Vận dụng quan điểm của đảng về xây dựng nền văn hóa việt nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc với thế hệ thanh niên hiện nay

A.

PHẦN MỞ ĐẦU

Ngày nay khoa học công nghệ phát triển phong phú đa dạng và đi nhanh
vào cuộc sống đã đáp ứng được nhu cầu của ngày càng cao của con người.
Trong nền kinh tế thị trường và xu thế toàn cầu hoá, hội nhập kinh tế ngày càng
phát triển thì vấn đề văn hoá, tộc người và quốc gia dân tộc… đang đặt ra nhiều
vấn đề cần được nhận thức đúng đắn.
Xây dựng “nền văn hoá tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc” phải được đổi
mới về nhiều mặt từ Trung ương đến cơ sở một cách toàn diện nhằm tạo lập và
nâng nhận thức về nhiều lĩnh vực cho cán bộ và nhân dân. Đặc biệt là thế hệ trẻ
biết kế thừa và phát triển trên cơ sở chọn lọc những tinh hoa truyền thống dân
tộc và văn hóa nhân loại. Bởi lẽ, kế thừa là một quy luật hoạt động của văn hoá
xuất phát từ quy luật biện chứng của triết học. Văn hóa muốn phát triển đòi hỏi
phải tiếp nhận những tinh hoa của dân tộc và nhân loại. Bản sắc dân tộc của văn
hoá là các giá trị đặc trưng tiêu biểu phản ánh diện mạo, cốt cách, phẩm chất và
bản lĩnh của mỗi nền văn hoá, là dấu hiệu cơ bản để phân biệt nền văn hoá dân
tộc này với văn hoá dân tộc khác. Bản sắc dân tộc của văn hoá được thể hiện tập
trung trong truyền thống văn hoá dân tộc,là cơ sở để liên kết xã hội và liên kết
các thế hệ tạo nên sức mạnh tinh thần dân tộc. Bản sắc văn hoá dân tộc vừa
được coi là bộ "Căn cước" vừa được coi là "bộ gien" di truyền của văn hoá dân
tộc. Bảo vệ và phát huy bản sắc dân tộc của văn hoá là yêu cầu khách quan, là
mục tiêu của việc xây dựng nền văn hoá, xây dựng đất nước.
Xuất phát từ thực tiễn trên và sau khi nhận được sự hướng dẫn tận tình của
thầy cô giáo, bản thân em là một sinh viên nhận thấy được những gì là cần thiết
trong việc xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, đặc biệt là
thế hệ trẻ chúng em thì việc nâng cao ý thức,trách nhiệm của mình là một
nhiệm vụ vô cùng quan trọng và cấp thiết. Vì thế em đã chọn đề tài: “Vận dụng
quan điểm của Đảng về xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà
bản sắc dân tộc với thế hệ thanh niên hiện nay” làm đề tài tiểu luận Đường

lối cách mạng cho mình. Tuy nhiên, kiến thức còn hạn hẹp nên bài viết của em
còn nhiều thiếu sót và hạn chế, em rất mong nhận được sự giúp đỡ, góp ý của
thầy và các bạn để bài viết của em được tốt hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
B.NỘI DUNG
I - Quan điểm của Đảng về xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến,
đậm đà bản sắc dân tộc với thế hệ thanh niên hiện nay:
1. Quá trình nhận thức của Đảng về văn hóa:
Trong sự nghiệp đổi mới hiện nay, cùng với quá trình đặt trọng tâm vào
đổi mới về kinh tế, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa,
đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Đảng Cộng sản Việt Nam đã
1


xác định đường lối xây dựng một nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Quan điểm này đánh dấu sự phát triển tư duy lý luận của Đảng, đồng thời cũng
là kết quả tổng kết thực tiễn xây dựng và phát triển văn hóa Việt Nam trong suốt
quá trình lãnh đạo của Đảng.
Đại hội VI của Đảng (năm 1986) đã đánh dấu bước ngoặt quan trọng
trong đổi mới tư duy với việc khẳng định: Các tổ chức đảng phải quan tâm chỉ
đạo công tác văn hóa, văn nghệ. Không hình thái tư tưởng nào có thể thay thế
được văn học và nghệ thuật trong việc xây dựng tình cảm lành mạnh, tác động
sâu sắc vào việc đổi mới nếp nghĩ, nếp sống của con người. Tiếp đến, Nghị
quyết 05 của Bộ Chính trị khoá VI (1987) về đổi mới và nâng cao trình độ lãnh
đạo, quản lý văn học, nghệ thuật và văn hóa đã phát triển lên một bước mới với
việc xác định: "Văn hóa là bộ phận trọng yếu của cách mạng tư tưởng và văn
hóa, là một động lực mạnh mẽ, đồng thời là mục tiêu lớn trong sự nghiệp xây
dựng chủ nghĩa xã hội". Điều này thể hiện những quan điểm đổi mới có nguyên
tắc của Đảng trên lĩnh vực văn hoá, văn nghệ, có tác dụng thúc đẩy hoạt động
sáng tạo nghệ thuật.

