Tích hợp giáo dục kiến thức sản xuất và sử dụng thực phẩm sạch trong một số tiết dạy sinh học lớp 11 ban cơ bản

SỞGIÁO
GIÁODỤC
DỤCVÀ
VÀĐÀO
ĐÀOTẠO
TẠOTHANH
THANHHOÁ
HOÁ
SỞ

TRƯỜNGTHPT
THPTNGA
NGASƠN
SƠN
TRƯỜNG

SÁNGKIẾN
KIẾNKINH
KINHNGHIỆM
NGHIỆM
SÁNG

TÍCHHỢP
HỢPGIÁO
GIÁODỤC
DỤCKIẾN
KIẾNTHỨC
THỨCSẢN
SẢNXUẤT
XUẤTVÀ
VÀSỬ

SỬ
TÍCH
DỤNGTHỰC
THỰCPHẨM
PHẨMSẠCH
SẠCHTRONG
TRONGMỘT
MỘTSỐ
SỐTIẾT
TIẾTDẠY
DẠY
DỤNG
SINHHỌC
HỌCLỚP
LỚP11
11––BAN
BANCƠ
CƠBẢN
BẢN
SINH

Ngườithực
thựchiện:
hiện: Hoàng
HoàngThanh
ThanhHà
Hà
Người
Chứcvụ:
vụ: Phó

PhóHiệu
Hiệutrưởng
trưởng
Chức
SKKNthuộc
thuộcmôn:
môn: Sinh
Sinhhọc
học
SKKN

THANH
THANHHOÁ
HOÁNĂM
NĂM2016
2016

1


MỤC LỤC
TT
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

9.
10.
11.
12.
13.
14.

Nội dung tài liệu
1. MỞ ĐẦU:
1.1. Lý do chọn đề tài:
1.2. Mục đích nghiên cứu:
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm:
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh
nghiệm:
2.3. Giải pháp thực hiện để giải quyết vấn đề:
2.4. Hiệu quả của SKKN đối với hoạt động giáo dục, với
bản thân, đồng nghiệp và nhà trường:
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ:
3.1. Kết luận:
3.2. Kiến nghị:
TÀI LIỆU THAM KHẢO :

Trang
Trang 2
Trang 2
Trang 2
Trang 2

Trang 2
Trang 3
Trang 3
Trang 3
Trang 3
Trang 15
Trang 16
Trang 16
Trang 16
Trang 17

2


1. MỞ ĐẦU:
1.1. Lý do chọn đề tài:
Hiện nay việc sử dụng các chất kích thích sinh trưởng trong chăn nuôi, trồng
trọt diễn ra phổ biến ở nước ta. Xuất phát từ nhận thức của một bộ phận người
dân về vấn đề sản xuất thực phẩm sạch còn hạn chế nên một bộ phận không nhỏ
người sản xuất đã lạm dụng chất kích thích sinh trưởng hoặc sử dụng chúng mà
không quan tâm tới các quy định về liều lượng, thời gian sử dụng… đã tạo ra
những nguồn thực phẩm không an toàn cho người sử dụng, gây ô nhiễm môi
trường, trở thành một vấn đề lớn được dư luận đặc biệt quan tâm. Do đó việc
tăng cường giáo dục, tuyên truyền về nhận thức này cho học sinh THPT nói
riêng ( là lực lượng lao động chính của XH trong những năm tới) và toàn xã hội
nói chung cần được quan tâm hơn. Tuy nhiên, trong chương trình Sinh học
THPT không có bài dạy riêng biệt về vấn đề này; việc lồng ghép kiến thức này
vào các bài dạy của giáo viên môn Sinh học còn gặp nhiều khó khăn, lúng túng,
thiếu tính hệ thống. Vì vậy tôi mạnh dạn chọn viết SKKN với đề tài “ Tích hợp
giáo dục kiến thức sản xuất và sử dụng thực phẩm sạch trong một số tiết

