Bài giảng 15 & 16. Phân tích thị trường cạnh tranh

Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright

Kinh tế Vi mô

Bài giảng 18&19

Phân tích thò trường
cạnh tranh

Đặng Văn Thanh

1

Các nội dung chính


Hiệu quả của thò trường cạnh tranh



Chính sách kiểm soát giá: giá tối đa, giá tối thiểu.



Tác động của thuế và trợ cấp hàng phi ngoại thương



Thuế và hạn ngạch nhập khẩu



Thuế và hạn ngạch xuất khẩu



Trợ cấp xuất khẩu



Trợ cấp sản xuất và có Đặ
xuấ
t khẩu
ng Văn Thanh

Đặng Văn Thanh

1

2

28.11.2013


Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright

Bài giảng 18&19

Kinh tế Vi mô

Hiệu quả của thò trường cạnh tranh

Giá

Thặng dư người
tiêu dùng

S

CS = A

A

PS

P

=B

NW = A + B

B
Thặng dư
nhà sản xuất
0

D

Q

Lượng

Đặng Văn Thanh

3

Chính sách kiểm soát giá của chính phủ:
Giá tối đa (giá trần)
P

* Mục đích : Bảo vệ lợi ích người
tiêu dùng
* Cần một chế phân phối phi giá
cả.

* Cơ sở tồn tại các tiêu cực
* Tổng phúc lợi xã hội giảm

P0

A

B

C

D

Pmax

E

DCS = C-B
DPS = -C-D

Thiếu hụt
Q1

DNW (DWL) = -B-D

Đặng Văn Thanh

Đặng Văn Thanh

S

Tổn thất vô ích

* Tạo nên sự thiếu hụt

2

Q0

D
Q

Q2
4

28.11.2013

Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright

Bài giảng 18&19

Kinh tế Vi mô

Tác động của việc kiểm soát giá khi
đường cầu co giãn ít
D
P

DCS = C - B
A

P0
Pmax

B

Nếu đường cầu là rất ít
co giãn, tam giác B có
thể lớn hơn hình chữ
nhật C và người tiêu
dùng sẽ bò thiệt do chính
sách kiểm soát giá tối đa

D

C

S

Q0

Q1

Q

Đặng Văn Thanh

5

Chính sách kiểm soát giá của chính phủ:
Giá tối thiểu (Giá sàn)
• Mục đích : Bảo vệ lợi ích nhà sản xuất, người lao động
• Giá sàn chỉ có nghóa khi cao hơn giá thò trường
• Ví dụ: giá bảo hộ nông sản, lương tối thiểu…
• Gây ra sự dư thừa nông sản và chính phủ thường phải tổ
chức thu mua sản lượng thừa.
• Đối với thò trường lao động, sẽ làm tăng tỷ lệ thất nghiệp
và chính phủ phải trợ cấp thất nghiệp
Đặng Văn Thanh

Đặng Văn Thanh

3

6

28.11.2013


Bài giảng 18&19

Kinh tế Vi mô

Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright

Chính sách kiểm soát giá của chính phủ:
Giá tối thiểu (giá sàn)
P

S

Dư thừa
Pmin
P0

D
Q0

QD

Q

QS

Đặng Văn Thanh

7

Chính sách Giá tối thiểu (tt)
P

S

Pmin
P0

A

C

DCS =-A-B
DPS =A+B+G
DG = -B-D-G-I-E-H
DNW =-B-D-I-E-H

G

B
D

H
E

I

D

Q2

Q0

Q3

Đặng Văn Thanh

Đặng Văn Thanh

4

Q
8

28.11.2013


Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright

Bài giảng 18&19

Kinh tế Vi mô

Mức lương tối thiểu
w

Các doanh nghiệp không được trả lương thấp hơn
wmin. Điều này sẽ làm tăng nạn thất nghiệp.
S

