ tiêu:
Đạt ít nhất 01 giải cấp huyện
1.3 Một số giải pháp:
- GV trực tiếp hướng dẫn HS tham gia tập huấn, tham khảo các dự án đã đạt giải
cấp Huyện, Tỉnh, Quốc gia.
- Trên cơ sở các đề tài HS đã chọn lựa, người phụ trách hỗ trợ tư vấn cho HS
chọn mô hình sản phẩm giản tiện, gần gũi, thiết thực, gắn với đời sống hàng
ngày, có thể sử dụng các nguyên vật liệu dễ làm, dễ kiếm.
- Làm tốt công tác phối kết hợp với giáo viên chủ nhiệm (GVCN), phụ huynh
HS trong quá trình thực hiện; Tập cho HS cách giới thiệu, trình bày mô hình sản
phẩm; Người chỉ đạo tham mưu cho Hiệu trưởng trong vấn đề tài chính để hoàn
thiện sản phẩm.
2. Phân công người chỉ đạo và phụ trách:
- Chỉ đạo : Trịnh Thị Hạnh
- Người phụ trách: Trương Đại Bàng, Hoàng Hữu Nhân.
3. Thời gian thực hiện: Tháng 8/2015: Đăng ký chủ đề, mô hình sản phẩm;
Tháng 9/ 2015: Triển khai thực hiện; 01/10 đến 25/ 11/2015: Tiếp tục hoàn
thiện, nạp sản phẩm dự thi về huyện.
Thời gian nạp sản phẩm về huyện: 30/11/2015
II. Cuộc thi “ Vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các vẫn đề thực
tiễn” dành cho HS trung học:
1. Nhiệm vụ, chỉ tiêu, các giải pháp cơ bản:
1.1 Nhiệm vụ:

- Cán bộ quản lý chịu trách nhiệm chung về từng nhóm được phân công chỉ đạo;
Nhóm trưởng phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên phụ trách từng lớp,
GV phụ trách khối nào chịu trách nhiệm về chất lượng từng bài thi của khối đó.
- Mỗi giáo viên trong từng nhóm đề tài có nhiệm vụ hướng dẫn HS làm bài thi
theo quy định
1.2. Chỉ tiêu: Mỗi khối, mỗi chủ đề có ít nhất hai bài gửi dự thi cấp huyện
Cả trường đạt ít nhất 10 giải cấp huyện, 05 giải cấp Tỉnh.
1.3. Một số giải pháp:
9


- GVCN phối kết hợp cùng với các GV được phân công trên cơ sở những chủ đề
HS đã lựa chọn, định hướng tư vấn HS chọn tình huống cụ thể, thiết thực, gần
gũi, gắn với tình hình nhà trường, địa phương, gia đình; có thể giải quyết bằng
kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm của HS.
- Các GV được phân công phụ trách khối nào hướng dẫn HS viết bài, có trách
nhiệm chấm, sửa bài, có đầu tư trọng tâm trọng điểm về chất lượng bài thi.
- GVCN và GV được phân công phụ trách có thể phối kết hợp cùng phụ huynh
trong việc hướng dẫn HS viết bài.
2. Phân công người chỉ đạo và phụ trách:
2.1. Nhóm đề tài 1: Các vấn đề liên quan đến Môi trường: Bảo vệ môi trường,
bảo tồn thiên nhiên, tài nguyên, ứng phó với biến đổi khí hậu, sử dụng năng
lượng tiết kiệm...
- Chỉ đạo: Lê Thị Sinh- Phó Hiệu trưởng, chuyên môn Địa lý- Hóa học
- Các thành viên: Phụ trách khối 6,7: Đinh Thị Chuyên, Phạm Thị Nguyệt , Lê
Văn Dũng, Nguyễn Ngọc Anh.
Phụ trách khối 8,9: Lê Thị Quyên, Trần Thị Nghĩa, Nguyễn
Thị Hà.
2.2. Nhóm đề tài 2: Các vấn đề liên quan đến An toàn giao thông, hiểu biết
pháp luật, tham nhũng:

- Chỉ đạo: Lê Lệnh Luân- Hiệu trưởng, chuyên môn GDCD
- Các thành viên: Phụ trách khối 6,7: Ngô Thị Thu, Hồ Thị Lan Phương.
Phụ trách khối 8,9: Lưu Thị Luân, Lê Tiến Lực.
2.3. Nhóm đề tài 3: Các vấn đề liên quan đến Bảo vệ chủ quyền quốc gia và
biên giới biển đảo, quyền sống của con người.
- Chỉ đạo: Trịnh Thị Hạnh- Phó Hiệu trưởng, chuyên môn Ngữ văn
- Các thành viên: Phụ trách khối 6,7: Lưu Thị Thu, Lê Thị Thương.
Phụ trách khối 8, 9: Hoàng Thị Huê, Nguyễn ĐứcThắng,
Nguyễn Thị Nga.
3. Thời gian thực hiện: Tháng 9/2015: Đăng ký chủ đề, triển khai xây dựng đề
cương viết bài; Tháng 10/ 2015: Viết bài; Từ 01/11 đến 25/11/2015: Các nhóm
thu bài, chấm bài sửa bài lần 1, lần 2, trả bài, yêu cầu HS viết lại; Từ 26/11 đến
10/12/2015: Thu chấm sửa bài lần 3, chọn bài nạp về huyện
Thời gian nạp bài về huyện: 14/12/2015
III. Cuộc thi “ Dạy học tích hợp”:
1. Nhiệm vụ, chỉ tiêu, giải pháp:
1.1 Nhiệm vụ:
- GV chọn bài đảm bảo tích hợp, viết mô tả, soạn bài, quay băng ghi hình, thu
thập các sản phẩm của HS.
- Người chỉ đạo và phụ trách cùng tổ chuyên môn giúp đỡ hỗ trợ GV tham gia.
1.2 Chỉ tiêu: Cả 04 nhóm phải gửi bài dự thi cấp huyện
Mỗi tổ chuyên môn có ít nhất 01 giải cấp tỉnh
1.3 Giải pháp:

