De cuong phong chay chua chay rung

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP

...    ...

ĐỀ CƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN RỪNG

TRÀ THO
ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP QUẢN LÝ LỬA
RỪNG TẠI VƯỜN QUỐC GIA PHÚ QUỐC, TỈNH KIÊN GIANG

NGƯỜI HƯỚNG DẪN: PGS.TS. PHÙNG VĂN KHOA

Hà Nội, tháng 10 năm 2017
Phần 1


ĐẶT VẤN ĐỀ

Rừng che phủ một phần ba diện tích lục địa, thực hiện nhiều chức năng, cung
cấp các dịch vụ thiết yếu và duy trì sự sống trên hành tinh. Hiện nay, sinh kế của
1,6 tỷ người trên trái đất phụ thuộc vào rừng. Bởi vậy, bảo vệ rừng và nguồn tài
nguyên rừng luôn trở thành một yêu cầu, nhiệm vụ không thể trì hoãn đối với tất
cả các quốc gia trên thế giới trong đó có Việt Nam.
Việt Nam nằm trong vành đai nhiệt đới gió mùa, là một trong 16 quốc gia có
tính đa dạng sinh học cao nhất trên thế giới. Nước ta hiện nay có trên 12.3 triêu
ha rừng, trong đó hơn một nữa là các loại rừng dễ cháy. Chính vì vậy, công tác

PCCCR rừng luôn được đặt ra là một trong những nhiệm vụ quan trọng và cấp
bách của các cấp, các ngành và toàn bộ xã hội. Việc phổ biến những kiến thức
liên quan đến công tác PCCCR rừng là một trong những giải pháp góp phần
nâng cao hiệu quả trong triễn khai thực hiện công tác phòng cháy, chữa cháy
rừng trên toàn quốc nói chung và cho lực lượng kiểm lâm nói riêng.
Phú Quốc nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, chỉ có 2 mùa là mùa
mưa và mùa khô. Vùng đồi núi chiếm 85% diện tích tự nhiên với nhiều ngọn cao
trên 478m. Là một trong những Huyện có diện tích rừng lớn nhất cả nước nên
rất dễ xảy ra cháy rừng ở những xã có diện tích rừng lớn như Bãi Thơm, Bãi
Bổn, Cửa Cạn, Gành Dầu, Dương Tơ…sẽ làm thay đổi điều kiện kiện khí hậu,
kinh tế, xã hội của người dân trên đảo. Theo số liệu của Viện Điều tra quy hoạch
rừng, diện tích rừng tự nhiên tại huyện đảo Phú Quốc còn khoảng 36 nghìn ha,
trong đó rừng giàu có khoảng ….. nghìn ha, phân bố chủ yếu ở các đỉnh núi cao,
giao thông đi lại khó khăn; diện tích rừng còn lại chủ yếu là rừng Tràm, rừng
trung bình và rừng tái sinh. Không có diện tích đất trống đồi trọc, trong đó có
……. ha đất đồi núi có khả năng phát triển trồng cây dược liệu.
Ở Vườn quốc gia Phú Quốc thì rừng tự nhiên là chiếm diện tích lớn. Rừng
trồng ở Phú Quốc chủ yếu là rừng Sao, Trai được trồng tập trung ở vùng núi
thấp; thực bì dưới tán rừng chủ yếu là sim, mua, chổi, lau lách, cỏ tranh... vào
mùa khô rất dễ cháy và gây cháy lan vào rừng. Cháy rừng là thảm hoạ gây thiệt
hại nghiêm trọng cả về kinh tế và môi trường. Về đặc diểm kinh tế xã hội, mật
độ dân số không đồng đều, thành phần dân tộc đa dạng với nhiều kiểu canh tác
truyền thống, đời sống người dân vùng ven núi, gò đồi thấp và thiếu việc làm,
nhận thức về PCCCR và bảo vệ rừng chưa cao… do đó việc kiểm soát lửa rừng
còn gặp nhiều khó khăn.
Vì vậy để nâng cao nhận thức của người dân về công tác PCCCR, tăng giá trị
của rừng đem lại cho người dân và giảm các vụ cháy xảy ra hàng năm nên tôi