Đại hội VII (năm 1991) thông qua Cương lĩnh xây dựng đất nước
trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội trong đó chỉ rõ: xã hội chúng ta xây
dựng có một đặc trưng là có nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Nghị
quyết Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VII (1993) Về
một số nhiệm vụ văn hóa, văn nghệ những năm trước mắt đã xác định: Văn hoá
là nền tảng tinh thần của xã hội, một động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã
hội, đồng thời là một mục tiêu của chủ nghĩa xã hội. Đại hội VIII (năm 1996)
khẳng định: Văn hoá là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu vừa là
động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội. Mốc đánh dấu sự đổi mới toàn
diện trong tư duy về văn hoá của Đảng thể hiện ở Nghị quyết Trung ương 5 khoá
VIII (1998) về Xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà
bản sắc dân tộc. Đây là văn kiện mang tính cương lĩnh của Đảng và văn hoá
trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Đến Đại hội IX (2001), những tư tưởng chủ yếu của Đảng về phát triển
văn hoá tiếp tục được thể hiện trên cơ sở thực tiễn thực hiện Nghị quyết Trung
ương 5 (khoá VIII) đã nhấn mạnh vị trí, vai trò của văn hoá trong lịch sử phát
triển của dân tộc ta; khẳng định sức sống lâu bền của những quan điểm, tư tưởng
nêu trong nghị quyết Trung ương V (khóa VIII) trong đời sống xã hội, trong sự
nghiệp xây dựng và phát triển đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã
hội ở nước ta.
Đại hội X (2006) của Đảng đã xác định phát triển văn hoá, nền tảng
tinh thần của xã hội là một trong những nhiệm vụ lớn của toàn Đảng, toàn dân,
2


toàn quân những năm tới. Kinh tế và văn hoá luôn giữ vị trí quan trọng và quyết
định đối với sự vận động và phát triển của xã hội. Văn hoá có chức năng định
hình các giá trị, chuẩn mực trong đời sống xã hội. Các giá trị, chuẩn mực đó
được truyền bá, lưu giữ, chắt lọc và phát triển trong tiến trình lịch sử của dân
tộc, trở thành hệ thống các giá trị đặc trưng cho một dân tộc, bao gồm chính trị,

đạo đức, luật pháp, khoa học, văn học nghệ thuật, các thể chế, thiết chế văn hoá,
tập quán, lối sống... tạo nên nền tảng tinh thần của mỗi dân tộc.
Kế thừa và phát huy quan điểm trước đó về văn hóa, đến Đại hội XI
(2011), nhiệm vụ chăm lo phát triển văn hóa được Đảng ta đúc kết cô đọng hơn,
cụ thể hơn, tập trung vào 4 nội dung quan trọng.
Đến Đại hội XI, các quan điểm của Đảng về xây dựng và phát triển
nền văn hóa Việt Nam theo mục tiêu tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc tiếp tục
được khẳng định. Nhưng từ thực tiễn đời sống văn hóa của đất nước những năm
qua, đặc biệt là trong xu thế hội nhập, có sự tác động nhiều chiều của quá trình
toàn cầu hóa, của nền kinh tế thị trường…, Đảng ta đã xác định bốn đầu việc cần
được cấp ủy đảng, chính quyền các cấp và nhất là ngành văn hóa coi trọng, tập
trung chỉ đạo, tổ chức thực hiện nhằm tiếp tục xây dựng nền tảng tinh thần của
xã hội. Trong đó, việc xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, phong phú, đa
dạng có ý nghĩa rất quan trọng, chi phối và gắn bó hữu cơ với ba công việc sau.
Cần nhận thức đầy đủ rằng, xây dựng môi trường văn hoá lành mạnh cũng chính
là góp phần tạo ra môi trường chính trị- xã hội ổn định, an toàn và bền vững trên
cơ sở đời sống kinh tế được đảm bảo. Quá trình xây dựng môi trường văn hóa
phải chú trọng xây dựng đời sống văn hoá, vì đó là bước đi ban đầu của sự
nghiệp xây dựng và phát triển văn hoá. Xây dựng môi trường văn hóa lành
mạnh, phong phú, đa dạng theo quan điểm của Đảng nêu trên, là sự kiên định
(kế thừa, bổ sung, phát triển) quan điểm xây dựng và phát triển văn hóa của
Đảng trong hơn nửa thể kỷ qua, đưa quan điểm đó trở thành hiện thực trong đời
sống văn hóa của dân tộc sẽ tạo ra sức đề kháng khỏe mạnh trong cơ thể văn hóa
Việt Nam.
2. Các

