SKKN Dạy Toán 1 sao cho có hiệu quả

Cộng hoà xã hội chủ nghĩa việt nam

Độc lập Tự do Hạnh phúc

Sáng kiến kinh nghiệm
Tên đề tài : Dy Toỏn 1 sao cho cú hiu qu.
Ngời thực hiện:INH TH SM
Chức vụ : PHT ph trỏch chuyờn mụn
Đơn vị : Trờng Tiểu học Mng Mựn

Phần thứ nhất
I./ Đặt vấn đề :
1./ Lý do chọn đề tài : Môn Toán 1 có vai trò rất quan trọng trong chơng
trình dạy học ở bậc Tiểu học.Vì lớp học này là lớp học nền móng cho
các lớp học trên. Nội dung của môn toán lớp 1 có những kiến thức cơ bản
ban đầu về số học, các số tự nhiên; các đại lợng thông dụng, Phép cộng,
phép trừ không nhớ trong phạm vi 100.Tính giá trị của biểu thức có
đến hai dấu phép tính cộng, trừ (trong các trờng hợp đơn giản).Chính
vì thế môn Toán 1 là cơ sở ban đầu để các em có thể tiếp thu tốt chơng trình học toán của cả cấp học .Dạy tốt,học tốt môn Toán 1 giúp các
em có lòng say mê môn Toán và ham học môn Toán .Chính vì lẽ đó Tôi
luôn trăn trở và tìm cách dạy sao cho có hiệu quả.Năm học 2010-2011
này tôi lại đợc giao ph trỏch chuyờn mụn trong ú cú khối 1.Đây là khối lớp
hầu hết các em là ngời dân tộc,sự giao tiếp ngôn ngữ Tiếng việt của
các em rất hạn chế việc học và tiếp thu môn Toán lại càng khó
khăn.Chính vì thế Tôi chọn đề tài dy Toỏn 1 sao cho cú hiu qu. Để
mong sao tìm ra giải pháp thích hợp nhất dạy cho các em có chất lợng
nhất góp phần củng cố niềm tin vào việc học tập môn Toán của các em
là ngời dân tộc nói chung và cho học sinh lớp 1 nói riêng

Phần thứ hai

Nội dung nghiên cứu
I./ Mục đích nghiên cứu đề tài:
-Nghiên cứu đề tài nhằm giúp cho các em học sinh lớp 1 nắm
chắc đợc nội dung toán 1 bao gồm:
A./ Phần số học
1. Các số đến 10.Phép cộng và phép trừ trong phạm vi 10
+ Đếm ,đọc ,viết so sánh các số đến 10

1


+ Bớc đầu giới thiệu đợc phép cộng và phép trừ
+ Bảng cộng và bảng tr trong phạm vi 10.Số 0 trong phép cộng
phép trừ
2. Các số đến 100. Phép cộng và phép trừ không nhớ trong phạm vi 100
+ Đếm,đọc,viết so sánh các số đến 100.Giới thiệu đơn
vị,chục,tia số
+ Phép cộng và phép trừ không nhớ trong phạm vi 100
+ Tính giá trị của biểu thức số có đến 2 dấu phép tínhcộng,
trừ( Trong các trờng hợp đơn giản)
B./Đại lợng và đo đại lợng
1. Đơn vị đo độ dài( Xăng- ti- mét) cm. Đo và ớc lợng độ dài
2./ Tuần lễ ngày trong tuần,đọc giờ đúng trên đồng hồ,dọc lịc hàng
ngày
C./ Yếu tố hình học
1./ Nhận dạng bớc đầu về hình vuông,hình tam giác ,hình tròn
2./ Giới thiệu về điểm, đoạn thẳng,điểm ở trong và điểm ở ngoài
một hình
3./ Thực hành vẽ đoạn thẳng,gấp hình ,cắt hình.
D./ Giải bài toán có lời văn

