Giáo án VL 11 CB

Ngô Sỹ Hoàng - GV Vật lý Giáo án Vật lý 11 Cơ bản

TiÕt 1: §iƯn tÝch. ®Þnh lt cu-l«ng
Ngày soạn: / năm 2008
Ngày dạy: / năm 2008
I. Mơc tiªu:
- Häc sinh tr¶ lêi ®ỵc c©u hái:
+ Cã c¸ch nµo ®¬n gi¶n ®Ĩ ph¸t hiƯn xem mét vËt cã nhiƯm ®iƯn hay kh«ng?
+ §iƯn tÝch lµ g×? ®iƯn tÝch ®iĨm lµ g×? cã nh÷ng lo¹i ®iƯn tÝch nµo? t¬ng t¸c gi÷a c¸c ®iƯn
tÝch xÈy ra nh thÕ nµo?
+ Ph¸t biĨu ®ỵc ®Þnh lt cu-l«ng vµ vËn dơng ®Þnh lt ®ã ®Ĩ gi¶i ®ỵc nh÷ng bµi tËp ®¬n
gi¶n vỊ c©n b»ng cđa hƯ ®iƯn tÝch.
+ H»ng sè ®iƯn m«i cđa mét chÊt c¸ch ®iƯn cho ta biÕt ®iỊu g×?
II. Chn bÞ
Gi¸o Viªn:
-mét sè thÝ nghiƯm ®¬n gi¶n vỊ sù nhiÏm ®iƯn do cä x¸t.
-Mét chiÕc ®iƯn nghiƯm.
-H×nh vÏ to c©n xo¾n.
Häc Sinh:
Xem l¹i phÇn ®iƯn häc trong SGK vËt lý líp 7
III. Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc
Ho¹t ®éng 1: kiĨm tra kiÕn thøc cò, t×m hiĨu mơc I
(10ph)
Trỵ gióp cđa GV Ho¹t ®éng cđa HS
- cho HS ®äc mơc I SGK
HƯ thèng c©u hái dÉn d¾t :
- em h·y cho biÕt thÕ nµo lµ hiƯn tỵng
nhiƠm ®iƯn do cä x¸t? cã mÊy lo¹i nhiƠm
®iƯn?
- tõ mơc 1 em h·y cho biÕt cã c¸ch nµo ®¬n
gi¶n ®Ỵ ph¸t hiƯn mét vËt cã nhiƠm ®iƯn hay

kh«ng?
- khi mét vËt nhiƠm ®iƯn vËt sÏ mang c¸i g×
®Ỉc trng cho thc tÝnh ®ã?
- thÕ nµo lµ ®iƯn tÝch ®iĨm? ®¬n vÞ ®iƯn tÝch
lµ g×?
- cã mÊy lo¹i ®iƯn tÝch? Chóng t¬ng t¸c nh
-HS ®äc mơc I SGK
-khi cä x¸t c¸c vËt ®ã cã thĨ hót ®ỵc c¸c
vËt nhá.
- ®a vËt ®ã l¹i gÇn c¸c vËt nhĐ. Nh c¸c
mÈu giÊy vơn.
- khi mét vËt nhiƠm ®iƯn vËt sÏ mang c¸c
®iƯn tÝch. §iƯn tÝch lµ sè ®o ®é lín thc
tÝnh ®iƯn.
- ®iƯn tÝch ®iĨm lµ mét vËt mang ®iĐn cã
kÝch thíc nhá. §¬n vi: cu-l«ng (C)
-cã hai lo¹i ®iƯn tÝch: §/t ©m vµ §/t d¬ng.
Năm học 2008 - 2009
Ngô Sỹ Hoàng - GV Vật lý Giáo án Vật lý 11 Cơ bản
thÕ nµo?
- tõ sù hiĨu biÕt vỊ t¬ng t¸c cđa c¸c ®iƯn tÝch
em h·y ®Ị xt mét ph¬ng ¸n thùc tÕ ®Ĩ
ph¸t hiƯn mét vËt cã nhiƯm ®iƯn hay kh«ng?
ph¬ng ¸n ®ã cđa em lµ dùa trªn hiƯn tỵng
nµo?
Hai ®iƯn tÝch cïng dÊu ®Èy nhau, kh¸c dÊu
hót nhau.
- ®iƯn nghiƯm. Dùa vµo sù t¬ng t¸c cđa hai
®iƯn tÝch cóng dÊu.
Ho¹t ®éng 2: §Þnh lt cu-l«ng. H»ng sè ®iƯn m«i

GV HS
-cho HS ®äc s¸ch GK
-ph¸t biĨu vµ viÕt biĨu thøc ®Þnh lt cu-
l«ng?
-Nãi râ tõng ®¹i lỵng trong biĨu thøc.
-Cho biÕt ph¬ng chiỊu cđa lùc cu-l«ng?
- HS ®äc SGK:
-GV kiĨm tra kÕt qu¶ cđa HS.

