skkn một số kinh nghiệm giáo duc học sinh chưa ngoan

PHÒNG GD&ĐT MỎ CÀY NAM
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
TRƯỜNG THCS BÌNH KHÁNH ĐƠNG
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài:

MỘT SỐ KINH NGHIỆM GIÁO DỤC HỌC SINH
CHƯA NGOAN

- Người thực hiện: Bùi Thị Thu Ba
- Lĩnh vực: Công tác chủ nhiệm
- Đơn vị cơng tác: THCS Bình Khánh Đơng

Bình Khánh Đơng, tháng 4 năm 2012

1


Đề tài:

MỘT SỐ KINH NGHIỆM GIÁO DỤC HỌC SINH CHƯA NGOAN
A. PHẦN MƠ ĐẦU
I. BỐI CẢNH ĐỀ TÀI
Hòa vào xu thế hội nhập, cùng sự phát triển công nghệ thông tin làm cho đất nước
ngày càng phát triển. Đặc biệt là ngành giáo dục đang tiếp tục đổi mới và nâng cao
chất lượng giáo dục, nhằm tạo ra con người có đầy đủ phẩm chất và năng lực như
Bác Hồ đã nói: “ Có đức mà khơng có tài, làm việc gì cũng khó. Có tài mà khơng có
đức
làm

người
vơ
dụng”.
Thật vậy, bên cạnh việc dạy chữ cho học sinh, giáo viên phải quan tâm đến việc “dạy
người”. Vì vậy việc rèn luyện đạo đức cho học sinh người giáo viên chủ nhiệm giữ
vai trò hết sức quan trọng. Cho nên chúng ta cần phải có phương pháp thích hợp để
giáo dục học sinh chưa ngoan nhằm xây dựng lớp học thành một tập thể học sinh có
đạo đức tốt.
II. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Ngày nay bạo lực học đường đang là mối quan tâm không riêng của ngành giáo dục,
mà đã trở thành vấn đề cả xã hội đều phải lo lắng trăn trở. Vấn đề ngăn chặn bạo lực
học đường được bàn đến trong cả phiên họp của Quốc Hội, các trường học, được
mọi giới quan tâm.
Bất kỳ trường học nào cũng đều có khơng ít học sinh "chưa ngoan", thế thì chúng ta
đã làm gì để giáo dục những học sinh như thế này?! Áp dụng biện pháp nào để có
thể giúp cho những học sinh chưa ngoan này có thể trở thành học sinh phát triển
tồn diện.
Bản thân là một giáo viên có thâm niên trong ngành hơn 20 năm, với nhiều bức xúc
trước vấn nạn học sinh chưa ngoan trở thành học sinh cá biệt với sự bất lực của cả
gia đình, nhà trường và xã hội. Bản thân cũng chứng kiến khơng ít trường hợp học
sinh chưa ngoan được quan tâm giáo dục đúng mực đã trở thành những người có
nhiều đóng góp cho xã hội và cũng chính những em này, sau này đã trở về trường
nhiều hơn, biết ơn Thầy Cô giáo cũ nhiều hơn.
Hy vọng rằng với những kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn sẽ góp phần đáng kể vào
việc ngăn chặn bạo lực học đường, xây dựng thế hệ học sinh năng động, thân thiện,
phát triển toàn diện.

2

III. ĐỐI TƯỢNG CHỌN ĐỀ TÀI
Đối tượng học sinh chưa ngoan có thể có ở bất kỳ cấp học nào, loại hình trường học
nào và ở mỗi lứa tuổi, mỗi loại hình trường học thì các em có sứ khác nhau về yếu tố
tâm, sinh lý, khác nhau về yếu tố môi trường giáo dục, do thời gian ngắn hạn nên đề
tài này chỉ giới hạn đối tượng là học sinh chưa ngoan ở cấp học THCS.
IV. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Xuất phát từ tầm quan trọng của việc đào tạo con người phát triển toàn diện đặc biệt
là phát triển nhân cách cho học sinh THCS trong nhà trường là nơi đào tạo hình
thành nhân cách cho học sinh. Vì ở lứa tuổi này học sinh có sự thay đổi về tâm lý
tính mất cân đối tạm thời, tính mâu thuẩn và quy luật về tính khơng đồng đều của sự
phát triển, thể hiện ở tất cả lĩnh vực của nhân cách. Mặc khác nền kinh tế thị trường
nảy sinh nhiều tiêu cực, ảnh hưởng đến việc giáo dục học sinh của gia đình như đi
làm ăn xa, làm việc ở cơng sở, ít quan tâm đến học sinh. Chính vì thế, ngồi việc
cung cấp kiến thức thì cơng tác quản lí, giáo dục học sinh chưa ngoan càng trở nên
cấp thiết
V. ĐIỂM MỚI TRONG KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU:
GVCN thường xuyên kiểm tra việc thực hiện nội quy, cho học sinh tìm hiểu các
truyền thống của lớp, của trường, các gương học tốt của lớp của trường (qua
HĐNGLL), phân công ban cán bộ lớp kiểm tra nề nếp học sinh hàng ngày báo lại
GVCN.Trong tiết SHL, GVCN lồng vào các hoạt động: tổ chức trò chơi, câu đố, thi
văn nghệ… để thu hút học sinh cá biệt.
B. PHẦN NỘI DUNG
I/ CƠ SỞ LÝ LUẬN:

