luận văn quản lý hoạt động dạy học các môn nghệ thuật tại các cơ sở mầm non tư thục quận hoàng mai, hà nội

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết
quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kì công
trình nào khác.
Tác giả luận văn

Mai Thị Tâm

ii


LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành tốt luận văn nghiên cứu với đề tài: “Quản lý hoạt động dạy
học các môn nghệ thuật tại các cơ sở mầm non tư thục quận Hoàng Mai,
Hà Nội” cùng với sự nỗ lực cố gắng của bản thân, em xin bày tỏ lời cảm ơn sâu
sắc đến PGS.TS Nguyễn Thị Thanh Bình đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ em
hoàn thành đề tài luận văn tốt nghiệp.
Đồng thời em cũng xin cảm ơn các thầy cô giáo khoa Tâm lý – Giáo dục, các
thầy cô giáo phụ trách giảng dạy chuyên ngành Quản lý giáo dục, Học viện Khoa
học xã hội. Các anh chị, bạn bè đồng nghiệp, gia đình đã tận tình giúp đỡ, chỉ bảo,
đóng góp ý kiến quý báu, tạo điều kiện thuận lợi cho em hoàn thành đề tài luận văn
này.
Hà Nội, ngày

tháng

2017 Tác giả luận văn

Mai Thị Tâm

năm

iii


MỤC LỤC
MỞ
ĐẦU
....................................................................................................................1 Chương
1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CÁC MÔN
NGHỆ THUẬT Ở TRƯỜNG MẦM NON.................................................11 1.1.
Một số khái niệm cơ bản ....................................................................................11 1.2.
Trường mầm non tư thục trong hệ thống giáo dục quốc dân.............................16 1.3.
Hoạt động dạy học các môn nghệ thuật ở trường mầm non ..............................19 1.4.
Quản lý hoạt động dạy học các môn nghệ thuật ở trường mầm non tư thục .....23 1.5.
Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy học các môn nghệ thuật ở
trường mầm non tư thục............................................................................................28
Chương 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY
HỌC CÁC MÔN NGHỆ THUẬT TẠI CÁC CƠ SỞ MẦM NON TƯ THỤC
TRÊN
ĐỊA
BÀN
QUẬN
HOÀNG
MAI,
HÀ
NỘI ...........................................................33 2.1. Vài nét về địa bàn nghiên cứu và
quá trình tổ chức khảo sát ............................33 2.2. Thực trạng hoạt động dạy học
các môn nghệ thuật ở các cơ sở mầm non tư thục quận Hoàng Mai, Hà
Nội ..........................................................................................37 2.3. Thực trạng

quản lý hoạt động dạy học các môn nghệ thuật tại các cơ sở mầm non tư thục
quận Hoàng Mai, Hà Nội .......................................................................45 2.4. Các
yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy học các môn nghệ thuật tại các cơ
sở mầm non tư thục quận Hoàng Mai, Hà Nội ..............................................58 2.5.
Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động dạy học các môn nghệ thuật tại các
cơ sở mầm non tư thục quận Hoàng Mai, Hà Nội ..............................................60
Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CÁC MÔN
NGHỆ THUẬT TẠI CÁC CƠ SỞ MẦM NON TƯ THỤC TRÊN ĐỊA
BÀN
QUẬN
HOÀNG
MAI,
HÀ
NỘI .............................................................................64 3.1. Nguyên tắc đề xuất các
biện pháp......................................................................64 3.2. Các biện pháp quản
lý hoạt động dạy học các môn nghệ thuật tại các cơ sở mầm non tư thục quận
Hoàng Mai, Hà Nội ..............................................................65 3.3. Mối quan hệ giữa
các biện pháp………………………………………………73
3.4. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và khả thi của các biện pháp............................74
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .........................................................................78


iv


DANH MỤC BẢNG, BIỂU
Trang
Bảng 2.1. Số lượng các trường, cơ sở mầm non trên địa bàn quận Hoàng Mai giai
đoạn 2012 - 2016.......................................................................................................35
Bảng 2.2. Mức độ thực hiện mục tiêu dạy học các môn nghệ thuật ở các cơ sở mầm

