sáng kiến nâng cao chất lượng giảng dạy phân môn vẽ tranh ở trường tiểu học

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập-Tự do-Hạnh phúc
MÔ TẢ SÁNG KIẾN
Mã số: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
I. Tên sáng kiến: Nâng cao chất lượng giảng dạy phân môn vẽ tranh ở trường
tiểu học
II. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Đề tài thuộc lĩnh vực chuyên môn
III. Mô tả giải pháp
1. Tình trạng giải pháp đã biết
- Trong cuộc sống hàng ngày nhu cầu thưởng thức về cái đẹp được đặt lên
hàng đầu. Cảm thụ cái đẹp để sống đẹp là mục tiêu của giáo dục, lấy cái đẹp để
giáo dục con người.
- Dạy môn mỹ thuật nói chung, phân môn vẽ tranh nói riêng ở trường tiểu học
là một môn học đem lại niềm vui cho các em, làm cho các em nhìn ra cái đẹp có ở
trong mình, xung quanh mình, gần gũi và đáng yêu. Đồng thời giúp các em tạo ra
cái đẹp theo ý mình và thưởng thức được nó ngay trong sinh hoạt hàng ngày, làm
cho cuộc sống thêm hài hòa, hạnh phúc.
- Thông qua giảng dạy phân môn vẽ tranh, ngoài việc cung cấp cho học sinh một
số kiến thức mỹ thuật phổ thông còn rèn luyện cho các em cách quan sát, khả năng
tìm tòi, tư duy sáng tạo giúp các em vận dụng những kiến thức hiểu biết mỹ thuật
vào học tập cũng như trong sinh hoạt hàng ngày.
-1-


- Do đặc điểm tâm lý của học sinh tiểu học các em còn nhỏ, sự tập trung chưa cao
kĩ năng vận dụng kiến thức đã học vào thực hành vẽ tranh còn hạn chế. Bước đầu
các em chưa quen cách sắp xếp bố cục, hình mảng trong tranh chưa cân đối, chưa
phân rõ hình ảnh chính, phụ, hay dựa vào tranh mẫu có sẵn để vẽ nên bài vẽ thiếu
phong phú, sinh động
- Trong những giờ học vẽ tranh lớp học còn trầm chưa sinh động, học sinh vẽ

bài chưa hứng thú, nhiều em cho là bài khó vẽ không được. Một số em xem đây là
môn phụ nên còn thờ ơ trong học tập, chuẩn bị dụng cụ học tập chưa đầy đủ.
- Từ tình hình thực tế trên, giáo viên sẽ đề ra biện pháp giúp học sinh học tốt
phân môn vẽ tranh nhằm trang bị cho các em những kiến thức ban đầu, kỹ năng tìm
tòi, tư duy sáng tạo. Từ đó góp phần phát triển năng khiếu, bồi dưỡng nhân tài.
- Khi áp dụng trong thực tế giảng dạy trong những năm qua tôi thấy có những ưu
khuyết điểm như sau :
*Ưu điểm :
- Trong học tập hoạt động của giáo viên và học sinh rất đồng bộ, nhịp nhàng, các
em tích cực tham gia phát biểu ý kiến xây dựng bài có hiệu quả.
- Chất lượng các bài vẽ tranh của học sinh ngày được nâng lên, có nhiều bài vẽ
thể hiện sự tư duy sáng tạo hình ảnh phù hợp, màu sắc tươi sáng, phong phú sinh
động
- Các em có sự say mê, ham thích môn học
* Khuyết điểm

-2-


- Còn một số em xem đây là môn học phụ cộng với sự thiếu quan tâm của phụ
huynh nên học sinh thường học cho qua loa hoặc học hay không cũng được.
- Còn vài em ở các lớp chưa quen với cách sắp xếp bố cục, còn vẽ theo tranh
mẫu chưa có sự tập trung nên bài vẽ thiếu phong phú, sinh động.
2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến
2.1. Mục đích của giải pháp
- Dạy mỹ thuật nói chung, phân môn vẽ tranh nói riêng ở trường tiểu học
nhằm trang bị cho các em một số kiến thức cơ bản ban đầu. Tạo cho các em có khả
năng cảm thụ cái đẹp, biết vận dụng cái đẹp vào trong học tập và làm nền tảng cho
sự phát triển về mặt trí tuệ và đạo đức.
- Rèn cho các em kỹ năng thực hành, biết tự mình tạo ra cái đẹp mà mình yêu

