Hoạt động của Hội đồng nhân dân cấp huyện từ thực tiễn tỉnh Phú Yên (tt)

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Hội đồng nhân dân là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa
phương, do cử tri địa phương bầu ra, đại diện cho ý chí, nguyện vọng
và quyền làm chủ của nhân dân. Hội đồng nhân dân có vai trò đặc
biệt quan trọng trong việc phát huy dân chủ, đảm bảo quyền lực nhà
nước thuộc về nhân dân, đảm bảo hoạt động đúng đắn của các cơ
quan nhà nước ở địa phương. Hiện nay, khi toàn Đảng, toàn dân đang
nỗ lực xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ
nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân thì vấn đề
đổi mới tổ chức và hoạt động của Hội đồng nhân dân nói chung và
Hội đồng nhân dân cấp huyện nói riêng càng mang tính cấp thiết.
Trong hơn 30 năm đổi mới, chủ trương đổi mới tổ chức và
hoạt động của Hội đồng nhân dân được thể hiện rất rõ trong nhiều
văn kiện của Đảng như: Cương lĩnh năm 1991, Cương lĩnh năm
2011, Văn kiện các Đại hội Đảng lần thứ VI, VII, VIII, IX, X, XI,
XII và các văn kiện Hội nghị Trung ương Đảng các khóa. Những
quan điểm, chủ trương đổi mới tổ chức và hoạt động của Hội đồng
nhân dân trong các Văn kiện của Đảng được Nhà nước cụ thể hóa
thành các văn bản pháp luật và những mô hình thực tiễn để thực hiện.
Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 (khóa X) về đẩy mạnh cải
cách hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của bộ máy nhà
nước đã đề ra chủ trương thực hiện thí điểm không tổ chức Hội đồng
nhân dân cấp quận, huyện, phường. Để cụ thể hóa chủ trương nói
trên, ngày 15/11/2008, Quốc hội khóa XII đã ban hành Nghị quyết số
26/2008/QH12 về việc thực hiện thí điểm không tổ chức Hội đồng
nhân dân huyện, quận, phường ở một số địa phương và Ủy ban
thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 724/2009/UBTVQH,
1

ngày 16/01/2009 thực hiện thí điểm không tổ chức Hội đồng nhân
dân tại 67 huyện, 32 quận, 483 phường của 10 tỉnh, thành phố trong
cả nước.
Qua tổng kết thực tiễn về mô hình thí điểm không tổ chức Hội
đồng nhân dân ở huyện, quận, phường thấy rằng việc thí điểm chỉ
dừng lại ở việc điều chỉnh nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng nhân
dân huyện, quận, phường trước đây cho Hội đồng nhân dân, Ủy ban
nhân dân cấp tỉnh và Ủy ban nhân dân cùng cấp, chưa đổi mới đồng
bộ tổ chức và hoạt động của Ủy ban nhân dân. Vì vậy, Bộ Chính trị
đã có Kết luận số 89-KL/TW, ngày 03/3/2014 về tổng kết thực hiện
thí điểm không tổ chức Hội đồng nhân dân huyện, quận, phường và
Quốc hội ban hành Luật tổ chức chính quyền địa phương ngày
19/6/2015 (thay thế cho Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban
nhân dân năm 2003), trong đó quy định rõ cấp chính quyền địa
phương gồm Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân được tổ chức ở
tất cả các đơn vị hành chính. Chính quyền địa phương ở nông thôn
gồm chính quyền địa phương ở tỉnh, huyện, xã. Chính quyền địa
phương ở đô thị gồm chính quyền địa phương ở thành phố trực thuộc
trung ương, quận, thị xã thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trung
ương, phường, thị trấn.
Trong thời gian qua, hoạt động Hội đồng nhân dân cấp huyện
nói chung và hoạt động Hội đồng nhân dân cấp huyện trên địa bàn
tỉnh Phú Yên nói riêng đã có những chuyển biến tích cực, đổi mới về
nội dung và phương thức hoạt động để nâng cao hiệu quả thực hiện
các chức năng, nhiệm vụ theo quy định của pháp luật, đóng góp tích
cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng
của địa phương.