non tư thục quận Hoàng Mai.....................................................................................38
Bảng 2.3. Mức độ thực hiện nội dung dạy học các môn nghệ thuật ở các trường
mầm non tư thục quận Hoàng Mai............................................................................39
Bảng 2.4. Mức độ thực hiện việc dạy các môn nghệ thuật của giáo viện tại các cơ sở
giáo dục mầm non tư thục trên địa bàn quận Hoàng Mai .........................................40
Bảng 2.5. Mức độ thực hiện việc học các môn nghệ thuật của trẻ tại các cơ sở giáo
dục mầm non tư thục trên địa bàn quận Hoàng Mai.................................................41
Bảng 2.6. Mức độ đầu tư các điều kiện hỗ trợ dạy học các môn nghệ thuật cho trẻ ở
các cơ sở giáo dục mầm non tư thục trên địa bàn quận Hoàng Mai .........................42
Bảng 2.7. Mức độ thực hiện hoạt động dạy học các môn nghệ thuật ở các cơ sở
mầm non tư thục quận Hoàng Mai............................................................................43
Bảng 2.8. Đánh giá công tác quản lý xây dựng mục tiêu dạy học các môn nghệ
thuật của các khách thể .............................................................................................45
Bảng 2.9. Đánh giá công tác xây dựng và thực hiện nội dung chương trình dạy học
các môn nghệ thuật....................................................................................................47
Bảng 2.10. Đánh giá công tác lập kế hoạch thực hiện mục tiêu dạy học các môn
nghệ thuật ..................................................................................................................49
Bảng 2.11. Đánh giá công tác quản lý hoạt động dạy các môn nghệ thuật ở quận
Hoàng Mai, thành phố Hà Nội ..................................................................................50
Bảng 2.12. Đánh giá về quản lý hoạt động học các môn nghệ thuật của trẻ tại các cơ
sở mầm non tư thục của các khách thể......................................................................52
Bảng 2.13. Đánh giá công tác quản lý các điều kiện bảo đảm hoạt động dạy học
các môn nghệ thuật tại các cơ sở giáo dục mầm non tư thục....................................54

v


Bảng 2.14. Đánh giá kết quả dạy học các môn nghệ thuật tại các cơ sở giáo dục
mầm non tư thục........................................................................................................55
Bảng 2.15. Đánh giá mức độ hiệu quả của công tác quản lý hoạt động dạy học các

môn nghệ thuật tại các cơ sở mầm non tư thục quận Hoàng Mai, Hà Nội ...............57
Bảng 2.16. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy học các môn
nghệ thuật tại các cơ sở mầm non tư thục quận Hoàng Mai, Hà
Nội ................................58 Bảng 3.1. Mức độ cần thiết của các biện pháp đề xuất
............................................75 Bảng 3.2. Mức độ khả thi của các biện pháp đề
xuất ...............................................76
Biểu 2.1. So sánh kết quả đánh giá thực hiện mục tiêu dạy học các môn nghệ thuật
ở các trường mầm non tư thục quận Hoàng Mai ......................................................38
Biểu 2.2. So sánh kết quả đánh giá thực nội dung dạy học các môn nghệ thuật ở các
trường mầm non tư thục quận Hoàng Mai ................................................................40
Biểu 2.4. So sánh kết quả đánh giá thực hiện việc học các môn nghệ thuật của trẻ ở
các trường mầm non tư thục quận Hoàng Mai..........................................................42
Biểu 2.5. So sánh kết quả đánh giá điều kiện hỗ trợ dạy học các môn nghệ thuật cho
trẻ ở các trường mầm non tư thục quận Hoàng Mai .................................................43
Biểu 2.6. So sánh kết quả đánh giá hoạt động dạy học các môn nghệ thuật ở các
trường mầm non tư thục quận Hoàng Mai ................................................................44
Biểu 2.7. So sánh các mức độ thực hiện xây dựng mục tiêu dạy học các môn nghệ
thuật...........................................................................................................................45
Biểu 2.8. So sánh các tiêu chí đánh giá xây dựng và thực hiện nội dung chương
trình dạy học các môn nghệ thuật .............................................................................47
Biểu 2.9. So sánh các tiêu chí đánh giá công tác lập kế hoạch thực hiện mục tiêu
dạy học các môn nghệ thuật ......................................................................................49
Biểu 2.10. So sánh các tiêu chí đánh giá công tác quản lý giáo viên dạy môn
nghệ
thuật ...........................................................................................................................51
Biểu 2.11. So sánh các tiêu chí đánh giá về công tác quản lý học sinh tại các cơ sở
giáo dục mầm non tư thục quận Hoàng Mai, Hà Nội ...............................................53


