SỞ GIÁO DỤC&ĐÀO TẠO LÂM ĐỒNG
TRƯỜNG THCS & THPT CHI LĂNG
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
Đà Lạt, ngày 16 tháng 03 năm
2017
BÁO CÁO
KẾT QUẢ THỰC HIỆN SÁNG KIẾN, KINH NGHIỆM ĐỀ NGHỊ TẶNG
THƯỞNG DANH HIỆU “CHIẾN SĨ THI ĐUA CẤP TỈNH” NĂM 2017
Phần I. MỞ ĐẦU
1. Họ và tên tác giả đề tài, sáng kiến kinh nghiệm, giải pháp hữu ích (nếu có
đồng tác giả cũng ghi rõ): LÊ CHIẾN THẮNG.
2. Chức vụ: Phó hiệu trưởng.
3. Đơn vị công tác: Trường THCS & THPT Chi Lăng – Đà Lạt.
4. Lý do chọn đề tài:
4.1 Về khách quan:
Cùng với sự phát triển và hội nhập quốc tế của đất nước trong những năm
qua; mặt trái cũng đã nảy sinh các loại tội phạm và các tệ nạn xã hội mới. Đáng
báo động là tình trạng vi phạm pháp luật của thanh, thiếu niên có chiều hướng
gia tăng cả về tính chất lẫn mức độ nguy hại cho xã hội; trong đó, bạo lực học
đường đã và đang trở thành vấn đề xã hội cần phải quan tâm giải quyết nhằm hạn
chế ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống và an toàn của học sinh.
Trước đây chúng ta thường có tâm lý chủ quan nghĩ rằng bạo lực học
đường là vấn đề đơn giản và xa xôi, không phổ biến vì truyền thống, tính cách
đạo đức của dân tộc ta là “Một sự nhịn là chín sự lành”. Chính vì thế mà không
ý thức hết về tầm ảnh hưởng tác động, hậu quả nghiêm trọng của nó với thế hệ
trẻ nói riêng và con người nói chung. Nhưng giờ đây cùng với sự phát triển của
công nghệ thông tin những clip quay cảnh bạo lực, phim ảnh xấu lan nhanh
khiến cho bạo lực học đường có chiều hướng gia tăng.
Một trong những nguyên nhân làm cho bạo lực học đường vẫn chưa thể giải
quyết nhanh chóng được đó là thanh thiếu niên học sinh thiếu kỹ năng sống: Như
kỹ năng sinh hoạt tập thể, kỹ năng giao tiếp, kiềm chế bản thân tôn trọng người
khác; kỹ năng xử lý các tình huống bất ngờ….
4.2 Về chủ quan:
Trong thời gian qua, công tác phòng chống bạo lực học đường được Sở
Giáo dục & Đào tạo Lâm Đồng và các Ban ngành liên quan đã có sự quán triệt
trong việc thực hiện công văn số 2566/SGDĐT-GDTrH Lâm Đồng ngày 13
tháng 9 năm 2016 V/v: thực hiện công tác bảo đảm an ninh trật tự trường học
năm học 2016-2017.
1
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được vẫn còn có những hạn chế
như sự chỉ đạo và kiểm tra vẫn chưa thật thường xuyên và liên tục, thiếu trọng
tâm, trọng điểm; chưa trở thành một tiêu chí thi đua quan trọng ngang với giáo
dục tri thức; cơ chế còn thiếu, kế hoạch phối hợp đồng bộ giữa các cấp, ban
ngành để huy động toàn bộ hệ thống chính trị vào cuộc chưa cụ thể và rõ ràng.
Ngăn chặn và phòng chống bạo lực là công việc bền bỉ lâu dài thường xuyên
và liên tục. Nó đòi hỏi sự chung tay góp sức của các lực lượng giáo dục, sự kết
hợp giữa nhà trường với gia đình và xã hội; trong đó vai trò chủ đạo là sự phối
hợp giữa ngành Giáo dục và Đào tạo và Công an các cấp.
Sau nhiều năm làm chuyên môn và quản lý, phụ trách mảng công tác này
tại Trường Trung học cơ sở & Trung học phổ thông Chi Lăng tôi nhận thấy giáo
dục đạo đức học sinh trong nhà trường là rất quan trọng. Nhưng giáo dục không
phải chỉ là những nội quy, những giờ thuyết giảng, những nhắc nhở ngăn cấm
nữa mà phải bằng chương trình hành động cụ thể. Phải thông qua các hoạt động
cụ thể, trực quan mới giúp các em tự rút ra những bài học kinh nghiệm về các cư
xử giao tiếp; qua những phong trào hành động thiết thực cuốn hút hấp dẫn có tác
dụng bồi bổ kiến thức trí tuệ vừa cần thiết với tuổi trẻ thì mới giúp các em đủ
bản lĩnh nói không với bạo lực học đường. Đó là lý do tôi chọn đề tài trên đây.
5. Giới hạn (Phạm vi nghiên cứu).
- Thực hiện Công văn số 2566/SGDĐT-GDTrH Lâm Đồng ngày 13 tháng
09 năm 2016 V/v; thực hiện công tác bảo đảm an ninh trật tự trường học năm
học 2016-2017.
- Ngăn chặn phòng chống nguy cơ bạo lực trong trường, giảm thiểu vụ
việc xảy ra ở mức thấp nhất.
- Tìm ra những biện pháp chung và riêng của Trường để áp dụng vào thời
gian tới giúp cho vấn nạn trên đi dần đến con đường triệt tiêu. Cụ thể là biện
pháp tổ chức các hoạt động giao lưu trong và ngoài nước để cung cấp trau dồi kỹ
năng sống và ứng xử trong học sinh.
- Mục tiêu xây dựng môi trường giáo dục Trường Trung học cơ sở &
Trung học phổ thông Chi Lăng thật sự là ngôi trường thân thiện khiến học sinh
gắn bó yêu thích và phụ huynh an tâm tin cậy.
6. Thời gian nghiên cứu.
- Thực trạng, hậu quả, nguyên nhân của vấn đề bạo lực học đường của nhà
trường.
- Nội dung và phương pháp tổ chức các hoạt động giao lưu cho đối tượng
giáo viên và học sinh để góp phần giảm thiểu vấn nạn bạo lực học đường trong
phạm vi nhà trường, gia đình xã hội có liên quan đến trường Trung học cơ sở &
Trung học phổ thông Chi Lăng.
1
- Rút ra kinh nghiệm qua quá trình thực hiện để áp dụng thêm các biện
pháp khác trong thời gian tiếp theo để bạo lực học đường có thể không còn tồn
tại trong trường Trung học cơ sở & Trung học phổ thông Chi Lăng.
- Thời gian nghiên cứu 2 năm từ năm 2014 đến nay
7. Cơ sở lý luận và pháp lý.
7.1 Cơ sở lý luận:
Hiện nay trên các phương tiện thông tin đại chúng đưa rất nhiều tin tức về
bạo lực học đường. Đó là minh chứng rõ ràng nhất về sự chủ quan thiếu phối
hợp chặt chẽ từ ba phía gia đình, nhà trường và xã hội trong một thời gian dài,
vậy chúng ta hiểu thế nào về bạo lực học đường; làm thế nào để hạn chế và dần
dần đi đến loại bỏ nó.
Quan niệm về bạo lực học đường:
- Bạo lực học đường là bất kỳ hình thức hoạt động bạo lực hoặc các hoạt
động bên trong (hiện tượng tiêu cực) các cơ sở trường học. Nó bao gồm các
hành vi bắt nạt, lạm dụng thân thể, lạm dụng bằng lời nói, ẩu đả,… Bắt nạt và
lạm dụng vật chất là những hình thức phổ biến nhất của bạo lực có liên quan đến
bạo lực học đường. Tuy nhiên, trường hợp cực đoan như bắn và giết người cũng
đã được liệt kê như là bạo lực học đường.
