Hình ý quyền Hình ý quyền PDF

Hình Ý Quy n

1

www.vietkiem.com

Hình Ý Quy n
Hình Ý Quy n là m t lo i quy n trong võ thu t , còn g i là "tâm ý
quy n", "tâm ý l c h p quy n" ho c v n t t là "L c h p quy n". V tên g i
c a Hình Ý Quy n c ng cõ nhi u cách nói khác nhau : có ng i cho r ng vì
lo i quy n này yêu c u "tâm, ý thành bên trong, tay chân c th hình bên
ngoài ", ngo i hình và n i ý ph i th ng nh t cao đ , do đó m i đ t tên là
"Hình Ý Quy n". Có ng i l i cho r ng lo i quy n này có ý t ng hình, l y
phép làm quy n, bi u hi n s đ c s c c a nhi u lo i đ ng v t nh h thì
d ng mãnh, kh thì nhanh nh n, v.v.. mà thành tên. V ngu n g c c a Hình
Ý Quy n, theo nhi u ng i kh o ch ng thì do C Long Phong (có ch g i là
C Long Ph ng, vì hai ch Phong và Ph ng vi t d l n nhau) ng i B
Châu t nh S n Tây sáng tác ra, cho t i nay đã có h n 300 n m l ch s . Tuy
v y l i có ng i b o do Nh c Phi đ i T ng sáng tác ra.
u đ i Thanh, Hình Ý Quy n đ c truy n bá r t r ng rãi S n Tây, Hà
Nam, Hà B c. G n tr m n m nay, danh th n i nhau. N m 1914, nhà Hình
Ý Quy n là Hách Ân Quang qua th m Nh t B n d y cho các h c sinh du
h c Nh t, do đó đã đ a Hình Ý Quy n gi i thi u ra n c ngoài. Hi n nay
Hình Ý Quy n không ch phát tri n các n i trên c n c, mà
ông Nam
á, Nh t B n, Châu M ... c ng đ u có t p luy n Hình Ý Quy n đ ng th i
còn có c đoàn th và báo chí chyên môn.
Hình Ý Quy n l y Ng Hành quy n (phác, b ng, to n, pháo, hoành t c
b , h t, ch c, đ p, g t) và th p nh hình quy n (quy n 12 hình t c long, h ,
h u, mã, kê, y n, xà, đà, thai, ng, hùng, báo t c r ng, h , kh , ng a, gà, én ,
r n, k đà, la, ng, g u, báo) làm g c quy n c b n.V trang pháp thì l y

"tam th th c" mã, cung, h b làm g c. Các bài múa đ n luy n có: Ng
Hành liên hoàn, T p th c chùy Bát th c quyên, T b quy n, Th p nh h ng
trùy, Xu t nh p đ ng, Ng hành t ng sinh, Long h đ u, Bát t công,
Th ng trung h bát th . V đ i luy n quy n thì có tam th pháo, Ng hoa
pháp, An thân pháo, C u sáo hoàn. Luy n t p khí gi i l y đao, th ng,
ki m, côn làm ch ; ph n l n l y tam h p, l c h p, liên hoàn, tam tài đ g i
tên. M t gi i Hà Nam l u hành Hình Ý Quy n ph n l n g i là "tâm ý
quy n". Quy n pháp l y "th p đ i hình" (m i hình l n là long, h , kê, ng,
xà, mã, miêu, h u, dao, y n t c r ng, h , gà, ng, r n, ng a, mèo, kh , di u,
én) và "t quy n bát th c" làm quy n pháp c b n. V trang pháp có Kê


Hình Ý Quy n

2

www.vietkiem.com

thoái trang (t n chân gà), ng hùng trang (t n ng g u). Bài b n đ n luy n
thì có Long h đ u th p hình h p nh t (m i hình h p nh t), Th ng trung
h t b ( b n ngón (quy n) trên, gi a, d i) v.v.. Các n i l u hành Hình Ý
Quy n tr n i dung có ch khác nhau ra, v m t phong cách c ng có ch đ c
s c riêng. Hình Ý Quy n m t gi i Hà B c quy n th th tri n, n m nh
ch c ch n. Hình Ý Quy n l u hành S n Tây th quy n g p gáp, kình l c
tinh kéo. Hình Ý Quy n m t gi i Hà Nam thì th quy n d ng mãnh , khí
th hùng h u.
Hình Ý Quy n có các đ c đi m sau:
Gi n d g n gàng, ch t phác th c t , t nhiên. V đ ng tác thì ph n l n là
d n th ng đi th ng, m t co m t du i, ti t t u rõ ràng, ch t phác th c t
không có hoa hòe hoa sói, có cái đ p ch t nhiên.