Một trong những đặc điểm của giáo viên chủ nhiệm lớp,là người giáo viên phải có
tinh thần trách nhiệm và trọng trách rất cao, giúp hiệu trưởng kiểm tra việc tu dưỡng
và rèn luyện đạo đức của học sinh, giúp giáo viên chủ nhiệm đảm bảo được kết quả
hai mặt giáo dục của học sinh.
Do vậy, việc giáo dục đạo đức cho học sinh phải phù hợp với lứa tuổi và đặc
điểm đối tượng. Trong vấn đề giáo dục học sinh chưa ngoan phải hiểu rõ từng đối

tượng về các mối quan hệ gia đình…rồi từ đó có biện pháp thích hợp.Cần có biện
pháp phù hợp và kịp thời để sửa đổi các em hòa nhập vào tập thể lớp
II/ THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ:

3


1/- Thuận lợi:
- Đa số học sinh nhà gần trường, cùng xã
- Hầu hết học sinh có ý thức kỷ luật cao, ngoan, lễ phép với thầy cô, vâng
lời cha mẹ.Tích cực tham gia các phong trào do Đội, trường tổ chức.
- Cơ sở vật chất đầy đủ, phòng học thống mát, có đủ trang thiết bị như
đèn, quạt, bàn ghế cho học sinh
- Được sự quan tâm của BGH đội ngũ GV chuyên môn vững mạnh, sự
phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường nên việc giáo dục các em chưa ngoan
tương đối thuận lợi
2/- Khó khăn:
- Cịn một số học sinh cá biệt chưa có ý thức trong học tập và rèn luyện
đạo đức chủ yếu do tác động từ hồn cảnh gia đình và xã hội, bạn bè. Đặc biệt có học
sinh các lớp đã bỏ học…..
- Các dịch vụ internet, gams online luôn là mối đe dọa đối với lớp, xu
thế bạo lực học đường ngày càng nhiều.
Trên đây là một số thuận lợi và khó khăn mà GV gặp phải khi làm cơng tác chủ
nhiệm. Nên tôi đề ra một số biện pháp cần thiết để thực hiện
III. CÁC BIỆN PHÁP TIẾN HÀNH
1. Khái niệm học sinh chưa ngoan
Thế nào là HS chưa ngoan? HS chưa ngoan có thể là:
Học sinh có những hành vi chống đối vô lễ với giáo viên.
Học sinh có xu hướng giải quyết xung đột với bạn bè bằng vũ lực.
Học sinh có những hành động kỳ quặc, khiến cho lớp học luôn trong trạng

thái bất ổn.
Học sinh có thái độ xem thường bạn bè, Thầy Cơ...
Học sinh thường xun ăn nói thơ tục...