tiến hành nghiên cứu đề tài: “Đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp quản lý

lửa rừng tại Vườn quốc gia Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang.”
Phần 2
MỤC TIÊU - NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Mục tiêu chung
Xem xét, đánh giá thực trạng cháy rừng và nhận thức của người dân về công
tác phòng cháy và chữa cháy rừng ở Vườn quốc gia Phú Quốc tỉnh Kiên Giang.
Trên cơ sở đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng cháy,
chữa cháy.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Tìm hiểu tình hình, diễn biến các vụ cháy rừng ở Vườn quốc gia Phú Quốc,
huyện Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang trong 5 năm trở lại đây.
- Nâng cao năng lực cảnh báo, dự báo nguy cơ cháy rừng, tổ chức phát hiện
sớm và thông báo kịp thời điểm cháy rừng. .
- Nâng cao nhận thức của người dân về công tác PCCCR.
- Nhằm xác định các vùng trọng điểm cháy trên địa bàn nghiên cứu.
- Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả phòng cháy, chữa cháy rừng.
3. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
3.1. Đặc điểm cơ bản khu vực nghiên cứu
- Điều kiện tự nhiên:
+ Vị trí địa lý của Vườn quốc gia Phú Quốc, huyện Phú Quốc, tỉnh Kiên
Giang.
+ Ranh giới hành chính.
+ Khí hậu của khu vực.
+ Đất đai và tài nguyên rừng.
- Điều kiện kinh tế - xã hội
+ Dân số, dân tộc.
+ Giáo dục và trình độ dân trí.
+ Cở sở hạ tầng.
+ Đời sống khái quát của người dân.
3.2. Tìm hiểu tình hình cháy rừng cũng như quản lý lửa rừng trên địa

bàn nghiên cứu.


- Tìm hiểu nguyên nhân gây ra cháy rừng ở khu vực nghiên cứu.
- Các nhân tố ảnh hưởng tới cháy rừng và cách PCCCR.
- Thực trạng về công tác PCCCR ở Vườn quốc gia Phú Quốc, huyện Phú
Quốc, tỉnh Kiên Giang.
- Xác định các vùng trọng điểm cháy.
3.3. Tìm hiểu thuận lợi, khó khăn trong công tác phòng cháy, chữa cháy:
- Dụng cụ và phương tiện cho chữa cháy.
- Tổ chức và trang bị cho lực lượng chữa cháy.
- Khắc phục sau đám cháy.
3.4. Nhận thức của người dân về công tác phòng cháy, chữa cháy.
- Cách thức giảm thiểu khả năng gây cháy rừng từ người dân.
- Ý thức của cộng đồng dân cư về nguy cơ gây ra cháy rừng.
- Tầm hiểu biết về công tác phòng và chữa cháy của người dân.
3.5. Đề xuất giải pháp quản lý và tổ chức phòng cháy.
- Giải pháp về chính sách.
- Giải pháp về kinh tế.
- Giải pháp về quản lý.
- Giải pháp về kỹ thuật.
- Giải pháp về tổ chức.
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
4.1. Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp.
- Thu thập thông tin từ thực tiễn đến trực tiếp tại các địa phương để xem xét
các hoạt động phòng cháy chữa cháy rừng.
- Tiến hành các cuộc phỏng vấn đối với người dân sống trong và gần rừng:
Soạn thảo các hệ thống câu hỏi để thu thập thông tin liên quan đến tình hình
cháy rừng, cũng như mối quan hệ giữa cộng đồng người dân và tình hình phòng
cháy trên địa bàn như:

+ Cháy rừng thường xảy ra vào những thời điểm nào trong năm.
+ Người dân làm gì để ngăn chặn sự lan rộng của đám cháy.
+ Những thiệt hại mà các đám cháy thường gây ra.


