...Phạm Thị Phương_.pdf

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI
KHOA KHÍ TƯỢNG THỦY VĂN

PHẠM THỊ PHƯƠNG

NGHIÊN CỨU QUAN HỆ MƯA – LŨ LỚN TRÊN
LƯU VỰC SÔNG THU BỒN

ĐỒ ÁN KHÓA ĐH1T
Ngành: Thủy văn
Mã nghành: D440224

HÀ NỘI, NĂM 2015


TRƯỜNG ĐẠI HỌ
ỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
NG HÀ N
NỘI
KHOA KHÍ TƯỢNG
T
THỦY VĂN

PHẠM THỊ PHƯƠNG

NGHIÊN CỨU
U QUAN HỆ
H MƯA – LŨ LỚN
N TRÊN
LƯ
ƯU VỰC SÔNG THU BỒN

ĐỒ ÁN KHÓA ĐH1T
Ngành: Thủy văn

NGƯ HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
NGƯỜI
TS. TRẦN DUY KIỀU

HÀ NỘI, NĂM 2015


MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN
MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1
1, Tính cấp thiết của đề tài ....................................................................................... 1
2, Mục tiêu của đề tài .............................................................................................. 1
3, Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................. 1
4, Nội dung nghiên cứu ........................................................................................... 1
Chương 1: KHÁI QUÁT ĐIỀU KIỆN ĐỊA LÝ TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI LƯU
VỰC SÔNG THU BỒN .......................................................................................... 2
1.1. ĐIỀU KIỆN ĐỊA LÝ TỰ NHIÊN .................................................................... 2
1.1.1. Vị trí địa lý .................................................................................................... 2
1.1.2. Địa hình ......................................................................................................... 2
1.1.3. Địa chất ......................................................................................................... 3
1.1.4. Thổ nhưỡng ................................................................................................... 3
1.1.5. Thảm phủ thực vật ......................................................................................... 3
1.2.KHÍ HẬU .......................................................................................................... 4
1.2.1. Gió................................................................................................................. 4
1.2.2. Bốc hơi .......................................................................................................... 4
1.2.3. Độ ẩm ............................................................................................................ 4

1.2.4. Nắng .............................................................................................................. 5
1.2.5. Nhiệt độ không khí ........................................................................................ 5
1.2. MẠNG LƯỚI SÔNG NGÒI ............................................................................. 6
1.3. TÌNH HÌNH DÂN SINH KINH TẾ.................................................................. 7
1.3.1. Tình hình dân cư ............................................................................................ 7
1.3.2. Tình hình kinh tế............................................................................................ 8
1.5. MẠNG LƯỚI KHÍ TƯỢNG THỦY VĂN TRÊN LƯU VỰC .......................... 9
1.6. KẾT LUẬN CHƯƠNG I ................................................................................ 11
CHƯƠNG 2: ĐẶC ĐIỂM LŨ TRÊN LƯU VỰC SÔNG THU BỒN .................... 12
2.1. KHÁI NIỆM VỀ MƯA .................................................................................. 12
2.2. TÌNH HÌNH MƯA TRÊN LƯU VỰC SÔNG THU BỒN .............................. 12
2.3. KHÁI NIỆM VỀ LŨ LỚN.............................................................................. 15
2.4. TÌNH HÌNH LŨ LỤT .................................................................................... 15
2.5. ĐẶC ĐIỂM LŨ .............................................................................................. 18
2.5.1. Độ lớn của lũ ............................................................................................... 18
2.5.2. Quá trình lũ.................................................................................................. 20
2.6. KẾT LUẬN CHƯƠNG II ............................................................................... 21
CHƯƠNG III: QUAN HỆ MƯA-LŨ LỚN ........................................................... 22
3.1. NHÂN TỐ HÌNH THÀNH LŨ LỚN .............................................................. 22


3.1.1. Một số biểu hiện của tác động biến đổi khí hậu ............................................ 22
3.1.2. Hình thế thời tiết gây mưa lớn...................................................................... 22
3.1.3. Nhân tố mặt đệm.......................................................................................... 24
3.1.4. Tác động của con người ............................................................................... 25
3.1.3. Vai trò của nhân tố gây lũ lớn ...................................................................... 25
3.2. QUAN HỆ GIỮA LƯỢNG MƯA 1 NGÀY LỚN NHẤT VỚI LƯỢNG MƯA
3, 5, 7 NGÀY ........................................................................................................ 26
3.2.1. Trạm Thành Mỹ ........................................................................................... 27
3.2.2. Trạm Ái Nghĩa ............................................................................................. 28