vi

Biểu 2.12. So sánh các tiêu chí đánh giá công tác quản lý các điều kiện bảo đảm hoạt
động dạy học các môn nghệ thuật tại các cơ sở giáo dục mầm non tư thục ...............55
Biểu 2.13. So sánh các tiêu chí đánh giá kết quả dạy học các môn nghệ thuật tại các
cơ sở giáo dục mầm non tư thục quận Hoàng Mai ...................................................56
Biểu 2.14. So sánh các tiêu chí đánh giá mức độ hiệu quả của công tác quản lý hoạt
động dạy học các môn nghệ thuật .............................................................................57
Biểu 2.15. So sánh các tiêu chí đánh đánh giá sự ảnh hưởng của các yếu tố đến
quản

lý

hoạt

động

dạy

thuật .................................................................59

học

các

môn

nghệ

vii


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân. Giáo dục
mầm non là hoạt động đặt nền móng cho sự phát triển về thể chất, nhận thức, trí tuệ,
tình cảm xã hội và thẩm mỹ cho trẻ em, có nhiệm vụ quan trọng là hình thành ở trẻ
những cơ sở đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào học lớp Một. Những kiến
thức và kỹ năng mà trẻ tiếp thu được qua chương trình giáo dục mầm non sẽ là nền
tảng cho việc học tập, thành công của trẻ sau này. Do vậy, phát triển giáo dục mầm
non, tăng cường khả năng sẵn sàng đi học cho trẻ là yếu tố góp phần quan trọng
trong việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước.
Muốn đạt được mục tiêu trên, chúng ta cần phải quan tâm nâng cao chất
lượng hoạt động giáo dục trẻ trong các trường (cơ sở giáo dục) mầm non, bởi vì đó
chính là nhân tố quyết định trực tiếp đến việc hoàn thành mục tiêu của bậc học cũng
như quyết định sự tồn tại của các cơ sở giáo dục mầm non. Giáo dục mầm non gắn
liền và chịu ảnh hưởng trực tiếp với sự phát triển chung của xã hội, không chỉ vì trẻ
em là nguồn nhân lực tương lai của đất nước mà còn vì cha mẹ các em là nguồn
nhân lực trực tiếp sản xuất ra của cải vật chất cho xã hội. Bởi vậy nghiên cứu sự
phát triển của giáo dục mầm non chính là đổi mới những vấn đề liên quan tới phát
triển nguồn nhân lực - một yếu tố cực kỳ quan trọng đối với sự nghiệp công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước.
Do nhu cầu của xã hội ngày càng cao nên cần thiết phải có sự đa dạng hóa
các loại hình trường mầm non. Vì thế ngày càng có nhiều trường mầm non tư thục,
nhóm lớp ra đời đáp ứng nhu cầu chăm sóc và giáo dục trẻ ở lứa tuổi mầm non khi
các trường mầm non công lập đang quá tải. Trên địa bàn quận Hoàng Mai, Thành
phố Hà Nội hiện nay có 78 cở sở mầm non tư thục. Bên cạnh hoạt động chăm sóc
-giáo dục trẻ, việc dạy học các môn nghệ thuật ở các trường, cơ sở mầm non có
ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của trẻ như phát triển năng lực cảm xúc, tưởng

tượng, sáng tạo, sự tập trung chú ý, khơi dậy hứng thú của trẻ,... Tuy nhiên, hiện
nay việc


1


dạy các môn nghệ thuật tại các cơ sở giáo dục mầm non tư thục mới chỉ được tổ
chức lồng ghép tích hợp chung chung, đôi khi việc tổ chức các môn nghệ thuật còn
nặng về hình thức, chưa đảm bảo chất lượng. Mặt khác, việc quản lý hoạt động dạy
học các môn nghệ thuật tại các cơ sở giáo dục mầm non tư thục trên địa bàn quận
Hoàng Mai, Hà Nội còn nhiều bất cập và khó khăn vì thế hiệu quả giảng dạy các
môn này chưa đáp ứng được mục tiêu đề ra.
Từ trước đến nay, đã có không ít các công trình nghiên cứu về chăm sóc,
giáo dục trẻ mầm non. Song còn ít có công trình nghiên cứu về hoạt động dạy học
các môn nghệ thuật cũng như quản lý hoạt động này ở các cơ sở mầm non tư thục.
Xuất phát từ những lý do trên tôi lựa chọn đề tài“Quản lý hoạt động dạy
học các môn nghệ thuật tại các cơ sở mầm non tư thục quận Hoàng Mai, Hà
Nội”.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
2.1. Ở nước ngoài
Ngày nay, quy mô phát triển của nền kinh tế thị trường và hệ thống giáo dục
định hướng thị trường ngày càng mở rộng trên toàn cầu. Trong kinh tế thị trường,
nền giáo dục của các nước vừa chịu sự quản lý và điều tiết của nhà nước, vừa chịu
sự tác động của thị trường với các quy luật cạnh tranh, cung - cầu và giá cả… Chính
điều này đã tạo nên sự đa dạng và tính phức tạp của các nền giáo dục các quốc gia.
Theo tác giả Bernd Meier /Nguyễn Văn Cường (2005) trong nghiên cứu
“Phát triển năng lực thông qua phương pháp và phương tiện dạy học mới” thì việc
áp dụng các phương pháp, phương tiện dạy học mới vào giảng dạy nói chung và
giảng dạy môn học nghệ thuật cho trẻ em mầm non nói riêng đã trở thành một vấn

