Một số giải pháp đổi mới nhằm nâng cao hiệu quả tiết sinh hoạt cuối tuần trong công tác giáo viên chủ nhiệm lớp tại trường THCSTHPT như thanh

MỤC LỤC
PHẦN MỘT: MỞ ĐẦU ............................................................................................2
1. Lí do chọn đề tài.....................................................................................................2
2. Mục đích nghiên cứu .............................................................................................3
3.

Đối

tượng

nghiên

cứu ............................................................................................4
4. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................................4
PHẦN HAI: NỘI DUNG ..........................................................................................5
1. Cơ sở lí luận ……………………………………………………………………..5
1.1. Tiết sinh hoạt cuối tuần ………………………………………………………..5
1.2. Sự hình thành và phát triển nhân cách cho học sinh ..........................................6
2. Thực trạng của vấn đề …………………………………………………………...7
2.1. Thực trạng chung ……………………………………………………………...7
2.2. Thực trạng ở trường THCS&THPT Như Thanh ………………………………7
3. Các giải pháp sử dụng để giải quyết vấn đề ……………………………………..8
3.1. Giải pháp xây dựng kế hoạch chủ nhiệm lớp khoa học, hợp lí ………………..8
3.2. Giải pháp xây dựng, sắp xếp và giao việc cho đội ngũ cán bộ lớp ……………9
3.3. Giải pháp tổ chức đổi mới hình thức sinh hoạt lớp …………………………..11
3.3.1. Bước 1: Lớp trưởng lên điều hành tiết sinh hoạt …………………………..11
3.3.2. Bước 2: Các thành viên khác trong lớp đóng góp ý kiến bổ sung …………12
3.3.3. Bước 3: Giáo viên chủ nhiệm nhận xét, đánh giá và tổng kết ……………..12
3.3.4. Bước 4: Xây dựng kế hoạch tuần học tiếp theo ……………………………13
4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục ……………...14
PHẦN BA: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ……………………………………….15

1. Kết luận ………………………………………………………………………...15
2. Kiến nghị ……………………………………………………………………….16
1


PHẦN PHỤ LỤC…………………………………………………………………17
PHẦN MỘT: MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Đối với giáo viên chủ nhiệm, tiết sinh hoạt cuối tuần đóng vai trò vô cùng
quan trọng nhằm đánh giá các mặt học tập, tu dưỡng rèn luyện cũng như các hoạt
động chung của lớp trong suốt một tuần lễ. Việc tổ chức tốt tiết sinh hoạt cuối tuần
góp phần định hướng, giáo dục nhân cách, hình thành các kỹ năng sống cơ bản cho
học sinh, bảo đảm những yêu cầu cơ bản trong việc xây dựng hình ảnh con người
Việt Nam trong thời kì mới - thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập
quốc tế một cách toàn diện. Tuy nhiên, từ trước tới nay, những tài liệu viết về các
phương pháp trong công tác chủ nhiệm cũng như các tài liệu hướng dẫn về việc tổ
chức tiết sinh hoạt cuối tuần sao cho chất lượng, hiệu quả rất hạn chế. Giáo viên
chủ nhiệm khi tổ chức tiết sinh hoạt cũng như thực hiện các biện pháp theo dõi,
giáo dục và đánh giá học sinh chủ yếu dựa vào kinh nghiệm của bản thân và sự học
hỏi từ bạn bè, đồng nghiệp. Cho nên, trong công tác chủ nhiệm lớp ở nhiều trường
học, các giáo viên chủ nhiệm đã gặp rất nhiều khó khăn khi thực hiện nhiệm vụ,
nhất là trong việc tổ chức tiết sinh hoạt cuối tuần sao cho chất lượng, khoa học và
đạt hiệu quả cao. Từ đó, góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức, nhân cách
của học sinh, hình thành cho các em những kĩ năng cơ bản để điều hành một tập
thể, cũng như ý thức của các em trong việc tổ chức các sự kiện chung.
Trải qua 15 năm làm giáo viên, có 7 năm liên tục tôi được giao nhiệm vụ làm
giáo viên chủ nhiệm lớp, thường là những lớp có nhiều học sinh chưa ngoan, chưa
chăm học, còn ham chơi, nghịch ngợm. Tuy nhiên, sau một thời gian nhận chủ
nhiệm và áp dụng các biện pháp của mình, lớp chủ nhiệm của tôi đã có sự tiến bộ
rõ rệt. Từ một lớp luôn có vị trí xếp hạng nền nếp cuối bảng đã vươn lên đứng

trong tốp đầu thi đua của nhà trường. Hơn 10 năm làm công tác giáo viên chủ
nhiệm, tôi luôn cố gắng và nỗ lực hết mình để hoàn thành tốt nhiệm vụ. Từng thế

2


hệ học sinh trưởng thành là những kinh nghiệm về công tác chủ nhiệm, công tác
giáo dục toàn diện cho học sinh trong tôi dần được tích lũy theo năm tháng.
Trong hệ thống giáo dục công lập ở nước ta hiện nay, giáo viên chủ nhiệm
lớp là công việc kiêm nhiệm nên gặp nhiều khó khăn, thử thách, đặc biệt là lớp có
nhiều học sinh chưa ngoan, chưa chăm học. Trong thực tế, đã có nhiều thầy cô chủ
nhiệm bất lực với những lớp như thế này, nhiều khi phải ứa nước mắt trong các tiết
dạy, tiết sinh hoạt 15 phút và sinh hoạt cuối tuần, kéo theo đó là sự buồn bã, chán
nản mỗi khi rời khỏi lớp, thậm chí mất ăn, mất ngủ vì lớp. Đó một phần do sự thiếu
kinh nghiệm và thiếu tính nghệ thuật trong công tác chủ nhiệm lớp, nhưng một
phần quan trọng là người giáo viên chưa có được những biện pháp tích cực, khoa
học và hiệu quả để nâng cao chất lượng tiết sinh hoạt cuối tuần nói riêng, công tác
chủ nhiệm lớp nói chung.
Trong hơn 15 năm dạy học và làm công tác chủ nhiệm lớp, tôi luôn luôn tâm
niệm: Việc tổ chức một tiết sinh hoạt khoa học, chất lượng và hiệu quả trong công
tác chủ nhiệm là tiền đề quan trọng trong sự thành công của người giáo viên làm
công tác chủ nhiệm. Từ đó, có thể rút kinh nghiệm để định hướng kế hoạch cho
những tuần tiếp theo cũng như trong suốt quá trình dạy học và làm công tác chủ
nhiệm lớp. Từ những lí do trên cùng với những kinh nghiệm thực tiễn mà bản thân
tôi đã áp dụng và rút ra được, tôi mạnh dạn viết sáng kiến kinh nghiệm với đề tài
“Một số giải pháp đổi mới nhằm nâng cao hiệu quả tiết sinh hoạt cuối tuần
trong công tác chủ nhiệm lớp tại trường THCS&THPT Như Thanh”. Tôi hi
vọng sẽ được chia sẻ một số kinh nghiệm nhỏ mà tôi đã rút ra được trong công tác
chủ nhiệm với các bạn đồng nghiệp để góp phần nâng cao chất lượng công tác chủ
nhiệm lớp.