dạy Sinh học lớp 11 – Ban cơ bản”.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Trong đề tài này, sau khi nghiên cứu bản thân tôi muốn làm rõ các vấn đề sau:
- Việc tích hợp giáo dục kiến thức sản xuất và sử dụng thực phẩm sạch trong
một số tiết dạy Sinh học lớp 11 – Ban cơ bản có đảm bảo tính hợp lý, khoa học
về mặt lý luận và thực tiễn hay không?
- Việc triển khai đề tài có làm thay đổi theo hướng tích cực về suy nghĩ, hành
động của học sinh và nhân dân về vấn đề sản xuất và sử dụng thực phẩm sạch
hay không?
- Việc ứng dụng và mở rộng phạm vi nghiên cứu với đề tài trong tương lai.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Sự hình thành kỹ năng sống thông qua nhận thức và hành động của học sinh
lớp 11 – trường THPT Nga Sơn - về vấn đề sản xuất và sử dụng thực phẩm sạch
sau khi được giáo dục lồng ghép qua môn Sinh học.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp xây dựng cơ sở lý thuyết: Bản thân giáo viên cần lựa chọn, tìm
hiểu kỹ về các đơn vị kiến thức cần tích hợp; tìm các bài dạy thích hợp để tích
hợp kiến thức; tiến hành soạn các giáo án tích và lên lớp.
- Phương pháp điều tra, khảo sát thực tế:
+ Sử dụng hệ thống câu hỏi, tình huống để khảo sát nhận thức thực tiễn của học
sinh về vấn đề sản xuất và sử dụng thực phẩm sạch trước khi tiến hành đề tài.
+ Giáo viên lên lớp với giáo án tích hợp kiến thức sản xuất và sử dụng thực
phẩm sạch ở một số lớp dạy; lên lớp ở một số lớp khác ( tương đương về chất
lượng) bằng giáo án không tích hợp. Tiến hành đánh giá sự nhận thức và hành
động thực tiễn của học sinh 2 nhóm lớp trên bằng cùng một hệ thống câu hỏi,
tình huống.

3

- Phương pháp thống kê xử lý số liệu: Thông qua việc khảo sát sẽ thống kê, xử
lý số liệu của mỗi nhóm lớp. Từ đó đi đến kết luận cho vấn đề nghiên cứu.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm:
Bộ môn Sinh học gắn liền với nghiên cứu đặc điểm cấu tạo cũng như các quá
trình sinh học diễn ra bên trong cơ thể sinh vật. Trong quá trình sinh trưởng và
phát triển thì vai trò của các hoocmon đóng vai trò đặc biệt quan trọng; việc sử
dụng các hoocmon tự nhiên và nhân tạo tác động đến sự sinh trưởng của sinh vật
hoàn toàn tuân theo các quy luật sinh học. Do đó, việc lồng ghép kiến thức sản
xuất thực phẩm sạch khi dùng hoocmon sinh trưởng cũng như cách nhận biết
một số thực phẩm sạch vào một số tiết dạy sinh học sẽ đảm bảo tính logic về tư
duy, tính khoa học cũng như cơ sở về lý luận, thực tiễn.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
Đối với người sản xuất thực phẩm, các chất kích thích sinh trưởng có nguồn
gốc tự nhiên và nhân tạo được sử dụng rộng rãi trong chăn nuôi, trồng trọt.
Ngoài những chất kích thích sinh trưởng có trong danh mục thuốc được phép sử
dụng của Bộ NN&PTNT thì hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại thuốc kích
thích sinh trưởng không rõ nguồn gốc, không có trong danh mục cho phép của
Bộ đã dẫn tới tình trạng thực phẩm mất an toàn tràn lan trên thị trường, ảnh
hưởng mạnh đến tâm lý người tiêu dùng.
Đối với học sinh THPT Nga Sơn hiện nay nhận thức về sản xuất và sử dụng
thực phẩm sạch còn tương đối hạn chế; các em còn thiếu về cả kiến thức và kỹ
năng để có thể đưa ra hành động đúng trong các vấn đề nói trên.
Đối với giáo viên, việc tích hợp các kiến thức nói trên còn tỏ ra lúng túng,
thiếu sự định hướng, thiếu tư liệu, thiếu sự đồng bộ nên hiệu quả tích hợp còn
hạn chế.
Đối với SGK, lượng kiến thức tích hợp đưa vào còn hạn chế, chưa cập nhật
được nhiều thông tin, hình ảnh thực tiễn.
Từ các thực trạng trên có thể nói rằng việc tích hợp kiến thức sản xuất và sử
dụng thực phẩm sạch trong giảng dạy môn Sinh học lớp 11 – Ban cơ bản - hiện