đề tất yếu cần được quan tâm hơn nữa. Tác giả đã đi sâu nghiên cứu và phân tích
những ưu, nhược điểm của các phương pháp và phương tiện mới khi thực hiện áp
dụng trong giảng dạy. Từ đó, người đọc có cách nhìn và vận dụng khoa học trong
thực tiễn [4].
Trong bài viết của tiến sĩ Robert G.Mayer đã nhấn mạnh: “Tại sao phải đầu
tư vào chương trình chăm sóc và phát triển trẻ thơ từ những năm nhỏ tuổi, coi đây
là một phần của chiến lược cơ bản, bởi vì cũng như trước khi xây dựng tòa nhà, ta


2


cần xây dựng một cái nền bằng đá vững chắc trên cơ sở đó làm nền tảng xây lên
toàn bộ công trình kiến trúc” [4, tr52].
Tác giả Jang Young Soog (2014), trong cuốn “Hướng dẫn hoạt động âm
nhạc, thể dục, tạo hình cho trẻ mầm non” đã nghiên cứu lý thuyết cơ bản và các bài
hát, động tác vận động để giúp giáo viên hiểu hơn về hoạt động âm nhạc dành cho
trẻ. Hoạt động giáo dục thể chất cho trẻ mầm non trong cuốn sách này chủ yếu là
các trò chơi. Vì bản chất của trò chơi là sự vui vẻ, chơi chính là phải vui vẻ. Hoạt
động trò chơi nên diễn ra thường xuyên trong vườn trẻ. Trong hoạt động tạo hình
cho trẻ mầm non, tác giả chỉ đề cập một phần nhỏ về lí thuyết giáo dục mĩ thuật
cho trẻ, bên cạnh đó, tác giả cung cấp một số hoạt động thực hành mĩ thuật cho
trẻ ở trường mầm non. Điểm đặc biệt ở tài liệu này là phần lớn các bài tạo hình đều
được thực hiện dựa trên việc sử dụng các vật liệu dễ tìm trong sinh hoạt hằng ngày.
2.2. Ở trong nước
Trong những năm gần đây đã có nhiều công trình, đề tài nghiên cứu về quản
lý giáo dục, quản lý đào tạo nói chung và quản lý dạy học bậc mầm non nói riêng.
Cụ thể:
Tác giả Nguyễn Quốc Toản (2012), Với tác phẩm Giáo trình phương pháp tổ
chức hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non, Trường Đại học Huế, Nxb Đại học sư

phạm. Trong cuốn sách này tác giả đã hệ thống hóa được một số vấn đề lý luận liên
quan đến giáo dục mầm non, quá trình tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non
và các nhân tố ảnh hưởng đến việc tổ chức thực hiện quá trình này cũng được tác
giả quan tâm phân tích khá chi tiết [31].
Năm 2002 tác giả Phạm Thị Hòa xuất bản Giáo trình phương pháp giáo dục
âm nhạc trong trường mầm non. Trong giáo trình đã nêu ra một số vấn đề chung về
giáo dục âm nhạc trong trường mầm non với những khái niệm cơ bản, những đặc
điểm của giáo dục âm nhạc, các phương pháp dạy hoạt động âm nhạc được tác giả
đưa ra và so sánh qua đó có những gợi ý phù hợp đối với từng cơ sở giáo dục; Các
hình thức tổ chức hoạt động âm nhạc và soạn giáo án tập dạy cũng được tác giả đề
cập và hướng dẫn khá kỹ càng [14].