10


- GV trực tiếp tham gia bài thi cần bám sát yêu cầu công văn 308/ PGDDTTHCS, chọn bài dạy có tính tích hợp cao, soạn bài, viết bài dự thi, tiếp thu các
nội dung góp ý của đồng nghiệp, tổ chức dạy học
- Tổ trưởng chuyên môn tư vấn giúp GV chọn đề tài, nội dung, theo dõi tiến độ

thực hiện, tham gia dự giờ, góp ý, sửa bài viết, cùng nhà trường tổ chức quay
băng hình.
- Người chỉ đạo theo dõi sát sao, tham gia dự giờ, tham mưu cho Hiệu trưởng hỗ
trợ GV trong vấn đề tài chính ( tiền quay băng hình)
2. Phân công người chỉ đạo và phụ trách:
- Chỉ đạo : Trịnh Thị Hạnh.
- Người phụ trách:
+ Tổ Khoa học Tự nhiên: Lê Thị Tân
Nhóm Toán: Lê Văn Dũng, Lê Tiến Lực
+ Tổ Khoa học Xã hội : Hoàng Thị Huê
Nhóm Ngữ văn: Hồ Thị Lan Phương, Nguyễn Đức Thắng.
Nhóm Lịch sử- Giáo dục công dân: Ngô Thị Thu, Lưu Thị Luân.
Môn Tiếng Anh: Vũ Văn Thiện.
3. Thời gian thực hiện: Tháng 9/2015: Đăng ký chủ đề, triển khai xây dựng đề
cương viết bài, soạn giáo án; Tháng 10/ 2015: Tiếp tục hoàn thiện bài viết; Từ
10/11 đến 25/11/2015: Các nhóm tổ chức dạy, dự giờ góp ý; Từ 30/11 đến
05/12/2015: Tổ chức dạy học, quay băng đĩa, gửi bài dự thi.
Thời gian nạp bài về huyện: 14/12/2015
IV. Cuộc thi “Viết thư Quốc tế UPU” :
1. Nhiệm vụ, chỉ tiêu, giải pháp:
1.1 Nhiệm vụ:
- CBQL triển khai nội dung thể lệ cuộc thi tại cuộc họp giao ban, phân công
nhiệm vụ, giao chỉ tiêu, tổ chức thực hiện, theo dõi kiểm tra việc thực hiện.
- Tổng phụ trách triển khai phát động cuộc thi dưới cờ, triển khai cuộc thi đến
tất cả các lớp.
- GVCN cùng GV Ngữ văn hướng dẫn HS viết bài, theo dõi tiến độ, chấm chọn
bài gửi dự thi
1.2 Chỉ tiêu:
Mỗi khối chọn 2 bài xuất sắc dự thi cấp huyện
Đạt ít nhất 01 giải cấp tỉnh.

1.3 Giải pháp:
- Người chỉ đạo cùng GV Ngữ văn xây dựng gợi ý viết bài, theo dõi chỉ đạo sát
sao mọi hoạt động.
- GV Ngữ văn phối hợp cùng GVCN ở khối mình phụ trách hướng dẫn HS viết
bài, chọn những HS có khả năng viết văn, chữ đẹp (Chọn HS trong đội tuyển
Văn) để đầu tư, có trách nhiệm chấm chữa bài; có thể dùng bài thi lần cuối thay
thế cho một bài kiểm tra thường xuyên ở môn học nhằm xác định ở HS tầm
quan trọng của bài thi đồng thời tạo động lực để HS phấn đấu làm bài tốt hơn.
- GVCN, GV Ngữ văn cùng với Tổng phụ trách Đội làm tốt việc theo dõi, đôn
đốc nhắc nhở thường xuyên, chọn bài gửi dự thi các cấp.
11


2. Phân công người chỉ đạo và phụ trách:
- Chỉ đạo : Trịnh Thị Hạnh.
- Người phụ trách:
+ Tổ Khoa học Tự nhiên: Nguyễn Thị Nga
Các GVCN thuộc Tổ Khoa học tự nhiên
+ Tổ Khoa học Xã hội: Hoàng Thị Huê, Các GVCN thuộc Tổ Khoa học Xã hội;
Nhóm Ngữ văn: GV dạy Ngữ văn khối nào phụ trách bài thi của khối đó.
3. Thời gian thực hiện: Tháng 12/2015: Triển khai nội dung cuộc thi, phát động
dưới cờ đến toàn thể CBGV NV, HS các lớp học; Từ 15/12/ 2015 đến
15/01.2016: Viết bài, chấm, sửa bài lần 1, tiếp tục hoàn thiện bài viết; Từ
15/01/2016 đến 22/01/2016: Thu, chấm sửa bài lần 2, chọn bài gửi dự thi.
Thời gian nạp bài về huyện: 25/01/2016
C. Điều chỉnh kế hoạch: ....
3.4 Tổ chức triển khai kế hoạch, thực hiện tốt công tác chấm chữa bài thi.
Trong nội dung này, người viết muốn đề cập đến hai hoạt động cơ bản
quan trọng: Tổ chức triển khai kế hoạch và chấm chữa bài thi.
Kế hoạch chỉ nằm trên trang giấy nếu không đưa nó vào thực tiễn hoạt