nay là chưa có tính thống nhất đồng bộ, còn lúng túng, hiệu quả chưa cao.
2.3. Giải pháp thực hiện để giải quyết vấn đề:
Để nghiên giải quyết vấn đề trên tôi đã đưa ra giải pháp và tổ chức thực hiện
như sau:
* Nghiên cứu kỹ các bài dạy để xây dựng kế hoạch tích hợp kiến thức sản xuất
và sử dụng thực phẩm sạch theo từng mục, từng tiết học. Tìm kiếm các kiến
thức tích hợp phù hợp cho bài dạy qua nhiều kênh khác nhau: Thực tế địa
phương; qua sách báo; qua mạng internet…trong đó chú trọng các tư liệu sát
thực ở địa phương. Soạn giáo án và thực hiện bài giảng có tích hợp theo hướng
mới này ở một số lớp nghiên cứu; dạy giáo án tích hợp theo hướng cũ ở các lớp
đối chứng. Một số ví dụ cụ thể về giáo án tích hợp:
4


Trích giáo án số 1:
Tích hợp kiến thức sản xuất và sử dụng thực phẩm sạch vào tiết 35 ( Sinh học
lớp 11 – Ban cơ bản ): Hoocmôn thực vật – phần II. Hoocmôn kích thích và
phần III. Hoocmôn ức chế
Hoạt động dạy và học của thầy, trò
Nội dung kiến thức
II – Hoocmôn kích thích.
GV: Cung cấp thêm các thông tin về
1. Auxin:
Auxin và hướng dẫn học sinh khai thác
kênh chữ trong sách giáo khoa để tìm
hiểu kiến thức.
CH1: Loại Auxin phổ biến nhất ở thực vật - Auxin phổ biến ở thực vật là Axit
là loại nào?
indol axetic (AIA).
CH2 : Auxin được sinh ra chủ yếu ở đâu

- Auxin sinh ra chủ yếu ở đỉnh của
trên cơ thể thực vật?
thân và cành.
CH3 : Tác dụng sinh lý của AIA đến sự
- Ở mức tế bào, AIA kích thích
sinh trưởng của thực vật?
nguyên phân, sinh trưởng dãn dài
của tế bào; ở mức độ cơ thể, AIA
tham gia vào nhiều hoạt động sống
như hướng động, ứng động, kích
thích nảy mầm của hạt.
CH4 : Nêu các loại Auxin nhân tạo?
- Auxin nhân tạo gồm ANB, AIB.
GV: Cung cấp hình ảnh (dùng máy
chiếu) về nguồn gốc một số loại kích
thích (Auxin nhân tạo) nông dân đang
dùng:

Loại hoá chất không rõ nguồn gốc dùng để kích
thích ở Tiền Phong, Ân Thi, Hưng Yên

5


Vỏ thuốc đã sử dụng tại bờ ruộng
(Nguồn báo KhoaHoc.tv)

CH5 : Có nhận xét gì về chủng loại,
nguồn gốc các chất kích thích sinh
trưởng đang dùng hiện nay?

GV: ( Theo Nguoiduatin) “…Trung tâm Đào
tạo và Phát triển sắc ký TP HCM phát hiện 7
mẫu có Methamidophos. Đó là, rau muống,
khoai tây Trung Quốc, đậu cô ve, cải ngọt, dưa
leo, rau ngót, cà rốt Trung Quốc. Khảo sát mới
nhất của Hội Khoa học và Công nghệ lương
thực thực phẩm Việt Nam cũng cho kết quả
đáng lo ngại: Tại các vùng trồng táo, trồng nho,
người ta có thói quen phun nhiều lần trong mùa
vụ cho đến sát thời điểm thu hoạch. Cách phun
thuốc này đã để lại một dư lượng
monnocrotophos và cypermethhrin trong quả
táo ở thị trường TP HCM lớn hơn mức độ cho
phép nhiều lần…”

- Các chất kích thích đang dùng
gồm nhiều chủng loại trong đó có
những loại không rõ nguồn gốc.

Các loại rau được "tắm" thuốc kích thích
6


CH6 : Việc sử dụng kích thích sinh
trưởng đã tuân thủ các yêu cầu kỹ thuật
chưa?
CH7 : Cơ thể sinh vật có phân giải được
các hoocmon sinh trưởng nhân tạo
không? Hậu quả lâu dài của việc sử dụng
thức ăn có nguồn hoocmon này?

