Quản lý nhà nước về xây dựng cơ sở hạ tầng xã hội từ thực tiễn quận thanh xuân, thành phố hà nội (tt)

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

TRẦN HỒNG HẠNH

QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ XÂY DỰNG CƠ SỞ HẠ
TẦNG XÃ HỘI TỪ THỰC TIỄN QUẬN THANH
XUÂN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI

Chuyên ngành :Luật Hiến pháp và Hành chính
Mã số : 60 38 01 02

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Hà Nội, 2017


Công trình được hoàn thành tại: Học viện Khoa học xã
hội, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam

Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS. Nguyễn Minh Mẫn

Phản biện 1: Hoàng Văn Tú
Phản biện 2: Vũ Thư

Luận văn sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận
thạc sĩ họp tại: Học viện Khoa học xã hội 10 giờ 50 phút
ngày 08 tháng 08 năm 2015

Có thể tìm hiểu luận văn tại: Thư viện Học viện Khoa
học xã hội


MỞ ẦU
1. T n

ấp t ết

ềt

Cơ sở hạ tầng xã hội là một bộ phận quan trọng của cơ sở hạ tầng
cho toàn bộ đời sống kinh tế và xã hội của con người. Cơ sở hạ tầng
xã hội gắn bó mật thiết tới chất lượng sống của mỗi người dân trong
một không gian sinh sống nhất định, có thể là đô thị hoặc cũng vùng
nông thôn mà tại đó, các nhu cầu xã hội cơ bản của con người được
đáp ứng một cách tối thiểu với một mức chi phí hợp lý. Hệ thống cơ
sở hạ tầng xã hội tiện ích sẽ giảm thiểu các chi phí xã hội không cần
thiết, qua đó, dịch chuyển các chi phí đó sang các hướng sử dụng
khác có lợi ích hơn, vì thế, xét trên bình diện toàn xã hội, việc xây
dựng cơ sở hạ tầng xã hội phù hợp với quy mô dân cư tại một địa bàn
sẽ giúp điều tiết nguồn lực xã hội có hiệu quả hơn.
Mặc dù phát triển kết cấu hạ tầng nói chung và hạ tầng xã hội nói
riêng luôn được đặt ở vị trí trọng tâm trong các chủ trương, đường lối
phát triển của Đảng Nhà nước nhưng thực tiễn hoạt động xây dựng
cơ sở hạ tầng xã hội tại Việt Nam nói chung và trên địa bàn quận
Thanh Xuân nói riêng lại đang gặp phải nhiều bất cập mà hệ quả là
rất nhiều khu dân cư, khu đô thị, vùng kinh tế mới…được thiết lập
nhưng lại thiếu trầm trọng hệ thống hạ tầng xã hội. Người dân có chỗ
ở nhưng con em họ không biết học ở đâu, đi chợ chỗ nào…không

gian công cộng gần như bị các chủ đầu tư xây dựng công trình chiếm
dụng để kinh doanh. Thực tế này đang đặt ra câu hỏi về trách nhiệm
của các cơ quan quản lý nhà nước trong việc quản lý, kiểm tra, thanh
tra, giám sát hoạt động xây dựng cơ sở hạ tầng tại các khu vực dân cư
1


mới. Thực tiễn công tác này đang gặp những khó khăn và vướng mắc
gì thì cần phải có những nghiên cứu cụ thể về hoạt động xây dựng cơ
sở hạ tầng xã hội và thực tiễn quản lý nhà nước đối với hoạt động này
đối với trường hợp của quận Thanh Xuân để qua đó có thể kiến nghị
các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý của nhà nước.
Xuất phát từ nhu cầu nghiên cứu thực tiễn nêu trên, tác giả đã
mạnh dạn lựa chọn đề tài cho luận văn của mình là “Quản lý nhà
nước về xây dựng cơ sở hạ tầng xã hội từ thực tiễn quận Thanh
Xuân, thành phố Hà Nội”.
Tn

n n

n

u

ềt

2.1. Về tình hình nghiên cứu trong nước
Chủ đề nghiên cứu đã được nhắc đến trong các tài liệu nghiên
cứu với các mức độ tiếp cận khác nhau. Cụ thể:
T ếp ận ở ó

dựn nó

ộ quản lý

n

n

ố vớ

oạt ộn xây

un : Các nghiên cứu được khai thác dưới góc độ quản lý

nhà nước đối với hoạt động xây dựng như luận án “Quản lý nhà nước
trên lĩnh vực đầu tư xây dựng trong cơ chế kinh tế thị trường có định
hướng xã hội chủ nghĩa” của tác giả Hồ Hoàng Đức năm 2005. Tài
liệu nghiên cứu công tác quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng ở góc
độ quản lý của nhà nước bằng pháp luật, đề xuất các giải pháp góp
phần hoàn thiện hệ thống pháp luật về đầu tư xây dựng nhằm nâng
cao hiệu quả quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng trong điều kiện
kinh tế thị trường của Việt Nam.
T ếp ận dướ