Chó Ý: kh«ng thĨ nãi h»ng sè ®iƯn m«i cđa
m«i trêng dÉn ®iƯn.
1.§Þnh lt cu-l«ng
-HS ®äc s¸ch GK
-hs ph¸t biĨu ®Þnh lt:
-biĨu thøc lùc cul«ng:
F
12
=F
21
=F = k
2
21
r
qq
(1.1)
trong ®ã:+ k = 9.10
9
(
2
2

C
Nm
) (1. 2)
gäi lµ hƯ sè tû lƯ
+ r kho¶ng c¸ch gi÷a hai
®iƯn tÝch, ®o b»ng ®¬n vÞ (m)
+ q
1
, q
2
®o b»ng ®¬n vÞ (C)
+ F ®o b»ng ®¬n vÞ (N)
-Ph¬ng lµ ®êng th¼ng nèi hai ®iƯn tÝch.
-ChiỊu: hai ®iƯn tÝch cung dÊu lµ lùc
®Èy, hai ®iƯn tÝch kh¸c dÊu lµ lùc hót.
2. Lùc t¬ng t¸c gi÷a c¸c ®iªn tÝch
®iĨm ®Ỉt trong ®iƯn m«i ®ång tÝnh.
H»ng sè ®iƯn m«i.
a) §iƯn m«i lµ m«i trêng c¸ch ®iƯn.
b) C«ng thøc ®Þnh lt cu-l«ng:
F = k
2
21
r
qq
ε
(1. 3)
ε
: h»ng sè ®iƯn m«i- ®Ỉc trng cho tÝnh
chÊt ®iƯn cđa mét chÊt c¸ch ®iƯn.

c) Ý nghÜa vËt lÝ cđa h»ng sè ®iƯn m«i:
(sgk)
Năm học 2008 - 2009
+
+
F
q
2
F
21
_
F
12
F
21
q
1
q
2
_
F
12
F
21
q
1
q
2
_
Ngô Sỹ Hoàng - GV Vật lý Giáo án Vật lý 11 Cơ bản

Ho¹t ®éng 3: cđng cè vµ dao nhiƯm vơ vỊ nhµ
-cho hs lµm c¸c bµi tËp trong SGK
-nh¾c HS «n l¹i cÊu t¹o nguyªn tư, nh÷ng thÝ nghiƯm vỊ hiƯn tỵng nhiƠm ®iƯn do h¬ng
øng.
TiÕt 2: Thut ªlectron
§Þnh lt b¶o toµn ®iƯn tÝch.
Ngày soạn: / năm 2008
Năm học 2008 - 2009
Ngô Sỹ Hoàng - GV Vật lý Giáo án Vật lý 11 Cơ bản
Ngày dạy: / năm 2008
I. Mơc tiªu
- Tr×nh bµy ®ỵc néi dung c¬ b¶n cđa thut ªlectron.
- Tr×nh bµy ®ỵc cÊu t¹o s¬ lỵc cđa nguyªn tư vỊ ph¬ng diƯn ®iƯn.
- VËn dơng ®ỵc thut ªlectron ®Ỵ gi¶i thÝch s¬ lỵc c¸c hiƯn tỵng nhiƠm ®iƯn.
II. Chn bÞ:
GV: -Nh¾c HS «n l¹i cÊu t¹o nguyªn tư, nh÷ng thÝ nghiƯm vỊ hiƯn tỵng nhiƠm ®iƯn do h-
¬ng øng.
III. Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc
Ho¹t ®éng1 .T×m hiĨu mơc I.
Trỵ gióp cđa GV Ho¹t ®éng cđa HS
- Cho HS ®äc Sgk .
- KiĨm tra sù tiÕp nhËn cđa hs bëi c¸c c©u
hái sau:
- Tr×nh bµy mÉu hµnh tinh nguyªn tư R¬-
d¬-pho mµ c¸c em ®½ ®ỵc häc trong m«n
ho¸ häc.
- ThÕ nµo lµ i«n d¬ng i«n ©m?
- ThÕ nµo lµ vËt nhiƠm ®iƯn ©m, nhiƠm ®iƯn
d¬ng?
-thÕ nµo lµ thut ªlectron?

-h·y vËn dơng thut e ®Ĩ tr¶ lêi cau hái c1.
1.CÊu t¹o nguyªn tư vỊ ph¬ng diƯn
®iƯn.§iƯn tÝch nguyªn tè.
a) nguyªn tư cã cÊu t¹o:
-h¹t nh©n mang ®iƯn d¬ng vµ c¸c ªlectron
mang ®iƯn ©m chun ®éng xung quanh hat
nh©n.
-®iƯn tÝch cđa: e = -1,6.10
-19
C
p =+1,6.10
-19
C
-trong nguyªn tư sè h¹t p b»ng sè ªlectron.
-c¸c ªlectron ë líp ngoµi cïng cđa ngun
tư liªn kÐt u víi h¹t nh©n nªn dƠ bøt ra
ngoµi nguyªn tư ®Ĩ trë thµnh ªlectron tù do.
b) ®iƯn tÝch cđa e vµ cđa p cã gi¸ tri nhá
nhÊt nªn gäi lµ ®iƯn tÝch nguyªn tè.
2.Thut ªlectron.
Néi dung cđa thut:
a): b); c) SGK
Ho¹t ®éng 2: t×m hiĨu mơc II
-cho HS t×m hiĨu SGK vµ tr¶ lêi c©u hái
c2;c3;c4;c5.
-gv kÕt ln.
-HS ®äc SGK
-tr¶ lêi c©u hái cđa GV
Ho¹t ®éng 3: t×m hiĨu mơc III
Năm học 2008 - 2009

Ngô Sỹ Hoàng - GV Vật lý Giáo án Vật lý 11 Cơ bản
-cho hs ®äc vµ ph¸t biĨu ®Þnh lt
-Cho mét qu¶ cÇu tÝch ®iƯn d¬ng tiÕp xóc
víi mét qu¶ cÇu tÝch ®iƯn ©m, ngêi ta thÊy
c¶ hai ®Ịu tÝch ®iƯn ©m. hiƯn tỵng nµy cã
m©u thn víi ®inh lt b¶o toµn ®iƯn tÝch
kh«ng? gi¶i thÝch.
-Hs ®äc muc III
-Hs tr¶ lêi c©u hái
Ho¹t ®éng 4: cđng cè vµ dao nhiƯm vơ vỊ nhµ.
-dao c¸c bµi tËp trong SGK cho hs
Bµi tËp ra thªm:
cho qu¶ cÇu mang ®iƯn Q =+14.4.10
-19
C
tiÕp xóc víi qu¶ cÇu mang ®iƯn
q=-4,8.10
-19
C sau khi xÈy ra sù c©n b»ng
®iƯn th× ®iƯn tÝch mçi qu¶ cÇu lµ bao nhiªu?
-hs lµm c¸c bµi tËp trong SGK
- Q'=q'=
2
8,44,14
−
.10
-19
=9,6.10
-19
C