CH8 : Sử dụng kích thích sinh trưởng
trong nuôi trồng như thế nào để đảm bảo
an toàn khi sử dụng sản phẩm?

- Việc sử dụng các chất kích thích
sinh trưởng còn mang tính bừa bãi
chưa tuân thủ các quy định về
chủng loại, liều lượng thời gian…
- Cơ thể người không có enzim
phân giải các hoocmon này. Chúng
tích lũy dần trong cơ thể và ảnh
hưởng xấu đến sức khỏe con
người.

- Chỉ sử dụng các chất kích thích
sinh trưởng trong danh mục cho
phép của Bộ; sử dụng đúng liều
GV: Cung cấp các thông tin có đối chứng lượng, đúng hướng dẫn.
về cánh nhận biết các sản phẩm rau quả
có sử dụng khích thích sinh trưởng.
CH9 : Qua sát các hình ảnh sau và so sánh
về hình thức giữa rau sử dụng và rau
không sử dụng kích thích sinh trưởng?

Mướp đắng sạch (phải) màu đậm và gai sù sì
hơn

Cải sạch (phải) rất khó tránh sâu và lá thường
7

đậm màu hơn cải được bón kích thích

Đậu tự trồng quả ít khi thuôn dài đều tăm tắp và
có vết sâu (phải)

- Rau có sử dụng kích thích sinh
trưởng thường có ngoại hình đẹp,
sáng bóng, đồng đều một cách bất
thường;

Giá đỗ sạch dễ phân biệt bằng mắt thường

GV: Hướng dẫn học sinh khai thác kênh
chữ và kênh hình (Hình 35.2) để tìm hiểu
kiến thức về Gibêrelin:
CH10 : Gibêrelin được tạo ra ở cơ quan
nào của thực vật?
CH11 : Gibêrelin có tác động như thế nào
đến sự sinh trưởng của cây?

2) Gibêrelin (GA):
- Gibêrelin được sinh ra chủ yếu ở
lá, rễ.
- Ở mức độ tế bào GA làm tăng số
lần nguyên phân và tăng sinh
trưởng dãn dài; ở mức độ cơ thể nó
kích thích nảy mầm, kích tăng
trưởng chiều cao, tạo quả không
hạt.

GV: Cung cấp thêm kết quả thử nghiệm
của Khoa Nông học Trường Đại học
Nông Lâm TP HCM: “Rau muống trồng
bình thường đến ngày cắt chỉ cao chưa đến 30
cm. Còn rau thử nghiệm, có sử dụng "viên độc"
và "viên mo" đến ngày cắt cao từ hai tới ba lần
so với rau đối chứng vì dưới tác dụng kích thích
của hoạt chất Gibberellic Acid (GA) rau có thể
đạt tốc độ tăng trưởng 10cm/ngày bất chấp thời
tiết không thuận lợi”

8


CH12: Người ta đã lạm dụng Gibêrelin
nhân tạo trong sản xuất thực phẩm như
thế nào?

- Việc lạm dụng GA nhân tạo nhằm
tăng tốc sinh trưởng, thu lợi về mặt
kinh tế nhưng tạo ra các thực phẩm
không an toàn cho sức khỏe con
người.
3) Xitôkinin:

GV: Hướng dẫn học sinh khai thác kênh
chữ và kênh hình (Hình 35.3) để tìm hiểu
kiến thức về Gibêrelin:
CH13 : Nêu một vài ví dụ về Xitôkinin tự - Ở thực vật có Xitôkinin tự nhiên

như zeatin; Xitôkinin nhân tạo như
nhiên và nhân tạo?
kinetin.
- Ở mức tế bào Xitôkinin kích
CH14 : Vai trò sinh lý của Xitôkinin ?
thích phân bào làm chậm quá trình
già; ở mức cơ thể ảnh hưởng đến
sự hình thành chồi mô.
III – Hoocmôn ức chế:
GV: Hướng dẫn học sinh khai thác kênh 1) Êtilen:
chữ, kênh hình ( Hình 35.4) để tìm hiểu
kiến thức về Eetilen.
CH15: Ở cây trồng Êtilen được sản xuất ở - Êtilen được tạo ra ở hầu hết các
phần của thực vật và đặc biệt nhiều
đâu?
trong thời gian rụng lá, hoa già, mô
tổn thương.
CH16: Vai trò của Êtilen đối với cây
trồng?
- Có vai trò thúc quả chóng chín,
GV: Cung cấp thêm thông tin để học sinh rụng lá.
tìm hiểu về sự lạm dụng Êtilen trong sản
xuất thực phẩm hiện nay.
“…Theo thông tin từ Bộ NN&PTNT, hiện tại,
các loại thuốc thúc chín hoa quả vẫn chưa có
trong danh mục thuốc được phép sử dụng của
Bộ nên có thể nói việc sử dụng các loại thuốc