3


Trong cuốn“Biện pháp quản lý hoạt động dạy học ở các trường mầm non thị
xã Sơn Tây, Thành phố Hà Nội” tác giả Đỗ Thị Tường Vân (2013) đã nêu được cơ
sở lý luận của hoạt động dạy học mầm non, nghiên cứu thực trạng dạy học mầm
non ở thị xã Sơn Tây và đưa ra một số biện pháp để quản lý hoạt động dạy học ở
các trường mầm non thuộc khu vực thị xã Sơn Tây, Thành phố Hà Nội [32].
Tác giả Nguyễn Thị Thu Lương (2016) với tác phẩm Quản lý hoạt động giáo
dục theo chủ đề ở trường mầm non công lập phường 3, quận 10, Thành phố Hồ Chí
Minh, đã nghiên cứu về cơ sở lý luận của hoạt động giáo dục theo chủ đề ở trường
mầm non, tìm hiểu và đánh giá thực trạng về giáo dục tích hợp theo chủ đề tại
trường mầm non công lập phường 3 quận 10, TP Hồ Chí Minh. Từ đó đề xuất một
số biện pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả của hoạt động giáo dục theo chủ đề ở
trường mầm non công lập phường 3, quận 10, TP Hồ Chí Minh [27].
Trong cuốn “Quản lý hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ tại các cơ sở mầm
non tư thục phường Khương Đình, quận Thanh Xuân, Hà Nội”, Tác giả Khuất Thị
Thanh Hiền (2016), đã nghiên cứu cơ sở lí luận về quản lí hoạt động chăm sóc giáo

dục trẻ trong các cơ sở giáo dục mầm non. Đồng thời khảo sát, đánh giá thực trạng
quản lý hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ tại các cơ sở giáo dục ngoài công lập tại
phường Khương Đình, quận Thanh Xuân và nguyên nhân của thực trạng. Trên cơ
sở đó tác giả đã đề xuất được một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng
của hoạt động này tại các cơ sở GDMN ngoài công lập ở phường Khương Đình,
quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội [13].
Ngoài ra, còn có bài viết của các tác giả khác như: Đặng Quốc Bảo với tham
luận “Chiến lược phát triển giáo dục mầm non - một số vấn đề nhìn từ bối cảnh
kinh tế - xã hội nước ta hiện nay” (Những vấn đề về chiến lược phát triển giáo dục
trong thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa) [2]. Trong bài viết này tác giả đã phân
tích bối cảnh kinh tế - xã hội trong thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa và chiến
lượng phát triển giáo dục mầm non. Tác giả Trần Thị Bích Liễu với cuốn sách: “Kỹ
năng và bài tập thực hành quản lý trường mầm non của hiệu trưởng” đã cung cấp
những tri thức khoa học về nghiệp vụ quản lý trường mầm non và hệ thống các bài

4


tập hình thành các kỹ năng cơ bản của người hiệu trưởng [24]. Tác giả này còn có
bài viết “Một số biện pháp nâng cao chất lượng lập kế hoạch của Hiệu trưởng
trường mầm non” đã mô tả các biện pháp lập kế hoạch trong quá trình quản lí nhà
trường của hiệu trưởng các trường mầm non. Đây là cơ sở để hiệu trưởng quản lí tốt
hơn công tác chăm sóc, giáo dục trẻ tại các trường mầm non nói chung, trong đó có
các trường mầm non tư thục [25]. Tác giả Nguyễn Thị Hoài An với đề tài:
“Biện pháp quản lý mầm non tư thục ở Hà Nội nhằm nâng cao chất lượng chăm
sóc giáo dục trẻ” đã chỉ ra các biện pháp quản lí các cơ sở giáo dục mầm non tư
thục ở Hà Nội [1]. Tác giả Nguyễn Thị Bích Liên với đề tài: “Biện pháp quản lý
chất lượng các trường mầm non theo quan điểm quản lý chất lượng tổng thể” đã
xây dựng quy trình quản lí nhà trường mầm non theo mô hình quản lí chất lượng
tổng thể [23].

Những bài viết trên chủ yếu tập trung nghiên cứu về công tác quản lý giáo
dục, quản lý đào tạo và quản lý dạy học tại các cơ sở giáo dục mầm non trên cả
nước. Tuy nhiên, chưa có một đề tài nào nghiên cứu cụ thể về hoạt động quản lý
hoạt động dạy học các môn nghệ thuật tại các cơ sở mầm non tư thục quận Hoàng
Mai, Hà Nội.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và khảo sát thực trạng quản lý dạy học các
môn nghệ thuật ở các cơ sở mầm non tư thục quận Hoàng Mai, Hà Nội, từ đó đề
xuất một số biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động này.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu một số vấn đề lý luận về quản lý hoạt động dạy học các môn
nghệ thuật ở cơ sở giáo dục mầm non (các khái niệm, hoạt động dạy học các môn
nghệ thuật ở trường mầm non tư thục và quản lý hoạt động này…) để xây dựng cơ
sở lý luận của đề tài.
- Khảo sát thực trạng quản lý hoạt động dạy học các môn nghệ thuật tại các
cơ sở mầm non tư thục quận Hoàng Mai, Hà Nội và các yếu tố ảnh hưởng đến thực
trạng trên.


