LỊCH SỬ
VĂN MINH THẾ GiỚI
Giảng viên: ThS. Lê Đức Thọ
11/16/17
ThS. Lê Đức Thọ
1
NỘI DUNG CHÍNH
I: VĂN MINH TÂY Á VÀ BẮC PHI
II: VĂN MINH ẤN ĐỘ
III: VĂN MINH TRUNG QUỐC
IV: VĂN MINH KHU VỰC ĐÔNG NAM Á
V: VĂN MINH HY LẠP VÀ LA MÃ CỔ ĐẠI
VI: VĂN MINH TÂY ÂU THỜI TRUNG ĐẠI
VII: SỰ XUẤT HIỆN VĂN MINH CÔNG NGHIỆP
VIII: VĂN MINH THẾ KỶ XX
11/16/17
ThS. Lê Đức Thọ
2
- Khái niệm văn hóa
Văn hóa gồm tổng thể những giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo ra
trong quá trình lịch sử
Văn hoá tinh thần là tổng thể các tư
tưởng, lý luận và giá trị được sáng tạo ra
-trong
Văn đời
hoásống
vật chất
là năng
lực động
sáng tinh
tạo
tinh thần
và hoạt
của
được thể hiện và kết tinh
thần con
của người
con người
trong sản phẩm vật chất
11/16/17
ThS. Lê Đức Thọ
3
- Khái niệm văn minh
Văn minh chỉ trình độ phát triển nhất định của văn hóa về phương diện vật chất, đặc
trưng cho một khu vực rộng lớn, một thời đại hoặc cả nhân loại
11/16/17
ThS. Lê Đức Thọ
4
- Khái niệm văn hiến
Văn hiến là truyền thống văn hóa được thể hiện thiên về các giá trị tinh thần lâu đời
và tốt đẹp
11/16/17
ThS. Lê Đức Thọ
5
- Khái niệm văn vật
Văn vật là truyền thống văn hóa được thể hiện thiên về các giá trị vật chất (di tích,
công trình, hiện vật)
11/16/17
ThS. Lê Đức Thọ
6
Lịch sử văn minh thế giới có mấy con đường?
AI CẬP CỔ ĐẠI
LƯỠNG HÀ CỔ ĐẠI
PHƯƠNG ĐÔNG
ẤN ĐỘ CỔ ĐẠI
LỊCH SỬ VĂN
MINH THẾ
TRUNG QUỐC CỔ ĐẠI
GiỚI
HY LẠP CỔ ĐẠI
PHƯƠNG TÂY
LA MÃ CỔ ĐẠI
11/16/17
ThS. Lê Đức Thọ
7
NHỮNG DẤU HIỆU VĂN MINH TRONG THỜI KỲ CÔNG XÃ NGUYÊN THỦY?
Lửa giúp con người chiến thắng thú dữ, nướng
chín thức ăn, làm đồ gốm, chinh phục các rừng cây
để trồng trọt … và sau này là nghề luyện kim
11/16/17
ThS. Lê Đức Thọ
8
NHỮNG DẤU HIỆU VĂN MINH TRONG THỜI KỲ CÔNG XÃ NGUYÊN THỦY?
Từ chỗ sống bầy đàn tiến lên xây dựng công xã thị tộc, đó là một tổ chức hợp lí đầu tiên về
mặt xã hội
11/16/17
ThS. Lê Đức Thọ
9
NHỮNG DẤU HIỆU VĂN MINH TRONG THỜI KỲ CÔNG XÃ NGUYÊN THỦY?
Phân công lao động giữa trồng trọt và chăn nuôi, giữa nông nghiệp với thủ công nghiệp
11/16/17
ThS. Lê Đức Thọ
10
NHỮNG DẤU HIỆU VĂN MINH TRONG THỜI KỲ CÔNG XÃ NGUYÊN THỦY?
Sự xuất hiện cung tên là một bước tiến lớn
11/16/17
ThS. Lê Đức Thọ
11
NHỮNG DẤU HIỆU VĂN MINH TRONG THỜI KỲ CÔNG XÃ NGUYÊN THỦY?
