giao an ngu van 12 ong gia va bien ca

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

ÔNG GIÀ VÀ BIỂN CẢ
Ernest Hemingway
1. Kiến thức
- Thấy được vẻ đẹp của con người trong hành trình theo đuổi một ước mơ giản dị nhưng rất
lớn lao của đời mình.
- Từ hai hình tượng nhân vật chính mang ý nghĩa biểu tượng và những chi tiết giản dị, chân
thực của cuộc săn bắt cá, tìm ra một (hoặc vài) lớp nghĩa hàm ẩn trong đoạn trích...
2. Kĩ năng: Đọc hiểu và phân tích một tác phẩm văn xuôi giàu nghĩa hàm ẩn, chống lối viết
hoa mĩ mà rỗng tuếch.
3. Thái độ: Thấu hiểu: vẻ đẹp của ước mơ và hành trình gian khổ của con người để biến
ước mơ thành hiện thực.
B. PHƯƠNG TIỆN VÀ PHƯƠNG PHÁP:
1. Phương tiện: Sgk, sgv, giáo án.
2. Phương pháp:
- Phần Tiễu dẫn: thuyết trình kết hợp sách GK.
- Phần Văn bản: Thuyết trình kết hợp phát vấn đàm thoại.
3. Công việc chính
- Giáo viên: Sgk, sgv, giáo án, tài liệu, công cụ.
- Học sinh: Học bài cũ, chuẩn bị bài mới.
4. Nội dung tích hợp: Lí luận về thể loại truyện ngắn, bài nghi luận về một tác phẩm văn
xuôi, kiến thức về tác giả Ernest Hemingway (1899 - 1961), các tác phẩm: Giã từ vũ khí,
Chuông nguyện hồn ai…
D. Tiến trình:
1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ
3. Giới thiệu bài mới


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Hoạt động của GV và
HS

Nội dung cần đạt

Tìm hiểu phần tiểu I. Tìm hiểu chung:
dẫn: Em hãy cho biết
những nét chính về
cuộc đời và sự nghiệp 1. Tác giả:
văn chương của tác giả
Hemingway?
a. Cuộc đời: Ernest Hemingway (1899 - 1961) sinh tại bang
Ilinoi trong một gia đình trí thức. Sau khi tốt nghiệp trung
học ,ông đi làm phóng viên. Năm 19 tuổi, ông tham gia Chiến
tranh thế giới thứ nhất ở chiến trường Italia sau đó bị thương
và trở về Hoa Kì. Ông thất vọng về xã hội đương thời, tự
nhận mình thuộc thế hệ mất mát, không hoà nhập vào cuộc
sống đương thời và đi tìm bình yên trong men rượu và tình
yêu, Hemingway sang Pháp, vừa làm báo vừa bắt đầu sáng
tác. Năm 1926, ông cho ra đời tiểu thuyết Mặt trời vẫn mọc
và thật sự nổi tiếng trên văn đàn.
Em hãy cho biết cuộc
đời đã ảnh hưởng đến
sự nghiệp văn chương
của tác giả Hemingway
như thế nào?

b. Sự nghiệp sáng tác:
Hemingway là nhà văn Mĩ đã để lại dấu ấn sâu sắc trong văn

xuôi hiện đại phương Tây và góp phần đổi mới lối viết
truyện, tiểu thuyết của nhiều thế hệ nhà văn trên thế giới nói
chung với lối viết kiệm lời, kiệm cảm xúc,… Ông đề ra
nguyên lí sáng tác: coi tác phẩm nghệ thuật như một tảng
băng trôi, người đọc tự khám phá phần chìm để thấy được ý
nghĩa và giá trị của tác phẩm. Hemingway dù viết về đề tài gì,
châu phi hay châu Mĩ, ông đều nhằm mục đích “viết một áng
văn xuôi đơn giản và trung thực về con người”.
Tác phẩm: Ông để lại một số lượng tác phẩm khá đồ sộ gồm
truyện ngắn, tiểu thuyết, thơ, hồi kí, ghi chép… Nổi tiếng
nhất là các tác phẩm: Giã từ vũ khí, Chuông nguyện hồn ai,
Ông già và biển cả…

Hãy nêu hoàn cảnh ra Hemingway được nhận giải thưởng Pu-lit-dơ (1953) và giải
đời của tác phẩm
No-ben văn học năm 1954.