4


Học sinh thường xuyên không tham gia vào các hoạt động học tập của lớp.
2. Để có thể đưa ra những biện pháp giáo dục học sinh chưa ngoan một cách
đúng đắn, Thầy Cô cần phải thực hiện các bước tìm hiểu:
a/ Tìm hiểu hồn cảnh:
Bất kỳ một học sinh nào, cho dù là học sinh bình thường nhất đều có những hồn
cảnh sinh sống khơng giống nhau, khơng giống với các bạn khác trong lớp học.
Kinh nghiệm cho thấy: ở lứa tuổi các em cấp 2, vấn đề tiền bạc không phải là quan
trọng bậc nhất, với các em thì một gia đình hạnh phúc, yên ấm, vui vẻ chính là điều
mà các em cần nhất, do vậy, GVCN cần phải xác định em nào có một gia đình chưa
hồn tồn hạnh phúc, có xung đột giữa các thành viên trong gia đình... vì đấy có thể
là ngun nhân khiến cho các em trở nên "chưa ngoan" hoặc cũng có thể trở thành
"tự kỷ"...
Đã có những gia đình trong đó, cha mẹ đều là những người thành đạt nhưng con của
họ lại là những học sinh bị gọi là "học sinh cá biệt" do người cha và mẹ đi cơng tác
liên tục, khơng có thời gian chăm sóc, gần gũi con để con có thể tâm sự, trao đổi, để
hỏi han tình hình học tập, vui chơi của con. Những học sinh này thường sống với
một người chăm sóc riêng hoặc chung sống với ông, bà và các em sẽ cảm thấy thiếu
đi bàn tay người mẹ, ánh mắt người cha...
Người lớn chỉ biết đáp ứng đầy đủ, thậm chí là dư dả nhu cầu tiền bạc, vật chất cho
con và xem đây là điều kiện tiên quyết cho con học hành, thực sự thì hành động này
đã có thể vơ tình đầy con của mình vào con đường lêu lỏng, ăn chơi và trở thành học
sinh cá biệt, đến lúc phát hiện được thì có thể đã muộn rồi!
Cũng có những gia đình, do xung đột giữa các thành viên trong gia đình diễn ra

trước mắt của các em, khiến cho các em trở nên cộc cằn, hoặc xấu hổ với bạn bè...
có những hành vi bắt chước người lớn trong khi giải quyết các xung đột với các bạn
cùng lớp và như vậy, vơ tình người lớn đã đẩy các em trở thành học sinh cá biệt.
Đã có trường hợp xung đột giữa Ơng bà với Cha mẹ khiến cho các em mất lòng tin
vào đấng sinh thành và trở nên hỗn láo, khó bảo, thường xuyên dùng vũ lực nhằm
giải quyết các xung đột với bạn học.
Cũng có trường hợp gia đình của các em q khó khăn, các em phải lo phụ giúp gia
đình để kiếm sống và thời gian học bài của các em ở nhà bị hạn chế, khiến sức học
các em bị đuối dần, thế là các em trở thành học sinh cá biệt...

5


Nếu như GVCN nắm bắt được kịp thời hoàn cảnh sống của học sinh, chắc chắn sẽ
có biện pháp kết hợp với gia đình để cùng nhau đưa ra các biện pháp giáo dục phù
hợp hơn nhằm đưa học sinh trở lại chính mình
b. Tìm hiểu về tâm sinh lý của học sinh
Học sinh cấp 2, lứa tuổi 12-15 này có nhiều biến đổi về tâm, sinh lý. Các em khơng
cịn là trẻ con để cần được vỗ về chăm sóc, nhưng cũng chưa là người lớn để tự
mình giải quyết mọi tình huống.
Để khẳng định mình, các em dễ có những hành xử bột phát, bất ngờ mà chính các
em cũng chưa ý thức một cách đầy đủ hậu quả sẽ đến. Vì vậy, một sự định hướng
đúng đắn để giúp các em hình thành tính cách của mình sau này, là điều hết sức
quan trọng khi các em cịn ngồi trên ghế nhà trường. Khơng chỉ truyền đạt kiến thức
trong học tập, các em cần được trao đổi mọi điều về chính bản thân, về những gì
chân - thiện - mỹ trong cuộc sống.
Các em thường có những hành vi bắt chước một cách thụ động với mọi người gần
gũi với mình.
Trong một ngày thì các em chỉ ở trường học tối đa là 8 giờ, còn lại, các em sống
trong mơi trường gia đình, xã hội xung quanh... Có những em tập tành hút thuốc do

thấy người lớn hút thuốc với hình ảnh quá ư là điệu nghệ... có những em chửi thề,
nói tục một cách vơ thức, do đã quen nghe và cảm thấy như vậy là hay, là sành
điệu... có những em quen kiểu cách ăn mặc, trang điểm cho giống với một người lớn
nào đấy, giống với diễn viên nào đấy và xem đây là hợp thời, đúng điệu...
Do ảnh hưởng của truyền hình, phim ảnh,... các em có thể chọn cho mình một thần
tượng và sống theo thần tượng ấy một cách hăm hở, vô thức... lấy lối sống, sinh
hoạt, trang điểm của thần tượng ấy là điều mà mình phải làm theo...
Nếu như GVCN cập nhật kịp thời những thông tin này của xã hội thì học sinh sẽ
cảm nhận Thầy Cơ của mình khơng lạc hậu và như vậy tiếng nói của Thầy Cơ sẽ có
ảnh hưởng hơn đối với các em. Các em sẽ lắng nghe những phân tích của Thầy Cơ,
Thầy Cơ sẽ có nhiều cơ hội giáo dục hướng cho em phát triển tâm sinh lý phù hợp
lứa tuổi.
c. Tìm hiểu mối quan hệ bạn bè
Bạn bè, những mối quan hệ trong lớp, ngoài lớp cũng là điều mà Thầy Cơ chúng ta
cần quan tâm. Các em có thể tâm sự hàng giờ với bạn mà không bao giờ hé nửa lời