thích. Từ đó, làm cho các em ham thích môn học, có khả năng tư duy sáng tạo
trong từng tiết học đồng thời hình thành ở các em phát triển toàn diện với: “ Đức –
trí – lao- thể - mỹ ”
- Giúp các em phát triển năng khiếu đồng thời bồi dưỡng nhân tài, làm nền tảng
định hướng cho một số em có năng khiếu tiếp tục học các trường chuyên nghiệp
sau này.
2.2. Những điểm khác biệt, tính mới của giải pháp đã được áp dụng
*Những điểm khác biệt so với trước đây
- Trong chương trình giáo dục mới, môn mỹ thuật được xem là một môn rất
quan trọng trong việc giáo dục thẩm mỹ cho học sinh. Trong từng năm học, các
ngành liên đới cũng phối hợp chặt chẽ với ngành giáo dục để tổ chức các hội thi vẽ
-3-


tranh theo chủ đề giáo dục cho học sinh tiểu học. Ngoài ra Ban giám hiệu nhà
trường cũng rất quan tâm đến môn học này đồng thời cũng đề ra kế hoạch bồi
dưỡng cho đội học sinh có năng khiếu hàng tuần.
- Môn mỹ thuật trong trường tiểu học được xem như tất cả các môn học khác,
không xem là môn phụ. Chính vì thế mà giáo viên lên lớp cũng phải đầu tư nghiên
cứu, tổ chức phương pháp và hình thức dạy học cho phù hợp với nội dung tiết học,
rèn cho học sinh kỹ năng thực hành là chính
- Ngoài ra, sự giảng dạy nhiệt tình của giáo viên cũng là cơ sở để giúp học
sinh ham thích học phân môn vẽ tranh cùng với sự quan tâm nhắc nhở của phụ
huynh sẽ góp phần không nhỏ đến sự tiến bộ của các em.
* Tính mới của giải pháp so với giải pháp đã được áp dụng:
- Dạy mỹ thuật nói chung, phân môn vẽ tranh nói riêng là một quá trình chọn
lọc lâu dài, thông qua thao tác mẫu của giáo viên từng lúc hình thành cho các em vẽ
được những bức tranh đơn giản chỉ một, hai hình ảnh. Sau đó kết hợp nhiều hình
ảnh, hoạt động dần dần dựng nên được bức tranh phong phú sinh động
- Sử dụng linh hoạt các phương pháp và hình thức dạy học như: học nhóm đôi,

học nhóm lớn, cá nhân để các em có điều kiện trao đổi kiến thức lẫn nhau giúp
nhau tìm hiểu đề bài
- Phát huy tính tư duy sáng tạo của học sinh trong từng bài vẽ, không còn sao
chép tranh mẫu hoặc của bạn
- Giáo viên chọn lọc những bài vẽ đẹp của học sinh năm trước và thực tế trong
từng tiết học để khuyến khích các em học hỏi theo
-4-


- Trong từng tiết học, phải theo dõi kiểm tra thường xuyên, quan tâm đều khắp
học sinh để động viên khen ngợi kịp thời
- Sưu tầm, sáng tạo thêm nhiều tranh vẽ sẽ tạo không khí phấn khởi hứng thú
trong giờ học giúp các em ham thích học hoàn thành bài tại lớp
- Đưa tiêu chí cho học sinh có cơ sở nhận xét thực hiện theo chuẩn kiến thức kỹ
năng, giảm nhẹ yêu cầu đồng thời nhân rộng các bài vẽ đẹp cho học sinh học hỏi
2.3. Mô tả chi tiết bản chất của giải pháp
- Để giúp học sinh học tốt phân môn vẽ tranh, trong từng tiết học việc đầu tiên là
giáo viên phải kiểm tra dụng cụ học tập của học sinh như: Vở tập vẽ, giấy vẽ, sáp
màu,…
- Phải nắm chắc qui trình của tiết dạy vẽ tranh theo chủ đề, các yêu cầu cần đạt
theo chuẩn kiến thức kỹ năng và điều chỉnh nội dung dạy học, đặc biệt là khâu
chuẩn bị đồ dùng dạy học góp phần thành công cho một tiết dạy. Tranh mẫu phải
đập vào mắt học sinh sự hứng thú, say mê giúp các em quan sát, so sánh, phân tích
được những mảng chính, phụ về hình ảnh, màu sắc, hoạt động,…
- Sử dụng linh hoạt các phương pháp, hình thức dạy học phù hợp với nội dung
đề bài để các em tiếp cận dễ dàng. Từ đó, rèn cho học sinh cách quan sát, khả năng
tìm tòi, tư duy sáng tạo để dựng nên bức tranh từ đơn giản đến phong phú sinh
động
- Đối với những bài trừu tượng tổ chức cho học sinh hoạt động nhóm để các em
cùng nhau phân tích tìm hiểu nội dung, hình ảnh chính, phụ hoạt động trong tranh

