Bài 18. Trai sông

CHƯƠNG 4 :
MỀM
••Bài
Bài 18
18 ::
•• I-MỤC
I-MỤCTIÊU:
TIÊU:

NGÀNH THÂN

TRAI
TRAI SÔNG
SÔNG

•• 1-Kiến
1-Kiến thức
thức::
–– Biết
Biết :: Vì
Vì sao
sao trai
trai sông
sông được
được xếp
xếp vào
vào ngành
ngành thân
thân
mềm

mềm ..
––
Các
Các đặc
đặc điểm
điểm dinh
dinh dưỡng
dưỡng ,, sinh
sinh sản
sản của
của trai
trai ..
–– Giải
Giải thích
thích được
được các
các đặc
đặc điểm
điểm cấu
cấu tạo
tạo của
của trai
trai
thích
thích nghi
nghi với
với đời
đời sống
sống vùi
vùi mình

mình trong
trong bùn
bùn cát
cát ..
–– Hiểu
Hiểu :: khái
khái niệm
niệm áo
áo ,, cơ
cơ quan
quan áo
áo ..
2-Kỹ
2-Kỹ năng:
năng:
–– Rèn
Rèn kỹ
kỹ năng
năng quan
quan sát
sát ,, so
so sánh
sánh ,, tổng
tổng hợp
hợp kiến
kiến
thức
thức ..
3-Thái
3-Thái độ:

độ:
–– Giáo
Giáo dục
dục ý
ý thức
thức yêu
yêu thích
thích bộ
bộ môn
môn ..


Các anh chò hãy nhận
diện các giun đốt qua
hình ảnh , cho biết
môi trường sống và
lối sống của từng
loài . Nào ! ta bắt
đầu …


Giun ôû nam cöïc


1- Cơ thể phân
đốt .
2- Có thể xoang
(1khoang
cơ thể
chính

làm thức
ăn
cho
Ngành giun đốt có
thức
)
người
, cho
cáđiểm
và chung
Vậy
đặc
những
vai trò nào ?
3Có
hệ
tuần
các của
động
vật khác
ngành
giun đốt
hoàn
( máu thường
.
là gì vậy các anh
đỏ
)
2- làm
chòcho

? đất
4Di chuyển
chi
trồng
xốp , nhờ
thoáng
bên
, tơ hoặc
và màu
mỡ .thành
cơ
3- thể
còn.có hại cho
5Ống và
tiêu
hóavật
người
động


Các anh chò biết không
… đọc thông tin đầu
chương 4 SGK Jerry thắc
Thì
ra
là
như
vậy
.
mắc tại sao các con trai ,

Chúng
tìm
sò
, ốc mình
… cócùng
vỏ cứng
hiểu mà
mộtlại
con
đại diện
ngắc
được
gọi
của
ngành
thân
mềm
là ngành thân mềm .
…. sao ?... Tại sao dzậy ?
Tại


CHÖÔNG 4 :
THAÂN MEÀM
BAØI 8 :

SOÂNG

NGAØNH

TRAI


Làm sao ta phân biệt
đâu là đầu , đâu là
đuôi vỏ .Tại sao mặt
ngoài vỏ trai cứng và
sần sùi , còn mặt trong
thì trơn láng và óng
ánh ? … hở các anh
chò ?


I. H×nh d¹ng, cÊu t¹o.
1. Vá trai.

§Ønh
vá

B¶n lÒ
vá

§Çu vá

§u«i vá

Vßng t¨ng trëng
vá

Lôùp
söøng
ù
a
ñ
p
Lôù
voâi
Lôùp ø
ö
c
ø
xa


Vì lớp sừng có
cấu tạo giống
Khi Jerry lấy mặt ngoài
như lông và
vỏ trai đem mài thì ngửi
tóc , nên khi
thấy có mùi khét , do
mài nóng
đâu vậy các anh chò ?
cháy , chúng
có mùi khét .


Cơ
khép

vỏ trớc

Vỏ

Chỗ bám
cơ khép
vỏ sau

Đỉnh
vỏ

Bản lề
vỏ

Đầu
vỏ
Đuôi
vỏ

Cấu tạo cơ
thể trai

Hình
dạng vỏ

Để mở vỏ trai quan sát bên
Khớp
trong cơ
thể, ta phải làm
bản lề

vỏ
thế nào?