9

thúc chín hoa quả như đu đủ, mít, xoài… là bất
hợp pháp. Trước đó, theo Cục Quản lý chất
lượng nông lâm sản và thủy sản, Bộ NN&PTNT,
thuốc ép chín xuất hiện trên thị trường được
nông dân trồng trái cây hay sử dụng để thúc
chín còn gọi là thúc tố có thành phần chủ yếu là
chất ethephon;… với liều lượng ethrel
2.000mg/kg có thể tiêu diệt 50% các loài động
vật thử nghiệm trong một thời gian nhất định
(thường là 4 giờ). Ethrel có hại đối với da và
mắt, rất dễ kích ứng làm đỏ mắt, xót mắt, ăn
mòn da, gây sưng, đỏ da…”

Một trong các loại thuốc kích chín (Báo
doisongphapluat)

CH17: Nhận xét gì về nguồn gốc các
thuôc kích chín hoa quả? Sử dụng chúng
có hợp pháp không?
GV: Cung cấp thêm thông tin về việc sử
dụng kích chín hoa quả:

- Các chất kích chín hoa quả đều
không có nguồn gốc (chưa cấp
phép); sử dụng thuốc kích chín là
vi phạm pháp luật.

Người nông dân đang bôi thuốc kích chín nhanh
cho đu đủ (nguồn báo KhoaHoc.tv )

10


Tiêm kích chín cho mít (Nguồn Vietnamnet)

Ngâm chuối vào hóa chất kích chín (Nguồn
nguoivietodessa)

CH18 : Thực trạng sử dụng Êtilen nhân
tạo trong việc kích chín hoa quả? Ảnh
hưởng của nó đối với sức khỏe?
GV: Cung cấp thêm thông tin để học sinh
phân biệt hoa quả chín thường và hoa quả
kích chín.

- Việc sử dụng kích thích chín ở
hoa quả diễn ra bừa; Tồn dư kích
thích chín trong hoa quả khi vào cơ
thể con người sẽ tích lũy và gây
hại.

(Nguồn báo Doisongphapluat)

11


( Nguồn báo Xaydung.com)

( Nguồn Dantri.com)

CH19: Cách phân biệt trái chín cây và trái
chín ép?
GV: Hướng dẫn học sinh khai thác kênh
chữ SGK để tìm hiểu kiến thức về AAB.
CH20 : Cơ quan nào của thực vật sinh ra
AAB?
CH21: Vai trò của AAB đối với thực vật?

- Trái chín cây thường có vỏ căng
mọng, thịt chín mềm đều không bị
sượng, có mùi thơm tự nhiên.
2) Axit abxixic (AAB):
- AAB được tạo ra ở lục lạp, chóp
rễ.
- Tương quan AAB/GA điều tiết
trạng thái ngủ và hoạt động của
hạt.

Trích giáo án số 2:
Tích hợp kiến thức sản xuất và sử dụng thực phẩm sạch vào tiết 38 ( Sinh học
lớp 11 – Ban cơ bản ): Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của
ở Động vật – Phần I. Nhân tố bên trong; mục 1. Các hoocmôn ảnh hưởng đến
sinh trưởng và phát triển của động vật có xương sống.
Hoạt động dạy và học của thầy, trò
Nội dung kiến thức
I – Nhân tố bên trong.
GV: Hướng dẫn học sinh khai thác kênh
1. Các hoocmôn ảnh hưởng đến
chữ, kênh hình (Hình 38.1) để tìm hiểu kiến sinh trưởng và phát triển của

thức.
động vật có xương sống.
12


CH1: Hoocmôn sinh trưởng được tiết ra ở
tuyến nào? Vai trò của hoocmon này?