5


- Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học các môn nghệ thuật tại
các cơ sở mầm non tư thục trên địa bàn quận Hoàng Mai, Hà Nội.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý hoạt động dạy học các môn nghệ thuật tại các cơ sở mầm
non tư thục quận Hoàng Mai, Hà Nội.
4.2. Phạm vi nghiên cứu

Về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động dạy
học các môn nghệ thuật cụ thể là môn giáo dục âm nhạc và hoạt động tạo hình tại
các cơ sở mầm non tư thục trên địa bàn quận Hoàng Mai, Hà Nội.
Về địa bàn nghiên cứu: Đề tài tiến hành nghiên cứu tại 15 cơ sở giáo dục
mầm non tư thục quận Hoàng Mai, Hà Nội: Trường mầm non Mai Ca; Trường mầm
Hoa Hướng Dương School; Trường mầm non Gấu Misa; Trường Mầm non Song
ngữ Thiên An; Trường Mầm non Tư thục Sơn Ca; Trường Mầm non Phương Linh;
Trường Mầm non Thảo Nguyên; Trường mầm non Kangaroo Kids; Trường mầm
non Trẻ Thơ Việt; Trường Mầm non Baby Star; Trường mầm non Mặt Trời Xanh;
Trường mầm non BimBon; Trường mầm non ASG Education; Trường Mầm non
Búp Xanh; Trường mầm non Việt Úc
Về thời gian: Đề tài nghiên cứu các dữ liệu liên quan đến thực trạng quản lý
hoạt động dạy học các môn nghệ thuật tại các cơ sở mầm non tư thục quận Hoàng
Mai, Hà Nội từ năm 2012 - 2016, đề xuất các biện pháp đến năm 2020.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp luận
Tiếp cận quan điểm hệ thống cấu trúc trong nghiên cứu quản lý dạy học là
xem xét các mối quan hệ biện chứng của các thành tố: mục tiêu, nội dung chương
trình; kế hoạch, hoạt động dạy-học; kiểm tra, đánh giá và các phương tiện đảm bảo
cho hoạt động dạy học các môn nghệ thuật tại các cơ sở mầm non tư thục trên địa
bàn quận Hoàng Mai, Hà Nội.

6


Tiếp cận quan điểm lịch sử là muốn nhận thức đúng sự vật hoặc hiện tượng,
phải nắm được lịch sử của sự vật hay là xem xét quá trình phát sinh, tiến trình phát
triển của nó ra làm sao. Như vậy, phải tìm hiểu sự phát triển của quá trình dạy học
các môn nghệ thuật và quản lý quá trình hoạt động dạy học các môn nghệ thuật tại
các cơ sở mầm non tư thục trên địa bàn quận Hoàng Mai, Hà Nội.

Tiếp cận quan điểm thực tiễn, tức là nghiên cứu quản lý hoạt động dạy học
các môn nghệ thuật tại các cơ sở mầm non tư thục trên địa bàn quận Hoàng Mai, Hà
Nội cần phải xuất phát từ thực tiễn để tìm ra những ưu điểm và hạn chế, thuận lợi và
khó khăn, những vấn đề nổi cộm, cấp thiết, phát hiện nguyên nhân để giải quyết
nhằm cải thiện thực trạng và đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học các
môn nghệ thuật tại các cơ sở mầm non tư thục trên địa bàn quận Hoàng Mai, Hà Nội.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
5.2.1. Phương pháp nghiên cứu văn bản, tài liệu
Mục đích của phương pháp: Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu này
nhằm mục đích tổng hợp, phân tích tài liệu và văn bản có liên quan đến quản lý dạy
học bậc mầm non để xây dựng cơ sở lý luận của đề tài.
Nội dung và cách thức thực hiện: Tìm đọc và tổng hợp các tài liệu, văn bản
liên quan đến quản lý hoạt động dạy học nói chung và dạy học các môn nghệ thuật
nói riêng, các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý hoạt động này. Từ đó phân tích, tổng
hợp, khái quát hoá vấn đề để xây dựng cơ sở lý luận nghiên cứu của đề tài.
5.2.2. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi
Phương pháp này được sử dụng nhằm mục đích phát hiện thực trạng dạy học
các môn nghệ thuật và quản lý hoạt động dạy học các môn nghệ thuật tại các cơ sở
mầm non tư thục quận Hoàng Mai, Hà Nội cũng như các yếu tố ảnh hưởng tới quản
lý hoạt động này.
Nội dung và cách thức thực hiện: Xây dựng 01 phiếu điều tra gồm 20 câu hỏi
để nghiên cứu thực trạng dạy học các môn học nghệ thuật và quản lý hoạt động dạy
học các môn này tại các cơ sở mầm non tư thục quận Hoàng Mai, Hà Nội cũng như
các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý hoạt động này (xem phụ lục số 01).

