Dat nuoc (NDT)

GIÁO ÁN
Bài :15 ĐẤT NƯỚC
A – MỤC ĐÍCH – YÊU CẦU :
- Giúp học sinh thấy được những hình ảnh có tính khái quát và gợi cảm mạnh mẽ của bài thơ.
- Phân tích,tìm hiểu quá trình hình thành vànhững biểu hiện của tinh thần quyết chiến,quyết
thắng mà nhân dân ta đã thể hiện trong cuộc kháng chiến chống Pháp.
 Chuẩn bò : Giáo án,sách giáo khoa,sách giáo viên,bài soạn của học sinh.
B – LÊN LỚP :
Hoạt động của
Thầy và trò
Nội dung
1- Ổn đònh lớp.
2- Kiểm tra bài củ,nhận
xét cho điểm.
3- Dạy bài mới.
+Gọi học sinh giới thiệu
đôi nét về tác giả và tác
phẩm.
+ Tìm bố cục của bài
thơ .
+ Phân tích cảm nhận
của tác giả về mùa thu
xưa và mùa thu nay.
+Trên cơ sở đó đánh giá
sự chuyể biến về nhận
thức của tác giả. (Theo
em vì sao có sự khác
I – ĐÔI NÉT VỀ TÁC GIẢ,TÁC PHẨM :
Nguyễn Đình Thi sinh năm 1924 ở Luông Pha Băng (Lào ).Quê
gốc ở Phú Xuyên ,Hà Đông củ.(sgk)
Bài thơ được tác giả sáng tác trong nhiều năm (1948 – 1955 ).

Được ghép từ hai bài : Sáng mát trong và Đêm mít tinh .Bao trùm lên
toàn bộ bài thơ là hình ảnh đất nước trong những năm kháng chiến
chống Pháp đau thương mà anh dũng.
Bài thơ có hai phần :
a- Quá trình nhận thức về kháng chiến và sự hình thành những tình
cảm yêu nước,căm thù giặc.
b- Khái quát những chặng đường kháng chiến.
II – PHÂN TÍCH :
1 – Niềm vui,niềm tự hào của tác giả về đất nước trong vùng tự do :
-Thu Hà Nội xưa : Đẹp buồn, tónh lặng … người ra đi quyết chí và
lòng đày lưu luyến.
- Thu nay: Cũng mát trong như xưa vẫn đẹp vẫn thơ mộng nhưng
khác rồi. ‘Tôi vui nghe giữa núi đồi,gió thổi rừng tre phấp phới,trời
thu thay áo mới, trong biếc nói cười thiết tha…” đất trời tự do : trời
xanh , núi rừng cánh đồng, ngã đường, dòng sông truyền thống hào
hùng “ chưa bao giờ khuất” .
* E Khác ở chổ cảm nhận được tự do, anh hùng.
+ Nhòp thơ vui tươi , rộn rã.
+Điệp từ : Của chúng ta ,của chúng ta lặp đi lặp lại đầy kiêu
hảnh, tự hào.(Nguyễn Trãi nói : Nước Đại Việt ta-cố chứng minh độc
lập chủ quyền ; Tố Hữu nói : Đường ta rộng thênh thang tám thước…
mức độ khẳng đònh chưa cao,chưa hình dung rỏ chân dung đất
1
biệt trong cảm nhận của
tác giả về thu xưa và thu
nay.?)

+ Phân tích hình ảnh đất
nước trong nhưng năm
đau thương chiến đấu .