1./ Giới thiệu bài toán có lời văn
2./ Giải các bài toán bằng một phép cộng hoặc một phép trừ,chủ yếu là
các bài toán thêm bớt một số đơn vị
Từ các nội dung trên đối chứng với các yêu cầu kĩ năng tối thiểu mà chơng trình giáo dục phổ thông theo Quyết định số 16/2006 QĐ-BGD.ĐT
ngày 05/5/2006 của Bộ trởng Bộ giáo dục và đào tạo quy định để lựa
chọn ra các phơng pháp phù hợp giảng dạy cho các em sao có hiệu quả
cao nhất
II./ Đối tợng và phạm vi nghiên cứu
1./ Đối tợng là học sinh lớp 1A1v lp 1A2 của năm học 2010-2011
2./ Phạm vi nghiên cứu : Nội dung Toán lớp 1 chơng trình SGK cải
cách, các bài soạn mẫu và thực chất phơng pháp giảng dạy của các giáo
viên trong khối 1 năm học 2010-2011( Thông qua việc dự giờ)
Nhiệm vụ nghiên cứu
1./ Khảo sát đánh giá thực tế học sinh:
Vào giữa học kì I Tôi xin phép BGH đợc khảo sát đánh giá chất lợng học
tập môn Toán của 2 lớp 1 để có đối tợng so sánh.Cụ thể có kết quả nh
sau:
Tên lớp
1A TT

T/S H.sinh
18

Giỏi
0

Khá
2
2

TB
8

Yếu
8


1 A2TT

18

0

1

7

9

Sau khi khảo sát xong,tôi tiến hành áp dụng phơng pháp dạy học mới và
lập kế hoạch thực hiện cụ thể nh sau:
2./ Phơng pháp nghiên cứu và biện pháp nghiên cứu
+ Tìm hiểu phơng pháp dạy học có hiệu quả
- Nghiên cứu tìm tòi tài liệu về việc đổi mới và nâng cao hiệu quả
dạy toán 1
- Học hỏi cho mình có vốn kiến thức chắc chắn về giảng dạy môn
toán lớp 1
- Kiên trì và công phu
- Thờng xuyên gần gũi, quan tâm ,động viên các em
- Tích cực hoá hoạt động của trò đó là phơng pháp lấy H/S làm

trung tâm.Trong đó thầy đóng vai trò tổ chức .trò tìm tòi và tự
khám phá,bộc lộ ý kiến của mình
- Từ mục đích và lí luận trên Tôi tổ chức dạy học môn Toán lớp 1
trong năm học này nh sau:
Phần nội
dung
1./ các số
đến 100

Mức độ cần đạt

Phơng pháp giảng dạy

1. Biết đếm đọc viết 1- Cho HS tập đếm từ 1 đến 10 các số
bằng cách sử dụng que tính hay dùng các
các số đến 10
2./Biết đếm ,đọc
viết các số đến 100
3./Biết viết số có hai
chữ số thành tổng
của số chục và số
đơn vị
4./ Nhận biết số lợng
của một nhóm đối tợng

vật thật nh bông hoa,tranh các con vật
để gay hứng thú cho các em
2- Cho các em viết số và ghi lại cách đọc
số trong phạm vi 100( Số có hai chữ số )
chẳng hạn; Viết theo mẫu: Sáu mơi mốt:

61;Sáu mơI lăm:65
3Viết vào chỗ chấm theo mẫu:
+ Số 87 gồm 8 chục và 7 đơn vị ta viết
87=80+7
+ Số 59 gồmchục vàđơn vị; ta
viết59=+
+ Tính nhẩm: 30+6= 36
60 + 9=
20+5=
70 + 2=
4 Viết số thích hợp vào chỗ trống :

5./ Biết so sánh các số
trong phạm vi 100
5./ GV cho HS sử dụng các lớn hơn ,bé
hơn,bằng nhau và các dấu>,<,= khi so
sánh 2 số
+Trong phạm vi 10
VD: >
4. 5
2. 5

3


<

?

7..3

8..4
=

4..4

3 3
+ Trong phạm vi 100 VD: >
<

6./ Bớc đầu nhận biết
thứ tự các số trên tia
số

2./ Phép
cộng và
phép trừ
trong
phạm vi
10

?

