thuyết minh về con cá chép

Nước Việt Nam ta lắm sông nhiều suối với đường bờ biển dài 3260 km, đã tạo điều
kiện cho nhân dân ta trong việc nuôi trồng thủy sản. Một trong những loài mang lại
giá trị kinh tế cao chính là cá. Nước ta có rất nhiều các loài cá như cá chuối, có lóc,
cá thu, cá rô…nhưng có lẽ loài cá thơm ngon dưỡng chất và có ý nghĩa tâm linh thì
phải kể đến cá chép.
Trước hết là về chỗ ở và nguồn gốc của nó. Cá chép là loài cá nước ngọt, thường
sống ở sông, hồ hoặc được nuôi trong đầm, ao…Cá chép có mặt ở nhiều nơi trên
thế giới. Người phương Đông coi cá chép là loài cá quí…Chính vì là loại cá nước
ngọt cho nên rất gần gũi với đời sống của nhân dân ta nên cũng rất được ưa chuộng
để làm thực phẩm của nhân dân ta. Chúng ta có thể bắt gặp nó dễ dàng trên những
mương sâu ở quê. Cá chép hoặc tự có hoặc do nhân dân nuôi trồng trong những ao
đầm. Những con cá chép được nuôi trong đầm sẽ có kích thước cơ thể to hơn.
Thứ hai là về đặc điểm màu sắc của nó thì nó có màu vàng đen, sau đó thì có màu
sẫm dần về phía đuôi lưng. Cái màu ấy của nó thật sự rất đẹp, chỉ cần nhìn một lần
là biết là nó. Ngày nay thì có thêm con cá chép màu vàng đỏ rất đẹp. Vảy của cá
chép thì rất to đều nhau, nhỏ dần xuống phía đuôi xếp đều nhau như những mái
ngói màu vàng đen vì trải qua mưa gió.
Về thân hình cũng như những cánh vây của nó thì nó có một thân hình dài, không
quá dài như cá chuối nhưng cũng đủ để được gọi là dài. Nó mang dáng hình thon
thả. Cái đầu với những bộ phận giống như những con cá khác nhưng đặc biệt nó có
đôi mắt to và sáng hơn. Cái miệng nho nhỏ và những mang trong có màu hồng
nhạt rất đẹp, nó còn có hai cái râu ở miệng nữa. Cá chép có những vây như vây
ngực, vây hông là những vây chẵn còn vây lưng, vây hậu môn thì là vây lẻ. Những
chiếc vay nhỏ ấy như những cái xương được bao bọc bởi một lớp da mỏng khiến


nó giống như cái mái chèo giúp cho cá có thể bơi được. Vận dung vay của cá mà
con người chúng ta có thể chế tạo những dụng cụ bơi giống hình vay cá. Vây đuôi
thì uốn theo vòng số tám để đẩy cá tiến lên phía trước. Có thể nói rằng nó có nhiệm
vụ để làm cho cá định hướng bơi của cá. Tất cả các vây ấy có nhiệm vụ giữ thăng
bằng cho cá. Đặc biệt nhiệm vụ quan trọng đó là giúp cá tiến lên hoặc lùi xuống rẽ

trái hay rẽ phải.
Cá là loại động vật thủy sinh sống trong môi trường nước, là loại động vật có
xương sống với nhiều chủng loại đa dạng. Trước hết nói về chỗ ở và nguồn gốc của
cá chép. Theo tôi được biết thì cá chép là loài cá nước ngọt, chúng thường sống ở
sông, hồ hoặc được nuôi trong đầm, ao. Cá chép có mặt ở nhiều nơi trên thế giới.
Người phương Đông coi cá chép là loài cá quý. Chính vì là loại cá nước ngọt cho
nên chúng rất gần gũi với đời sống của con người nên được người dân ưa chuộng
để làm thực phẩm và cũng chính vì vậy, cá chép đã đi vào nhiều nền văn hóa của
các nước trên thế giới.
Tiếp theo là về đặc điểm của cá chép. Màu đặc trưng thường thấy của cá chép là
màu vàng đen, sau đó lại sẫm dần về phía vây lưng. Mấy năm gần đây ở nước ta có
xuất hiện loài cá chép có màu đỏ, trông rất đẹp mắt. Vảy cá chép tròn và to, xếp
chồng lên nhau như ngói lợp. Thân hình cá chép dài, không dài như cá chuối
nhưng kích thước của nó cũng phải gọi là dài, cá chép có thân hình thon thon. Đầu
cá có hai cái mắt to tròn và rất sáng. Tiếp đến là hai đôi lỗ mũi, nhìn rất ngộ
nghĩnh, hai đôi râu và cái miệng nhỏ xinh xắn, dễ thương. Chỗ giáp với thân là hai
nắp mang, bên trong có mấy lớp mang màu hồng. Khúc đuôi bắt đầu từ đuôi vây
hông và tận cùng là vây đuôi.
Cá chép có một đôi vây ngực, một đôi vây hông là các vây chẵn và vây đuôi, vây
lưng, vây hậu môn là những vây lẻ. Mỗi vây gồm nhiều tia vây được nối liền với