- Mặc dù, cho đến nay vẫn chưa có định nghĩa thống nhất trong giới
nghiên cứu, tuy nhiên, với những định nghĩa như vậy chúng ta có thể hiểu: bạo
lực học đường là những hành vi cố ý, sử dụng vũ lực hoặc quyền lực của học
sinh hoặc giáo viên đối với những học sinh, giáo viên hoặc những người khác và
ngược lại.
- Đó là những hành vi thô bạo ngang ngược bất chấp công lý, đạo lý, xúc
phạm trấn áp người khác gây nên những tổn thương về tinh thần và thể xác diễn
ra trong phạm vi học đường. Bạo lực học đường hiện đang có xu hướng gia tăng
nhanh chóng ở tất cả các cấp học, diễn ra ở nhiều nơi trên mọi miền đất nước do
đó nó đã trở thành một vấn nạn xã hội.
Biểu hiện cụ thể của bạo lực học đường:
Các hành động bạo lực học đường có thể xảy ra dưới nhiều hình thức
như:
- Xúc phạm, lăng mạ, xỉ nhục, đay nghiến, chà đạp nhân phẩm, làm tổn
thương về mặt tinh thần con người thông qua lời nói.
- Đánh đập, tra tấn, hành hạ làm tổn hại về sức khỏe, xâm phạm cơ thể
con người thông qua những hành vi bạo lực.
* Diễn biến trong thực tế xã hội:
- Trên Google là hàng loạt các clip bạo lực của các nữ sinh: Hải phòng,
Phú Thọ, Nghệ An, Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh…đánh đập, cắt tóc, lột áo
bạn….
1
- Học sinh dùng hung khí đánh bạn hoặc thầy cô. Đã có những hậu quả
nặng nề như đâm chết xảy ra không chỉ là một hai trường hợp. Ngay tỉnh Lâm
Đồng của chúng ta cũng đã có hiện tượng nghiêm trọng này.
- Lập băng nhóm hoạt động đánh nhau có tổ chức …
Hậu quả:
- Ảnh hưởng đến bản thân học sinh:
Cả nạn nhân lẫn kẻ thực hiện hành vi bạo lực đều có hậu quả không
hay. Trong nhiều vụ bạo lực được nói tới, không ít những vụ bạo lực đã gây ra
những hậu quả nghiêm trọng về mặt thể xác. Nhẹ nhàng có thể là những vết bầm
tím nhưng cũng có thể là những thương tích nặng phải vào bệnh viện điều trị. Tồi
tệ hơn khi không ít vụ bạo lực đã cướp đi sinh mạng của những học sinh vô tội để
lại sự thiệt thòi, đau đớn không chỉ về mặt thể xác mà cả tinh thần cho học sinh và
gia đình.
Những đứa trẻ bị bạo lực, nhất là bạo lực về tinh thần, bạo lực ngôn ngữ
thường cảm thấy bị tổn thương, chán nản, lo âu, cô đơn, suy sụp… Sự sợ hãi
hoặc nỗi ám ảnh làm thế nào để đối phó những kẻ bắt nạt có thể khiến trẻ bị
stress. Thậm chí, tình trạng này có thể kéo dài suốt cuộc đời. Các em không dám
ra ngoài chơi hoặc đến trường, không thể tập trung vào học hành.
Nghiêm trọng hơn là hậu quả của những hành vi bạo lực tình dục. Không
chỉ tổn thương về thể chất, mà tổn thương tinh thần cũng rất khó khắc phục.
Khủng hoảng tâm lý, suy sụp tinh thần, hoảng loạn, có xu hướng muốn tự tử, nhận
thức lệch lạc về giới tính, ác cảm về vấn đề tình bạn – tình yêu hay nhận thức sai
lầm về cuộc sống, muốn trả thù đời hoặc đi tìm sự quên lãng trong những tệ nạn
khác là hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
Những hậu quả mà bạo lực học đường gây ra kể cả thể xác hay tinh thần
cũng đều trực tiếp ảnh hưởng đến công việc học tập cũng như tương lai của học
sinh nếu không được can thiệp kịp thời. Với những ảnh hưởng về mặt sức khỏe
cùng với tâm lý lo lắng, căng thẳng, sợ hãi, học sinh không thể học tập với kết
quả tốt nhất có thể. Thậm chí, sự căng thẳng quá mức về mặt tâm lý có thể buộc
học sinh kết thúc việc học của mình, hoặc cũng có thể vì gây ra hành vi bạo lực
mà học sinh phải nhận kỷ luật đuổi học
- Ảnh hưởng đến gia đình:
Những hành vi bạo lực học đường của học sinh sẽ không thể làm cho các
bậc phụ huynh vừa lòng. Nếu con đánh nhau với bạn, bị nhà trường xử phạt, bị
cha mẹ nạn nhân lên tiếng thì cách xử lý phổ biến nhất được các bậc cha mẹ lựa
chọn là chửi mắng, trách móc, thậm chí là đánh đập con mình. Điều đó đồng
nghĩa với việc họ gieo thêm vào đứa con của mình nỗi bực tức và làm nảy sinh
mâu thuẫn giữa cha mẹ và con cái. Không khí gia đình sẽ trở nên căng thẳng hơn
nếu như cha mẹ cứ đổ lỗi cho nhau về việc quản lý và giáo dục con. Không ai
chịu nhận lỗi về mình, vợ chồng nảy sinh mâu thuẫn với nhau chỉ vì con cái.
- Ảnh hưởng đến nhà trường:
1
Hành vi bạo lực không chỉ tác động xấu đến nạn nhân mà còn khiến không
khí trường học trở nên nặng nề, căng thẳng với nỗi sợ hãi, bất an luôn bao trùm.
Người lớn, cả thầy cô lẫn cha mẹ, có khi không hay biết, có khi xem đó như là
một phần tự nhiên của tuổi mới lớn nên để các em tự giải quyết. Đã có không ít
học sinh từ chối đến trường vì sợ bị bạn bè trêu chọc, đánh đập. Điều đó cho
thấy môi trường nhà trường không còn tính lành mạnh, sự hấp dẫn và là nỗi sợ
hãi của học sinh.
Ngoài ra, những hành vi bạo lực học đường của học sinh sẽ làm ảnh
hưởng đến thành tích thi đua của lớp, của trường và ảnh hưởng đến danh tiếng
của nhà trường cũng như các thầy cô. Cũng không quên nói tới những hành vi
bạo lực của giáo viên làm cho môi trường giáo dục ở nhà trường mất đi tính quy
phạm, uy tín, danh dự người giáo viên bị hạ thấp và tất nhiên hiệu quả dạy học sẽ
không thể đạt được như mong đợi. Đó là chưa kể, những hành vi bạo lực của
giáo viên có thể làm cho học sinh có cảm giác lo lắng và sợ hãi khi đến tiết học
của mình.
- Ảnh hưởng đến xã hội:
Xã hội Việt Nam chịu ảnh hưởng sâu sắc của nền văn hóa Nho giáo với
những lễ nghi, phép tắc và chuẩn mực đạo đức. Chính nhờ những lễ nghi, phép
tắc đó mà xã hội luôn được ổn định. Những nét văn hóa ấy đã ăn sâu vào trong
tâm thức của mỗi người dân Việt với sự tôn trọng lễ nghĩa giữa cha con, anh em,
thầy trò, bằng hữu.