3.2.3. Trạm Nông Sơn ........................................................................................... 30
3.2.4. Trạm Câu Lâu .............................................................................................. 31
3.2.5. Trạm Giao Thủy .......................................................................................... 32
3.3. QUAN HỆ GIỮA MƯA 1 NGÀY LỚN NHẤT VỚI W1max, W3max, W5max,
W7max của các lưu vực ........................................................................................... 33
3.3.1. Trạm Thành Mỹ ........................................................................................... 34
3.3.2. Trạm Ái Nghĩa ............................................................................................. 35
3.3.3. Trạm Nông Sơn ........................................................................................... 35
3.3.4. Trạm Câu Lâu .............................................................................................. 36
3.3.5. Trạm Giao Thủy .......................................................................................... 37
3.4. ĐƯỜNG LŨY TÍCH MƯA NGÀY LỚN NHẤT THEO THỜI KHOẢNG
CỦA NHỮNG TRẬN LŨ LỚN NHẤT NĂM TẠI MỘT SỐ VỊ TRÍ ................... 37
3.4.1. Trạm Ái Nghĩa ............................................................................................. 37
3.4.2. Trạm Nông Sơn ........................................................................................... 38
3.4.3. Trạm Câu Lâu .............................................................................................. 39
3.4.4. Trạm Giao Thủy .......................................................................................... 39
3.4.5. Trạm Thành Mỹ ........................................................................................... 40
3.4.6. Nhận xét ...................................................................................................... 40
3.5. ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP LŨ ............................................................................ 41
3.6. KẾT LUẬN CHƯƠNG III ............................................................................. 42
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................................... 43
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 45
PHỤ LỤC.............................................................................................................. 47


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

BĐKH

: Biến đổi khí hậu

Cs

: Hệ số thiên lệch

Cv

: Hệ số phân tán

Flv

: Diện tích lưu vực

Hmax

: Mực nước lớn nhất

HSTQ

: Hệ số tương quan

KTTV& MT

: Khí tượng Thủy văn và Môi trường

P/t

: Phương trình

QĐ-BTNMT

: Quyết định-Bộ Tài nguyên Môi trường

Q

: Lưu lượng

QTB max

: Lưu lượng trung bình lớn nhất

TP

: Thành phố

W1, 3, 5, 7 ng max: Tổng lượng lũ 1, 3, 5, 7 ngày lớn nhất
Wdt

: Tổng dung tích toàn bộ

X1, 3, 5, 7 ng max : Lượng mưa 1, 3, 5, 7 ngày lớn nhất


DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 1-1: Lớp phủ thực vật theo mức độ che tán và tỷ lệ % so với lưu vực ............. 3
Bảng 1-2: Lượng bốc hơi bình quân tháng trung bình nhiều năm (mm) ................... 4
Bảng 1-3: Đặc trưng độ ẩm tháng và năm tại trạm đo mưa trên lưu vực sông (Đơn
vị: %) ...................................................................................................................... 5
Bảng 1-4: Tổng số giờ nắng tháng trung bình nhiều năm tại trạm Đà Nẵng và trạm
Trà My (giờ) ............................................................................................................ 5

Bảng 1-5: Bảng nhiệt độ không khí bình quân tháng trung bình nhiều năm (°C) ...... 5
Bảng 1-6: Dân cư trên một số vị trí lưu vực sông Thu Bồn(nghìn người)................. 7
Bảng 1-7: Tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất một số nghành năm 2014(%) ............ 8
Bảng 1-8: Danh sách trạm KTTV trên lưu vực sông Thu Bồn ................................. 9
Bảng 2-1: Trung bình lượng mưa năm các trạm trên lưu vực sông Thu Bồn .......... 13
Bảng 2-2: Lượng mưa tháng trung bình nhiều năm tại các trạm mưa ..................... 14
Bảng 2.3: Tần suất lưu lượng lũ lớn nhất ............................................................... 19
Bảng 2.4: Qmax một số năm gần đây trên lưu vực sông Thu Bồn ............................ 19
Bảng 3-1: Quan hệ X1ngmax với X3ngmax, X5ng max, X7ngmax tại một số vị trí trên lưu vực
sông Thu Bồn ........................................................................................................ 26
Bảng 3.2: Quan hệ X1ngmax với W3ngmax, W5ng max, W7ngmax của các trạm
trên lưu vực sông Thu Bồn .................................................................................... 34