TiÕt 3: Bµi tËp
Ngày soạn: / năm 2008
Ngày dạy: / năm 2008
Năm học 2008 - 2009
Ngô Sỹ Hoàng - GV Vật lý Giáo án Vật lý 11 Cơ bản
I. Mơc tiªu
- Cđng cè kiÕn thøc bµi ®Þnh lt Cu-l«ng vµ thut ellectron
- RÌn lun kÜ n¨ng gi¶i bµi tËp vỊ ®Þnh lt Cu-l«ng.
II. Chn bÞ
GV: gi¶i mét sè bµi tËp liªn quan; chn bÞ mét sè bµi tËp thÝch hỵp.
HS : gi¶i c¸c bµi tËp SGK.
III. Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc
Ho¹t ®éng 1: KiĨm tra bµi cò
Trỵ gióp cđa GV Ho¹t ®äng cđa HS
- Tr×nh bµy néi dung cđa thut
electron?
- Ph¸t biĨu vµ viÕt biĨu thøc ®Þnh
lt Cu-l«ng? nãi râ tõng ®¹i lỵng
trong biĨu thøc?
- Hs ph¸t biĨu.
- Hs ph¸t biĨu vµ viÕt biĨu thøc.
F = k
2
21
r
qq
ε
Trong ®ã: + F lµ lùc cu-l«ng, cã ph¬ng lµ ®êng th¼ng
nèi hai ®iƯn tÝch, lµ lùc ®©y khi q
1

q
2
>0 vµ lùc hót khi
q
1
q
2
<0.
+ k lµ hƯ sè tØ lƯ vµ b»ng 9.10
9
Nm
2
/C
2
.
+ r lµ kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iƯn tÝch q
1
q
2

tÝnh b»ng mÐt.
+
ε
lµ h»ng sè ®iƯn m«i.
Ho¹t ®éng 2: Gi¶i mét ssè bµi tËp
HS: Ph¸t biĨu ®Þnh Lt V¹n vËt
hÊp dÉn?
HS: Ph¸t biĨu ®Þnh lt Cu l«ng ?
Cho häc sinh gi¶i bµi tËp 8 trang
10.

- ViÕt dù kiƯn bµi to¸n.
- ¸p dơng c«ng thøc nµo ®Ĩ gi¶i?
Bµi 7 (trang 10):
Lùc hÊp dÉn gi÷a hai vËt hai vËt:
2
21
r
mm
GF
=
Lùc t¬ng t¸c gi÷a hai ®iƯn tÝch ®iĨm ®øng yªn:
2
21
r
qq
kF
=
C¶ hai lùc ®Ịu tØ lƯ nghÞch b×nh ph¬ng kho¶ng c¸ch
gi÷a chóng.
Bµi 8 ( trang 10 SGK)
Cho biÕt : r = 10cm = 10
-1
m ; F = 9.10
-3
N

ε
= 1,
1
q

=
2
q
T×m : q
1
= ? ; q
2
=?
Gi¶i
Năm học 2008 - 2009
Ngô Sỹ Hoàng - GV Vật lý Giáo án Vật lý 11 Cơ bản
¸p dơng ®Þnh lt Cu-l«ng : F = k
2
21
r
qq
ε
Suy ra :
21
qq
=
k
rF
2
ε
hay : q
1
2
= q
2

2
=
k
rF
2
ε
=
9
213
10.9
)10.(1.10.9
−−

vËy : q
1
=
+
1.10
-7
C ; q
2
=
+
1.10
-7
C
Ho¹t ®éng 3: Cđng cè vµ ra bµi tËp vỊ nhµ.
- GV cho HS lµm bµi tËp 1.5; 1.6
s¸ch bµi tËp vËt lÝ 11.
- Giao c¸c bµi tËp 1.8; 1.10

SBTVL 11.
- Hs gi¶i c¸c bµi tËp GV giao.
- Ghi nhí lêi dỈn dß cđa GV.
TiÕt 4-5: §iƯn trêng vµ cêng ®é ®iƯn trêng.
§êng søc ®iƯn
Ngày soạn: / năm 2008
Ngày dạy: / năm 2008
Năm học 2008 - 2009
Ngô Sỹ Hoàng - GV Vật lý Giáo án Vật lý 11 Cơ bản
I. Mơc tiªu
- Tr×nh bµy ®ỵc kh¸i niƯm s¬ lỵc vỊ ®iƯn trêng.
- Ph¸t biĨu ®ỵc ®Þnh nghÜa cêng ®é ®iƯn trêng; viÕt ®ỵc c«ng thøc tỉng qu¸t
Ε
=
q
F
vµ nãi râ ®ỵc y nghÜa cđa c¸c ®¹i lỵng vËt lÝ trong c«ng thøc ®ã. Nªu ®ỵc ®¬n vÞ
cđa cêng ®é ®iƯn trêng vµ tÝnh ®ỵc cêng ®é ®iƯn trêng cđa mét ®iƯn tÝch ®iĨm t¹i mét ®iĨm
bÊt k×.
- Nªu ®ỵc c¸c ®Ỉc ®iĨm vỊ ph¬ng, chiỊu vµ ®é lín cđa vÐc t¬ cêng ®é ®iƯn trêng.
II. Chn bÞ
Gi¸o Viªn: Bé tranh m« t¶ h×nh ¶nh cđa ®êng søc ®iƯn trêng.
HS: §äc tríc bµi häc tríc khi lªn líp.
III. Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
Bµi häc ®ỵc thùc hiƯn trong hai tiÕt:
TiÕt 1: C¸c ho¹t ®éng 1, ho¹t ®éng 2, ho¹t ®éng 3.
TiÕt 2: C¸c ho¹t ®éng 4, ho¹t ®éng 5.
Ho¹t ®éng 1: KiĨm tra bµi cò, chn bÞ ®iỊu kiƯn xt ph¸t.
- ph¸t biĨu c¸c néi dung chÝnh cđa thut
ªlectron?

