sự tham gia và quyền quyết định của người phụ nữ trong các công việc gia đình những yếu tố có khả năng ảnh hưởng

Chuyên đề:

SỰ THAM GIA VÀ QUYỀN QUYẾT ĐỊNH CỦA NGƯỜI PHỤ NỮ TRONG
CÁC CÔNG VIỆC GIA ĐÌNH.NHỮNG YẾU TỐ CÓ KHẢ NĂNG ẢNH
HƯỞNG


BỐ CỤC

I.
II.

Đặt vấn đê
Nội dung

1. Sự tham gia của người phụ nữ trong một số công việc gia đình
2. Quyền quyết định của người phụ nữ trong gia đình
3. Những yếu tố có khả năng ảnh hưởng
III. Kết luận
IV. Danh mục tài liệu tham khảo


I. Đặt vấn đề
Từ bao đời nay, trong gia đình, người phụ nữ có vai trò vô cùng quan trọng và không thể thiếu được. Ảnh hưởng của người phụ
nữ đã tác động đến hầu hết các lĩnh vực trong cuộc sống gia đình và ngày càng trở nên quyết định hơn. Phụ nữ họ có ảnh
hưởng to lớn tới hạnh phúc và sự ổn định của gia đình, hay nói cách khác họ là người giữ lửa cho gia đình lúc nào cũng tràn
đầy ấm áp, yêu thương; họ luôn hiểu chồng, sẵn sàng chia sẻ công việc gia đình và những vui buồn cùng chồng trong cuộc
sống, khiến người chồng luôn cảm thấy yên tâm, từ đó họ có thể đóng góp nhiều hơn cho xã hội. Không chỉ chăm sóc giúp đỡ
chồng trong gia đình, người vợ còn là chỗ dựa tinh thần là nguồn động viên an ủi giúp đỡ, đóng góp vào thành công trong sự
nghiệp của chồng. Thực tế chứng minh trong khó khăn, hoạn nạn của cuộc sống, chẳng có ai để nương tựa, chẳng có ai quan
tâm, cũng như chẳng có ai tận tình, tận lực với người chồng bằng vợ, vai trò to lớn đó của người phụ nữ đối với chồng đã

được khẳng định “đằng sau sự thành công của người đàn ông là hình bóng của người phụ nữ”. vậy nên phụ nữ họ có quyền
tham gia và quyết định trong các công việc gia đình. Tuy nhiên vẫn có nhiều yếu tố chi phối đến sự ra quyết định của họ trong
gia đình.


II. Nội dung
1. Sự tham gia của người phụ nữ trong một số công việc trong gia đình

     Đã có nhiều nghiên cứu ở nhiều xã hội khác nhau đều cho thấy tuy có sự khác biệt nào đó, nhưng phụ nữ nói chung lại chịu trách
nhiệm về những công việc thiết yếu, lặp đi lặp lại và cần phải tiến hành đều đặn trong khi nam giới không phải làm hay nếu làm
thì cũng trong điều kiện thuận lợi.
    Có thể thấy sự phân công lao động cho phụ nữ ở nhiều xã hội chủ yếu là các việc như : nội chợ, chăm sóc và giáo dục con cái, sắp
xếp và tổ chức cuộc sống gia đình.

•

Trong công việc nội trợ

- Từ ngày xưa phụ nữ đã được gắn với vai trò là  người nội trợ  với  vị trí là ở trong  “ vắng đàn ông quạnh nhà, vắng đàn bà quạnh
bếp “ người ta tin rằng phụ nữ có khả năng thiên bẩm về nấu ăn và nam giới không có khả năng sinh học đó. Nếu người phụ nữ
mà đảm đang thì còn giữ được hạnh phúc gia đình.


-

Trong gia đình nông thôn hiện nay sự chia sẻ của các thành viên nam với phụ nữ trong công việc nội trợ cao nhất là 4%, thấp
nhất là 1%. Trong gia đình tiểu thương và công nhân viên chức con số này chiếm tỉ lệ cao hơn nhưng nhìn chung vẫn ở con số
thấp khoảng 12%.

-

Tuy công việc nội trợ luôn gắn với vai trò người phụ nữ nhưng trong gia đình hiên nay, người chồng đã biết giúp đỡ người vợ
những công việc vặt để cho người vợ cảm thấy được chia sẻ
Bảng: Người chồng có giúp đỡ vợ trong việc nội trợ

Mức độ

Số người

Tỉ lệ

Thường xuyên

23

23,0

Thỉnh thoảng

49

49,0

Không bao giờ

28

28,0

Tổng

100

100

Nguồn: Bùi Thị Hồng Vân-2002


•

Sắp xếp tổ chức cuộc sống gia đình.