Thế nhưng, kể từ khi đất nước chuyển hướng theo cơ chế kinh tế thị
trường, cùng với đó là xu thế toàn cầu hóa, đất nước mở cửa hội nhập thì những
nét văn hóa truyền thống đã dần thay đổi. Những chuẩn mực đạo đức quý giá ấy
đã dần bị phai nhạt, thay vào đó là những nét văn hóa hiện đại, lai căng. Sự tiếp
biến văn hóa là điều không thể tránh khỏi, thế nhưng để những nét văn hóa
không phù hợp du nhập vào và làm lu mờ những nét văn hóa truyền thống tốt
đẹp là những điều không nên. Giờ đây, có những học trò ngang nhiên cãi lại thầy,
thậm chí đánh thầy ngay trên bục giảng đến mức ngất xỉu; bạn bè đánh đấm, đâm
chém nhau xảy ra khá thường xuyên. Chính những hành động ấy đã càng làm lu
mờ những nét văn hóa truyền thống của xã hội, thể hiện một sự suy đồi về mặt
đạo đức và sự sai lệch về mặt hành vi một cách đáng báo động.
Có thể thấy rằng hậu quả của hành vi bạo lực học đường đang ngày càng
hiển hiện trong đời sống tâm lý của học sinh, của gia đình, của nhà trường và xã
hội, nó là hồi chuông cảnh báo cho những ai thực sự quan tâm đến thế hệ trẻ và
tương lai của đất nước, sẽ còn tốn nhiều thời gian, công sức, của cải để chúng ta
giải quyết vấn nạn bạo lực học đường. Tuy nhiên, để làm được điều đó cần phải
có nhận thức đúng đắn về vấn đề bạo lực học đường, một quyết tâm cao độ đánh
tan vấn nạn bạo lực học đường, của toàn ngành giáo dục, của các cấp liên ngành,
của các lực lượng liên quan, của gia đình, nhà trường, của giáo viên và học sinh.
- Với các nạn nhân: ảnh hưởng đến bản thân học sinh, tổn thương về thể
xác và tinh thần; tổn hại đến gia đình, người thân, người bị đánh; làm bất ổn xã
1
hội: gây tâm lý lo lắng hoang mang cho xã hội, gây mầm mống bạo lực cho cả
những học sinh chứng kiến.
- Kẻ gây bạo lực học đường: phát triển không toàn diện, đi ngược quy luật
tăng thú tính; hành vi hôm nay là mầm mống gây tội ác ngoài xã hội trong tương
lai, làm hỏng tương lai của bản thân, gây nguy hại cho xã hội; bị mọi người xung
quanh lên án, sợ hãi, xa lánh căm ghét nên càng cô độc.
Hành động của các Tổ chức, Ban ngành đoàn thể:
- Trong các kỳ họp Quốc hội vấn đề này rất được quan tâm; Bộ Công an
và Bộ Giáo dục có công văn liên ngành cùng vào cuộc để ngăn chặn bạo lực học
đường bằng con đường vừa giáo dục, vừa xử lý bằng pháp luật.
- Các cơ quan thông tấn báo chí tuyên truyền kêu gọi toàn xã hội giáo dục
học sinh nói không với bạo lực học đường – Nhà trường, Đoàn - Hội - Đội quản
lý giáo dục học sinh, ngăn chặn bạo lực – Đa số các gia đình đã lưu tâm quản lý
thời gian và hành vi của con cái hơn. Nhưng trên thực tế bạo lực học đường vẫn
đang là một vấn đề nóng trong nhà trường và ngoài xã hội.
- Thực tế với lứa tuổi trẻ trung của các em các sân chơi, giao lưu còn rất
hạn chế. Các cuộc thi hầu như chỉ liên quan đến những em xuất sắc. Những học
sinh ở mức trung bình (Chiếm khá đông) thì chúng ta còn đang bỏ ngỏ.
Quan niệm về tổ chức các hoạt động phong trào, giao lưu trong
trường Chi Lăng xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực:
- Giao lưu là sự tiếp xúc gặp gỡ trao đổi qua lại giữa các lớp học hay các
trường học; hoặc giữa trường học với một đơn vị khác phù hợp như quân đội,
viện bảo tàng …) nhằm học tập, giải trí, hiểu biết lẫn nhau tăng cường tình cảm
đoàn kết hữu nghị giữa các đơn vị giao lưu. Giao lưu có rất nhiều hình thức khác
nhau: cắm trại, thi thể thao văn nghệ, một cuộc hội thảo …Ở đây chúng tôi chỉ
đề cập đến các giao lưu của học sinh trong trường và nhà trường với các đơn vị
giáo dục có liên quan. Ngành giáo dục liên kết một số ngành như: Công an, các
đoàn thể xã hội để tìm ra các giải pháp phòng chống.
- Chúng ta đều nhận thấy những em học sinh khá giỏi, say mê học tập và
tham gia tốt các sinh hoạt đoàn thể hầu như không liên quan đến bạo lực. Trong
các trại giáo dưỡng, trại giam người ta cũng nhận thấy tổ chức các hoạt động
giao lưu văn hóa văn nghệ thể thao là biện pháp rất hữu hiệu trong việc đưa
những phạm nhân trở lại con đường lương thiện.
- Tổ chức được các hoạt động tập thể bổ ích hấp dẫn, kéo năng lượng và
niềm đam mê của các em vào đó thì sẽ hạn chế được cơ hội và thời gian các em
sa vào những giải trí ảo. Thêm nữa những hoạt động ngoài giờ lên lớp là nơi các
em được giao tiếp và học hỏi lẫn nhau về kỹ năng sống. Đây chính là cốt lõi để
tạo nên bản lĩnh của các em, nhờ đó ngăn chặn dần bạo lực học đường. Chính sự
hiểu biết, khôn khéo, thích nghi với mọi hoàn cảnh của học sinh sẽ là vũ khí
chống lại nạn bạo lực học đường.
1
7.2 Cơ sở pháp lý:
- Các văn bản pháp lý để nghiên cứu vấn đề: Luật Giáo dục ban hành năm
2007; Quyết định số 138/1998/NQTU ngày 31/7/1998 của Thủ tướng Chính phủ
phê duyệt chương trình quốc gia về phòng chống bạo lực, tội phạm;
- Thông tư liên tịch Số: 13/2016/TTLT-BGDĐT-BVHTTDL-BLĐTBXHBCA Hà Nội, ngày 05 tháng 05 năm 2016. V/v: Hướng dẫn thực hiện giáo dục
chuyển đổi hành vi về xây dựng gia đình và phòng, chống bạo lực gia đình trong
các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân.
- Đề án của Bộ Giáo dục và Đào tạo “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách
mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên, thiếu niên và nhi đồng giai đoạn 20152020” theo Quyết định số 1501/2015/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
- Quyết định số 2170/QĐ-TTg ngày 11 tháng 11 năm 2013 của Thủ tướng
Chính phủ phê duyệt Đề án giáo dục chuyển đổi hành vi về xây dựng gia đình và
phòng, chống bạo lực gia đình đến năm 2020.
- Quyết định 656/QĐ-UBND ngày 23 tháng 3/2010 của Ủy ban nhân dân
tỉnh Lâm Đồng về việc “Ban hành đề án phòng chống bạo lực học đường tỉnh
lâm Đồng giai đoạn 2010 - 2015”;
- Quy chế 1188/SGDĐT-CA ngày 11/11/2010: Phối hợp giữa Sở GD&ĐT
Lâm Đồng và Công an Tỉnh “Triển khai công tác bảo đảm an toàn trường học,
phòng chống ma túy bạo lực học đường giai đoạn 2010-2015”;
- Công văn số 3382/SGDĐT-GDTrH Lâm Đồng ngày 26 tháng 10 năm
2015 V/v: Thực hiện công tác bảo đảm an ninh trật tự trường học và phòng
chống ma túy, bạo lực học đường năm học 2015-2016.
- Quy chế phối hợp số 244/QCPH-SGDĐT-CAT ngày 01/02/2016 giữa
Công an tỉnh và Sở Giáo dục & Đào tạo về thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh
quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội đầu tranh phòng chống tội phạm, vi
phạm khác luật khác trong ngành Giáo Dục và Đào tạo Lâm Đồng.
