Vận dụng mô hình cạnh tranh của M. Porter để phân tích tình hình cạnh tranh của mặt hàng tranh thêu thủ công của Công ty XQ Việt Nam trên thị trường Nga

Quản trị doanh nghiệp và dự án có vốn đầu tư nước ngoài
LỜI MỞ ĐẦU
Trong những năm gần đây, Việt Nam đang tích cực chủ động hội nhập kinh
tế quốc tế với phương châm “đa dạng hoá thị trường, đa phương hoá mối quan hệ
kinh tế”.Được đánh giá là “ngôi sao đang lên ở Châu Á”, trong bối cảnh hội nhập,
hoạt động kinh doanh quốc tế của các nước là thước đo đánh giá kết quả của quá
trình hội nhập và phát triển trong mối quan hệ tác động lẫn nhau giữa các quốc gia,
Việt Nam đã trở thành thành viên chính thức của WTO với nhiều cơ hội nhưng
cũng ẩn chứa nhiều thách thức mới. Vì vậy, đẩy mạnh hoạt động ngoại thương sẽ
tạo cho Việt Nam phát huy được lợi thế so sánh của mình, tạo điều kiện cho công
cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Trong cơ cấu các mặt hàng tham gia vào hoạt động kinh doanh quốc tế của
Việt Nam, có những mặt hàng chứa hàm lượng công nghệ cao, sử dụng nhiều máy
móc nhưng cũng có những mặt hàng thủ công mỹ nghệ, không sử dụng máy móc
công nghệ cao. Trong đó phải kể đến sản phẩm tranh thêu tay của công ty ê XQ
Việt Nam, mọt loại sản phẩm không chỉ đem lại lợi ích về kinh tế mà còn hàm chứa
giá trị trong việc quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam một cách rõ nét.
Để có thể tồn tại và phát triển, mọi doanh nghiệp hay sản phẩm đều phải cố
gắng tận dụng cơ hội, hạn chế thách thức từ môi trường bên ngoài, nhất là khi họ
muốn mở rộng thị trường ra phạm vi quốc tế. Đây là vấn đề bức thiết cho sự phát
triển của mỗi công ty nói riêng và của nền kinh tế nói chung, do đó tôi lựa chọn đề
tài “Vận dụng mô hình cạnh tranh của M. Porter để phân tích tình hình cạnh
tranh của mặt hàng tranh thêu thủ công của Công ty XQ Việt Nam trên thị trường
Nga” nhằm đánh giá đúng đắn nhất tình hình cạnh tranh của sản phẩm này trên
một thị trường nước ngoài.
Nội dung của bài viết gồm có ba phần chính:
I. Giới thiệu về công ty XQ Việt Nam
II. Vận dung mô hình 5 lực lượng cạnh tranh của M.Porter để phân tích
tình hình cạnh tranh của sản phẩm tranh thêu thủ công XQ trên thị
trường Nga
III. Đánh giá, nhận xét

Hoàng Thị Mỹ Hạnh_ QTKDQTB Page 1
Quản trị doanh nghiệp và dự án có vốn đầu tư nước ngoài
NỘI DUNG
I. GIỚI THIỆU CÔNG TY XQ VIỆT NAM
Bắt đầu bằng việc sáng tác những tác phẩm tranh thêu về chủ đề Việt
Nam. Người sáng lập nên công ty XQ Việt Nam đã có ý tưởng phát triển nghề
thêu truyền thống lên một mức cao hơn khi tiến hành mở lớp dạy nghề và đào
tạo nghệ nhân thêu, đưa nghệ thuật thêu mới mang tính phổ cập dân gian.
Đầu 1994, vợ chồng nghệ nhân Võ Văn Quân và Hoàng Lệ Xuân đã thành
lập tổ hợp tác thêu lụa XQ Đà Lạt với số nghệ nhân là 20 người. Đến ngày 30
tháng 01 năm 1996, chính thức thành lập công ty TNHH XQ Đà Lạt với một số
thành quả sau:
• Đã được giới lãnh đạo cao cấp của Trung Ương đánh giá cao:
“Phục hồi được ngành nghề truyền thống của dân tộc” Được cấp giấy
chứng nhận, bằng khen, huy chương vàng cho sản phẩm.
• Được giới văn nghệ sỹ ủng hộ ca ngợi.
• Được khách hàng trong và ngoài nước yêu thích, đánh giá cao
về giá trị mỹ thuật.
Cùng với mong muốn phổ biến và phát triển hơn nữa ngành nghề cổ
truyền dân tộc, công ty đã thành lập các chi nhánh ở khắp mọi miền đất nước
như Huế, Sài Gòn, Đà Nẵng, Nha Trang, Hà Nội và trở thành Công ty XQ Việt
Nam.
Đặc biệt ngày 29 tháng 12 năm 2001 Làng Nghề Nghề Thêu Truyền
Thống XQ Sử Quán chính thức khai trương, tạo một quảng trường cho Nghệ Sỹ,
Nghệ Nhân XQ sáng tạo đồng thời gìn giữ, phát huy hơn nữa một ngành nghề,
một bản sắc văn hóa dân tộc.
Sản phẩm tranh thêu của công ty bao gồm nhiều dòng sản phẩm với nội
dung bức thêu phong phú như về phong cảnh thiên nhiên, đất nước_ con người
Việt Nam, về hoa, những con vật linh và tĩnh vật, tranh thêu hai mặt, tranh thêu
chân dung khách hàng…