ó

ộ k n tế - xây dựn : Cơ sở hạ tầng xã hội

đã được nhắc tới như một nội dung, là một loại của cơ sở hạ tầng nói
chung chứ chưa được nghiên cứu trực diện. Có thể kể tới một số

2


nghiên cứu thuộc dạng này như đề tài cấp Bộ “Chính sách huy động
nguồn lực tài chính cho phát triển cơ sở hạ tầng hướng đến năm
2020” của Viện nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương năm
2016.Trong bối cảnh nguồn lực tài chính từ ngân sách ngày càng khó
khăn, nguồn vốn ODA cũng chỉ còn trong một vài năm tới, đề tài tập
trung phân tích sâu về kênh huy động nguồn lực tài chính “chủ đạo”
trong những năm tới từ khu vực tư nhân thông qua các phương thức
hợp tác công tư, mục tiêu trọng tâm của đề tài là kiến nghị các giải
pháp chính sách huy động nguồn lực tài chính cho phát triển cơ sở hạ
tầng hướng đến 2020 và tạo nền tảng phát triển cho các năm tiếp
theo, bao gồm cả việc hoàn thiện khung pháp lý hiện có và đề xuất
các chính sách mới trong thời gian từ nay đến 2020. Tài liệu “Phát
triển cơ sở hạ tầng để hội nhập quốc tế - Một số vấn đề và giải pháp”
của tác giả Phan Thị Thanh Hà, Tạp chí Công nghiệp số 8/2000; tài
liệu “Tiếp cận tổng thể trong quy hoạch hệ thống các cơ sở hạ tầng”
của tác giả Phạm Sỹ Liêm, tạp chí Xây dựng số 467/2008…Các tài
liệu này đã phân tích tình hình phát triển kết cấu hạ tầng và đưa ra
những gợi ý chiến lược về quản lý và vận hành hệ thống kết cấu hạ
tầng.
2.2. Về tình hình nghiên cứu nước ngoài
Một số nghiên cứu của Ngân hàng thế giới tại Việt Nam như
“Chiến lược cơ sở hạ tầng – những vấn đề liên ngành” năm 2006;
“Chiến lược phát triển giao thông: chuyển đổi, cải cách và quản lý
bền vững” năm 2006. Đây là các nghiên cứu tương đối đầy đủ về
thực hiện chính sách, cách thức điều chỉnh chính sách, thể chế nhằm
đẩy mạnh việc phát triển kết cấu hạ tầng ở Việt Nam.
3

Như vậy, có thể thấy, các tài liệu nghiên cứu mới chỉ đề cập đến
hệ thống cơ sở hạ tầng nói chung mà chưa có nghiên cứu nào đề cập
trực tiếp đến quản lý nhà nước đối với hoạt động xây dựng cơ sở hạ
tầng xã hội. Vì thế, đề tài với đối tượng nghiên cứu về quản lý nhà
nước về xây dựng cơ sở hạ tầng xã hội là thực sự cần thiết.
3. M

v n ệm v n

n

u

3.1. Mục đích
Mục tiêu tổng quát của đề tài là kiến nghị nâng cao hiệu quả
quản lý nhà nước về xây dựng cơ sở hạ tầng xã hội tại quận Thanh
Xuân, thành phố Hà Nội.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để thực hiện mục tiêu tổng quát, đề tài sẽ phải thực hiện các
mục tiêu cụ thể sau:
- Nghiên cứu lý thuyết, hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý
nhà nước đối với hoạt động xây dựng cơ sở hạ tầng xã hội gồm các
nội dung như khái niệm, đặc điểm, nội dung và các yếu tố tác động
tới quản lý nhà nước về xây dựng cơ sở hạ tầng xã hội;
- Nghiên cứu thực trạng quản lý nhà nước về xây dựng cơ sở hạ
tầng xã hội hiện nay và đánh giá thực tiễn thực hiện tại địa bàn quận
Thanh Xuân, thành phố Hà Nội;
- Nghiên cứu đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả

quản lý nhà nước về xây dựng cơ sở hạ tầng xã hội tại quận Thanh
Xuân;
4.

ố tư n v p ạm v n

n

u

- Đối tượng nghiên cứu: Hoạt động quản lý nhà nước đối với
xây dựng cơ sở hạ tầng xã hội.
4


- Phạm vi nghiên cứu: Đề tài được thực hiện trong phạm vi
nghiên cứu thời gian là các quy định pháp luật hiện hành về quản lý
nhà nước đối với xây dựng cơ sở hạ tầng xã hội và phạm vi về không
gian địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội để đánh giá thực
tiễn thực hiện quản lý nhà nước về xây dựng hạ tầng xã hội.
5. P ư n p