2. Mục đích nghiên cứu
Mục đích của đề tài là tìm hiểu một số giải pháp đổi mới trong tiết sinh hoạt
cuối tuần nhằm giáo dục học sinh trên con đường hình thành và phát triển nhân
3


cách, phù hợp với yêu cầu và xu hướng thời đại, góp phần nâng cao chất lượng
công tác chủ nhiệm lớp của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm.
3. Đối tượng nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu là một số giải pháp đổi mới về hình thức và nội dung
tiết sinh hoạt cuối tuần trong công tác chủ nhiệm lớp. Từ các giải pháp mới, tôi sẽ
tác động vào đối tượng học sinh, đặc biệt là đội ngũ cán sự lớp và những học sinh
chưa tích cực nhằm nâng cao tinh thần chủ động, khả năng tự quản của học sinh
trong lớp chủ nhiệm.
- Đối tượng áp dụng là học sinh các khóa của các trường THPT Như Thanh
và trường THCS&THPT Như Thanh, đặc biệt là học sinh lớp 11A2, nơi tôi được
phân công là công tác chủ nhiệm năm học 2015-2016. Các lớp từng áp dụng:
+ Lớp 12B6 (năm học 2008-2009) Trường THPT Như Thanh.
+ Lớp 12C13 (năm học 2009-2010) Trường THPT Như Thanh.
+ Lớp 12A6 (năm học 2010-2011) Trường THPT Như Thanh.
+ Lớp 12B7 (năm học 2011-2012) Trường THPT Như Thanh.
+ Lớp 12C7 (năm học 2012-2013) Trường THPT Như Thanh.
+ Lớp 12A11 (năm học 2013-2014) Trường THPT Như Thanh.
+ Lớp 12B2 (năm học 2014-2015) Trường THCS&THPT Như Thanh.
+ Lớp 11A2 (năm học 2015-2016) Trường THCS&THPT Như Thanh.
- Từ những kinh nghiệm áp dụng được trong suốt quá trình công tác, tôi đã
mạnh dạn áp dụng một số giải pháp đã thành công trước đây; đồng thời, nghiên cứu
thêm một số giải pháp mới để áp dụng vào đối tượng học sinh lớp 11A2, một lớp
học sinh chưa ngoan, thường đứng cuối bảng xếp hạng thi đua của nhà trường trong
năm học trước (năm học 2014-2015).

4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lí thuyết
- Phương pháp khảo sát, thống kê
4


- Phương pháp thực nghiệm sư phạm
- Phương pháp giáo dục tích hợp
PHẦN HAI: NỘI DUNG
1. Cơ sở lí luận
1.1. Tiết sinh hoạt cuối tuần
Trong chương trình giáo dục phổ thông ở nước ta hiện nay, tiết sinh hoạt lớp
được quy định như một tiết học bắt buộc không thể thiếu ở mỗi cấp học. Đối với
bậc trung học phổ thông, đây là tiết học được các nhà trường xếp ở tiết học cuối
của mỗi tuần học. Đây là thời điểm để mỗi học sinh trong lớp thực hiện phê và tự
phê, tự đánh giá và đánh giá hoạt động học tập, rèn luyện của cá nhân và tập thể lớp
sau mỗi tuần học. Đồng thời, từ những nhìn nhận, đánh giá qua tuần học để các cá
nhân và tập thể lớp xây dựng kế hoạch hoạt động cụ thể, chi tiết và hợp lí cho tuần
học tập tiếp theo nhằm mục tiêu hoàn thành tốt kế hoạch năm học của mỗi lớp đã
đề ra từ đầu nỗi năm học.
Tiết sinh hoạt lớp được đặt dưới sự quản lý, giám sát và tác động giáo dục
trực tiếp của giáo viên chủ nhiệm lớp. Nội dung của tiết sinh hoạt bao gồm nhiều
công việc, nhiều vấn đề đặt ra như thông báo kết quả thực hiện việc học tập và thực
hiện nề nếp của lớp (thông báo qua giao ban cuối tuần của giáo viên chủ nhiệm với
Ban giám hiệu, Ban Giám thị, Đoàn thanh niên, Đội tự quản...), thông báo kế hoạch
của nhà trường, của lớp trong tuần tới; đánh giá việc thực hiện nề nếp và học tập
của lớp trong tuần; xử lý, kỷ luật học sinh nếu vi phạm nội quy trường, lớp; thông
báo các khoản đóng góp... Từ những ưu, nhược điểm mà tập thể lớp rút ra được
trong tuần, trong tháng, giáo viên chủ nhiệm định hướng cho tập thể lớp những
biện pháp thích hợp nhất nhằm nâng cao tinh thần trách nhiệm của mỗi thành viên

lớp học. Từ đó, mỗi cá nhân có ý thức hơn trong việc xây dựng một tập thể vững
mạnh, nâng cao khả năng tự quản, khả năng tổ chức điều hành của tập thể lớp.

