gi o n v o ph ch a tr nh

Giáo án Ngữ Văn

Năm học: 2016 - 2017

Ngày soạn: 26/8/2016
Tuần

:

1

Tiết PPCT:

1

Bài dạy

:

VÀO PHỦ CHÚA TRỊNH
(Trích Thượng kinh kí sự)
-Lê Hữu TrácA. Mục tiêu cần đạt:
1. Về kiến thức:
- Bức tranh chân chân thực, sống động về cuộc sống xa hoa, đầy quyền uy
nơi phủ chúa Trịnh và thái độ tâm trạng của nhân vật “tôi” khi bước vào phủ
chúa chữa bện cho Trịnh Cán.
- Vẻ đẹp tâm hồn của Hải Thượng Lãn Ông; lương y; nhà nho thanh cao, coi
thường danh lợi.
- Những nét đặc sắc của bút pháp kí sự: tài quan sát miêu tả sinh động những
sự việc có thật; lối kể chuyện lôi cuốn, hấp dẫn; lựa chọn chi tiết đặc sắc; đan
xen văn xuôi và thơ.

2. Về kĩ năng:
- Đọc hiểu thể kí sự trung đại theo đặc trưng thể loại.
- Rèn luyện kĩ năng tiếp nhận và cảm thụ tác phẩm
3. Về thái độ:
- Thái độ phê phán nghiêm túc lối sống xa hoa nơi phủ chúa.
- Trân trọng lương y, có tâm có đức.
4. Về định hướng phát triển năng lực:
- Năng lực sáng tạo: HS trình bày suy nghĩ và cảm xúc của bản thân trước vẻ
đẹp nhân cách LHT.
- Năng lực hợp tác: Thảo luận nhóm để thể hiện cảm nhận của cá nhân và lắng
nghe ý kiến của bạn để tự điều chỉnh cá nhân mình.
- Năng lực thưởng thức văn học/cảm thụ thẩm mỹ: HS nhận ra được những
giá trị thẩm mỹ trong tác phẩm.

Trường THPT An Phước

Giáo viên: Dương Diệu Hà


Giáo án Ngữ Văn

Năm học: 2016 - 2017

B. Phương pháp và phương tiện dạy học
1. Phương pháp dạy học
- Phương pháp đọc hiểu, phân tích, thuyết trình kết hợp trao đổi thảo luận.
2. Phương tiện dạy học
- Sgk. Giáo án, đọc tài liệu tham khảo.
C. Nội dung và tiến trình lên lớp:
1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ.
3. Tổ chức dạy và học bài mới:
3.1. Hoạt động khởi động: Lê Hữu Trác không chỉ nổi danh là một “lương y
như từ mẫu” mà còn là một nhà thơ, nhà văn nổi tiếng. Với tập kí sự đặc sắc “
Thượng kinh kí sự” – đây là tác phẩm có giá trị hiện sâu sắc đồng thời thể hiện
nhân cách thanh cao của tác giả. Để hiểu điều này ta tiềm hiểu đoạn trích “ Vào
phủ chúa Trịnh”.
3.2. Hoạt động hình thành kiến thức mới
Hoạt động của
học sinh

Hướng dẫn của
giáo viên
- GV yêu cầu hs
đọc phần tiểu
dẫn sgk

- Vài nét về tác
- Cho HS xem
giả : Cuộc đời và
chân dung tác
sự nghiệp
giả
- GV hướng dẫn
HS trình bày về
tiểu sử, sự
nghiệp

Nội dung cần đạt
I . Tìm hiểu chung

1.Tác giả
- Lê Hữu Trác(1724- 1791) hiệu là Hải
Thượng Lãn Ông.
- Người làng Liêu Xá, huyện đường
Hào, phủ Thượng Hồng, trấn Hải
Dương.
- Là một lương y tâm huyết với nghề,
đồng thời là một nhà văn, nhà thơ.
2. Tác phẩm “Thượng Kinh Kí Sự”

- GV hướng dẫn
- Em hiểu biết về HS tìm hiểu xuất
về
tác
phẩm xứ, hoàn cảnh
“TKKS” và đoạn ra đời tác phẩm
trích ?
Trường THPT An Phước

- Là tập kí sự bằng chữ Hán, hoàn thành
1783
- Nội dung: Khắc họa quang cảnh ở kinh
đô, cuộc sống xa hoa ở phủ chúa Trình
Giáo viên: Dương Diệu Hà


Giáo án Ngữ Văn
+ Xuất xứ tác
phẩm

Năm học: 2016 - 2017
và quyền uy, thế lực của nhà chúa. Đồng
thời thấy được thái độ coi thường danh
lợi của tác giả.

+ Nội dung đoạn
- GV khái quát,
trích.
3. Đoạn trích
ệ thống kiến
thức về nội dung Thuật lại việc Lê Hữu Trác lên tới kinh
đoạn trích
đô, được dẫn vào phủ chúa để bắt mạch,
kê đơn cho Trịnh Cán.
II. Đọc – hiểu văn bản
- GV hướng dẫn
- Tác giả đã thấy
HS đọc đoạn
gì về quang cảnh
trích
bên ngoàicung ?
Chi tiết nào miêu - GV hướng dẫn
tả điều đó?
HS khái quát
hành trình vào
- Tác giả có những
phủ của tg
suy nghĩ ntn khi
lần đầu tiên thấy - GV hướng dẫn
được những quang HS nhận xét

cảnh ấy?
quang cảnh phủ
chúa.