động. BGH phải triển khai kế hoạch đến tất cả mọi thành viên (trong cuộc họp
giao ban hoặc họp hội đồng). Các Tổ trưởng chuyên môn, Tổng phụ trách Đội,
trưởng nhóm, GVCN phải nắm vững nhiệm vụ của cá nhân, của bộ phận mình
phụ trách. Việc tổ chức thực hiện các cuộc thi tìm hiểu được tiến hành trong suốt
cả một thời kỳ (có thể gần hết cả năm học). Căn cứ vào kế hoạch đã xây dựng,
bản thân tôi đã chỉ đạo các bộ phận được phân công thực thi nhiệm vụ của mình,
cùng Tổ trường chuyên môn tổ chức hướng dẫn các thành viên trong việc thực
hiện nhiệm vụ, giúp đỡ họ khi gặp khó khăn, theo dõi đôn đốc các bộ phận
thường xuyên. Trong thực hiện kế hoạch, cần làm tốt công tác phối kết hợp giữa
các bộ phận (Tổ chức Đội, tổ chuyên môn, GVCN) để đảm bảo tiến độ, đảm bảo
chất lượng các bài thi.
Tại sao phải chấm chữa bài thi? Và đặc biệt phải chấm chữa bài thi nhiều
lần? Như chúng ta đã biết, việc tham gia các cuộc thi tìm hiểu ngoài mục tiêu là
bài thi đạt giải ở các cấp thì mục tiêu đầu tiên, quan trọng cần hướng đến là
tuyên truyền giáo dục về nội dung thi, tiếp tục phát triển năng lực toàn diện, rèn
luyện và bổ sung kỹ năng sống...cho người tham gia. Nếu người tham gia chỉ
“đơn thương độc mã” trong các cuộc thi thì không đạt được các mục tiêu trên.
Cho nên, trong hầu hết các cuộc thi cần phải có sự phối kết hợp giữa nhiều
người và cần hơn cả là sự chỉ đường dẫn lối của người thầy- người biết nhiều
hơn ta hoặc đi trước ta. Thầy định hướng nội dung cách thức, chấm chữa bài thi
cho học sinh để các em có thêm kiến thức, kỹ năng và như vậy chất lượng bài
thi sẽ tốt hơn.
Nếu GV tham gia các cuộc thi, phải tranh thủ ý kiến của đồng nghiệp,
nhất là những đồng nghiệp cao niên có kinh nghiệm, của đội ngũ cốt cán chuyên
môn nhà trường, Phòng GD&ĐT, của những GV đã từng thành công trong lĩnh

12


vực này. Họ sẽ giúp ta chọn lựa nội dung, chấm sửa bài, góp ý để bài thi của ta

đạt chất lượng.
Nếu là HS tham gia các cuộc thi cần tranh thủ ý kiến của những GV trực
tiếp hướng dẫn phụ trách. Thầy phải định ra con đường đi, cách làm bài, HS
thực thi sau đó thầy là người góp ý sửa chữa, chấm chữa bài thi của các em,
công tác chấm chữa bài rất có ý nghĩa đối với cả người tham gia hướng dẫn và
với cả người trực tiếp dự thi. Tất cả đều cảm thấy mình sẽ “lớn lên” về tri thức,
kỹ năng, vốn sống...và đều được trải nghiệm.
Muốn là người thầy góp ý, sửa chữa bài thi cho đồng nghiệp, người cán
bộ quản lý hay mỗi GV cũng phải nghiên cứu nội dung thi, mình cũng phải thực
sự “vào cuộc”, phải cùng trăn trở lo lắng, huy động vốn tri thức để cùng tham
gia thực hiện bài thi.
Để thực hiện tốt công tác chấm chữa bài thi cho HS, người phụ trách phải
xây dựng được đề cương đáp án sơ bộ cho nội dung thi, tức là phải xác định
Chuẩn để đánh giá. Đây là công việc khó khăn đòi hỏi năng lực, sự am hiểu,
vốn tri thức, cả lòng nhiệt tình và trách nhiệm của người hướng dẫn.
Với những cuộc thi được tổ chức lần đầu thì công việc này thực sự khó
khăn, chúng ta phải vừa làm, vừa rút kinh nghiệm. Tuy nhiên, với những cuộc
thi thường niên quen thuộc, việc xác định Chuẩn cũng không phải là dễ. Ví dụ:
Cuộc thi Viết thư Quốc tế UPU, thể lệ cơ bản không thay đổi, mỗi năm có một
đề tài khác nhau nhưng để có được kết quả cao không phải chuyện giản đơn. Ở
đây, người viết xin trình bày một đề cương hướng dẫn sơ bộ cho cuộc thi Viết
thư Quốc tế UPU lần 44 năm học 2014- 2015 để làm cơ sở cho việc chấm chữa
bài và chọn bài gửi dự thi.
GỢI Ý NỘI DUNG VIẾT THƯ UPU LẦN THỨ 44