Hôn nhân cũng có bước tiến từ tạp giao, đồng huyết đến hôn nhân theo gia đình ổn định
11/16/17
ThS. Lê Đức Thọ
12
NHỮNG DẤU HIỆU VĂN MINH TRONG THỜI KỲ CÔNG XÃ NGUYÊN THỦY?
Sự xuất hiện của tôn giáo nguyên thủy: tín ngưỡng tô tem, thờ cúng tổ tiên
11/16/17
ThS. Lê Đức Thọ
13
Đặc điểm về tự nhiên – kinh tế - chính trị của các quốc gia cổ đại Phương Đông là
gì?
- Về tự nhiên: Các quốc gia cổ đại Phương Đông đa số hình thành từ ven các dòng sông lớn
Sông Hoàng Hà ở Trung Quốc với 5.464 km. Bởi tính năng mạnh mẽ, dữ dội của mình mà Hoàng Hà được người dân biết
Vì đấtđến
trồng
trọt là cái
đấttên
phù
sa màu
mềm,
tác,văn
cho
năng
suất
cao,"Niềm
có mưa
với những
mang
nghĩa mở,
tích cực
nhưxốp,
"Cái dễ
nôi canh
của nền
minh
Trung
Quốc",
kiêu đều
hãnhđặn
của theo
Trungmùa,
Trường
6.300nghiệp
km, có tên
khác lànền
Dương
Tử, thuộc
Trung Đã
Quốc.
Đâylàm
là con
sônglợi
dài nhất châu Á.
có khíSông
hậu
nóngGiang
ẩm,dài
nông
trởgọithành
kinh
tế chính.
biết
thủy
Quốc".
11/16/17
ThS. Lê Đức Thọ
Sông Nile
có độ dài 6.650 km, chảy qua Ai Cập, Nam Sudan, Uganda và Ethiopia.
14
Đặc điểm về tự nhiên – kinh tế - chính trị của các quốc gia cổ đại Phương Đông là
gì?
- Về kinh tế: Kinh tế nông nghiệp là chính, bên cạnh là kinh tế thủ công nghiệp và buôn bán nhỏ. Tư
liệu sản xuất chính là ruộng đất, LLSX chính là nông dân; chủ yếu là tự cấp tự túc
11/16/17
ThS. Lê Đức Thọ
15
Đặc điểm về tự nhiên – kinh tế - chính trị của các quốc gia cổ đại Phương Đông là
gì?
- Về chính trị: Xã hội có giai cấp hình thành sớm, nhà nước đầu tiên ra đời.
- NÔNG DÂN CÔNG XÃ (Chiếm đa số, là lực lượng lao động chính, làm
Nhà nước cổ đại Phương Đông: chế độ quân chủ chuyên chế, vua nắm mọi quyền hành chính trị
ruộng công và nộp một phần sản phẩm cho quý tộc)
và được cha truyền con nối. Bộ máy nhà nước ở trung ương và địa phương còn đơn giản và do
quý tộc nắm quyền. Chế dộ trung ương tập quyền quân chủ; Vua.
CƠ CẤU XÃ HỘI
PHƯƠNG ĐÔNG
- GIAI CẤP QUÝ TỘC (Tầng lớp trên nắm mọi quyền hành trong xã hội)
CỔ ĐẠI
Thời Trung đại, toàn bộ Tây Á và Bắc Phi nằm trong lãnh thổ đế quốc Ả Rập, Phương Đông hình
thành ba trung tâm văn minh lớn là Ả Rập, Ấn Độ, Trung Hoa. Trong đó, Ấn Độ và Trung Hoa có sự
phát triển liên tục từ cổ đại đến trung đại
- NÔ LỆ (Không có quyền lợi, địa vị thấp hèn nhất)
11/16/17
ThS. Lê Đức Thọ
16
I. VĂN MINH BẮC PHI VÀ TÂY Á
1. VĂN MINH AI CẬP CỔ ĐẠI
1.1. Cơ sở hình thành văn minh Ai cập cổ đại
1.2. Những thành tựu chủ yếu của văn minh Ai Cập
2. VĂN MINH LƯỠNG HÀ CỔ ĐẠI
2.1. Cơ sở hình thành
2.2. Những thành tựu chủ yếu
3. Văn minh Ả Rập
3.1. Cơ sở hình thành
3.2. Những thành tựu chủ yếu
11/16/17
ThS. Lê Đức Thọ
17
1. VĂN MINH AI CẬP CỔ ĐẠI
1.1. Cơ sở hình thành văn minh Ai cập cổ đại
Ai Cập nằm ở Đông Bắc Châu Phi, hạ
lưu sông Nin
“AI CẬP LÀ TẶNG PHẨM CỦA SÔNG NIN”
11/16/17
ThS. Lê Đức Thọ
18
I. VĂN MINH AI CẬP CỔ ĐẠI
1.