5


Như vậy, có thể thấy rằng, tiết sinh hoạt cuối tuần có một vị trí hết sức quan
trọng trong quá trình hoạt động của một lớp học, rộng hơn là một đơn vị trường học
mà giáo viên chủ nhiệm là yếu tố hạt nhân, quyết định cho sự thành công.
1.2. Sự hình thành và phát triển nhân cách cho học sinh
Sự hình thành và phát triển nhân cách là quá trình cải biến một cách sâu sắc
và toàn diện những sức mạnh thể chất và tinh thần của con người diễn ra theo qui
luật tích lũy về lượng, biến đổi về chất nhằm chuyển hóa cá thể người thành một
chủ thể có ý thức trong xã hội.
Giáo dục giữ vai trò chủ đạo đối với sự hình thành và phát triển nhân cách,
điều đó thể hiện ở những mặt sau:
- Giáo dục là sự tác động có mục đích, có tổ chức, có kế hoạch nhằm thực
hiện hiệu quả các mục đích đã đề ra.
- Giáo dục có thể uốn nắm những phẩm chất tâm lí làm cho nó phát triển
theo chiều hướng mong muốn của xã hội.
Thực tế giáo dục đã chứng minh rằng: sự phát triển nhân cách chỉ diễn ra tốt
đẹp trong những điều kiện có giáo dục và định hướng đúng đắn cho học sinh. Do
vậy, trong công tác chủ nhiệm lớp, sự thành công hay thất bại đều phụ thuộc vào sự
đánh giá và định hướng của tập thể lớp và giáo viên chủ nhiệm lớp trong tiết sinh
hoạt cuối tuần. Nếu trong tiết sinh hoạt, giáo viên có những biện pháp sáng tạo,
phát huy được tính chủ động, tích cực của tập thể học sinh trong việc nhìn nhận
đánh giá vấn đề thì chắc chắn mỗi cá nhân và tập thể lớp sẽ có những biện pháp
đúng đắn để xử lý vấn đề và xây dựng được kết hoạch hợp lí cho thời gian tiếp
theo. Ngược lại, nếu nhận định, đánh giá sai sẽ không xử lí được triệt để vấn đề và
không thể đề ra được những kế hoạch sát đúng thực tế và có tính khả thi.

Lứa tuổi học sinh trung học phổ thông là giai đoạn quan trọng trong quá trình
hình thành và phát triển nhân cách của mỗi cá nhân học sinh. Là lứa tuổi có nhiều
biến động về tâm sinh lí, lứa tuổi mà các em không còn là trẻ con nhưng chưa phải
6


là người lớn, lứa tuổi cái tôi cá nhân xuất hiện rõ nét với những khám phá và nhận
thức về cuộc sống. Giai đoạn này rất cần sự định hướng, bảo ban của gia đình và
nhà trường, đặc biệt là thầy cô chủ nhiệm.
2. Thực trạng của vấn đề
2.1. Thực trạng chung
Thực trạng tiết sinh hoạt lớp đặt ở cuối mỗi tuần học, tiết học không có phân
phối chương trình hay nội dung yêu cầu cụ thể lại đi đôi với tâm lí mỏi mệt muốn
nghỉ ngơi cuối tuần nên dễ bị thực hiện qua loa đại khái. Do đó, trong quá trình
thực hiện nhiệm vụ, các giáo viên chủ nhiệm dễ bị đánh mất mục tiêu, ý nghĩa và
nhiệm vụ quan trọng của tiết học, làm mất tác dụng tích cực vốn có của tiết học.
Bên cạnh đó thời gian dành cho giờ sinh hoạt còn quá ngắn, chưa hết nội
dung đã hết giờ. Việc nắm bắt thông tin về lớp và giữa các thành viên trong lớp
cũng như đưa ra kế hoạch cho tuần tới không có thời gian để phổ biến cho ban cán
sự lớp nắm trước. Ban cán sự lớp còn cả nể, theo dõi ghi chép chưa đầy đủ nên việc
nhận xét đánh giá đôi lúc còn sơ sài.
2.2. Thực trạng ở trường THCS&THPT Như Thanh
Nhà trường mới được thành lập gần hai năm, cho nên một số giáo viên được
phân công công tác giáo viên chủ nhiệm tuổi đời, tuổi nghề còn khá trẻ, Phần đa họ
đều là những thầy cô tận tụy, nhiệt huyết với nghề. Tuy nhiên, vẫn còn một số giáo
viên chủ nhiệm thiếu kinh nghiệm trong việc tổ chức tiết sinh hoạt lớp sao cho hiệu
quả. Bên cạnh đó, do điều kiện hoàn cảnh gia đình đa số thầy cô mới lập gia đình,
bận bịu con nhỏ nên sự quan tâm đến học sinh còn chưa nhiều, kinh nghiệm về
công tác chủ nhiệm còn hạn chế nên hiệu quả công việc chưa cao.
Về học sinh, nhìn chung học sinh ngoan ngoãn, lễ phép. Nhưng bên cạnh đó

còn một bộ phận học sinh còn lười học, ham chơi, nghịch ngợm (trong đó có học
sinh đánh nhau, học sinh vi phạm nội qui nhà trường nhiều lần…).

