Sống ảo và các mối liên hệ liên quan

Sống ảo
•

•

•

Một hiện tượng xã hội đang phổ biến như một căn bệnh trầm kha có sức lây
lan ảnh hưởng với tốc độ nhanh chóng, đó là bệnh sống ảo.

Trong cuộc sống hiện tại, nhiều người có khuynh hướng bất mãn, không hài lòng
với những gì mình có. Họ luôn theo đuổi những tham vọng hão huyền, ngoài khả
năng của mình. Một hiện tượng xã hội đang phổ biến như một căn bệnh trầm kha
có sức lây lan ảnh hưởng với tốc độ nhanh chóng, đó là bệnh sống ảo. Căn bệnh


này không loại trừ ai, từ người bình dân đến người trí thức, từ người nông thôn đến
người thành thị, từ trẻ vị thành niên đến người trưởng thành, từ người nghèo khó
đến

người

giàu

sang.

Tìm trong Google tiêu đề “sống ảo”, trong thời gian 0,60 giây, chúng ta có kết quả
là 358.000 bài viết có liên quan. Điều này cho thấy vấn đề sống ảo được nhiều
người nhắc tới như một hiện tượng xã hội đáng báo động và, đồng thời mời gọi
mọi

người

hãy

suy

nghĩ

một

cách

nghiêm

túc.

Do cuộc sống ở nông thôn nghèo khó, nhiều thiếu nữ Việt muốn đổi đời. Họ mơ
mộng hão huyền nghĩ rằng cứ sang đến Hàn Quốc, Đài Loan là có những người
tình trong mộng, đẹp trai như diễn viên điện ảnh, cơ bắp như những vận động viên
thể thao. Những đường dây cò mồi “kết duyên” được hình thành. Biết bao cô gái
chân quê nhắm mắt đưa chân, bỏ lại đàng sau gia đình và quê hương, tới một chân
trời xa lạ và một tình yêu hoang tưởng. Trong số những cô dâu này, phải nhận rằng
một phần nhỏ gặp được người tốt, an phận làm dâu xứ người, mặc dù rất nhiều khó
khăn do khác biệt về văn hoá, phong tục tập quán. Nhưng phần lớn trong số những
cô dâu Việt không được may mắn như thế. Họ phải đối mặt với những xung đột,
bạo lực hành hạ tinh thần thể xác. Có những người tìm giải thoát bằng nhảy lầu tự
tử. Nhiều người tìm cách bỏ trốn mong thoát khỏi đời sống vợ chồng đã biến thành
địa ngục trần gian. Bất chấp những thông tin về những vụ việc đau lòng này, nhiều
bạn trẻ vẫn muốn lên đường, mang theo giấc mộng làm dâu xứ người, mặc dù phải
vay mượn, nợ nần để có tiền đóng cho những đường dây dịch vụ. Theo bài viết

trên báo điện tử VNExpress ngày 12-11-2015, nhân ngày độc thân (11-11-2015),
cô dâu Việt được rao bán công khai trên mạng với giá 1.500 USD trên một trang
mạng điện tử Trung Quốc. Ai là con Rồng cháu Lạc mà không đau lòng trước
những

thông

tin

này?


Khá nhiều bạn trẻ thời nay thích hưởng thụ hơn là lao động. Họ vùi đầu vào các
cuộc ăn chơi đen đỏ, cá độ bóng đá, lô đề, nghiện ngập. Biết bao án mạng đã xảy
ra vì nguyên nhân cờ bạc. “Cờ bạc là bác thằng bần”, “Chơi đề ra đê mà ở”, những
thành ngữ đó đã thành quen thuộc, mà vẫn không ngăn được thú ham chơi, dẫn
nhiều người đến tan cửa nát nhà, vợ chồng chia ly, huynh đệ tương tàn. Cờ bạc đen
đỏ thường đi liền với rượu chè bê tha và những lạc thú khác. Ông bà ta thời xưa có
nói đến “tứ đổ tường” tức là bốn tệ nạn thường hay gắn liền với nam giới: Cờ bạc rượu chè - trai gái - hút sách. Tưởng đâu chỉ là những tệ nạn của thời phong kiến
xa xưa, nhưng những nết xấu này không những tồn tại mà còn gia tăng trong thời
hiện đại này, làm tan cửa nát nhà và đau khổ những người thân. Vẫn còn đó số
đông thanh niên muốn tìm cảm giác lạ trong ma tuý, thuốc lắc và đập đá. Con số
những đệ tử của “nàng tiên nâu” vẫn không ngừng gia tăng, huỷ hoại tinh thần, thể
xác và tương lai của giới trẻ. Ảo tưởng của người con thứ hoang đàng trong Tin
Mừng (x. Luc 15,11-31) vẫn là lối suy nghĩ của nhiều bạn trẻ ngày nay.
Thời gian gần đây, do thiếu hiểu biết, một số lớn nông dân nghèo đã bị lừa bằng
những chiêu bài quảng cáo buôn bán đa cấp, chương trình “làm giàu không cần
vốn”, thậm chí còn có những chương trình “đến nghe được tiền”. Đây là những vụ
lừa đảo nhẫn tâm, kéo theo nhiều hệ luỵ đau đớn cho người nghèo. Người nông
dân suốt đời chân lấm tay bùn, hy vọng đổi đời, nhưng những chiếc phao hy vọng