2

Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm đã đạt được, hoạt động
của HĐND cấp huyện trên địa bàn tỉnh Phú Yên vẫn còn những hạn
chế, tồn tại nhất định như: nhiều nơi hoạt động của HĐND còn mang
tính hình thức; chất lượng kỳ họp HĐND chưa cao; công tác giám sát
của HĐND chưa mang lại nhiều kết quả thiết thực; trong chất vấn và
trả lời chất vấn còn tình trạng nể nang, né tránh; hoạt động tiếp xúc
cử tri, tiếp công dân, tiếp nhận kiến nghị của công dân chưa được
thường xuyên, liên tục; hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND còn
thấp, chưa tương xứng với vị trí, vai trò quan trọng mà Hiến pháp
quy định và nhân dân giao phó.
Từ thực trạng nêu trên cho thấy rằng, việc nghiên cứu lý luận
và thực tiễn về hoạt động của HĐND các cấp nói chung và của
HĐND cấp huyện nói riêng là đòi hỏi khách quan, là yêu cầu cấp
thiết. Đặc biệt việc đi sâu nghiên cứu thực trạng hoạt động của
HĐND cấp huyện trên địa bàn tỉnh Phú Yên, trên cơ sở đó, đưa ra
những quan điểm và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của
Hội đồng nhân dân cấp huyện càng có ý nghĩa thực tiễn quan trọng.
Vì vậy, tác giả chọn đề tài: “Hoạt động của Hội đồng nhân dân cấp
huyện từ thực tiễn tỉnh Phú Yên” để làm luận văn Thạc sĩ luật.
2. Tình hình nghiên cứu
Hiện nay, vấn đề hoạt động của Hội đồng nhân dân được nhiều
tác giả nghiên cứu với các góc độ khá nhau. Tuy nhiên, có thể nói
cho đến nay chưa có một đề tài độc lập đi sâu nghiên cứu hoạt động
của Hội đồng nhân dân cấp huyện ở tỉnh Phú Yên để tổng kết, đánh
giá những thành tựu đạt được và những hạn chế cần khắc phục, qua
đó đưa ra những giải pháp có giá trị thực tiễn nhằm nâng cao hiệu
quả hoạt động của HĐND cấp huyện ở tỉnh Phú Yên. Do vậy, nghiên

3

cứu việc nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND cấp
huyện trên địa bàn tỉnh Phú Yên là việc làm cần thiết.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu những vấn đề lý luận về hoạt động của Hội đồng
nhân dân cấp huyện, để từ đó đánh giá thực trạng hoạt động của Hội
đồng nhân dân cấp huyện tỉnh Phú Yên, nhằm đề xuất những quan
điểm và giải pháp tăng cường hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân
dân cấp huyện ở nước ta hiện nay.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục tiêu nghiên cứu, đề tài thực hiện các nhiệm
vụ sau:
- Nghiên cứu làm rõ những vấn đề lý luận về hoạt động của
Hội đồng nhân dân cấp huyện.
- Đánh giá thực trạng hoạt động của Hội đồng nhân dân cấp
huyện tại tỉnh Phú Yên.
- Đề xuất những quan điểm và giải pháp tăng cường hoạt động
của Hội đồng nhân dân cấp huyện ở nước ta hiện nay.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Hoạt động của Hội đồng nhân dân cấp huyện trên địa bàn tỉnh
Phú Yên.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về thời gian: Nhiệm kỳ Hội đồng nhân dân khóa 2011 –
2016.
- Về không gian: Số liệu khảo sát tại thành phố Tuy Hòa, thị xã
Sông Cầu, tỉnh Phú Yên.
4