- Công văn số 2566/SGDĐT-GDTrH Lâm Đồng ngày 13 tháng 9 năm
2016 V/v; thực hiện công tác bảo đảm an ninh trật tự trường học năm học 20162017.
- Chương trình phối hợp: Tiếp tục phối hợp thực hiện Thông tư Liên tịch
số 10/2002/TT-TL Bộ giáo dục & Đào tạo – Bộ Công an trong tình hình mới
giữa Trường Trung học cơ sở & Trung học phổ thông Chi Lăng và Công an
Phường 9 ngày 25 tháng 02 năm 2016.
Phần II NỘI DUNG.
1. Thực trạng tình hình bạo lực học đường tại nhà trường và công
tác tổ chức hoạt động cho học sinh.
1
Trên cơ sở các văn bản chỉ đạo của các cấp, chi bộ nhà trường đã xác định
trách nhiệm lãnh đạo công tác tổ chức hiệu quả phòng chống bạo lực học đường,
các tệ nạn xã hội và hành vi vi phạm pháp luật trong học sinh là nhiệm vụ quan
trọng đi song song với nhiệm vụ chính là giảng dạy kiến thức.
Nhà trường đã:
- Thành lập ban chỉ đạo phòng chống bạo lực học đường, tham mưu và
xây dựng chương trình kế hoạch tuyên truyền cho giáo viên và học sinh trên cơ
sở các tài liệu cấp trên ban hành, sau đó lên kế hoạch định hình các hoạt động
giao lưu trong cả năm học, hài hòa phù hợp trong cả năm học.
- Xây dựng kế hoạch cụ thể với nhiều hình thức phong phú; trao đổi về
văn hóa đời sống, kỹ năng sống; mời người nổi tiếng trong lĩnh vực giáo dục về
giao lưu với học sinh (tấm gương nghị lực, tài năng trí tuệ và kinh nghiệm của họ
sẽ là hình ảnh trực quan nhất cho học sinh); tổ chức dã ngoại, cắm trại, các cuộc
thi đồng đội; giao lưu giữa các lớp trong cùng khối; mời các đoàn y tế nhằm tư
vấn tâm lý học đường, giải quyết những thắc mắc về tâm sinh lý tuổi mới lớn
cho học sinh.
- Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm thông qua các cuộc họp chủ nhiệm hàng
tháng; chỉ đạo các tổ chuyên môn (Tổ Sinh, Sử - Địa – Giáo dục Công dân …)
làm các chuyên đề, tổ chức các cuộc thi giáo dục đạo đức truyền thống cho học
sinh; chỉ đạo các bảo vệ và ban chấp hành đoàn làm tốt công tác bảo vệ an ninh
trật tự; giải tỏa kịp thời những hiện tượng có thể dẫn đến bạo lực trong học sinh.
Làm tốt việc tích hợp hoạt động ngoại khóa như giáo dục truyền thống; tác
hại của trò chơi trực tuyến, phòng chống bạo lực từ thế giới ảo; tuyên truyền tác
hại của ma túy; phổ biến, chuyển tải các kỹ năng giao tiếp, kỹ năng học tập, kỹ
năng chống lại bạo lực…; Xây dựng kỹ năng tổ chức tốt các hoạt động giao lưu.
- Xử lý nghiêm túc thấu tình đạt lý nhằm mục đích giáo dục học sinh toàn
trường.
1.1 Tình hình bạo lực học đường tại nhà trường:
Các vụ bạo lực học đường của học sinh xảy ra trong các năm học qua:
Hình
thức
vi phạm
Cãi nhau
gây mất
đoàn kết
Năm học Năm học Năm học Năm học Năm học Năm học
2010201120122013201420152011
2012
2013
2014
2015
2016
5 vụ
3 vụ
1 vụ
1 vụ
1 vụ
1 vụ
6 học
3 học
1 học
1 học
1 học
1 học
sinh
sinh
sinh
sinh
sinh
sinh
5 vụ
4 vụ
3 vụ
1 vụ
2 vụ
1 vụ
Đánh
6 học
7 học
5 học
5 học
4 học
4 học
nhau
sinh
sinh
sinh
sinh
sinh
sinh
Nhận xét: nhìn vào bảng thống kê ta nhận thấy bạo lực học đường ở
trường Trung học cơ sở & Trung học phổ thông Chi Lăng vẫn có nhưng mức độ
1
vi phạm là tương đối nhẹ và chưa tạo ra lỗi nghiêm trọng. Hầu hết các em chỉ là
gây gổ xô xát nhau trong phạm vi nhà trường và nhà trường nắm bắt rất kịp thời
xử lý nhanh.
1.2 Nguyên nhân của thực trạng trên
Khách quan:
- Nhiều loại hình dịch vụ văn hóa ngoài xã hội như: Phim ảnh sách báo đồi
trụy, Game, Internet đen, đồ chơi bạo lực… phát triển ồ ạt thiếu sự kiểm soát,
kiểm duyệt của các cơ quan chức năng.
- Tại một số gia đình lo làm ăn phát triển kinh tế, chiều chuộng con, không
lưu tâm giáo dục tính cách – Thêm nữa tình trạng bạo lực gia đình cũng góp
phần không nhỏ làm nguy cơ bạo lực học đường chưa thể chấm dứt.
- Các băng nhóm học sinh chưa ngoan ở các trường cũ vẫn liên hệ lôi kéo
các em.
- Nhiều vụ việc ngoài xã hội chưa được xử lý đúng mức, có khi còn dửng
dưng buông xuôi. Xã hội còn thiếu những giải pháp thiết thực, đồng bộ, triệt để
gây bi quan cho các em (Nhân cách của người lớn, nơi giải trí lành mạnh, việc
làm phù hợp, sự công bằng)
- Nhà trường vẫn phải theo xu hướng nặng về giảng dạy văn hóa, giành
thời gian chưa đủ cho giáo dục nhân cách để thật sự “Tiên học lễ, hậu học văn”
Chủ quan:
- Về nhận thức xảy ra các vụ bạo lực vì những lý do đơn giản như cách
nhìn, nói móc, ghen tuông, ganh tỵ về những lợi thế của bạn, không cùng đẳng
cấp.
- Sự phát triển chưa toàn diện, thiếu hụt về nhân cách, thiếu khả năng kiểm
soát hành vi ứng xử bản thân, non nớt trong kỹ năng sống, sai lệch trong quan
điểm sống. Học sinh Khối 8,9,10 rất thích làm “anh hùng”, đại ca như phim ảnh
nhưng thực tế các em chưa trưởng thành rất nông nổi.
- Nguyên nhân từ cấp dưới các trường Trung học cơ sở xử lý vi phạm quá
nhẹ tay làm học sinh xem thường và lên cấp THPT lại tiếp diễn hành vi bạo lực;
ngoài ra do ảnh hưởng của các trò chơi điện tử mang tính bạo lực
- Học sinh ngày càng có biểu hiện cô đơn, các em ngại thổ lộ khi gặp vấn
đề vì không tin cậy người lớn dẫn đến ức chế trầm cảm, đánh nhau để “Cân
bằng”
- Ngay tại gia đình các em quen tiếp xúc với bạo lực kinh doanh, bạo lực
gia đình, sức mạnh của vật chất, mạnh được yếu thua nên cho rằng những điều
thầy cô dạy là lý thuyết không đúng với cuộc sống.
2. Các giải pháp cụ thể cải tiến thực trạng.
2.1 Xây dựng kế hoạch cụ thể khả thi:
1
- Ngay từ đầu các năm học phải căn cứ vào các văn bản kế hoạch liên
ngành để chủ động xây dựng kế hoạch phòng chống bạo lực học đường thật cụ
thể khả thi phù hợp với điều kiện của đơn vị. Ví dụ như thành lập Ban chỉ đạo,
thành lập các Đội cờ đỏ, Xung kích có sự tham gia của Đoàn trường và bảo vệ
trường để đảm bảo an ninh trường học; thành lập Tổ giám thị giao trách nhiệm
cụ thể như quan sát tình hình phát hiện ngay những nghi vấn để xử lý chứ không
để bị xảy ra rồi mới xử lý.