6


với Thầy Cô về một vấn đề nào đấy, một số lớn các em học sinh xem bạn bè mình là
chuyên gia tư vấn
Bạn bè xấu, tốt ảnh hưởng nhiều đến nhân cách của các em, người xưa nói "Gần
mực thì đen, gần đèn thì sáng" điều này hồn tồn không sai... vấn đề là ai sẽ đen, ai
sẽ sáng thì Thầy Cơ phải can thiệp một cách tế nhị, đúng lúc, kịp thời...
Và nếu như Thầy Cô trở thành người bạn của các em thì quả là khơng gì tốt hơn,
điều này rất khó!
Thầy Cơ có thể tạo mơi trường cho các em sinh hoạt chung và từ đó nảy sinh tình
bạn tốt, hãy để cho các em phát triển tình bạn một cách tự do trong tầm kiểm sốt
chừng mực của người lớn. Vấn đề này cần có sự phối hợp của gia đình và nhà
trường một cách chủ động.

d. Tìm hiểu năng lực học tập
Có những học sinh học giỏi tốn, lý, hóa nhưng lại kém văn, sử ...
Có những học sinh rất giỏi ngoại ngữ và các mơn xã hội nhưng lại sợ tốn, lý...
Hãy khơi dậy sự tự hào của các em với nhưng sở trường và khuyến khích các em cố
gắng đạt được những tiến bộ so với chính mình ở ngày hơm qua... "hãy đừng phạm
sai lầm ngày hơm qua mình đã gặp" chính là chủ trương mà tất cả học sinh đều phải
thấm nhuần.
Thầy Cô, đặc biệt là Thầy Cô chủ nhiệm cần phải nắm được học sinh của mình yếu
mơn nào, khi nào thì bắt đầu sa sút, để từ đó có biện pháp thúc đẩy, phụ đạo kịp
thời, khơng để học sinh có cảm giác bị bỏ rơi, khơng để cho học sinh vì yếu một
mơn mà nản lịng rồi kéo theo bỏ học, trở thành cá biệt.
e. Tìm hiểu sở thích, năng khiếu
Hầu như bất kỳ một học sinh nào đều có một năng khiếu nhất định, năng khiếu này
có thể do bẩm sinh, do rèn luyện, vấn đề của người Thầy là thấy được năng khiếu
ấy và phát huy sở trường của các em nhằm lấy nó làm động lực kéo theo cho học
sinh cố gắng hơn ở những mặt cịn kém.
Có những học sinh thích lao động chân tay, khéo tay trong những hoạt động đòi hỏi
sự tỉ mỉ, nhưng lại học kém các môn cần sự tư duy. Có những học sinh thích văn
nghệ, ca múa hát... có những học sinh thích thể thao, võ nghệ...

7


Hãy để cho các em có cơ hội thể hiện mình với các bạn và như vậy các em sẽ trở
nên nổi tiếng với các bạn, đấy chính là động cơ thúc đẩy các em học tập tốt hơn
nhằm không làm xấu đi hình ảnh của mình với các bạn.
Như vậy, tạo ra những hoạt động ngoại khóa, những buổi sinh hoạt ngồi giờ lên lớp
cũng chính là tạo ra những cơ hội cho các em có thể thể hiện tài năng của minh, lấy
lại sự tự tin với các bạn, khẳng định thế mạnh của minh để từ đó các em được nhận
sự khuyến khích của mọi người xung quanh, các em sẽ cố gắng nhiều hơn ở các mặt

cịn yếu kém.
3. Xác định ngun nhân dẫn đến tình trạng học sinh chưa ngoan
Sau khi đã thực hiện các bước tìm hiểu như trên, Giáo viên sẽ phân tích và xác định
nguyên nhân làm cho học sinh trở thành chưa ngoan. Ngun nhân đó có thể là từ:





Gia đình có mâu thuẫn, đổ vỡ, xung đột...hoặc gia đình đang gặp khó khăn.
Bản thân học kém một vài mơn học nào đó, do mất căn bản...
Sự lơi kéo của bạn bè vào những hoạt động không thiết thực...
Một vài Thầy Cơ nào đó có những hành động khiến cho các em mất lịng tin...