p luận v p ư n p

pn

n

u

5.1. hương ph p luận
Đề tài được thực hiện trên cơ sở các quan điểm của Chủ nghĩa
Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các quan điểm của Đảng và Nhà
nước ta về nhà nước và nhà nước pháp quyền trong điều kiện xây
dựng chủ nghĩa xã hội, trong bối cảnh Việt Nam xây dựng và phát
triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, hội nhập
quốc tế thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước dưới sự lãnh
đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.
5.2. hương ph p nghiên cứu
Các phương pháp nghiên cứu chủ yếu được đề tài sử dụng:
- Phương pháp phân loại và hệ thống hóa lý thuyết: Phân loại là
sắp xếp các tài liệu khoa học theo từng mặt, từng đơn vị, từng vấn đề
có cùng dấu hiệu bản chất, cùng một hướng phát triển.
- Phương pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết: Phân tích là
nghiên cứu các tài liệu, lý luận khác nhau bằng cách phân tích chúng
thành từng bộ phận để tìm hiểu sâu sắc về đối tượng. Tổng hợp là
liên kết từng mặt, từng bộ phận thông tin đã được phân tích tạo ra
một hệ thông lý thuyết mới đầy đủ và sâu sắc về đối tượng. Phương
pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết được sử dụng để nghiên cứu
phần lý luận của đề tài.
5


- Phương pháp lịch sử: Là phương pháp nghiên cứu bằng cách đi
tìm nguồn gốc phát sinh, quá trình phát triển của đối tượng từ đó rút
ra bản chất và quy luật của đối tượng. Phương pháp lịch sử được sử
dụng để nghiên cứu rút ra những đặc điểm, bản chất có tính lịch sử
của đối tượng nghiên cứu.
- Phương pháp giả thuyết: Là phương pháp đưa ra các dự đoán
về quy luật của đối tượng sau đó đi chứng minh dự đoán đó là đúng.

Phương pháp này được sử dụng để đưa ra các đề xuất hoàn thiện
pháp luật.
6. Ý n

lý luận v t ự t ễn

luận v n

Đề tài cung cấp các thông tin cần thiết về một chủ đề nghiên cứu
vừa mang tính lý luận vừa mang tính thực tiễn. Về lý luận, đề tài sẽ
làm sáng tỏ những nội dung lý luận về hoạt động quản lý nhà nước
về xây dựng cơ sở hạ tầng xã hội. Về thực tiễn, đề tài sẽ là một tài
liệu tham khảo hữu hiệu với các cơ quan quản lý nhà nước, các
trường đại học, các cơ sở đào tạo…
7. Kết ấu

luận v n

Ngoài phần mở đầu, kết luận, đề tài gồm 3 chương:
- Chương 1: Một số vấn đề chung về quản lý nhà nước về xây
dựng cơ sở hạ tầng xã hội
- Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước về xây dựng cơ sở hạ
tầng xã hội trên địa bàn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội
- Chương 3: Định hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý
nhà nước về xây dựng cơ sở hạ tầng xã hội trên địa bàn quận
Thanh Xuân.

6

C ư n 1
NHỮNG VẤN Ề CHUNG VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ỐI
VỚI HOẠT ỘNG
K

n ệm

ỰNG CƠ SỞ HẠ TẦNG
mv v

tr

HỘI

sở ạ tần x

ộ

1.1.1. Kh i niệm, đặc điểm của cơ sở hạ tầng xã hội
Mặc dù có các cách tiếp cận rộng và h p khác nhau đối với khái
niệm “cơ sở hạ tầng xã hội” hay “hạ tầng xã hội”, tuy nhiên, để phục
vụ cho việc nghiên cứu, khái niệm “hạ tầng xã hội” trong luận văn
này sẽ được tiếp cận dưới góc độ vật chất, khi đó, hạ tầng xã hội
được hiểu theo một nghĩa chung nhất là hệ thống các công trình, các
dạng tồn tại vật chất được xây dựng nhằm cung cấp các dịch vụ xã
hội nhất định, nhằm duy trì và cải thiện các nhu cầu sống cơ bản của
người dân trong một cộng đồng dân cư.
Cơ sở hạ tầng xã hội có những đặc điểm nhất định, cụ thể:
Thứ nhất, cơ sở hạ tầng xã hội là “hàng hóa công cộng”, mang
tính sử dụng chung và mang lại lợi ích cho một cộng đồng dân cư và

rộng hơn là một tỉnh, thành phố và quốc gia.
Thứ hai, cơ sở hạ tầng xã hội mang tính đồng bộ và hệ thống vì
nếu thiếu tính đồng bộ và hệ thống, hiệu quả sử dụng của cơ sở hạ
tầng xã hội sẽ không hiệu quả.
Thứ ba, cơ sở hạ tầng xã hội mang đặc tính một vùng gắn với bộ
phận dân cư.
Thứ tư, cơ sở hạ tầng xã hội có tính thích ứng trong một khoảng
thời gian dài vì vậy phải có chiến lược xây dựng cơ sở hạ tầng xã hội
gắn với việc hình thành cộng đồng dân cư ngay từ đầu.
7