5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp luận
Trong quá trình nghiên cứu, dựa trên cơ sở lý luận của chủ
nghĩa Mác-Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng,
Nhà nước về hoạt động của HĐND cấp huyện.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Có rất nhiều phương pháp nghiên cứu, ở đây tác giả chủ yếu
dùng các phương pháp phân tích những tài liệu sẵn có; phương pháp
thu thập và xử lý thông tin; phương pháp thống kê, phân tích, tổng
hợp và xử lý số liệu; phương pháp so sánh, đánh giá; phương pháp
quan sát;… để nghiên cứu
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
Kết quả nghiên cứu đề tài sẽ có một số đóng góp nhất định sau:
6.1. Ý nghĩa lý luận
Qua nghiên cứu đề tài sẽ khái quát những nét cơ bản về hoạt
động của Hội đồng nhân dân cấp huyện.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Kết quả quá trình nghiên cứu của đề tài có ý nghĩa trong việc
nâng cao nhận thức pháp lý trong hoạt động của Hội đồng nhân dân
cấp huyện trong cả nước nói chung và của Hội đồng nhân dân cấp
huyện trên địa bàn tỉnh Phú Yên nói riêng; qua đó đưa ra được các
giải pháp để tăng cường hoạt động của Hội đồng nhân dân cấp huyện
trên địa bàn tỉnh Phú Yên.
7. Cơ cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội
dung luận văn gồm 3 chương:
5

Chương 1: Những vấn đề lý luận về hoạt động của Hội đồng
nhân dân cấp huyện.
Chương 2: Thực trạng hoạt động của Hội đồng nhân dân cấp
huyện tại tỉnh Phú Yên.
Chương 3: Quan điểm và giải pháp tăng cường hoạt động của
Hội đồng nhân dân cấp huyện nước ta hiện nay.

6


CHƯƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG CỦA
HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN CẤP HUYỆN
1.1. Vị trí, tính chất, chức năng của Hội đồng nhân dân cấp
huyện
1.1.1. Vị trí của Hội đồng nhân dân cấp huyện
HĐND được xác định là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa
phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân
dân, do Nhân dân địa phương bầu ra, chịu trách nhiệm trước Nhân
dân địa phương và cơ quan nhà nước cấp trên.
Trong suốt quá trình hình thành và phát triển, HĐND cấp
huyện đã khẳng định được vị trí, vai trò, trách nhiệm to lớn của mình.
HĐND là một trong hai bộ phận cấu thành chính quyền địa phương;
HĐND cấp huyện là cầu nối giữa chính quyền Trung ương và cấp
trên với chính quyền địa phương; trực tiếp tổ chức thực hiện đường
lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước tại địa
phương; là nơi để người dân bày tỏ trực tiếp ý chí, nguyện vọng của
mình, đóng góp ý kiến xây dựng chính quyền của dân, do dân, vì dân
và là nơi trực tiếp quyết định những chủ trương, biện pháp quan trọng

để xây dựng và phát triển địa phương về kinh tế - xã hội, củng cố
quốc phòng - an ninh.
1.1.2. Tính chất của Hội đồng nhân dân cấp huyện
1.1.2.1. Tính quyền lực nhà nước
Tính quyền lực nhà nước của HĐND cấp huyện thể hiện ở
quyền quyết định những vấn đề quan trọng của địa phương và thực
hiện quyền giám sát việc tuân theo Hiến pháp, pháp luật và các nghị
quyết của HĐND huyện đối với các cơ quan, tổ chức, cá nhân trên
địa bàn huyện.
7


1.1.2.2. Tính đại diện
Tính đại diện của HĐND thể hiện ở việc HĐND là cơ quan do
cử tri địa phương bầu ra, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền
làm chủ của nhân dân, thay mặt nhân dân quyết định những vấn đề
quan trọng của địa phương. Hình thức hoạt động chủ yếu thông qua
kỳ họp toàn thể. Mọi quyết định của HĐND được biểu quyết thông
qua theo nguyên tắc đa số.
1.1.3. Chức năng của Hội đồng nhân dân cấp huyện
- Chức năng quyết định.
- Chức năng giám sát.
Nội dung và nguyên tắc hoạt động của Hội đồng nhân dân
cấp huyện
1.1.4. Nội dung hoạt động của Hội đồng nhân dân cấp
huyện
Hoạt động của HĐND cấp huyện là việc HĐND các huyện,
quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực
thuộc trung ương (gọi chung là cấp huyện) thực hiện những chức
năng, nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND theo luật định.