7


Làm công tác chủ nhiệm, người giáo viên phải xác định rõ: Giáo dục nhân
cách cho học sinh là nhiệm vụ quan trọng, đối tượng học sinh ngoan cần định
hướng, học sinh chưa ngoan cần giáo dục để phát triển cả trí tuệ và nhân cách. Điều
đó đòi hỏi sự tận tâm của người thầy và sự nỗ lực, cố gắng của mỗi học sinh.
3. Các giải pháp sử dụng để giải quyết vấn đề
3.1. Giải pháp xây dựng kế hoạch chủ nhiệm lớp khoa học, hợp lí
Cũng như hoạt động giảng dạy chuyên môn, việc lập kế hoạch cho công tác
chủ nhiệm lớp là cần thiết và quan trọng đối với mỗi giáo viên chủ nhiệm. Ngay từ
đầu năm, căn cứ vào tình hình thực tế, hoàn cảnh gia đình của từng học sinh trong
lớp; căn cứ vào yêu cầu, nhiệm vụ năm học của tổ chuyên môn, của nhà trường;
căn cứ vào tình hình kinh tế, xã hội tại địa bàn trường đóng, giáo viên phụ trách lớp
đề ra kế hoạch chủ nhiệm lớp cho cả năm học, trên cơ sở đó, cụ thể hoá thành kế
hoạch từng học kì, từng tháng và từng tuần cụ thể. Khi lập kế hoạch chủ nhiệm, cần
lưu ý một số điểm sau :
Một là, việc soạn giáo án cho tiết sinh hoạt cuối tuần. Khi soạn phần hoạt động
của thầy cần phải đặc biệt quan tâm và chú ý một cách nghiêm túc để có được
những nhận xét cụ thể, thật sát với tình hình của lớp. Chú ý đến việc khuyến khích,
tuyên dương, khen ngợi học sinh, dù sự tiến bộ của các em là không đáng kể so với
những hạn chế.
Hai là, qua từng tuần, từng tháng, từng học kì, giáo viên chủ nhiệm phải có
những nhận xét, đánh giá, tổng kết việc thực hiện kế hoạch công tác chủ nhiệm lớp
của mình. So sánh sự tiến bộ của từng học sinh qua từng thời điểm (cho cả tập thể
lớp cũng như từng cá nhân). Rút ra được kinh nghiệm để bổ sung hoặc điều chỉnh
các biện pháp cho phù hợp hơn (việc tổng kết này sẽ được đánh giá cụ thể trong tiết

sinh hoạt cuối tuần).
Ba là, cần phải tìm hiểu kĩ từng đối tượng học sinh trong lớp về tất cả mọi
vấn đề, khía cạnh liên quan đến các em. Đặc biệt là về trình độ nhận thức, sức
8


khoẻ, hạnh kiểm, học lực, các mối quan hệ của học sinh, hoàn cảnh bản thân, gia
đình của học sinh. Việc này giáo viên chủ nhiệm nên tìm hiểu và nắm bắt thông tin
về các em qua trao đổi với giáo viên ở năm học trước đó của các em, qua học bạ,
qua gia đình, bạn bè và các thầy cô khác.
3.2. Giải pháp xây dựng, sắp xếp và giao việc cho đội ngũ cán bộ lớp
Một vấn đề cũng hết sức quan trọng mà mỗi giáo viên chủ nhiệm cũng cần chú
ý; đó là công tác xây dựng đội ngũ cán bộ lớp và sắp xếp chỗ ngồi cũng như cách
thức giao việc cho cán sự lớp. Chúng tôi thường lưu ý các vấn đề sau:
Một là, cần phải chọn lựa đội ngũ ban cán sự lớp có năng lực và uy tín ngay
đầu năm học. Có thể nói, đội ngũ cán bộ lớp là người giúp việc đắc lực cho giáo
viên chủ nhiệm, có thể chiếm trên 50% sự thành công trong công tác chủ nhiệm.
Việc lựa chọn, xây dựng đội ngũ cán bộ lớp năng nổ, nhiệt tình, trách nhiệm và có
uy tín trong lớp, có khả năng tự quản là công việc quan trọng đầu tiên mà giáo viện
chủ nhiệm cần phải làm khi nhận nhiệm vụ chủ nhiệm một lớp học sinh. Cán bộ
lớp do lớp bầu ra hoặc do giáo viên chỉ định rồi lấy ý kiến học sinh.
Hai là, giáo viên chủ nhiệm cần tổ chức họp ban cán sự lớp ngay sau khi lớp
bầu xong để phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên, hướng dẫn cách thức
làm việc, theo dõi chặt chẽ, có nghi chép và khi đánh giá nhận xét phải rõ ràng,
công bằng và thẳng thắn.
Cán bộ lớp
Lớp trưởng
Bí thư

Nhiệm vụ được giao

Chịu trách nhiệm chung về mọi mặt của lớp.
Chịu trách nhiệm về các động, các phong trào thi đua của Đoàn,

Lớp phó học tập

Đội và các phong trào riêng của lớp
Chịu trách nhiệm về học tập của lớp, chữa các loại bài tập trong

Lớp phó lao động

tiết sinh hoạt 15 phút, giúp đỡ các bạn học bài và làm bài tập
Chịu trách nhiệm về lao động, vệ sinh của lớp: Phân công trực

Lớp phó văn thể
Lớp phó đời sống
Thư ký lớp

nhật, phân công mang dụng cụ LĐ, giám sát việc thực hiện LĐ…
Chịu trách nhiệm về mảng văn nghệ của lớp
Chịu trách nhiệm về thu-chi quỹ lớp
Chịu trách nhiệm về ghi các loại biên bản họp lớp, sinh hoạt lớp..