Cơ sở hình thành văn minh Ai cập cổ đại
Thời kỳ Tảo vương quốc (3200 – 3000 TCN)
Thời kỳ Cổ vương quốc (3000 – 2200 TCN)
Thời kỳ Trung vương quốc (2200 – 1570 TCN)
Thời kỳ Tân vương quốc (1570 – 1100 TCN)
LỊCH SỬ AI CẬP CỔ ĐẠI
11/16/17
Thời kỳ Hậu vương quốc (1100 – 31 TCN)
ThS. Lê Đức Thọ
19
1. VĂN MINH AI CẬP CỔ ĐẠI
1.2. Những thành tựu văn minh chủ yếu
- Chữ viết: chữ tượng hình, diễn tả những khái niệm trừu tượng thì họ mượn ý
11/16/17
ThS. Lê Đức Thọ
20
- Văn học Ai Cập cổ
Tác phẩm văn học cổ xưa nhất của Ai Cập có lẽ là các tác phẩm sách
giấy papyrus (chỉ thảo), có niên đại 1800 TCN. Hiện nay bộ sưu
tập về các tác phẩm cổ đại Ai cập còn có:
1.
2.
3.
4.
5.
Sách giấy papyrus Westcar (1600 TCN)
Sách giấy papyrus Tulli (1400 TCN)
Sách giấy papyrus Ebers (1300 TCN)
Sách giấy papyrus Harris I (1180 TCN)
Chuyện của Wenamun (1000 TCN)
Một cuốn sách viết trên giấy papyrus
11/16/17
ThS. Lê Đức Thọ
21
- Về tín ngưỡng, tôn giáo: Đa thần
Vị thần đầu tiên, thần Ra-Atum, hàng năm xuất hiện như
nước lũ của sông Nin ở xứ sở Ai Cập
Thần Sông Nin (Osiris): Thần
nước, thần của sự chết
11/16/17
ThS. Lê Đức Thọ
Thần Mặt Trời (Ra)
22
- Về tín ngưỡng, tôn giáo: Đa thần
Thần Thoth: thần mặt trăng, cai quản về văn
bản và kiến thức và là "Vị thần của Thánh thư".
* Thoth thường được xem là đại quan của Osiris, vị
thần của thảo mộc và người chết, hoặc là thư ký
cao cấp của thần này.
* Thoth cũng là thần ghi lại phán quyết của tòa án xét
xử người chết dưới âm cung.
11/16/17
ThS. Lê Đức Thọ
23
- Thế giới quan triết học
Con người có 2 phần: Hồn và xác
Linh hồn con người là bất diệt
Nghệ thuật ướp xác
11/16/17
ThS. Lê Đức Thọ
24
- Kiến trúc điêu khắc: Kim tự tháp
Ai Cập từ thời cổ đại đã xây dựng nhiều công trình kiến
trúc và điêu khắc như Kim tự tháp, các thành phố cổ và
đền đài, tạc tượng các Pharaon, thần linh và cột đá.
“TẤT CẢ MỌI VẬT ĐỀU SỢ THỜI GIAN,
NHƯNG RIÊNG THỜI GIAN PHẢI
NGHIÊNG MÌNH TRƯỚC KIM TỰ
THÁP”
11/16/17
ThS. Lê Đức Thọ
25