Hoạt động của HĐND cấp huyện được thực hiện thông qua các
hoạt động tại kỳ họp của HĐND, hoạt động của Thường trực HĐND,
các ban của HĐND, đại biểu HĐND.
1.1.5. Nguyên tắc hoạt động của Hội đồng nhân dân cấp
huyện
- Nguyên tắc tuân theo Hiến pháp và pháp luật
- Nguyên tắc tập trung dân chủ.
- HĐND làm việc theo chế độ đại nghị và quyết định theo đa số.
- Nguyên tắc HĐND chịu sự giám sát của nhân dân.

8


Hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân cấp huyện
1.1.6. Các tiêu chí đánh giá hiệu quả hoạt động của Hội
đồng nhân dân cấp huyện
Xuất phát từ quan niệm về hiệu quả hoạt động của HĐND cấp
huyện, việc đánh giá hiệu quả hoạt động của HĐND cấp huyện có thể
dựa vào các tiêu chí như sau:
Thứ nhất, tạo ra sự chuyển biến tích cực về tình hình kinh tế xã hội ở địa phương.
Thứ hai, kết quả hoạt động mang lại so với chi phí bỏ ra.
1.1.7. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động của Hội đồng
nhân dân cấp huyện
- Cơ sở pháp lý về hoạt động của HĐND huyện.
- Năng lực và trách nhiệm của đại biểu HĐND cấp huyện.
- Tổ chức bộ máy, hoạt động của các bộ phận trong HĐND
huyện.
- Về chương trình, kế hoạch hoạt động của HĐND cấp huyện.
- Điều kiện cơ sở vật chất, kinh phí phục vụ cho hoạt động của
HĐND huyện

.

9


CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN
CẤP HUYỆN, TỈNH PHÚ YÊN
2.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động của Hội đồng
nhân dân cấp huyện, tỉnh Phú Yên
2.1.1. Điều kiện tự nhiên và tình hình kinh tế - xã hội
2.1.2.Cơ cấu, chất lượng, tổ chức đại biểu Hội đồng nhân
dân cấp huyện
Qua kết quả bầu cử ở hai nhiệm kỳ (2011 – 2016 và 20162021) cho thấy số lượng, chất lượng của đại biểu HĐND cấp huyện ở
tỉnh Phú Yên ngày càng nâng lên, điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi
cho các đại biểu hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, góp phần nâng
cao vị thế của HĐND cấp huyện trong chính quyền địa phương.
2.2.Thực trạng hoạt động của Hội đồng nhân dân cấp
huyện tỉnh Phú Yên
2.2.1. Hoạt động tại kỳ họp của Hội đồng nhân dân:
2.2.2. Hoạt động của Thường trực HĐND
2.2.3. Hoạt động các ban của Hội đồng nhân dân
2.2.4. Hoạt động của đại biểu Hội đồng nhân dân
2.3. Đánh giá về hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân
dân cấp huyện trong thời gian qua tại tỉnh Phú Yên
2.3.1. Những ưu điểm và kết quả đạt được trong hoạt động
của Hội đồng nhân dân cấp huyện tại tỉnh Phú Yên
Chất lượng hoạt động của Hội đồng nhân dân cấp huyện ở tỉnh
Phú Yên (nhiệm kỳ 2011-2016) ngày càng được nâng cao, từng bước