9


Tổ trưởng, tổ phó

Chịu trách nhiệm quản lý tổ của mình

Ba là, việc sắp xếp chỗ ngồi của mỗi cá nhân học sinh cũng như của đội ngũ

ban cán sự lớp. Việc sắp xếp chỗ ngồi hợp lý giúp học sinh giám sát lẫn nhau, quan
tâm đến nhau, giúp nhau trong học tập và thực hiện nề nếp.
Theo chúng tôi, có ba điều cần tránh khi sắp xếp chỗ ngồi cho học sinh mà
giáo viên chủ nhiệm nên lưu ý:
- Tuyệt đối không phân biệt đối xử những học sinh ngoan và chưa ngoan, học
sinh học tốt và chưa tốt trong quá trình sắp xếp chỗ ngồi.
- Không sắp xếp quá nhiều cán bộ lớp vào một tổ, một bàn hay một nhóm
học tập.
- Tránh việc sắp xếp học sinh nghịch ngợm, lười học lại một bàn hoặc một
khu vực. Như vậy sẽ vô tình làm cho những học sinh đó có điều kiện và cơ hội
nghịch ngợm và lười học hơn. Bên cạnh đó, bản thân các em cũng thấy mình là
người “thừa” trong lớp.
Khi sắp xếp chỗ ngồi cho học sinh lớp chủ nhiệm, có ba việc giáo viên nên
làm, đó là:
- Nên có chính sách ưu tiên cho các em học sinh hạn chế về sức khỏe được
ngồi ở các dãy bàn ghế trên đầu lớp như học sinh hạn chế về chiều cao, về thính
giác, thị giác,… để các em có điều kiện theo dõi và tham gia tiết học một cách đầy
đủ và hợp lí.
- Nên xếp xen kẽ giữa học sinh nam và học sinh nữ. Đây là một cách tác
động vào tâm lí của lứa tuổi học sinh trung học phổ thông. Việc ngồi xen kẽ giữa
các bạn khác giới làm cho các em bớt nghịch ngợm mà ý tứ hơn, có trách nhiệm
hơn trong quá trình học tập.
- Với học sinh chưa ngoan, giáo viên chủ nhiệm nên xếp cạnh cán bộ lớp,
hoặc cạnh những học sinh có uy tín về học tập, có trách nhiệm trong lớp để tiện

10


giúp đỡ và kèm cặp bạn. Từ tấm gương tốt của bạn, các em sẽ tự ý thức, tự giác
thay đổi để hòa nhập.

3.3. Giải pháp tổ chức đổi mới hình thức sinh hoạt lớp
3.3.1. Bước 1: Lớp trưởng lên điều hành tiết sinh hoạt
Bước vào tiết sinh hoạt cuối tuần giáo viên chủ nhiệm mời lớp trưởng lên
bàn giáo viên điều khiển lớp sinh hoạt, giáo viên chủ nhiệm ngồi phía dưới dự và
bao quát lớp. Lớp trưởng lên bàn giáo viên sau đó mời các tổ trưởng báo cáo kết
quả theo dõi thi đua của từng thành viên và cả tổ trong tuần bằng việc liệt kê trên
bảng sau:
Tổ 1:
Tổ 2
Tổ 3
Tô 4
Sĩ số vắng: Có phép;
Không phép:
Bỏ giờ:
Đi học muộn:
Điểm KT miệng: Điểm
yếu; điểm kém
Không đồng phục:
Không sơvin:
Không phù hiệu:
Mất trật tự trong lớp:
Nói tục, chửi thề:
Hút thuốc lá
Xả rác bừa bãi
Đánh nhau
Phá hoại tài sản nhà
trường
Không mang nghế ngồi
giờ chào cờ và các buổi
sinh hoạt khác của nhà

trường được tổ chức ở sân
trường

Sĩ số vắng: Có phép;
Không phép:
Bỏ giờ:
Đi học muộn:
Điểm KT miệng: Điểm
yếu; điểm kém
Không đồng phục:
Không sơvin:
Không phù hiệu:
Mất trật tự trong lớp:
Nói tục
Hút thuốc lá
Xả rác bừa bãi
Đánh nhau
Phá hoại tài sản nhà
trường
Không mang nghế ngồi
giờ chào cờ và các buổi
sinh hoạt khác của nhà
trường được tổ chức ở
sân trường

Sĩ số vắng: Có phép;
Không phép:
Bỏ giờ:
Đi học muộn:
Điểm KT miệng: Điểm

yếu; điểm kém
Không đồng phục:
Không sơvin:
Không phù hiệu:
Mất trật tự trong lớp:
chửi thề:
Hút thuốc lá
Xả rác bừa bãi
Đánh nhau
Phá hoại tài sản nhà
trường
Không mang nghế ngồi
giờ chào cờ và các buổi
sinh hoạt khác của nhà
trường được tổ chức ở
sân trường

Sử dụng điện thoại trong
các giờ hoặc hoạc trong
các hoạt động khác khi
nhà trường tổ chức

Sử dụng điện thoại trong
các giờ hoặc hoạc trong
các hoạt động khác khi
nhà trường tổ chức

Không làm trực nhật hoặc
làm chậm; làm không
sạch

Đi xe đạp điện không
mang hoặc không đội mũ

Không làm trực nhật hoặc
làm chậm; làm không
sạch
Không làm trực nhật hoặc
làm chậm; làm không

Sử dụng điện thoại
trong các giờ hoặc hoạc
trong các hoạt động
khác khi nhà trường tổ
chức
Không làm trực nhật
hoặc làm chậm; làm
không sạch
Không làm trực nhật
hoặc làm chậm; làm

Sĩ số vắng: Có phép;
Không phép:
Bỏ giờ:
Đi học muộn:
Điểm KT miệng:
Điểm yếu; điểm kém
Không đồng phục:
Không sơvin:
Không phù hiệu:
Mất trật tự trong lớp:

Nói tục
Hút thuốc lá
Xả rác bừa bãi
Đánh nhau
Phá hoại tài sản nhà
trường
Không mang nghế
ngồi giờ chào cờ và
các buổi sinh hoạt
khác của nhà trường
được tổ chức ở sân
trường
Sử dụng điện thoại
trong các giờ hoặc
hoạc trong các hoạt
động khác khi nhà
trường tổ chức
Không làm trực nhật
hoặc làm chậm; làm
không sạch
Không làm trực nhật
hoặc làm chậm; làm