Ngày nay do sự phát triển của xã hội làm cho phụ nữ tham gia vào những công việc xã hội ngày càng nhiều và thành công không
kém nam giới. tuy nhiên nhìn chung mọi công việc nội trợ cũng như việc gia đình chủ yếu vẫn do người phụ nữ đảm nhiệm
từ đi trợ đến nấu ăn, chăm sóc con cái, chồng…. thời gian dành cho những công việc này không hề ít, điều này cho thấy
người phụ nữa đã biết sắp xếp thời gian một cách khoa học và hợp lí. Thể hiện tính năng động của mình.


•
-

Chăm sóc và giáo dục con cái.
 Phụ nữ là người chăm sóc và giáo dục con cái chủ yếu trong gia đình. Những đứa con từ khi sinh ra đến khi trưởng thành
phần lớn thời gian là gần gũi với người mẹ và chụi ảnh hưởng sâu sắc từ mẹ. chúng được mẹ cho bú, dạy dỗ, chăm sóc…
nhận thức thông qua quá trình bé tự quan sát và chịu ảnh hưởng trực tiếp từ những việc mẹ làm hằng ngày điều này khiến bé
tiếp thu và trở thành bản tính.

-

Đối với con cái người mẹ không những là người thầy mà còn là người bạn, người chăm sóc nuôi dạy con một cách tận tình và

chu đáo nhất, đứa trẻ sẽ là người như thế nào trong tương lai là phụ thuộc rất nhiều ở người mẹ. người phụ nữ là bầu sữa ngọt
cho những đứa trẻ đến khi trưởng thành. Điều này không thể đem ra so sánh và thay thế được. do đó vai trò của phụ nữ càng
được coi trọng hơn.

-

Như việc đưa đón con đi học ( chủ yếu người mẹ ), tới việc đi họp phụ huynh cho con( người chồng) hay việc dạy con học
bài( cả hai vợ chồng). Những lĩnh vực khá quan trọng hầu như do người đàn ông phụ trách.


Bảng: Việc chăm sóc con cái, dạy dỗ trong gia đình

Người tham gia

Chăm sóc con cái (ăn uống, sinh hoạt, vui

Dạy dỗ con cái (dạy học cho con, họp phụ

chơi giải trí)

huynh cho con)

Số người

Tỉ lệ %

Số người

Tỉ lệ %

Vợ

61

61,0

42

42,0

Chồng

6

6,0

19

19,0

Cả 2

32

32,0

37

37,0

Người khác

1

1,0

2

2,0

Tổng

100

100,0

100

100,0

Nguồn: Bùi Thị Hồng Vân, 11-2002


2. Quyền quyết định của người phụ nữ trong gia đình

•

Quyết định trong các việc như trồng trọt và chăn nuôi.

Người vợ luôn có quyền quyết định trong các vấn đề như nuôi con gì, trồng cây gì trong gia đình tuy có sự bàn bạc của cả 2 vợ

chồng, nguyên nhân là do trong công việc trồng trọt, chăn nuôi của những hộ gia đình sản xuất nông nghiệp, chủ yếu là do
người phụ nữ gánh vác, so với những hộ không sản xuất nông nghiệp thì họ có trình độ học vấn thấp hơn, tuy nhiên sản xuất
nông nghiệp đòi hỏi sự cần cù, chịu khó, có kinh nghiệm trong hoạt động sản xuất

•

Người ra quyết định trong các công việc cộng đồng.

Phụ nữ tham gia vào các công việc cộng đồng ngày nay là rất cao. Phụ nữ có thể tham gia vào những công việc như tang ma.. hay
những buổi họp phụ nữ, các cuộc họp thôn xóm…. Điều này cho thấy xã hội ngày càng công bằng khoảng cách bất bình đẳng
ngày càng thu hẹp, chính vì vậy đã tạo điều kiện cho người phụ nữ nâng cao hiểu biết, ngày càng chủ động hơn và tham gia
nhiều hoạt động ngoài xã hội hơn, thay đổi quan niệm rằng người phụ nữ chỉ có vai trò và trách nhiệm là đảm đang việc nhà,
nuôi dạy con cái


•

Chi tiêu

Bảng:Người quyết định các khoản chi tiêu trong gia đình
Người quyết

Mua sắm tài sản

Xây dựng nhà

Tiền học cho con

Hiếu hỷ (%)

Các khoản chi

định

đắt tiền (%)

(%)

(%)

Vợ

4,0

3,0

31,0

75,0

66,0

Chồng

33,0

28,0

28,0

4,0

11,0

Cả hai

61,0

66,0

41,0

20,0

23,0

Người khác

2,0

3,0

Tổng

100,0

100,0

tiêu khác (%)