Chủ đề: “Hãy viết một bức thư nói về thế giới bạn muốn được lớn lên
trong đó (Tiếng Anh: “The tell us about the world you want to grow up in”)
Về hình thức thẻ hiện:
Bức thư được viết dưới dạng văn xuôi, chân thực, tình cảm; có thể lựa
chọn đối tượng nhận thư (là cha mẹ, anh chị em, bạn bè, hoặc các thần tượng,

các lãnh tụ, nhân vật cổ tích...) miễn sao đối tượng đó tạo được cảm xúc thật sự
khi em viết thư.
Hành văn cần rõ ràng, mạch lạc và có cảm xúc; Cần có hình ảnh sinh
động, hoặc cách so sánh hợp lý để tạo sự lôi cuốn, hấp dẫn.
Tránh lối viết sáo rỗng, trình bày tư liệu khô khan, hoặc hô khẩu hiệu
chung chung mà không xuất phát từ cảm xúc thật, không viết dài quá 800 từ.
Có thể sử dụng lời các bài hát trong bức thư của mình
Về nội dung: Bài viết cần đảm bảo được các nội dung cơ bản sau đây:
1. Khái niệm thế giới
- “Thế giới” là danh từ dùng để chỉ toàn bộ bề mặt của trái đất - nơi toàn thể
loài người đang sinh sống, làm việc, học tập.
- Thế giới bao gồm toàn bộ vật chất (thành phố, núi đồi, sông biển, nhà cửa…)
và kinh tế, văn hóa, đạo đức, tinh thần (phong tục tập quán của các dân tộc,
13


trình độ văn hóa, phong cách ứng xử…). Thế giới bao gồm tất cả những gì đã,
đang và sẽ có trên trái đất mà chúng ta đang sống.
2. Tiêu chuẩn một thế giới tốt đẹp
- Là nơi đảm bảo đầy đủ các điều kiện vật chất, tinh thần để con người, đặc biệt
là thế hệ trẻ được sống và phát triển.
- Là nơi con người được sống trong tình yêu thương, thân ái; được làm những
điều mình mong muốn; được là chính mình; có thể biến ước mơ thành hiện thực.
- Tất cả mọi hoạt động trên thế giới đều hướng tới mục đích cuối cùng là mang
lại hạnh phúc, ấm no, phồn thịnh cho nhân loại.
3. Lí do trẻ em cần được sống trong một thế giới tốt đẹp mà các em mong
muốn
Trẻ em chính là tương lai của thế giới. Thế giới có trở nên bền vững, tốt đẹp
được hay không chính là phải đảm bảo thật tốt các điều kiện cho các em phát
triển; Để có thể sống và phát triển đầy đủ nhất, trẻ em cần có những điều kiện

thuận lợi về các mặt: kinh tế, văn hoá, môi trường, trong sự hợp tác, hoà bình,
hữu nghị.
4. Thực tế sự phát triển của thế giới hiện nay
* Thuận lợi
- Mối liên kết về phương tiện, kiến thức giữa các quốc gia: công ước về quyền
trẻ em được thực hiện.
- Sự hợp tác và đoàn kết quốc tế mở ra những khả năng giải quyết những vấn
đề về phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường, ngăn chặn dịch bệnh, giải trừ quân
bị, tăng cường phúc lợi trẻ em.
- Trẻ em đã được quan tâm tương đối toàn diện: từ việc chăm sóc sức khoẻ, chế
độ dinh dưỡng, giảm tỉ lệ tử vong, quan tâm đến trẻ em tàn tật, trẻ em có hoàn
cảnh đặc biệt, bình đẳng trai - gái, xoá mù chữ...
* Khó khăn:
– Trẻ em trở thành nạn nhân của hiểm hoạ chiến tranh và bạo lực, của sự phân
biệt chủng tộc, của sự xâm lược, chiếm đóng và thôn tính của nước ngoài;
- Trẻ em là nạn nhân của đói nghèo và khủng hoảng kinh tế, của nạn vô gia cư,
dịch bệnh, mù chữ, môi trường xuống cấp; khủng hoảng người di cư...
– Tình trạng trẻ em chết do suy dinh dưỡng và bệnh tật, ma tuý...…
5. Ước mong của em về một thế giới tươi đẹp
- Có một gia đình hạnh phúc: Các thành viên trong gia đình đều yêu thương,
quý trọng, đoàn kết, giúp đỡ nhau, con cháu hiếu thảo với cha mẹ... Kinh tế ổn
định, mọi thành viên được ăn mặc, học hành đầy đủ, được lao động, sáng tạo để
phát triển bản thân và giúp đỡ gia đình.
- Được cùng các bạn sống, học tập trong những ngôi trường khang trang, sạch
đẹp, môi trường trong lành, xanh mát. Nơi đó, các em sống trong vòng tay yêu
mến, ân cần của thầy cô và bè bạn, được học những kiến thức, kĩ năng sống bổ
ích để mai này trở thành người có ích cho gia đình, quê hương, đất nước.
- Rộng hơn nữa là các em được sống ở một đất nước, một thế giới thực sự yên
bình, công bằng, dân chủ, văn minh không còn cảnh hận thù, đố kị, hãm hại lẫn
14