quan điểm chỉ đạo của Đảng về xây dựng nền văn hóa Việt Nam
tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc :
● Thứ nhất, văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu vừa là
động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội.

Quan điểm này xác định vai trò đặc biệt quan trọng của văn hóa trong sự
nghiệp đổi mới ở nước ta hiện nay. Mục tiêu của sự nghiệp đổi mới là phấn đấu
vì sự nghiệp dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, trong
đó phải giải quyết hài hoà giữa sự phát triển kinh tế và văn hóa, đảm bảo cho đất
3


nước phát triển bền vững và lâu dài. Vì vậy, Đảng Cộng sản Việt Nam nhấn
mạnh tới vai trò của việc xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân
tộc. Nền văn hóa này vừa phải là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu,
vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội. Mọi hoạt động kinh tế
phải đặt con người ở vị trí trung tâm của sự phát triển, vừa phải chú ý đến hiệu
quả kinh tế, vừa phải chú ý đến hiệu quả xã hội và văn hóa. Đồng thời, phải chú
trọng khai thác văn hóa như một nguồn lực đặc biệt để phát triển kinh tế - xã
hội, nhất là phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, dịch vụ văn hóa và du
lịch văn hóa… Như vậy, văn hóa không phải là kết quả thụ động của nền kinh tế
mà là nguyên nhân, động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội.
● Thứ hai, nền văn hóa mà chúng ta xây dựng là nền văn hóa tiên tiến, đậm
đà bản sắc dân tộc.
Quan điểm này xác định phương hướng và đặc trưng của nền văn hóa Việt
Nam mà chúng ta tập trung xây dựng trong thời kỳ đổi mới hiện nay. Trình độ
tiên tiến của nền văn hóa phải thống nhất với bản sắc văn hóa dân tộc và khẳng
định tầm vóc, vị thế của văn hóa dân tộc trong giao lưu và hợp tác quốc tế.
● Thứ ba, nền văn hóa Việt Nam là nền văn hóa thống nhất mà đa dạng
trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam.
Quan điểm này nhấn mạnh đến tư tưởng nhất quán của Đảng và Nhà nước
ta về đảm bảo tính thống nhất và tính đa dạng của nền văn hóa Việt Nam hiện
đại. Tính thống nhất của nền văn hóa Việt Nam thể hiện ở sự thống nhất về
truyền thống yêu nước và tinh thần đại đoàn kết của các dân tộc anh em trong
công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; thống nhất ở việc đảm bảo sự lãnh đạo

của Đảng và quản lý của Nhà nước đối với việc xây dựng và phát triển sự
nghiệp văn hóa; thống nhất ở ý chí và nguyện vọng chung của cộng đồng các
dân tộc trong sự nghiệp đổi mới hiện nay. Tính thống nhất là điều kiện để đảm
bảo sự phát triển đa dạng của văn hóa các dân tộc trên lãnh thổ Việt Nam.
● Thứ tư, xây dựng và phát triển văn hóa là sự nghiệp của toàn dân do
Đảng lãnh đạo, trong đó đội ngũ trí thức giữ vai trò quan trọng.
Quan điểm này xác định vai trò chủ thể xây dựng và phát triển sự nghiệp
văn hóa. Mọi người dân Việt Nam phấn đấu vì sự nghiệp dân giàu, nước mạnh,
xã hội công bằng, dân chủ, văn minh đều có vinh dự, trách nhiệm, quyền lợi và
nghĩa vụ tham gia xây dựng và phát triển nền văn hóa nước nhà. Công nhân,
nông dân, trí thức là nền tảng của khối đại đoàn kết toàn dân, cũng là nền tảng
của sự nghiệp xây dựng và phát triển văn hóa dưới sự lãnh đạo của Đảng và
quản lý của Nhà nước. Đội ngũ trí thức gắn bó với nhân dân giữ vai trò quan
trọng trong sự nghiệp xây dựng và phát triển văn hóa.
4