Thơng thường các ngun nhân này đi chung với nhau, chứ không đơn thuần riêng lẻ
từng nguyên nhân.
Thầy Cơ phải tìm ra đâu là ngun nhân chủ yếu:




Có thể chỉ là một phút ham chơi trị chơi điện tử, học sinh ấy đã lỡ xài hết tiền
học phí, rồi dẫn đến lo sợ, bỏ học...
Có thể do hồn cảnh khó khăn, các em phải đi làm thêm ban đêm, buổi sáng
mệt mỏi, buồn ngủ, không đủ sức theo học trong lớp.
Có thể do buồn chuyện gia đình, cảm giác tự ti xuất hiện, các em cảm thấy
chán nản, mất phương hướng, tuyệt vọng, ...

Từ việc xác định được nguyên nhân chủ yếu, tôi tin rằng phần việc cịn lại hồn tồn
khơng khó khăn với một Thầy Cơ tâm huyết với nghề, có tấm lịng u thương các

em... nhằm giúp các em có thể khắc phục những khó khăn, thay đổi được những suy
nghĩ chưa đúng, để có thể trở thành những học sinh bình thường như bao bạn khác.
Thầy Cô hãy thông báo kịp thời cho Ban giám hiệu nhà trường tất cả các trường hợp
mà Thầy Cô cho rằng đấy là những học sinh chưa ngoan, để cùng nhau có biện pháp
phối hợp giữa các bộ phận, bộ môn.

8


Thầy Cô không nên tự tin cho rằng chỉ một mình thơi có đủ bản lĩnh cảm hóa, giáo
dục các em chưa ngoan, hậu quả sẽ khôn lường nếu như Thầy Cơ rơi vào trạng thái
bất lực, khi đó sẽ là quá muộn để có thể sự phối hợp giáo dục các em này và lúc này,
chính Thầy Cơ sẽ là người đẩy các em ra xa hơn môi trường giáo dục phổ thơng.
4.Vai trị của Giáo viên chủ nhiệm
* Yêu cầu về phẩm chất
GVCN cần có một nhận thức đúng đắn và sâu sắc về vị trí, yêu cầu đối với chính
bản thân mình và cơng việc. Khơng chỉ trang bị cho mình những kiến thức cần thiết
cho việc giảng dạy, những vốn sống sâu sắc về con người, cuộc đời… người GVCN
cịn cần phải rèn luyện cho chính mình đạt những phẩm chất đạo đức có tính chuẩn
mực để trên cơ sở đó, mới có thể nhắc nhở, uốn nắn học sinh. Từ hành vi, ngôn
ngữ, cách cư xử, cách suy nghĩ, đánh giá những sự việc trong cuộc sống, những thói
quen trong sinh hoạt… tất cả ln cần được người GVCN tự xem xét, điều chỉnh để
có thể khơng ngừng hồn thiện mình trong mắt học trị. Đơn giản một sự việc là,
khó có thể yêu cầu các em gọn gàng, ngăn nắp, sống đẹp nếu bản thân người
GVCN chưa là một “hình mẫu” đối với các em.
Cần nhận thức rõ, giáo dục một con người là một q trình khơng có điểm cuối
cùng. Đó là cơng việc kéo dài cả một đời người chứ không phải là chuyện của ngày
một, ngày hai. Vì thế, người GVCN khơng bao giờ được chủ quan, nóng vội. Một
câu nói vơ tình, một trách phạt nơn nóng, một hành xử thiếu cân nhắc đôi khi gây
tổn thương và - biết đâu đó - các em sẽ mang theo vết thương kia thành một ám ảnh