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Giáo viên gọi 3 học 2. Tác phẩm:
sinh đọc văn bản (chỉ
đọc đoạn chính), giáo
viên đọc và hướng dẫn a. Hoàn cảnh ra đời:
cho các em tóm tắt.
Năm 1952, sau gần 10 năm sống ở Cu-ba, Hemingway cho ra
đời tác phẩm Ông già và biển cả. Bối cảnh của tác phẩm là
ngôi làng chài yên ả bên cảng La-ha-ba-na. Một thuỷ thủ trên
con tàu của ông được xem là nguyên mẫu của Xan-ti-a-go.
Trước khi được in thành sách, truyện đã được đăng trên tạp

chí Đời sống.
Dựa vào sách giáo
khoa, hãy nêu sơ lược
những nét chính về nội
dung và nghệ thuật của
tác phẩm.

b. Tóm tắt tác phẩm:
Truyện kể lại ba ngày hai đêm ra khơi đánh cá của ông lão
Xantiagô. Một con cá kiếm lớn đã cắn câu và lôi thuyền ông
lão ra biển khơi xa. Chỉ một mình ông lão trong khung cảnh
mênh mông trời biển, ông chuyện trò với mây nước, chim cá,
ghì chặt sợi dây câu, đuổi theo con cá lớn và chiến thắng
được nó. Rồi ông lại phải chiến đấu với đàn cá mập xông vào
xâu xé con cá kiếm. Rốt cục, ông vào bờ đau đớn mệt mỏi rã
rời còn con cá kiếm chỉ còn là một bộ xương to tướng và trơ
trụi.

c. Giá tri tác phẩm:
Hãy xác định vị trí
Thời gian, nhân vật dường như thu hẹp đến mức cực hạn,
đoạn trích
nhưng câu chuyện cực kì đơn giản ấy lại gợi nhiều tầng ý
nghĩa cho người đọc: một cuộc tìm kiếm con cá lớn nhất, đẹp
nhất đời; hành trình nhọc nhằn và dũng cảm của người lao
Câu hỏi 1 (Sách giáo động trong một xã hội vô hình; thể nghiệm thành công và thất
khoa): Hình ảnh những bại của người nghệ sĩ đơn độc khi theo đuổi ước mơ sáng tạo
vòng lượn của con cá rồi trình bày nó ra trước mắt người đời; mối liên hệ giữa con
kiếm được nhắc đi nhắc người với thiên nhiên… Tác phẩm được viết theo nguyên lí
lại trong đoạn văn gợi coi tác phẩm nghệ thuật như một “tảng băng trôi”.

lên những đặc điểm gì
về cuộc đấu giữa ông
d. Vị trí đoạn trích: Ở gần cuối truyện, kể lại việc ông lão
lão và con cá kiếm (đặc
Xantiagô đuổi theo và bắt được con cá kiếm. Lúc này ông lão
điểm, phong độ, tư
và con cá đều gần kiệt sức sau hai ngày đêm đuổi bắt trên
thế…)?
biển khơi.


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Câu hỏi 2 (Sách giáo
khoa) Cảm nhận về con
cá kiếm tập trung vào
những giác quan nào
của ông lão? Chứng
minh rằng những giác
quan này gợi một sự
tiếp nhận từ xa đến gần,
từ bộ phận đến toàn
thể?

II. Đọc -hiểu đoạn trích:
1. Tìm hiểu nội dung (theo câu hỏi SGK):

Câu 1: Hình ảnh những vòng lượn của con cá kiếm được
nhắc đi nhắc lại trong đoạn văn gợi lên những cố gắng cuối
cùng nhưng hết sức mãnh liệt của con cá để thoát khỏi sự níu

kéo bủa vây của người ngư phủ. Nó cũng dũng cảm kiên
cường không kém đối thủ của mình. Những vòng lượn cũng
gợi lên hình ảnh một ngư phủ lành nghề vì Xantiagô chưa thể
Câu hỏi 3 (Sách giáo nhìn thấy con cá mà đã có thể đoán biết nó qua bằng nỗi đau
khoa): Hãy phát hiện đớn ở hai bàn tay (xúc giác) và con mắt từng trải (thị giác)
thêm một lớp ý nghĩa khi nhìn những vòng lượn của con cá và níu giữ nó.
mới: Phải chăng ông
lão chỉ cảm nhận đối
Câu 2: Cảm nhận về con cá kiếm tập trung vào những cảm
tượng bằng giác quan
nhận về thị giác và xúc giác của ông lão. Những giác quan
của một người đi săn,
này gợi một sự cảm nhận từ xa đến gần, từ bộ phận đến toàn
một kẻ chỉ nhằm tiêu
thể, ngày càng mãnh liệt và trực tiếp hơn. Ông lão thoạt tiên
diệt đối thủ của mình?
chỉ nhìn thấy từng bộ phận (cái đuôi, thân hình, cánh vi, bộ
Hãy tìm những chi tiết
vây…) của con cá rồi mới thấy toàn bộ con cá với tầm vóc
chứng tỏ có một cảm
khổng lồ, vẻ đẹp và sức lực của nó. Đường lượn của con cá
nhận khác lạ ở đây, từ
cũng từ xa cho đến gần, mõm nó gần chạm vào mạn thuyền
đó nhận xét về mối
và đôi bàn tay của ông lão ngày càng đau đớn hơn khi phải
quan hệ giữa ông lão và
ghì sợi dây câu kéo nó.
con cá kiếm?
Câu 3: Sự cảm nhận của ông lão đối với con cá kiếm không
chỉ dừng lại ở mức độ của một người đi săn đối với con mồi