1. Quang cảnh và cung cách sinh hoạt
trong phủ chúa trịnh
- Quang cảnh phủ chúa:
+ Rất nhiều cửa, quanh co mấy lần
cửa, theo đường bên trái dành cho người
ngoài cung.
+ Tác giả thấy đâu đâu cũng cây cối
“um tùm”, tiếng chim ríu rít, hoa đua
thắm, mùi hương thoang thoảng, hành
lang nối nhau liên tiếp.
+ Rất nhiều người: người giữ cửa, vệ
sĩ, thị vệ, quân sĩ..
+ Rất giàu sang, xa hoa: mâm vàng
chén bạc,..

- Cung cách
hoạt trong
chúa ra sao?
tiết nào gợi
điều đó?

sinh
phủ
Chi
lên

→ Quang cảnh phủ chúa Trịnh cực kì xa
- GV gợi ý cho
hoa tráng lệ .
Hs tìm các chi
tiết miêu tả cung - Cung cách sinh hoạt:
cách sinh hoạt
+ Đến phủ chúa phải có thánh chỉ, có
phủ chúa
thẻ mới được vào

- Thái độ của tác
giả ntn khi bước
vào cung?

+ Phủ chúa có cả guồng máy phục vụ
đông đúc, tấp nập: Người truyền cửa,
người vệ sĩ, các danh y,..
+ Khám bệnh cho thế tử phải thực
hiện hàng loạt các lễ nghi, phép tắc.

- Thái độ của tác
- GV hướng dẫn
giả khi tiếp xúc
-> Phủ chúa là nơi quyền uy tối
HS nêu nhận xét
với các lương y
thượng: Kính cẩn, lễ phép, phép tắc,
khác?
Trường THPT An Phước

Giáo viên: Dương Diệu Hà


Giáo án Ngữ Văn
- Qua đó ta thấy
chúaTrịnh đã thể
hiện cuộc sống
vương giả ntn?

Năm học: 2016 - 2017
=>Không chỉ đẹp lộng lẫy, thâm nghiêm
mà còn là chốn uy quyền tối thượng.
2. Nhân cách Lê Hữu Trác
- Thái độ và tâm trạng của tác giả

- Qua lời kể và tả,
ta thấy tác giả đã - GV gợi ý HS
rơi vào thế bị động tìm hiểu chi tiết
ntn?
bắt bệnh cho thế
- Cách chuẩn bệnh tử
của Lê Hữu Trác
cùng những biến
tâm tư của ông khi - Yêu cầu HS
kê đơn cho ta hiểu nêu ý kiến cá
gì về người thầy nhân
thuốc này ?
Qua
đoạn
trích ,Anh (chị) có

nhận xét gì về
nghệ thuật viết kí
sự của tác giả ?
Hãy phân tích
những nét đặc sắc - Hướng dẫn HS
đó
tìm hiểu các
biện pháp nghệ
thuật tiêu biểu

+ Dửng dưng trước những quyến rũ
của vật chất.
+ Không đồng tình với cuộc sống quá
no đủ, tiện nghi nhưng thiếu khí trời
- Chữa bệnh: Có sự xung đột giữa hai
suy nghĩ: Làm tròn trách nhiệm và
lương tâm phẩm chất của người thầy
thuốc.
=> Đó là một người thầy thuốc uyên
thâm, có lương tâm và đức độ. là người
có nhân cách cao đẹp, khinh thường
danh lợi, quyền quý
3. Bút pháp kí sự đặc sắc của tác
phẩm
- Qua sát tỉ mỉ, ghi chép trung thực, tả
cảnh sinh động
- Lối kể hấp dẫn, chân thực ,hài hước.
- Kết hợp văn xuôi và thơ làm tăng Chất
trữ tình cho tác phẩm, góp phần thể hiện
kín đáo thái độ người viết.

III. Tổng kết

- Qua bài học, em
hãy rút ra ý nghĩa
của đoạn trích?

- GV hướng dẫn
HS củng cố bài
và đọc phần ghi
nhớ.

Đoạn trích “Vào phủ chúa Trịnh” mang
giá trị hiện thực sâu sắc. Bằng quan sát
tinh tế và ngòi bút ghi chép chi tiết, chân
thực, sắc sảo, tác giả đã vẽ lại bức tranh
sinh động về cuộc sống xa hoa, quyền
quý của chúa trịnh, đồng thời cũng bộc
lộ thái độ coi thường danh lợi.

3.3. Hoạt động thực hành ứng dụng
Bài tập: Giá trị hiện thực đoạn trích “ Vào phủ chứa Trịnh”
Trường THPT An Phước

Giáo viên: Dương Diệu Hà


Giáo án Ngữ Văn

Năm học: 2016 - 2017

3.4. Hoạt động bổ sung
- So sánh đoạn trích “ Vào phủ chúa Trịnh” với đoạn trích “ Truyện cũ trong phủ
chúa Trịnh” và nêu nét đắc sắc của đoạn trích.
- Sưu tầm hình ảnh hoặc đoạn phim khắc họa hình ảnh cuộc sống chúa Trịnh
D. Hướng dẫn soạn bài tiếp theo
Soạn bài mới: Từ ngôn ngữ chung đến lời nói cá nhân

Trường THPT An Phước

Giáo viên: Dương Diệu Hà