- Xây dựng được kế hoạch phối hợp với địa phương, công an phường, tổ
dân phố, phụ huynh học sinh để theo dõi xử lý và giáo dục học sinh vi phạm.
- Cuối mỗi học kỳ đều phải có báo cáo đánh giá kết quả thực hiện để rút
kinh nghiệm; nên đưa việc phòng chống bạo lực học đường vào thi đua trong nhà
trường để tăng tính cộng đồng trách nhiệm trong giáo viên và học sinh.
2.2 Tăng cường công tác tuyên truyền giáo dục nâng cao nhận thức
cho học sinh:
- Ngay từ đầu năm, ngoài việc tổ chức ký cam kết trước trường – Mỗi học
sinh đều có một tờ cam kết, phụ huynh cùng ký để lưu lại. Tổ chức các hoạt
động vui chơi lành mạnh, tạo môi trường giao tiếp thân thiện cho học sinh; các
buổi thi đấu thể thao trong trường và giao lưu với thanh niên phường 9,10 hoặc
trường bạn: Giáo dục thể chất và tính cách mạnh mẽ phóng khoáng.
- Lên kế hoạch văn nghệ từng học kỳ: chọn những tiết mục có tính nghệ
thuật giáo dục cao để biểu diễn vào các dịp lễ hoặc chuyên đề – Sau mỗi buổi
chào cờ đều có 1 tiết mục văn nghệ khoảng 5 phút do lớp trực tuần chuẩn bị
(Hoặc thi kể chuyện tấm gương đạo đức Bác Hồ từng khối – Mỗi sáng thứ 2 một
lớp kể 5 phút – Chấm theo học kỳ).
- Rèn tính chủ động tự tin, khả năng giao tiếp, hòa nhập cộng đồng và học
hỏi tính cách từ môi trường xã hội. Tổ chức các buổi ngoại khóa – Hoạt động
ngoài giờ lên lớp;
- Lồng ghép giáo dục kỹ năng sống, kỹ năng xử lý tình huống giao tiếp.
Xây dựng tính tự tin, khả năng tự bảo vệ bản thân. Cái học sinh cần nhất là kỹ
năng bày tỏ lòng yêu thương và cách cư cư xử đầy tự trọng với bạn đồng trang
lứa.
- Tổ chức các buổi chuyên đề trao đổi trong các lớp (cuối buổi thứ 7)
như tình yêu thương trong bạn bè; hậu quả sau các vụ bạo lực; vai trò của tình
người với cuộc sống; những cách khẳng định bản thân chưa hợp lý ….
- Xây dựng môi trường giáo dục tương thân tương ái – tạo điều kiện cho
học sinh hòa đồng, giao lưu với bạn bè trong lớp; quan tâm đến những bạn khó
khăn để giúp đỡ về vật chất và tinh thần. Chú ý đến những học sinh luôn đi học
trọ sống xa gia đình, neo đơn.
1
- Tạo cho học sinh có cơ hội thể hiện yêu thương và tôn trọng người
khác: Tổ chức các cuộc thăm hỏi các trường khuyết tật: Giáo dục tính đồng cảm
chia sẻ với người bất hạnh hơn mình.
- Thăm hỏi các gia đình diện chính sách để giáo dục lòng biết ơn và quý
trọng cuộc sống của bản thân.
- Tổ chức tốt các hoạt động hướng ngoại như dã ngoại, du lịch cắm trại;
phân công trách nhiệm theo sở trường từng học sinh để các em có dịp sống chan
hòa bỏ bớt tính cá nhân ích kỷ và tạo lập các kỹ năng sống tự lập, tự chịu trách
nhiệm bản thân sau này.
- Tích hợp với các môn học thể chất khuyến khích học sinh học võ
phòng vệ; có một thể lực khỏe thì trái tim mới mạnh mẽ không hèn nhát, bất lực
sợ hãi trước cái ác cái xấu.
- Tổ chức các giờ vui chơi có giáo viên tham gia để học sinh thấy rõ
thầy cô là chỗ dựa tinh thần cho các em – tập đóng những tình huống xảy ra bạo
lực và phân tích cho học sinh rõ nguyên nhân Ví dụ chỉ một va chạm nhỏ của
bạn nhưng có em lại cho là bạn coi thường mình dẫn đến bạo lực.
- Tấm gương của thầy cô: tuổi của các em rất dễ ngưỡng mộ, coi trong
thần tượng. Vì thế cần tổ chức các buổi thi cho giáo viên về ứng xử tình huống
sư phạm. Thầy cô càng chia sẻ cảm thông, nghiêm khắc nhưng nhân hậu, ứng xử
khéo léo sẽ làm học sinh thẩm thấu cách sống có văn hóa nhanh hơn. Thầy cô
phải là tấm gương phản chiếu để học sinh noi theo; ngưỡng mộ thầy cô, các em
sẽ làm theo một cách có ý thức, cho nên đừng quá vì thành tích mà chúng ta bỏ
quên học sinh của mình.
2.3 Đẩy mạnh công tác thi đua, khen thưởng trong quản lý học sinh:
- Ban Thi đua, Khen thưởng cần lập hồ sơ theo dõi sự tiến bộ của các
học sinh liên quan đến bạo lực; theo dõi chặt chẽ qua cán sự lớp, giáo viên bộ
môn và chủ nhiệm. Hàng tháng nên có các cuộc gặp trao đổi riêng với các em để
khen những tiến bộ trước toàn Trường, trước lớp hoặc nhắc nhở ngay những
hành vi có nguy cơ tiến đến bạo lực.
- Tổ Bảo vệ và Cờ đỏ nhà trường quan sát tốt tình hình an ninh trong
buổi học: báo cáo ngay những học sinh bỏ học, các nhóm người lạ tụ tập …để
ban giám hiệu xử lý kịp thời.
- Từng học kỳ lập danh sách học sinh bị xử lý vi phạm gởi về ban đại
diện hội phụ huynh, địa phương, công an phường để cùng kết hợp ngăn chặn
giáo dục.
- Làm thông báo rõ ràng đến học sinh và phụ huynh những mức kỷ luật
nào thì học sinh mất quyền tham gia các hoạt động ngoài học tập của trường.
- Tăng cường trao đổi với các giáo viên chủ nhiệm chưa nhiều kinh
nghiệm về việc quản lý giáo dục học sinh.
1
2.4 Xử lý kỷ luật nghiêm minh những học sinh vi phạm:
- Mở hộp thư góp ý, số điện thoại liên lạc nóng của Trường để nắm
thông tin nhanh chóng về các mầm mống hoặc các vụ bạo lực trong các lớp học
(vì học sinh ngại lộ diện).
- Xử lý kỷ luật nghiêm nhưng đúng mức, đảm bảo tính nhân đạo và tính
giáo dục cho tất cả các học sinh. Tránh tình trạng xử lý hời hợt ở một số trường
các em đi qua, không đủ tính nghiêm minh sẽ ươm mầm cho tội ác, tạo tiềm ẩn
bạo lực không chấm dứt được. Xử lý nghiêm còn tạo dựng niềm tin cho các em
học sinh và xử lý đúng còn thể hiện năng lực và tầm nhìn của người ra quyết
định.
- Xử lý xong cần thông báo ngay đến địa phương nơi học sinh cư trú.
- Cần phê bình xử lý cả những học sinh thờ ơ vô cảm không thông báo
cho nhà trường “Sống chết mặc bay” hoặc phát tán hình ảnh chứng kiến.