đó lại làm cho họ trở thành con nợ không biết đến bao giờ mới trả hết được. Cũng
vì chạy theo ảo ảnh mà nhiều người lao vào những vụ “tín dụng đen” như con thiêu
thân, kéo theo cả họ hàng làng xóm đến chỗ khánh kiệt. Có những thôn làng, sau
khi cơn bão tín dụng đen đi qua, trở thành xơ xác, tiêu điều, cộng với sự thù hằn
giữa những chủ nợ và con nợ. Đó là bài học đắt giá cho những ảo tưởng, tham
vọng

làm

giàu

mà

thiếu

hiểu

biết.


Nhờ sự phát triển của công nghệ thông tin, ở nông thôn, những bà già nhai trầu
bỏm bẻm, những ông lão chăn trâu ngoài đồng cũng sử dụng điện thoại. Không ai
phủ nhận lợi ích và hiệu quả của phương tiện thông tin này. Tuy vậy, sự tiếp nhận
không kiểm soát và thiếu quân bình là một mối nguy hiểm cho xã hội, như con dao
hai lưỡi. Một tỷ lệ không nhỏ các bạn trẻ đã trở thành tín đồ của Facebook và say
mê trong thế giới ảo này. Họ đưa mọi thứ lên “phây”, từ những chuyện tình cảm cá
nhân, những vui buồn, những giận dữ… tất cả đều trở thành công khai. Những
người bình luận cũng vội vã, phiếm diện và ác ý tuỳ theo cảm tính cá nhân, khiến
không ít người trở thành nạn nhân. Nhiều người đã phải tự tử vì không chịu nổi áp
lực của những lời đàm tiếu. Đơn cử một trường hợp cụ thể: ngày 27-6-2013,

N.T.C.L. là nữ sinh lớp 12 của một trường THPT ở huyện Thạch Thất (Hà Nội), đã
bị bạn cùng lớp ghép ảnh chân dung vào ảnh một cô gái mặc áo cổ rộng rồi đăng
lên Facebook. Các thành viên trên mạng xã hội này đã vào giễu cợt, thậm chí miệt
thị L., khiến nữ sinh này uất ức tự tìm đến cái chết ( cũng đã trở thành một cái bẫy để lừa tình,
lừa tiền những con mồi ngây thơ. Nhiều người tìm hiểu nhau qua “chat” trên mạng,
nghĩ rằng sẽ tìm được ý trung nhân mình mong muốn. Do cả tin, nhiều cô gái,
trong đó có những nữ sinh và trẻ vị thành niên, đã rơi vào những đường dây buôn
người và những ổ điếm. Báo chí cũng nêu đã có những “mệnh phụ phu nhân”,
những “quý bà” vì ham trai lạ người nước ngoài đã mắc lừa và chuốc lấy những
hậu

quả

thảm

hại.