GV: tõ bµi 1 ta biÕt r»ng khi hai ®iƯn tÝch ë
c¸ch xa nhau trong ch©n kh«ng vÉn t¸c
dơng ®ỵc víi nhau. ®iỊu ®ã chøng tá ph¶i cã
mét m«i trêng ®Ĩ trun t¬ng t¸c ®ã. M«i tr-
êng ®ã lµ g×, nã tån t¹i ë ®©u, ®Ỉc ®iĨm cđa
nã lµ g×, vµ b»ng ph¬ng ph¸p nµo ®Ĩ ph¸t
hiƯn ra nã? Ta cung vµo bµi 3 t×m hiĨu.
- Häc sinh tr¶ lêi
- Häc sinh l¾ng nghe, ph¸t hiƯn vÊn ®Ị nhËn
thøc.
Ho¹t ®éng 2: T×m hiĨu ®iƯn trêng
-Cho HS ®äc SGK mơc I
-H·y ph¸t biĨu kh¸i niƯm ®iƯn trêng.
- Dùa vµo kh¸i niƯm ®iƯn trêng g¶i thÝch t¹i
sao cã lùc cu-l«ng?
GV: nh vËy mét ®iƯn tÝch ®iĨm Q sÏ g©y ra
xunh quanh nã mét ®iƯn trêng. Lµm thÕ nµo
®Ĩ ph¸t hiƯn ra ®iƯn trêng cđa ®iƯn tÝch Q?
vµ t¹i c¸c ®iĨm kh¸c nhau trong ®iƯn trêng
th× nã cã g× kh¸c nhau hay kh«ng? mêi
chóng ta vµo mơc II.
- HS ®äc mơc I SGK
- HS ph¸t biĨu kh¸i niƯm ®iƯn trêng:
§iƯn trêng lµ mét d¹ng vËt chÊt bao quanh
®iƯn tÝch vµ g¾n liỊn víi ®iƯn tÝch. §iƯn tr-
êng t¸c dơng lùc ®iƯn lªn c¸c ®iƯn tÝch kh¸c
®Ỉt trong nã.
Ho¹t ®éng 3: T×m hiĨu cêng ®é ®iƯn trêng.
- cho HS ®äc SGK
- §Ĩ ph¸t hiƯn vµ nghiªn cøu ®iƯn trêng cđa

mét ®iƯn tÝch ngêi ta lµm nh thÕ nµo?
- H·y ®Þnh nghÜa cêng ®é ®iĐn trêng.
-HS ®äc SGK
- Hs ph¸t biĨu ®Þnh nghÜa (sgk)
E =
q
F
(3.1)
Năm học 2008 - 2009
Ngô Sỹ Hoàng - GV Vật lý Giáo án Vật lý 11 Cơ bản
- cêng ®é ®iƯn trêng lµ mét ®¹i vect¬ hay
®¹i lỵng v« híng?
- Vect¬ cêng ®é ®iƯn trêng cã ®Ỉc ®iĨm nh
thÕ nµo?
- §¬n vÞ cđa cêng ®é ®iƯn trêng lµ g×?
- Dùa vµo c«ng thøc ®Þnh lt cu-l«ng vµ
c«ng thøc ®Þnh nghÜa cêng ®é ®iƯn trêng
chøng minh c«ng thøc (3.3)
Chó y': mỈc dÇu trong (3.1) cã mỈt q. Nhng
cêng ®é ®iƯn trêng cđa mét ®iƯn tÝch kh«ng
phơ thc vµo ®iƯn tÝch thư.
- Cêng ®é ®iƯn trêng lµ mét ®¹i lỵng vect¬:

E
=
q
F
(3.2)
- vect¬
E

cã:
+ §iĨm dỈt t¹i ®iĨm ta xÐt.
+ ph¬ng vµ chiỊu trïng víi ph¬ng vµ chiỊu
cđa lùc ®iƯn t¸c dơng lªn ®iƯn tÝch thư q d-
¬ng.
+ ChiỊu dµi tØ lƯ víi ®é lín cđa E theo mét
tØ lƯ xÝch nhÊt ®Þnh.
- §¬n vÞ :v/m
- Cêng ®é ®iƯn trêng cđa mét ®iƯn tÝch
®iĨm Q trong ch©n kh«ng g©y ra t¹i ®iĨm
c¸ch ®iƯn tÝch kho¶ng r lµ:
E=
q
F
= k
2r
Q
(3.3)
- Nguyªn lÝ chång chÊt ®iƯn trêng:
E
=
1
E
+
2
E
+…
Ho¹t ®éng 4: t×m hiĨu ®êng søc ®iƯn
-cho Hs ®äc SGK
- Häc sinh quan s¸t H×nh 3.5 vµ ®a ra nhËn