khôn nguôi!... Trước mọi sai lầm, vi phạm của học sinh, GVCN cần hết sức bình
tĩnh, bao dung và độ lượng để xem xét, giải quyết, xử lý vấn đề.
Với một học sinh lười, một học sinh chưa ngoan… chúng ta không nên ảo tưởng là
các em sẽ tiến bộ ngay sau vài lần nhắc nhở hay xử phạt của GVCN. Có khi, các em
vẫn tiếp tục lười, tiếp tục phạm lỗi lầm với mức độ liên tục hơn, nghiêm trọng hơn như một cách thách thức, một cách khẳng định mình với bạn bè, với thầy cơ, với
mọi người. Chính ở những khoảnh khắc này, người GVCN cần thể hiện rõ bản lĩnh
và năng lực sư phạm - trong đó - có cả năng lực "chịu đựng" của mình. Chịu đựng
những vi phạm cố tình, những thách thức nông nổi và chịu đựng cả những nỗi bực
bội, tức giận đang phải dồn nén trong người. Cần tạo được ở các em, trước hết là sự
tôn trọng và sau đó là một sự gần gũi, cảm thông.
* Yêu cầu về kỹ năng
Một trong những kỹ năng quan trọng của người GVCN là nắm vững tâm lý học
sinh. Ở hầu hết các lớp học đều có nhiều vấn đề cần suy nghĩ. Các em học sinh cấp
9


2 đang ở lứa tuổi còn nhiều biến đổi tâm sinh lý. Khơng cịn là trẻ con để cần được
vỗ về chăm sóc, nhưng cũng chưa là người lớn để tự mình giải quyết mọi tình
huống.
Đằng sau tất cả mọi kiến thức, kỹ năng… cần trang bị và rèn luyện, cịn lại là một
u cầu tuy khơng được đặt ra trong các văn bản nhưng nó lại chi phối tất cả, đó
chính là cái “tâm” của người giáo viên. Khơng có một tấm lịng, mọi cơng việc sẽ
chỉ là hình thức. Và như vậy, yêu thương chăm sóc các em khơng chỉ là mệnh lệnh
mà cịn là một nhu cầu không thể thiếu của trái tim người thầy cô giáo, đặc biệt là
người giáo viên chủ nhiệm.
Nếu giáo viên (GV) bộ môn chỉ là người truyền thụ kiến thức đơn thuần thì
giáo viên chủ nhiệm (GVCN) là người gắn kết mối quan hệ giữa thầy và trò.
Một GVCN đã tâm sự: “Được chủ nhiệm một lớp là dịp để GV hiểu và gần gũi với
học sinh (HS) hơn”. Mặc dù khi nhận trách nhiệm các GV đều nhìn thấy khó khăn
phía trước như những điểm yếu của tập thể, có HS cá biệt… nhưng với bản lĩnh

nghề nghiệp, họ coi đó chỉ là những khó khăn tạm thời.
Tuy nhiên, vẫn cịn nhiều GVCN kêu than bây giờ làm cơng tác chủ nhiệm lớp
khơng dễ chút nào, điều đó là có căn cứ. Nếu trước đây HS rất thuần, chăm ngoan,
luôn nghe lời thầy cơ thì bây giờ có nhiều em ngỗ ngược, ln muốn tự khẳng định
mình. Tuy nhiên, theo một Hiệu trưởng Trường THPT tư thục , một GVCN muốn
hồn thành tốt nhiệm vụ của mình trước hết phải thực sự thương yêu HS, coi các em
như người thân của mình. Khi đã có tình u thương thì người thầy sẽ hiểu và biết
cách dạy HS, ngược lại các em quý mến GV của mình hơn. Chỉ khi tình yêu thương
đặt đúng chỗ, HS mới cảm nhận được tình cảm từ trái tim thầy cơ. Nói cách khác,
giữa thầy và trị ln có sự đồng điệu về tâm hồn. Tại sao cùng một HS cá biệt
nhưng đối với thầy cơ này thì em chống đối cịn với thầy cơ khác lại phục tùng và
nghe lời? Rõ ràng, điều quan trọng không phải là HS đã phạm lỗi ra sao mà nằm ở
chỗ các em đã nhìn thấy lỗi của mình như thế nào? Làm được điều này chính là nhờ
sự thu phục nhân tâm của GVCN. Ngồi cá tính của từng em, phải nói thật rằng có
nhiều HS nổi loạn là do… thầy. Thầy làm sai, phân biệt đối xử với trị thì lời nói
trước lớp khó có trọng lượng. Một số GVCN giỏi đã đưa ra kinh nghiệm, HS bây
giờ thích khuyên bảo nhẹ nhàng hơn là trách phạt.
GVCN có “quyền lực” trong tay nhưng khơng phải vì thế mà lúc nào cũng lạm dụng
nó, phải biết khi nào cứng rắn và khi nào mềm dẻo để xử lý các tình huống. Vì thế,
ngồi năng lực chun mơn GVCN còn là một nhà tâm lý giỏi, hiểu thấu đáo những
suy nghĩ, tâm tư của học trò. Nhiều lúc, GVCN phải tự đặt mình vào vị thế của HS
để hiểu được hành vi và thái độ của các em với cương vị là người trong cuộc.