1.1.2. Vai trò của cơ sở hạ tầng xã hội đối với sự ph t triển
của đ th
Vai trò của cơ sở hạ tầng xã hội thể hiện cụ thể ở những khía
cạnh sau đây:
Thứ nhất, một hệ thống cơ sở hạ tầng xã hội tốt sẽ tạo điều kiện
kết nối xã hội.
Thứ hai, một hệ thống cơ sở hạ tầng xã hội tốt sẽ hỗ trợ làm đa
dạng cộng đồng và góp phần tạo ra một cộng đồng gắn kết bền vững.
Thứ ba, một hệ thống hạ tầng xã hội tốt sẽ cải thiện sức khỏe và
chất lượng sống của người dân
Thứ tư, hệ thống hạ tầng xã hội tốt cũng góp phần tạo cơ hội cho
người dân tiếp cận với các dịch vụ, các chương trình và các sự kiện
tốt hơn.
Thứ năm, hệ thống hạ tầng xã hội tốt góp phần phát triển dân số.
Thứ sáu, hệ thống hạ tầng xã hội tốt góp phần phát triển kinh tế.
1.1.3. hân loại cơ sở hạ tầng xã hội
Hiện nay, có nhiều cách phân loại cơ sở hạ tầng xã hội khác
nhau bởi nó phụ thuộc vào trình độ phát triển kinh tế-xã hội của từng

quốc gia cũng như cách tiếp cận nghiên cứu khác nhau.
ếu căn cứ vào loại dịch v xã hội cung cấp, cơ sở hạ tầng xã
hội có thể phân thành hạ tầng xã hội trong lĩnh vực sức khỏe các
trung tâm y tế, các công trình phụ thuộc như văn phòng, bãi đỗ
xe… ; hạ tầng xã hội trong lĩnh vực giáo dục các cấp trường học,
các trung đào tạo ngoài giờ,xã hội.
Thứ hai, quản lý nhà nước dưới hình thức ban hành văn bản áp
dụng pháp luật.
Thứ ba, quản lý nhà nước dưới hình thức thực hiện các hoạt
động mang tính chất pháp lý khác.
Thứ tư, quản lý nhà nước dưới hình thức áp dụng các biện pháp
tổ chức trực tiếp.
Thứ năm, quản lý nhà nước dưới hình thức thực hiện những tác
động về nghiệp vụ – kỹ thuật.
1.2.4. C c yếu tố đảm ảo hiệu quả quản lý nhà nước về xây
dựng cơ sở hạ tầng xã hội
Những yếu tố chủ yếu tác động, ảnh hưởng đến sự hình thành và
duy trì trật tự kỷ cương trong quản lý nhà nước về xây dựng cơ sở hạ
tầng xã hội được khái quát thành hai nhóm sau:
+ Nhóm nhân tố thuộc về chủ thể quản lý:
+ Nhóm các nhân tố thuộc về đối tượng quản lý:

11


C ư n
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ
CƠ SỞ HẠ TẦNG

HỘI TR N Ị

ỰNG

ÀN QUẬN TH NH

XUÂN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
m về
ưởn

ều k ện tự n

ến t ự trạn xây dựn

quận T

n

n k n tế, xã hộ

ệ t ốn

ó ản

sở ạ tần x

ộ

uân

2.1.1. ặc điểm về điều iện tự nhiên, inh tế, xã hội của quận

Thanh Xuân
Có thể nói, quận Thanh Xuân là một trong những khu vực có số
lượng dự án bất động sản lớn nhất thành phố Hà Nội. Trong tương
lai, khu vực này sẽ là nơi tập trung số lượng lớn các gia đình trẻ, hiện
đại và sẽ kéo theo các dịch vụ, thương mại và tiện ích phục vụ cuộc
sống cư dân như hệ thống siêu thị, cửa hàng tiện ích, văn phòng cho
thuê, nhà trẻ….đòi hỏi phải có sự phát triển tương ứng của hệ thống
cơ sở hạ tầng xã hội.
2.1.2. Thực trạng hệ thống cơ sở hạ tầng xã hội trên đ a àn
quận Thanh Xuân hiện nay
Hệ thống cơ sở hạ tầng xã hội tại địa bàn quận Thanh Xuân hiện
nay chưa đáp ứng được nhu cầu của người dân sinh sống trên địa
bàn, trong khi đó, việc xây dựng các cơ sở hạ tầng xã hội mới lại gặp
không ít khó khăn.Các công trình hạ tầng xã hội công lập thường gặp
khó khăn về bố trí quỹ đất và nguồn vốn đầu tư xây dựng. Trong khi
đó, các công trình hạ tầng xã hội gắn với các dự án nhà ở thương mại

12


thì thường chậm trễ tiến độ đầu tư vì chủ đầu tư chỉ chú trọng vào các
hạng mục công trình mang lại lợi nhuận nhanh chóng.
T ự trạn t
dựn