nhau; không có cướp của, giết người; tệ nạn xã hội không ám ảnh, đeo bám con
người...
6. Những điều cần làm để được sống trong một thế giới tốt đẹp
Mọi người cần đoàn kết, chung tay, góp sức để cùng nhau xây dựng thế
giới. Với tuổi trẻ chúng ta, khi đang ngồi trên ghế nhà trường, cần ra sức học
tập, rèn luyện, tu dưỡng đạo đức, tích cực tham gia các hoạt động hữu ích như :
bảo vệ môi trường, phong trào tình nguyện, hoạt động nhân đạo...Đó chính là
những việc làm có ý nghĩa nhằm vươn tới một thế giới tốt đẹp, lí tưởng trong
tương lai.
(Với gợi ý hướng dẫn làm bài thi này, trường THCS Phạm Văn Hinh
đã đạt một giải Nhất, một giải Ba cấp Tỉnh, Phòng GD&ĐT Thạch Thành
đạt giải Nhì đồng đội toàn tỉnh).
Khi đã có đề cương đáp án làm cơ sở, việc chấm chữa bài sẽ thuận lợi
hơn. Chúng ta dựa vào đáp án đã xây dựng, chỉ ra những nội dung trong bài thi
còn thiếu, cần phải bổ sung chỉnh sửa, những nội dung cần khai thác sâu hơn. Vì
thế, sau lần sửa bài thứ nhất, người tham gia sẽ tiếp thu ý kiến, tự mình tiếp tục
sửa bài.
Việc chấm chữa bài phải công tâm, khách quan, người chấm cần trân
trọng công sức người viết nhằm phát hiện ra những bài thi có chất lượng, tiếp
tục giúp đỡ, sửa chữa, hoàn thiện.
Trong việc thực hiện công tác chấm chữa bài, người quản lý phải chỉ đạo
phân công nhiệm vụ chấm bài cụ thể theo kế hoạch đã xây dựng ở trên (GV phụ
trách khối nào, lớp nào chịu trách nhiệm sửa bài và chịu trách nhiệm về chất
lượng bài thi ở lớp, khối đó ); Phải chỉ đạo phân công GV Tin học tham gia sửa
lỗi, hỗ trợ về kỹ năng trình bày văn bản, chỉ đạo phân công GV Ngữ văn sửa các
lỗi về dùng từ, đặt câu, diễn đạt... để các bài thi ngày càng hoàn thiện.
3.5 Thực hiện tốt công tác kiểm tra, đôn đốc nhắc nhở trong mỗi cuộc thi.
Kiểm tra là một trong bốn chức năng quan trọng của người quản lý, là

công việc cuối cùng trước khi đi đến kết thúc một hoạt động. Trong bất kỳ một
hoạt động giáo dục nào nếu không có kiểm tra thì không có kết quả (chúng ta
thường xuyên thực hiện kiểm tra nội bộ, thanh tra giáo dục...). Kiểm tra không
chỉ là điều chỉnh mà còn là phát triển. Trong kiểm tra, người cán bộ quản lý phải
bồi dưỡng gợi ý, hướng dẫn phân tích để thấy ưu điểm, thiếu sót, xác định
nguyên nhân dẫn đến hạn chế, tìm giải pháp khắc phục.
Hoạt động kiểm tra trong các cuộc thi tìm hiểu cũng nhằm mục đích theo
dõi tiến độ, kết quả thực hiện ở từng giai đoạn, hướng đi của các cuộc thi, những
trường hợp sai lệch hướng hoặc những cá nhân, nhóm trì trệ trong tiến độ, hoặc
không tiến hành công việc... Kiểm tra đôn đốc giúp người cán bộ quản lý nhanh
chóng điều chỉnh, thay đổi hoặc tìm các biện pháp thích hợp tác động giải quyết
tình hình: Có thể dùng nguyên tắc (Biện pháp hành chính ); có thể động viên
khuyến khích ( Biện pháp tâm lý)...
Kiểm tra không phải thực hiện ở cuối mỗi cuộc thi, khi ấy chỉ để... rút
kinh nghiệm mà phải tiến hành song song với thời gian làm bài thi, có nghĩa là
15


kiểm tra đôn đốc nhắc nhở phải thường xuyên liên tục: Cụ thể với từng cá nhân,
từng nhóm hoạt động hoặc từng lớp, từng tổ chuyên môn; có thể nhắc nhở trong
giao ban hàng tuần, hàng tháng, trong các buổi sinh hoạt chuyên môn... Công
việc kiểm tra không phải chỉ nên giao cho một người quản lý mà nên phân công
cho nhiều người cùng tham gia kiểm tra: Tổ trưởng chuyên môn, nhóm trưởng
phụ trách, GVCN, lớp trưởng... hoặc tự kiểm tra.
Người cán bộ quản lý nên lập một cuốn sổ theo dõi theo mẫu sau:
Phần 1: Kế hoạch thực hiện các cuộc thi (Như ví dụ ở phần trên, từ trang 8 đến
trang 11của SKKN này)
Phần 2: Theo dõi thực hiện
Tên cuộc thi,
Thời gian