● Thứ năm, văn hóa là một mặt trận, xây dựng và phát triển văn hóa là một
sự nghiệp cách mạng lâu dài, đòi hỏi phải có ý chí cách mạng và sự kiên trì, thận
trọng.
Quan điểm này nhấn mạnh tới phương pháp xây dựng nền văn hóa tiên tiến,
đậm đà bản sắc dân tộc. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: Văn hóa là một mặt
trận, đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ và các nhà hoạt động văn hóa phải là chiến sĩ
trên mặt trận đó. “Mặt trận” là nơi đoàn kết thống nhất ý chí và tình cảm của
nhân dân, của đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ và các nhà hoạt động văn hóa vào
thực hiện mục tiêu chung của sự nghiệp đổi mới do Đảng đề ra. “Mặt trận” là
nơi đấu tranh chống lại cái xấu, cái ác và cái giả, khẳng định cái đúng, cái tốt và
cái đẹp nhằm xây dựng môi trường văn hóa tinh thần lành mạnh. Trong thời kỳ
phát triển kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay, cần phải nhận
thức sâu sắc rằng, sản phẩm văn hóa là một sản phẩm hàng hóa đặc biệt, hoàn

toàn khác với sản phẩm hàng hóa thông thường khác. Đây là phương tiện để
biểu đạt đời sống tinh thần của mỗi dân tộc. Vì vậy, Đảng, Nhà nước và toàn xã
hội cần có giải pháp hữu hiệu để bảo vệ và phát triển nền văn hóa của dân tộc
mình, chống nguy cơ bị đồng hóa về văn hóa.
3. Những

nhiệm vụ chủ yếu:

Để xây dựng thành công nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc,
Đảng ta đã chỉ ra mười nhiệm vụ cụ thể như sau:
-Nhiệm vụ thứ nhất: Xây dựng con người Việt Nam trong giai đoạn cách
mạng mới.
- Nhiệm vụ thứ hai: Xây dựng môi trường văn hóa.
-Nhiệm vụ thứ ba: Phát triển sự nghiệp văn học và nghệ thuật.
- Nhiệm vụ thứ tư: Bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa.
- Nhiệm vụ thứ năm: Phát triển sự nghiệp giáo dục - đào tạo và khoa học công nghệ.
- Nhiệm vụ thứ sáu: Phát triển đi đôi với quản lý tốt hệ thống thông tin đại
chúng.
- Nhiệm vụ thứ bảy: Bảo tồn và phát huy, phát triển văn hoá các dân tộc
thiểu số.
- Nhiệm vụ thứ tám: Chính sách văn hóa đối với tôn giáo.
- Nhiệm vụ thứ chín: Mở rộng hợp tác quốc tế về văn hóa.
5


- Nhiệm vụ thứ mười: Củng cố, xây dựng và hoàn thiện thể chế văn hoá.
II - Thực trạng về văn hóa - tư tưởng của thanh niên Việt Nam hiện
nay
1. Thực

trạng về văn hóa:

Hơn 20 năm thực hiện công cuộc đổi mới, đời sống chính trị, kinh tế, văn
hoá xã hội đã có những đổi thay to lớn.Nghị quyết Trung ương 5 (khoá VIII) về
“Xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân
tộc” được ban hành đến nay đã 10 năm, tạo ra bước phát triển mới của nền văn
hoá đất nước. Nhận thức về văn hoá của các cấp uỷ Đảng, chính quyền, của cán
bộ lãnh đạo, cán bộ quản lý và đại bộ phận quần chúng nhân dân đã được nâng
lên rõ rệt. Điều kiện tinh thần và vật chất đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hoá
ngày càng tốt hơn. Chính sách hợp tác quốc tế trong lĩnh vực văn hoá ngày càng
rộng mở, tạo điều kiện cho nhân dân tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại và góp
phần quảng bá văn hoá dân tộc với bạn bè quốc tế…Tất cả những thành tựu đó,
đối tượng được thụ hưởng nhiều nhất, cần dành sự quan tâm nhiều nhất chính là
học sinh,sinh viên,thế hệ những người thanh niên đang ngồi làm việc và học tập
trên ghế nhà trường.
Hiện nay, nước ta có hơn 22 triệu học sinh,sinh viên theo học tập trung
tại các trường đại học và cao đẳng (thường ở các đô thị) sinh hoạt trong một
cộng đồng với những quan hệ khá gần gũi (trường, lớp); với đặc điểm trẻ tuổi;
có trình độ và năng lực sáng tạo, lại được trang bị ngoại ngữ, tin học; cộng với
sự hỗ trợ của các phương tiện thông tin hiện đại, nên khả năng tiếp nhận cái mới
nhanh và linh hoạt, thích nghi kịp thời với sự thay đổi nhanh chóng của xã hội
hiện đại, đa dạng hóa tiến trình hội nhập giao lưu quốc tế. Vì vậy, các em đã gặt
hái được nhiều thành công nhiều lĩnh vực học tập, nghiên cứu khoa học, văn hoá
văn nghệ,thể dục thể thao.
Đảng và Nhà nước luôn chăm lo cho công tác giáo dục và đào tạo.Đối
với học đường, xây dựng môi trường văn hoá là một trong những vấn đề được
quan tâm, một mặt để học sinh,sinh viên có nhiều cơ hội thể hiện năng lực, sở
trường; mặt khác là để tạo sân chơi cho học sinh,sinh viên, bằng chính những
hoạt động văn hoá văn nghệ, thể dục thể thao, giao lưu...Xác định giáo dục con
người theo hướng Chân, Thiện, Mỹ, nhiều cấp ủy, lãnh đạo, Đoàn-Đội trong nhà

trường rất chú trọng việc tổ chức các đợt sinh hoạt chính trị nhân các ngày lễ,
ngày kỷ niệm, như:Ngày học sinh, sinh viên
(9/01),ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Min(26/3),ngày Giải phóng
miền Nam(30/4), ngày sinh nhật Bác, ngày Quốc khánh(2/9), ngày Nhà giáo
Việt Nam(20/11)…Trong phong trào Thanh niên tình nguyện do Trung ương
6


Đoàn phát động, thanh niên sinh viên luôn là lực lượng nòng cốt, đi đầu. Các em
đã đem tri thức, lòng quyết tâm, mối quan tâm đến cộng đồng đến mọi miền của
Tổ quốc, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, giúp đỡ nhân dân cải
thiện môi trường sống, môi trường văn hoá...Phong trào“Hiến máu nhân
đạo”,“Tiếp sức mùa thi”được nhiều sinh viên, thanh niên quan tâm hưởng ứng.
2. Thực

trạng về tư tưởng:

Trong những năm gần đây xã hội đang thay đổi từng ngày với một tốc
độ chóng mặt. Nó bị ảnh hưởng bởi những luồng tư tưởng từ khắp nơi xâm nhập
vào. Vì thế mà xã hội ngày càng phát triển nhưng bên cạnh đó nó cũng làm thay
đổi về tư tưởng về lối sống của nhiều người.Việc xây dựng phong cách sống, lối
sống văn hóa,tư tưởng lành mạnh hiện đang là vấn đề được quan tâm trong trong
công cuộc xây dựng cuộc sống mới xã hội chủ nghĩa của nước ta hiện nay.
Thanh niên hiện nay những người tiên phong trong mọi công cuộc cải
cách, đổi mới về kinh tế, giáo dục… Không chỉ chờ đợi cơ hội đến, họ còn tự
mình tạo ra cơ hội.Đã có nhiều sinh viên nhận được bằng phát minh , sáng chế;
và không ít trong số những phát minh ấy được áp dụng, được biến thành những
sản phẩm hữu ích trong thực tiễn. Với thế mạnh là được đào tạo vừa toàn diện
vừa chuyên sâu, sinh viên có mặt trong mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế, xã hội
của đất nước. Không chỉ lĩnh hội tri thức của nhân loại, sinh viên Việt Nam còn