Hiện nay, thị trường của công ty không chỉ giới hạn trong nước mà còn
Hoàng Thị Mỹ Hạnh_ QTKDQTB Page 2
Quản trị doanh nghiệp và dự án có vốn đầu tư nước ngoài
được mở rộng ra nhiều quốc gia khác trên thế giới bằng nhiều hình thức khác
nhau như nhận đặt hàng và bán hàng qua Internet, mở đại lý độc quyền, hợp tác
kinh doanh…XQ đến nay đã có hơn 3.000 thợ thêu, trong đó có hơn
2.000 nghệ nhân và 6 công ty trực thuộc trong và ngoài nước.
II. VẬN DỤNG MÔ HÌNH 5 LỰC LƯỢNG CẠNH TRANH
CỦA M.PORTER ĐỂ PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH CẠNH
TRANH CỦA SẢN PHẨM TRANH THÊU CỦA CÔNG
TY XQ VIỆT NAM TRÊN THỊ TRƯỜNG NGA
Với khoảng 142 triệu dân cùng mức thu nhập bình quân khoảng
9.000USD/người, Nga là một trong những thị trường hết sức tiềm năng cho các
doanh nghiệp Việt Nam. Theo thống kê của Bộ Công thương, năm 2008 kim
ngạch xuất nhập khẩu của giữa hai nước đạt 1.642 tỷ USD, trong đó xuất khẩu
hàng hóa của Việt Nam sang Nga đạt 672 triệu USD, dự kiến con số này sẽ tăng
lên 3tỷ đô vào năm 2012 và 10 tỷ đô vào năm 2020. Tuy nhiên, đóng góp chủ
yếu vào kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Nga chủ yếu vẫn là thủy sản
(chiếm hơn 70%), trong khi đó, sự góp mặt của các mặt hàng thế mạnh khác như
dệt may, lúa, gạo, hạt tiêu, hạt điều, cà phê… gần như không đáng kể, hiện thị
phần của chúng ta tại Nga khá khiêm tốn. Điều này cho thấy mặc dù cánh cửa
vào Nga đã ngày một rộng mở, nhưng lối đi và bước chân của doanh nghiệp trên
thị trường này vẫn đang tỏ ra khá lặng lẽ. Điều gì thuộc về môi trường cạnh
tranh ngành ảnh hưởng đến việc xuất khẩu hàng hóa từ Việt Nam sang Nga,
chúng ta hãy cùng vạn dụng mô hình 5 lực lượng cạnh tranh của M.Porter để
phân tác động của những yếu tố thuộc môi trường ngành đến một mặt hàng cụ
thể_ tranh thêu tay của công ty XQ.
Hoàng Thị Mỹ Hạnh_ QTKDQTB Page 3
Quản trị doanh nghiệp và dự án có vốn đầu tư nước ngoài
Hình 1. Sơ đồ mô hình năm lực lượng cạnh tranh của M. Porter.