đáp ứng được đòi hỏi mà nhân dân giao phó. Các kỳ họp của Hội
10


đồng nhân dân được chuẩn bị chu đáo, tạo được không khí dân chủ,
cởi mở, phát huy được trí tuệ tập thể đại biểu HĐND khi thảo luận và
biểu quyết những vấn đề quan trọng của địa phương. Chất lượng chất
vấn và trả lời chất vấn từng bước được cải tiến và đi sâu và việc giải
quyết những vấn đề bức xúc mà cử tri quan tâm. Hoạt động giám sát
của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban HĐND được tăng cường,
kết quả hoạt động giám sát đã có tác dụng tích cực trong việc giải
quyết những vấn đề nổi cộm ở địa phương. Hoạt động tiếp xúc cử tri
có nhiều đổi mới về nội dung và hình thức, tạo được mối liên kết chặt
chẽ giữa cử tri và đại biểu Hội đồng nhân dân.
2.3.2. Những tồn tại, vướng mắc trong hoạt động của Hội
đồng nhân dân cấp huyện tại tỉnh Phú Yên
Tuy nhiên, hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân cấp
huyện ở tỉnh Phú Yên thời gian qua chưa tương xứng với vị trí, vai
trò mà pháp luật đã quy định. Một số nghị quyết của HĐND chưa
phản ánh được tâm tư, nguyện vọng của nhân dân; kết luận sau giám
sát nhiều nơi chưa thực hiện nghiêm túc; còn tình trạng nể nang, ngại
va chạm, tiếp xúc cử tri mang tính hình thức, tiếp công dân và đôn
đốc giải quyết các kiến nghị chính đáng của công dân chưa triệt để.
2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế trong hoạt động của
Hội đồng nhân dân cấp huyện
Nhận thức về vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn
của HĐND cấp huyện chưa thật sự thống nhất.
Cơ cấu tổ chức của HĐND cấp huyện chưa tương xứng với
nhiệm vụ được giao.
Trình độ pháp lý của phần lớn đại biểu vẫn còn hạn chế. Công

11


tác bố trí nhân sự, hiệp thương, lựa chọn bầu đại biểu HĐND chưa thật
sự chọn được người tài, có tâm huyết với hoạt động của HĐND.
Việc thực hiện mối quan hệ công tác giữa Thường trực HĐND
với UBND, các cơ quan chuyên môn của UBND cùng cấp chưa thật tốt.
Các điều kiện đảm bảo hoạt động của HĐND cấp huyện chưa
thực sự đáp ứng được yêu cầu hoạt động.

12


CHƯƠNG 3
QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ
HOẠT ĐỘNG CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN CẤP HUYỆN
TỪ THỰC TIỄN TỈNH PHÚ YÊN
3.1. Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội
đồng nhân dân cấp huyện
3.1.1. Xuất phát từ yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền
xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân
Xây dựng nhà nước pháp quyền đang trở thành một xu thế tất
yếu khách quan đối với các quốc gia dân chủ hiện đại, trong đó có
Việt Nam. Để xây dựng thành công Nhà nước pháp quyền thì phải
phát huy dân chủ, muốn phát huy được dân chủ mà cụ thể ở đây là
dân chủ gián tiếp thì phải nâng cao chất lượng hoạt động của các cơ
quan dân cử trong đó có thiết chế HĐND.
3.1.2. Xuất phát từ yêu cầu đổi mới tổ chức và hoạt động của
chính quyền địa phương
Đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương có

ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động
của bộ máy nhà nước. Việc đổi mới được xác định theo hướng tăng
thêm thẩm quyền cho chính quyền địa phương, đảm bảo phân cấp
giữa trung ương và địa phương, qua đó tạo không gian đủ rộng để các
địa phương phát huy lợi thế so sánh và những đặc thù vốn có của
mình nhằm phát huy tính tự chủ của chính quyền địa phương được và
khẳng định tính quyền lực của HĐND.
3.1.3. Xuất phát từ những bất cập giữa vị trí, vai trò, chức
năng của Hội đồng nhân dân cấp huyện với thực trạng hoạt động
của Hội đồng nhân dân cấp huyện
HĐND có vị trí, vai trò quan trọng trong bộ máy nhà nước, tuy
13


nhiên, thực trạng hoạt động của HĐND cấp huyện trong thời gian
qua được đánh giá là chưa hiệu quả, chưa tương xứng với vị trí,
vai trò mà pháp luật đã quy định. Do đó, việc tiếp tục đổi mới và
nâng cao hiệu quả hoạt động của HĐND cấp huyện là một yêu cầu
cấp thiết.
3.2. Các quan điểm nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội
đồng nhân dân cấp huyện
3.2.1.Quán triệt sâu sắc quan điểm của Đảng về nâng cao
hiệu quả hoạt động của các cơ quan dân cử nói chung và Hội đồng
nhân dân cấp huyện nói riêng
Sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố có ý nghĩa quyết định đối với
sự nghiệp cách mạng XHCN ở Việt Nam, đồng thời là nguyên tắc cơ
bản trong tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước. Nội dung công
tác lãnh đạo của cấp ủy Đảng đối với hoạt động của HĐND có tính
toàn diện, từ việc lãnh đạo công tác tổ chức, cán bộ đến việc định
hướng cho các hoạt động của HĐND. Sự lãnh đạo của Đảng đảm bảo

cho mọi hoạt động của HĐND được nâng cao và mang lại hiệu quả
thiết thực trong thực tế.
3.2.2. Nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân
cấp huyện phải theo hướng phân quyền cho chính quyền địa
phương
Tổ chức và hoạt động của HĐND cấp huyện cần được thiết lập
trên nguyên tắc phân quyền giữa trung ương và địa phương trên cơ sở
bảo đảm tính thống nhất của quốc gia. Theo đó, HĐND hoạt động
thực quyền hơn, thể hiện được vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước
ở địa phương và đại diện cho quyền làm chủ của nhân dân.
14


3.2.3. Nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân
cấp huyện phải trên cơ sở nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của
Hội đồng nhân dân cấp huyện
Muốn nâng cao chất lượng hoạt động của HĐND cấp huyện
phải nhận thức đúng vị trí, vai trò, chức năng của HĐND cấp huyện.
Nhận thức đúng vị trí, vai trò của HĐND không chỉ là yêu cầu đối
với bản thân HĐND và các bộ phận cấu thành HĐND mà còn là
trách nhiệm của cấp ủy đảng, các cơ quan nhà nước, các tổ chức
chính trị-xã hội và nhân dân.
3.3. Các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội
đồng nhân dân cấp huyện
3.3.1.Tiếp tục hoàn thiện các quy định của pháp luật về hoạt
động của Hội đồng nhân dân cấp huyện
Xây dựng và hoàn thiện các quy định về hoạt động của HĐND
nhằm tạo một hành lang pháp lý đầy đủ và phù hợp làm cơ sở cho
HĐND và các bộ phận cấu thành HĐND tổ chức và hoạt động đúng
quy định của pháp luật và được pháp luật bảo đảm, đáp ứng yêu cầu

xây dựng nhà nước pháp quyền.
3.3.2. Tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của cấp ủy
đảng đối với HĐND cấp huyện
Trong quá trình đổi mới tổ chức và hoạt động của HĐND cấp
huyện cần phải đảm bảo sự lãnh đạo toàn diện của Đảng. Cấp ủy
đảng quy hoạch và cho ý kiến nhân sự để HĐND bầu các chức danh
của HĐND, UBND; cho chủ trương về các vấn đề quan trọng của địa
phương. Cấp ủy đảng lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ việc bầu cử HĐND
nhằm chọn ra đại biểu HĐND có đức có tài, đủ năng lực, trình độ.