Nhận xét của người kiểm tra
Ký xác
chủ đề
kiểm tra
nhận và
Đối với cá Đối với
cam kết
nhân phụ
nhóm( lớp )
thực hiện
trách
thực hiện
1
2
3...
Dưới đây xin trích dẫn một số đoạn trong sổ theo dõi mà người viết ghi lại:
Thời
Nhận xét của người kiểm tra
Ký xác
Tên cuộc
gian
nhận và
Đối với
Đối với
thi, chủ đề kiểm
cam kết
cá nhân phụ trách
nhóm( lớp ) thực
tra
thực

hiện
hiện
Hai GV phụ trách đã HS lớp 8A: Chưa
hỗ trợ HS trong việc thật sự chủ động,
GV phụ
1.
Sáng
chọn mô hình sản thiếu tự tin khi tập
trách và
tạo khoa 15/11/ phẩm, có hướng dẫn giới thiệu và trình
HS
ký
học
kỹ 2015
các em tùng bước bày sản phẩm
cam kết
thuật
hoàn thiện bài thi
Cần tiếp tục nghiên
thực
Đề nghị dành thời cứu, hoàn thiện bài
hiện
gian nhiều hơn cho thi...
cuộc thi...
2.
Vận
K6: Đã chọn đúng
dụng kiến
Phụ trách khối 6,7: chủ đề nhưng nhiều
thức liên

Các GV về cơ bản đã HS chưa biết cách
môn
để
định hướng chọn đề làm bài, sa vào kể lể
giải quyết
tài, có hướng dẫn HS đề nghị GVCN và
các vấn đề
viết bài
GVBM phải hướng
thực tiễn
Chưa tích cực sâu dẫn cụ thể cách làm GV phụ
dành cho 15/11/ sát, chưa tổ chức bài cho HS
trách
HS THCS 2015
chấm bài theo yêu K7: Thực hiện tương khối, lớp
Nhóm đề
cầu, chưa đúng tiến đối tốt
trưởng
tài 1
độ ; công tác phối kết K8: Chọn đề tài hay, các lớp
16


hợp giữa GVCN và mang tính thực tiến ký xác
GVBM chưa thật sự cao nhưng việc giải nhận và
hiệu quả
quyết tình huống còn cam kết
nặng về lý thuyết...
thời gian
K9: Đã chọn đề tài tiến độ

mới nhưng việc viết hoàn
bài chưa có nhiều thành
đầu tư do phải tập
...
trung ôn thi HSG văn
...
hóa lớp 9 cấp huyện;
đề nghị sau khi HS
...
tham gia thi HSG cần
động viên, tiếp tục hỗ
trợ cao hơn...
3.6 Thực hiện tốt công tác thi đua khen thưởng, khuyến khích động viên
CBGVNVHS sau mỗi cuộc thi.
Về mặt lý luận, khen thưởng là cách thức biểu thị sự đánh giá tích cực của
nhà quản lý giáo dục với kết quả và thành tích đạt được của cá nhân hoặc tập
thể. Tác động kích thích của khen thưởng là ở chỗ nó thể hiện sự công nhận của
nhà quản lý giáo dục với các thành viên trong tổ chức. Khen thưởng không
những nhằm vào những thành công, những kết quả của công việc mà còn nhằm
vào động cơ của hoạt động. Khen thưởng phải khách quan, công bằng hợp lý,
đúng người, đúng việc, đúng thời điểm, phải được đông đảo các thành viên
trong tập thể thừa nhận và dư luận hoan nghênh, chú ý động viên khuyến khích
những người lần đầu tiên đạt thành tích.
Trong thực tiễn nhà trường THCS nói chung, tại trường THCS Phạm Văn
Hinh những năm qua, nhà trường luôn coi khen thưởng là một giải pháp để
khuyến khích động viên CBGV NV HS tham gia các cuộc thi, nhà trường luôn
quan tâm đúng mức đến việc khen thưởng sau các cuộc thi tìm hiểu nên có tác
dụng động viên phong trào tương đối tốt.
Căn cứ quy chế chi tiêu nội bộ, cân đối nguồn ngân sách, nhà trường đã
định ra mức thưởng và các giải thưởng cho từng cuộc thi tìm hiểu từ cấp trường,

cấp huyện, cấp tỉnh ngay từ đầu năm học. Cuối mỗi học kỳ, cuối năm học nhà
trường thực hiện khen thưởng cho những HS đạt giải các cấp trong mỗi
cuộc thi tìm hiểu như khen thưởng học sinh Giỏi văn hóa các cấp. Điều này
cũng khẳng định vị trí của các cuộc thi tìm hiểu trong nhà trường đồng thời có
tác dụng thúc đẩy hoạt động giáo dục này.
Nhà trường cũng đã huy động các nguồn lực khác nhau để thực hiện chi
cho khen thưởng. Ở các bài thi đạt giải cấp trường, quỹ Đội đóng góp; Ở các
bài thi đạt giải cấp huyện, cấp Tỉnh, cấp Quốc gia, huy động sự ủng hộ đóng góp
của CBGVNV, phụ huynh HS, các nhà hảo tâm.
Nhà trường thực hiện tặng khen các danh hiệu cho GV: “ GV thực hiện
xuất sắc cuộc thi tìm hiểu” (Năm học 2014-2015: Vũ Thị Phương, Năm học
17