11


bảo hiểm

sạch

không sạch

không sạch

3.3.2. Bước 2: Các thành viên khác trong lớp đóng góp ý kiến bổ sung
Sau khi các tổ trưởng liệt kê trên bảng (hoặc dán tờ phiếu theo dõi lên bảng),
lớp trưởng mời các bạn khác đóng góp ý kiến về kết quả xếp loại của từng tổ hoặc
bổ sung, đề xuất ý kiến khác nhằm hoàn thiện bảng xếp loại thi đua của từng tổ
trong tuần. Sau đó lớp trưởng kết luận. Căn cứ vào kết quả sau khi các tổ trưởng
liệt kê trên bảng, lớp trưởng tổng kết bằng việc chấm điểm thi đua của các tổ trong
tuần và xếp loại thứ tự thi đua của các tổ.
Cách liệt kê và tính điểm như vậy sẽ tạo được sự khách quan, công bằng, dân
chủ giữa các tổ, những lỗi vi phạm được liệt kê, mã hóa thành điểm để trừ, những
việc làm tốt, hoa điểm tốt được cộng điểm (điểm cộng, điểm trừ cùng các lỗi vi
phạm đã được giáo viên chủ nhiệm cùng lớp xây dựng và thống nhất đầu năm học).
Cách làm như vậy sẽ giúp các tổ cạnh tranh và giám sát lẫn nhau trong việc thi đua
học tập và thực hiện nề nếp một cách hiệu quả hơn. Cuối kỳ hoặc cuối năm lớp sẽ
tổng hợp tổ nào có số điểm cao nhất sẽ được thưởng một phần quà nhỏ khích lệ
được trích từ quỹ lớp).
Dựa trên kết quả liệt kê trên bảng và quá trình theo dõi, quản lý lớp trực tiếp
trong suốt tuần học và qua báo cáo của các thành viên trong lớp. Lớp trưởng nêu rõ
những mặt nổi bật trong tuần đồng thời chỉ ra những khiếm khuyết của tập thể, cá
nhân trong lớp.
3.3.3. Bước 3: Giáo viên chủ nhiệm nhận xét, đánh giá và tổng kết
Dựa trên những thông tin thu thập được về hoạt động học tập của học sinh
giáo viên chủ nhiệm cần đánh giá góp ý phương pháp làm việc của cán bộ lớp, uốn
nắn, điều chỉnh để rèn luyện kỷ năng tự quản cho lớp. Cần phát hiện và tuyên
dương , động viên kịp thời các học sinh đã có sự cố gắng phấn đấu trong tuần. Cần
phê bình nhẹ nhàng nhưng cương quyết những cá nhân sai phạm, chây lười, lơ là

12


trong học tập và thiếu tính thần trách nhiệm với tập thể. Phát hiện và ngăn chặn kịp
thời hiện tượng học sinh hư, học sinh chưa ngoan, học sinh vi phạm pháp luật.
Khi tổng kết các vấn đề trong tuần, giáo viên chủ nhiệm cần có cách đánh
giá, nhận xét, rútra nh ững ưu, khuyết điểm và có cách thưởng, phạt công minh đảm
bảo được tính công bằng, thuyết phục, thu hút và ràng buộc học sinh. Tiếp tục rút
kinh nghiệm với những kết quả đạt được đồng thời góp ý bổ sung kế hoạch hoạt
động theo định hướng giáo dục đã có.
3.3.4. Bước 4: Xây dựng kế hoạch tuần học tiếp theo
Dựa trên sự định hướng trước của giáo viên chủ nhiệm, nhiệm vụ đặt ra của
nhà trường và đoàn trường thông qua giao ban và kết quả thi đua của lớp trong tuần
qua, mục tiêu thi đua rèn luyện chung của trường trong tuần tiếp theo, lớp trưởng
phác thảo kế hoạch thực hiện bao gồm: nhiệm vụ phải thực hiện và mục tiêu phân
đấu đạt được trên tinh thần khắc phục những mặc yếu kém tuần qua và phát huy
những lợi thế đạt được của tập thể lớp.
Sau khi nghe lớp trưởng trình bày những nét cơ bản về những kế hoạch của
lớp trong tuần tiếp theo, tập thể lớp sẽ trao đổi, bàn bạc, thảo luận và đi đến thống
nhất lựa chọn các phương án để thực hiện các mục tiêu, kế hoạch đã đề ra của tập
thể lớp. Các thành viên trong lớp phải biểu quyết thực hiện để tạo nên sự đồng
thuận, thống nhất cao trong thực hiện; đồng thời gắn trách nhiệm với từng thành
viên và thuận tiện cho đội ngũ cán bộ lớp theo dõi, đôn đốc trong quá trình thực
hinệ nhiệm vụ.
Thông thường trong tiết sinh hoạt ở các trường phổ thông, giáo viên chủ
nhiệm là người điều hành toàn bộ từ việc sơ kết tuần qua đến triển khai kế hoạch
tuần tới. Nghĩa là học sinh hoàn toàn thụ động. Nhưng với biện pháp này, trong
suốt tuần học, cán bộ lớp phải làm việc. Các tổ trưởng và các lớp phó phụ trách
mảng của mình phải nghiên cứu, theo dõi, ghi chép để báo cáo. Lớp trưởng giám

13


sát các hoạt động chung và theo dõi cán sự lớp làm việc để đôn đốc. Như vậy, với
cách làm này sẽ nâng cao tích chất tự quản của học sinh, rèn luyện kĩ năng làm việc
nhóm, kĩ năng quản lí tập thể của học sinh.
4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục
Trong quá trình làm công tác chủ nhiệm và áp dụng các giải pháp nói trên,
tôi thấy chất lượng các tiết sinh hoạt đã mang lại hiệu quả tốt hơn hẳn so với cách
thức sinh hoạt truyền thống trước đây, từ đó đã mang lại nhiều thành công cho bản
thân trong quá trình chủ nhiệm lớp. Kết quả như sau:
- Kết quả rèn luyện về nề nếp đạt được qua các năm tôi làm công tác chủ
nhiệm:
Lớp/Năm học/Sĩ số

