Tuần 17. Ôn tập về từ và cấu tạo từ

Người thực hiện
Trương Thị Thanh Vân


Thứ ba ngày 15 tháng 12 năm 2015
Môn:
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
Bài:
Kiểm tra bài cũ

Em hãy đặt câu

a. Miêu tả một dòng sông.
b. Miêu tả đôi mắt của một em bé.
Dòng sông như một dải lụa đào duyên dáng.
Đôi mắt em tròn xoe đen láy.
Tìm hai từ đồng nghĩa với từ đo
Từ đồng nghĩa với từ đo là từ điều, son.


Thứ ba ngày 15 tháng 12 năm 2015
Môn:
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
Bài: ÔN TẬP VỀ TỪ VÀ CẤU TẠO TỪ

Bài tập 1. Lập bảng phân loại các từ trong khổ thơ sau đây theo cấu
tạo của chúng. Biết rằng các từ đã được phân cách với nhau bằng
dấu gạch chéo.
Hai / cha con / bước / đi / trên / cát /
Ánh / mặt trời / rực rỡ / biển / xanh /
Bóng / cha / dài / lênh khênh /

Bóng / con / tròn / chắc nịch /
Hoàng Trung Thông
Tìm thêm ví dụ minh họa cho các kiểu cấu tạo từ trong
bảng phân loại em vừa lập ( mỗi kiểu thêm 3 ví dụ)


Thứ ba ngày 15 tháng 12 năm 2015
Môn:
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
Bài: ÔN TẬP VỀ TỪ VÀ CẤU TẠO TỪ

Trong tiếng Việt có những kiểu cấu tạo từ như thế nào?
Trong tiếng Việt có hai kiểu cấu tạo từ : từ đơn và từ phức
Thế nào là từ đơn? Thế nào là từ phức?
Từ đơn gồm một tiếng
Từ phức gồm hai hay nhiều tiếng
Từ phức gồm những loại từ nào?
Từ phức gồm hai loại từ ghép và từ láy


Thứ ba ngày 15 tháng 12 năm 2015
Môn:
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
Bài: ÔN TẬP VỀ TỪ VÀ CẤU TẠO TỪ

Bài tập 1. Lập bảng phân loại các từ trong khổ thơ sau đây theo cấu
tạo của chúng. Biết rằng các từ đã được phân cách với nhau bằng
dấu gạch chéo.
Hai / cha con / bước / đi / trên / cát /
Ánh / mặt trời / rực rỡ / biển / xanh /

Bóng / cha / dài / lênh khênh /
Bóng / con / tròn / chắc nịch /
Hoàng Trung Thông
Tìm thêm ví dụ minh họa cho các kiểu cấu tạo từ trong
bảng phân loại em vừa lập ( mỗi kiểu thêm 3 ví dụ)


Thứ ba ngày 15 tháng 12 năm 2015
Môn:
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
Bài: ÔN TẬP VỀ TỪ VÀ CẤU TẠO TỪ
Bài tập 1. Lập bảng phân loại các từ trong khổ thơ sau đây theo cấu tạo của chúng.
Tìm thêm ví dụ minh họa cho các kiểu cấu tạo từ trong bảng phân loại em vừa lập
( mỗi kiểu thêm 3 ví dụ) Hai / cha con / bước / đi / trên / cát /
Ánh / mặt trời / rực rỡ / biển /
xanh /
Bóng / cha / dài /
lênh khênh /
Bóng / con /
tròn / chắc nịch /
Hoàng Trung Thông
Từ phức
Từ đơn

Từ ở trong khổ
thơ
Từ tìm thêm

Từ ghép

Từ láy

Hai, bước, đi, trên,
cát, ánh, biển, xanh,
bóng, cha, dài, bóng,
con, tròn

Cha con, mặt trời,
chắc nịch

Rực rỡ, lênh
khênh

Nhà, cây, bàn, ghế,
mèo, xoài, mít,…

Thầy giáo, học
sinh, sách vở,…

Rung rinh, lấp
lánh, cần cù,…


Thứ ba ngày 15 tháng 12 năm 2015
Môn:
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
Bài: ÔN TẬP VỀ TỪ VÀ CẤU TẠO TỪ

1. Trong tiếng Việt có hai kiểu cấu tạo từ : từ đơn và từ
phức

Từ đơn gồm một tiếng
Từ phức gồm hai hay nhiều tiếng
2. Từ phức gồm hai loại từ ghép và từ láy