10


Một GVCN khác đã tâm sự, làm công tác chủ nhiệm cũng phải có “dun”. Theo
cơ, cái “dun” của GVCN là biết hòa đồng, thân thiện với HS và điều quan trọng
nhất là phải luôn được các em yêu quý, trân trọng. Khơng chỉ có tình u thương,
GVCN cần xử lý linh hoạt các tình huống xảy ra trên lớp. Cách xử lý thuyết phục

được các em là phải đạt tình và thấu lý với những giải pháp tối ưu nhất được cả tập
thể tán thành và ủng hộ. Như vậy, lúc này GVCN đóng vai trị như một quan tịa có
lập luận sắc bén, biết cầm cân nảy mực và đặc biệt là phải quang minh chính đại,
khơng thiên vị một ai.
Trên thực tế, nhiều GV ngán ngại làm chủ nhiệm vì trước hết cơng tác này chiếm
q nhiều thời gian. Ngoài tiết sinh hoạt hàng tuần trên lớp, các thầy cô phải bỏ thời
gian để tiếp xúc với HS, trao đổi với phụ huynh, làm việc với Ban giám hiệu…
Ngồi ra, các thầy cơ cịn ngại tiếp xúc với học trị. Nếu thầy cơ là những người lớn
tuổi đạo mạo, nghiêm túc thì các em lại quá hồn nhiên, vơ tư, thiếu chín chắn. Đó
chính là bức tường ngăn cách vơ hình mà nhiều GVCN khơng thể nào phá vỡ được.
Vì thế, khi đánh giá HS họ cho rằng các em là đối tượng nghịch phá, khó giáo dục
và khó chấp nhận. Những điều đó đã ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả công việc sau
này của cả thầy và trị. (Trích báo Giáo Dục)
IV. HIỆU QUA CUA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Ở lớp 8/2 tôi chủ nhiệm năm học 2010-2011 có một số trường hợp cứ đến buổi
là cắp cặp đi học nhưng không đến lớp, hoặc nghỉ học có phép đi trễ…,tìm hiểu
ngun nhân và gia đình tôi mới biết là em bỏ học đi chơi điện tử.Từ đó cứ HS vắng
hay trễ tơi liền liên hệ với phụ huynh bằng điện thoại hoặc thư tay,việc đi trễ chấm
dứt, bỏ học chơi điện tử có giảm
Học sinh có nguy cơ bỏ học: tơi đến nhà trao đổi với phụ huynh, kết hợp với
chính quyền địa phương vận động HS trở lại lớp
Với biện pháp trên năm học: 2010-2011- Lớp 8/2 SS: 32 – Nữ:15- 1 chuyển điđảm bảo SS
Đầu năm có 4 HS yếu(12.5) - Cuối năm cịn 3.1
Các phong trào lớp đều có thành tích cao:1 giải vở sạch chữ đẹp, 1 giải hoa
điểm 10, 6 giải cá nhân và tập thể(trò chơi dân gian, hội vui học tập…..
Trên đây là một vài điều phân tích về một số kinh nghiệm giáo dục học sinh chưa
ngoan trong nhà trường phổ thông, mà tôi đã đúc kết được từ thực tiễn giảng dạy.