Hạnh kiểm đầu năm học

Hạnh kiểm cuối năm học

Tốt

Khá

TB

Yếu

Tốt

Khá

TB

Yếu

Lớp 12B6/ Năm học

20 HS

21 HS

5 HS

0 HS

38 HS

8 HS

0 HS

0 HS

2008-2009 /Sĩ số 46

đạt 43%

đạt 45%

đạt 12%

đạt 0%

đạt 82%

đạt 18%

đạt 0%

đạt 0%

Lớp 12C13 /Năm học

22 HS

18 HS

3 HS

0 HS

33 HS

10

0 HS

0 HS

2009-2010/Sĩ số 43

đạt 51%

đạt 41%

đạt 8%

đạt 0%

đạt 77%

đạt 23%

đạt 0%

đạt 0%

Lớp 12A6 /Năm học

18 HS

20 HS

7 HS

0 HS

37 HS

8 HS

0 HS

0 HS

2010-2011/Sĩ số 45

đạt 40%

đạt 44%

đạt 16%

đạt 0%

đạt 82%

đạt 18%

đạt 0%

đạt 0%

Lớp 12B7 /Năm học

25 HS

15 HS

1 HS

0 HS

40 HS

1 HS

0 HS

0 HS

2011-2012/Sĩ số 41

đạt 61%

đạt 37%

đạt 2%

đạt 0%

đạt 98%

đạt 1%

đạt 0%

đạt 0%

Lớp 12C7 /Năm học

23HS

17 HS

4 HS

0 HS

40 HS

4 HS

0 HS

0 HS

2012-2013/ Sĩ số 44

đạt 52%

đạt 38%

đạt 10%

đạt 0%

đạt 91%

đạt 9%

đạt 0%

đạt 0%

Lớp 12A11 /Năm học

26 HS

17 HS

3 HS

0 HS

40 HS

6 HS

0 HS

0 HS

2013-2014/ Sĩ số 46

đạt 57%

đạt 37%

đạt 6%

đạt 0%

đạt 87%

đạt 13%

đạt 0%

đạt 0%

Lớp 12B2 /Năm học

21HS

20 HS

6 HS

0 HS

42 HS

5 HS

0 HS

0 HS

2014-2015/ Sĩ số 47

đạt 45%

đạt 43%

đạt 12%

đạt 0%

đạt 89%

đạt 11%

đạt 0%

đạt 0%

HS

- Kết quả áp dụng tại lớp 11A2 năm học 2015-2016 so với khi chưa áp dụng:
Hạnh kiểm 10A2 năm học 2014-2015 (Chưa áp dụng)

Hạnh kiểm 11A2 năm học 2015-2016 (Áp dụng)

Tốt

Khá

TB

Yếu

Tốt

Khá

TB

Yếu

15 HS

21 HS

7 HS

0 HS

35 HS

8 HS

0 HS

0 HS

đạt 34.9%

đạt 34.9%

đạt 16.3%

đạt 0%

đạt 81.4%

đạt 18.6%

đạt 0%

đạt 0%

14


PHẦN BA: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Với sáng kiến kinh nghiệm“Một số giải pháp đổi mới nhằm nâng cao hiệu
quả tiết sinh hoạt cuối tuần trong công tác chủ nhiệm lớp tại trường
THCS&THPT Như Thanh” mang một ý nghĩa rất quan trọng đối với bản thân
tôi. Đó là việc làm hết sức cần thiết, bởi lẽ giúp học sinh quen dần và mạnh dạn
khi làm việc với tập thể, nhất là đối với học sinh vùng 135, học sinh dân tộc
thiểu số ít có sự giao lưu nên còn rụt rè trước tập thể. Với cách làm này, các em
sẽ có điều kiện để học tập lẫn nhau, để nâng cao năng lực cá nhân trong các hoạt
động tập thể. Điều đó cũng thể hiện sự đổi mới trong công tác chủ nhiệm, công
tác quản lí và tính tự quản từ học sinh.
Có một câu nói “Suy nghĩ tạo hành vi, hành vi tạo thói quen, thói quen tạo
tính cách, tính cách làm nên số phận”, tôi thấy thật đúng. Học sinh là những trẻ em
mới lớn, đang còn non ớt về suy nghĩ và kỹ năng sống. Chúng ta phải có trách
nhiệm nâng đỡ, giáo dục các em trở thành những công dân tốt, có ích cho xã hội.

Bác Hồ đã nói “Hiền dữ đâu phải là tính sẵn, phần nhiều do giáo dục mà nên”. Giáo
viên chủ nhiệm hãy là người thầy, người bạn lớn của học trò trên con đường hình
thành nhân cách và tiếp cận tri thức. Giáo viên chủ nhiệm hãy là người đi trước chỉ
đường, dẫn lối, thổi vào tâm hồn học trò tình yêu, hoài bão, khát vọng dựng xây
cống hiến cho quê hương đất nước, góp phần thực hiện nhiệm vụ của giáo dục
“Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài”.
Thành công trong công tác chủ nhiệm là niềm vui, niềm hạnh phúc của mỗi
thầy, cô làm công tác chủ nhiệm lớp. Với sáng kiến kinh nghiệm này của mình, tôi
hi vọng sẽ góp phần nhỏ để trao đổi với đồng nghiệp nhằm nâng cao chất lượng
tiết sinh hoạt cuối tuần. Từ đó, nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp, một
công việc hết sức vất vả nhưng cũng đầy hạnh phúc và tự hào trong cuộc đời mỗi
giáo viên.
15


2. Kiến nghị
Đối với nhà trường, chúng tôi đề nghị cần tổ chức nhiều buổi giao ban giữa
các giáo viên chủ nhiệm để các đồng nghiệp có thể học tập lẫn nhau nhằm sẻ chia
kinh nghiệm trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.
Đối với Sở GD&ĐT Thanh Hóa, hàng năm nên tổ chức tập huấn các chuyên
đề về công tác chủ nhiệm cho tất cả giáo viên chủ nhiệm bậc THPT, THCS và
GDTX. Trong đó có riêng chuyên đề về cách tổ chức tiết sinh hoạt cuối tuần nhằm
bồi dưỡng nghiệp vụ, nâng cao phương pháp và kĩ năng cho giáo viên chủ nhiệm,
tạo cơ hội để giáo viên chủ nhiệm có dịp học hỏi, chia sẻ và trau dồi kinh nghiệm
trong quá trình giáo dục học sinh.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Như Thanh, ngày 25 tháng 3 năm 2016
Người viết SKKN

Phạm Văn Phú

Lời cam kết :
Tôi xin cam đoan SKKN này là kết quả của quá trình nghiên cứu và thực
nghiệm của cá nhân tôi. Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam kết của
mình.
Xác nhận của Thủ trưởng đơn vị