( Tội ác của kẻ thù,sức
mạnh quật cường của
dân tộc )
nước,góc nhìn của chủ thể cũng khác – bề trên – còn chúng ta là chỉ
quần chúng)
* Hình ảnh mùa xưa thu tươi đẹp, vắng lặng, gợi buồn cảnh vật
mang đầy tâm trạng,người ra đi đã quyết chí mà lòng đầy lưu luyến.
Cảnh vật được tác giả miêu tả rất tinh tế. Mùa thu nay cũng tươi đẹp,
thơ mộng như thu xưa nhưng khác ở chổ tâm trạng con người. Mùa thu
nay là thu của tự do. Cảnh vật trở nên tươi vui rộn rã đầy ấp những
âm thanh , tất cả điều trong biếc, tha thiết. Tất cả đãlà của chúng
ta.nhòp điệu bài thơ trở nên sôi động tươi vui những từ: “của chúng ta”
vang lên lặp đi lặp lại đầy tự hào và kiêu hãnh. Thật là vui sướng vì ta
được làm chủ đất nùc tươi đẹp,tự hào vì đất nước đã là của chúng ta,
tự hào vì truyền thống không bao giờ khuất của ông cha ta. thức
đầy đủ về tự do, về cách mạng,nghe rỏ tiếng vọng thiêng liêng của
đất nước.Có thể nói tác giả cảm nhận mùa thu bằng những tâm trạng
khác nhau là do sự nhận thức. Những chàng trai Hà Nội,thu xưa ra đi
theo tiếng gọi của non sông bằng thái độ đầy nhiệt huyết nhưng còn
mơ hồ về lý tưởng,còn vương một chút cốt cách hào hoa lãng mạn.
Đến thu nay thì tình cảm ấy đã cụ thể,rỏ ràng. Yêu nước là yêu những
đồi núi ,cánh đồng,những dòng sông,yêu trời đất tự do và yêu truyền
thống bất khất của cha ông tự ngàn xưa. Có thể nói nhận thức của tác
giả đã nâng lên một tầm cao mới.
2 – Hình ảnh đất nước gian khổ đau thương mà lớn mạnh quật
cường trong kháng chiến.
+Hình ảnh đất nước trong đau thương :
Những cánh đồng quê hương chảy máu
Dây thép gai đâm nát trời chiều …
Bát cơm chan đầy nước mắt

Bay còn giăng khỏi miệng ta
Thằng giặc Tây,thằng chúa đất
Đứa đè cổ,đứa lột da…
+ Nỗi đau biến thành sức mạnh:
Từ những năm đau thương chiến đấu
Đã ngời lên nét mặt quê hương
Từ gốc lúa bờ tre hồn hậu
Đã bật lên những tiếng căm hờn…
m đất nước nhưng người áo vải
Đã đứng lên thành những anh hùng
Xiềng xích chúng bây không kháo được
Trời đầy chim và đất đầy hoa
Súng đạn chúng bây không bắn được
Lòng dân ta yêu nước thương nhà.
+Sức mạnh của dân tộc :
2
+Em thích nhất hình ảnh
nào,đoạn thơ nào?
+ Chủ đề của bài thơ ?
+n tượng của em về
bài thơ ?
Khói nhà máy cuộn trong sương núi
Kèn gọi quân văng vẳng đồng xa
( E * Những bàn chân than bụi lầy bùn
Đã bước dưới mặt trời cách mạng )
+Người lính trên đường hành quân mang cả nỗi đau chung lẫn nỗi
đau riêng và kiên cường trước gian lao thử thách,lòng vững tin ở ngày
mai:
Những đêm dài hành quân nung nấu
Bổng bồn chồn nhớ mắt người yêu…

Ngày nắng đốt theo đêm mưa dội
Mổi bước đường mổi bước hy sinh
Trán cháy rực nghó trời đất mới
Lòng ta bát ngát ánh bình minh.
+Hình ảnh đất nước thăng hoa:
Súng nổ rung trời giận dữ
Người lên như nước vỡ bờ
Nước Việt Nam từ trong máu lửa
Rủ bùn đứng dậy sáng loà.
* Tội ác của kẻ thù được miêu tả hết sức cô đọng. Chung đã giày
xéo quê hương,phá tan cuộc sống bình yên. Những con người hồn hậu
giản dò đã bật lên những tiếng căm hờn.Những con người chân không
áo vải đã đứng lên bằng một sức mạnh không gì ngăn cản nổi – sức
mạnh của bốn ngàn năm dồn lại. Người lính trên đường hành quân
mang cả nỗi đau chung lẫn nỗi đau riêng và họ đã biến đau thương
thành sức mạnh. Trong hàng ngũ anh hùng có đủ cả công,nông,binh.
Họ không ngần ngại gian khổ hy sinh. Họ đối mặt với kẻ thù với một
niềm tin vững chắc vào chính nghóa. Cũng chính “từ những năm đau
thương chiến đấu đã ngời lên nét mặt quê hương”. Kết thúc bài thơ là
hình ảnh húng tráng diệu kỳ về đất nước Việt Nam “Từ trong máu
lửa,rủ bùn đứngdậy sáng loà”
III – TỔNG KẾT :
Bài thơ thể hiện sự cảm nhận độc đáo của tác giả về đất nước,đặc
biệt là đã nhìn nhận cả quá trình lòch sử của đất nước. Đó là những
năm kháng chiến gian lao mà anh dũng. Bao trùm cả bài thơ là niềm
tự hào về đất nước thân yêu tươi đẹp,về những con người áo vải mà
rất đổi anh hùng .
3
* Dặn dò : - Học thuộc bài thơ.
- Chuẩn bò bài tiếp theo :Vợ chông A Phủ.

Người soạn:
NGUYỄN PHÚC HẬU
4