15


3.3.3. Nâng cao chất lượng kỳ họp của Hội đồng nhân dân
cấp huyện
Kỳ họp là nơi HĐND thể hiện chức năng quyết định và giám
sát của mình. Chỉ có tại kỳ họp với trí tuệ tập thể, HĐND mới có đủ
thẩm quyền để thảo luận và quyết định những vấn đề thuộc trách
nhiệm và quyền hạn của mình. Do đó chất lượng các kỳ họp quyết
định rất lớn đến hiệu quả hoạt động của HĐND trong mỗi nhiệm kỳ.
Nâng cao chất lượng kỳ họp bao gồm việc nâng cao chất lượng xem
xét các báo cáo, thảo luận tại kỳ họp; nâng cao chất lượng chất vấn
và trả lời chất vấn; nâng cao chất lượng ban hành nghị quyết của
HĐND; lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm.
3.3.4. Nâng cao chất lượng hoạt động của Thường trực Hội
đồng nhân dân cấp huyện
Thường trực HĐND cấp huyện là cơ quan thường trực của
HĐND, có vai trò quan trọng trong việc điều hành hoạt động của
HĐND giữa hai kỳ họp, đảm bảo hoạt động của HĐND được thường
xuyên, liên tục, đồng thời đóng vai trò chủ công trong việc chuẩn bị

nội dung, điều kiện tổ chức kỳ họp HĐND. Nâng cao chất lượng hoạt
động của Thường trực HĐND chủ yếu cần nâng cao chất lượng hoạt
động chuẩn bị kỳ họp và hoạt động giám sát của Thường trực
HĐND.
3.3.5. Nâng cao chất lượng hoạt động của Ban Hội đồng
nhân dân cấp huyện
Để nâng cao chất lượng của các Ban HĐND cần nâng cao chất
lượng công tác thẩm tra các báo cáo, đề án, tờ trình, dự thảo nghị
quyết đảm bảo chất lượng và mang tính phản biện cao. Đồng thời,
nâng cao chất lượng công tác giám sát của các Ban HĐND đảm bảo
đúng quy trình, có chất lượng, hiệu quả.
16


3.3.6. Nâng cao chất lượng hoạt động của đại biểu Hội đồng
nhân dân cấp huyện
Để nâng cao chất lượng của đại biểu HĐND cần nâng cao chất
lượng hoạt động tiếp xúc cử tri và chất lượng tại kỳ họp.
Bên cạnh đó, cần nâng cao năng lực của đại biểu HĐND đảm
bảo đại biểu HĐND là người đủ tiêu chuẩn trình độ, năng lực, phẩm
chất đạo đức nhằm thực hiện tốt hơn vai trò là người đại diện cho ý
chí, nguyện vọng của nhân dân, thay mặt cử tri quyết định những vấn
đề quan trọng của địa phương.
3.3.7. Đảm bảo các điều kiện hoạt động của Hội đồng nhân
dân cấp huyện
Đảm bảo cơ sở vật chất cần thiết cho hoạt động của HĐND,
Thường trực HĐND, các Ban HĐND, đại biểu HĐND. Đặc biệt, cần
đảm bảo kinh phí hoạt động và các chế độ, chính sách, điều kiện hoạt
động cho đại biểu HĐND cấp huyện.
Cung cấp đầy đủ, kịp thời các Nghị quyết của Đảng, văn bản

pháp luật của Nhà nước, báo cáo tình hình kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng của địa phương