- Hướng dẫn các em tìm hiểu, khai thác đề tài bằng lời nói sinh động, hấp dẫn
-5-


lôi cuốn các em vào cuộc giúp các em nhớ lại những gì đã quan sát, hình ảnh màu
sắc sự hoạt động.Từ đó các em sẽ định hình về bố cục bức tranh mình định vẽ.
- Để giờ học mang lại hiệu quả cao, trong thực hành tôi luôn quan tâm đều khắp
học sinh để giúp đỡ uốn nắn kịp thời. Đối với những em còn chậm tôi hướng dẫn
từng bước từ hình ảnh đơn giản rồi đến từng chi tiết, các mảng chính phụ để các em
mới có thể vẽ được bức tranh theo yêu cầu của đề bài. Ngoài ra, đối với những em
khá giỏi tôi còn gợi mở thêm để các em có sự sáng tạo, tư duy góp phần tô điểm
cho bức tranh phong phú sinh động
- Trong từng tiết học khi nhận xét đánh giá bài làm học sinh tôi luôn tuyên dương
khen ngợi các em có bài vẽ đẹp màu sáng tươi sáng phù hợp, hình ảnh phong phú
sinh động để giúp các em phát triển hơn, song song đó động viên các em có bài làm
còn hạn chế giúp các em tiến bộ hơn
- Đánh giá sản phẩm dựa trên nền tảng các tiêu chí đưa ra, giúp các em nhận xét
bài lẫn nhau và phát hiện ra những bài có tư duy sáng tạo theo cảm nhận riêng của
mình, để từ đó giúp các em phát triển hơn
* Ví dụ: Bài “Tập vẽ tranh đề tài trường em”, giáo viên đưa ra tiêu chí để học
sinh nhận xét:
+ Tranh vẽ đúng đề tài
+ Cách sắp xếp hình ảnh
+ Hình vẽ trong tranh như thế nào?
+ Màu sắc

-6-


Ngoài các tiêu chí trên giáo viên hướng cho học sinh cảm nhận tranh theo ý

thích của mình: Theo em, em thích bài vẽ nào? Vì sao?
- Dạy mĩ thuật nói chung, phân môn vẽ tranh nói riêng đòi hỏi học sinh phải có sự
say mê ham thích môn học. Không những học ở trường mà ở nhà các em cũng dành
chút ít thời gian để xem lại bài làm của mình, từ đó có thể điều chỉnh bài làm của
mình và có thêm ý tưởng phong phú hơn.
- Sự giảng dạy tận tình của giáo viên phải duy trì đều đặn và lâu dài, đó cũng là
một biểu tượng làm nền tảng giúp học sinh học tốt phân môn vẽ tranh.
2. Khả năng ứng dụng của giải pháp
- Với kinh nghiệm nhỏ trong giảng dạy tôi đã tìm ra những biện khả thi từng bước
giúp học sinh ham thích học môn mĩ thuật nói chung phân môn vẽ tranh nói riêng
- Vận dụng các giải pháp trên vào thực tế giảng dạy, qua 2 năm tôi đã đúc kết
được nhiều kinh nghiệm cho công tác bồi dưỡng. Số học sinh dự thi vẽ tranh các
cấp đạt kết quả khả quan.
- Giải pháp này áp dụng cho giáo viên dạy giảng dạy môn mĩ thuật nói chung
phân môn vẽ tranh nói riêng ở trường tiểu học.
4. Hiệu quả, lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng giải
pháp
- Qua nghiên cứu, tìm hiểu thực trạng, tìm ra giải pháp và áp dụng vào phạm vi
dạy phân môn vẽ tranh tôi thật sự hài lòng về kết quả thu được
- Việc học tập của các em đã có bước chuyển biến rõ rệt, các em rất ham thích
học phân môn vẽ tranh. Có nhiều em phát triển được năng khiếu của mình. Trong
-7-


giờ học các em học tập rất sôi nổi, tích cực phát biểu ý kiến xây dựng bài, có nhiều
bài vẽ đẹp thể hiện sự tư duy sáng tạo. Các em đều hoàn thành bài tại lớp.
- Qua 2 năm giảng dạy, kết quả đạt được như sau:
Năm học
2010-

TSHS
389

2011
20112012

A+
46

A
341

B
2

11,8 87,7 0,
380

44

334

5
2

11,6 87,9 0,

Đạt giải các cấp
Huyện
2 giải III

Tỉnh
1 giải KK

1 giải KK
1 giải II

1 giải KK

1 giải III

5
5. Những người tham gia tổ chức áp dụng sáng kiến lần đầu:
Tất cả học sinh của trường
6. Tài liệu kèm theo: không

-8-


-9-