DANH MỤC HÌNH
Hình 1-1: Sơ đồ lưu vực sông Thu Bồn ................................................................... 2
Hình 1-2: Sơ đồ mạng lưới trạm KTTV trên lưu vực sông Thu Bồn ...................... 10
Hình 2-1: Biểu đồ thiệt hại về người trên lưu vực sông Thu Bồn ........................... 17
Hình 2-2: Biểu đồ thiệt hại về tài sản trên lưu vực sông Thu Bồn .......................... 17
Hình 3-1: Quan hệ X1 lớn nhất với X3 ngày lớn nhất trạm Thành Mỹ ................... 27
Hình 3-2: Quan hệ X1 lớn nhất với X5 ngày lớn nhất trạm Thành Mỹ ................... 28
Hình 3-3: Quan hệ X1 lớn nhất với X7 ngày lớn nhất trạm Thành Mỹ ................... 28
Hình 3-4: Quan hệ X1 lớn nhất với X3 ngày lớn nhất trạm Ái Nghĩa..................... 29
Hình 3-5: Quan hệ X1 lớn nhất với X5 ngày lớn nhất trạm Ái Nghĩa..................... 29
Hình 3-6: Quan hệ X1 lớn nhất với X7 ngày lớn nhất trạm Ái Nghĩa..................... 29
Hình 3-7: Quan hệ X1 lớn nhất với X3 ngày lớn nhất trạm Nông Sơn ................... 30
Hình 3-8: Quan hệ X1 lớn nhất với X5 ngày lớn nhất trạm Nông Sơn ................... 30
Hình 3-9: Quan hệ X1 lớn nhất với X7 ngày lớn nhất trạm Nông Sơn ................... 31
Hình 3-10: Quan hệ X1 lớn nhất với X3 ngày lớn nhất trạm Câu Lâu .................... 31
Hình 3-11: Quan hệ X1 lớn nhất với X5 ngày lớn nhất trạm Câu Lâu .................... 32

Hình 3-12: Quan hệ X1 lớn nhất với X7 ngày lớn nhất trạm Câu Lâu .................... 32
Hình 3-13: Quan hệ X1 lớn nhất với X3 ngày lớn nhất trạm Giao Thủy ................ 33
Hình 3-14: Quan hệ X1 lớn nhất với X3 ngày lớn nhất trạm Giao Thủy ................ 33
Hình 3-15: Quan hệ mưa X1ngmax với W1, 3, 5, 7ngmax trạm Thành Mỹ ........... 35
Hình 3-16: Quan hệ mưa X1ngmax với W1, 3, 5, 7ngmax trạm Ái Nghĩa ............. 35
Hình 3-17: Quan hệ mưa X1ngmax với W1, 3, 5, 7ngmax trạm Nông Sơn ............ 36
Hình 3-18: Quan hệ mưa X1ngmax với W1, 3, 5, 7ngmax trạm Câu Lâu .............. 36
Hình 3-19: Quan hệ mưa X1ngmax với W1, 3, 5, 7ngmax trạm Giao Thủy ........... 37
Hình 3-20: Đường lũy tích mưa thời đoạn những trận lũ lớn nhất một số năm tại
trạm Ái Nghĩa trên lưu vực sông Thu Bồn ............................................................. 38


Hình 3-21: Đường lũy tích mưa thời đoạn những trận lũ lớn nhất một số năm tại
trạm Nông Sơn trên lưu vực sông Thu Bồn............................................................ 38
Hình 3-22: Đường lũy tích mưa thời đoạn những trận lũ lớn nhất một số năm tại
trạm Câu Lâu trên lưu vực sông Thu Bồn .............................................................. 39
Hình 3-23: Đường lũy tích mưa thời đoạn những trận lũ lớn nhất một số năm tại
trạm Giao Thủy trên lưu vực sông Thu Bồn........................................................... 40
Hình 3-24: Đường lũy tích mưa thời đoạn những trận lũ lớn nhất một số năm tại
trạm Giao Thủy trên lưu vực sông Thu Bồn........................................................... 40