tiếp thu những cái hay, cái đẹp trong mọi lĩnh vực khác như văn hóa, nghệ
thuật… Sự năng động của sinh viên còn được thể hiện ở việc tích cực tham gia
các hoạt động xã hội như y tế, từ thiện…Ngoài giờ học,thanh niên những sinh
viên-tuyên truyền viên hiến máu nhân đạo lại ngược xuôi đi lại mang kiến thức
về hiến máu đến mọi người, mọi nhà… Thanh niên dám nghĩ,dám làm,dám chịu
thử thách.Các ý tưởng độc đáo không chỉ nằm trong suy nghĩ mà luôn được thử
nghiệm trong thực tế. Rõ ràng, năng động và sáng tạo là những ưu điểm nổi bật
của sinh viên Việt Nam thời đại mới.
Trong khi phần lớn thanh niên đều cố gắng sống và học tập vì tương
lai, ít nhất vì lợi ích của bản thân, thì lại có những người có những suy thoái về
tư tưởng. Sự thực dụng trong học tập và cách sống cơ hội đã xuất hiện trong một
bộ phận thanh niên học sinh,sinh viên hiện nay.Cùng với sự du nhập lối sống và
sản phẩm công nghệ hiện đại từ các nước phát triển đã làm không ít bộ phận
thanh niên xa rời các giá trị đạo đức truyền thống, hình thành tư tưởng hưởng
thụ, ăn chơi, đua đòi, chịu tác động của tệ nạn xã hội. Những biểu hiện văn hóa
lệch lạc, lối sống thiếu lành mạnh, những hiện tượng tha hóa, những sai lệch
chức năng, lệch chuẩn mực giá trị, đạo đức, xa rời thuần phong mỹ tục của dân
tộc…đang xuất hiện trong đời sống văn hóa của thanh niên: Biểu hiện thiếu lệch
lạc trong hoạt động văn hóa của sinh viên FPT –Arena (chế nhạc, cái được gọi là
7


“sách đỏ FPT”); lối sống thiếu lành mạnh của sinh viên H.T.L (đóng vai Vàng
Anh trong Nhật ký Vàng Anh); vấn nạn bạo lực học đường có xu hướng gia tăng
(xuất hiện nhóm “nữ quái”, nữ “đầu gấu” trong trường học); bộ phận thanh niên
vi phạm pháp luật ngày càng nghiêm trọng (phát tán văn hóa phẩm đồi trụy, gây
án nơi học đường, nghiện hút, lô đề, cờ bạc, đua xe và những thú vui vô bổ,…..
…).
III- Vận dụng , giải pháp:
1. Vận dụng quan điểm của Đảng về xây dựng nền văn hóa Việt Nam

tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc với thế hệ thanh niên hiện nay:
Những giá trị và đặc sắc văn hóa của 54 dân tộc anh em được kế thừa và
phát triển, góp phần làm phong phú thêm nền văn hóa Việt Nam thống nhất
trong đa dạng. Giao lưu, hợp tác văn hóa với nước ngoài được mở rộng. Một số
nét mới trong chuẩn mực văn hóa của con người Việt Nam từng bước hình
thành.Nhiều di sản văn hóa - cả vật thể và phi vật thể - được giữ gìn, tôn tạo.
Việc phân phối các sản phẩm văn hoá đã nhanh và đều khắp hơn. Hệ thống các
sản phẩm văn hoá góp phần trực tiếp vào sự phát triển, tăng trưởng của ngành du
lịch, của nền kinh tế quốc dân. Hoạt động giao lưu, hợp tác quốc tế về văn hoá
thực sự khởi sắc, góp phần làm cho vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế
được nâng cao; văn hoá, con người và cuộc sống Việt Nam được bạn bè hiểu
biết rõ hơn. Dân trí được nâng lên, cùng với văn hoá phát triển đã góp phần khơi
dậy tính chủ động sáng tạo của nhân dân và nâng cao tính đồng thuận xã hội, tạo
ra bầu không khí dân chủ, niềm tin của nhân dân được nâng lên không ngừng.
Phương hướng xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc đã
được thừa nhận trong chính cuộc sống, được sự nhất trí của nhân dân và đội ngũ
trí thức, văn nghệ sĩ, những người hoạt động văn hóa. Nếu như năm 2000, cả
nước mới có gần 8,7 triệu gia đình văn hóa thì đến năm 2010, con số này là hơn
16 triệu hộ.Tỷ lệ gia đình thoát khỏi đói nghèo năm sau luôn cao hơn năm trước,
trẻ em được chăm sóc,... Đến cuối năm 2010, cả nước đã có 38.443 làng được
công nhận là làng văn hoá trên tổng số 88.603 làng, đạt tỷ lệ 46%, trong đó có
4.533 làng văn hoá tiêu biểu được khen thưởng ở ba cấp (huyện, tỉnh và Trung
ương) tại 19 tỉnh, thành phố đã không công nhận lại 619.694 gia đình văn hoá
sau 1 năm và 2.545 làng văn hoá sau 3 năm; 96,1% số hộ đã được sử dụng điện
lưới; 86,9% số hộ sử dụng máy thu hìn;... Phong trào xây dựng làng văn hoá đã
đạt được nhiều thành tựu quan trọng.
Hiện nay, mô hình bưu điện - văn hóa đã phát triển tới 9.000 điểm tại các
tỉnh trên cả nước và có khoảng trên 40.000 di tích lịch sử, văn hoá, trong đó có
hơn 3.000 di tích được xếp hạng di tích quốc gia, hơn 5000 di tích xếp hạng cấp
tỉnh. Bên cạnh đó là phong phú về lễ hội, đặc sắc về văn hoá nghệ thuật, tinh tế