Trong đó, mỗi lực lượng đều có tác động tới doanh nghiệp và sản phẩm.
Áp dụng mô hình này cho sản phẩm tranh thêu tay của công ty XQ Việt Nam, ta
thấy môi trường cạnh tranh ngành đem đến cho doanh nghiệp những cơ hội và
thách thức, cụ thể như sau:
2.1 Đối thủ cạnh tranh hiện tại
Để thấy rõ tác động của yếu tố đối thủ cạnh tranh hiện tai trong ngành, ta
xét đến các vấn đề sau của các đối thủ cạnh tranh: mục đích tương lai, các nhận
định, các tiềm năng và chiến lược hiện tại.
Nếu chỉ xét trên lãnh thổ Việt Nam, hiện tại công ty XQ Việt Nam là công
ty lớn nhất, có tiềm lực nhất về việc sản xuất và kinh doanh sản phẩm tranh thêu
tay. Ngoài XQ, chỉ còn một số cơ sở thêu nhỏ lẻ, kinh doanh trên thị trường nội
địa, chỉ tham gia hoạt động kinh doanh quốc tế thông qua việc cung cấp sản
phẩm cho khách du lịch, hay làm quà biếu…như tranh thêu tay của của hàng
Hoa Mỹ, của hàng Văn Tiến… chiến lược của những đối thủ cạnh tranh này chỉ
là những chiến lược nội địa, không có mục đích vươn xa ra thị trường thế giới,
một phần cũng vì tiềm năng và năng lực cạnh tranh về tài chính, nhân lực…
không cho phép
Hoàng Thị Mỹ Hạnh_ QTKDQTB Page 4
Quản trị doanh nghiệp và dự án có vốn đầu tư nước ngoài
Xét trên thị trường Nga, có rất nhiều doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh
vực này. Đầu tiên phải kể đến các doanh nghiệp Nga, bởi lẽ bản thân nước Nga
cũng có một văn hóa thêu tay truyền thống đặc sắc, nghệ thuật thêu điêu luyện.
Nhưng trên đất nước này, sản phẩm chủ yếu của nganh thêu là quần áo và các
sản phẩm gia dụng trong nhà chứ không phải vật trang trí như tranh thêu. Đây có
thể coi là cơ hội lớn cho sản phẩm tranh thêu tay XQ. Tuy nhiên, bước chân ra
thị trường quốc tế, XQ phải đụng độ với sự cạnh tranh khốc liệt của
tranh thêu Trung Quốc, nhất là khi các công ty Trung Quốc sử dụng
chiến về giá, cung cấp sản phẩm với mức giá rẻ hơn cho thị trường
nhằm nâng cao sức cạnh tranh của mình. Trong khi đó, Trung Quốc
cũng là một quốc gia có văn hóa thêu khá phát triển, các công ty cung

cấp sản phẩm thêu tay chu yếu có trụ sở ở vùng Tô Châu_ là nơi phát
triển nhất về nghề thêu trên đất nước này.
Như vậy, về đối thủ cạnh tranh hiện tại, công ty XQ Việt Nam cần
lưu ý nhất tới các đối thủ Trung Quốc bởi họ có đầy đủ tiềm lực cạnh
tranh và có mục tiêu phát triển trên phạm vi thế giới.
2.2 Khách hàng
Suy cho cùng, các hoạt động kinh doanh đều nhằm đáp ứng tốt
nhu cầu của người tiêu dung. Một doanh nghiệp sẽ nhận được sự ủng hộ
và lòng trung thành từ phái khách hàng khi họ đáp ứng tốt hơn nhu cầu
của khách hàng so với đối thủ cạnh tranh.
Có hai nhóm khách hàng là khách hàng kẻ và khách hàng tổ chức,
mỗi nhóm khách hàng đều có những tác động mạnh mẽ tới hoạt động
kinh doanh của doanh nghiệp. Bởi lẽ, về mặt lý thuyết, lợi ích của
khách hàng và của nhà cung cấp là mâu thuẫn với nhau, đặc biệt là mâu
thuẫn về giá cả sản phẩm hàng hóa hay dịch vụ.
Trong đề tài này, XQ là công ty Việt Nam kinh doanh trên thị
trường Nga nên công ty chọn khách hàng mục tiêu là các khách hàng tổ
chức, nhà phân phối tại Nga nhằm thiết lập một kênh phân phối tốt nhất
về cả dòng hàng hóa, dòng tiền và dòng phản hồi thông tin sản phẩm.
Do đó, XQ đã thành lập XQ - RUSSIA eXQlusive Limited Co. nhằm đáp ứng
mục tiêu của công ty. Người mua thường quan tâm đến giá cả sản phẩm,
Hoàng Thị Mỹ Hạnh_ QTKDQTB Page 5