CHƯƠNG 4:
QUẢN TRỊ RỦI RO
TRONG VAY VÀ NỢ QUỐC TẾ
QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG VAY VÀ NỢ QUỐC TẾ
TỔNG
QUAN
VỀ
RỦI
RO
TRONG
VAY
VÀ
NỢ
QUỐC
TẾ
KHÁI
NIỆM
VỀ
RỦI
RO
“Rủi
ro
là
những
bất
trắc
có
thể
đo
lường
được.
Rủi
ro
vừa
mang
tính
tích
cực
vừa
mang
tính
tiêu
cực.
Rủi
ro
có
thể
mang
tới
những
tổn
thất,
mất
mát,
nguy
hiểm
cho
con
người
nhưng
cũng
có
thể
mang
tới
những
cơ
hội”.
QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG VAY VÀ NỢ QUỐC TẾ
TỔNG
QUAN
VỀ
RỦI
RO
TRONG
VAY
VÀ
NỢ
QUỐC
TẾ
KHÁI
NIỆM
VỀ
RỦI
RO
Rủi
ro
trong
vay
và
nợ
quốc
tế
đựoc
hiểu
là
sự
bất
trắc
xảy
ra
ngoài
sự
kỳ
vọng
của
các
chủ
thể
trong
quan
hệ
tín
dụng
quốc
tế
dẫn
đến
sự
biến
động
đối
với
các
khoản
nợ
quốc
tế,
trước
hết
là
tác
động
tới
tài
chính
làm
tăng
chi
phí
vay,
tăng
chi
ngân
sách
của
chủ
thể
và
có
thể
làm
chủ
thể
mất
khả
năng
thanh
toán
nợ,
vỡ
nợ
TỔNG QUAN VỀ RỦI RO TRONG VAY VÀ NỢ QUỐC TẾ
PHÂN
LOẠI
RỦI
RO
TRONG
VAY
VÀ
NỢ
QUỐC
TẾ
① Rủi
ro
tỷ
giá
hối
đoái
② Rủi
ro
lãi
suất
③ Rủi
ro
giá
cả
④ Rủi
ro
hoạt
động
TỔNG QUAN VỀ RỦI RO TRONG VAY VÀ NỢ QUỐC TẾ
PHÂN
LOẠI
RỦI
RO
TRONG
VAY
VÀ
NỢ
QUỐC
TẾ
⑤ Rủi
ro
thanh
khoản
⑥ Rủi
ro
đảo
nợ
⑦ Rủi
ro
công
nợ
bất
thường
(nợ
dự
phòng)
.
QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG VAY VÀ NỢ QUỐC TẾ
KHÁI
NIỆM
Quản
trị
rủi
ro
trong
vay
và
nợ
quốc
là
quá
trình
xử
lý
các
rủi
ro
trong
quá
trình
vay
nợ
(trước
khi
vay
nợ,
trong
khi
vay
nợ
và
sau
khi
vay
nợ)
một
cách
có
hệ
thống,
khoa
học,
toàn
diện
thông
qua
các
hoạt
động
nhận
diện
và
đánh
giá
rủi
ro.
Xây
dựng
và
thực
thi
các
kế
hoạch
phòng
ngừa
ngăn
chặn
rủi
ro
xảy
ra,
thực
hiện
việc
kiểm
soát,
giảm
thiểu
những
tổn
thất
gây
ra
cho
chủ
thể
đi
vay
một
khi
xảy
ra
rủi
ro
cũng
như
dự
phòng
về
tài
chính
để
bù
đắp
cho
tổn
thất
đó.
QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG VAY VÀ NỢ QUỐC TẾ
SỰ
CẦN
THIẾT
Ø Hoạt
động
quản
trị
rủi
ro
sẽ
giúp
cho
các
chủ
thể
tránh
khỏi
nguy
cơ
vỡ
nợ
hay
phá
sản.
Ø Hoạt
động
quản
trị
rủi
ro
trong
vay
và
nợ
quốc
tế
có
đóng
góp
trực
tiếp
vào
việc
giảm
chi
phí
sử
dụng
vốn,
tăng
hiệu
quả
hoạt
động
của
chủ
thể
nhờ
vào
hoạt
động
kiểm
soát
chi
phí
liên
quan
đến
rủi
ro
của
vốn
vay
nước
ngoài.
Ø Hoạt
động
quản
trị
rủi
ro
trong
vay
và
nợ
quốc
tế
còn
giúp
chủ
thể
đi
vay
tránh
được
những
giảm
sút
về
thu
nhập
hoặc
thiệt
hai
về
tài
sản.
QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG VAY VÀ NỢ QUỐC TẾ
NỘI
DUNG
NHẬN
DẠNG
VÀ
PHÂN
TÍCH
RỦI
RO
² Nhận
dạng
rủi
ro
nhằm
thu
thập
các
thông
tin
về
các
đối
tượng
có
thể
gặp
rủi
ro
(tài
sản,
trách
nhiệm
pháp
lý
của
chủ
thể),
các
nguồn
phát
sinh
rủi
ro,
các
yếu
tố
mạo
hiểm,
hiểm
họa,
các
loại
tổn
thất
mà
rủi
ro
có
thể
gây
ra
cho
chủ
thể.
² Trên
cơ
sở
thông
tin
thu
thập
được
sẽ
tiến
hành
phân
tích
rủi
ro
nhằm
xác
định
nguyên
nhân
gây
ra
các
rủi
ro
cũng
như
các
nhân
tố
làm
gia
tăng
khả
năng
xảy
ra
rủi
ro.
QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG VAY VÀ NỢ QUỐC TẾ
NỘI
DUNG
NHẬN
DẠNG
VÀ
PHÂN
TÍCH
RỦI
RO
Nhận
dạng
và
phân
tích
rủi
ro
là
nhằm
đảm
bảo
thiết
lập
chính
sách
nợ
quốc
tế
an
toàn
và
hiệu
quả…
cụ
thể:
Ø Thực
hiện
phân
tích
danh
mục
nợ
công
thường
xuyên
để
đánh
giá
viễn
cảnh
nghĩa
vụ
nợ
tương
lai
và
những
vấn
đề
bất
cập.
Ø Phân
tích
và
đánh
giá
tính
ổn
định
dài
hạn
về
mức
độ
vay
nợ
thông
qua
các
chỉ
tiêu
về
đánh
giá
nợ
công
và
nợ
quốc
tế
.
Đưa
ra
các
mục
tiêu,
chuẩn
mực
cụ
thể
về
các
tham
số
nợ
khác
nhau:
cơ
cấu
các
đồng
tiền,
tỷ
lệ
nợ
ngắn
hạn
trong
tổng
số
nợ,...
QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG VAY VÀ NỢ QUỐC TẾ
NỘI
DUNG
NHẬN
DẠNG
VÀ
PHÂN
TÍCH
RỦI
RO
…
cụ
thể:
Ø Thiết
lập
chính
sách
phát
hành
bảo
lãnh
của
chính
phủ
và
cho
vay
lại
của
chính
phủ.
Ø Xây
dựng
chính
sách
vay
nợ
và
kế
hoạch
vay
nợ
hàng
năm
đối
với
khu
vực
công.
Ø Chuẩn
bị
chiến
lược
vay
nợ
thực
hiện
theo
kế
hoạch
hàng
năm.
QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG VAY VÀ NỢ QUỐC TẾ
NỘI
DUNG
ĐO
LƯỜNG
RỦI
RO
Phân
loại
mức
độ
nghiêm
trọng
của
rủi
ro:
Ø Nhóm
nguy
hiểm
(critical
risks)
Ø Nhóm
quan
trọng
(important
risks)
.
Ø Nhóm
không
quan
trọng
(unimportant
risks)
QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG VAY VÀ NỢ QUỐC TẾ
NỘI
DUNG
ĐO
LƯỜNG
RỦI
RO
Chỉ
tiêu
đánh
giá
mức
độ
nghiêm
trọng
(quy
mô
tổn
thất)
của
rủi
ro:
Ø Mức
độ
tổn
thất
tối
đa
mà
rủi
ro
có
thể
xẩy
ra
cho
doanh
nghiệp
Ø Mức
độ
khả
năng
xảy
ra
tổn
thất
trong
một
khoảng
thời
gian
nhất
định.
QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG VAY VÀ NỢ QUỐC TẾ
NỘI
DUNG
CÁC
CHỈ
TIÊU
ĐÁNH
GIÁ
MỨC
ĐỘ
BỀN
VỮNG
NỢ
ü Tổng
nợ
công
/
GDP
và
nợ
quốc
tế
/
GDP
ü Nợ
công/thu
NSNN
và
nợ
quốc
tế
/
kim
ngạch
xuất
nhập
khẩu
ü Nghĩa
vụ
hoàn
trả
nợ
công
hàng
năm
so
với
GDP
và
thu
NSNN
ü Trả
lãi
vay
/chi
thường
xuyên;
Trả
lãi
vay
/
dự
nợ;
Vay
mới
/
trả
nợ
cũ
ü Nghĩa
vụ
nợ
dự
phòng/
thu
NSNN
ü Tỷ
lệ
NPV
của
nợ
/
xuất
khẩu
(NPV/X)
ü Tỷ
lệ
NPV
của
nợ
/
thu
NSNN
(NPV/DBR)
QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG VAY VÀ NỢ QUỐC TẾ
PHÒNG
NGỪA
RỦI
RO
KIỂM
SOÁT
RỦI
RO
Kiểm
soát
rủi
ro
là
việc
sử
dụng
các
chiến
lược,
các
chương
trình
hành
động,
công
cụ,
kỹ
thuật,…
nhằm
ngăn
ngừa,
né
tránh
hoặc
giảm
thiểu
những
tổn
thất,
những
ảnh
hưởng
không
mong
đợi
của
rủi
ro
đối
với
chủ
thể
đi
vay
QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG VAY VÀ NỢ QUỐC TẾ
PHÒNG
NGỪA
RỦI
RO
KIỂM
SOÁT
RỦI
RO
Các
biện
pháp
kiểm
soát
có
thể
chia
thành
ba
nhóm
sau:
① Né
tránh
rủi
ro
② Ngăn
ngừa
và
giảm
thiểu
rủi
ro
③ Giảm
thiểu
những
tổn
thất
do
rủi
ro
gây
ra
QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG VAY VÀ NỢ QUỐC TẾ
PHÒNG
NGỪA
RỦI
RO
KIỂM
SOÁT
RỦI
RO
Các
chủ
thể
đi
vay
phải
xây
dựng
một
chiến
lược
nợ
chuẩn,
tập
trung
vào
chiến
lược
nợ
trung
và
dài
hạn
bao
gồm
thiết
lập
và
thực
hiện
quyết
định
quản
trị
vay
và
nợ
quốc
tế
xuất
phát
từ
đánh
giá
ảnh
hưỏng
rủi
ro
và
chi
phí
của
các
công
cụ
nợ
khác
nhau.
QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG VAY VÀ NỢ QUỐC TẾ
PHÒNG
NGỪA
RỦI
RO
KIỂM
SOÁT
RỦI
RO
Một
chiến
lược
nợ
chuẩn
đặt
ra
các
đặc
điểm
như:
tỷ
lệ
danh
mục
trong
nước
và
quốc
tế,
phân
đoạn
về
đồng
tiền
nước
ngoài,
cơ
cấu
kỳ
hạn
thanh
toán
và
lãi
suất.
QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG VAY VÀ NỢ QUỐC TẾ
PHÒNG
NGỪA
RỦI
RO
KIỂM
SOÁT
RỦI
RO
Mức
chuẩn
cho
danh
mục
nợ
công
gồm:
² Tỷ
lệ
nợ
trong
nước
và
nợ
nước
ngoài
² Tỷ
lệ
các
đồng
tiền
trong
giỏ
tiền
tệ
đi
vay.
² Cơ
cấu
kỳ
hạn
thanh
toán
² Cơ
cấu
lãi
suất
² Cơ
cấu
tiền
tệ
mong
muốn
cùng
với
sự
phân
chia
nợ
bằng
tiền
nội
tệ
và
ngoại
tệ;
cơ
cấu
nợ
bằng
ngoại
tệ.
² Mô
tả
sơ
lược
kỳ
hạn
nợ
thể
hiện
mức
trần
hoặc
một
tỷ
trọng
của
nợ
hiện
tại
mà
có
thể
sẽ
đến
hạn
hằng
năm
QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG VAY VÀ NỢ QUỐC TẾ
PHÒNG
NGỪA
RỦI
RO
TÀI
TRỢ
RỦI
RO
Ø Chấp
nhận
rủi
ro
và
lập
quỹ
dự
phòng
để
bù
đắp
tổn
thất
nếu
rủi
ro
xảy
ra
Ø Chuyển
giao
hoặc
chia
sẻ
rủi
ro
QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG VAY VÀ NỢ QUỐC TẾ
PHÒNG
NGỪA
RỦI
RO
SỬ
DỤNG
CÁC
CÔNG
CỤ
PHÁI
SINH
QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG VAY VÀ NỢ QUỐC TẾ
PHÒNG
NGỪA
RỦI
RO
XÂY
DỰNG
CÁC
MÔ
HÌNH
QUẢN
TRỊ
RỦI
RO
VAY
VÀ
NỢ
QUỐC
TẾ