8


về nghệ thuật ẩm thực, tinh sảo về các nghề thủ công truyền thống cùng với sự
đa dạng văn hoá của 54 dân tộc anh em. Những lễ hội dân gian mang màu sắc
nông nghiệp, các công trình kiến trúc, ẩm thực, văn hoá ngệ thuật cũng mang
đặc trưng riêng. . Tính đến năm 2011, trong lĩnh vực báo in, cả nước có 745 cơ
quan báo chí với 1.003 ấn phẩm. Phát thanh, truyền hình có 3 đài Trung ương
(VTV, VTC, VOV) và các đài phát thanh - truyền hình địa phương với 200 kênh
chương trình trong nước và 67 kênh nước ngoài (đang được phát trên hệ thống
truyền hình trả tiền).Đến nay, cả nước có trên 8.000 lễ hội lớn nhỏ và hàng ngàn
làng nghề thủ công truyền thống.
Tóm lại, hơn 20 năm đổi mới không phải là khoảng thời gian dài đối với
đời sống văn hóa dân tộc và sự phát triển tinh thần của con người. Nhưng sự
chuyển mình của văn hóa Việt Nam và thành tựu bước đầu của văn hóa dân tộc
đã cho thấy đường lối đổi mới văn hóa của Ðảng là đúng đắn, quy tụ được năng
lực sáng tạo và tâm hồn nhân dân, xây dựng lòng tin, mở ra hướng phát triển
tích cực và lành mạnh trong những thập kỷ đầu của thiên niên kỷ mới. Trong
hành trình mới của dân tộc, chúng ta cần phải tiếp tục nâng cao hơn nữa ngọn
đuốc sáng của nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, mở ra
bước phát triển ngày càng cao hơn của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
2. Giải

pháp:

- Tiếp tục đầu tư cho việc bảo tồn, tôn tạo các di tích lịch sử cách mạng, kháng
chiến, các di sản văn học, vật thể và phi vật thể của dân tộc, các giá trị văn hóa,
nghệ thuật, ngôn ngữ, thuần phong mỹ tục của cộng đồng. Bảo tồn và phát huy
văn hóa, văn nghệ dân gian.Kết hợp hài hòa việc bảo vệ, phát huy di sản văn hóa
với các hoạt động phát triển kinh tế, du lịch.

- Tạo điều kiện cho các lĩnh vực xuất bản, thông tin đại chúng phát triển, nâng
cao chất lượng tư tưởng và văn hóa, vươn lên trình độ hiện đại về mô hình, cơ
cấu tổ chức và cơ sở vật chất - kỹ thuật; đồng thời xây dựng cơ chế quản lý phù
hợp, chủ động, khoa học.
- Đảm bảo tự do, dân chủ cho mọi hoạt động sáng tạo văn hóa, văn học, nghệ
thuật đi đôi với việc phát huy trách nhiệm công dân của văn nghệ sĩ. Có chính
sách trọng dụng tài năng văn hóa, chăm lo đời sống vật chất và tinh thần của văn
nghệ sĩ. Đẩy mạnh hoạt động lý luận - phê bình văn học, nghệ thuật. Đổi mới
nội dung, phương thức hoạt động và cơ cấu tổ chức của các hội văn học, nghệ
thuật từ Trung ương đến địa phương.
- Tăng cường sự quản lý của Nhà nước về văn hóa. Xây dựng cơ chế, chính
sách, chế độ ổn định, phù hợp với yêu cầu phát triển văn hóa trong thời kỳ mới.
9