xÐt?
HS: §Þnh nghÜa ®êng søc ®iƯn trêng?
HS dùa vµ c¸c h×nh 3.6, 3.7, 3.8, 3.9, ®a ra
nhËn xÐt vỊ h×nh d¹ng ®êng søc cđa mét sè
®iƯn trêng?
Dùa vµo tÝnh chÊt cđa ®iƯn trêng, h·y nªu
c¸c ®Ỉc ®iĨm cđa ®êng søc ®iƯn
- HS ®äc sgk
- H×nh ¶nh cđa mét ®êng søc ®iƯn.
- Lµ ®êng mµ tiÕp tun t¹i mçi ®iĨm cđa
nã lµ gi¸ cđa vÐc t¬ cêng ®é ®iƯn trêng t¹i
®iĨm ®ã.
+ Qua mçi ®iĨm trong ®iƯn trêng cã mét ®-
êng søc ®iƯn vµ chØ mét mµ th«i.
+ §êng søc ®iƯn lµ nh÷ng ®êng cã híng.
+ §êng søc ®iƯn cđa mét ®iƯn trêng tÜnh
®iƯn lµ ®êng kh«ng khÐp kÝn.
+ Tuy c¸c ®êng søc ®iƯn lµ dµy ®Ỉc, nhng
ngêi ta chØ vÏ ®ỵc sè Ýt ®êng søc theo quy -
íc.
Ho¹t ®éng 5: §iƯn trêng ®Ịu:
Năm học 2008 - 2009
Ngô Sỹ Hoàng - GV Vật lý Giáo án Vật lý 11 Cơ bản
Häc sinh quan s¸t h×nh 3.10 ®a ra ®Ỉc ®iĨm
cđa ®iƯn trêng ®Ịu?
VÐc t¬ cêng ®é ®iƯn trêng t¹i mäi ®iĨm ®Ịu
cã cïng ph¬ng chiỊu vµ ®é lín.
§êng søc ®iƯn lµ nh÷ng ®êng th¼ng song
song c¸ch ®Ịu nhau.
Ho¹t ®éng 6: Cđng cè vµ ra bµi tËp vỊ nhµ:

GV nh¾c l¹i kiÕn thøc ®· ®a ra trong bµi,
Híng dÉn häc sinh gi¶i mét sè bµi tËp trªn
líp.
Häc sinh gi¶i c¸c bµi tËp ®ỵc giao.
TiÕt 6: Bµi tËp
Ngày soạn: / năm 2008
Ngày dạy: / năm 2008
I. Mơc tiªu
- Cđng cè kh¾c s©u vỊ c¸c kiÕn thøc ®iƯn trêng vµ cêng ®é ®iƯn trêng
- Hs gi¶i ®ỵc mét sè bµi to¸n ®¬n gi¶n vỊ cêng ®é ®iƯn trêng.
- RÌn lun kÜ n¨ng gi¶i bµi tËp
Năm học 2008 - 2009
Ngô Sỹ Hoàng - GV Vật lý Giáo án Vật lý 11 Cơ bản
II. Chn bÞ
GV: gi¶i c¸c bµi tËp SGK.
HS: Chn bÞ bµi gi¶i ë nhµ.
III. Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc
Ho¹t ®éng 1: KiĨm tra bµi cò, Chn bÞ ®iỊu kiƯn xt ph¸t
- ViÕt biĨu thøc ®Þnh nghÜa cêng
®é ®iƯn trêng vµ nãi râ c¸c ®¹i l-
ỵng trong biĨu thøc?
- ViÕt biĨu thøc cêng ®é ®iƯn tr-
êng g©y bëi ®iƯn tÝch ®iĨm? Nãi
râ ph¬ng chiỊu vµ ®iĨm ®Ỉt cđa
nã?
Ho¹t ®éng 2: Gi¶i mét sè bµi tËp trong SGK
HS:
®äc vµ ph©n tÝch dù kiƯn?
HS: T×m mèi liªn hƯ gi÷a ®¹i lỵng
®· biÕt vµ ®¹i lỵng cÇn t×m?

HS: NhËn xÐt kÕt qu¶? vÏ h×nh?
HS:
®äc vµ ph©n tÝch dù kiƯn?
HS: x¸c ®Þnh ®iĨm mµ ë ®ã ®iƯn
trêng b»ng kh«ng? (n»m trong
®iƯn trêng do hai ®iƯn tÝch ®iĨm
g©y ra)
Bµi11(trang 21)
Cho biÕt: q = 4.10
-8
C; r = 5cm = 5.10
-2
m

ε
= 2
T×m : E =? Vµ vÏ
E
Gi¶i
Cêng ®é ®iƯn trêng do q g©y ra t¹i ®iĨm c¸ch nã 5cm
lµ: E = k
2
r
q
ε
= 9.10
9
22
8
)10.5.(2

10.4
−
−

E = 72.10
3
V/m
Bµi 12 (trang 21)
Cho biÕt:
Cq
8
1
10.3
−
+=
vµ
Cq
8
2
10.4
−
−=
; r = 10cm,
ε
= 1
X¸c ®Þnh c¸c ®iĨm t¹i ®ã ®iƯn trêng b»ng kh«ng, t¹i
nh÷ng ®iĨm ®ã cã ®iƯn trêng hay kh«ng?
Gi¶i:
®Ĩ cho ®iƯn trêng b»ng 0 th× ®iĨm ®ã ph¶i n»m trªn
®êng th¼ng nèi hai ®iƯn tÝch (gÇn q

1
)
Ta cã:
Năm học 2008 - 2009
E
r
-
-
x
Ngô Sỹ Hoàng - GV Vật lý Giáo án Vật lý 11 Cơ bản
HS: ®a ra kÕt ln?
cmxxx
rrxx
xr
q
x
q
6003060
036
)(
2
22
2
2
2
1
=⇒=−−⇔
=−−⇔
+
=

VËy ®iĨm ®ã c¸ch q
1
60 cm, c¸ch q
2
lµ 70cm, ë ®ã
vÉn cã ®iƯn trêng.