Câu hỏi 4 (Sách giáo của mình mà còn cao hơn nữa là sự cảm thông bộc lộ ở
khoa) So sánh hình ảnh những lời đối thoại của ông lão với con cá. Những lời lẽ và ý
con cá kiếm trước và nghĩ này đã biến con cá thành một nhân vật có linh hồn.
sau khi ông lão chiếm
- Những lời đối thoại cho ta thấy mối quan hệ giữa con cá và
được nó.điều này gợi
ông lão là quan hệ giữa người đi câu với con cá câu được;
cho anh chị suy nghĩ
quan hệ giữa hai kì phùng địch thủ ngang hàng, cân sức cân
gì? Vì sao có thể coi cá
tài, cả hai đều phải nỗ lực hết mình; và còn là quan hệ giữa
kiếm như một biểu
con người với thiên nhiên… Trong quan hệ với con người,


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

tượng?

thiên nhiên vừa là bạn, vừa là đối thủ…
Câu 4:

Hình ảnh con cá kiếm trước khi ông lão chiếm được nó thật là
đẹp. Vẻ đẹp của nó được miêu tả trực tiếp từ xa cho đến gần,
từ cảm nhận trực tiếp đến cảm nhận gián tiếp. Nó bình tĩnh,
cao thượng, hùng dũng, duyên dáng… trong mắt ông lão. Sự
xuất hiện lần cuối cùng của nó thật ấn tượng: Tung mình lên
không trung khi đã mang cái trong mình cái chết... Nó là biểu
Dựa vào đặc điểm thể
tượng cho vẻ đẹp của thiên nhiên, là biểu tượng cho vẻ đẹp

loại truyện, em hãy chỉ
của ước mơ khát vọng kì vọng của con người. Nhưng khi ông
ra đặc sắc nghệ thuật
lão chiếm được nó thì da cá chuyển từ màu tía ánh bạc sang
của đoạn trích.
màu trắng bạc, và nó nắm ườn mình trên biển… Phải chăng
đó chính là sự chuyển biến từ hình ảnh ước mơ sang hiện
thực - nó không còn xa vời khó nắm bắt và chính vì thế mà
không còn đẹp đẽ, huy hoàng như trước.
Hãy phát biểu chủ đề
truyện đoạn trích?
Tóm lại: Qua đoạn trích ta thấy:
- Hình ảnh con cá kiếm đẹp đẽ, to lớn, mạnh mẽ, khôn ngoan,
cao thượng… biểu tượng cho vẻ đẹp của thiên nhiên và mơ
ước của con người.
- Hình ảnh ông lão Xan-ti-a-go quật cường, người chiến thắng
con cá kiếm bằng kĩ năng nghề nghiệp điêu luyện và một
quyết tâm không gì lay chuyển nổi biêủ tượng cho hành trình
gian khổ của con người để biến ước mơ thành hiện thực.
2. Đặc sắc nghệ thuật của đoạn trích:
- Cách kể chuyện: Tác giả có cách kể chuyện độc đáo kết hợp
nhuần nhuyễn giữa lời văn kể và lời văn miêu tả cảnh vật,
miêu tả đối thoại và độc thoại nội tâm. Nhà văn đã 42 lần sử
dụng cụm từ “ông lão (lão) nghĩ”, “ông lão (lão) nói” như dấu
hiệu của độc thoại nội tâm để khẳng định Xan-ti-a-go là
người biết phân tích tình hình, tự động viên mình. Từ đó chân
dung tinh thần ông lão hiện lên rõ nét và sức hấp dẫn của
đoạn trích vì thế cũng được tăng lên.
- Nhân vật: Thành công trong việc khắc hoạ chân dung nhân
vật qua cảm giác. Đó là cảm giác về sức khoẻ và cảm giác về

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

việc khuất phục con cá kiếm. Ông lão dùng cảm giác để đo độ
sâu của nước, đo phản ứng của con cá, từ đó có những đối
sách hợp lí. Nhà văn đã dùng ngôn ngữ kể và ngôn ngữ nhân
vật để khắc hoạ điều này.
- Cách viết của Hemingway thật giản dị, nhiều chỗ tưởng như
lỏng mà lại rất chặt chẽ. Văn của ông có nhiều khoảng trống
nhiều hình tượng mang tính đa nghĩa, sự dụng nhiều độc thoại
nội tâm. Đó chính là biểu hiện của nguyên lí tảng băng trôi.
3. Chủ đề: Thông qua hình ảnh ông lão Xantiagô quật cường,
người chiến thắng con cá kiếm to lớn và đẹp đẽ bằng kĩ năng
nghề nghiệp điêu luyện, Hemingway gửi gắm một thông điệp:
trong bất kì hoàn cảnh nào “con người có thể bị tiêu diệt chứ
không thể bị đánh bại”.
III. TỔNG KẾT: (Xem ghi nhớ SGK)
4. Củng cố
- Khái quát lại kiến thức cơ bản của tác phẩm.
- Đọc kĩ lại tác phẩm, nhớ chi tiết.
5. Dặn dò:
- Tiết đến học bài Diễn đạt trong văn nghị luận