2015-2016: Lưu Thị Luân ), “ GV tham gia tốt phong trào tổ chức các cuộc thi
tìm hiểu” (Năm học 2014-2015: Hoàng Thị Huê; Năm học 2015-2016:Hồ Thị
Lan Phương, Hoàng Hữu Nhân )...
4. Hiệu quả của SKKN đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng
nghiệp và nhà trường
Sau khi áp dụng các giải pháp trên đây, bản thân tôi cảm thấy tự tin hơn
trong quản lý giáo dục, chất lượng hoạt động giáo dục toàn diện tại trường
THCS Phạm Văn Hinh ngày càng được nâng lên. Sau mỗi cuộc thi, các đồng
nghiệp của tôi- các giáo viên có thêm những biện pháp giáo dục trong hướng
dẫn HS rèn luyện tu dưỡng, học tập, lao động... ; HS có thêm những kiến thức,
kỹ năng, hiểu biết về thực tiến và nhà trường đã gần hơn với cuộc sống hàng
ngày của các em. Các cuộc thi tìm hiểu đã góp phần hoàn thiện nhân cách công
dân cho những người tham gia, góp phần thực hiện 4 mục tiêu của giáo dục mà
UNESCO đã đề ra: Học để biết, học để làm, học để cùng chung sống, học để
làm người.
Sau đây là bảng thống kê kết quả các cuộc thi tìm hiểu trong hai năm học

Tên các
cuộc thi

Năm
học

Số lượng
tham gia

Em
yêu 2014- 435(100%)
lịch sử Việt 2015 HS tham
Nam
gia
Sáng tạo 2015 04 bài thi
khoa học -2016 xếp
loại
kỹ thuật
cấp trường
2014- 435(100%)
Viết
thư 2015 học sinh
quốc
tế
tham gia
UPU
2015- 420(100%)
2016 học sinh
tham gia

Kết quả cụ thể
Ghichú
Dự thi, đạt Dự thi, đạt Dự thi, đạt
giải cấp
giải cấp
giải cấp
Huyện
Tỉnh
Quốc gia
Đạt 01 giải Đạt 01 giải
Nhì, 02 Ba, ba, 01 giải
02 KK
KK
Đạt 01 giải
KK
Gửi 5 bài
dự thi
Gửi 5 bài
dự thi

Đạt 01 giải
Nhất, 01
giải Ba
Đạt 01 giải
Nhì

Đạt 07 giải Đạt 03 giải
Vận dụng
10 bài thi ( 01 Nhất,
( 01 Ba, 02

kiến thức 2014- xếp
giải 02 Nhì, 01
KK)
liên môn 2015 cấp trường Ba,03KK)
để
giải
quyết các
14 bài thi Đạt 13
Đạt 07giải
vấn
đề 2015- được xếp giải ( 02
(02 Nhì, 02
thực tiễn
2016 giải
cấp Nhất, 03
ba, 03 KK )
trường
Nhì, 02 Ba,
06 KK)

Mỗi bài
thi có
từ 1-2
Gửi 01 bài HS
tham
dự thi
gia

18

Tên các
cuộc thi

Năm
học

Số lượng
tham gia

Tìm hiểu 2015- 33 (100%)
Luật PC
2016 CBGV NV
tham
tham gia
nhũng
2014- 04 bài thi
2015 xếp
loại
Dạy
học
cấp trường
tích hợp
2015- 04 bài thi
2016 xếp
loại
cấp trường

Kết quả cụ thể
Ghichú

Dự thi, đạt Dự thi, đạt Dự thi, đạt
giải cấp
giải cấp
giải
cấp
Huyện
Tỉnh
Quốc gia
gửi dự thi
01 bài

Đạt 01 giải Đạt 01 giải
Mỗi bài
Nhì, 01 giải Ba
thi có
Ba, 01 giải
từ 1-2
KK
GV
Đạt 02 giải Đạt 01 giải Đạt 01 giải tham
gia
Nhì, 01 giải Nhì, 01 giải
KK
Ba, 01 giải Ba, 01 giải
KK
KK
Nhìn vào bảng thống kê, có thể khẳng định rằng: Tại trường THCS Phạm
Văn Hinh, qua việc áp dụng SKKN, so với những năm học trước ( Đối chiếu với
bảng thống kê trang 4 của SKKN này), các cuộc thi tìm hiểu được triển khai
thực hiện có hiệu quả ngày càng tăng lên, số lượng học sinh, giáo viên tham gia

các cuộc thi ngày càng nhiều, chất lượng những cuộc thi tìm hiểu được nâng lên
rõ rệt, số lượng bài đạt giải, chất lượng giải được cải thiện dần từng bước. Điều
quan trọng hơn cả là các cuộc thi tìm hiểu đã có sự tác động thật sự đến nhận
thức, tư tưởng, tình cảm của tất cả những người tham gia. Từ bài thi tìm hiểu
đến hành động là một quãng đường nhưng tri thức trong những cuộc thi đã trở
thành một phần của ánh sáng soi đường giúp tất cả những người tham gia thi
hành động đúng hơn trong cuộc sống.
Thật vinh dự cho Trường THCS Phạm Văn Hinh khi nhà trường cùng với
Phòng GD&ĐT Thạch Thành được tham dự Lễ Phát động cuộc thi viết thư
Quốc tế UPU lần 45, Lễ phát thưởng cho HS đạt giải cấp tỉnh Cuộc thi viết
thư quốc tế UPU lần 44 tại trường THCS Lê Hữu Lập- Hậu Lộc- Thanh Hóa
vào ngày 23 tháng 11 năm 2015. Nhà trường có hai em đạt giải: một giải Nhất
cấp Tỉnh (Vũ Minh Tâm- HS lớp 9A ), một giải Ba cấp Tỉnh (Phạm Quỳnh ChiHS lớp 6A). (Bức ảnh chụp tại phần phụ lục trang 21 của SKKN)
III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận:
Quản lý giáo dục là một khoa học đồng thời cũng là một nghệ thuật.
Người cán bộ quản lý giáo dục không chỉ cần trang bị một hệ thống kiến thức về
quản lý nhà trường mà cần phải có sự linh hoạt trong mọi hoạt động chỉ đạo, tổ
chức thực hiện. Bác Hồ từng dạy chúng ta “ Dĩ bất biến, ứng vạn biến”. Chỉ đạo
tổ chức thực hiện các cuộc thi tìm hiểu trong nhà trường là một hoạt động giáo
19