Tích cực mở rộng giao lưu và hợp tác quốc tế về văn hóa, chống sự xâm nhập
của các loại văn hóa phẩm độc hại, lai căng...
- Phát huy tính năng động, chủ động của các cơ quan Đảng, Nhà nước, Mặt trận
Tổ quốc, các đoàn thể nhân dân, các hội văn học, nghệ thuật, khoa học, báo chí,
các hộ gia đình, các tổ chức và cá nhân tham gia hoạt động trên các lĩnh vực văn
hóa.
- Xây dựng và triển khai chương trình giáo dục văn hóa - thẩm mỹ, nếp sống văn
minh, hiện đại trong nhân dân.
- Nâng cao văn hóa lãnh đạo và quản lý, văn hóa trong kinh doanh và văn hóa
trong nhân cách của thanh niên, thiếu niên, chống những hiện tượng phản văn
hóa, phi văn hóa.
- Chú trọng nhiều hơn đến việc xây dựng đời sống văn hóa ở vùng sâu, vùng xa,
vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
- Xúc tiến xã hội hóa các hoạt động văn hóa nghệ thuật, thông tin với bước đi
thích hợp cho từng loại hình, từng vùng miền.

- Mở cuộc vận động giáo dục chủ nghĩa yêu nước gắn với thi đua yêu nước và
phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá,tạo nên cho Việt Nam
một nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Bên cạnh đó cần sớm ban hành bằng văn bản các thông tin về văn hóa. Tăng
cường tổ chức công tác truyền bá những hoạt động đoàn thể của thanh niên để
tuyên truyền phát triển văn hóa trong cộng đồng, tổ chức các hoạt động đến các
vùng sâu, vùng xa cho bà con nông dân,vùng nông thôn. Thực hiện nếp sống
văn hóa phải bắt đầu từ bản thân, từ trong gia đình cho đến ngoài xã hội và phải
thực hiện từ những việc đơn giản nhất. Riêng bản thân bộ phận những người
thanh niên cần phải có một lối sống lành mạnh, sống có lý tưởng, luôn rèn
luyện, trao dồi đạo đức để trở thành người sống có ích cho xã hội.Xứng đáng là
một thế hệ thanh niên Việt Nam năng động, sang tạo, là một con người của đất
nước có nền văn hóa tiên tiến,đậm đà bản sắc dân tộc.

10


C.KẾT LUẬN
Như vậy, nhìn một cách tổng quát, quan điểm của Đảng ta về xây dựng và
phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc là quan điểm
nhất quán và xuyên suốt thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất
nước và hội nhập quốc tế. Trong quá trình thực hiện những quan điểm chỉ đạo
này, Đảng ta luôn chú ý tổng kết thực tiễn, phát triển lý luận, đề ra những nhiệm
vụ và giải pháp cụ thể để đáp ứng yêu cầu của từng thời điểm, từng lĩnh vực
khác nhau của hoạt động văn hoá. Những thành tựu lý luận của Đảng về xây
dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc trong
thời kỳ vừa qua cần được kế thừa và phát huy trong giai đoạn mới, giai đoạn
2011 - 2020, giai đoạn tiến tới đưa đất nước ta cơ bản trở thành nước công
nghiệp như mục tiêu của Đảng đề ra.
Do kiến thức còn hạn chế nên bài của em còn nhiều thiếu sót, em rất mong

nhận được sự chỉ bảo, góp ý của thầy cô và các bạn. Em xin chân thành cảm ơn
thầy giáo đã hướng dẫn, chỉ bảo và tạo điều kiện để em hoàn thành bài tiểu luận
này.
Em xin chân thành cảm ơn!

TÀI LIỆU THAM KHẢO
Bộ giáo dục và đào tạo,Giáo trình Đường lối cách mạng của Đảng Cộng
Sản Việt Nam, nhà xuất bản chính trị quốc gia.
1.

2.

Hồ Chí Minh toàn Tập, Nxb Chính trị Quốc gia Hà Nội.
11


Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành
Trung ương khoá VIII, Sđd, tr.54-55.
3.

Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX,
Sđd, tr.112
4.

Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X,
Sđd, tr.106.
5.

6.

Tạp chí Thanh niên Việt Nam, Số 07/ 2010

7.

Các trang website:-netdeptuoitre.org
-baothanhnien.net

12


MỤC LỤC

13