17


KẾT LUẬN
Trong tiến trình hơn 70 năm hình thành và phát triển, vị trí, vai
trò quan trọng của Hội đồng nhân dân ngày càng được thừa nhận và
khẳng định. Trong bộ máy nhà nước, Hội đồng nhân dân vừa là cơ
quan quyền lực Nhà nước ở địa phương, vừa là cơ quan đại diện cho
ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân. Xuất phát từ
thực trạng hoạt động của HĐND cấp huyện trong thời gian qua và
yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền trong thời gian tới, có thể
thấy việc nâng cao hiệu quả hoạt động của HĐND cấp huyện là một
yêu cầu hết sức cấp thiết và quan trọng.
Nhiệm vụ đổi mới tổ chức và hoạt động của Hội đồng nhân
dân đã được đề cập trong các nghị quyết của Đảng, được cụ thể hóa
trong các chính sách, pháp luật của Nhà nước và được triển khai thực
hiện trong thực tế đã đạt nhiều kết quả đáng khích lệ, góp phần nâng
cao chất lượng hoạt động của Hội đồng nhân dân nói chung và Hội
đồng nhân dân cấp huyện nói riêng. Đặc biệt, sau khi Luật tổ chức
Chính quyền địa phương năm 2015 và Luật hoạt động của Quốc hội
và Hội đồng nhân dân ra đời đã tạo một cơ sở pháp lý quan trọng để
hoạt động của Hội đồng nhân dân có những chuyển biến tích cực.
Qua quá trình nghiên cứu, luận văn đã làm rõ những vấn đề lý
luận về hoạt động của Hội đồng nhân dân cấp huyện như vị trí, vai
trò, tính chất, chức năng, nội dung, nguyên tắc và hiệu quả hoạt động.
Đồng thời, đánh giá một cách khách quan thực trạng hoạt động của
HĐND cấp huyện trên địa bàn tỉnh Phú Yên. Trong nhiệm kỳ 20112016, những nghị quyết của HĐND cấp huyện ban hành luôn bám sát
với chủ trương, quy định của cấp trên, kịp thời thể chế hóa các chủ

18


trương của cấp ủy phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương và
giải quyết những vấn đề bức xúc của cử tri, qua đó góp phần giữ
vững quốc phòng - an ninh, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển, từng
bước nâng cao đời sống nhân dân. Thông qua hoạt động giám sát,
HĐND cấp huyện đã giúp HĐND, các ngành hoàn thành tốt chỉ tiêu,
nhiệm vụ theo nghị quyết của HĐND, cũng như chỉ tiêu, nhiệm vụ
cấp trên giao. Mặt khác, thông qua hoạt động giám sát còn giúp đại
biểu HĐND nhận thức đầy đủ hơn về trách nhiệm của mình trước cử
tri, có thêm thông tin để tham gia thảo luận, quyết định các chủ
trương, chính sách thuộc thẩm quyền của HĐND cấp huyện.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, hiệu quả hoạt
động của Hội đồng nhân dân cấp huyện ở tỉnh Phú Yên thời gian qua
vẫn còn một số hạn chế, như hoạt động còn mang nặng tính hình
thức; hiệu quả hoạt động chưa tương xứng với vị trí, vai trò mà pháp
luật đã quy định.
Xuất phát từ cơ sở lý luận và thực trạng kết quả hoạt động của
HĐND cấp huyện, luận văn đề xuất một số giải pháp để nâng cao
hiệu quả hoạt động của HĐND cấp huyện, như: 1) Tiếp tục hoàn
thiện các quy định của pháp luật về hoạt động của HĐND cấp huyện;
2) Tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của cấp ủy đảng; 3) Nâng
cao chất lượng kỳ họp của HĐND cấp huyện; 4) Nâng cao chất lượng
hoạt động của Thường trực HĐND cấp huyện; 5) Nâng cao chất
lượng các Ban HĐND cấp huyện; 6) Nâng cao chất lượng hoạt động
của đại biểu HĐND cấp huyện. 7) Đảm bảo các điều kiện hoạt động
của HĐND cấp huyện.

19

Những giải pháp mà luận văn nêu ra nếu được thực hiện một
cách đồng bộ chắc chắn sẽ phát huy được vai trò của Hội đồng nhân
dân cấp huyện trong chính quyền địa phương nói riêng và bộ máy
nhà nước nói chung, góp phần xây dựng chính quyền địa phương
ngày càng trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà
nước pháp quyền của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân.

20