7


Tiến hành phát phiếu điều tra cho 300 cán bộ, giáo viên và phụ huynh của
các cơ sở mầm non tư thục trên địa bàn quận. Mỗi khách thể trả lời độc lập một

phiếu điều tra. Trước khi trả lời, các khách thể được hướng dẫn để hiểu mục đích và
yêu cầu trả lời ở các nội dung của phiếu.
5.2.3. Phương pháp phỏng vấn sâu
Mục đích của phương pháp: Phương pháp này được sử dụng nhằm mục đích
để tìm hiểu quan điểm của lãnh đạo, cán bộ, giáo viên và phụ huynh về quản lý hoạt
động dạy học các môn nghệ thuật tại các cơ sở mầm non tư thục quận Hoàng Mai,
Hà Nội cũng như các biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động này để bổ
sung cho phương pháp điều tra bằng bảng hỏi.
Nội dung và cách thực hiện: Xây dựng 01 mẫu phiếu phỏng vấn gồm 05 câu
hỏi. Tiến hành phỏng vấn sâu 30 người (gồm 5 hiệu trưởng, 10 giáo viên
và 15
phụ huynh) sau khi các đối tượng này tham gia khảo sát bằng bảng hỏi .
5.2.4. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
Mục đích của phương pháp: Thu thập thông tin và kinh nghiệm của các nhà
quản lý, giảng viên có kinh nghiệm để xác định tính cần thiết và tính khả thi của các
biện pháp đề xuất.
Nội dung của phương pháp: Nghiên cứu và tổng kết kinh nghiệm quản lý
hoạt động dạy học các môn nghệ thuật tại các cơ sở mầm non tư thục quận Hoàng
Mai, Hà Nội để rút ra bài học kinh nghiệm trong quản lý hoạt động này.
Cách thức thực hiện: Xem xét các báo cáo tổng kết hoạt động dạy các môn
học nghệ thuật của các cơ sở mầm non, các những thành công, hạn chế của công tác
đào tạo, các ý kiến đề xuất.
5.2.5. Phương pháp chuyên gia
Mục đích của phương pháp: phương pháp này được sử dụng nhằm mục đích
tham khảo ý kiến của các chuyên gia về các biện pháp quản lý hoạt động dạy học
các môn nghệ thuật tại các cơ sở mầm non tư thục quận Hoàng Mai.


8

Nội dung và cách thức thực hiện: Thu thập thông tin tin cậy và xin ý kiến
đóng góp từ các chuyên gia có kinh nghiệm trong quản lý hoạt động dạy học nói
chung và quản lý hoạt động dạy học các môn nghệ thuật nói riêng .
5.2.6. Phương pháp quan sát
Mục đích của phương pháp: Phương pháp quan sát giúp tác giả đánh giá
đúng thực trạng quản lý hoạt động dạy học các môn nghệ thuật tại các cơ sở mầm
non tư thục trên địa bàn quận Hoàng Mai.
Nội dung và cách thức thực hiện: Ghi chép lại các hoạt động quản lý dạy học
các môn nghệ thuật một số trường mầm non tư thục thuộc danh sách các cơ sở
nghiên cứu.
5.2.7. Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học
Mục đích của phương pháp: Sử dụng phương pháp thống kê toán học để xử
lý kết quả nghiên cứu đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy cao.
Nội dung và cách thức thực hiện: Dùng các công thức toán thống kê để xử lý
kết quả khảo sát, định lượng kết quả nghiên cứu và các nhận xét, đánh giá khoa học.
Trong luận văn này, chúng tôi sẽ chủ yếu sử dụng công thức toán học để tính tỷ lệ
phần trăm, điểm trung bình.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
6.1. Ý nghĩa lý luận
- Luận văn đã bổ sung và làm phong phú thêm hệ thống lý luận về quản lý,
quản lý giáo dục, hoạt động dạy học các môn nghệ thuật và quản lý hoạt động dạy
học các môn nghệ thuật ở các cơ sở giáo dục mầm non tư thục.
- Luận văn cũng góp phần làm rõ vai trò của hoạt động dạy học các môn
nghệ thuật đối với việc đổi mới hoạt động giáo dục mầm non ở các cơ sở mầm non
tư thục. Đồng thời phân tích được các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy
học các môn nghệ thuật ở các cơ sở mầm non tư thục dưới góc độ lý luận.

