Khám mạch máu ngoại biên

Kỹ năng tiền lâm sàng

Khám mạch máu ngoại biên

ĐẠI HỌC Y KHOA PHẠM NGỌC THẠCH
ThS.BS.Lương Quốc Việt


Chương trình học
 Chương trình học:
• 7h30-9h: ôn lại lý thuyết lâm sàng
• 9h-10h: thực hành theo nhóm
• 10h-11h: giải đáp thắc mắc

 Điểm thực hành chấm theo nhóm dựa vào:
• Chuẩn bị dụng cụ khám, tài liệu
• Thực hành tích cực, thái độ nghiêm túc
• Giữ trật tự, không nói chuyện riêng
• Đặt câu hỏi
Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch

2

4/9/2017


Than phiền thường gặp
 Đau cách hồi (intermitent claudication)
 Đau về đêm/lúc nghỉ
 Đau khi đứng lâu (suy tĩnh mạch)
 Loét / hoại thư

 Phù, thường ở chi dưới (suy tĩnh mạch)
 Đau bụng (thiếu máu cục bộ ĐM mạc treo)
 Tím tái (cyanosis)
Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch

3

4/9/2017


Tiền căn
Các yếu tố nguy cơ tim mạch
 Hút thuốc lá
 Đái tháo đường
 Tăng huyết áp
 Rối loạn lipid máu
 Tuổi, giới (Nam>45 tuổi; nữ>55 tuổi)
 Tiền căn gia đình mắc bệnh mạch vành sớm
(Nam<55tuổi; nữ<65 tuổi)
Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch

4

4/9/2017


Khám thực thể
1. Nhìn tổng quát
2. Bàn tay
3. Mạch và huyết áp

4. Cổ
5. Mặt
6. Mắt
7. Vùng trước tim
8. Đáy phổi
9. Bụng
10. Chân
Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch

5

4/9/2017


1. Nhìn tổng quát
 Dễ chịu lúc nghỉ?
 Nhìn quanh giường:
nạng, oxy, thuốc lá,
thuốc,…
 Sẹo (bằng chứng về các
phẩu thuật trước đó)
 Xanh xao (pallor)
 Tím tái (cyanosis)
 Cắt cụt chi
Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch

6

4/9/2017

2. Cánh tay
Nhìn:
 Màu sắc: tím tái/xanh tái
 Ngón tay nhuộm nhựa
thuốc lá
 U vàng ở gân
 Loét/hoại thư

Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch

7

4/9/2017


Tím đầu chi (acrocyanosis)

Bệnh động mạch ngoại biên

Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch

8

4/9/2017


Ngón tay nhuộm nhựa thuốc lá

Hút thuốc lá là yếu

tố nguy cơ của bệnh
động mạch ngoại
biên
Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch

9

4/9/2017


U vàng ở bàn tay

Rối loạn lipid máu
Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch

10

4/9/2017


Loét ngón tay
Thay đổi màu sắc da trong
hội chứng Raynaud

Ngón tay bị loét

Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch

11

4/9/2017


2. Cánh tay
Sờ
 Nhiệt độ da
 Thời gian làm đầy mao mạch trở lại (capillary
refill time)
 Bắt mạch quay
 Đánh giá chậm mạch quay-quay
 Bắt mạch cánh tay
 Đo huyết áp 2 tay
Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch

12

4/9/2017


Sờ nhiệt độ da

Nếu nhiệt độ
da giảm: tưới
máu ngoại
biên kém

Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch

13

4/9/2017


Thời gian làm đầy mao mạch trở
lại (bình thường <2 giây)

Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch

14

4/9/2017


3. Mạch và huyết áp

A. Bắt mạch quay
B. Cảm nhận mạch quay chìm nhanh
C. Bắt mạch cánh tay
D. Bắt mạch cảnh
Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch

15

4/9/2017


Bắt mạch quay

Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch

16

4/9/2017


So sánh chậm mạch quay - quay

Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch

17

4/9/2017


Bắt mạch cánh tay

Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch

18

4/9/2017


Đo huyết áp 2 tay
 Sự khác biệt HA hai tay >10 mmHg:
• Bệnh lý xơ vữa hoặc viêm của
ĐM dưới đòn
• Hẹp ĐMC trên van
• Hẹp eo ĐMC
• Phình bóc tách ĐMC

 Hạ huyết áp tư thế đứng: giảm HA
tâm thu >20 mmHg hoặc HA tâm
trương >10 mmHg khi đứng dậy từ
tư thế nằm trong vòng 3 phút. Nên
đo ở BN chóng mặt, ngất do tư thế

Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch

19

4/9/2017


4. Cổ

Nghe âm thổi động mạch cảnh
Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch

Bắt mạch cảnh
20

4/9/2017


5. Bụng
 Nhìn bụng tìm ổ đập bất thường
 Sờ cả 2 bên cảm nhận sự dãn nở (phình động mạch
chủ)
 Nghe âm thổi trên vùng bụng: bệnh lý xơ vữa động
mạch

Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch

21

4/9/2017


Sờ động mạch chủ bụng

Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch

22

4/9/2017


Nghe âm thổi động mạch chủ bụng

Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch

23

4/9/2017


5. Khám chân
Nhìn:
 Sẹo: phẩu thuật bắt cầu, lấy tĩnh mạch hiển
 Rụng lông: bệnh động mạch ngoại biên

 Đổi màu sắc da
 Xanh tái: tưới máu kém
 Cụt chân hoặc ngón chân: đoạn chi trước đây

Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch

24

4/9/2017


Khám chân

Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch

25

4/9/2017