3450

25.45
=

6262

78.69
+ Xác định số lớn nhất,số bé nhất trong
một nhóm các số cho trớc( Sử dụng các từ
bé nhất. Lớn nhấtVD: Khoanh vào số
lớn nhất trong các số: 72,68,80Hay khoanh
vào số bé nhất:64,58,92
+ Sắp xếp các số theo thứ tự từ bé đến
lớn hoặc từ lớn đến bé.VD: Viết các số
74,56,32 theo thứ tự từ lớn đến bé hoặc
từ bé đến lớn
6./ Cho hs điền số thích hợp vào dới mỗi
vạch của tia số,rồi đọc các số đó
_________________________________
10




18

1./ Gv đa ra một mô hình,hoặc hình vẽ
1./ Sử dụng các mô
hình,hình vẽ,thao tác sau đó cho HS viết phép tính vào cho
thích hợp
để minh hoạ,nhận
biết ý nghĩa của
phép cộng

2./ Thuộc bảng cộng
trong phạm vi 10 và

biết cộng nhẩm trong
phạm vi 10
3./ Thuộc bảng trừ
trong phạm vi 10 và
biết trừ nhẩm trong
phạm vi 10
4./ Bớc đầu nhận biết
về vai trò của số 0
trong phép cộng và
phép trừ

2./ Cho Hs tính nhẩm: 5 +3 = ; 2 + 8
= .
Hoặc cho các em làm 2
5
6
+4
+3
+4
3./ GV đa ra các phép toán cho HS thực
hiện:
a/Tính nhẩm: 7 4 =.;
10 - 5 =
.
b./ Tính
9
7
10
- 4
- 5

- 4

.
.
4./ Cho HS thực hiện các dạng sau:
5 +0=5
0 + 5= 5
5 - 5
= 0

4


5./ Biết dựa vào các
bảng cộng, trừ để
tìm một thành phần
cha biết trong phép
tính
6./Biết tính giá trị các
biểu thức số có đến
hai dấu phép tính
cộng,trừ( Tính theo tt
từ trái qua phải)
3./ Phép
1./ Biết đặt tính
cộng và
theo cột dọc& thực
phép trừ
hiện phép cộng,phép
không nhở trừ các số không nhớ

trong
trong phạm vi 100
phạm vi
100
2./ Biết cộng trừ nhẩm
(không nhớ) :Số Tròn
chục
- Số có hai chữ số với
số có 1 chữ số

5./ Gv đa ra dạng toán sau cho HS thực
hiện
Vd: Số ?
. + 2 = 5 ; 3 + .= 6 ; 7 -
= 1
VD cho HS tính nhẩm:
5 + 1 +2 =. ; 9 -3 -2 = ; 9 - 5
+ 1 =
1. Gv hớng dẫn các em cách đặt phép
tính theo hàng dọc( Hàng trăm thẳng
hàng trăm,hàng chục thẳng hàng
chục,hàng đơn vị thẳng hàng đơn vị )
VD: 37
23
100
+18
+ 21
- 64
+ Đặt tính rồi tính: 25 + 13
45 +

25.
2./ Hớng dẫn HS thực hiện các phép tính
nhẩm sau:
- Trờng hợp 1 : 20 + 30 = .;
60 30 = .
-Trờng hợp 2 : 15 + 1
= ;
38 2 =
80 + 6 = .; 95 5 =

Phần đại lợng và đo đại lợng

1./ Độ dài

1-Biết xăng ti mét
là một đơn vị dùng
để đo độ dài; biết
đọc, viết số đo độ
dài trong phạm vi
100cm
2- Biết dùng thớc
thẳng có vạch thành
cm để đo độ dài các
đoạn thẳng( Trong
phạm vi 20cm) rồi viết
các số đo.
3- Biết thực hiện
phép tính với các số

-1 Gv dùng các loại thớc đo có vạch sẵn

để HS tập nhận biết độ dài 1 cm và viết
,đọc đợc các số đó

-2 Giáo viên đa ra một số đoạn thẳng có
kích thớc khác nhau .Sau đó cho các em
tập đo và viết kết quả( Có thể tổ chức
thi gữa các nhóm với nhau
VD: Cho các đoạn thẳng sau.Hãy đo và
viết kết quả
_______________________________
__________________
___________________________
-3 Đối với phần này GV cho các em thực
hiện theo mẫu sau:
5