9

6.2. Ý nghĩa thực tiễn
- Luận văn đã cung cấp được thực trạng về quản lý hoạt động dạy học các
môn nghệ thuật tại các cơ sở mầm non tư thục trên địa bàn quận Hoàng Mai, Hà
Nội và các yếu tố chủ quan, khách quan tác động đến công tác quản lý này.
- Những kết quả nghiên cứu của luận văn sẽ góp phần giúp các cơ quan ban
ngành, các nhà quản lý giáo dục, các trường cao đẳng, đại học đào tạo ngành
sư phạm mầm non có thể đánh giá lại về cách thức tổ chức, đào tạo, quản lý hoạt
động dạy học các môn nghệ thuật ở các cơ sở giáo dục mầm non để mang lại
hiệu quả giáo dục tốt nhất cho trẻ.
- Đồng thời, kết quả nghiên cứu của luận văn sẽ là cơ sở để đề xuất một số
biện pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý hoạt động dạy học các môn nghệ
thuật tại các cơ sở mầm non tư thục trên địa bàn quận Hoàng Mai, Hà Nội.
7. Cơ cấu của luận văn
Ngoài mở đầu, kết luận, kiến nghị, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục,
luận văn bao gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học các môn nghệ thuật ở
trường mầm non
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động dạy học các môn nghệ thuật tại các
cơ sở mầm non tư thục trên địa bàn quận Hoàng Mai, Hà Nội.
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động dạy học các môn nghệ thuật tại các
cơ sở mầm non tư thục trên địa bàn quận Hoàng Mai, Hà Nội.

10


Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CÁC MÔN
NGHỆ THUẬT Ở TRƯỜNG MẦM NON
1.1. Một số khái niệm cơ bản

1.1.1. Quản lý
Theo tác giả Peter Drucker (1999) trong tác phẩm “Những thách thức quản
lý đối với thế kỷ 21” đưa ra luận cứ: Quản lý là một thực thể, một cơ quan chức
năng cụ thể và phân biệt rõ ràng của bất kỳ tổ chức nào, dù đó là đơn vị sản xuất
kinh doanh, cơ quan chính phủ, trường học, bệnh viện hay nhà hát... Theo Drucker
phải thực hành những nguyên tắc sau để đảm bảo đúng tinh thần xuyên suốt của
quản lý: Phải có yêu cầu cao về kết quả công việc, không chấp nhận kết quả kém
hay tầm thường, chế độ thưởng phải dựa vào kết quả công việc [29, tr88].
Theo H.Koontz (1992), thì quản lý là một hoạt động thiết yếu, nó đảm bảo
phối hợp những nỗ lực hoạt động cá nhân nhằm đạt được các mục đích của nhóm
(tổ chức) [11, tr78]
Ở trong nước cũng có rất nhiều định nghĩa khác nhau về quản lý. Theo tác
giả Đặng Quốc Bảo thì “Quản lý gồm hai quá trình tích hợp vào nhau, quá trình
“quản” gồm sự coi sóc giữ gìn duy trì ở trạng thái ổn định, quá trình “lý” gồm sửa
sang sắp xếp, đưa hệ vào thế “phát triển”” [2, tr21].
Theo các tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc; “Quản lý là quá
trình đạt đến mục tiêu của tổ chức bằng cách vận dụng các chức năng kế hoạch hóa,
tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra” [8].
Còn tác giả Hà Sĩ Hồ thì cho rằng: “Quản lý là quá trình tác động có định
hướng, có tổ chức lựa chọn trong số các tác động có thể có, dựa trên các thông tin
về thực trạng của đối tượng và môi trường, nhằm giữ cho sự vận hành của đối tượng
được ổn định và làm cho nó phát triển tới mục đích đã định” [16].
Có thể nói rằng, những quan điểm nói trên tuy khác nhau về cách diễn đạt,
về góc độ tiếp cận, song đều gặp nhau ở nội dung cơ bản của khái niệm quản lý đó

11