Thứ ba ngày 15 tháng 12 năm 2015
Môn:
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
Bài: ÔN TẬP VỀ TỪ VÀ CẤU TẠO TỪ

Bài tập 2: Các từ trong mỗi nhóm dưới đây có quan hệ với
nhau như thế nào?
- Đó là những từ đồng nghĩa.
- Đó là những từ đồng âm.
- Đó là một từ nhiều nghĩa.
a. đánh cờ, đánh giặc, đánh trống
b. trong veo, trong vắt, trong xanh
c. thi đậu, xôi đậu, chim đậu trên cành


Thứ ba ngày 15 tháng 12 năm 2015
Môn:
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
Bài: ÔN TẬP VỀ TỪ VÀ CẤU TẠO TỪ
Thế nào là từ đồng âm?
+ Từ đồng âm là những từ giống nhau về âm
nhưng khác hẳn nhau về nghĩa
Thế nào là từ nhiều nghĩa?
+ Từ nhiều nghĩa là từ có một nghĩa gốc và một hay
một số nghĩa chuyển. Các nghĩa của từ nhiều nghĩa

bao giờ cũng có mối liên hệ chặt chẽ với nhau.
Thế nào là từ đồng nghĩa?
+ Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần
giồng nhau. Có từ đồng nghĩa hoàn toàn nhưng cũng có từ
không đồng nghĩa hoàn toàn vì vậy khi sử dụng ta cần cân nhắc
sao cho phù hợp.


Thứ ba ngày 15 tháng 12 năm 2015
Môn:
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
Bài: ÔN TẬP VỀ TỪ VÀ CẤU TẠO TỪ
Bài tập 2. Các từ trong mỗi nhóm dưới đây có quan hệ với nhau như thế
nào? Đánh dấu ( +) vào ô trống thích hợp trong bảng dưới đây

ví dụ

Từ đồng
nghĩa

a. đánh cờ
đánh giặc
đánh trống
b. trong veo
trong vắt
trong xanh
c. thi đậu
xôi đậu
chim đậu trên cành

Từ nhiều
nghĩa

Từ đồng
âm

+
+
+


Thứ ba ngày 15 tháng 12 năm 2015
Môn:
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
Bài: ÔN TẬP VỀ TỪ VÀ CẤU TẠO TỪ
+ Từ đồng âm là những từ giống nhau về âm nhưng khác
hẳn nhau về nghĩa
+ Từ nhiều nghĩa là từ có một nghĩa gốc và một hay một số
nghĩa chuyển. Các nghĩa của từ nhiều nghĩa bao giờ cũng có
mối liên hệ chặt chẽ với nhau
+ Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần
giống nhau. Khi sử dụng những từ đồng nghĩa ta phải cân
nhắc để lựa chọn cho đúng.


Thứ ba ngày 15 tháng 12 năm 2015
LUYỆN TỪ VÀ CÂU: ÔN TẬP VỀ TỪ VÀ CẤU TẠO TỪ
Bài tập 3. Tìm các từ đồng nghĩa với những từ in đậm trong bài văn dưới đây. Theo
em vì sao nhà văn lại chọn từ in đậm mà không chọn từ đồng nghĩa với nó?
Cây rơm

Cây rơm đã cao và tròn nóc. Trên cọc trụ người ta úp một chiếc nồi đất hoặc ống
bơ để nước không theo cọc làm ướt từ ruột ướt ra.
Cây rơm giống như một túp lều không cửa, nhưng với tuổi thơ có thể mở cửa ở
bất cứ nơi nào. Lúc chơi trò chạy đuổi, những chú bé tinh ranh có thể chui vào
đống rơm, lấy rơm che cho mình như đóng cánh cửa lại.
Cây rơm như một cây nấm khổng lồ không chân. Cây rơm đứng từ mùa gặt này
đến mùa gặt tiếp sau. Cây rơm dâng dần thịt mình cho lửa đo hồng căn bếp, cho bữa
ăn rét mướt của trâu bò.
Vậy mà nó vẫn nồng nàn hương vị và đầy đủ sự ấm áp của quê nhà.
Mệt moi trong công việc ngày mùa, hay vì đùa chơi, bạn sẽ sung sướng biết bao
khi tựa mình vào cây rơm. Và chắc chắn bạn sẽ ngủ thiếp ngay, vì sự êm đềm của
cây rơm, vì hương đồng co nội đã sẵn đợi vỗ về giấc ngủ của bạn.
Phạm Đức


Thứ ba ngày 15 tháng 12 năm 2015
Môn:
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
Bài: ÔN TẬP VỀ TỪ VÀ CẤU TẠO TỪ


Thứ ba ngày 15 tháng 12 năm 2015

Môn:
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
Bài: ÔN TẬP VỀ TỪ VÀ CẤU TẠO TỪ
Bài 3. Tìm các từ đồng nghĩa với những từ in đậm ( tinh ranh, dâng,
êm đềm) theo em vì sao nhà văn lại chọn từ in đậm mà không chọn
những từ đồng nghĩa với nó?