11

Vấn đề giáo dục học sinh chưa ngoan trong nhà trường ln ln là đề tài nóng hổi,
được sự quan tâm của hầu hết Thầy Cô, đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm.
Để có thể giáo dục tốt các em học sinh chưa ngoan, cần phải có sự phối hợp cả gia
đình, xã hội và nhà trường. Vai trị giáo dục của gia đình và xã hội giữ vị trí quan
trọng, vai trò giáo dục của nhà trường mang yếu tố quyết định giúp các em có thể có
những định hướng đúng đắn, để sau này trở thành những người con có ích cho xã
hội, hiếu thảo trong gia đình và chính các em sẽ là tấm gương tốt cho các em học
sinh khác mà người Thầy sẽ luôn lấy các em ra làm ví dụ khi giáo dục các học sinh
khác.
Về phía nhà trường, để làm tốt cơng tác giáo dục học sinh chưa ngoan, cần phải có
sự phối hợp đồng bộ giữa các bộ phận, giữa các Thầy Cơ. Vai trị của Thầy Cơ chủ
nhiệm là rất quan trọng. Trong lớp, Thầy Cô chủ nhiệm như là cha mẹ của các em,
có tiếng nói điều chỉnh kịp thời các hành vi chưa đúng của các em, là tấm gương cho
các em noi theo.
Thầy Cô giáo dục các em khơng chỉ bằng lời nói mà bằng cả hành động, cử chỉ, thái
độ, tác phong hàng ngày... Hãy cảm hóa, giáo dục các em bằng cả tấm lòng của
người Thầy, người cha, người chị, người mẹ... Hãy nhìn các em với ánh mắt nhìn về
tương lai, khơng nên dựa vào các hành vi nhất thời của các em mà đánh giá cả bản
chất con người các em.
Học sinh chúng ta chỉ là những cành cây non, đang muốn vươn lên trở thành cành
cây vững chắc, hãy tạo điều kiện cho các em thể hiện mình, vươn lên nơi có ánh sáng
vững bền, hãy giáo dục các em bằng thái độ thân thiện và tích cực.
Cảm ơn Thầy Cơ đã bỏ thời gian để đọc qua đề tài này, mong rằng Thầy Cơ sẽ có
nhiều ý kiến đóng góp cho đề tài này để chúng ta cùng nhau hoàn thiện một cách cụ
thể các biện pháp giáo dục học sinh chưa ngoan nhằm xây dựng nhà trường thành
môi trường giáo dục thân thiện tích cực, giúp các em phát triển tồn diện và bền vững
C. KẾT LUẬN
I. NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM:
-GVCN tìm hiểu tâm tư nguyện vọng của học sinh để có biện pháp phù hợp

- Tuyên dương khen thưởng sau mỗi lần học sinh có tiến bộ
-Liên hệ chặt chẽ với giáo viên bộ môn, PHHS để kịp thời giáo dục học sinh
-Gặp riêng để tâm sự trao đổi tạo sự gần gũi với học sinh
II. Ý NGHĨA CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:

12


GVCN đóng vai trị vơ cùng quan trọng trong việc giáo dục học sinh chưa
ngoan, chịu trách nhiệm trước hiệu trưởng về chất lượng học lực và hạnh kiểm của
lớp. Vì vậy, cơng tác chủ nhiệm có hiệu quả vừa phát huy được ý thức chấp hành tốt
nội quy, vừa tạo tình cảm thân thiện giữa thầy và trị vừa tạo niềm tin đối với PHHS.
Và cái chính là đào tạo dược thế hệ trẻ có đủ phẩm chất và năng lực góp phần xây
dụng đất nước
III. KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG TRIỂN KHAI
Với một số kinh nghiệm này tôi hi vọng khả năng ứng dụng được tất cả các
khối lớp, nếu như có nhiệt huyết.
IV. NHỮNG KIẾN NGHỊ ĐỀ XUẤT:
-GV, đặc biệt là GVCN vừa khó lại vừa khổ, GVCN cần được quan tâm nhiều hơn.
Đây là động lực vô cùng mạnh mẽ giúp người GV hoàn thành tốt nhiệm vụ được
giao
-Khi xét lao động tiên tiến – BGH cần lưu ý khen thưởng đối với GVCN tận tâm tận
lực với lớp.
Trên đây là một số kinh nghiệm được đúc kết từ công tác chủ nhiệm của tôi qua
nhiều năm giúp tơi cảm hóa được nhiều học sinh chưa ngoan có hiệu quả, tạo mơi
trường thân thiện giữa HS-GVCN-PHHS. Hiện nay tơi vẫn khơng ngừng bổ sung và
hồn thiện hơn nữa những kinh nghiệm của mình ./.

Người thực hiện

Bùi Thị Thu Ba

13


TÀI LIỆU THAM KHẢO, PHỤ LỤC:
Tài liệu tập huấn về công tác chủ nhiệm tháng 8 năm 2011
Thực tiễn ở lớp
PHỤ LỤC:
A. PHẨN MỞ ĐẦU
I. Bối cảnh đề tài
II. Lý do chọn đề tài
III. Đối tượng và phạm vi đề tài
IV. Mục đích nghiên cứu
V. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu
B. NỘI DUNG
I. Cơ sở lý luận
II. Thực trạng của vấn đề
III. Các biện pháp tiến hành
IV. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
C. KẾT LUẬN
I. Những bài học kinh nghiệm
II. Ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm
III. Khả năng ứng dụng triển khai
IV. Ý kiến đề xuất
_______________________

14