sở ạ tần x

ộ m y quản lý n
ộ tạ quận T

n

nướ về xây

uân

Nhìn chung, tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về xây dựng nói
chung, trong đó có xây dựng công trình hạ tầng xã hội ở cấp quận nói
chung và quận Thanh Xuân nói riêng đã được phân công, phân cấp
cho nhiều cơ quan khác nhau đảm bảo sự chuyên nghiệp và phối hợp
của từng loại cơ quan với nhau, đồng thời cũng đảm bảo được cơ
quan đầu mối và tính chịu trách nhiệm của UBND quận Thanh Xuân
khi ban hành và tổ chức thi hành các quyết định hành chính về quản
lý xây dựng công trình hạ tầng xã hội. Tuy nhiên, tổ chức bộ máy
quản lý nhà nước về xây dựng nói chung, trong đó có xây dựng công
trình hạ tầng xã hội tại quận Thanh Xuân vẫn còn một số vướng mắc,
bất cập sau:
Thứ nhất, mặc dù đã được phân cấp nhưng trong mối liên hệ với
cấp trên và cấp dưới còn chưa r ràng, đặc biệt là việc phân cấp
nhiệm vụ đến từng cán bộ, công chức, viên chức.
Thứ hai, tổ chức bộ máy nhà nước đối với hoạt động xây dựng
nói chung, trong đó có hoạt động xây dựng công trình hạ tầng xã hội
có sử dụng nguồn vốn nhà nước vẫn còn mang tính khép kín, thiếu sự
kiểm tra, giám sát độc lập từ các chủ thể bên ngoài.
T ự trạn quản lýn
x

ộ tạ quận T

n

uân

nướ về xây dựn

sở ạ tần

ện n y

2.3.1.Thực trạng c ng t c quản lý xây dựng theo quy hoạch
c c c ng trình hạ tầng xã hội
13


Trong công tác quản lý xây dựng theo quy hoạch, UBND quận
Thanh Xuân đã thực hiện tương đối đầy đủ và liên tục theo thẩm
quyền đã được phân cấp. Đặc biệt, với vai trò là cấp chính quyền địa
phương, UBND quận đã tích cực, chủ động đề xuất với UBND thành
phố về nhu cầu cấp thiết của việc xây dựng mới các công trình hạ
tầng xã hội trên địa bàn nhằm đáp ứng nhu cầu ngày một tăng cao
của dân cư để xin chấp thuận chủ trương đầu tư cũng như bố trí ngân
sách để đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng xã hội trên địa bàn.
Tuy nhiên, bên cạnh đó, công tác quản lý xây dựng công trình hạ
tầng xã hội theo quy hoạch vẫn còn một số hạn chế nhất định. Cụ thể
như sau:
Thứ nhất, chất lượng của công tác quy hoạch chưa cao, chưa có
tầm nhìn xa.
Thứ hai, việc quy hoạch chưa gắn liền với hoạt động rà soát nhu
cầu sử dụng các công trình hạ tầng xã hội.
Thứ ba, các dự án hạ tầng xã hội chưa thu hút được sự quan tâm

của khu vực tư nhân tham gia đầu tư xây dựng ngay từ giai đoạn lập
quy hoạch vì thế các dự án hạ tầng xã hội tại địa phương như trường
học, nhà văn hóa, trạm y tế, chợ, cây xanh, vườn hoa… thường kém
được ưu tiên.
Thứ tư, hệ thống tổ chức cũng như đội ngũ cán bộ làm công tác
quy hoạch cấp quận còn thiếu về số lượng, yếu về chất lượng.

14


2.3.2. Thực trạng c ng t c hướng d n và t chức thực hiện
c c v n ản ph p luật về quản lý xây dựng c ng trình hạ tầng xã
hội
Nhìn chung, chính quyền quận Thanh Xuân đã thực hiện tương
đối đầy đủ các thẩm quyền của mình trong việc ban hành văn bản
pháp luật và tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật của cấp trên liên
quan đến hoạt động xây dựng công trình hạ tầng xã hội. Tuy nhiên,
việc ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản pháp luật vẫn còn tồn
tại một số hạn chế nhất định, cụ thể như sau:
Thứ nhất, về ban hành văn bản ch đạo, điều hành, các văn bản
về xây dựng nói chung do chính quyền quận ban hành thường là giữ
nguyên các quy định của cấp trên ban hành nên nhìn chung tính khả
thi sau khi ban hành chưa cao. Bên cạnh đó, công tác rà soát và hệ
thống hoá văn bản ở quận hàng năm chưa được quan tâm đúng mức.
Thứ hai, về tổ chức thực hiện, việc bảo đảm thi hành pháp luật ở
quận Thanh Xuân được thực hiện trên cơ sở các quy định của pháp
luật về thẩm quyền của chính quyền quận, tuy nhiên, các quy định
hiện hành về vấn đề này còn quá chung chung.
2.3.3. Thực trạng c ng t c quản lý c c hoạt động xây dựng cơ
sở hạ tầng xã hội