nhau bằng một nếp da mỏng, mở ra, thu vào dễ dàng. Khi cá uốn mình, hai thùy
của vây đuôi uốn theo hình số tám, đẩy cá tiến lên phía trước. Vây đuôi còn có tác
dụng điều chỉnh hướng bơi của cá. Ngoài nhiệm vụ giữ thăng bằng cho cá khi bơi,
đứng một chỗ, đôi vây ngực và đôi vây hông còn giúp cá bơi theo hướng lên trên
hoặc xuống dưới, rẽ phải hoặc rẽ trái, giảm vận tốc bơi, dừng lại hoặc bơi giật lùi.
Khi cá bơi nhanh, các đuôi vây chẵn áp sát vào thân để giảm sức cản của nước.
Cách thức kiếm thức ăn của cá chép là chúng sống ở những đáy hoặc giữa nước để
kiếm thức ăn ở đó. Cá chép là một loại ăn tạp chính vì thế mà nó có thể ăn được rất

nhiều thứ như : ăn giun, ốc, ấu trùng, côn trùng và cỏ nước. Trong ao nuôi, cá chép
còn ăn cả phân xanh, cám, bã đậu, thóc lép. Không những thế thì cá chép còn là
một loại rất dễ nuôi vì ít bị bệnh.
Cá chép có công dụng rất lớn đó là một thực phẩm cho con người. Đặc biệt là
người phụ nữ có thai thì thường ăn cá chép cho bổ. Thịt cá chép dai, thơm ngon có
thể rán ăn chấm nước mắm tỏi, hoặc là nấu canh sốt cà chua, nâu canh dưa cá…
Không chỉ là một loại thực phẩm thơm ngon mà cá chép còn có cả những truyền
thuyết nữa. Đó chính là truyền thuyết cá chép hóa rồng vượt thác biểu tượng cho
sự vươn lên trong cuộc sống của con người. Đặc biệt trong ngày tết ông công ông
táo thì cá chép gắn liền với phương tiện của các táo lên trầu trời. Chính vì thế mà
ngày lễ ông công ông táo người dân Việt Nam thường mua cá về cúng tổ tiên sau
đó thả chúng ra sông hồ.
Như vậy ta có thể thấy được những đặc điểm nổi bật của con cá chép. Những
truyền thuyết của nó và những dưỡng chất của nó mang lại. Chính vì thế chúng ta
nên bảo vệ loại cá này trước những hóa chất độc hại để từ đó cung cấp nguồn thực
phẩm

tươi

sạch

thơm

ngon

từ

những

con

cá

chép


Và kết thúc cho sự thương xót bản thân nàng Kiều nhà thơ Nguyễn Du kết thúc
bằng hai câu thơ lắng đọng:
“cảnh

nào

cảnh

chẳng

đeo

sầu

Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”
Cảnh kia như đeo sầu của nàng Kiều. Bởi khi con người buồn thì cái nhìn cảnh vật
cũng rất buồn. Hai câu thơ ấy vừa kết thúc đoạn trích lại vừa mang đến cho ta
những cảm xúc rất thật của nàng Kiều và của nhà thơ Nguyễn Du nữa.
Đoạn trích thể hiện được nỗi niềm xót xa của người con gái hồng nhan bạc mệnh.
Người con gái ấy tưởng rằng có một cuộc sống yên lành hạnh phúc thế mà lại bị xã
hội phong kiến kia vùi dập giữa đường đời. Không những thế mà chúng ta còn thấy
được sự đồng cảm thương xót của nhà thơ với người con gái ấy qua đoạn trích này.
Cá chép là loài ăn tạp, chúng thích kiếm ăn ở tầng nước giữa và tầng đáy. Cá chép
ăn giun, ốc, ấu trùng và cỏ nước. Trong ao nuôi, chúng còn ăn cả phân xanh, cám,