TiÕt 7: c«ng cđa lùc ®iƯn
Ngày soạn: / năm 2008
Ngày dạy: / năm 2008
I.Mơc tiªu
Năm học 2008 - 2009
Ngô Sỹ Hoàng - GV Vật lý Giáo án Vật lý 11 Cơ bản
- Tr×nh bµy ®ỵc c«ng thøc tÝnh c«ng cđa lùc ®iƯn trong sù di chun cđa mét ®iƯn tÝch
trong ®iƯn trêng ®Ịu.
- Nªu ®ỵc ®Ỉc ®iĨm cđa c«ng cđa lùc ®iƯn.
- Nªu ®ỵc mçi liªn hƯ gi÷a c«ng cđa lùc ®iƯn vµ thÕ n¨ng cđa ®iƯn tÝch trong ®iƯn trêng.
- Nªu ®ỵc thÕ n¨ng cđa ®iƯn tÝch thư q trong ®iƯn trêng lu«n tØ lƯ thn víi q.
II. Chn bÞ
Gv: vÏ trªn giÊy khỉ lín h×nh 4.2SGK
Hs: «n l¹i c¸ch tÝnh c«ng cđa träng lùc vµ ®Ỉc ®iĨm cđa c«ng cđa träng lùc.
III. Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc
Ho¹t ®éng 1: KiĨm tra kiÕn thøc cò, chn bÞ ®iỊu kiƯn xt ph¸t
Trỵ gióp cđa Gi¸o Viªn Ho¹t ®éng cđa Häc sinh
- Nh¾c l¹i K/n c«ng c¬ häc vµ c«ng thøc tÝnh
c«ng c¬ häc?
- §Ỉc ®iĨm cđa c«ng c¬ häc?
Nh¾c l¹i K/n
A = F.S.cosα (J).

Ho¹t ®éng 2: t×m hiĨu c«ng cđa lùc ®iƯn
- H·y nh¾c l¹i kh¸i niƯm ®iƯn trêng ®Ịu.
- GV: ®Ỉt ®iƯn tÝch q vµo trong ®iƯn trêng
®Ịu th× lùc ®iƯn t¸c dơng lªn ®iƯn tÝch sÏ cã
ph¬ng chiỊu vµ ®é lín nh thÕ nµo.
- NÕu q lµ ®iƯn tÝch d¬ng th× ph¬ng chiỊu
cđa
F
nh thÕ nµo?
1.§Ỉc ®iĨm cđa lùc ®iƯn t¸c dơng lªn mét
®iƯn tÝch ®Ỉt trong ®iƯn trßng ®Ịu.
-®iƯn tÝch q ®Ỉt trong ®iƯn trêng ®Ịu
E
sÏ chơi t¸c dơng cđa lùc ®iƯn lµ
F
=q
E
+ NÕu q>0 th×
F
cïng ph¬ng cïng chiỊu
víi
E
cã ®é lín kh«ng ®ỉi F=qE
+ NÕu q<0 th×
F
cïng ph¬ng ngỵc chiỊu
víi
E
cã ®é lín kh«ng ®ỉi F=qE
Ho¹t ®éng 3: TÝnh c«ng cđa lùc ®iƯn trong ®iƯn trêng ®Ịu

Năm học 2008 - 2009
Ngô Sỹ Hoàng - GV Vật lý Giáo án Vật lý 11 Cơ bản
Ho¹t ®éng 4. t×m hiĨu thÕ n¨ng cđa mét ®iƯn tÝch trong ®iƯn trêng ®Ịu.
1. Kh¸i niƯm thÕ n¨ng cđa mét ®iƯn tÝch
trong ®iƯn trêng
Năm học 2008 - 2009
2.c«ng cđa lùc ®iƯn trong ®iƯn trêng ®Ịu
d
a) §iƯn tÝch q di chun theo ®êng th¼ng
MN:
Ta cã : A
MN
= F.s cos
α

Víi F = qE vµ s.cos
α
= d

Ta ®ỵc : A
MN
= qEd (4.1)
-Trong ®ã : d =
MH
lµ ®é dµi ®¹i sè cđa
h×nh chiÕu q ®¹o trªn mét ®êng søc ®iƯn.
+ NÕu
α
< 90
0

th× cos
α
> 0 do ®ã d> 0
nªn A
MN
> 0.
+ NÕu
α
> 90
0
th× cos
α
< 0 do ®ã d <0
nªn A
MN
< 0.
- Chó ý:NÕu q < 0 c«ng thøc (4.1) vÉn ®óng
víi quy íc vỊ dÊu cđa d nh trªn.
b) §iƯn tÝch q di chun theo ®êng gÊp
khóc MPN:
T¬ng tù nh trªn ta cã:
A
MN
= Fs
1
cos
α
1
+ Fs
2

cos
α
2
víi s
1
cos
α
1
+ s
2
cos
α
2
= d th× :
A
MN
= qEd
c) Trêng hỵp ®êng ®i tõ M ®Õn N lµ mét ®-
êng cong bÊt k× th× ngêi ta cung chøng minh
®ỵc A
MN
= qEd.
3. C«ng cđa lùc ®iƯn trêng trong sù di
chun cđa ®iƯn tÝch trong ®iƯn trêng bÊt k×.
M
F
H
N
S
1