Bản
lề

đóng

Cơ
khép
vỏ

Mở


I- HÌNH DẠNG – CẤU TẠO
1/ Vỏ trai :
-Vỏ gồm 2 mảnh được gắn
với nhau nhờ dây chằng .
- 2 cơ khép vỏ : điều chỉnh
hoạt động đóng , mở vỏ .
- Cấu tạo vỏ gồm 3 lớp :
lớp sừng , lớp đá vôi , lớp
xà cừ .


2. C¬ thÓ
trai.

C¬ khÐp
vá
TÊm
miÖng
Lç miÖng

N¬i b¸m
c¸c c¬
khÐp vá
sau

èng hót
Th©n

èng
tho¸t
Mang
Ch©n

¸o trai


nh hoạt động

Qua cấu tạo
…traitrong
chếtcơ
thì
bên
mở trai

vỏ vừa
, tại
thể
sao vậy
quan
sátcác
anh chò
? Ta
Jerry
không
hãy
cùng
tìm
thấy
thảo luận
phần
đầu
vấn trai
đề và
này
của
nhé !
…


2/ Cơ thể trai : gồm :
- Ngoài có áo trai tạo thành
khoang áo có ống hút và
ống thoát nước .
- Giữa là tấm mang .

- Trong có thân trai và chân
hình lưỡi rìu .
Phần đầu cơ thể trai tiêu
giảm .


Quan sát các hình
dưới đây , các anh
chò nói rõ cho Jerry
biết cách di
chuyển của trai .
hướn
g di
chuye
ån


Thø
c ¨n
Oxi

Níc
(Thøc ¨n,
Oxi)


ÂNG

II- DI CHUYỂN – DINH DƯỢNG :
- Di chuyển nhờ sự thò ra

thụt vào của chân rìu , kết
hợp với hoạt động đóng mở
vỏ .
- Thức ăn : vụn hữu cơ , ĐV
nguyên sinh .
- Dinh dưỡng kiểu thụ động
nhờ 2 đôi tấm miệng .
- Hô hấp qua 2 đôi tấm mang
.


 Trứng phát triển thành
ấu trùng trong mang của
trai mẹ giúp bảo vệ trứng
và ấu trùng không bò
Anh chò ơi , chúng ta
động vật khác ăn mất .
cùng nghiên cứu thông
Ngoài ra ở đây rất giàu
tin mục IV trang 64 SGK ,
dưỡng
khí và
thức
ănmang
.
 Ấu trùng
bám
vào
rồi thảo luận 2 câu
và da cá giúp : di chuyển

hỏi ở mục này nhé !
đến nơi xa nhằm phát tán
nòi giống , tăng cường
lượng ôxi và được bảo vệ .


ÂNG

III- SINH SẢN :
-- Trai
. Trứng
Ấuphân
trùngtính
bám
vào phát
mang
triển
qua
giaigiúp
đoạn:ấu
.
và da
cá
di trùng
chuyển
nơiphát
xa nhằm
phát tán
-đến
Trứng

triển thành
ấu
nòi giống
, tăng
cường
trùng
trong mang
của trai
mẹ
lượng bảo
ôxi và
bảo
vệấu
.
giúp
vệđược
trứng
và
trùng không bò động vật
khác ăn mất . Ngoài ra ở
đây rất giàu dưỡng khí và
thức ăn .


NH

Cách
Trai

Traitự

tự
dinh
vệ
vệ
dưỡng
bằng
bằng
cách
theo
cách
kiểu
nào
rút
?trai
cơ
Cấu
dinh
dưỡng
của
trai
có
ý
Nhiều
ao
đào
để
thả
cá
,hút
nước

Vì
ấu
trùng
trai
thường
bám
tạo
thể
nào
vào
để
của
và
lọc
đóng
lấy
trai
đảm
vụn
vỏ
hữu
bảo
2
mảnh
cơ
cách
,
nghóa
thế
nào

đối
môi
khôngnhư
thả
nuôi
mà
tựvới
nhiên
vào
mang
và
da
cá
nên
khi
tự
vỏ
động
vệ
cứng
vật
đó
rắn
có
nguyên
hiệu
lại
.
sinh
quả

và
?
các
trường
có , tạinước
sao ? ?
trưởng
thành
có,ở
trong
ao .
động vật
nhỏđã
khác
góp
phần
lôc sạch môi trường nước ,
giống như những máy lọc sống .


Chúng mình về nhà
nhớ :
- Học thuộc bài 18 .
- Đọc mục “ Em có biết “
trang 64 SGK
- Đọc trước bài 19 .