bã đậu, thóc lép…Cá chép rất dễ nuôi, ít bệnh nhưng tốc độ tăng trưởng không
nhanh bằng các loài cá khác. Sau sáu tháng, cá chép có trọng lượng từ nửa kí trở
lên.
Cá chép còn là món quen thuộc trong những bữa cơm của người dân Việt Nam. Cá
chép có nhiều công dụng rất lớn. Thịt cá, vây cá, đầu cá đều là những vị thuốc quý.
Cá chép bổ tỳ vị, lợi tiểu, tiêu phù, thông sữa…là một trong những thực phẩm bổ
dưỡng cho phụ nữ có thai. Do lợi tiểu, tiêu phù nên cá chép còn được dùng trong
nhiều bệnh khác như gan, thận. Tôi rất thích ăn cá chép vì thịt cá chép dai, ngọt và
mùi vị thơm, thịt dày và béo, ít xương dăm, thớ thịt trắng mịn, được nhiều người
ưa thích. Cá chép có thể dùng nấu cháo, cá chép rán ăn chấm với nước mắm tỏi,


hay cá hấp, nấu canh chua hoặc sốt với cà, nấm, lẩu cá chép, cá kho tương là
những món ăn ngon và bổ, nhà nhà ai cũng thích.
Hiện nay, cá chép được nuôi ở nhiều nơi, từ quy mô nhỏ đến quy mô lớn, mang lại
nguồn lợi đáng kể cho người nông dân
Cá chép ở Việt Nam còn là một loài cá gắn liền với văn hóa truyền thống của dân
tộc. Người Việt Nam thường có câu: "tôm, cua, rùa, cá" dùng để chỉ về những loài
hải sản hoặc cá cùng với các loài vật khác xuất hiện trong trò chơi "bầu cua tôm
cá". Trong tiếng Việt, là học sinh chắc chắn chúng ta ai cũng quen thuộc với câu
tục ngữ mà bố mẹ đã từng răn dạy chúng ta:
"Cá không ăn muối cá ươn
Con cãi cha mẹ trăm đường con hư"
Ở văn hóa phương Đông còn quan niệm cá chép là loài con vật báo điềm lành, gắn
với biểu tượng trường thọ. Nó còn xuất hiện cả trong truyền thuyết nữa. Với câu
chuyện kinh điển về sự tích "Cá chép hóa rồng" hay "Cá chép vượt Vũ Môn". Là
con vật có thật được dân gian cho rằng có thể lột xác để trở thành rồng-là con vật
thần thoại, tượng trưng cho đất trời. Nên dân gian có câu tục ngữ:
"Mồng bảy cá đi ăn thề
Mồng tám cá về vượt Thác Vũ Mô "

Hay "Biết răng chừ cá chép hoa hồng"
Cá chép hóa rồng vì vậy mà biểu trưng cho sự nỗ lực, may mắn, về đích, thành
công, hi vọng. Ngoài ra, dân ta còn có tục cứ đến hai ba tháng chạp cuối năm, vào


dịp Tết ông Táo, nhà nhà lại thả cá chép ra sông, hồ để đưa ông Công, ông Táo lên
trời báo cáo tình hình gia đình trong năm vừa qua, cũng là cầu phúc, cầu lộc cho
năm tới. Cá chép còn là vật phóng sinh vào lễ hội rằm theo quan niệm Đạo Phật
nữa.
Như vậy, chúng ta đã thấy được rất rõ về những đặc trưng và công dụng của cá
chép đối với đời sống con người. Vì vậy mà con người cần phải có ý thức hơn
trong việc nuôi trồng đánh bắt thủy hải sản, đặc biệt là giữ gìn, bảo vệ môi trường
sống của các loài sinh vật biển nói chung và loài cá nói riêng