Ngô Sỹ Hoàng - GV Vật lý Giáo án Vật lý 11 Cơ bản
ThÕ n¨ng cđa mét ®iƯn tÝch q trong ®iƯn tr-
êng ®Ỉc trng cho kh¶ n¨ng sinh c«ng cđa
®iƯn trêng khi ®Ỉt ®iƯn tÝch q t¹i ®iĨm ta xÐt
trong ®iƯn trêng.
+ Trong ®iƯn trêng ®Ịu :
A = qEd = W
M
trong ®ã d lµ kho¶ng c¸ch tõ ®iĨm M ®Õn
b¶n ©m, W
M
lµ thÕ n¨ng cđa ®iƯn tÝch q t¹i
M.
+ Trêng hỵp ®iƯn tÝch q n»m t¹i ®iĨm M
trong mét ®iƯn trêng bÊt k× do nhiỊu ®iƯn
tÝch g©y ra th× thÕ n¨ng lÊy b»ng cc«ng cđa
lùc ®iƯn trêng khi di chun q tõ M ®Õn v«
cïng.
W
M
= A
M
∞
(4.2)
2. sù phơ thc cđa thÕ n¨ng W
M
vµo ®iƯn
tÝch q
V× F tØ lƯ víi q vµ A tØ lƯ víi F suy ra A tØ
lƯ víi q. Nªn ta viÕt :

A = W
M
= V
M
q (4.3)
V
M
kh«ng phơ thc q mµ chØ phơ
thc ®iƯn trêng t¹i M.
3.
TiÕt 8 : §iƯn thÕ. HiƯu ®iƯn thÕ
Ngày soạn: / năm 2008
Ngày dạy: / năm 2008
I. Mơc tiªu
- Nªu ®ỵc ®Þnh nghÜa vµ viÕt ®ỵc c«ng thøc tÝnh ®iƯn thÕ t¹i mét ®iĨm trong ®iƯn trêng.
- Nªu ®ỵc ®Þnh nghÜa hiƯu ®iƯn thÕ vµ viÕt ®ỵc c«ng thøc liªn hƯ gi÷a hiƯu ®iƯn thÕ víi
c«ng cđa lùc ®iƯn vµ cêng ®é ®iƯn trêng cđa mét ®iƯn trêng ®Ịu.
Năm học 2008 - 2009
Ngô Sỹ Hoàng - GV Vật lý Giáo án Vật lý 11 Cơ bản
- Gi¶i ®ỵc mét sè bµi tËp ®¬n gi¶n vỊ ®iƯn thÕ vµ hiƯu ®iƯn thÕ.
II. Chn bÞ
GV: C¸c dơng cơ minh ho¹ c¸ch ®o hiƯu ®iƯn thÕ tÜnh ®iƯn, gåm:
+ Mét tÜnh ®iƯn kÕ
+ Mét tơ ®iƯn cã ®iƯn dung vµi chơc micr«fara
+ Mét bé acquy ®Ĩ tÝch ®iƯn cho tơ ®iƯn.
III. Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc
Ho¹t ®éng 1: KiĨm tra bµi cò, chn bÞ ®iỊu kiƯn xt ph¸t
Trỵ gióp cđa GV Ho¹t ®éng cđa HS KÕt qu¶ ®¹t ®ỵc
- ViÕt c«ng thøc tÝnh c«ng cđa
lùc ®iƯn trong sù di chun

cđa mét ®iƯn tÝch trong ®iƯn
trêng ®Ịu?
- ViÕt c«ng thøc sù phơ thc
cđa thÕ n¨ng vµo ®iƯn tÝch?
- ViÕt c«ng thøc liªn hƯ gi÷a
c«ng cđa lùc ®iƯn vµ ®é gi¶m
thÕ n¨ng?
- C¸c c«ng thøc mµ chóng ta võa viÕt ®Ịu phơ thc vµo ®iƯn tÝch q. VËy liƯu cã c«ng thøc
nµo ®Ỉc trng riªng cho kh¶ n¨ng sinh c«ng cđa ®iƯn tr
tÝch q? ®Ĩ t×m hiĨu ®iỊu nµy mêi chóng ta vµo nghiªn cøu bµi 5'' ®iƯn thÕ. hiƯu ®iƯn thÕ''
- Hs tr¶ lêi
- Hs tr¶ lêi
- Hs tr¶ lêi
- Hs l¾ng nghe ®Ĩ
xt hiƯn vÊn ®Ị nhËn
thøc.
A
MN
= qEd (1)
A
M
∞
= W
M
= V
M
q (2)
A
MN
= W

M
- W
N
(3)
Ho¹t ®éng 2: T×m hiĨu vỊ ®iƯn thÕ
- Cho Hs ®äc SGK mơc I -HS ®äc SGK mơc I
I. §iƯn thÕ
1. Kh¸i niƯm ®iƯn thÕ
§¹i lỵng : V
M
=
q
W
M
=
q
A
M
∞
kh«ng phơ thc vµo q; nã ®Ỉc tr-
ng cho ®iƯn trêng vỊ ph¬ng ®iƯn
t¹o ra thÕ n¨ng cđa ®iƯn tÝch q t¹i
®iĨm M. Gäi lµ ®iƯn thÕ t¹i M.
2. §Þnh nghÜa
- §Þnh nghÜa: (SGK)
- BiĨu thøc: V
M
=
q
A

M
∞
(5.1)
3. §¬n vÞ
-Trong hƯ SI: ®iƯn thÕ cã ®¬n vÞ
v«n ( kÝ hiƯu V).
Năm học 2008 - 2009
Ngô Sỹ Hoàng - GV Vật lý Giáo án Vật lý 11 Cơ bản
- NÕu q = 1C; A
M
∞
=1J th×
V
M
=1V
4. §Ỉc ®iĨm cđa ®iƯn thÕ
- §iƯn thÕ cã gi¸ trÞ ®¹i sè. NÕu
A
M
∞
>0 th× V
M
>0; nÕu A
M
∞
<
0 th× V
M
< 0.
- §iƯn thÕ cđa ®Êt vµ cđa mét