2.5 Thực hiện tốt công tác phối kết hợp với các ban ngành đoàn thể
trong và ngoài nhà trường:
- Mời những ngành có liên quan giáo dục pháp luật cho học sinh (Công
an thành phố, Công an phường …)
- Thành lập hội đồng báo cáo viên của trường gồm các giáo viên có kinh
nghiệm đưa ra những vấn đề nóng nhạy cảm để tư vấn cho học sinh thông qua
đối thoại trực tiếp. Hoặc có thể mời các chuyên gia về lĩnh vực tuổi vị thành
niên.
- Làm tốt công tác giao ban về tình hình phòng chống bạo lực học đường
hàng tháng theo quy định theo quyết định 01/KHLN của chính phủ và kế hoạch
phối kết hợp các Ban, Ngành tại Phường 9, 10, 11, 12.
- Ngành văn hóa thông tin nên cấm Game bạo lực – Kiểm soát chặt chẽ
việc cấp giấy phép kinh doanh internet gần trường học. Nên mở các lớp học cho
các chủ kinh doanh nhận thức đúng về tương lai thế hệ trẻ kinh doanh cần có đạo
đức.
- Đề nghị Ban Đại diện Hội cha mẹ học sinh tổ chức một vài buổi gặp
mặt trao đổi với gia đình học sinh cá biệt; nhắc nhở phụ huynh làm gương cho
con, gia đình không bạo lực thì nhà trường mới bớt nguy cơ. Hội cũng cần có
những phần thưởng nhỏ để bình chọn một số cha mẹ học sinh thành công trong
việc giáo dục con trong năm học. Ban đại diện phải là cầu nối giữa nhà trường và
cha mẹ học sinh.
- Nhà trường đề nghị Phường không trao danh hiệu gia đình văn hóa cho
các hộ có học sinh vi phạm bạo lực học đường.
Chính nắm bắt được thực trạng và có biện pháp cụ thể mà thời gian gần
đây công tác phòng chống bạo lực học đường đã có hiệu quả rất đáng khích lệ.
Có được kết quả này là do:
1
Công đoàn:
Tổ chức tốt các đợt thi đua; coi trọng việc xây dựng hình ảnh người giáo
viên mẫu mực là hình ảnh trực quan cho học sinh noi theo.
Đoàn trường:
- Là thành phần quan trọng trong công tác phòng chống bạo lực học đường
tham gia tốt việc quản lý học sinh khi tan học để hạn chế tai nạn giao thông và
hành vi bạo lực; tổ chức thích hợp tốt việc phổ biến kỹ năng sống và học tập tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh; thường xuyên kiểm tra đột xuất trên lớp để phòng
ngừa hung khí vào nhà trường.
- Thành lập các đội thanh niên xung kích trong học sinh tham gia phòng
chống bạo lực, thường xuyên uốn nắn giáo dục các hành vi tiêu cực trong học
sinh.
Hội cha mẹ học sinh:
- Ban Đại diện Hội cha mẹ học sinh tham gia ký cam kết phòng chống bạo
lực với nhà trường
- Nhà trường chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm phối hợp chặt chẽ với phụ
huynh khi con họ có vấn đề. Do đó, cha mẹ học sinh luôn thống nhất cao với
trường trong việc giáo dục học sinh.
- Qua các học kỳ, cha mẹ được thông báo đầy đủ việc giáo dục hai mặt của
con em họ để phụ huynh nắm rõ – Ban Đại diện luôn theo sát, ủng hộ và hỗ trợ
kinh phí cho các hoạt động phục vụ học tập sinh hoạt của học sinh.
Liên hệ với xã hội:
Muốn phòng chống bạo lực học đường thì việc hỗ trợ của các lực lượng xã
hội là rất quan trọng, hiểu rõ điều đó nên việc phối hợp với UBND, Công an các
Phường 9,10,11,12 thành phố Đà Lạt và các đơn vị liên quan nhà trường rất lưu
tâm:
- Cùng trường bạn Trung học phổ thông Trần Phú, trường Trung học cơ sở
Phan Chu Trinh và các Ban, Ngành phường 9,10,11,12 thành phố Đà lạt bàn bạc
lên kế hoạch thực hiện nghiêm túc Nghị quyết 01 về phòng chống bạo lự học
đường và các hành vi vi phạm pháp luật trong học sinh.
- Thông qua các buổi họp trao đổi những khó khăn của trường về công tác
này; nhận được những thông báo phản hồi từ công an về tình hình học sinh của
trường tại khu dân cư. Hai bên cùng phối hợp chặt chẽ để quản lý giáo dục học
sinh.
- Mỗi buổi tan học: Công an phường 9 có sự mặt kịp thời để giải tỏa giao
thông và an ninh trật tự trước cổng 2 trường, hạn chế các hành vi bạo lực từ bên
ngoài vào.
3. Kết quả đạt được.
1
3.1 Về hiệu quả thực hiện các giải pháp
Với trách nhiệm là Phó Hiệu trưởng phụ trách công tác phòng, chống bạo
lực trong học đường tôi đã cùng Ban Giám hiệu và tập thể sư phạm nhà trường
thực hiện nhiệm vụ trên, hiệu quả như sau:
Thứ nhất là: trong những năm gần đây số vụ học sinh vi phạm có chiều
hướng giảm rõ rệt; tỷ lệ hạnh kiểm tốt của Trường đã tăng lên, số học sinh hạnh
kiểm yếu giảm xuống (Bảng số liệu đã nêu ở các phần trên).
Thứ hai là: Không để xẩy ra tình hình mất an ninh, trật tự do học sinh của
Trường gây ra trên địa bàn địa phương.
Thứ ba là: Nhân cách của học sinh trong Trường được nâng lên thể hiện
qua theo dõi các em sau khi ra trường vẫn thường xuyên chuyện trò với thầy cô
và bạn cũ; đặc biệt là đánh giá nhân cách của các em có tính trách nhiệm với xã
hội, cộng đồng qua các bài viết trên mạng xã hội facebook. Cách em luôn tự hào
có những kỷ niệm đẹp về thời học trò dưới mái Trường Trung học cơ sở & Trung
học phổ thông Chi Lăng Đà Lạt; là hành trang vững chắc để các em bước vào
đời.
3.2 Về tính ảnh hưởng của giải pháp
Thứ nhất là: đã có tác động trong việc thực hiện phong trào thi đua của
Ngành phát động “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” tại Trường
cũng như tạo ra sự chuyển biến về nhận thức cũng như việc làm của cha mẹ học
sinh từ Ban Đại diện, các Chi hội đến từng phụ huynh đã có trách nhiệm tham
gia vào việc xã hội hóa giáo dục; trong đó có công tác phòng, chống bạo lực
trong học đường.
Thứ hai là: Trường là điểm sáng trong các hoạt động xã hội, từ những hoạt
động này đã làm tốt nhiệm vụ trên; đây là kinh nghiệm nhiều trường của các bậc
học trên địa bàn thành phố Đà Lạt cũng như các trường trung học cơ sở, trung
học phổ thông của Tỉnh.
Thứ ba là: Về bản thân tôi cảm thấy sự tự tin hơn trong công tác thực hiện
nhiệm vụ quản lý, sau khi tổ chức thực hiện tốt nhiệm vụ phân công trên đây.
3.3 Kết quả cụ thể:
- Hạn chế được các hành vi bạo lực học đường ở mức thấp nhất về mức độ
nghiêm trọng. Chưa có vụ việc nào gây hậu quả lớn làm cho xã hội phải quan
tâm lưu ý.
- Kết quả xếp loại đạo đức của học sinh qua các năm gần đây, như sau:
Đơn vị: %
Năm học
2010-2011
2011-2012
2012-2013
Loại tốt
32,9
31,3
40,3
Loại khá
55,2
50,8
48,0
1
Loại TB
11,1
16,6
10,7
Loại yếu
0,8
1,3
1,0
Năm học
2013-2014
2014-2015
2015-2016
Loại tốt
40,5
40,8
41,2
Loại khá
48,0
48,1
49,0
Loại TB
11,0
10,7
9,7
Loại yếu
0,5
0,4
0,1
- Trường liên tục hoàn thành nhiệm vụ giáo dục nhiều năm và đạt danh
hiệu trường tiên tiến; năm học 2015 Trường được Uỷ ban nhân dân thành phố đà
Lạt - Lâm Đồng tặng giấy khen “Đơn vị thực hiện tốt 5 năm thực hiện đề án
phòng, chống bạo lực học đường giai đoạn 2010-2015 trên địa bàn thành phố Đà
Lạt”
Phần III KẾT LUẬN.