1,0

100,0

100,0

Nguồn: Bùi Thị Hồng Vân-2002

100,0


Qua bảng số liệu trên ta thấy người phụ nữ đã có thể cùng chồng tham gia các công việc của gia đinh. Ngoài ra họ còn là “ tay hòm
chìa khóa” .Người phụ nữ bây giờ không chỉ lo bếp núc, chăm sóc chồng con mà họ đã từng bước thoát ra khỏi vị trí phụ
thuộc vào người chồng. Các công việc như mua sắm tài sản, xây dựng nhà cửa, lo tiền học cho con… không phải là việc của
riêng một ngườ quyết định mà đó là công việc chung của cả hai vợ chồng, công việc chung của gia đình


3. Những yếu tố có khả năng ảnh hưởng

•

Trình độ học vấn

- Trình độ học vấn đóng vai trò quan trọng trong việc tạo quyền quyết định cho chồng hay
vợ trong gia đình.Kết quả điều tra cho thấy,trong các gia đình cả chồng và vợ có học
vấn cao thì sự bàn bạc quyết định giữa cả chồng và vợ chiếm tỉ lệ cao và ngược lại
quyền quyết định sẽ mang tính cá nhân nhiều hơn và chủ yếu là nam giới.
- Đối với những người phụ nữ có trình độ,địa vị học vấn thì sự tham gia quyết định trong
gia đình giữa chồng và vợ sẽ bình đẳng hơn những người có trình độ thấp.Theo nghiên
cứu những người phụ nữ sống ở thành thị có trình độ cao hơn những người phụ nữ ở

nông thôn ,và họ có cuộc sống hạnh phúc bình đẳng hơn những người sống ở nông
thôn.
- Sự chênh lệch về trình độ học vấn là một trong những nguyên nhân khiến nam giới tham
gia vào việc giáo dục con nhiều hơn việc chăm sóc con.
- Trong xã hội hiện đại,trình độ của người phụ nữ đã được nâng cao,họ được học tập,làm
việc tại các cơ quan,xí nghiệp.Họ vừa hoàn thành tốt công việc vừa hoàn thành tốt vai
trò là một người mẹ,người vợ đảm đang


•

Nghề nghiệp.

- Sự chênh lệch về nghề nghiệp giữa chồng và vợ cũng tạo ra khá nhiều quan điểm trái ngược nhau trong cuộc sống gia đình.
- Nhiều người đã chọn kết hôn với những người trong ngành,nghề vì họ tin rằng sẽ dễ dàng hiểu được các giá trị của nhau
hơn,ngoài công việc trong gia đình họ còn có thể cùng nhau trao đổi công việc ở cơ quan,cuộc sống vì thế mà cũng ít xảy ra
mâu thuẫn hơn.
- Trong các gia đình nông dân,người phụ nữ chủ yếu làm công việc gia đình,chăm sóc con,còn đàn ông luôn cho rằng họ làm những
công việc nặng nhọc,họ là người kiếm ra tiền chủ yếu trong gia đình nên họ có quyền quyết định những công việc trong gia
đình từ lớn đến nhỏ.
- Trong cuộc sống hiện đại ,người đàn ông thường chọn những phụ nữ làm những công việc có nhiều thời gian rảnh rỗi để tiện cho
việc cham sóc và giáo dục con cái.


•

Gia đình

Trong gia đình thì tính gia trưởng của gia đình nhà chồng hoặc chồng cũng là một trong
những nhân tố ảnh hưởng đến việc tham gia và quyền quyết định của người phụ nữ

- Gia trưởng là một đặc tính rất phổ biến của người đàn ông.Nghiên cứu cho thấy rằng đa
số người đàn ông đều có tính gia trưởng cho dù cấp độ và cách biểu hiện khác nhau tùy
thuộc vào sự nhận thức và văn hóa ứng xử của người đàn ông.
- Đối với những phụ nữ lấy chồng có tính gia trưởng,họ luôn phải khéo léo trong cách ứng
xử không chỉ với chồng mà còn với cả gia đình chồng.Họ luôn bị coi là người ăn
bám,họ không được quyết định công việc trong gia đình,luôn phải nghe theo sự sắp
xếp và không được làm trái ý chồng.Những người phụ nữ dường như mất đi sự tự
do,cuộc sống gia đình hạnh phúc với họ cũng là rất khó,họ luôn phải gồng mình lo toan
công việc trong gia đình dưới sự chỉ đạo của chồng.Những gia đình này ta thường thấy
xuất hiện ở nông thôn nhiều hơn thành thị.
- Cho đến nay,nhiều người đàn ông đã ý thức được vai trò và trách nhiệm của mình,họ đã
cùng vợ làm công việc nội trợ,chăm sóc giáo dục con cái,cùng với vợ bàn bạc công
việc trong gia đình chứ không độc đoán bắt vợ con phải nghe theo ý kiến của mình,tính
gia trưởng của đàn ông cũng bớt dần đi