dục nằm trong quá trình giáo dục nhân cách cho người học nói chung. Khó khăn
lớn nhất của hoạt động này cũng chính là việc vận dụng linh hoạt các phương
pháp quản lý và các nguyên tắc giáo dục để đạt hiệu quả như mong muốn.
Góp phần tháo gỡ phần nào những khó khăn trong công tác chỉ đạo thực hiện
các cuộc thi tìm hiểu trong nhà trường THCS, trên đây người viết đã trình bày 6
nhóm giải pháp cơ bản mà bản thân đã thực hiện trong một số năm học, đạt
được những kết quả nhất định: Trước hết, chúng ta phải tổ chức tốt công tác

tuyên truyền giáo dục, triển khai đến toàn thể cán bộ giáo viên học sinh về nội
dung, vai trò, ý nghĩa của các cuộc thi tìm hiểu trong năm học. Sau đó, phải căn
cứ tình hình thực tiễn, căn cứ năng lực sở trường của đơn vị, chọn đầu tư cho
những cuộc thi trọng tâm, trọng điểm. Người cán bộ quản lý phải xây dựng
được kế hoạch cụ thể, chi tiết phù hợp, khả thi cho từng cuộc thi đã chọn lựa.
Điểu quan trọng là chúng ta phải thực hiện tốt công tác triển khai thực hiện,
công tác chấm chữa bài, công tác kiểm tra, đôn đốc nhắc nhở trong mỗi cuộc
thi. Và một giải pháp quan trọng là chúng ta phải thực hiện tốt công tác thi đua
khen thưởng, khuyến khích động viên cán bộ giáo viên nhân viên học sinh sau
khi tham gia các cuộc thi đạt hiệu quả.
Có thể nói, dù thực hiện bất kỳ hoạt động giáo dục nào trong nhà trường,
không chỉ là chỉ đạo thực hiện các cuộc thi, người cán bộ quản lý cũng phải tâm
huyết, trách nhiệm, luôn trau dồi kiến thức, kỹ năng, có tinh thần học hỏi, không
ngại khó, ngại khổ, liên tục phấn đấu, đổi mới chính mình, gương mẫu, cùng
“chia ngọt sẻ bùi” với đồng nghiệp để hoàn thành nhiệm vụ nặng nề vẻ vang
trong sự nghiệp trồng người .
2. Kiến nghị:
- Với Phòng GD&ĐT: Tiếp tục rút kinh nghiệm sau mỗi cuộc thi, nhân rộng
điển hình tiên tiến các trường thành công trong lĩnh vực này; Tiếp tục thực hiện
tốt việc tổ chức các buổi tập huấn, thảo luận nhằm chia sẻ kinh nghiệm về cách
hướng dẫn thực hiện để các nhà trường cùng nhau tháo gỡ dần khó khăn (Như
buổi trao đổi về cuộc thi Sáng tạo khoa học kỹ thuật đầu năm học 2015- 2016)
- Với Sở GD&ĐT: Sau khi tổ chức chấm thi, công bố kết quả, nên gửi về các
Phòng GD&ĐT nội dung hướng dẫn chấm của những cuộc thi để các đơn vị học
tập, rút kinh nghiệm.
Trên đây là những suy nghĩ của cá nhân tôi, đây cũng là đề tài mới, chưa
có nhiều tài liệu bàn tới nên chắc chắn sẽ còn nhiều thiếu sót, mong quý thầy cô
góp ý để SKKN này sẽ hoàn thiện hơn.
XÁC NHẬN CỦA HIỆU TRƯỞNG
Thạch Thành, ngày 12 tháng 04 năm 2016

Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
không sao chép nội dung của người khác

Trịnh Thị Hạnh

20


PHẦN PHỤ LỤC

Dưới đây là bức ảnh chụp phần trao giải tại buổi Lễ Phát động cuộc thi viết
thư Quốc tế UPU lần 45, Lễ phát thưởng cho HS đạt giải cấp tỉnh Cuộc thi
viết thư quốc tế UPU lần 44, Nhà trường có hai em được nhận thưởng:

(Vũ Minh Tâm đứng thứ 3, Phạm Quỳnh Chi đứng thứ 4 từ trái sang)
Dưới đây là bức ảnh tại Lễ Tổng kết năm học 2015-2016 của nhà trường, Phó
Trưởng Phòng GD&ĐT, chuyên viên PGD&ĐT và Hiệu trưởng phát thưởng cho
HSG văn hóa lớp 9 và HS đạt giải cuộc thi “VDKT liên môn” cấp tỉnh.

21