Nhìn chung, trong hai năm 2016 và 2017, UBND quận Thanh
Xuân đã tập trung chỉ đạo thực hiện kế hoạch đầu tư xây dựng cơ bản,
trong đó đã tập trung chỉ đạo việc rà soát, sắp xếp danh mục và thứ tự
ưu tiên đầu tư các công trình hạ tầng xã hội, các dự án giải quyết bức
xúc dân sinh, thông qua việc thực hiện công tác giao kế hoạch, điều
chỉnh, bổ sung kế hoạch vốn kịp thời, đúng tiến độ; ưu tiên bố trí đủ
15


vốn cho các công trình dự án hoàn thành và chuyển tiếp đồng thời bố
trí vốn cho công tác chuẩn bị đầu tư đáp ứng yêu cầu giải ngân của các
công trình, dự án; thường xuyên chỉ đạo, đôn đốc các phòng ban
chuyên môn tăng cường phối hợp đẩy nhanh tiến độ thực hiện thủ tục
đầu tư, tiến độ thi công, kiểm soát chất lượng các công trình, dự án,giải
quyết, tháo gỡ kịp thời những khó khăn vướng mắc trong quá trình
thực hiện các công trình, dự án đảm bảo tiến độ và phát huy hiệu quả
đầu tư.
Tuy nhiên, bên cạnh thuận lợi, công tác quản lý đầu tư xây dựng
các công trình hạ tầng xã hội có nguồn vốn nhà nước trên địa bàn còn
gặp nhiều khó khăn, cụ thể như sau:
Thứ nhất, việc phê duyệt chủ trương đầu tư các dự án, UBND
quận đã thực hiện theo quy định tại Luật đầu tư công và hướng dẫn
số 1101/BKHĐT – TH ngày 02/3/2015 của Bộ kế hoạch đầu tư. Tuy
nhiên, theo Nghị định 136/2015/NĐ-CP ngày 31/12/2015 hướng dẫn
thi hành Luật Đầu tư công có hiệu lực từ ngày 15/2/2016, yêu cầu các
dự án đã được phê duyệt chủ trương đầu tư trước 31/10/2015 phải bổ
sung một số thủ tục làm kéo dài thời gian chuẩn bị đầu tư dự án, ảnh
hưởng đến tiến độ đầu tư và giải ngân.
Thứ hai, về tổ chức thực hiện dự án, công tác giải phóng mặt
bằng ở một số công trình gặp nhiều khó khăn phức tạp dẫn đến thời

gian triển khai dự án kéo dài làm ảnh hưởng đến kết quả giải ngân
(Ví dụ như dự án xây dựng đường vào 3 trường tại phường Hạ Đình
mà Báo Thanh tra đã từng phản ánh) hoặc dự án trường THPT
Khương Đình bị bỏ hoang 14 năm hoặc gặp phải sự phản đối kịch liệt
của người dân do quy hoạch không đúng, không phù hợp, ví dụ dự
16


án xây dựng trường mầm non tại khu đất ao Cá Giống tại phường
Phương Liệt.Một số dự án có chi phí giải phóng mặt bằng khá lớn.
Thứ ba, đối với công trình có tổng mức đầu tư 15 tỷ trở lên theo
quy định phải gửi Sở chuyên ngành thẩm định dẫn đến thời gian kéo
dài làm ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án cũng như kết quả giải
ngân. Một số công trình nộp hồ sơ quyết toán còn chậm so với quy
định.
Với vai trò là cơ quan địa phương nơi có các dự án nhà ở gắn
liền với các công trình hạ tầng xã hội, UBND quận Thanh Xuân đã
chủ động phối hợp với chính quyền thành phố Hà Nội để kịp thời đưa
ra các giải pháp khắc phục. Mặc dù, các giải pháp này chưa giải
quyết triệt để hiện trạng thiếu các công trình hạ tầng xã hội hiện nay
nhưng những kiến nghị và đề xuất của UBND quận Thanh Xuân sẽ là
nguồn tham khảo và xem xét cho chính quyền thành phố Hà Nội
trong việc đưa ra các quyết định đầu tư về các dự án hạ tầng xã hội
trên địa bàn.
2.3.4. Thực trạng c ng t c thanh tra, iểm tra, gi m s t xây
dựng c c cơ sở hạ tầng xã hội
Trên địa bàn quận Thanh Xuân, cơ cấu tổ chức của đội ngũ
thanh tra xây dựng thống nhất đã tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình
quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn, đặc biệt là công tác kiểm tra,
thanh tra và giám sát trong lĩnh vực xây dựng. Tuy nhiên, do mới đi

vào hoạt động nên công tác phối kết hợp giữa cán bộ nhân viên trong
cơ quan, giữa Đội Thanh tra xây dựng quận Thanh Xuân với UBND
các phường, các phòng, ban, đơn vị liên quan trên địa bàn có đôi lúc
còn chưa đồng bộ. Các công trình xây dựng trên địa bàn đều được
17


kiểm tra, kiên quyết xử lý, đề xuất xử lý khi phát hiện có vi phạm
song kết quả đạt được vẫn chưa được cao, một số công trình vẫn
chưa được xử lý kịp thời.

C ư n
ỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PH P N NG C O HIỆU QUẢ
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ

ỰNG CƠ SỞ HẠ TẦNG

HỘI TR N ỊA BÀN QUẬN THANH XUÂN
3.1. Bối cảnh và yêu cầu t n
dựn

ường quản lý n

nước về xây

sở hạ tầng xã hội
+ Thứ nhất, tăng cường quản lý nhà nước về xây dựng cơ sở hạ

tầng xã hội nhằm đáp ứng nhu cầu của việc thực hiện các mục tiêu
của quản lý nhà nước về xây dựng cơ sở hạ tầng xã hội.