1. Đánh giá khái quát về giải pháp
1.1 Nội dung chính của đề tài:
Ngăn chặn và phòng chống bạo lực là công việc bền bỉ lâu dài thường
xuyên và liên tục. Nó đòi hỏi sự chung tay góp sức của các lực lượng giáo dục,
sự kết hợp giữa nhà trường với gia đình và xã hội; trong đó vai trò chủ đạo là sự
phối hợp giữa ngành Giáo dục và Đào tạo, Công an các cấp, nhà trường cùng
phụ huynh học sinh.
1.2 Thông qua việc nghiên cứu, cơ sở lý luận, cơ sở pháp lý của công
tác phòng chống bạo lực học đường, nghiên cứu thực trạng, đề ra các giải
pháp kỹ năng cụ thể như sau:
Kỹ năng nhận biết các dấu hiệu của bạo lực học đường. Cũng như các tệ
nạn xã hội khác, bạo lực học đường có những dấu hiệu đặc trưng tiềm ẩn hoặc
biểu hiện qua các ứng xử hằng ngày giữa học sinh với nhau
Nhất là dấu hiệu tiền bạo lực như nhìn đểu, trêu đùa quá khích, bị cho ra
rìa, tẩy chay, ruồng bỏ, cô lập, luôn bị gây sự, bị ức hiếp, hăm dọa, mang hung
khí trong người… Nếu trẻ được trang bị những kỹ năng nhận biết các dấu hiệu
nguy cơ bạo lực học đường, từ đó trẻ sẽ biết cách né tránh khỏi bế tắc trong cách
hành xử
Kỹ năng bày tỏ chính kiến để phê phán và tiếp nhận các cách phòng chống
bạo lực học đường. Phải hình thành cho trẻ kỹ năng nhận biết, phân tích, đánh
giá các hành vi, biểu hiện thái độ của những người xung quanh. Trẻ sẽ biết phân
định đâu là đúng - sai, tốt - xấu.
Nhờ đó trẻ biết lựa chọn học hỏi hành vi tốt, phù hợp với chuẩn mực xã
hội, tránh được hành vi xấu không được xã hội chấp nhận. Trong các vụ bạo lực
học đường, trẻ có thể là nạn nhân và cũng có thể là thủ lĩnh, gấu nhí, nhưng cả
hai đều gánh chịu tổn thương về sự phát triển tâm sinh lý, nhân cách
Kỹ năng hòa nhập và tham gia các nhóm bạn, hội bạn nhằm phòng chống
bạo lực học đường. Biết tham gia vào các nhóm bạn khác nhau như nhóm bạn
học tập, nhóm bạn học tiếng Anh, nhóm bạn chơi thân…
1
Duy trì và phát triển sự thân thiện các mối quan hệ bạn bè giúp trẻ tương
tác một cách tích cực với những người xung quanh. Kỹ năng này cũng hướng trẻ
biết chọn bạn mà chơi, cùng bạn tìm cách né những trận ẩu đả và nhờ bạn thông
tin đến người khác nếu có dấu hiệu của việc gây sự, xung đột. Tránh những
người bạn “trái tính, trái nết” có nguy cơ tiềm ẩn bạo lực học đường.
Kỹ năng làm chủ và ứng phó với hệ lụy do bạo lực học đường. Học sinh
các cấp trung học cơ sở và đầu trung học phổ thông thì hoạt động chủ đạo là thiết
lập các mối quan hệ bạn bè. Các em rất coi trọng tình cảm trong tình bạn. Một
chút bất hòa cũng làm cho chúng “mất ăn, mất ngủ”, thậm chí rơi vào trạng thái
stress.
Thường trực có suy nghĩ bất mãn là bị bạn bè sỉ nhục thì không còn gì thể
diện nên xuất hiện ý định tiêu cực. Vì thế người lớn phải gần gũi, quan tâm, chia
sẻ động viên trẻ biết vượt qua, bản lĩnh hơn mà sống và học tập. Kỹ năng này
giúp học sinh cân bằng tâm lý, tránh được trạng thái nổi loạn, ẩu đả gây bạo lực,
tránh được sự trầm cảm - nguy cơ cao nhất dẫn đến tự tử.
Kỹ năng kiềm chế cảm xúc tiêu cực khi bị bạo hành. Học sinh ở giai đoạn
này thường cảm xúc của chúng chưa ổn định, dễ bị xáo trộn, dễ bị kích động dẫn
đến “làm càn”, hoặc bị trầm cảm quá mức dẫn tới hành vi tiêu cực tự tổn thương,
tự sát… Học sinh nếu bị rơi vào thế bị bạo lực (bị ức hiếp, tẩy chay, bị đánh đập)
sẽ bế tắc, không kiểm soát được mình, dẫn tới hậu quả xấu.
Do đó, cần dạy cho trẻ các kỹ năng kiểm soát cảm xúc bằng cách biết như
hít thở sâu, đếm từ 1-10, nghĩ đến một câu chuyện hài, tìm mọi cách để hạ hỏa.
Cùng thảo luận về các tình huống giả định, khuyến khích trẻ tự nghĩ ra cách xử
lý tình huống, nếu chưa hợp lý thì người lớn điều chỉnh, uốn nắn phù hợp.
Khuyến khích các buổi diễn tập bằng lời nói và hành động. Đóng vai theo chủ đề
các cảnh bạo lực, hướng dẫn thực hành, trình diễn
Kỹ năng xử lý tình trạng khẩn cấp, bất thường khi xảy ra bạo lực học
đường. Biết cầu cứu khi đối mặt với nguy cơ bạo lực học đường, đừng bao giờ
để mình rơi vào thế bí, trở thành nạn nhân của những cuộc hành hung. Cũng
đừng nghĩ rằng chúng sẽ đánh mình cảnh cáo chứ không dám quá tay.
Nếu cần thiết hãy nhẫn nhịn, lùi bước để tránh bạo lực nhưng không phải
cam chịu “liều mình” chịu trận. Tìm những người đáng tin cậy gần nhất để chia
sẻ những dấu hiệu tiền bạo lực. Trẻ có thể gặp giáo viên chủ nhiệm, giáo viên
tổng phụ trách Đội, người phụ trách Đoàn thanh niên, chuyên viên tâm lý học
đường… hoặc bất kỳ ai là người lớn hơn có khả năng cứu giúp mình và trình bày
ngắn gọn, rõ ràng vấn đề mình đang gặp phải.
2. Bài học kinh nghiệm.
Bạo lực học đường, chỉ xảy ra ở một phần nhỏ trong xã hội, nên chúng ta
không vì thế mà bi quan mất đi niềm tin vào con người vào thế hệ trẻ. Tuy nhiên,
chúng ta không được phép chủ quan mà phải có những biện pháp thực hiện khoa
1
học, nhân bản, đúng pháp luật thường xuyên và liên tục. Vấn đề là phải nhân
rộng điển hình tốt; hình thành thái độ đồng cảm yêu thương và chia sẻ giúp học
sinh tiến tới vẻ đẹp chân thiện mỹ truyền thống trước khi xã hội rơi vào căn bệnh
vô cảm.
Nếu có thể thực hiện được các biện pháp trên thì chúng ta sẽ bớt trăn trở
về nạn bạo hành học đường và ước mơ một ngôi trường hoàn toàn thân thiện sẽ
thực hiện được Cả xã hội sẽ hiểu rõ trách nhiệm, không thờ ơ ngoài cuộc chia sẻ
những khó khăn với nhà trường.