- Hoocmôn sinh trưởng được
tuyến yên sản xuất. Hoocmôn
này có vai trò kích thích phân
chia tế bào và tăng kích thước
tế bào; kích thích phát triển
CH2: Hoocmôn Tirôxin được sinh ra từ
xương.
tuyến nào? Vai trò của hoocmôn này?
- Tirôxin do tuyến giáp sản
xuất; nó có chức năng kích
thích chuyển hóa tế bào và kích
thích quá trình sinh trưởng và
phát triển bình thường của cơ
CH3: Hoocmôn sinh dục được sinh ra từ
thể.
tuyến nào? Vai trò của hoocmôn này?
- Hooc môn sinh dục do tuyến
sinh dục tiết ra (ở nữ là
Ơstrôgen ở nam là Testostêrôn).
Vai trò của hooc môn sinh dục
tăng phát triển xương; kích
thích phân hóa tế bào để hình

thành các đặc điểm sinh dục
GV: Cung cấp thêm thông tin về việc sử
phụ thứ cấp; riêng Testostêrôn
dụng kích thích sinh trưởng trong chăn nuôi còn làm tăng phát triển cơ bắp ở
(Theo trung tâm truyền thông giáo dục sức khỏe – nam.
Sở y tế Sóc Trăng):
“…Trong những chất kể trên, Salbutamol,
Clenbuterol và Ractopamine là ba chất đứng đầu
trong danh mục 18 chất kháng sinh, hóa chất bị
cấm sử dụng trong chăn nuôi ở nước ta do Bộ
NN&PTNT ban hành năm 2002…. Họ β- agonist là
một trong những hợp chất dùng trong chăn nuôi,
đặc biệt là chăn nuôi heo để kích thích heo tăng
trưởng và cho thịt siêu nạc. Với thuốc salbutamol
(dùng ở người), các chuyên gia khuyến cáo phải
thận trọng khi dùng cho người đang có bệnh tim
mạch nhưtăng huyết áp, bệnhtiểu đườngvà phụ nữ
đang mang thai.
Để heo nhanh lớn, siêunạc, dễ bán, một số người
chăn nuôi thường dùng các chất Clenbuterol và
salbutamol. Hai chất này thuộc nhóm beta agonist
có tác dụng làm giãnphế quản, được dùng làm
thuốc chữa bệnh hen suyễn ở người. Tác dụng phụ
của hai chất này làm cho heo nở nang, tăng trọng
nhanh, nhất là tăng lượng nạc. khi heo được cho ăn
các chất trên thì sẽ siêu nạc, tiêu lượng mỡ, và nếu
không bán nhanh thì heo sẽ chết. Do vậy, thường
người ta chỉ cho dùng các chất trên khi heo gần đến
ngày xuất chuồng…”

13


Thức ăn trộn với hóa chất trước khi cho lợn ăn .

Lợn ăn phải hóa chất thì mông vai căng tròn, chân
yếu khó vận động thậm chí phải ngồi ăn.

CH4: Việc sử dụng kích thích sinh trưởng ở
vật nuôi đang diễn ra theo chiều hướng nào?
- Việc sử dụng kích thích sinh
trưởng ở vật nuôi đang diễn ra
bừa bãi với nhiều loại thuốc
Clenbuterol về lâu dài có thể gây biến chứngung
không được phép sử dụng.
thư,ngộ độccấp, run cơ,đau tim, tim đập nhanh,tăng
GV: Tiếp tục cung cấp thông tin để học sinh
tìm hiểu:“…Việc ăn phải thịt lợn chứa chất

huyết áp, choáng váng… Clenbuterol sẽ gây tổn hại
cho hệ thần kinh, hệ tuần hoàn, thậm chí gây chết
người… Salbutamol được hấp thụ dễ dàng qua
đường tiêu hóa, là loại thuốc dùng cắt cơn hen,
giãn phế quản, giãn cơ trơn. Salbutamol có thể gây
nhược cơ, làm giảm vận động của cơ, khớp, khiến
cơ thể phát triển không bình thường. Khi ăn thịt lợn
có Salbutamol cũng giống như uống thuốc này.
Lượng Salbutamol còn tồn dư trong thịt bao nhiêu
sẽ được cơ thể người hấp thu bấy nhiêu…”

CH5: Người ăn thịt gia súc có sử dụng chất
kích thích sinh trưởng có hại như thế nào?
GV: Cung cấp thông tin về cách phát hiện