+ Thứ hai, tăng cường quản lý nhà nước về xây dựng cơ sở hạ
tầng xã hội nhằm đáp ứng yêu cầu của việc bảo đảm thượng tôn pháp
luật trong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
+ Thứ ba, tăng cường quản lý nhà nước về xây dựng cơ sở hạ
tầng xã hội nhằm đáp ứng các yêu cầu về bảo đảm nhu cầu và chất
lượng sống của người dân.
+ Thứ tư, tăng cường quản lý nhà nước về xây dựng cơ sở hạ
tầng xã hội nhằm đáp ứng yêu cầu về sự phát triển về kinh tế - xã hội.

18


C

qu n

nướ về xây dựn

mv

ịn

sở ạ tần x

ướn t n

ườn quản lý n

ộ tạ quận T

n

uân

+ Thứ nhất, tăng cường quản lý nhà nước về xây dựng cơ sở hạ
tầng xã hội phải tuân theo các yêu cầu của cải cách hành chính trong
phân công, phân cấp quản lý hợp lý; điều tiết có hiệu quả nguồn lực
quản lý…
+Thứ hai, tăng cường quản lý nhà nước về xây dựng cơ sở hạ
tầng xã hội phải bảo đảm tính đồng bộ.
+Thứ ba, tăng cường quản lý nhà nước về xây dựng cơ sở hạ
tầng xã hội phải lấy kết quả thực tế của quản lý làm tiêu chí thực hiện
và đánh giá công tác quản lý nhà nước về xây dựng cơ sở hạ tầng xã
hội.
+ Thứ tư, tăng cường quản lý nhà nước về xây dựng cơ sở hạ
tầng xã hội phải đảm bảo công khai, minh bạch.
C

ả p

sở ạ tần x

pt n

ườn quản lý n

nướ về xây dựn

ộ tr n ịa bàn quận Thanh Xuân trong thời

gian tới
3.3.1.

i mới sự lãnh đạo của c c cấp ủy

ảng đối với quản

lý nhà nước về xây dựng cơ sở hạ tầng xã hội
Để đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với quản lý nhà nước về
xây dựng cơ sở hạ tầng xã hội cầnnâng cao chất lượng công tác
nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn làm cơ sở cho việc xây dựng và
ban hành chủ trương, đường lối lãnh đạo của Đảng phù hợp với quy
luật khách quan của sự vận động phát triển đời sống xã hội; cần tăng
cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo đối với cơ quan hành chính nhà
nước thực hiện chủ trương, đường lối lãnh đạo của Đảng trong hoạt
19


động quản lý nhà nước; cần tăng cường công tác xây dựng, chỉnh đốn
Đảng nhằm xây dựng đội ngũ đảng viên là cán bộ, công chức trong
cơ quan hành chính nhà nước.
3.3.2. Kiện toàn ộ m y quản lý và đội ng c n ộ, c ng chức
quản lý nhà nước về xây dựng cơ sở hạ tầng xã hội
ề bộ máy quản lý nhà nước, cần khắc phục tình trạng phân cấp
chưa r ràng cho chính quyền địa phương.Ngoài ra, để tránh tình
trạng khép kín trong quản lý các dự án đầu tư xây dựng nói chung và
các dự án hạ tầng xã hội nói riêng, cần thiết phải giao nhiệm vụ cụ
thể cho phòng, ban chuyên môn, các đơn vị, đồng thời, quy định r
trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân khi để ra sai sót tại khâu, giai
đoạn mà mình quản lý.

ề đội ng cán bộ, công chức, việc kiện toàn đội ngũ cán bộ,
công chức quản lý nhà nước về xây dựng cơ sở hạ tầng xã hội của
quận Thanh Xuân có vai trò quan trọng. Nếu như thể chế quy định
chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan được xác định một cách cụ thể,
khoa học mà không có đội ngũ công chức đủ năng lực để thực thi
nhiệm vụ thì nhiệm vụ của tổ chức sẽ không được hoàn thành hoặc
kết quả thực hiện sẽ bị hạn chế.
3.3.3. T ng cư ng hiệu quả quản lý và t chức thực hiện xây
dựng cơ sở hạ tầng xã hội theo quy hoạch
Trong quá trình xây dựng quy hoạch hệ thống các cơ sở hạ tầng
xã hội, cần phân định ngay khả năng huy động nguồn vốn có được từ
ngân sách nhà nước hay khu vực tư nhân để từ đó chính quyền quận
có thể có những giải pháp thu hút khu vực tư nhân đầu tư ngay từ