Để làm tốt công tác phòng, chống bạo lực học đường chúng ta cần:
- Có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường và các cơ quan bản vệ pháp
luật, trong đó lực lượng công an là nòng cốt việc triển khai kế hoạch 01/KHLN.
Có đề án, có sơ kết tổng kết khen thưởng, phê bình rõ ràng kịp thời để rút kinh
nghiệm. Công an là lực lượng tuyên truyền pháp luật có hiệu quả nhất cho các
trường học.
- Cần có sự phối hợp đồng bộ của các lực lượng trong Trường với việc
triển khai công tác giáo dục ý thức pháp luật cho học sinh. Phân công cụ thể giáo
viên theo dõi học sinh ở thời điểm ra về và học thêm buổi chiều.
- Tổ chức nhiều các buổi sinh hoạt ngoại khóa ngoài giờ lên lớp; lồng
ghép tốt việc giáo dục pháp luật và kỹ năng sống cho học sinh. Chú trọng tạo các
sân chơi, giáo dục đạo lý truyền thống cho học sinh.
- Cần phối hợp thường xuyên giữa nhà trường và cha mẹ học sinh trong
công tác giáo dục ý thức hành vi. Thông báo kịp thời đến phụ huynh kết quả rèn
luyện 2 mặt của các em và những trường hợp nguy cơ tiềm ẩn bạo lực.
- Xử lý cương quyết, triệt để nếu học sinh vi phạm bạo lực lực học đường
hoặc vi phạm nội quy nhà trường, vi phạm pháp luật nhà nước.
3. Đề xuất và kiến nghị.
- Với cấp trên: cung cấp các tài liệu nhiều hơn nữa phục vụ cho việc giáo
dục pháp luật và phòng, chống bạo lực học đường; thông tin hai chiều cần kịp
thời và cụ thể; nghiên cứu cấp kinh phí cho hoạt động phòng chống bạo lực học
đường và giáo dục pháp luật; với các vụ bạo lực nghiêm trọng nên nêu danh tính
cung cấp tư liệu cho các trường tham khảo giáo dục học sinh.
- Với nhà trường: nâng cao hơn tính trách nhiệm và sự gắn bó yêu thương
của giáo viên chủ nhiệm với học sinh.
- Với cha mẹ học sinh: cần có kiến thức về xã hội, phù hợp với thời đại
trong việc cư xử giáo dục con.
- Với xã hội: cần có sự chung sức của mỗi người dân trong việc thực hiện
pháp chế Xã hội chủ nghĩa; có ý thức chung tay phát hiện bạo lực trong thanh
thiếu niên khi còn nhen nhóm; kịp thời phối hợp tham gia ngăn chặn bạo lực
trong và ngoài cổng trường, không để hậu quả xấu xẩy ra.
1
Trên đây là “Một số biện pháp phòng, chống bạo lực học đường ở học sinh
phổ thông trong trường Trung học cơ sở & Trung học phổ thông Chi Lăng” vì
thế không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong sự đóng góp của quý lãnh
đạo các cấp cùng thầy, cô đồng nghiệp. Xin chân thành cám ơn.
Người viết
Lê Chiến Thắng
1
MUÏC LUÏC
Phần I: Mở đầu..........................................................................................1
1. Họ và tên.................................................................................................1
2. chức vụ....................................................................................................1
3. Đơn vị công tác......................................................................................1
4. Lý do chọn đề tài.....................................................................................1
4.1 Lý do khách quan...............................................................................1
4.2 Lý do chủ quan...................................................................................1
5. Giới hạn nghiên cứu................................................................................2
6. Thời gian nghiên cứu……………………………………………………2
7. Cơ sở lý luận và cơ sở pháp lý ……………………………………….... 3
Phần II: Nội dung...................................................................................... 8
1. Thực trạng tình hình bạo lực học đường tại nhà trường ..........................8
1.1 Tình hình bạo lực học đường tại nhà trường ......................................8
1.2 Nguyên nhân của thực trạng trên........................................................9
2. Giải pháp cụ thể cải tiến thực trạng.........................................................10
3. Kết quả đạt được.....................................................................................14
Phần III: Kết luận.....................................................................................15
1. Đánh giá khái quát về giải pháp..............................................................17
1.1 Nội dung của đề tài …………………………………………………15
1.2 Thông qua việc nghiên cứu................................................................15
2. Bài học kinh nghiệm................................................................................17
3. Đề xuất và kiến nghị................................................................................17
Danh mục tài liệu tham khảo.......................................................................19
1
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Các văn bản pháp lý để nghiên cứu vấn đề: Luật Giáo dục ban hành năm
2007; Quyết định số 138/1998/NQTU ngày 31/7/1998 của Thủ tướng Chính phủ
phê duyệt chương trình quốc gia về phòng chống bạo lực, tội phạm;
- Thông tư liên tịch Số: 13/2016/TTLT-BGDĐT-BVHTTDL-BLĐTBXHBCA Hà Nội, ngày 05 tháng 05 năm 2016. V/v: Hướng dẫn thực hiện giáo dục
chuyển đổi hành vi về xây dựng gia đình và phòng, chống bạo lực gia đình trong
các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân.
- Đề án của Bộ Giáo dục và Đào tạo “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách
mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên, thiếu niên và nhi đồng giai đoạn 20152020” theo Quyết định số 1501/2015/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
- Quyết định số 2170/QĐ-TTg ngày 11 tháng 11 năm 2013 của Thủ tướng
Chính phủ phê duyệt Đề án giáo dục chuyển đổi hành vi về xây dựng gia đình và
phòng, chống bạo lực gia đình đến năm 2020.
- Quyết định 656/QĐ-UBND ngày 23 tháng 3/2010 của Ủy ban nhân dân
tỉnh Lâm Đồng về việc “Ban hành đề án phòng chống bạo lực học đường tỉnh
lâm Đồng giai đoạn 2010 - 2015”;
- Quy chế 1188/SGDĐT-CA ngày 11/11/2010: Phối hợp giữa Sở GD&ĐT
Lâm Đồng và Công an Tỉnh “Triển khai công tác bảo đảm an toàn trường học,
phòng chống ma túy bạo lực học đường giai đoạn 2010-2015”;
- Công văn số 3382/SGDĐT-GDTrH Lâm Đồng ngày 26 tháng 10 năm
2015 V/v: Thực hiện công tác bảo đảm an ninh trật tự trường học và phòng
chống ma túy, bạo lực học đường năm học 2015-2016.
- Quy chế phối hợp số 244/QCPH-SGDĐT-CAT ngày 01/02/2016 giữa
Công an tỉnh và Sở Giáo dục & Đào tạo về thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh
quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội đầu tranh phòng chống tội phạm, vi
phạm khác luật khác trong ngành Giáo Dục và Đào tạo Lâm Đồng.
- Công văn số 2566/SGDĐT-GDTrH Lâm Đồng ngày 13 tháng 9 năm
2016 V/v; thực hiện công tác bảo đảm an ninh trật tự trường học năm học 20162017.
- Chương trình phối hợp: Tiếp tục phối hợp thực hiện Thông tư Liên tịch
số 10/2002/TT-TL Bộ giáo dục & Đào tạo – Bộ Công an trong tình hình mới
giữa Trường Trung học cơ sở & Trung học phổ thông Chi Lăng và Công an
Phường 9 ngày 25 tháng 02 năm 2016.
1
Ý KIẾN ĐÁNH GIÁ CỦA TỔ CHUYÊN MÔN:
(Đánh giá cụ thể và ký tên)
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
HỘI ĐỒNG XÉT DUYỆT SÁNG KIẾN CẤP CƠ SỞ
Đánh giá, nhận xét (ký tên và đóng dấu)
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
1