- Sử dụng thịt có chất kích thích
sinh trưởng sẽ ảnh hưởng không
14


thịt có chất cấm:
“…- Xem lớp mỡ bên dưới da miếng thịt, nếu lớp
mỡ mỏng và lỏng lẻo nên tránh.
- Màu sắc: Thịt lợn có chứa các độc chất thuộc
nhóm β- agonist thường có màu đỏ khác thường,
sáng và bóng và có những quầng đỏ thâm dưới da.
Trong khi đó, thịt heo giống siêu nạc nuôi theo kỹ
thuật thông thường sẽ có màu hồng tươi, khối thịt
rắn chắc, có độ đàn hồi cao, các thớ thịt đều, khi
chế biến có mùi thơm, không bị ra nước.
- Những con heo dùng một số loại chất cấm (tạo
nạc, tăng trọng…), khi giết thịt thì thịt thường có
màu đỏ sậm ngả sang đen, thịt mất đi tính hấp dẫn
vốn có. Hoặc trên bề mặt da, đặc biệt ở các vị trí
khớp, khuỷu… có những quầng chấm đỏ lan rộng,
pha lẫn sậm đen..”

tốt cho sức khỏe, gây nhiều
bệnh thậm chí tử vong.

( Nguồn báo vusta.vn)

( Nguồn snnptnt.thanhhoa.gov.vn)

CH6: Khi mua thịt cần chú ý đến các yếu tố
nào để tránh thịt có chất cấm?

- Cần chú ý đến màu sắc, cấu
trúc, độ đàn hồi và mùi vị của
thịt để tránh thịt có sử dụng chất
cấm.

15


2.4. Hiệu quả của SKKN đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng
nghiệp và nhà trường.
Trong quá trình trao đổi, thảo luận về SKKN với đồng nghiệp cũng như khi
bảo vệ, đánh giá SKKN trong hội đồng KH nhà trường thì vấn đề tích hợp kiến
thức sản xuất và sử dụng thực phẩm sạch cũng đã lan tỏa đến các giáo viên khác,
tạo ra một phong trào tích cực trong việc lồng ghép giáo dục kiến thức này đến
học sinh.
Để đánh giá tác động của việc “tích hợp giáo dục kiến thức sản xuất và sử
dụng thực phẩm sạch trong một số tiết dạy Sinh học lớp 11” đến chất lượng giáo
dục cũng như sự hình thành ý thức, thái độ thực tiễn của học sinh tôi đã sử dụng
các câu hỏi đánh giá nhận thức, thái độ, hành động đối với học sinh hai nhóm
lớp (2 nhóm lớp này tương đối đồng đều về năng lực, hành vi, số lượng học
sinh): Lớp 11A và lớp 11C (dạy theo giáo án tích hợp); lớp 11D và lớp 11E (dạy
theo giáo án bình thường).
Câu hỏi 1: Thực trạng sử dụng chất kích thích trong chăn nuôi hiện nay báo
động như thế nào?

Nhận thức đúng: Việc sử dụng chất kích thích trong chăn nuôi đang rất phổ biến
với nhiều loại thuốc không rõ nguồn gốc, sử dụng bừa bãi, có hại cho sức khỏe
của người sử dụng thực phẩm.
Câu hỏi 2: Em đã tuyên truyền cho gia đình, hàng xóm về tác hại của việc sử
dụng kích thích sinh trưởng trong chăn nuôi chưa?
Hành động đúng: Tuyên truyền cho gia đình, nhân dân về tác hại của sử dụng
chất kích thích sinh trưởng trong chăn nuôi; có thái độ không ủng hộ với việc
làm này.
Câu hỏi 3: Em có kỹ năng gì để hạn chế chọn phải thực phẩm có dùng kích
thích sinh trưởng khi đi chợ?
Kỹ năng đúng:
- Rau có sử dụng kích thích sinh trưởng thường có ngoại hình đẹp, sáng bóng,
đồng đều một cách bất thường;
- Trái chín cây thường có vỏ căng mọng, thịt chín mềm đều không bị sượng, có
mùi thơm tự nhiên.
- Khi mua thịt cần chú ý đến màu sắc, cấu trúc, độ đàn hồi và mùi vị của thịt để
tránh thịt có sử dụng chất cấm.
Kết quả đánh giá:
* Nhóm 1 - Lớp 11A và lớp 11C (dạy theo giáo án tích hợp):