2./ Thời
gian

đo theo đơn vị cm

20 cm + 10 cm = 30 cm
30 cm +
50 cm =
32 cm + 12 cm =
40 cm 10 cm =
1./ Dạy phần này Gv hớng dẫn các em
1./ Biết mỗi tuần lễ có nắm bắt đợc: Các em đi học các ngày
7 ngày và tên gọi thứ

học từ thứ hai đến thứ sáu trong tuần
tự các ngày trong tuần cộng thêm 2 ngày các em đợc nghỉ đó là
thứ bảy và chủ nhật ,nên 1 tuần có 7 ngày
lễ
2./ Trong phần này Gv su tầm nhiều loại
2./ Biết xem lịch các
lịch khác nhau( Lịch dùng treo tờng,lịch
loại
để bàn,lịch tờ hàng ngày ) mang đến lớp
và hớng dẫn cho các em
3./ Phần này GV có thể sử dụng các mô
3./ Biết đọc giờ đúng hình hay đồng hồ thật để hớng dẫn các
em xem giờ đúng với nhiều kiểu giờ khác
trên đồng hồ
nhau
Yêú tố hình học

1. Bớc đầu nhận biết
các hình sau:
- Hình tam giác
- Hình vuông
- Hình tròn
2./ Nhận ra hình
vuông,hình tam
giác ,hình tròn từ các
vật thật
- Biết xếp ghép hình
đơn giản
3./ Bớc đầu nhận biết
về diiểm, đoạn

thẳng
4./ Biết nối hai điểm
để có đoạn thẳng
5./ Biết vẽ đoạn
thẳng có độ dài
không quá 10 cm
6./ Biết nối các điểm
để có hình tam
giác ,hình vuông

1./ Dạy phần này GV thực hiện nh sau:
+ Đa ra một số hình (Tam giác,hình tròn,
hình vuông) cho các em điền tên vào dới
mỗi hình hoặc cho các em tập tô màu
vào các hình này
VD: Điền tên vào dới mỗi hình sau:

2./ Đối với dạng này GV cho các em nhìn
các vật có dạng hình vuông, hình tam
giác, hình tròn để so sánh và nhận ra
nh cái trống có mặt hình tròn,mặt ghế
ngồi có dạng hình vuông, Cánh ngôi sao
trên lá cờ Tổ Quốc có dạng hình tam
giác
3./ GV đa ra các điểm (và đoạn thẳng)
hớng dẫn để HS biết gọi tên điểm
VD:
. A
Điểm A
. B

Điểm B
M

____________________
Đoạn thẳng MN

N

6./
GV đa ra các điểm và cho các em
nối các điểm đó dể thành hình mới
VD:
Cho các điểm sau ,hãy nối các
điểm này để thành hình tam giác,
hình vuông
A .
M .
.
6


N

7./ Bớc đầu nhận biết
về điểm ở trong và
điểm ở ngoài một
hình

B .
.C

P .
Q
7./ Gv đa ra bài tập trắc nghiệm ssau:
+ Đúng ghi đúng,sai ghi sai
- Điểm A ở trong hình vuông
- Điểm B ở ngoài hình vuông
- Điểm E ở ngoài hình vuông
- Điểm I ở ngoài hình vuông

.

.
B

. A

Giải toán có lời văn

Biết giải các bài toán
có lời văn về thêm,
bớt( Giải bằng một
phép cộng hoặc bằng
một phép trừ ) Và
trình bày bài giải
gồm :Câu lời
giải,phép tính, đáp
số

Loại toán này giáo viên hớng dẫn các em
cách trả lời câu hỏi,cách thể hiện phép

tính theo hàng ngang
VD : Lúc đầu tổ em có 6 bạn,ssau thêm 3
bạn nữa .Hỏi tổ em có tất cả bao nhiêu
bạn ?
Bài giải
Tổ em có tất cả là:
6 + 3 = 9 (bạn )
Đáp số : 9 bạn
Hay: Nam có 5 cái kẹo .Nam cho bạn 2
cái .Hỏi Nam còn lại mấy cái kẹo
Bài giải
Số kẹo Nam còn lại là :
5 - 2 = 3 ( cái)
Đáp số : 3 cái kẹo

