Bài 24. Nói với con

KIỂM TRA BÀI CŨ

Em hãy kể tên những văn bản nói về tình cảm cha con mà em đã được
học?


Tiết 130
NÓI VỚI CON

Y Phương


I. GIỚI THIỆU CHUNG:

1. Tác giả:
-Tên thật: Hứa Vĩnh Sước, sinh năm 1948.
- Là nhà thơ người dân tộc Tày.
- Thơ ông thể hiện tâm hồn chân thật, mạnh
mẽ, trong sáng và cách tư duy giàu hình ảnh
của người miền núi.


2. Tác phẩm:
Sáng tác 1980, được in
trong “Thơ Việt Nam 19451985”.


Người đồng mình thương lắm con ơi

NÓI VỚI CON

Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
thungchê thung nghèo đói
Sống trong thung không
Sống như sông như suối

_Y Phương_
Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười
Người đồng mình yêu lắm con ơi
Đan lờ cài
lờ nan hoa
Vách nhà ken câu hát
Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng
Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.

Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc
Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục
Con ơi tuy thô sơ da thịt

Lên đường
Không bao giờ nhỏ bé được

Nghe con.
(Y Phương – Thơ Việt Nam 1945-1985)


Giải thích từ khó

Người đồng mình: người vùng mình, người miền mình. Đây có thể hiểu là những người cùng sống
trên một miền đất, cùng quê hương, cùng một dân tộc.


Giải thích từ khó
Thung

Dải đất trũng và kéo dài nằm giữa hai sờn
đồi

Lê

Một loại dụng cụ bắt cá được làm bằng tre nan
vót tròn.


Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn

NÓI VỚI CON

Xa nuôi chí lớn
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh

_Y Phương_

Không lo cực nhọc

Chân phải bước tới cha

Người đồng mình thô sơ da thịt

Chân trái bước tới mẹ

Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con

Một bước chạm tiếng nói

Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương

Hai bước tới tiếng cười

Còn quê hương thì làm phong tục

Người đồng mình yêu lắm con ơi

Con ơi tuy thô sơ da thịt

Đan lờ cài nan hoa

Lên đường

Vách nhà ken câu hát

Không bao giờ nhỏ bé được

Rừng cho hoa

Nghe con.

Con đường cho những tấm lòng
Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.

(Y Phương – Thơ Việt Nam 1945-1985)


BỐ CỤC
Đoạn 1: (Khổ 1) Nói với con về tình yêu thương của cha mẹ và
quê hương đối với con.

Gồm hai đoạn

Đoạn 2: (Phần còn lại) Nói với con về truyền thống tốt đẹp
của quê hương và ước nguyện của người cha.

II/ ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1/ Nói với con về tình cảm cội nguồn.

Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười


Chân phải bước tớibước
cha tới
bước
Chân trái bước tới
mẹ tới
Một bước
bước chạm tiếng nói

cha
mẹ
tiếng nói

Hai
Hai bước
bước tới tiếng cườitiếng cười

- Điệp từ, điệp cấu trúc câu.
- Hình ảnh cụ thể mộc mạc, cách diễn đạt chất phác có vẻ như vô lý nhưng lại tạo được sự
độc đáo (cách diễn đạt của người miền núi).

mãivềnhớ
Cha mẹ mãi nhớ
ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.

Cha mẹ mãi yêu thương nhau.

Hình ảnh người con đang lớn lên từng ngày trong vòng tay yêu thương của cha mẹ. Gia đình
là tổ ấm để con khôn lớn, trưởng thành.


Người đồng mình yêu lắm con ơi
Đan lờ cài nan
càihoa
Vách nhà ken câuken
hát
- Cách gọi : Người đồng mình thể hiện giàu tình yêu thương

- Động từ: đan, cài

lao động cần cù, sáng tạo

- Phép ẩn dụ “Vách nhà ken câu hát”

cuộc sống vui tươi, lạc quan.

Con được lớn lên trong cuộc sống lao động cần cù và vui tươi của người quê hương.


Rừng cho hoa

Con đường cho những tấm lòng


Rừng cho hoa

hoa

Con đường
đường cho những tấm lòng
Phép nhân hóa và ẩn dụ

tấm lòng

thiên nhiên thơ mộng, nghĩa tình.

Con được lớn lên với thiên nhiên thơ mộng và nghĩa tình của núi rừng.


Cội nguồn sinh dưỡng của con

Gia đình

Quê hương

Nuôi dưỡng con khôn lớn, trưởng thành


2/ Những đức tính cao đẹp của “người đồng mình” và mong ước của người
cha.

Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc
Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục


Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con


Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục


CÂU HỎI THẢO LUẬN ( 4HS/ NHÓM – 3 PHÚT)
Chỉ ra biện pháp nghệ thuật và cho biết nội dung diễn đạt ở các đoạn thơ sau?

Cao đo nỗi buồn
TỔ 1

Xa nuôi chí lớn
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói

TỔ 2

Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc
Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con

TỔ 3

Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục


TỔ 1

Cao đo nỗi buồn
nỗi buồn
Xa nuôi chí lớnchí lớn
Xa

Cách diễn đạt độc đáo, lấy không gian để đo tâm hồn.
NGHỆ THUẬT

- Cuộc sống vẫn còn nhiều nỗi buồn lo, cực nhọc.
NỘI DUNG

- Ý chí lớn lao.


Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
TỔ 2

Sống như sông như suối
Lên
thác xuống ghềnh
ghềnh
Lên thác
Không lo cực nhọc

NGHỆ THUẬT

-

Điệp ngữ, so sánh, thành ngữ, từ phủ định.

 Hình ảnh thơ giàu sức gợi tả.
- Sống thuỷ chung gắn bó với quê hương

NỘI DUNG

- Dám chấp nhận thử thách và vượt qua nó bằng nghị lực và niềm tin.


Người đồng mình thô sơ da thịt

TỔ 3

Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục

NGHỆ THUẬT

- Điệp ngữ.
- Hình ảnh thơ giàu sức gợi.
- Người đồng mình giản dị, mộc mạc, chân phác nhưng không nhỏ bé về ý chí
và tâm hồn.

NỘI DUNG

- Tự lực, tự cường xây dựng quê hương với phong tục và truyền thống tốt đẹp.