- Phỏng vấn sâu cán bộ và người dân: thu thập các thông tin chuyên sâu về
tình hình cháy rừng ở người dân cũng như công tác PCCCR trong những năm
qua thông qua các cán bộ và người dân có vai trò ở người dân.
+ Mạng lưới dự báo thông tin cháy rừng.
+ Sự phối hợp của cán bộ và người dân trong quá trình dập cháy.
+ Cách đưa thông tin phòng và chữa cháy xuống cho người dân.
4.2. Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp.
- Thu thập số liệu từ Hạt Kiểm lâm huyện Phú Quốc và Hạt Kiểm lâm Vườn
quốc gia Phú Quốc, Tỉnh Kiên Giang.
- Số liệu thống kê của các xã hay xảy ra cháy rừng như: Bãi Thơm, Hàm
Ninh, Cửa Cạn, Gành Dầu, Dương Tơ...
4.3. Xử lý số liệu
- Phương pháp thống kê mô tả: Phương pháp này được sử dụng để mô tả bức
tranh tổng quát về tình hình cơ bản địa bàn nghiên cứu, thực trạng PCCCR trên
địa bàn.
- Phương pháp phân tích so sánh: Từ việc phân tổ thống kê các nhóm hộ theo
định hướng của mục tiêu và nội dung nghiên cứu, chúng ta sẽ so sánh các nhóm
hộ để xem mức độ tác động của nó đó đến công tác PCCCR.
- Phương pháp phân tích định tính: Dựa vào nguồn số liệu và phỏng vấn sâu
để phân tích định tính các vấn đề liên quan đến PCCCR trên địa bàn.
Phần 3
KẾT QUẢ MONG ĐỢI:
STT

Nội dung

Phương pháp

Kết quả mong đợi

1

Đặc điểm điều kiên Phương pháp phân Xác định được thời gian,
tự nhiên- kinh tế xã tích số liệu sơ cấp
nguyên nhân gây ra cháy rừng
hội.
và nhân thức của người dân
về công tác PCCCR.

2

Tình hình cháy rừng Phương pháp phân Phân tích ảnh hưởng của cháy
trên địa bàn
tích số liệu thứ cấp. đến nguồn động, thực vật tại
đó.

3

Tìm hiểu thuận lợi, Phương pháp phân Xác định chính sách quản lý
khó khăn của công tích số liệu thứ cấp. và nền kinh tế cung cấp cho


4

tác phòng cháy, chữa

cháy.

PCCCR.

Đề xuất cách quản lý Xử lý số liệu
và tổ chức phòng
cháy

Đề xuất được giải pháp nhằm
nâng cao hiệu quả của công
tác PCCCR

Phần 4
KẾ HOẠCH THỰC HIỆN
TTT

Thời gian

11

Ngày … - .. /tháng ..

Viết đề cương thực tập

Trường ĐHLN

Ngày … - .. /tháng ..

Đến cơ quan thực tập đề xem xét
đề tài

HKL VQGPQ

22

33

Nội dung thực hiện

Địa điểm

Tiến hành các cuộc phỏng vấn và
thu thập số liệu sơ cấp từ người
dân sống gần và trong rừng.
Tại hiện trường

Ngày … - .. /tháng ..

Tìm hiểu nhận thức của người dân
về công tác PCCCR

4
4

Tìm hiểu thực trạng rừng và
diễn biến rừng hiện nay.
Ngày
/tháng ..

…

-

..

Tìm hiểu các nguyên nhân cháy
rừng trên địa bàn nghiên cứu.

HKL
VQGPQ

Thu thập nguồn số liệu thứ cấp
5
5

Ngày
/tháng ..

…

-

..

-

Phân tích mối liên hệ giữa rừng
.. và cuộc sống người dân ở khu vực

HKL

VQGPQ
HKL
VQGPQ

6
6

Ngày
/tháng ..

…

7
7
8
8

Xử lý số liệu

Ngày
/tháng ..

…

-

Đề xuất các giải pháp nhằm
.. giảm các vụ cháy rừng trên khu
vực.

Ngày
/tháng ..

…

-

..

Xử lý và viết báo cáo

HKL
VQGPQ

HKL
VQGPQ


Giáo viên hướng dẫn

PGS.TS. Phùng Văn Khoa

Sinh viên thực hiện

Trà Tho