Lớp

Sĩ
số

11A 39

Câu hỏi 1
Trả lời
đúng

Câu hỏi 2

Trả lời sai

SL

%

SL

32

82,0

7

%
18.
0

Trả lời
đúng

SL
29

%

Câu hỏi 3

Trả lời sai

SL

74,4 10

%
25,
6

Trả lời
đúng

SL
31

%
79,
5

Trả lời sai

SL
8

%
20,
5
16

11C 41

75,
24,
26,
85,
10
30 73,2 11
35
6
4
8
4
* Nhóm 2 - Lớp 11D và lớp 11E (dạy theo giáo án bình thường):

Lớp

Sĩ
số

11D 42
11E 39

31

Câu hỏi 1
Trả lời
đúng

SL

%

Câu hỏi 2

Trả lời sai

SL

13

31,0 29

15

38,
5

24

%
69,
0
61,
5

Trả lời
đúng

%

SL

4

9,5

38

7

17,9 32

14,
6

Câu hỏi 3

Trả lời sai

SL

6

%
90,
5
82,

1

Trả lời
đúng

SL

%

Trả lời sai

SL

9

21,4 33

6

15,
4

33

%
78,
6
84,
6

3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ:
3.1. Kết luận:
Qua quá trình khảo sát, triển khai nghiên cứu và đánh giá hiệu quả của SKKN
tôi đi đến kết luận:
Một là: Việc tích hợp kiến thức sản xuất và sử dụng thực phẩm sạch trong một
số tiết dạy Sinh học lớp 11 – Ban cơ bản là có cơ sở về mặt lý luận và thực tiễn;
việc tích hợp này là cần thiết để tăng cường giáo dục ý thức về sản xuất và sử
dụng thực phẩm sạch – một vấn đề đang được toàn xã hội quan tâm hiện nay.
Hai là: SKKN đã đạt được hiệu quả thiết thực trong sự hình thành tri thức và
hành động thực tiễn của học sinh và một bộ phận nhân dân theo hướng tích cực;
tạo nên một phong trào về nhận thức nhận thức và hành động trong và ngoài nhà
trường; có ý nghĩa thực tiễn trong nhà trường và địa phương.
Ba là: Đề tài có thể được mở rộng phạm vi nghiên cứu và tích hợp trong nhiều
bài dạy hơn của môn Sinh học nói riêng và các môn học khác có liên quan nói
chung.
3.2. Kiến nghị:
Trước tình hình thực tiễn về an toàn thực phẩm hiện nay, các cấp giáo dục nên
có định hướng rõ hơn cho các cấp học, môn học tiến hành lồng ghép kiến thức
sản xuất và sử dụng thực phẩm sạch vào chương trình.
Quá trình nghiên cứu đề tài bản thân tôi đã rất cố gắng tuy nhiên do năng lực
bản thân, do điều kiện đầu tư cho đề tài còn hạn chế nên mặc dù đã thu được
những kết quả rất đáng khích lệ song cũng còn những tồn tại. Mong rằng các
đồng nghiệp, các cơ quan quản lý giáo dục tiếp tục đầu tư nghiên cứu mở rộng
đề tài về quy mô, phạm vi để thu được những kết quả lớn hơn về mặt giáo dục
và xã hội.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 20 tháng 5 năm 2016

Tôi xin cam đoan đây là SKKN của

mình viết, không sao chép nội dung
của người khác.

17


Hoàng Thanh Hà

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1) Sách giáo khoa Sinh học lớp 11 – Ban cơ bản do Nguyễn Thành Đạt tổng
chủ biên ( Nhà xuất bản giáo dục).
2) Sinh học – W.D.Philips and T.J.Chilton (tập 2) do Nguyễn Bá, Nguyễn
Mộng Hùng và Trịnh Hữu Hằng dịch. Nhà xuất bản Giáo dục.
3) Giáo trình Sinh lý thực vật – Trường ĐH Sư phạm Hà Nội.
4) Chuyên đề: AUXIN – Chất kích thích sinh trưởng sử dụng trong trồng
trọt của tác giả Lưu Trí Phương , trường Đại học Nông Lâm TPHCM.
5) Các báo điện tử: Vietnamnet; Laodong.com; Khoahoc.tv; Dantri.com;
vusta.vn; snnptnt.thanhhoa.gov.vn; Xaydung.com; Doisongphapluat;
Nguoivietodessa.

18