3. Với những việc làm nh trên đến hết học kì I khảo sát lại có kết quả
nh sau:
Tên lớp
1A TT
1 A2TT

T/Số HS
18
18

Giỏi
2
0

Khá

4
2

TB
8
11

Yếu
4
5

Qua kết quả trên Tôi thấy việc áp dụng phơng pháp dạy học mới của tôi
đã có hiệu quả.HS phấn khởi tự tin tiếp thu bài tốt, và cũng từ đây Tôi
tự điều chỉnh phơng pháp dạy của mình bổ khuyết những phần mà
qua thực tế giảng dạy thấy còn vớng mắc nh hệ thống câu hỏi gợi mở

7


phải cụ thể rõ ràng hơn hay đối với những em phát âm tiếng việt cha
thạo thì giáo viên phải hớng dẫn tỉ mỉ hơn thậm chí còn phải sử dụng
cả ngôn ngữ tiếng địa phơng để hớng dẫn các em.Qua các việc làm
đó cuối năm khảo sát lại tôi thấy kết quả nh sau:
Tên lớp
1A TT
1 P.Pẻn

T/Số HS
18
18

Giỏi
5
2

Khá
9
4

TB
4
9

Yếu
0
2

Phần thứ III
I./Bài học kinh nghiệm
Qua việc áp dụng phơng pháp dạy học mới nhằm nâng cao chất lợng
giảng dạy môn Toán ở lớp 1 Tôi tự rút ra một số bài học kinh nghiệm cho
bản thân mình nh sau:
1 là: Là giáo viên phải thực sự tâm huyết với nghề,không ngừng học hỏi
để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ
2là: Giáo viên cần phải có đủ lợng kiến thức cần thiết ,vững vàng
,chắc chắn.Cần đọc tham khảo nhiều loại sách báo và các loại tạp chí
phục vụ cho công tác giảng dạy
3 là : Phải tích cực tham gia các buổi sinh hoạt chuyên đề ,các chu kì
bồi dỡng hè,các lớp tập huấn về công tác chuyên môn nghiệp vụ phục vụ
cho công tác giảng dạy

4 là: Khiêm tốn học hỏi tiếp thu tích cực các ý kiến góp ý chân thành
của đồng chí đồng nghiệp
5 là : Luôn động viên ,quan tâm tạo điều kiện cho các em HS có cơ hội
tốt để các em học tập có kết quả cao.
II./ Những ý kiến đề xuất
1 Đối với phòng giáo dục: Cung cấp thêm đồ dùng thiết bị phục vụ cho
công tác giảng dạy của thầy và trò
- Tạo điều kiện để các trờng vùng sâu vùng xa có điều kiện đi tham
quan học tập các trờng bạn có điều kiện để giao lu và học hỏi thêm
kinh nghiệm trong việc nâng cao chất lợng giảng dạy

Kết luận
Sau một năm học áp dụng việc nâng cao chất lợng dạy học môn toán lớp
1 Tôi thấy đã đạt dợc một số thành quả nhất định .Đến nay 100 % HS
lớp 1 của trờng tôi, các em đã đọc thông ,viết thạo ,có những kĩ năng
về môn Toán cần thiết nh các em đã có thể thực hiện đợc các nội dung
môn Toán có trong chơng trình,biết ứng dụng giải toán bằng các cách
đặt tính,giải toán có lời văn theo mẫu quy định.Và bớc đầu đã có
những nhận biết về các hình đơn gián nh hình tam giác, hình
8


vuông,hình trònbằng việc chỉ ra đợc cũng nh cắt và ghép hình.Tuy
nhiên đây cũng mới chỉ là những thành quả ban đầu Tôi sẽ cố gắng
vận dụng trong những năm học tiếp theo để càng ngày càng hoàn
thiện hơn về phơng pháp giảng dạy của mình . Rất mong các cơ quan
hữu trách tạo điều kiện giúp đỡ Tôi xin trân thành cảm ơn.
Mng Mựn, ngy thỏng
nm 2011
Ngi vit

Xỏc nhn ca nh trng

9


10


11


12


Đinh Thị Sâm

13