Lối sống ảo cũng len lỏi vào đời sống tín ngưỡng của người dân. Cứ mỗi độ xuân
về, lại xuất hiện những lễ hội đủ kiểu mà linh thiêng thì ít, trần tục thì nhiều. Có
nhiều người quanh năm buôn bán gian lận, nghĩ rằng đầu xuân đi lễ các đình, các
phủ là được may mắn. Đây là một hình thức “hối lộ thần linh” như nhiều người đã


bình phẩm và phê phán. Họ cố tình tin rằng một miếng vải cướp được ở Đền Trần,
một chút lộc thánh giành giật ở những nơi được gọi là linh thiêng, sẽ giúp họ làm
ăn thịnh đạt phát tài, trong khi đó, sự thanh thản trong cuộc sống chỉ đến từ một
lương tâm ngay thẳng, và sự thành đạt thịnh vượng cần có nỗ lực cố gắng của bản
thân. Không ít người tín hữu Công giáo cũng bị ảnh hưởng bởi lối suy nghĩ thực
dụng trên đây khi họ thực hành những bổn phận đạo đức. Họ quên rằng giáo huấn
của Tin Mừng nhằm hoàn thiện con người toàn diện, giúp họ sống mối tương quan

tốt đẹp với Chúa và thân thiện với tha nhân, nhận ra Chúa luôn đồng hành với
mình

trong

mọi

nẻo

đường

của

cuộc

sống.

Vào buổi bình minh của lịch sử loài người, hai ông bà Ađam và Evà cũng đã ảo
tưởng trước lời dụ dỗ ngon ngọt của con rắn. Khi mơ mộng mình có thể đạt tới bậc
thần linh, ngang hàng với Thiên Chúa, ông bà đã phủ nhận thân phận thụ tạo của
mình. Sau khi ông bà ăn trái cấm, Chúa đã đến gặp ông bà để đưa ông bà ra khỏi
ảo tưởng hão huyền đó. “Ađam, ngươi đang ở đâu?” (St 3,9), câu hỏi của Chúa
giúp ông bà thức tỉnh, nhận ra vị thế của mình và nhận ra những điều mình đã làm
là sai lỗi. Câu hỏi này cũng đưa ông bà về với thực tại, nhận ra những điều tốt đẹp
Chúa đã làm cho ông bà. Vậy mà ông bà đã sớm quên lãng và chạy theo những ảo
ảnh

hư

vô.

Giêrêmia, vị ngôn sứ sống ở thế kỷ thứ 6 trước Công nguyên đã diễn tả những
người sống ảo và những người sống thật như sau: “Đây Chúa phán: Khốn thay cho
kẻ tin tưởng người đời, họ nương tựa vào sức mạnh con người, còn tâm hồn họ thì
sống xa Chúa. Họ như cây cỏ trong hoang địa, không cảm thấy khi được hạnh
phúc… Phúc thay cho người tin tưởng vào Thiên Chúa, và Chúa sẽ là niềm cậy
trông của họ. Họ sẽ như cây trồng nơi bờ suối, cây đó đâm rễ vào nơi ẩm ướt,
không sợ gì khi mùa hè đến, lá vẫn xanh tươi, không lo ngại gì khi nắng hạn mà


vẫn sinh hoa kết quả luôn” (x. Gr 17,5-9). Theo vị ngôn sứ, người sống thật là
người đặt niềm tin cậy nơi Chúa, phó thác trọn vẹn vào tình thương quan phòng
của

Ngài.

Phụng vụ tuần này giúp chúng ta chiêm ngưỡng hình ảnh vị Mục Tử Nhân Lành là
Chúa Giêsu. Mỗi tín hữu chúng ta hãy biết lắng nghe tiếng Chủ Chiên của mình.
Chúa Giêsu đã đến trần gian để đưa con người ra khỏi những khái niệm mơ hồ về
Thượng Đế. Người là Đường, là Sự thật và là Sự sống, dẫn đưa chúng ta tới hạnh
phúc

vĩnh

cửu.

Sống ảo là căn bệnh trầm kha của nhiều người trong xã hội chúng ta, nhất là nơi
giới trẻ. Để chữa trị căn bệnh này, cần phải có tác động từ nhiều phía, nhất là giúp
các bạn trẻ nhận ra trách nhiệm của mình với hiện tại và với tương lai, biết tiếp thu
có chọn lọc những tiện ích trong cuộc sống. Đối với các Kitô hữu, cố gắng sống

con người thực của mình trước mặt Chúa và đối với tha nhân, gắn bó với Lời
Chúa, nhận ra những điều kỳ diệu Chúa làm xung quanh chúng ta. Làm được như
thế, chúng ta sẽ góp phần làm cho cuộc sống này tốt đẹp và an bình hơn.
+Gm Giuse Vũ Văn Thiên