16


PHẦN PHỤ LỤC:
GIÁO ÁN THỂ NGHIỆM MỘT TIẾT SINH HOẠT CUỐI TUẦN
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
1. Về kiến thức
- Có kế hoạch, phương pháp học tập đúng đắn, có hiệu quả.
- Hiểu rõ vai trò và tầm quan trọng của việc học.
- Nắm được lí lịch phân công lao động của trường và buổi sinh hoạt của lớp.
2. Về kĩ năng
- Rèn luyện tính kiên trì, tự giác, chăm chỉ học tập.
- Biết điều khiển tổ chức sinh hoạt tập thể, sinh hoạt ngoại khoá.
3. Về thái độ
- Có tinh thần tự giác, có ý thức kỉ luật cao.
- Có thái độ tích cực, nghiêm túc trong học tập, rèn luyện, cố gắng vươn lên,
tích cực phát biểu xây dựng bài.
II. CHUẨN BỊ
1. Chuẩn bị của giáo viên
- Sổ chủ nhiệm
- Giáo án sinh hoạt.
- Nội dung và kế hoạch tuần tới.
2. Chuẩn bị của học sinh
- Báo cáo cụ thể tình hình hoạt động của lớp trong tuần.

- Chuẩn bị các phương hướng, kế hoạch cho tuần tới.
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1. Ổn định lớp (2 phút)
2. Các hoạt động
Thời gian Hoạt động của giáo viên
15 phút

Hoạt động của học sinh

Hoạt động 1: Giáo viên 1. Sơ kết tuần
mời lớp trưởng lên bàn - Lớp trưởng lên bàn giáo viên mời các tổ
17


của giáo viên để điều
hành tiết sinh hoạt lớp.
Giáo viên chủ nhiệm
ngồi phía dưới dự và bao
quát lớp

trưởng liệt kê kết quả theo dõi thi đua của
từng thành viên và cả tổ trong tuần lên
bảng.
- Tổ trưởng của 4 tổ liệt kê trên bảng
những nội dung sau:
1. Sĩ số vắng: (có phép; không phép):
2. Bỏ giờ:
3. Đi học muộn:
4. Điểm KT miệng: Giỏi; khá, TB, yếu,
kém

5. Không đồng phục:
6. Không sơ vin:
7. Không phù hiệu:
8. Mất trật tự trong lớp:
9. Nói tục, chửi thề:
10. Hút thuốc lá
11. Xả rác bừa bãi
12. Đánh nhau
13. Phá hoại tài sản nhà trường:
14. Không mang nghế ngồi giờ chào cờ
và các buổi sinh hoạt khác của nhà trường
được tổ chức ở sân trường
15. Sử dụng điện thoại trong các giờ học
hoặc hoặc trong các hoạt động khác khi
nhà trường tổ chức
16. Không làm trực nhật hoặc làm chậm;
làm không sạch.
17. Đi xe đạp điện không mang hoặc
không đội mũ bảo hiểm.
18


10 phút

2. Hoạt động 2: Lớp
trưởng mời các thành
viên khác trong lớp đóng
góp ý kiến bổ sung cho
bảng liệt kê của các tổ ở
trên.

2. Các thành viên đóng góp ý kiến xây
dựng và lớp trưởng sơ kết hoạt động
tuần
- Sau khi các tổ trưởng liệt kê trên bảng
(hoặc dán tờ phiếu theo dõi lên bảng), lớp
trưởng mời các bạn khác đóng góp ý kiến
về kết quả xếp loại của từng tổ hoặc bổ
sung, đề xuất ý kiến khác nhằm hoàn
thiện bảng xếp loại thi đua của từng tổ
trong tuần. Sau đó lớp trưởng kết luận.
Căn cứ vào kết quả sau khi các tổ trưởng
liệt kê trên bảng, lớp trưởng tổng kết bằng
việc chấm điểm thi đua của các tổ trong
tuần và xếp loại thứ tự thi đua của các tổ.
- Lớp trưởng tổng kết: Căn cứ vào kết
quả sau khi các tổ trưởng liệt kê trên
bảng, Lớp trưởng tổng kết bằng việc
chấm điểm thi đua của các tổ trong tuần
và xếp loại thứ tự thi đua của các tổ.
- Lớp trưởng dựa vào kết quả liệt kê trên
bảng và quá trình theo dõi, quản lý lớp
trực tiếp trong suốt tuần học và qua báo
cáo của các thành viên trong lớp. Lớp
trưởng nêu rõ những mặt nổi bật trong
tuần đồng thời chỉ ra những khiếm khuyết
của tập thể, cá nhân trong lớp.

7 phút

Hoạt động 3: Giáo viên 3. Giáo viên chủ nhiệm nhận xét, đánh
giá và tổng kết
chủ nhiệm
- Nhận xét tình hình hoạt động của lớp
trong tuần qua về tất cả các mặt
- Đề xuất, khen thưởng các em có tiến bộ
19


so với tuần trước (các em yếu kém)
Phê bình những em vi phạm:
+ Tìm hiểu lí do khắc phục
+ Cảnh báo trước lớp những em cố tình vi
phạm, hoặc phạt lao động, nặng hơn thì
mời phụ huynh.

8 phút

Hoạt động 4: Đề ra 4. Phương hướng, kế hoạch hoạt động
phương hướng cho tuần tuần tới
- Thông báo kế hoạch hoạt động của nhà
sau
trường tuần học tới.
- Về nề nếp: Cần thực hiện nghiêm túc
các nội quy, quy định của lớp và nhà
trường.
- Về học tập: khắc phục tình trạng không
thuộc bài, làm bài cũ và phát biểu xây
dựng bài.
- Về lao động: làm tốt công việc trực nhật

của tổ đã được phân công và hoàn thành
tốt kế hoạch lao động do trường đề ra.
3. Dặn dò: (3 phút)
- Nhắc nhở các em vi phạm cố gắng khắc phục trong các tuần sau, đặc biệt là
các em yếu, kém.

20