ng tác nghiêm m t g p gáp, "ra tay nh d a thép, xu ng tay nh câu
liêm", "hai khu u không lìa s n, hai(bàn) tay không lìa tâm (tim)"; khi phát
quy n thì v n , qu n, đ c, xoay, v i thân pháp, b pháp k t h p ch t ch ,
toàn thân trên d i gi ng nh đang v n th ng không chút l i l ng.
Tr m t nh, n đ nh mau l , thân ngay b , v ng. Yêu c u ng c n b ng
th c, khí tr m đang đi n, c ng mà không c ng đ , nhu mà không m m
xèo, kình l c thi tri n tr m th c.
Mau l hoàn ch nh. Hình Ý Quy n yêu c u "l c h p" t c là tam h p v i
ý, ý v i khí h p, khí v i l c h p (g i là n i tam h p), vai và háng h p,
khu u và g i h p, tay và chân h p (gi là ngo i tam h p). V đ ng tác thì
c ng đi u phép (pháp) thân trên, tay chân cùng đ n, m t phát là đ n, m t
t c (đã) là tr c (ý mu n ch t c đ và đ dài h n đòn c a đ i ph ng).
Trong "quy n ph " có ghi: "N i nh gió, r i nh tên, đánh ngã (đ i th ) r i
v n hi m còn ch m".
Hình Ý Quy n coi tr ng tam ti t, bát y u. Tam ti t (ba đ t) là: đ t ng n
n i, đ t gi a theo, đ t g c đ y. K v toàn thân thì đ u và tay (chi trên) là
đ t ng n, thân mình là đ t gi a, chi d i (chân) là đ t g c. Ngay m t b
ph n c th c ng có th chia nh ra thành ba đ t.
L y tay làm ví d , khi ra đòn n m tay là đ t ng n, c ng tay (d i) c
khu u là đ t gi a, cánh tay trên v i vai là đ t g c. Th hi n tam ti t c t đ
đ m b o toàn thân hoàn ch nh thành m t th th ng nh t, n t ngo i h p nh t.


Hình Ý Quy n

3

www.vietkiem.com

Tám đi u c n ( bát y u) là:

tr

nh (đ y lên trên, t c là "đ u ph i đ y lên ch m, ch ng ph i đ y ra
c, l i ph i đ y lên hàm ch, đ n i hai m ch nhâm, đ c").

Khâu khép vào, "vai ph i khép, mu bàn chân bàn tay ph i khép, (hai)
hàm r ng ph i khép").
Viên (là tròn, t c là "ng c, l ng, h kh u - kh p n i ngón tay cái và ngón
tay tr - ph i tròn").
M n (là nh y, t c tâm ph i nh y; chân ph i nh y; tay ph i nh y").
Bão (là ôm gi , t c là "đan đi n ph i gi (khí), tâm ph i gi ý sáng su t,
hai khu u ph i gi (s n) ").
Thùy (chúc đ u xu ng, xuôi xu ng, t c vai ph i xuôi, khu u tay ph i
xuôi, khí ph i xuôi" -- thu n ).
Khúc (là g p l i, t c là "cánh tay g p, ch n ph i g p, c tay ph i g p").
nh (là c ng c i t c "kình (l c) ph i c ng c i, x ng s ng ph i c ng
th ng, đ u g i ph i th ng c ng"). Có nh th m i b o đ m đ c các b v ,
t th c a thân th thi tri n chính xác.
Hình Ý Quy n còn bao hàm c lý lu n v giao đ u và n i dung k thu t
chi n thu t phong phú. Nó nh n m nh dám đánh s th ng, ý th c chi n đ u
d ng c m xông lên. Quy n ph d y : "Ng đ ch h u ch , lâm nguy b t c "
("G p đ ch gi ch đ ng, g p nguy ch ng s "). V t t ng chi n thu t, có
ch ch ng mau l đ t ng t, t ta làm ch , khi giao đ u thì "th a c b t b
nhi công chi, do c b t ý nhi xu t chi" (t c "th a c (h ) không chu n b mà
t n công, do c h i (h ) không đ ý mà ra đòn"), v m t k thu t công
phòng Hình Ý Quy n đ x ng "c n đ khoái công" (đánh g n, t n công
nhanh): "Ti n là né, né là ti n, b t t t c u xa".
Hình Ý Quy n ch ch ng b y ng n quy n đ u, vai, khu u, tay, háng,
g i, chân đ u cùng dùng, g p đâu c ng phát đòn "xa thì dùng tay, g n thì
dùng khu u; xa n a dùng chân, g n h n dùng g i".

ng th i còn yêu c u
k t h p h th c, bi t mình bi t ng i, th c c mà làm, không nên câu n k
thu t thành ch ng pháp, làm th nào đ "quy n mà không có quy n, có ý
mà không c ý, không c ý t c là ý th t" m i đ c coi là công phu th ng
th a. Trong lý lu n chi u đ u c a Hình Ý Quy n có sáu nguyên t c t c là
công ( s khéo léo, x o di u), thu n( t nhiên), d ng (quy t đoán), t t (mau
l , đ t ng t), lang (không n ng tay, ch ng dung tình), chân (khi n đ ch
không sao tr n thoát), sáu cách này g i là "sáu ph ng o di u".


Hình Ý Quy n

4

www.vietkiem.com

Hình Ý Quy n chú tr ng hu n luy n s c l c. Công phu b c m t là "xây
d ng c b n, kh e m nh thân th , ki n cho x ng c t r n nh s t đá", v k
thu t đ cao t o c b n th t t t g i là công phu "minh kình" (kình l c rõ).
B c hai yêu c u luy n "ám kình và hóa kình công phu" (công phu có kình
l c ng m và hóa gi i kình l c ) yêu c u toàn thân hoàn ch nh, c ng nhu
giúp nhau, tinh th n t p trung, hình th n h p nh t, l y ý d n d t c th , l y
khí phát l c. (Theo chu trình cao c a công phu là "dùng tâm đi u ý, dùng ý
d n khí, dùng khí thúc kình, dùng kình phát l c").
Có th th y Hình Ý Quy n đ i v i các công n ng sinh lý c a các b
trong c th đ u có yêu c u t ng đ i cao.
ng tác Hình Ý Quy n
ng n, không d a d m, phép đánh có th nhu có th c ng, ng i có th
khác nhau đ u có th tùy s c mình mà t p luy n. Nh ng n m l i đây
đ c ch n dùng vào th d c y h c ch a b nh.

ph n
ngay
ch t
c ng