®iĨm ë v« cùc thêng ®ỵc chän
b»ng 0.
Ho¹t ®éng3: T×m hiĨu hiƯu ®iƯn thÕ

II. HiƯu ®iƯn thÕ
1. HiƯu ®iƯn thÕ gi÷a hai ®iĨm M
vµ N lµ hiƯu gi÷a ®iƯn thÕ t¹i M vµ
N:
U
MN
= V
M
- V
N
(5.2)
2. §Þnh nghÜa
- Tõ (5.10) vµ (5.2) ta cã:
U
MN
=
q
AA
NM
∞∞
−
mỈt kh¸c ta cã:
A
M
∞
= A

MN
+ A
N
∞
-Suy ra :
U
MN
=
q
A
MN
(5.3)
biĨu thøc (5.3) lµ biĨu thøc hiƯu
®iƯn thÕ gi÷a hai ®iĨm M vµ N.
- §Þnh nghÜa SGK.
- §¬n vÞ : V«n ( kÝ hiƯu V)
3. §o hiƯu ®iƯn thÕ
- Ngêi ta ®o hiƯu ®iƯn thÕ tÜnh
®iƯn b»ng tÜnh ®iƯn kÕ.
4. HƯ thøc gi÷a hiƯu ®iƯn thÕ vµ
c êng ®é ®iƯn tr êng
- XÐt hiƯu ®iƯn thÕ gi÷a hai ®iĨm
M vµ N trong ®iƯn trêng ®Ịu:
tõ ct (1) vµ (5.3) suy ra:
E=
d
U
MN
=
d

U
(5.4)
- Tõ c«ng thøc nµy suy ra ®¬n vÞ
cđa E:
[ ]
E
=
[ ]
[ ]
d
U
=(
m
V
)
Năm học 2008 - 2009
Ngô Sỹ Hoàng - GV Vật lý Giáo án Vật lý 11 Cơ bản
- Chó ý : C«ng thøc (5.4) vÉn
®óng cho c¶ ®iƯn trêng kh«ng ®Ịu
nÕu d rÊt nhá vµ däc theo ®êng
søc.
Ho¹t ®éng 4: cđng cè vµ dỈn dß
- Gv cho Hs tr¶ lêi c¸c c©u hái 1 ®Ðn 4 SGK
- GV : Ra c¸c bµi tËp cßn l¹i trong SGK;
c¸c em vỊ nhµ ®äc tríc bµi 6 Tơ ®iƯn.
- HS tr¶ lêi c©u hái
- häc sinh ghi nhí
TiÕt 9: Tơ ®iƯn
Ngày soạn: / năm 2008
Ngày dạy: / năm 2008

I. Mơc tiªu
- Tr¶ lêi ®ỵc c©u hái tơ ®iƯn lµ g× vµ nhËn biÕt ®ỵc mét sè tơ ®iƯn trong thùc tÕ.
- Ph¸t biĨu ®ỵc ®Þnh nghÜa ®iƯn dung cđa tơ ®iƯn.
- Nªu ®ỵc ®iƯn trêng trong tơ ®iƯn cã dù tr÷ n¨ng lỵng.
- Gi¶i ®ỵc mét sè bµi tËp ®¬n gi¶n vỊ tơ ®iƯn.
II. Chn bÞ
Năm học 2008 - 2009
Ngô Sỹ Hoàng - GV Vật lý Giáo án Vật lý 11 Cơ bản
GV: Mét sè tơ ®iƯn ®Ĩ cho Hs quan s¸t.
HS: ®äc bµi ë nhµ tríc khi ®Õn líp.
III. Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc
Ho¹t ®éng 1: kiĨm tra bµi cò, chn bÞ ®iỊu kiƯn xt ph¸t
Trỵ gióp cđa GV Ho¹t ®éng cđa
HS
KÕt qu¶ ®¹t ®ỵc
- §Þnh nghÜa vµ viÕt biĨu thøc ®iƯn thÕ t¹i mét
®iĨm trong ®iƯn trêng?
- Ph¸t biĨu vµ viÕt biĨu thøc hiƯu ®iƯn thÕ gi÷a
hai ®iĨm trong ®iƯn trêng? Nãi râ c¸c ®¹i lỵng
trong biĨu thøc?
-ViÕt c«ng thøc liªn hƯ gi÷a cíng ®é ®iƯn trêng
vµ hiƯu ®iƯn thÕ gi÷a hai ®iĨm trong ®iƯn trêng
®Ịu? Nãi râ c¸c ®¹i lỵng trong biĨu thøc?
- GV : nhËn xÐt cho ®iĨm.
GV: Trong c¸c dơng cơ sư dơng ®iƯn nh qu¹t
®iƯn, tivi, tđ l¹nh, ®Ìn èng,… ta thêng thÊy c¸c tơ
®iƯn. VËy tơ ®iƯn lµ g×? Nã cã chøc n¨ng g×?
Hom nay chóng ta vµo bµi 6 " tơ ®iƯn" di t×m hiĨu
vỊ tơ ®iƯn.
- Hs tr¶ lêi

-- Hs tr¶ lêi
- Hs tr¶ lêi
Ho¹t ®éng 2: T×m hiĨu tơ ®iƯn
I. Tơ ®iƯn
1. Tơ ®iƯn lµ g×?
Tơ ®iƯn lµ mét hƯ thèng gåm hai vËt
dÉn ®Ỉt gÇn nhau vµ ng¨n c¸ch nhau
b»ng mét líp c¸ch ®iƯn.
- Tơ ®iƯn cã chøc n¨ng tÝch vµ phãng
®iƯn.
- Tơ ®iƯn phỉ biÕn lµ tơ ®iƯn ph¼ng:
gåm hai b¶n kim lo¹i ph¼ng ®Ỉt song
song vµ c¸ch nhau b»ng mét líp ®iƯn
m«i.
- Trong m¹ch ®iƯn tơ ®iƯn kÝ hiƯu :
Năm học 2008 - 2009
C