•

Thu nhập

- Vấn đề thu nhập có ảnh hưởng lớn đến các hoạt động của gia đình,ví dụ như việc đầu tư cho sản xuất,chi cho ăn
uống,học hành,mua sắm đồ đạc,thuốc men…..Thu nhập của các gia đình khác nhau dẫn đến việc chi tiêu khác
nhau,thu nhập cũng là một trong những yếu tố ảnh hưởng lớn đến việc phân công lao động trong gia đình.
- Với những gia đình có thu nhập cao,họ có đủ khả năng để chi trả cho các hoạt động của gia đình,cuộc sống gia
đình họ đầy đủ.Những gia đình này thường là cả vợ và chồng đều có học vấn cao,nên nhận thức của họ cũng
thay đổi,họ thường cùng nhau làm việc nhà,chăm sóc cái,cùng nhau quyết định các công việc của gia đình.Đó
được coi là một hình mẫu gia đình lý tưởng.
- Đối với những gia đình có thu nhập thấp,cuộc sống gia đình sẽ xảy ra nhiều mâu thuẫn hơn,việc phân công lao
động trong gia đình không được bình đẳng với lý do chủ yếu là không có tiền để trang trải cho cuộc sống
.Người vợ phải lo các công việc trong gia đình và gần như là không có tiếng nói trong gia đình.

- Thu nhập có liên quan mật thiết với trình độ học vấn,vì thế đối với những gia đình có thu nhập cao thì nhận thức
của cả vợ và chồng đều được nâng cao,họ đầu tư nhiều vào việc chăm sóc và giáo dục con cái,đầu tư sản xuất.Còn
với những gia đình có thu nhập thấp,cuộc sống gia đình sẽ có nhiều mâu thuẫn nhất là trong việc chăm sóc và
giáo dục con cái,chi tiêu trong gia đình.


•

Tuổi tác.

- Tuổi tác cũng là một trong những yếu tố ít nhiều ảnh hưởng đến sự tham gia và quyền quyết định của phụ nữ trong việc phân
công lao động trong gia đình.
- Khi mới về nhà chồng người vợ gần như không có tiếng nói trong gia đình, họ phải nghe theo sự sắp xếp của chồng và gia đình
chồng. Sau khi ra ở riêng họ mới có quyền quyết định một số công việc trong gia đình.
- Theo cùng tháng năm, sự thay đổi về tâm lý của cả vợ và chồng đều diễn ra. Càng nhiều tuổi người ta càng ý thức được trách
nhiệm và nghĩa vụ của mình đối với gia đình,họ có nhiều thời gian để chăm sóc và giáo dục con cháu. Nhưng về cơ bản càng
nhiều tuổi người phụ nữ có xu hướng được quyết định các công việc trong gia đình nhiều hơn. 

-

Ngoài những yếu tố trên còn có một số yếu tố ảnh hưởng đến sự tham gia và quyền quyết định của người phụ nữ trong gia
đình đó là lối sống,nguồn gốc dân tộc,lòng nhân hậu…


III. Kết luận

Người phụ nữ vẫn là người giữ vai trò nội trợ chính trong gia đình. Ngoài thiên chức làm vợ, làm mẹ, họ còn là người tổ chức sắp
xếp đời sống vật chất tinh thần sao cho mọi thành viên trong gia đình yêu thương nhau, là người dạy dỗ con cái học hành vui
chơi giải trí, lo cai ăn cái mặc cho chồng con…Mọi công việc dù lớn hay nhỏ trong gia đình đều do bàn tay người phụ nữ đảm
nhận. Nếu trước đây phụ nữ luôn phải lệ thuộc vào chồng mọi việc dù bé hay to thì giờ đây họ đã có quyền cùng chồng tham

gia , bàn bạc, quyết định các vấn đề trong gia đình. Từ công việc lớn như mua sắm tài sản đắt tiền, xây nhà cửa, lo tiền học cho
con cái hay các khoản chi tiêu khác thì người phụ nữ đã có một vai trò đáng kể trong việc quyết định này


IV. Danh mục tài liệu tham khảo

1.
2.
3.
4.

Nguyễn Thị Thuý, “Sự tham gia và quyền quyết định của phụ nữ”, luận án tiến sĩ chuyên ngành Xã hội học, mã số
62.31.30.01
Nguyễn Thị Phương Thảo. Một số nét về quan hệ giới trong gia đình nông thôn Trung du Bắc bộ, Dân số và phát triển, Số
45, tháng 12/2004, tr.14-18.
Tạp chí báo chí và tuyên truyền – Số 2 (3-4-2002)
/>

CẢM ƠN CÔ VÀ CÁC BẠN ĐÃ LẮNG NGHE BÀI THUYẾT TRÌNH
CỦA NHÓM