Từ trong bài
tinh ranh

Từ đồng nghĩa
tinh nghịch, tinh khôn, ranh mãnh, ranh ma, ma lanh,
khôn loi, …

Không thể thay từ tinh ranh bằng tinh nghịch vì tinh nghịch nghiêng về
nghĩa nghịch nhiều hơn. Không thể hiện rõ sự khôn ranh
Không thể thay tinh ranh bằng tinh khôn hoặc khôn ngoan vì tinh khôn và
khôn ngoan nghiêng về nghĩa khôn nhiều hơn không thể hiện rõ sự nghịch
ngợm.
Các từ đồng nghĩa còn lại cũng không dùng được vì chúng thể hiện ý chê


Thứ ba ngày 15 tháng 12 năm 2015

Môn:
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
Bài: ÔN TẬP VỀ TỪ VÀ CẤU TẠO TỪ
Bài 3. Tìm các từ đồng nghĩa với những từ in đậm ( tinh ranh, dâng,
êm đềm) theo em vì sao nhà văn lại chọn từ in đậm mà không chọn
những từ đồng nghĩa với nó?
Từ trong bài
tinh ranh
dâng

Từ đồng nghĩa
tinh nghịch, tinh khôn, ranh mãnh, ranh ma, ma lanh,
khôn loi, …

tặng, biếu, nộp, cho, đưa, hiến …

Dùng từ dâng là đúng nhất vì nó thể hiện cách cho rất trân trọng, thanh nhã.
Không thể thay dâng bằng tặng, biếu. Các từ này tuy cũng thể hiện sự trân
trọng nhưng không phù hợp vì không ai dùng chính bản thân mình để tặng, biếu
Các từ nộp, cho, đưa, thiếu sự trân trọng. Từ hiến không thanh nhã như từ
dâng


Thứ ba ngày 15 tháng 12 năm 2015

Môn:
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
Bài: ÔN TẬP VỀ TỪ VÀ CẤU TẠO TỪ
Bài 3. Tìm các từ đồng nghĩa với những từ in đậm ( tinh ranh, dâng,
êm đềm) theo em vì sao nhà văn lại chọn từ in đậm mà không chọn
những từ đồng nghĩa với nó?
Từ trong bài
Từ đồng nghĩa
tinh ranh

tinh nghịch, tinh khôn, ranh mãnh, ranh ma, ma lanh,
khôn loi, …

dâng

tặng, biếu, nộp, cho, đưa, hiến …

êm đềm

êm ái, êm dịu, êm ả, êm ấm,…

Dùng từ êm đềm là đúng nhất vì vừa diễn tả cảm giác dễ chịu của cơ thể,
vừa diễn tả cảm giác dễ chịu của tinh thần của con người.
từ êm ái, êm dịu chỉ nói về cảm giác dễ chịu của cơ thể, từ êm ả chỉ nói về
sự yên tĩnh của cảnh vật
Từ êm ấm nghiêng về sự diễn tả sự yên ổn trong cuộc sống gia đình nhiều
hơn


Thứ ba ngày 15 tháng 12 năm 2015

Môn:
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
Bài: ÔN TẬP VỀ TỪ VÀ CẤU TẠO TỪ

Bài 4: Tìm từ trái nghĩa thích hợp với mỗi chỗ trống trong các
thành ngữ, tục ngữ sau:
a. Có mới nới cũ
…
tốt nước sơn.
b. Xấu gỗ, …
yếu dùng mưu.
c. Mạnh dùng sức, …


Thứ ba ngày 15 tháng 12 năm 2015

Môn:
LUYỆN TỪ VÀ CÂU

Bài: ÔN TẬP VỀ TỪ VÀ CẤU TẠO TỪ

Từ
(chia theo nghĩa của từ)

Từ
(chia theo cấu tạo)

Từ đơn

Từ ghép

Từ phức

Từ láy

Từ
đồng
nghĩa

Từ
trái
nghĩa

Từ
nhiều
nghĩa

Từ
đồng

âm