Thất nghiệp

wmin
w0

D
LD

L0

L

LS

Đặng Văn Thanh

9

Tác động của thuế gián thu, hàng
phi ngoại thương
P

* Sản lượng giảm
* Giá cầu tăng
* Giá cung giảm
DCS = - A – B
DPS = -C – D

S

PD1

A

P0

C

B
D

t

PS1

DG = A + C

D

DWL = -B -D

Q1
Đặng Văn Thanh

Đặng Văn Thanh

5

Q0

Q
10

28.11.2013


Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright

Bài giảng 18&19

Kinh tế Vi mô

Ai chòu thuế nhiều hơn tuỳ thuộc
vào độ co giãn của cung và cầu
P

D

P

S

PD1
S

t
P0

PD1
P0

PS 1

D

t

Cầu co giãn ít
hơn cung, người
tiêu dùng chòu
thuế nhiều hơn

Cung co giãn ít
hơn cầu, nhà
sản xuất chòu
thuế nhiều hơn

PS 1

Q1 Q0

Q1 Q0

Q

Q

Đặng Văn Thanh

11

Trợ cấp đối với hàng phi ngoại thương

* Sản lượng tăng
* Giá cầu giảm
* Giá cung tăng
DCS = C + D
DPS = A + B

P

Giống như thuế, lợi ích của trợ cấp được
phân chia cho cả người mua và người bán,
tùy thuộc vào độ co giãn của cung và cầu.
S

PS 1

A

P0

C

PD1

B

s

E
D

DG = -A -B - C -D -E

D

DWL = -E

Q0
Đặng Văn Thanh

Đặng Văn Thanh

6

Q1

Q
12

28.11.2013


Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright

Bài giảng 18&19

Kinh tế Vi mô

Lợi ích của chính sách tự do nhập khẩu
P

S

* Giá trong nước giảm
* Lượng cầu tăng
* Lượng cung giảm

P0

DCS = A + B + C

PW

A

B

ST

C

DPS = - A
DNW = B + C

D

QIM
QS

Q0

QD

Đặng Văn Thanh

Q
13

Hạn ngạch và thuế nhập khẩu


Mục đích:






Bảo hộ các ngành sản xuất non trẻ trong nước
Là chính sách kinh tế nhằm khuyến khích hay
hạn chế đối với sản xuất và tiêu dùng
Tạo nguồn thu ngân sách

Đặng Văn Thanh

Đặng Văn Thanh

7

14

28.11.2013


Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright

Bài giảng 18&19

Kinh tế Vi mô

Thuế nhập khẩu


Giá trong nước tăng lên một
khỏan đúng bằng tiền thuế



Lượng cầu giảm



Lượng cung trong nước tăng
Lượng nhập khẩu giảm




DCS = -A-B-C-D



DPS = A



DG = C



DNW (DWL) = -B-D

S

P

PW (1+ t)

A

B

PW

C

D

SIM1
ST1
SIM
ST
D

QS

QS1

QD1

QD

Q

Đặng Văn Thanh

15

Hạn ngạch nhập khẩu




Nếu áp dụng biện pháp đánh
thuế nhập khẩu, chính phủ sẽ
thu được C, mất mát ròng
trong nước là B + D.

S

P

Nếu áp dụng biện pháp hạn
ngạch nhập khẩu, hình chữ
nhật C sẽ trở thành lợi nhuận
của nhà nhập khẩu sản phẩm
(người xin được quota) và
mất mát ròng trong nước
cũng là B + D

Pq

A

B

PW

D

D
QS
Đặng Văn Thanh

Đặng Văn Thanh

C

S+quota

8

QS1

QD1

QD

Q
16

28.11.2013


Bài giảng 18&19

Kinh tế Vi mô

Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright

So sánh hạn ngạch và thuế nhập khẩu


Giống nhau:




Cùng mục đích chính là bảo vệ các nhà sản
xuất non trẻ trong nước.
Cùng tác động làm:





giá trong nước tăng.
lượng cung trong nước tăng.
lượng cầu trong nước giảm.
lượng nhập khẩu giảm.
Đặng Văn Thanh

17

So sánh hạn ngạch và thuế nhập khẩu (tt)


Khác nhau:

Quota

Thuế

Lượng hàng và ngoại
tệ để nhập khẩu

Biết chính xác

Khó biết chính xác

Đối tượng hưởng lợi
ngoài nhà sản xuất

Người có quota

Ngân sách chính phủ

Khi cầu trong nước
tăng

Giá trong nước tăng, nhà sản
xuất trong nước được lợi

Giá trong nước không
tăng, nhà sản xuất trong
nước không được lợi

Khi giá thế giới thay
đổi

Giá trong nước không thay
đổi

Nếu có độc quyền
bán trong nước

Còn sức mạnh độc quyền
Đặng Văn Thanh

Đặng Văn Thanh

9

Giá trong nước thay đổi
Hết sức mạnh độc quyền
18

28.11.2013


Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright

Bài giảng 18&19

Kinh tế Vi mô

Lợi ích của chính sách tự do xuất khẩu
P

QEX

* Giá trong nước tăng
* Lượng cầu giảm

PW

* Lượng cung tăng

P0

A

S

C

B

DCS = -A - B
DPS = + A+B + C

D

DNW = + C
Q0

QD

QS

Đặng Văn Thanh

Q
19

Thuế xuất khẩu


Giá trong nước giảm một
khỏan đúng bằng tiền thuế



Lượng cung giảm



Lượng cầu trong nước tăng








Lượng xuất khẩu giảm

P

S

PW
PW(1 -t)

DCS = + a + b
DPS = - a - b - c - d - e
DG = d

DWL = - c - e

a b

c

DT
DEX
DT1
DEX1

D

QD0 QD1
Đặng Văn Thanh

Đặng Văn Thanh

d

e

10

Q

QS1 QS0

20

28.11.2013


Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright

Bài giảng 18&19

Kinh tế Vi mô

Hạn ngạch xuất khẩu
P

S

PW
a

Pq





DCS = + a + b
DPS = -a - b - c - d - e
Người có quota = d
DWL = - c - e

b

c

d

e

D +quota
D
QD0 QD1

QS1 QS0

Q

Đặng Văn Thanh

21

So sánh hạn ngạch và thuế xuất khẩu



Giống nhau:
Cùng tác động làm:





giá trong nước giảm.

lượng cung trong nước giảm.
lượng cầu trong nước tăng.
lượng xuất khẩu giảm.

Đặng Văn Thanh

Đặng Văn Thanh

11

22

28.11.2013


Kinh tế Vi mô

Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright

Bài giảng 18&19

So sánh hạn ngạch và thuế xuất khẩu (tt)


Khác nhau:

Quota

Thuế

Lượng hàng và ngoại
tệ thu từ xuất khẩu

Biết chính xác

Khó biết chính xác

Đối tượng hưởng lợi
ngoài người tiêu dùng

Người có quota

Ngân sách chính phủ

Khi cầu trong nước
tăng

Giá trong nước tăng, nhà sản
xuất trong nước được lợi

Giá trong nước không
tăng, nhà sản xuất trong
nước không được lợi

Khi giá thế giới thay
đổi

Giá trong nước không thay
đổi

Giá trong nước thay đổi

Đặng Văn Thanh

23

Tóm tắt




Các mô hình đơn giản của cung và cầu có
thể được sử dụng để phân tích các chính
sách khác nhau của chính phủ.
Ở mỗi trường hợp, thặng dư của người tiêu
dùng và nhà sản xuất được sử dụng để xác
đònh được và mất của người tiêu dùng và
nhà sản xuất.
Đặng Văn Thanh

Đặng Văn Thanh

12

24

28.11.2013


Chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright

Kinh tế Vi mô

Bài giảng 18&19

Tóm tắt






Khi chính phủ thực hiện việc đánh thuế hay trợ
cấp đối với mặt hàng phi ngọai thương, giá cả sẽ
không tăng lên hay giảm xuống bằng với lượng
thuế hay trợ cấp.
Các chính sách can thiệp của chính phủ thường
dẫn đến mất mát xã hội (DWL).
Can thiệp của chính phủ vào thò trường cạnh
tranh không phải lúc nào cũng là điều xấu.
Đặng Văn Thanh

Đặng Văn Thanh

13

25

28.11.2013