20


những giai đoạn đầu như giao đất…tránh tình trạng quy hoạch đã
được duyệt nhưng không có chủ đầu tư tham gia thực hiện.
3.3.4. Nâng cao hiệu quả c ng t c an hành v n ản hướng
d n và t chức thực hiện c c v n ản ph p luật về xây dựng cơ sở
hạ tầng xã hội
Để nâng cao công tác ban hành văn bản hướng dẫn và tổ chức
thực hiện các văn bản pháp luật về xây dựng cơ sở hạ tầng xã hội,
hàng năm, chính quyền quận Thanh Xuân phối hợp với các ban,
ngành cần xây dựng kế hoạch, văn bản chỉ đạo để việc triển khai thực
hiện kiểm tra, xử lý văn bản pháp luật, công tác theo dõi thi hành
pháp luật kịp thời, thống nhất.Mặt khác, cần coi trọng công tác tuyên
truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, từ đó góp phần nâng cao nhận
thức của cán bộ, nhân dân trong việc chấp hành các văn bản pháp luật

của các cơ quan nhà nước các cấp trên địa bàn tỉnh.
3.3.5. Nâng cao hiệu quả c ng t c quản lý c c hoạt động xây
dựng cơ sở hạ tầng xã hội
Đối với các dự án hạ tầng xã hội thuộc hoạt động xây dựng cơ
bản được phân cấp cho UBND quận Thanh Xuân và UBND các
phường,trên cơ sở chỉ ra những hạn chế, yếu kém hiện có, để nâng
cao chất lượng công tác quản lý xây dựng cơ sở hạ tầng xã hội do
UBND quận và UBND phường làm chủ đầu tư, quận Thanh Xuân
cần thiết phải tập trung nâng cao chất lượng công tác quy hoạch, kế
hoạch, thiết kế, thẩm định, đấu thầu, phê duyệt và quản lý cấp phát
vốn, quyết toán vốn đầu tư các dự án đầu tư từ ngân sách Nhà nước.
Đối với các dự án xây dựng hạ tầng xã hội gắn với dự án nhà ở
thương mại trên địa bàn,cần thiết tăng cường hơn nữa vai trò của
21


chính quyền quận trong rà soát các dự án hạ tầng xã hội trên địa bàn
nhằm bảo đảm các phát hiện và kiến nghị của chính quyền quận có
tính hiệu lực nhất định, tránh việc hiệu lực “nửa vời”, có kiểm tra,
giám sát, rà soát nhưng cũng không có thẩm quyền xử lý hoặc kiến
nghị với cơ quan cấp trên.
3.3.6. T ng cư ng hiệu quả c ng t c t chức iểm tra, thanh
tra, gi m s t hoạt động xây dựng cơ sở hạ tầng xã hội
Để nâng cao công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát hoạt động xây
dựng cơ sở hạ tầng xã hội, chính quyền quận Thanh Xuân phải thực
hiện đồng bộ các giải pháp sau đây:
Thứ nhất, cần nâng cao hiệu quả của công tác giám sát nội bộ tại
mỗi phòng ban.
Thứ hai, cần đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát từ bên ngoài
và đưa công tác này thực sự trở thành một công cụ đắc lực của chính

quyền quận Thanh Xuân trong công tác quản lý hoạt động xây dựng
cơ sở hạ tầng xã hội.
Thứ ba, cần tăng cường công tác giám sát của cộng đồng để kịp
thời phát hiện, kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền về các
việc làm vi phạm các quy định về quản lý xây dựng cơ sở hạ tầng xã
hội nhằm ngăn chặn và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm.
Thứ tư, cần kiện toàn tổ chức của Đội thanh tra xây dựng hoạt
động trên địa bàn quận.
Thứ năm, về kiện toàn cán bộ thanh tra xây dựng cấp quận, tích
cực, bồi dưỡng, đào tạo lại đội ngũ cán bộ thanh tra hiện có và sớm
có kế hoạch đào tạo đội ngũ cán bộ thanh tra kế cận để sử dụng lâu
dài..
22


K T LUẬN
Hoạt động quản lý nhà nước về xây dựng cơ sở hạ tầng xã hội
trên địa bàn quận Thanh Xuân là một hoạt động rất quan trọng bởi nó
đảm bảo cho sự phát triển kinh tế gắn liền với an sinh xã hội của
người dân sống trên địa bàn.
Để giải quyết tình trạng hệ thống cơ sở hạ tầng xã hội hiện nay
của thành phố Hà Nội nói chung và quận Thanh Xuân chưa đáp ứng
được nhu cầu của người dân trên địa bàn thì tăng cường và nâng cao
công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động xây dựng cơ sở hạ tầng
xã hội xã hội chỉ là một giải pháp nhưng là giải pháp cơ bản nhất bởi
chỉ có thể thông qua công tác quản lý nhà nước về xây dựng cơ sở hạ
tầng xã hội thì các cam kết của nhà nước, cam kết của nhà đầu tư
trong việc xây dựng các công trình hạ tầng xã hội nhằm phục vụ nhu
cầu của người dân mới trở thành hiện thực. Do đó, thông qua việc
phân tích thực trạng quản lý nhà nước đối với hoạt động xây dựng

các công trình hạ tầng xã hội hiện nay trên địa bàn quận Thanh Xuân,
tác giả đã đề xuất các giải pháp cơ bản để công tác quản lý nhà nước
đối với hoạt động xây dựng các công trình hạ tầng xã hội do chính
quyền cấp quận thực hiện được hiệu quả hơn, qua đó, góp phần cải
thiện đời sống của người dân trên địa bàn.

23


24